โครงสร้างหนังสือ e-book ประกอบไปด้วย พร้อมอธิบาย…

EPUB ย่อมาจาก Electronic Publication ซึ่งเป็นรูปแบบของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-book) แบบเปิดอยู่ภายใต้การดูแลขององค์กร International Digital Publishing Forum (IDPF) มีนามสกุลไฟล์เป็น .epub

รูปแบบของหน้าแสดงเนื้อหาของ e-book ในรูปแบบนี้เรียกว่าเป็นการแสดงเนื้อหาแบบไม่คงที่ (Reflowable Content) ขึ้นอยู่กับขนาดของอุปกรณ์ที่ใช้แสดงผล มีลักษณะการบีบอัดไฟล์คล้าย .zip โดยภายในจะประกอบไปด้วยเนื้อหาที่อยู่ในรูปแบบ .xhtml ควบคุมการแสดงผลด้วย CSS และเก็บรายละเอียดของโครงสร้างเนื้อหาด้วย XML

ตัวโครงสร้างไฟล์ใน .epub จะประกอบไปด้วย

1. [Dir] META-INF
   • container.xml
2. [Dir] OEBPS
   • [Dir] Text (ใน Directory นี้ จะบรรจุเนื้อหาทั้งหมดในรูปแบบ .xhtml)
   • [Dir] Images
   • [Dir] Style
   • [Dir] Font
   • [Dir] Audio
   • [Dir] Video
   • [Dir] Misc
   • content.opf
   • toc.ncx
3. mimetype

ซอฟต์แวร์สร้าง EPUB

การสร้าง e-book ในรูป EPUB นั้น ปัจจุบันมีเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างอยู่หลายเครื่องมือ ทั้งที่เป็นซอฟต์แวร์ที่ถูกสร้างขึ้นมาเฉพาะหรือส่วนเสริมของซอฟต์แวร์สร้างสิ่งพิมพ์อื่นๆ ยกตัวอย่างเช่น

1. Sigil

เป็นซอฟแวร์ที่ใช้สำหรับการสร้าง e-book ในรูปแบบ EPUB โดยเฉพาะ ถูกพัฒนาขึ้นมาในปี 2552 โดย Strahinja Marković และ John Schember รองรับเครื่องมือสำหรับการสร้างเนื้อหาแบบ WYSIWYG และ Code-based editor มากไปกว่านั้นยังรองรับทั้งระบบปฏิบัติการ Windows, Mac OS X และ Linux

2. ซอฟต์แวร์ในตระกูล Word processing เช่น MS Word, Openoffice Writer และ calibre

ซอฟต์แวร์พื้นฐานอย่าง Word และ Writer ที่คุ้นเคยในการสร้างงานเอกสารทั่วไปๆ สามารถนำมาใช้งานในการสร้าง EPUB ได้ด้วยเช่นกัน โดยในเอกสารจะต้องมีการกำหนด Heading และ Style ของเอกสารไว้ จากนั้นใช้ซอฟต์แวร์ calibre ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์สำหรับการใช้อ่าน EPUB ในการแปลงไฟล์ที่อยู่ในรูปแบบ .doc หรือ .odt เป็น .epub เพื่อให้เอกสารนั้นสามารถนำไปใช้งานในรูปแบบ EPUB กับซอฟต์แวร์อ่านตัวอื่นๆ ได้เช่นกัน

3. การสร้าง EPUB จาก Plug-in ของ Dokuwiki

Dokuwiki เป็นซอฟต์แวร์ wiki ที่เป็น Opensource มีการนำมาใช้งานเพื่อสร้างแหล่งความรู้ที่ผู้เข้าใช้งานทุกคนมีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์เนื้อหาในระบบ ใน Dokuwiki มี Plug-in ที่ใช้สำหรับการรวมรวมเนื้อหาจากหน้าต่างๆ ในระบบและเรนเดอร์หน้าเอกสารเหล่านั้นมาร่วมอยู่ในไฟล์ .epub โดยการสร้างสารบัญของ e-book จะยืดตาม Heading ที่ถูกกำหนดไว้ในแต่ละหน้าเนื้อหา

ซอฟต์แวร์อ่าน EPUB

การ EPUB ในเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ซอฟต์แวร์มากมายที่สามารถใช้งานการอ่าน e-book ในรูปแบบนี้

1. Calibre

เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้สำหรับการอ่าน .epub ที่มีประสิทธิภาพมากซอฟต์แวร์หนึ่ง นอกจากใช้สำหรับอ่านแล้วยังมีเครื่องมือและคุณสมบัติที่มาพร้อมกับซอฟต์แวร์ เช่น การแปลงไฟล์เอกสารในรูปแบบ .pdf และ .doc การค้นหา e-book ได้จากเว็บไซต์ต่างๆ ฯลฯ สามารถดาวน์โหลดใช้งานได้ฟรีจากเว็บไซต์ http://calibre-ebook.com/

2. Adobe Digital Edition

เป็นซอฟต์แวร์สำหรับอ่าน e-book ที่รองรับทั้งไฟล์ในรูปแบบ .pdf และ .epub มีระบบคลังหนังสือ และเครื่องมือต่างๆ ที่จำเป็นสำหรับการจัดการ e-book ภายในเครื่อง สามารถดาวน์โหลดใช้งานได้จาก http://www.adobe.com/products/digitaleditions/

3. Firefox Add-Ons EPUB Reader

ในซอฟต์แวร์เว็บเบราเซอร์อย่าง Mozilla Firefox มี Add-Ons ที่ช่วยให้ในการอ่าน EPUB โดยการอ่านนั้นสามารถลากและวางไฟล์ .epub ภายในเครื่องลงใน Firefox หรือในกรณีที่อ่านออนไลน์ Add-Ons จะเปิด e-book ขึ้นมาให้อ่านอัตโนมัติโดยไม่ต้องดาวน์โหลด มีคุณสมบัติในการค้นหา e-book จากเว็บไซต์ที่ให้บริการ Free e-book อย่าง Archive.org, Freebooks.com และ Gutenberg.org

นอกเหนือไปจากอ่านบนเครื่องคอมพิวเตอร์แล้ว การอ่าน EPUB บนอุปกรณ์พกพายังสามารถทำได้ทั้งในระบบปฏิบัติการ iOS, Android และอื่นๆ โดยบน iOS มีแอพลิเคชันที่ถูกพัฒนาขึ้นมาโดย Apple เพื่อใช้บนอุปกรณ์ของตนเองอย่าง iBooks

ส่วนบน Andriod มีแอพลิเคชันอย่าง Moon+ Reader หรือ EPUB Reader ที่รองรับการแสดงผล e-book ในรูปแบบภาษาไทย โดยเฉพาะ Moon+ Reader ที่รองรับการเล่นไฟล์มัลติมีเดียหลาย format ทั้ง .mp3 mp4 .WEBM .ogg ฯ สามารถดาวน์โหลดผ่าน Google Play ได้ฟรี

แอพลิชันบนอุปกรณ์เคลื่อนที่ที่กล่าวมานี้มีความสามารถในการปรับขนาดตัวอักษร สี ช่องว่างระหว่างบรรทัด บุ๊กมาร์ก ค้นหา หรือแม้กระทั่งอ่านออกเสียง

ทำไมต้อง .epub

1. เป็น e-book ที่มีลักษณะเป็น open-ebook ที่อยู่บนมาตรฐานของการใช้งานแบบอิสระ
2. มีซอฟต์แวร์มากมายที่ใช้สำหรับการสร้างและอ่านทั้งบนคอมพิวเตอร์ มือถือ หรือแท็บเล็ต
3. ความสามารถในการแสดงเนื้อหาแบบไม่คงที่ (Reflowable Content) ทำให้สามารถรองรับกับขนาดของหน้าจออุปกรณ์ที่ใช้ในการอ่านได้ทุกขนาด
4. สามารถปรับขนาดของอักษร สีอักษร ฯ หรือคุณสมบัติอื่นๆ ได้ตามความเหมาะสมของผู้อ่าน

ในบทความตอนถัดไปผู้เขียนจะนำเสนอการสร้าง e-book ในรูปแบบ EPUB ด้วยซอฟต์แวร์ Sigil โดยจะแนะนำการใช้งาน และเทคนิคต่างๆ ในการสร้างสรรค์ e-book ในรูปแบบนี้เพื่อการนำมาใช้งานจริง

โครงสร้างของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E

โครงสร้าง E

E

โครงสร้างของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ส่วนใดที่บอกหัวเรื่องสำคัญในเล่ม