พระราชประว ต พระบาทสมเด จพระปรม นทรมหาภ ม พลอด ลเดช

กำรทำโปสเตอร์ ทม่ี ำ : https://www.mfu.ac.th/about-mfu/princess-srinagarindra/princess.html กำรทำโปสเตอร์

การทาโปสเตอร์ ท่ีเลือกทาโปสเตอร์แบบนี้เพราะอยากให้เห็นถึงเหตุการณ์ทั้ง 6 เหตุการณ์เป็น สัดส่วน การอภิเษกสมรส วันพระราชสมภพของสมเด็จพระเจ้าพ่ีนางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาฯ ของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัวอานันทมหิดล และของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดชฯ การ เลี้ยงดูพระราชธิดาและพระราชโอรสของสมเด็จย่า การศึกษาของพระราชโอรสและพระราชธิดาตามลาดับ มี ความมองเห็นเหตกุ ารเป็นลาดบั ขั้นตอนอา่ นไดง้ ่ายและสวยงาม เอกสำรอำ้ งอิง วิกพิ ีเดยี .(ม.ป.ป.)สมเดจ็ พระศรีนครนิ ทราบรมราชชนนี สืบค้น 11 ตุลาคม, จาก https://th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระศรีนครนิ ทราบรมราชชนนี

ออกมาเลน่ (ม.ป.ป.)วธิ ีเล้ยี งลูก...ของสมเด็จยา่ สืบค้น 11 ตลุ าคม, จาก https://www.kidactiveplay.com/content.php?types=learn&cid=439

91

ส่วนสรปุ

สมเดจ็ พระเจา้ พ่นี างเธอเจา้ ฟ้ากลั ยาณิวฒั นา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ เป็นพระธิดาพระองค์ ใหญใ่ นสมเดจ็ พระมหิตลาธเิ บศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก และสมเด็จพระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี และเป็นสมเด็จพระเชษฐภคินีในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลกับพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดชโดยพระชนมายุพระองค์จึงนบั เป็นพระกุลเชษฐ์ในพระบรมราชจักรีวงศ์ สมเด็จพระเจ้าพ่ี นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ได้ทรงบาเพ็ญพระกรณียกิจมากมายแก่ ประเทศชาติ เพื่อแบ่งเบาพระราชภาระของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระศรีนครินทราบรม ราชชนนี มีโครงการในพระอุปถัมภห์ ลายร้อยโครงการ ทง้ั ด้านการศึกษา การสังคมสงเคราะห์ การแพทย์และ การสาธารณสุข การต่างประเทศ การศาสนา และอื่น ๆ กับทั้งยังมีพระปรีชาสามารถด้านการเขียน ด้านการ กฬี า และดา้ นการถ่ายภาพ พระองค์มพี ระอาการผิดปกติเก่ียวกับพระนาภี และไดเ้ ข้าประทับรกั ษาพระอาการ ประชวร ณ อาคารเฉลมิ พระเกียรติ โรงพยาบาลศริ ิราช จนกระทัง่ วนั พธุ ท่ี 2 มกราคม พทุ ธศักราช 2551 พระ อาการประชวรไดท้ รดุ ลงตามลาดบั และส้ินพระชนม์เม่อื เวลา 02.54 นาฬกิ า สริ ิพระชนมายุ 84 พรรษา

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ทรงมีพระนามเดิมว่า หม่อมเจ้าอานันทมหิดล ทรงเป็น พระราชโอรสพระองค์โต พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ถูกเลี้ยงดูมาอย่างดีและเรียบง่าย ถูก อบรมด้วยหลักการใช้เหตุผล มีพัฒนาการ การเรียนรู้ต่างๆท่ีสมวัย ถูกเลี้ยงดูให้คิดอย่างเป็นระเบยี บแบบแผน และมีเหตุผลเสมอ ถูกเลี้ยงดูให้ประหยัดอดออมเห็นคุณค่าของเงินและสิ่งของ รู้จักพึ่งพาตนเองและใส่ใจ หว่ งใยรักประเทศชาติ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระนามเดิมว่า “ พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าภูมิ พลอดุลยเดช”ทรงเสด็จพระราชสมภพ เม่ือวันท่ี 5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 ณ โรงพยาบาลเมานท์ออเบอร์น รัฐ เมสสาชูเขตต์ ประเทศสหรฐั อเมริกาในระดับอุดมศึกษาทรงเขา้ ศึกษาในแผนกวิทยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั

เมืองโลชานน์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2481 ได้เสด็จนิวัตกลับประเทศไทยพร้อมด้วยพระบรมเชษฐาธิราช พระบรม ราชชนนี และสมเดจ็ พระนางเจา้ พนี่ างเธอ การเลย้ี งดู ๑.ลกู ไมห้ ล่นไม่ไกลต้น สมเด็จย่าทรงสอนให้ในหลวงรู้จักการใช้แผนท่ีและภูมิประเทศของไทย เมื่อทรงพบเห็นอะไรก็จะทรงขีดเขียน ลงบนแผนท่ี เชน่ เดียวกับที่สมเด็จพระบรมราชชนนีทรงกระทามาก่อน ๒.ประหยัด อดออม ไมฟ่ ุม่ เฟอื ย สมเด็จพระบรมราชชนนีทรงสอนพระโอรส พระธิดา ให้รู้จักใช้เงิน สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิ วัฒนา ตรสั เลา่ ในเรอื่ งการประหยัด ดังน้ี “ในการประหยัดก็ได้จดั ให้มเี งนิ คา่ ขนม สปั ดาหล์ ะครัง้ ตามอายุ และ ก็ไดไ้ มม่ ากนกั แตถ่ า้ จะซื้อหนงั สอื หรือของเล่น ทา่ นก็บอกว่าถึงวันเกดิ จะซ้ือให้ จะไม่ซอ้ื พรา่ เพร่อื ๓.การให้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงได้รับการอบรมให้รู้จัก “การให้” โดยสมเด็จย่าจะทรงตั้งกระป๋องออมสิน เรียกว่า “กระป๋องคนจน” เอาไว้ หากทรงนาเงินไปทากิจกรรมแล้วมีกาไร จะต้องถูก “เก็บภาษี” หยอดใส่ กระปุกนี้ ๑๐% ทกุ สนิ้ เดือนสมเด็จยา่ จะเรยี กประชมุ เพอ่ื ถามวา่ จะเอาเงินในกระป๋องนีไ้ ปทาอะไร

93

ส่วนนำ

น้อมรำลึกถึง สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนี ซ่ึงได้รับกำรเทิดพระเกียรติให้เป็น “พระ ปรมำจำรย์ที่มีควำมรู้และเข้ำใจหลักกำรเลี้ยงดูเด็ก” ท่ีทรงนำหลักธรรมชำติในกำรเรียนรู้ของสมองให้เติบโต เต็มศักยภำพ คือ “เรียนรู้จำกกำรเล่น” มำใช้ในกำรเลี้ยงดูพระรำชโอรสและพระรำชธิดำท้ัง 3 พระองค์ จำก พระนิพนธ์ “เจ้ำนำยเล็กๆ-ยุวกษัตริย์” ในสมเด็จพระเจ้ำพ่ีนำงเธอ เจ้ำฟ้ำกัลยำณิวัฒนำ กรมหลวงนรำธิวำส รำชนครินทร์ ทรงเขยี นถึง “วยั พระเยำว์ 3 พระองค”์ แสดงใหเ้ หน็ ว่ำท้งั 3 พระองค์ทรงเลน่ กับธรรมชำติต่ำงๆ เช่น ดิน น้ำ ลม ไฟ ทรำย สัตว์เล้ียง เล่นแก้ปัญหำ เล่นตำมบทบำทสมมุติ เล่นเดินทำงและกำรท่องเท่ียว เล่น กับของจริงที่หลำกหลำย กำรทำบุญทำทำน กำรฟังและเล่นดนตรี เล่นกับสถำนกำรณ์จริง เล่นกับเพ่ือนท่ี หลำกหลำย ลำนกีฬำ เล่นกับงำนบำ้ น เลน่ กับงำนประดิษฐ์ ดังคำกล่ำว “แม่อยำกใหล้ กู ๆ ได้อยู่กลำงแจ้งใหม้ ำกท่ีสุด ท่ำนจัดทที่ ำงสรำ้ งท่ีเล่นทรำย” “เมื่อเอำนำ้ เทลงไปในทรำย นำ้ ก็จะซึมลงไปหมด จึงยำ้ ยกันออกมำเลน่ ขำ้ งนอก ขดุ คลองในดนิ แลว้ นำนำ้ มำใส่ ให้มำไหลในคลองแล้ววง่ิ ไปเก็บกิง่ ไม้ทีพ่ ุ่มไม้” “นคี่ ือกำรสัมผัสคร้ังแรกกบั งำนชลประทำนและกำรปลูกปำ่ ”

จำกพระนิพนธ์สะท้อนให้เห็นว่ำ ท้ัง 3 พระองค์ทรงเล่นอย่ำงธรรมดำๆ แต่สิ่งที่ตำมมำคือ “สมอง เรียนรู้แบบอัจฉริยะ” ซึ่งส่งผลทำให้ พระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พระมหำกษัตริย์ผู้ทรงมี พระปรีชำสำมำรถและมีพระอัจฉริยภำพรอบด้ำน เช่น ท้ังรัฐศำสตร์ นิติศำสตร์ วิศวกรรมศำสตร์ ทรงได้รับ กำรถวำยปริญญำกิตตมิ ศกั ดิถ์ ึง 136 ใบ ซง่ึ นับเป็นสถติ โิ ลกประกำรหน่งึ

สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนี หรือ “สมเด็จย่ำ” เป็นพระบรมรำชชนนีของพระมหำกษัตริย์ ไทยแห่งพระบรมรำชจักรีวงศ์ 2 พระองค์ คือ พระบำทสมเด็จพระปรเมนทรมหำอำนันทมหิดล พระอัฐม รำ มำธิบดินทร รัชกำลที่ 8 และ พระบำทสมเด็จ พระบรมชนกำธิเบศร มหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำช บรมนำถ บพิตร

97

รัชกำลท่ี 9 และ สมเดจ็ พระเจำ้ พี่นำงเธอ เจำ้ ฟำ้ กลั ยำณวิ ัฒนำ กรมหลวง นรำธวิ ำสรำชนครินทร์ ใน รัชสมัยพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวอำนันทมหิดล มีกำรเตรียมพระโอรสเพื่อเป็นพระมหำกษัตริย์ที่ เพียบพร้อมโดยมีควำมใส่พระรำชหฤทัยด้ำนพระพลำนำมัย เร่ืองอนำมัย โภชนำกำร กำรประกอบอำหำร และยังโปรดให้เล่นอยู่กลำงแจ้งในอำกำศที่บริสุทธิ์ กำรปลูกฝังพระรำชจริยวัตรและพระอุปนิสัย ให้อยู่ ใน ระเบียบวินัย มัธยัสถ์ แนวคิดทำงศำสนำ และแนวควำมคิดแบบประชำธปิ ไตย กำรวำงแนวทำงดำ้ นกำรศึกษำ ทรงใสพ่ ระรำชหฤทัยกำรศึกษำของพระโอรส ธดิ ำ มำตง้ั แต่ยังทรงพระเยำว์ ขณะเดยี วกนั ก็ทรงใช้เวลำว่ำงเข้ำ ศึกษำวิชำต่ำง ๆ ในมหำวิทยำลัยโลซำนน์เช่นเดยี วกันด้วย เพรำะทรงเห็นคุณค่ำของกำรแสวงหำควำมรู้ท่ีทำ ไดต้ ลอดชีวติ

ในรัชสมัยพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอยู่ภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนีได้มีกำร ถวำยข้อเสนอแนะแก่พระโอรส โปรดให้พระโอรสธิดำตัดสิน พระรำชหฤทัยเรื่องคู่ครองโดยอิสระ ไม่ทรงแนะ ยุ่งเกี่ยว กำรดำรงตำแหนง่ ผูส้ ำเรจ็ รำชกำรแทนพระองค์ เมื่อพระบำทสมเด็จพระเจ้ำอย่หู วั เสด็จพระรำชดำเนิน เยือนต่ำง ประเทศรวม 10 ครั้ง สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนี ทรงได้รับกำรยกย่องเป็นพระรำช มำรดำที่ประเสริฐสุด โดยทรงอภิบำลอบรมพระรำชธิดำและพระรำชโอรสทั้ง 3 พระองค์ ด้วยพระองค์เอง อย่ำงดีเยี่ยมท้ังดำ้ นพระรำชจริยวตั ร กำรศกึ ษำ กำรอบรมขดั เกลำพระกิรยิ ำอธั ยำศัย ทรงเอำพระรำชหฤทัยใส่ ในกิจกำรทุกเร่อื งจนพระมหำกษตั ริย์ทั้ง 2 พระองค์ ทรงเปน็ ท่ีรักและเทิดทนู ยง่ิ ของพสกนิกรชำวไทย

ตัวอยำ่ งเหตกุ ำรณท์ ่ีเกี่ยวข้องกับกำรเปน็ กบั กำรเปน็ พระมำรดำของกษัตริย์ พ.ศ. 2477 กำรเจรจำของหม่อมสงั วำลไดร้ ับคำชม พ.ศ. 2478 ถวำยพระนำมพระรำชชนนีวำ่ พระรำชชนนีศรสี งั วำล พ.ศ. 2481 สมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวอำนันทมหิดลพร้อมด้วยสมเด็จพระบรมรำชชนนี ทรงเย่ียมเยียน พสกนิกรเป็นคร้ังแร พ.ศ. 2488 สมเด็จพระรำชชนนีท่ตี ้องประสบกับควำมโทมนัสอยำ่ งใหญห่ ลวงในพระชนม์ชพี พ.ศ. 2489 สมเดจ็ พระบรมรำชชนนไี ดต้ ำมเสดจ็ สมเด็จพระเจำ้ อยู่หัวภมู พิ ลอดุลยเดชไปทรงศึกษำต่อ พ.ศ. 2503 พระรำชกิจในฐำนะผสู้ ำเร็จรำชกำรแทน

99

กำรเจรจำของหม่อมสังวำลย์ไดร้ บั คำชม ที่มำ: https://sites.google.com/site/pimporn32302/thrng-suksa

2 มี.ค.2477 พระบำทสมเด็จพระปกเกล้ำเจ้ำอยู่หัวได้ทรงสละรำชสมบัติในกำรประชุมสภำ ผู้แทนรำษฎร ได้มีมติเห็นชอบตำมกฎมณเฑียรบำลให้พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้ำอำนันทมหิดลเป็น พระมหำกษัตริย์สืบพระรำชสันตติวงศ์เป็นพระองค์ที่ 8 แห่งพระบรมรำชจักรีวงศ์ขณะท่ีเจ้ำพระยำศรีธรรมำธิ เบศ (จติ ร ณ สงขลำ) ไดเ้ ขำ้ เข้ำเฝำ้ ฯ กรำบทลู เชิญเพ่ือให้รบั รำชสมบตั ิ หม่อมสงั วำลไดเ้ จรจำว่ำจะขออยู่อย่ำง ไม่เป็นทำงกำรเพื่อให้ได้โอกำสเป็นเด็กธรรมดำมำกที่สุด จะมำบังคับให้อยู่หรูหรำแบบกษัตริย์ซ่ึงไม่ส่งผลดี สำหรบั เด็ก จะทำใหเ้ ด็กลำบำกและเด็กไม่เป็นสุขส่งผลให้เป็นกษัตริย์ไม่ได้ กำรเจรจำของหม่อมสังวำลย์คร้ังนี้ สมเดจ็ พระศรสี วรินทิรำบรมรำชเทวีจึงได้ตรสั ชมควำมเฉลียวฉลำดในกำรเจรจำของหม่อมสังวำลว่ำ เป็นผู้ ฉลำด ใจเย็นพูดจำโต้ตอบงดงำม บุญของฉันมำได้ลูกสะใภเ้ ช่นนี้ บุญของหลำนที่มีแม่ที่เลิศ ไม่มีใครจะมำดูถูก ไดว้ ่ำเลวทรำม สมเดจ็ พระศรีสวรนิ ทริ ำบรมรำชเทวพี ูดดว้ ยควำมปลื้มใจและเศรำ้ ใจจนน้ำตำไหล เอกสำรอ้ำงอิง กระปุกดอตคอม. ย้อนอดีตเมื่อครง้ั สมเดจ็ ย่ำ เสดจ็ สวรรคต. สืบค้น 7 ตลุ ำคม 2564, จำก https://hilight.kapook.com/view/19058

101

ถวำยพระนำมพระรำชชนนีว่ำ พระรำชชนนศี รีสังวำล ทีม่ ำ: http://oknation.nationtv.tv/blog/februarynews/2017/06/10/entry-1

วันที่ครองรำชย์มีพระชนมำยุ 9 พรรษำ สภำผู้แทนรำษฎรได้มีมติต้ังพระเจ้ำวรวงศ์เธอกรมหม่ืนอนุ วัตร-จำตรุ นต์ พระวรวงศ์เธอพระองค์เจำ้ อำทติ ย์ทพิ อำภำและเจ้ำพระยำยมรำชเป็นคณะผ้สู ำเร็จรำชกำรแทน พระองค์ ในพระปรมำภิไธยสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวได้ประกำศถวำยพระนำมพระรำชชนนีว่ำ พระรำชชนนีศรี - สังวำลย์และเพื่อให้สมพระเกียรติของพระรำชปิโยรสสมเด็จพระบรมรำชชนนีจึงต้องทรงย้ำยไปประทับท่ีบำ้ น เช่ำขนำดใหญ่ ณ เมืองปุยยี อยู่ใกล้เมืองโลซำน ทรงต้ังช่ือว่ำ "วิลล่ำวัฒนำ" สมเด็จพระบรมรำชชนนีทรงเอำ พระทัยใส่ดูแลพระอนำมัยและระเบียบวนิ ยั ของพระรำชโอรสธดิ ำอย่ำงดีเยีย่ ม และสม่ำเสมอ เอกสำรอำ้ งองิ มูลนิธิแม่ฟำ้ หลวง ในพระบรมรำชูปถัมภ.์ "แม่ฟ้ำหลวง" มคี วำมหมำยว่ำอยำ่ งไร. สืบค้น 7 ตลุ ำคม 2564, จำก https://www.maefahluang.org/

103

สมเดจ็ พระเจ้ำอยูห่ ัวอำนนั ทมหิดลพร้อมด้วยสมเด็จพระบรมรำชชนนีทรงเยี่ยมเยยี นพสกนกิ รเป็นคร้งั แรก ท่มี ำ: http://www.anantasook.com/thai-nation-youth-day/

พ.ศ. 2481 สมเดจ็ พระเจำ้ อยู่หวั อำนันทมหดิ ลพรอ้ มด้วยสมเดจ็ พระบรมรำชชนนี พระเชษฐภคนิ ี และ พระรำชอนชุ ำได้กลับประเทศไทยเพื่อทรงเยยี่ มเยียนพสกนิกรเป็นคร้งั แรก คณะผสู้ ำเร็จรำชกำรแทน พระองค์ไดป้ ระกำศสถำปนำพระอิสริยยศพระรำชชนนเี ป็น สมเดจ็ พระรำชชนนีศรสี งั วำลย์ เมือ่ 16 พ.ย.2481 ตลอดเวลำ 2 เดอื นทปี่ ระทับอยใู่ นพระนคร สมเดจ็ พระรำชชนนี ทรงปลกู ฝงั อบรมให้พระรำชโอรสพระรำช ธิดำเรยี นร้ในกำรกุศลศลิ ปวัฒนธรรมของชำติช่วยเหลือกำรสำธำรณสขุ และกำรแพทยด์ ้วยกำรพระรำชทำนเงิน ส่วนพระองคส์ ร้ำงโรงพยำบำลอำนันทมหิดล ท่จี ังหวัดลพบุรแี ละสรำ้ งสุขศำลำที่จงั หวดั สมทุ รสำคร วันท่ี24 ม.ค.2481 สมเดจ็ พระเจำ้ อยู่หวั อำนนั ทมหดิ ล พร้อมด้วยสมเดจ็ พระบรมรำชชนนี พระเชษฐภคินี และพระรำช อนุชำ ไดเ้ สดจ็ กลบั ไปศึกษำต่อทสี่ วิตเซอร์แลนด์ เอกสำรอ้ำงอิง สเุ จน กรรพฤทธ์ิ. ตำมรอยเจ้ำอนุวงศ์ คลปี่ มประวัตศิ ำสตร์ไทย-ลำว. กรงุ เทพฯ:สำรคดี, หน้ำ 166-167. สบื ค้น 7 ตลุ ำคม 2564

105

สมเดจ็ พระรำชชนนที ต่ี ้องประสบกบั ควำมโทมนสั อยำ่ งใหญ่หลวงในพระชนมช์ ีพ ที่มำ: https://www.silpa-mag.com/old-photos-tell-the-historical-story/events/article_8081

วันท่ี 5 ธ.ค.2488 สมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวอำนันทมหิดล พร้อมด้วยสมเด็จพระบรมรำชชนนี พระเชษฐ ภคินี และพระรำชอนุชำ ขณะนั้นพระบำทสมเด็จพระปรเมนทรมหำอำนันทมหิดลทรงมีพระชนมพรรษำครบ 20 พรรษำ ได้เสด็จกลับประเทศไทยเป็นคร้ังท่ี 2 จนถึงเดือน มิ.ย.2489 รัฐบำลได้กรำบบังคมทูลสมเด็จพระ- เจ้ำอยู่หัว ขอให้ทรงเล่ือนกำหนดกลับไปทรงศึกษำต่อที่สวิตเซอร์แลนด์ออกไปก่อนเพื่อพระรำ ชทำน รัฐธรรมนูญฉบับใหม่แก่ปวงชนชำวไท ใน 9 พ.ค.2489 พระองค์จึงทรงเลื่อนวันเสด็จกลับเป็นวันท่ี 13 มิ.ย. 2489 และเช้ำวันท่ี 9 มิ.ย.2489 สมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวอำนันทมหิดลได้สวรรคต สภำผู้แทนรำษฎรจึงได้ลงมติ เป็นเอกฉันท์กรำบบังคมทูลอัญเชิญพระรำชปิโยรสพระองค์ที่สองของสมเด็จพระรำชชนนีศรีสังวำลย์คือ สมเด็จพระเจ้ำน้องยำเธอเจ้ำฟ้ำภูมิพลอดุลยเดชข้ึนครองสิริรำชสมบัติเป็นพระมหำกษัตริย์รัชกำลที่ 9 แห่ง พระบรมรำชจกั รีวงศ์ เอกสำรอ้ำงอิง สมเด็จพระเจำ้ พนี่ ำงเธอ เจำ้ ฟ้ำกลั ยำณวิ ัฒนำ กรมหลวงนรำธวิ ำสรำชนครินทร์. แมเ่ ลำ่ ให้ฟัง. สืบค้น 7 ตลุ ำคม 2564, จำก http://www.rspg.org/mom/kmom4.htm

107

สมเด็จพระบรมรำชชนนีได้ตำมเสดจ็ สมเด็จพระเจำ้ อยู่หัวภูมิพลอดลุ ยเดชไปทรงศกึ ษำตอ่ ทม่ี ำ: https://www.sanook.com/news/2089934/

19 ส.ค.2489 สมเด็จพระบรมรำชชนนีได้ตำมเสด็จสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชไปทรงศึกษำ ต่อท่ีมหำวิทยำลัยโลซำนน์โดยทรงเลือกเรียนวิชำเก่ียวกับรัฐศำสตร์ นิติศำสตร์ และเศรษฐศำสตร์แทนวิชำ วิทยำศำสตร์ท่ีเคยทรงศึกษำเพ่ือควำมเหมำะสมกับพระรำชภำรกิจแห่งพระมหำกษัตริย์ สมเด็จพระบรม-รำช ชนนีได้ลงเรียนที่มหำลัยเดียวกันแต่แล้วในวันที่ 4 ต.ค.2461 สมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวทรงประสบอุบัติเหตุทำง รถยนต์ต้องเสด็จ ฯ เข้ำรักษำพระองค์ในสถำนพยำบำลสมเด็จพระรำชชนนีทรงทุ่มเทพระกำลังดูแลพยำบำล พระรำชปโิ ยรสจนมีอำกำรดีข้ึนแพทยจ์ ึงไดก้ รำบบังคมทูลแนะนำให้เสด็จประทับเปลี่ยนอิรยิ ำบถในชนบทเป็น กำรชั่วครำวหลังจำกน้ันสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวทรงหมั้นหม่อมรำชวงศ์สิริกิต์ิ วันท่ี 19 ก.ค.2492 หลังจำกพระ รำชพิธีถวำยพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระเจ้ำอยู่หัวอำนันทมหิดลแล้วสมเด็จพระ -เจ้ำอยู่หัวภูมิพลอดุลย เดชทรงพระกรุณำโปรดเกล้ำฯ ให้ประกอบพระรำชพิธีรำชำภิเษกสมรส หลังจำกที่พระโอรสทรงอภิเษกสมรส สมเด็จพระรำชชนนีทรงย้ำยจำกพระตำหนักวิลล่ำวัฒนำมำประทับ ณ แฟลตเลขที่ 19 ถนนอำวองโปสต์ใน เมืองโลซำนน์

109

พระรำชกิจในฐำนะผู้สำเรจ็ รำชกำรแทน ท่ีมำ: http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=7

พ.ศ. 2503-2504 พระบำทสมเด็จพระมหำภูมิพลอดุลยเดชมหำรำชและสมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิติ์ พระบรมรำชินีนำถเสด็จพระรำชโดยดำเนนิ เยือนยุโรปและสหรฐั อเมรกิ ำพระบำทสมเดจ็ พระมหำภูมิพล อดุลย เดชมหำรำชทรงพระกรุณำโปรดเกล้ำฯ แต่งต้ังให้สมเด็จพระรำชชนนีศรีสังวำลย์เป็นผู้สำเร็จรำชกำรแทน พระองค์ ในกำรนี้สมเด็จพระรำชชนนีได้ทรงปฏิบัติพระรำชกิจในฐำนะผู้สำเร็จรำชแทนพระองค์ได้อย่ำง เรียบร้อยบริบูรณโ์ ดยในระหว่ำงนั้นได้ทรงเสด็จฯเข้ำร่วมประชุมกับคณะองคมนตรีเป็นประจำและยังได้ทรงลง พระนำมำภิไธยในกฎหมำยและประกำศทีสำคัญหลำยฉบับ นอกจำกน้ีสมเด็จพระรำชชนนียังได้ทรงเสด็จฯ ออกรับเอกอัครรำชทูตของประเทศต่ำง ๆ ท่ีขอเข้ำเฝ้ำฯ เพ่ือถวำยพระรำชสำส์นตรำตั้งในกำรมำประจำที่ ประเทศไทยและยังทรงประกอบพระรำจกรณียกิจอ่ืน ๆ ในฐำนะผู้สำเร็จรำชกำรแทนพระองค์ เ ช่น พระรำชทำนปริญญำบัตรแก่ผู้สำเร็จกำรศึกษำจำกมหำวิทยำลัย บำเพ็ญพระรำชกุศลเนื่องในเทศกำลและวัน สำคัญทำงพระพุทธศำสนำ จึงถือได้ว่ำสมเด็จพระศรีนครนิ ทรำบรมรำชชนนีทรงเป็นผู้สำเรจ็ รำชแผน่ ดินทีเ่ ปน็ สตรพี ระองค์ท่ี 3 นับเน่ืองจำกสมเดจ็ พระศรพี ัชรินทรำบรมรำชนิ นี ำถ พระบรมรำชชนนีพันปีหลวง และสมเดจ็ พระนำงเจ้ำสริ กิ ติ ิ์พระบรมรำชินีนำถ

เอกสำรอ้ำงองิ ธงทอง จันทรำงศุ. ในกำแพงแก้ว. กรงุ เทพฯ : เอส.ซี.พริ้นทแ์ อนดแ์ พค, พมิ พ์คร้ังท่ี 2 พ.ศ. 2550, หนำ้ 149. สืบค้น 7 ตุลำคม 2564, จำก https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=leonids

111

วดิ ที ัศนก์ ำรเปน็ พระมำรดำของกษตั ริย์ ทมี่ ำ: https://www.youtube.com/watch?v=Ff3utlrOetc

กำรทำวิดีทศั น์ วิดีทัศนก์ ำรเปน็ พระมำรดำของกษตั ริย์เร่ิมแรกเปดิ ด้วยข้อควำม กำรเป็นพระมำรของกษตั รยิ ์ต่อดว้ ย

กำรเลำ่ เหตุกำรณ์ตัง้ แตห่ ม่อมสังวำลย์ได้เจรจำกำรเปน็ อยู่ของโอรส เหตุกำรณท์ ี่2 บรรยำยถึงกำรประกำศพระ นำมของหม่อนสงั วำลยเ์ ปน็ พระรำชชนนีศรีสังวำลย์ เหตุกำรณ์ท่ี3 บรรยำยถงึ พระรำชชนนีทรงชว่ ยเหลอื กำร สำธำรณสขุ และกำรแพทย์ เหตกุ ำรณท์ ่ี4 บรรยำยถึงเร่ืองท่ีน่ำเศรำ้ ท่ีสุดของพระรำชชนนีศรสี ังวำลยค์ ือสมเดจ็ พระเจำ้ อยู่หัวอำนันทมหดิ ลไดส้ วรรคต เหตกุ ำรณท์ ี่5 บรรยำยเกย่ี วกับเดินทำงไปศกึ ษำที่มหำลัยโลซำนนต์ ่อ พร้อมกบั พระเจ้ำอย่หู ัวภมู ิพลอดลุ ยเดช เหตุกำรณ์ท่ี6 บรรยำยถงึ สมเด็จพระรำชชนนศี รีสงั วำลยเ์ ป็นผู้สำเรจ็ รำชกำรแทน เอกสำรอำ้ งอิง วกิ ลั ย์ พงศพ์ นติ ำนนท.์ เทิดพระนำม มหิดล. กรงุ เทพ : มหำวทิ ยำลัยมหิดล, พ.ศ. 2552. 332 หน้ำ. หนำ้ หนำ้ ท่ี 20. สืบคน้ 7 ตุลำคม 2564.

113

115

กำรทำโปสเตอร์ ท่มี ำ: https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=leonids กำรทำโปสเตอร์

ลักษณะโปสเตอรจ์ ะมที งั้ หมด 2 สว่ น สว่ นแรกเปน็ วันคลำ้ ยวันพระรำชสมุภพสมเด็จพระศรนี ครินทรำบ รมรำชชนนมี รี ปู ภำพ และคำบรรยำยประกอบ ส่วนท่ี 2 เกี่ยวกับเหตุกำรณ์กำรเป็นมำรดำของกษัตริย์ มี รปู ภำพและคำบรรยำยประกอบ โดยออกแบบพืน้ หลังเปน็ สที อง มดี อกไม้จดั อย่ดู ำ้ นบน และดำ้ นลำ่ ง มโี ลโก้ วิทยำลยั บรมรำชชนนกี รุงเทพอยู่ตรงดำ้ นซำ้ ยด้ำนบนสุด ต่อมำเป็นช่ือหัวข้อกำรเป็นมำรดำของกษัตริย์ ลงมำ จะมหี วั ข้อเหตุกำรณ์และคำบรรยำยและรูปภำพอย่ดู ้ำนลำ่ ง ส่วนคำบรรยำยจะมีเนอื้ หำของเหตุกำรณ์เล็กน้อย ในสว่ นท่ี2 จะแบง่ เปน็ 2 แผน่ ในหนงึ่ แผน่ จะมี 3 เหตุกำรณ์ 2 แผน่ รวมกนั เป็น 6 เหตุกำรณ์ มุมด้ำนขวำบน ใสช่ ื่อกลมุ่ GEA4 เอกสำรอำ้ งอิง ธงทอง จนั ทรำงศุ. ในกำแพงแกว้ . กรงุ เทพฯ : เอส.ซ.ี พรนิ้ ท์แอนด์แพค, พิมพค์ ร้ังที่ 2 พ.ศ. 2550, หนำ้ 153. สืบคน้ 7 ตุลำคม 2564.

117

สว่ นสรปุ

เรำมีพระมหำกษัตริย์ที่ทรงเป็น “ผู้ให้” ท่ียิ่งใหญ่ มีพระจริยวัตรท่ีงดงำมครองใจคนท้ังแผ่นดินได้มำก ขนำดน้ี เพรำะทรงมีรำกฐำนกำรเลี้ยงดจู ำก “แม”่ ผมู้ เี ป้ำหมำยในกำรเลยี้ งดูพระรำชธดิ ำและพระโอรสทั้งสำม พระองค์ให้เป็นคนดี จะได้ทำประโยชน์ให้แก่บ้ำนเมือง โดยวิธีกำรเล้ียงดูพระโอรส และพระธิดำของสมเด็จ พระศรนี ครนิ ทรำบรมรำชชนนี เป็นท่นี ่ำยกย่อง เพรำะพระองค์ทรงเป็นแมเ่ มื่อเกือบร้อยปีทแ่ี ล้ว แต่กำรเล้ยี งดู อบรมพระโอรส และพระธิดำดว้ ยองคค์ วำมรู้เฉกเช่นเดียวกบั คนปัจจบุ ัน ตำมหลกั กำรแพทย์ และจติ วิทยำเด็ก ที่สำคัญทรงเป็น “Single mom” ท่ีเข้มแข็ง ชำญฉลำด และทรงยึดจริยธรรม ควำมดี และเห็นถึงประโยชน์ สว่ นรวมมำกกว่ำประโยชนส์ ่วนตน

สมเด็จย่ำทรงให้ควำมสำคัญกับอำหำรท่ีถูกต้องตำมหลักโภชนำกำร ครบห้ำหมู่ ไม่ทรงโปรดให้ทุก พระองค์เสวยขนมและอำหำรนอกเวลำที่กำหนด พระธิดำและพระโอรสทั้งสำมพระองค์ทรงมีช่วงปฐมวัยที่ ผ่ำนกิจกรรมกำรเล่นที่อิสระมำก ไม่ว่ำจะทรงย้ำยไปอเมริกำ เยอรมัน สวิตเซอร์แลนด์ หรือแม้แต่ทรงกลับมำ เมืองไทย สมเด็จย่ำทรงเล้ียงลูกโดยใช้เหตุผลและวินัย เม่ือพระธิดำหรือพระโอรสทำผิดจนถึงขั้นต้องลงโทษ จะมีกำรอธิบำยกันก่อนว่ำทำไมถึงถูกตี บำงคร้ังจะมีกำรเจรจำกันว่ำควรตีกี่คร้ัง แต่ส่วนมำก เม่ือโตข้ึนแล้วจะ ใช้วิธีกำรอธิบำยสิ่งท่ีควรหรือไม่ควร โดยพูดจำกันด้วยเหตุผล ทรงโปรดให้พระธิดำและพระโอรสรับผิดชอบ หน้ำท่ีทุกอย่ำงด้วยตนเอง เมื่อตอนท่ีทรงประทับอยู่ที่สวิตเซอร์แลนด์ พระองค์ทรงเป็นแบบอย่ำงที่เรียบง่ำย ใช้รถ และรถไฟสำธำรณะ ทรงลงสถำนี และดำเนินกลับมำท่ีแฟลตพร้อมพระเจ้ำอยู่หัว ทรงไปจ่ำยตลำดด้วย พระองค์เอง ไม่ทรงพ่ึงพำผู้ช่วยอะไรมำกมำย ทรงสอนให้รู้จักคุณค่ำของเงินและสิ่งของ ให้ทำประโยชน์ให้แก่ ประเทศชำติ

จำกแต่ละเหตุกำรณ์จะเห็นได้ถึงวิธีกำรเลี้ยงดูพระโอรส และพระธิดำของสมเด็จพระศรีนครินทรำบรม รำชชนนี ดังเชน่ ตอนทผ่ี แู้ ทนรำษฎรไดม้ ีมติเห็นชอบตำมกฎมณเฑยี รบำลให้พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้ำอำนันท มหิดลเป็นพระมหำกษัตริย์ สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนีได้เจรจำว่ำจะขออยู่อย่ำงไม่เป็นทำงกำร เพื่อให้ได้โอกำสเป็นเด็กธรรมดำมำกท่ีสุด จะมำบังคับให้อยู่หรูหรำแบบกษัตริย์ซึ่งไม่ส่งผลดีสำหรับเด็ก จะทำ ให้เด็กลำบำกและเด็กไม่เป็นสุขส่งผลให้เป็นกษัตริย์ไม่ได้ สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนยี ังทรงปลูกฝงั พระรำชจริยวัตรและพระอุปนสิ ยั ของพระโอรส และพระธดิ ำ ให้อยู่ในระเบียบวนิ ยั มัธยัสถ์ แนวคิดทำงศำสนำ และแนวควำมคิดแบบประชำธิปไตย กำรวำงแนวทำงด้ำนกำรศึกษำ ทรงใส่พระรำชหฤทัยกำรศึกษำของ พระโอรส ธิดำ มำตัง้ แต่ยงั ทรงพระเยำว์ ขณะเดียวกนั ก็ทรงใช้เวลำว่ำงเข้ำศึกษำวิชำต่ำง ๆ ในมหำวิทยำลัยโล ซำนน์เช่นเดยี วกันดว้ ย เพรำะทรงเหน็ คุณค่ำของกำรแสวงหำควำมรทู้ ่ีทำได้ตลอดชีวติ

นอกจำกนี้สมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนีทรงรับพระรำชภำระเป็น “ผู้สำเร็จรำชกำรแทน พระองค์” ในช่วงเวลำแหง่ กำรเสด็จฯ เยือนตำ่ งประเทศของพระองค์ตลอดเกือบ ๗ เดือน ในกำรนสี้ มเด็จพระ ศรีนครินทรำบรมรำชชนนีได้ทรงปฏิบัติพระรำชกิจต่ำงพระเนตรพระกรรณ ได้อย่ำงเรียบร้อยบริบูรณ์โดยใน ระหว่ำงน้ันได้ทรงเสด็จฯเข้ำร่วมประชุมกับคณะองคมนตรีเป็นประจำเสมอมิได้ขำดและยังได้ทรงเสด็จฯ ออก รับเอกอัครรำชทูตของประเทศต่ำงๆ ท่ีขอเข้ำเฝ้ำฯ เพ่ือถวำยพระรำชสำส์นตรำต้ังในกำรมำประจำที่ประเทศ ไทยตลอด นับได้ว่ำสมเด็จพระศรีนครินทรำบรมรำชชนนีทรงเป็นผู้สำเร็จรำชแผ่นดินท่ีเป็นสตรีพระองค์ท่ี ๓ นับเนื่องจำกสมเด็จพระศรีพัชรินทรำบรมรำชินีนำถ ในรัชกำลท่ี ๕ และสมเด็จพระนำงเจ้ำสิริกิต์ิ พระรำชินี นำถในรชั กำลปัจจบุ ัน

119

สว่ นนำ

สมเดจ็ พระศรนี ครินทราบรมราชชนนี หรอื สมเดจ็ ย่าในพระนามท่ีประชาชนคนไทยรู้จกั กันเนื่องจากมี พระคณุ ต่อปวงชนชาวไทยอย่างมากมาย ทีส่ ามารถน้อมนาส่ิงตา่ ง ๆ ของพระองคท์ า่ นมาปรบั ใชใ้ นชีวติ ของเรา เพอ่ื ดารงชวี ิตไปในทางที่ดี และถกู ตอ้ งการใช้ชวี ิตใหด้ ีมคี วามสุขเปลี่ยนทุกข์ให้มีความสุขนั้นเราต้องรู้การไม่ถือ ตัว การใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย ทรงขยันหม่ันเพียร และโปรดความเรียบง่าย ท่ีจะทรงงานโดยการลงพื้นที่ ช่วยเหลือประชาชนตามถิ่นทุรกันดารให้ความช่วยเหลือทางด้านการแพทย์ การสาธารณสุข และความเป็นอยู่ ของประชาชนเพื่อให้เข้าใจส่ิงท่ีประชาชนต้องการอย่างแท้จริง ทั้งยังเรียบง่ายในการใช้ชีวิตการจับ จ่าย ใช้ สอยในตลาดดว้ ยพระองค์ ถือเองเป็นการออกกาลงั กายเพอ่ื รักษาสุขภาพของพระองค์

มนุษย์เรานั้นควรมีความเอ้ืออาธรเมตตาต่อกัน สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรงเป็น ตัวอย่างที่ดี พระองค์ทรงมีน้าพระราชหฤทัยเอื้ออารีและอาทรแก่บุคคลทุกหมู่เหล่า ด้วยพระราชจริยวัตรอัน งดงาม และน้าพระราชหฤทัยเอื้ออาทร จึงทาให้เป็นท่ีประทับใจของข้าราชบริพารร่วมท้ังประชาชนทุกหมู่ เหล่า ทุกวินาทีในชีวิตเรานัน้ มีคุณค่ายิ่ง สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรงเห็นค่าของเวลาไม่ปลอ่ ยให้ เวลานั้นเปล่าประโยชน์ ทรงใช้เวลาว่างทางานอดเิ รกทีช่ อบ รกั และอดทนในการทเี่ ขา้ ใจในสงิ่ ทต่ี นเองได้ทาอยู่ โดยมองในมมุ ของศาสตร์ และศิลป์ใหเ้ กดิ ความลงตัวกัน การเรียนรนู้ ้นั ไม่จากดั เพศ อายุ การทเี่ ปิดใจรับความรู้ ความคิดในมิติใหม่เป็นส่ิงท่ีดี ดังเช่นที่สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรงใฝ่พระราชหฤทัยในการศึกษา หาความรู้ มาพัฒนาตนเอง และประเทศชาติอยู่เสมอ แม้จะทรงประชนมายุมากขึ้นแต่พระองค์ยังทรงศึกษา ด้านต่าง ๆ มากมาย เช่น ด้านภาษา ศาสนา เป็นตน้

การนาความรู้ในมาใช้เพื่อให้ประชาชนได้อยู่ดีกินดี พร้อมกับความลงตัวสวยงามของธรรมชาติ ที่ พระองค์ทรงมีพระราชดาริจัดสร้างโครงดอยตุงอันเน่ืองมาจากพระราชดาริในการพัฒนาการเกษตร และชีวิต ความเป็นอยูข่ องชาวไทยภเู ขาให้ดารงชีพทีด่ ี พรอ้ มรักษาสง่ิ แวดลอ้ มธรรมชาติ ชวี ิตคนเราเกิด แก่ เจบ็ และ

123

ตายเป็นสัจธรรมของชีวิต สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 นับเป็นส่ิงที่โศกเศร้าของปวงชนชาวไทยอย่างย่ิง ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพมีการใช้ ศิลปะ ประติมากรรม ตามพระราชประเพณี ซ่ึงมีความงดงามย่ิงควรค่าแก่การศึกษา ที่มีความเอกลักษณ์ของ ลายไทย ความลงตวั ของศลิ ปะทงั้ ในเรื่องของความในวรรณกรรม และโบราณคดีไทย ท่านผ้อู ่านสามารถศึกษา ความรู้ ความเข้าใจมากยงิ่ ขึ้นจากตวั อย่างในเลม่ นี้

ตวั อย่ำงเหตุกำรณ์สำคัญท่ีเกิดขนึ้ ในช่วงชวี ติ บ้นั ปลำย และพระรำชพิธีถวำยพระเพลิงพระบรมศพ ไดแ้ ก่ พ.ศ. 2523 ทรงใฝ่พระราชหฤทัยในการศึกษาหาความรู้ พ.ศ. 2530 โครงการพฒั นาดอยตงุ พ.ศ. 2531 ทรงขยันหมัน่ เพียรและโปรดความเรียบงา่ ย พ.ศ. 2533 ทรงมีความเอ้อื อาทรของสมเดจ็ พระศรนี ครินทราบรมราชชนนี พ.ศ. 2537 ทรงเหน็ คุณค่าของเวลา พ.ศ. 2539 พระราชพิธถี วายพระเพลงิ พระบรมศพ สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี

125

ทรงใฝ่พระรำชหฤทัยในกำรศกึ ษำหำควำมรู้ ทมี่ ำ : http://www.nasatta.com

https://www.posttoday.com http://www.theprincessmothermemorialpark.org

สมเด็จย่าได้ทรงซึมซับพระอุปนิสัยจากสมเด็จพระบรมราชนก ที่จะใฝ่ศึกษาหาความรู้ด้านต่างๆ เพ่ือท่ีจะมาทรงทาประโยชน์ให้แก่สาธารณชน ซ่ึงเป็นเวลากวา่ 80 ปีมาแล้ว ได้ทรงผูกพันอยู่กับการศึกษาเล่า เรียนจวบจนกระทง่ั บั้นปลายชีพ สมเดจ็ ย่าทรงมีพระอุปนสิ ยั ช่างคิดมาต้ังแต่ทรงพระเยาว์ ดังเชน่ ท่ีสมเด็จพระ เจ้าพนี่ างเธอ เจ้าฟา้ ฯ กรมหลวงนราธวิ าสราชนครินทร์ ทรงเล่าไวใ้ นพระนพิ นธ์ “แมเ่ ลา่ ใหฟ้ งั ” วา่ “ครอบครวั ของแม่เป็นครอบครัวที่ไม่แสดงความรู้สึกออกมาให้เห็นชัดเจน แม่จึงเป็นเด็กท่ีเงียบๆ ไม่พูดมาก แต่ตามที่แม่ เล่า แม่คิดมากและส่ิงที่คิดนั้นก็ไม่ตรงกับสิ่งที่อ่านหรือเห็นหลายอย่างแม่จึงนึกว่าคนอ่ืนคงต้องถูกและตัวเอง ผิด” ในบรรดาหนังสือที่ทรงอ่านแล้วโปรดและเห็นด้วยกับสาระมาตั้งแต่ทรงมีพระชนมายุได้ 10 พรรษา คือ บทโคลงสุภาษิตพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีบทหนึ่งให้ข้อคิดเก่ียวกับ “ความรู้” ซึ่งสมเด็จย่าสนพระราชหฤทัยมากและพิจารณาได้ว่าคงทรงจดจาคติไว้ใช้ในการดาเนินพระชนชีพ มาโดยตลอด เมือ่ ทรงพระชนมายเุ พมิ่ ข้นึ เสดจ็ ไปทรงศึกษาและประทับอยู่ที่สหรฐั อเมรกิ าและยุโรป สมเดจ็ ยา่ โปรดการอ่านหนังสอื ปรัชญาของตะวันตก ทรงอ่านหนังสือเก่ียวกับศาสนาหลายเลม่ โดยไม่ทรงเชื่อหรือปฏิบตั ิ ตามคาสอนในพระพุทธศาสนาโดยทันทีแต่ทรงยึดหลักเหตุผลใคร่ครวญพิจารณา ถูกต้องมีเหตุผล แล้วจึง ปฏิบัติตาม นอกจากนี้สมเด็จย่ายังทรงวิริยะ ศึกษาเรียนรู้วิทยาการแขนงอ่ืน ๆ ท่ีสนพระราชหฤทัยใคร่รู้และ เพื่อเป็นการใช้เวลาวา่ งให้เป็นประโยชน์

เอกสำรอ้ำงอิง อุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนี, (11 ตุลาคม 2564).สืบค้นจาก http://www.theprincessmothermemorialpark.org

127

ดอยตุง ที่มำ : http://www.rdpb.go.th/rdpb/visit2/100project/100project_52_1.html

https://www.mfu.ac.th/about-mfu/princess-srinagarindra/princess02.html

สมเด็จย่าทรงมีอุปนิสัยคือเปน็ ผู้ที่มีความเมตตา เป็นผู้ให้ รวมไปถึง ทา่ นเป็นคนที่ยึดมน่ั ในคาสตั ย์ ทรง มีปณิธานที่แน่วแน่ ใส่ใจพสกนิกรเสมอ ทาให้เกิดมีโครงการต่างๆ และสมเด็จย่าเป็นพระราชวงศ์ท่ีโปรด ธรรมชาติมากพระองค์ตระหนักถึงความสาคัญของผืนป่าในระยะยาวมากข้ึนกว่าเดิมและเป็นช่วงเดียวกับท่ี พระองค์ทรงมคี วามสนพระทยั ทีจ่ ะทรงสรา้ งพระตาหนักดอยตุง ในพ้ืนทเ่ี ชา่ ของกรมป่าไม้และพฒั นาและบารุง ผืนป่าจึงคิดท่ีจะก่อตั้งเขตพ้ืนท่ีป่าในจังหวัดเชียงรายเพื่อให้เป็นพ้ืนท่ีในการทดลองรูปแบบการพัฒนาแบบ เบ็ดเสร็จและเผื่อใหป้ ระชาชนในเขตพืน้ ทส่ี ามารถดารงชวี ิตอยู่ในผืนปา่ ทแ่ี สนอุดมสมบูรณด์ งั เดมิ

เม่ือวนั ท่ี15 มกราคม 2530 พระองคจ์ งึ เสด็จพระราชดาเนินไปทอดพระเนตรผืนป่าในจังหวดั เชียงราย และได้กล่าวให้คาม่นั ไวว้ ่า “ฉนั จะปลูกปา่ บนดอยตุง” มวี ัตถปุ ระสงค์เพอื่ พฒั นาสิ่งแวดล้อมท่เี คยเส่ือมโทรมให้ กลับมีสภาพที่อุดมสมบูรณ์ดังเดิม แก้ไขปัญหาความขาดแคลนและสุขอนามัยของราษฎรในพ้ืนท่ี ลดปัญหา การปลูกพืชเสพติดในพ้ืนท่ี ซึ่งผลของการพัฒนาป่าดอยตุงในปัจจุบัน จากภูเขาแห้งแล้งไม่มีต้นไม้อยู่ แต่ด้วย พระราชดาริของสมเด็จย่าในการปลูกป่าพัฒนาความรู้ให้แก่ชาวบ้านบนดอยตุงทาให้สภาพป่าบนดอยตุงมี ความสมบูรณ์และได้จุดประกายให้เกิดจิตใต้สานึกในการเร่ิมอนุรักษ์ธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมมากขึ้นทาให้ ชาวบา้ นหันมาร่วมมอื กนั เพ่อื ฟืน้ ฟสู ภาพปา่ และจดั การทรพั ยากรอย่างเปน็ ระบบ

เอกสำรอำ้ งองิ สื่อมวลชนสัญจรโครงการ สื่อศิลปินรวมใจถวายในหลวง.โครงการพัฒนาดอยตงุ (พน้ื ทที่ รง งาน) อันเนื่องมาจากพระราชดาร.ิ สบื คน้ จาก http://www.rdpb.go.th/rdpb/visit2/100project/100project_52_1.html (คน้ เมื่อวันท่ี 11 ตุลาคม พ.ศ. 2564)

129

ทรงขยันหมัน่ เพยี รและโปรดควำมเรียบง่ำย ทมี่ า : http://www.nasatta.com/th/attractions-sattanusorn/srinagarindra/

https://mgronline.com/celebonline/detail/9560000130421

สมเด็จย่าทรงมีพระอุปนิสัยประการหน่ึงในการโปรดที่จะทรงงานเอง ในโอกาสที่ทรงพระเจริญ พระชนมายุ 90 พรรษา เมื่อคร้ังประทับอยู่ที่สวติ เซอร์แลนด์ ทรงตัดแต่งต้นไม้เอง เสด็จไปตลาด ทรงจ่ายของ เอง ซ้ือดอกไม้มาจัดเอง ทรงทางานบ้านเอง ซึ่งมีรับสั่งว่า การได้ทางานคือการได้ออกกาลังกาย พระอุปนิสัย และพระจรยิ วตั รได้สืบทอดมาถงึ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู ิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถ บพิตร ท่ีโปรดการทาอะไรด้วยพระองค์เอง สมเด็จย่าทรงมีหลักการสาคัญในการฝึกหัดให้พระโอรสธิดาทรง ทางานต่างๆ ด้วยพระองค์เอง ทรงสอนให้มีความเป็นอยู่อย่างเรียบง่าย เหมือนเด็กธรรมดา เม่ือทรงเจริญ พระชนมายุมากขึ้น สมเด็จย่าก็ยังทรงดาเนนิ พระชนชีพและวางพระองค์เรยี บง่ายโดยสม่าเสมอ เมื่อเสด็จพระ ราชดาเนินทรงเยี่ยมราษฎร พระองค์ท่านก็ทรงปฏิบัติพระองค์เป็นกันเองกับราษฎร ต้ังแต่ปีพ.ศ.2507 ท่าน ทรงพระราชทานยาแก่ผู้เจ็บป่วย ทรงขายดอกป๊อปป้ีให้ชาวบ้านชาวเมืองเพื่อหาทุนสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ทรงช่วยประชาชน นักศึกษา ข้าราชการพระราชทานของท่ีระลึกให้แก่อาสาสมัคร พอ.สว. และผู้มีจิตกุศล บรจิ าคเงินใหอ้ งค์กรการกศุ ลตา่ ง ๆ ทรงเป็นพระบรมวงศ์ช้นั ผู้ใหญ่พระองค์แรก ที่ไดโ้ ปรดใหป้ ระชาชนทั่วไปท่ี คอยเฝา้ รับเสดจ็ ขา้ งทาง

เอกสำรอ้ำงอิง อุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี.สืบค้น 10 ตุลาคม 2564,จาก http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=8

131

ควำมเออ้ื อำทรของสมเดจ็ ยำ่ ท่มี ำ : http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=8

ความเอื้ออาทร พระราชอัธยาศยั ประการหนึ่งของสมเด็จยา่ ซ่งึ เปน็ ท่ปี ระจกั ษ์กนั โดยท่วั ไป ก็คอื ทรง มีน้าพระราชหฤทัยเอ้ืออารีและอาทรแก่บุคคลทุกหมู่เหล่า ด้วยพระราชจริยวัตรอันงามและน้าพระราชหฤทยั เอื้ออาทร ยังความปลาบปล้ืมซาบซ้ึงใจแก่ผู้ได้เข้าเฝ้าฯ หรือตามเสด็จถวายงานย่ิง นาวาเอกพิเศษ กมล จิตต์ จานง ได้ใหส้ มั ภาษณแ์ ก่คณะผจู้ ดั ทาอนสุ าร อสท. เม่อื พ.ศ. 2533 เลา่ ถงึ ความประทบั ใจตา่ งๆ ท่ที รงมีเมตตา และเอ้ืออาทรต่อราษฎร บางคร้ังสมเด็จย่าจะทรงพระดาเนินไปยังเรือนพักของข้าราชบริพาร เพื่อ ทอดพระเนตรด้วยพระองค์เองว่าแต่ละคนมีที่พักแรมเรียบร้อยแล้วหรือไม่ เริ่มต้ังแต่ที่พักของข้าราชบริพาร ผู้ใหญ่ซ่ึงอยู่ใกล้ท่ีประทับเรือนพักแพทย์ โดยทรงตรวจดูเข้าไปจนถึงภายในอาคาร และยังได้มีพระมหา กรุณาธิคุณกับคณะแม่ครัวตามสถานท่ีต่างๆ โดยก่อนจะเสด็จจากไปทรงงานในกลุ่มจังหวัดอ่ืนๆ จะ พระราชทานสงิ่ ของเล็กๆ นอ้ ยๆ สว่ นทหารและตารวจทป่ี ฏิบัตหิ นา้ ท่ีถวายอารักขาหน้าท่ีประทบั ในยามค่าคืน ที่อากาศหนาวเยน็ พระองค์ทา่ นก็ไดเ้ คยทรงต้มน้ากาแฟพระราชทาน เล่ากนั วา่ เมอื่ คราวเสด็จพระราชดาเนิน ประทับบนภกู ระดึง จงั หวัดเลย สมเด็จยา่ ได้ทรงพระดาเนนิ เยีย่ มทหาร ตารวจ ทอดพระเนตรวา่ ทน่ี อนของเขา อบอุ่นพอหรอื ไม่ ทรงแนะนาใหห้ าฟางมาปรู องและใชผ้ ้าพลาสติกคลมุ ทับ เพอื่ ให้ไดค้ วามอบอนุ่ จากใบไม้ และ หากทรงได้ยินเสียงตารวจไอ ก็จะโปรดให้ข้าราชสานักบ้าง นายแพทย์ประจาพระองค์บ้าง นายาแก้ไอไปให้ บางวนั เสด็จไปพระราชทานเอง

เอกสำรอ้ำง อุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี.สืบค้น 11 ตุลาคม 2564,จาก http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=8

133

ทรงเหน็ คณุ ค่ำของเวลำ ท่ีมำ : http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=8

วันเวลาท่ีผ่านล่วงไปจนกระทั่งทรงเจริญพระชนมายุถึง 94 พรรษา สมเด็จย่าก็ทรงมีพระปรีชาญาณ ในการใช้วันเวลาเหล่านัน้ ให้เป็นประโยชน์ทั้งแก่พระองค์เองและผู้อ่ืนอย่างคุ้มค่า ทั้งนี้ไม่เพียงแต่กิจการงานที่ ทรงปฏิบัติเป็นพระราชภารกิจหรือพระราชกรณียกิจ ในฐานะสมเด็จย่า หากแต่ยามว่างพระราชกิจทั้งปวง พระองค์ก็ยังทรงใช้เวลาส่วนพระองค์นั้นให้มีคุณค่า โดยการทรงงานอดิเรกท่ีจะเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นและต่อ สงั คม อย่างทเ่ี รียกกันสามญั ว่า “เลน่ เปน็ งาน”

คุณค่าของงานอดิเรก โดยเฉพาะอย่างย่ิงบรรดางานประดิษฐ์ฝีพระหัตถ์ของสมเด็จย่า ไม่สามารถ ประเมินได้ด้วยมาตราชั่งตวงวัดใดๆ หากแต่งานเหล่าน้ันแสดงให้เห็นถึงคุณค่าขององค์พระผู้ประดิษฐ์ของส่ิง นน้ั ดว้ ยกาลงั พระวรกายและพระอัจฉรยิ ภาพ

“ท่านได้เห็นผลงานต่างๆ หลายชนิด ซ่ึงจะบอกว่างามหรือไม่งามก็แล้วแต่รสนิยมของแต่ละคน แต่ ปัญหาไม่ได้อยู่ที่นั่น สิ่งท่ีข้าพเจ้าประสงค์จะให้ท่านเห็น คือ วิธีหน่ึงท่ีจะกาจัดความเบื่อ ความเหงา วิธีนี้คือ การสร้างความงามเฉพาะตวั ความพอใจสว่ นตวั ในวยั เด็กจนถงึ วัยชราโดยไม่ต้องมีพรสวรรค์ โดยไมต่ อ้ งใช้จ่าย มากนกั เหมือนงานอดิเรกบางชนิด โดยสร้างความลาบากให้ผู้อื่น แตส่ ่งิ ท่ีขาดไม่ได้คือ ความรักสิง่ ท่ีทา รสนยิ ม และความอดทน”

เอกสำรอ้ำงอิง อุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี.สืบค้น 10 ตุลาคม 2564, จาก http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=8

135

พระรำชพิธีถวำยพระเพลิงพระบรมศพ สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทรำบรมรำชชนนี ท่มี ำ : https://www.matichonweekly.com/featured/article_16020

สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีเสด็จสวรรคต ในวันอังคาร ท่ี 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 เวลา 21 นาฬิกา 17 นาที ณ โรงพยาบาลศิริราช รวมพระชนมายุ 94 พรรษา

พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพจัดขึ้นเม่ือวันอาทิตย์ท่ี 10 มีนาคม พ.ศ. 2539 เวลา 16 นาฬิกา 30 นาที ณ พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง พระราชสรีรางคารถูกเชิญไปบรรจุ ณ รังษีวัฒนา สุสานหลวง วัด ราชบพธิ สถิตมหาสมี ารามราชวรวิหาร

พระโกศพระบรมศพ ประดิษฐาน ณ มุขด้านทิศตะวันตกพระท่ีน่ังดุสิตมหาปราสาท ภายใต้สัปตปฎล พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู ัวทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ พระราชทานเครอ่ื งประดบั พระลองทองใหญ่ คอื ยอด พระลองประดับด้วยพุ่มดอกไม้เพชร ถัดลงมาท่ีชั้นกระจังฝาพระลองประดับด้วยดอกไม้เพชร เรียกว่าดอกไม้ ฝา ฝาครอบพระลองห้อยเฟื่องเพชรโดยรอบ และมีพู่เงินห้อยประดับเป็นระยะทุกมุม เอวพระลองประดับ ดอกไม้เพชรโดยรอบ เรียกวา่ ดอกไมเ้ อว

เอกสำรอำ้ งอิง โรม บนุ นาค. (2559, 23 ธันวาคม). เปน็ ครั้งแรกที่พระศพ “สมเดจ็ ยา่ ” และ “พระพีน่ าง” ไมไ่ ดบ้ รรจุลงพระโกศ แต่บรรจใุ นพระหบี . MGR ONLINE.

https://mgronline.com/onlinesection/detail/9590000127555

137

กำรทำวดิ ีทศั น์ ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=F-SgT_VTiNI

กำรทำวดิ ที ัศน์ ทางคณะผู้จัดทาได้ประชุมคุยงาน และลงมติร่วมกันว่าวิดีทัศน์จะออกมาในรูปแบบของการเล่า

เร่อื งราวผา่ นรูปดว้ ยรูปภาพท่ีมีการปรับแต่งสี โดยสขี องภาพจะเหมือนภาพสมัยก่อนแนวคล้ายกับหนังฟิล์ม ท่ี แสดงให้เห็นความอบอุ่นผ่านภาพ และทางคณะผู้จัดทาได้เลือกโปรแกรม Capcut ในการตัดต่อวิดีโอและเล่า เรอ่ื งราวช่วงบ้ันปลายชวี ิต โดยระหว่างการบรรยายจะมเี สียงเพลงเปดิ คลอนน่ั คือ เพลงถวายพระเกียรติสมเด็จ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี และในช่วงท่ีบรรยายเกี่ยวกับพิธีพระราชเพลิงศพของสมเด็จย่าจะมีการเปิด เพลงคลอเป็น เพลงลาวคาหอม เพื่อเป็นสื่ออารมณ์ให้กับผู้รับชมโดยฝ่ายบรรยายได้มีการเล่นเสียงหนักเสียง เบาในการบรรยายเพื่อเพิม่ อรรถรสในการรับชมอีกดว้ ย

เอกสำรอ้ำงอิง อุทยานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครนิ ทราบรมราชชนนี.สืบค้น 17 ตุลาคม 2564, จาก http://www.theprincessmothermemorialpark.org/page.php?id=8

โรม บุนนาค. (2559, 23 ธันวาคม). เป็นครั้งแรกที่พระศพ “สมเด็จย่า” และ “พระพ่ีนาง” ไม่ได้บรรจุลงพระโกศ แต่บรรจุในพระหีบ. MGR ONLINE. สืบค้น 17 ตุลาคม 2564, จาก https://mgronline.com/onlinesection/detail/9590000127555

139