หน่วย รายวิชา สังคมศึกษาฯ รหัสวิชา ส22103 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562 หน่วยการเรียนรู้ที่ 8 รู้จักการออมและการลงทุน ชั่วโมง การบริหารจัดการการออมและการลงทุนภาคครัวเรือน เรื่อง การบริหารจัดการการออมและการลงทุนภาคครัวเรือน 5 มี.ค. 63 (มีใบงานประกอบการสอน) "ไอเดีย – ไอซี" เส้นทางสู่ ‘อวกาศ’ ของเด็กไทยที่เริ่มต้นจากนิทาน จินตนาการ และการเรียนรู้ โดยไม่หยุด... โรคขาดความเมตตา ภาวะไม่แยแสต่อความเจ็บปวดของผู้อื่น เกิดขึ้นใน เด็ก-ผู้ใหญ่ ยุคไซเบอร์ บนผืนกระดาน ตัวหมาก และกติกา ไม่ได้สร้างแค่ความบันเทิง แต่ Board Game เป็นสังเวียนแห่ง ‘การเรียนรู้’ สำหรับทุกคน Welcome on Board…Game “มันน่าคิดว่ามีเกมที่ดึงดูดเพื่อนเราที่เป็นคนไม่ชอบเล่นเกมได้ และเป็นเกมที่ไม่ต้องใช้อะไร หลังจากนั้นก็ได้ลองหาข้อมูลเกี่ยวกับบอร์ดเกมสมัยใหม่ เลยรู้ว่ามีเยอะมาก ไม่ใช่แค่เกมเศรษฐีหรือบันไดงูแล้ว บอร์ดเกมในความคิดของเราสมัยก่อนจะเน้นเรื่องโชค แต่ว่าบอร์ดเกมสมัยใหม่บางเกมไม่เกี่ยวกับโชคเลยด้วยซ้ำ มันเป็นโลกที่มีเสน่ห์มากนะ” ความนิยมบอร์ดเกมในไทยเริ่มราวๆ 6 – 7 ปีก่อน หรือประมาณปี พ.ศ. 2557 – 2558 สฤณีบอกว่าในแต่ละปีวงการบอร์ดเกมมีพัฒนาการเยอะมาก เนื่องจากตลาดโตขึ้น ทั้งผู้ผลิตและนักพัฒนาเกมก็ต้องยกระดับตัวเองมากขึ้นเพื่อคิดลูกเล่นใหม่ๆ เพื่อดึงดูดให้คนเล่น บนรูปแบบพื้นฐานของบอร์ดเกมที่บางเกมใช้ไพ่, ทอยลูกเต๋า, เดินหมาก จุดต่างจึงอยู่ที่ความคิดสร้างสรรค์ “ส่วนตัวชอบบอร์ดเกมที่มีความหลากหลายของกลยุทธ์ที่เราใช้ได้ หรือความสนุกที่คาดเดาไม่ได้เมื่อเทียบกับเวลาที่ลงไปในการอ่านกฎ หมายความว่ากฎอาจซับซ้อนก็ได้ แต่หลายเกมไม่ได้ซับซ้อน อธิบายจริงๆ แค่ 15 นาทีก็รู้เรื่องแล้ว แต่พอเล่นจริง มันมีเสน่ห์ มีความหลากหลาย คาดเดาไม่ได้ เล่นใหม่ก็ไม่เบื่อ คิดว่านี่คือพัฒนาการอย่างหนึ่งของวงการบอร์ดเกม เสน่ห์อีกอย่างคือรูปลักษณ์หน้าตา เมื่อก่อนอาจไม่ดึงดูด แต่เดี๋ยวนี้กราฟิกกลายเป็นวงการที่แข่งกันเยอะมาก ถ้าจะทำบอร์ดเกมเดี๋ยวนี้ไม่ได้ดูแค่กติกาว่าสนุกไหม แต่ดูเรื่องตัวเล่น เรื่องกราฟิก เรื่องอุปกรณ์ มีนักวาดหลายคนสร้างชื่อจากการออกแบบบอร์ดเกมเลย คล้ายเป็นศิลปะแขนงหนึ่งเลย ไม่ใช่แค่สวย แต่ต้องสื่อสารได้” ในระดับสากล วงการบอร์ดเกมกำลังเติบโตต่อเนื่อง หนึ่งในเหตุผลหลักที่หลายคนหลงรักบอร์ดเกมคือความแตกต่างจากเกมคอมพิวเตอร์หรือเกมคอนโซลอื่นๆ ตรงที่กฎกติกาของบอร์ดเกมโปร่งใส เมื่อเปิดกล่อง โลกของเกมกระดานเกมนั้นมีกติกาเดียวกัน ไม่หมกเม็ด ในขณะที่เกมคอมพิวเตอร์หรือเกมคอนโซล คอมพิวเตอร์อาจโกงเราอยู่ก็ได้เพียงแต่เราไม่รู้ สำหรับเมืองไทย มีสิ่งที่น่าสนใจคือ Board Game Eco System หรือว่า “ระบบนิเวศของบอร์ดเกม” จาก 10 ปีก่อนที่มีบอร์ดเกมในไทย แต่จำนวนไม่มากและเป็นเพียงกลุ่มผู้เล่น มาถึงวันนี้มีถึงขนาด “คาเฟ่บอร์ดเกม” มีร้านมากมาย มีร้านออนไลน์ มีผู้ผลิต มีนักออกแบบชื่อดัง ความสนุกทุกการเรียนรู้ บอร์ดเกม 3 สไตล์ 3 กลุ่มเป้าหมาย ถูกออกแบบมาสำหรับเล่นเป็นหมู่คณะ ปกติหมายถึง 8-20 คนหรือมากกว่า ปาร์ตี้เกมที่สนุกคือเกมที่อธิบายให้ทุกคนเข้าใจได้ภายใน 5-10 นาที และมีอุปกรณ์ไม่มาก เกมประเภทนี้อาจมีดวงเกี่ยวข้องด้วยเล็กน้อย แต่ส่วนมากต้องใช้มนุษยสัมพันธ์และปฏิภาณไหวพริบ เช่น หากเป็นเกมที่ต้องจับตัวสายลับที่แฝงตัวมา ก็ต้องคอยสังเกต น้ำเสียง สีหน้า แววตาท่าทางของเพื่อนว่าส่อพิรุธหรือไม่ น่าจะเป็นสายลับที่แฝงตัวมาตามเนื้อเรื่องของเกมหรือเปล่า ความสนุกของปาร์ตี้เกมจึงละม้ายคล้ายกับความสนุกของงานปาร์ตี้ คือได้สังสรรค์กับคนอื่นอีกหลายคน รวมทุกศาสตร์บนกระดานเกม “บางเกมเป็นพื้นที่วิจัยของนักมานุษยวิทยาหรือนักสังคมศาสตร์สายอื่น เพื่อที่จะศึกษาพฤติกรรมของคน เพราะเมื่อเป็นโลกของเกม จึงสร้างสถานการณ์จำลองบางอย่างที่อาจจะเกิดขึ้นไม่ง่ายบนโลกความจริง เช่น สถานการณ์ความขัดแย้ง, การหักหลัง ซึ่งในโลกจริงอาจเป็นความบังเอิญ หรือนักวิจัยอยากศึกษาคนในยุคสงคราม มันยากมาก แต่ในสถานการณ์จำลองในเกม นำมาศึกษาประเด็นพวกนี้ได้ค่อนข้างดี เพราะมีงานวิจัยชี้ว่าต่อให้เป็นสถานการณ์จำลอง เราก็ไม่ได้ชิลๆ หรือไม่เดือดร้อน เราต่างมีแรงจูงใจเสมือนหนึ่งตกอยู่ในสถานการณ์นั้นจริงๆ” แม้ในวงการแพทย์ มีการศึกษาโรคซึมเศร้าและออทิสติกโดยใช้บอร์ดเกม คือ เมื่อคนเหล่านี้เจอเกมจะมีปฏิสัมพันธ์กับเกมอย่างไรบ้าง เกี่ยวพันกับประเภทของเกมหรือไม่ มีเกมใดที่ทำให้อาการหรือการปรับตัวได้ดีขึ้น เป็นต้น สิ่งเหล่านี้กำลังเพิ่มมากขึ้นในโลกที่เกมกำลังอยู่ใกล้ตัวแทบทุกคน “ถ้าพูดถึงในระดับโรงเรียน มีโรงเรียนจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ ที่ไม่ได้มองว่า ตอนเรียนไม่ให้เล่น เขามองอีกมุมหนึ่งว่าจะให้เกมมาเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนการสอนอย่างไร ก็อาจจะไม่ได้ต่างกับความคิดที่เรารู้สึกว่าโรงเรียนก็ไม่ควรจะเรียนอย่างเดียว เพราะหลายครั้งเด็กได้ความรู้จากการเล่น พอโรงเรียนมีทัศนคติอย่างนี้ว่าการเล่นเป็นเรื่องสำคัญ ก็ไม่ได้ยากที่เอาเกมไปใส่ในช่วงเวลาเหล่านั้น แต่ถ้าพูดถึงพัฒนาการโดยตรง เช่น ซึมเศร้า, ออทิสติก ก็มีแพทย์ที่ทำ ตรงนี้อาจจะมองในมุมการบำบัด (Therapy) ก็ได้ ว่าในยุคหนึ่งเรามองเรื่องศิลปะบำบัด แต่แน่นอนว่าไม่ใช่เกมอะไรก็ได้” ด้วยความที่บอร์ดเกมต้องมีปฏิสัมพันธ์กันระหว่างผู้เล่น แน่นอนว่าหลายคนจะได้ทักษะสังคมไม่ทางตรงก็ทางอ้อม รวมถึงสถานการณ์ในเกมก็อาจทำให้ผู้เล่นได้รู้จักตัวเองในมุมที่ไม่เคยรู้มาก่อน สฤณียกตัวอย่างเพื่อนของเธอที่ไม่รู้ตัวเลยว่าเป็นคนกลัวความเสี่ยงมาก พอเล่นบอร์ดเกมแล้วตัวตนจะออกมาชัดเจนมาก ในขณะที่อีกคนกล้าได้กล้าเสีย ทั้งที่ไม่รู้ตัวมาก่อนอีกเช่นกัน บอร์ดเกมจึงเป็นเครื่องมือหนึ่งที่คนไทยชอบเล่นโดยเฉพาะแนว Party Game เพราะด้วยลักษณะนิสัยเฮฮารักความบันเทิง “มีคนหนึ่งที่รู้จักผ่านบอร์ดเกม เขารู้สึกว่าบอร์ดเกมเป็นช่องทางหนึ่งในการเข้าสังคม ปกติเขาเป็น Introvert เข้าสังคมไม่เก่ง ถ้าไม่ใช่สถานการณ์ในเกม เจอใครเขาก็จะไม่พูด แต่พอเป็นบอร์ดเกม สถานการณ์จำลองทำให้เขากล้าแสดงออกมากขึ้น ก็เป็นอะไรที่น่าสนใจดี” นอกจากจะทำหน้าที่สร้างความบันเทิงได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่องแล้ว บอร์ดเกมยังสร้างทักษะชีวิตที่ไปใช้ได้จริง เป็นเกมที่มากกว่าเกม อ้างอิง ขอบคุณข้อมูลจาก The Potential มูลนิธิสยามกัมมาจล |