แผนการสอนวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจําวัน กศน

3. สภาพปัจจุบันและแนวโน้มการใช้พลังงานไฟฟ้า กำลังการผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2558 มีจำนวนรวมทั้งสิ้น 38,774เมกะวัตต์ แบ่งเป็นกำลังการผลิตภายในประเทศ 35,387 เมกะวัตต์ คิดเป็นร้อยละ 91.26 และก าลังผลิตที่มี สัญญาซื้อไฟฟ้าจากต่างประเทศอีก 3,387 เมกะวัตต์ คิดเป็นร้อยละ 8.74 โดยมีความต้องการ ไฟฟ้าสูงสุดที่ 27,346 เมกะวัตต์ ซึ่งความต้องการไฟฟ้ามีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปีตามสภาพภูมิอากาศ จำนวนประชากรที่เพิ่มสูงขึ้น และการขยายตัวทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม

ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน และสมุดบันทึกกิจกรรมการเรียนรู้

ชุดวิชา รายวิชาเลือกบังคับ หลักสูตร 2551
(คัดลอกลิ๊งค์จากเว็บไซต์ : http://203.159.251.144/pattana/korsornor )
..........................................................................................
1. ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 1 พว12010  ประถม  คลิกที่นี่
2. ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 2 พว22002  ม.ต้น  คลิกที่นี่
3. ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 3 พว32023  ม.ปลาย  คลิกที่นี่
..........................................................................................
4. สมุดบันทึกกิจกรรม ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 1พว12010  ประถม คลิกที่นี่
5. สมุดบันทึกกิจกรรม ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 2 พว22002  ม.ต้น  คลิกที่นี่
6. สมุดบันทึกกิจกรรม ชุดวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน 3 พว32023  ม.ปลาย  คลิกที่นี่
..........................................................................................

แผนการสอนวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจําวัน กศน


แผนการสอนวิชาการใช้พลังงานไฟฟ้าในชีวิตประจําวัน กศน

ส่งอีเมลข้อมูลนี้BlogThis!แชร์ไปที่ Twitterแชร์ไปที่ Facebookแชร์ใน Pinterest



โครงสร้างรายวิชา 



สาระการเรียนรู้ 
                   สาระความรู้พื้นฐาน

มาตรฐานการเรียนรู้

               มาตรฐานที่ 2.2 มีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะพื้นฐานเกี่ยวกับคณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 


             มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ มีความรู้ ความเข้าใจ ทักษะ และเห็นคุณค่าเกี่ยวกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สิ่งมีชีวิต ระบบนิเวศ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในท้องถิ่นและประเทศ สาร แรง พลังงาน กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลกและดาราศาสตร์มจิตวิทยาศาสตร์ และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการดำรงชีวิต 


ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง

                    1.  อธิบายเกี่ยวกับความสัมพันธุ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อมในระบบน เวศ การถ่ายทอดพลังงาน การแก้ปัญหา การดูแลรักษาและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของท้องถิ่นและประเทศ 


                  2. อธิบายเกี่ยวกับพลังงานไฟฟ้า การต่อวงจรไฟฟ้า เครื่องใช้ไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน แสงและสมบัติของแสง เลนส์ ประโยชน์และโทษจากแสง การเปลี่ยนรูปพลังงาน พลังงานความร้อนและแหล่งกำเนิด การนำพลังงานไปใช้ประโยชนในชีวิตประจำวัน และการอนุรักษ์พลังงานได้ 


            3. อธิบาย ออกแบบ วางแผน ทดลอง ทดสอบ ปฏิบัติการเรื่องไฟฟ้าได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย คิด วิเคราะห์ เปรียบเทียบข้อดี ข้อเสียของการต่อวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม แบบขนาน แบบผสม ประยุกต์และเลือกใช้ความรู้ และทักษะอาชีพช่างไฟฟ้า ให้เหมาะสมกับด้านบิรหารจัดการและการบริการเพื่อนำไปสู่การจัดทำโครงงานวิทยาศาสตร์


สาระสำคัญ 

                   พลังงานไฟฟ้าเป็นปัจจัยที่สำคัญในการดำเนินชีวิตและการพัฒนาประเทศ ความต้องการใช้

พลังงานไฟฟ้าของประเทศไทยมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในปัจจุบันการผลิตพลังงานไฟฟ้าของประเทศยังคงพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นเชื้อเพลิงหลักในการผลิตกระแสไฟฟ้าซึ่งเชื้อเพลิงดังกล่าวกำลังจะหมดไปในอนาคตอันใกล้ ดังนั้นเพื่อเป็นการลดปัญหาการขาดแคลนพลังงานไฟฟ้าในอนาคต จึงต้องมีการจัดหาพลังงานทดแทนเพื่อใช้เป็นพลังงานสำหรับผลิตกระแสไฟฟ้าแทนเชื้อเพลิงฟอสซิล และกระจายการใช้เชื้อเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟ้าให้มีความหลากหลาย เพื่อให้เกิดความสมดุลในการผลิตพลังงานไฟฟ้าให้มากขึ้น นอกจากนี้ยังต้องช่วยกันประหยัดพลังงานไฟฟ้า ใช้พลังงานไฟฟ้าให้คุ้มค่าที่สุด เพื่อให้มีพลังงานไฟฟ้าใช้ต่อไปในอนาคตได้อีกยาวไกล

ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ยั ง ค ง พึ่ ง พ า เ ชื้ อ เ พ ลิ ง ฟ อ ส ซิ ล เ ป น เ ชื้ อ เ พ ลิ ง ห ลั ก ใ น ก า ร ผ ลิ ต ก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ า

ซงึ่ เชือ้ เพลิงดงั กลา วกําลงั จะหมดไปในอนาคตอันใกล ดังน้ันเพ่ือเปนการลดปญหาการขาดแคลน

พลังงานไฟฟาในอนาคต จึงตองมีการจัดหาพลังงานทดแทนเพ่ือใชเปนพลังงานสําหรับ

ผลิตกระแสไฟฟาแทนเช้ือเพลิงฟอสซิล และกระจายการใชเช้ือเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟา

ใหมีความหลากหลาย เพ่ือใหเกิดความสมดุลในการผลิตพลังงานไฟฟาใหมากข้ึน นอกจากน้ี

ยังตองชวยกันประหยัดพลังงานไฟฟา ใชพลังงานไฟฟาใหคุมคาท่ีสุด เพื่อใหมีพลังงานไฟฟาใช

ตอไปในอนาคตไดอ ีกยาวไกล

ขอบขา ยเนื้อหา
หนวยการเรียนรูท่ี 1 พลงั งานไฟฟา
หนว ยการเรียนรทู ี่ 2 ไฟฟามาจากไหน
หนวยการเรียนรูที่ 3 อุปกรณไฟฟา และวงจรไฟฟา
หนว ยการเรียนรูที่ 4 การใชแ ละการประหยัดพลงั งานไฟฟา

ส่ือประกอบการเรียนรู
1. ชุดวิชาการใชพลังงานไฟฟาในชีวติ ประจาํ วนั 2 รหัสวชิ า พว22002
2. สมดุ บันทึกกจิ กรรมการเรยี นรู ประกอบชุดวิชาการใชพลังงานไฟฟา ในชวี ิตประจําวัน 2
3. วดี ทิ ัศน
4. สอ่ื เสรมิ การเรียนรูอ ื่น ๆ

จาํ นวนหนวยกติ 3 หนวยกิต (120 ชั่วโมง)

7

กจิ กรรมการเรยี นรู
1. ทําแบบทดสอบกอนเรียน ตรวจสอบคําตอบจากเฉลยทายเลม
2. ศกึ ษาเน้ือหาสาระในหนว ยการเรยี นรทู ุกหนวย
3. ทาํ กิจกรรมตามที่กําหนดและตรวจสอบคําตอบจากเฉลย/แนวตอบทา ยเลม
4. ทําแบบทดสอบหลังเรยี นและตรวจสอบคําตอบจากเฉลยทายเลม

การประเมนิ ผล
1. ทําแบบทดสอบกอ นเรยี น - หลงั เรียน
2. ทํากจิ กรรมในแตล ะหนวยการเรียนรู
3. เขารับการทดสอบปลายภาค

8 หนา

สารบญั 1
2
คํานาํ 5
คาํ แนะนาํ การใชชุดวิชา 12
โครงสรา งชุดวิชา 15
สารบญั 16
หนวยการเรียนรทู ี่ 1 พลงั งานไฟฟา 30
33
เรอ่ื งที่ 1 การกาํ เนิดของไฟฟา 34
เร่ืองท่ี 2 สถานการณพ ลังงานไฟฟาของประเทศไทย และประเทศในอาเซียน 40
เรื่องที่ 3 หนวยงานท่ีเกี่ยวขอ งดา นพลงั งานไฟฟาในประเทศไทย 44
หนวยการเรยี นรูที่ 2 ไฟฟามาจากไหน 47
เร่ืองที่ 1 เช้ือเพลิงและพลงั งานทีใ่ ชใ นการผลิตไฟฟา 48
เรือ่ งท่ี 2 โรงไฟฟากับการจัดการดานสิง่ แวดลอ ม 53
หนวยการเรยี นรูท่ี 3 วงจรไฟฟาและอุปกรณไฟฟา 67
เรอ่ื งท่ี 1 อปุ กรณไ ฟฟา 74
เร่ืองท่ี 2 วงจรไฟฟา 82
เรอ่ื งที่ 3 สายดนิ และหลกั ดนิ 83
หนว ยการเรยี นรทู ี่ 4 การใชแ ละการประหยดั พลงั งานไฟฟา 84
เรอ่ื งท่ี 1 กลยทุ ธก ารประหยัดพลังงานไฟฟา 3 อ. 111
เรอ่ื งท่ี 2 การเลอื กซื้อ การใช และการดแู ลรกั ษาเครอ่ื งใชไฟฟา ในครวั เรือน
เรือ่ งท่ี 3 การคาํ นวณคา ไฟฟา ในครวั เรอื น
บรรณานกุ รม
เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น
เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทายเร่อื ง
คณะผจู ดั ทาํ

1

หนวยการเรยี นรทู ี่ 1
พลังงานไฟฟา

สาระสาํ คญั
พลังงานไฟฟาเปนพลังงานรูปแบบหนึ่งที่กอใหเกิดพลังงานอ่ืน ๆ ได เชน ความรอน

และแสงสวาง เปน ตน จึงเปน เหตุใหพลังงานไฟฟา กลายเปน สง่ิ จาํ เปนตอการดําเนินชีวิตประจําวัน
ของมนุษยในปจจุบัน จากอดีตจนถึงปจจุบันประเทศไทยมีแนวโนมการใชพลังงานไฟฟา
เพ่ิมมากข้ึนอยางตอเน่ือง โดยเชื้อเพลิงที่ใชในการผลิตไฟฟาไดมาจากทั้งแหลงเช้ือเพลิง
ภายในประเทศและภายนอกประเทศ รวมถึงซ้ือไฟฟาจากตางประเทศ ดังน้ันเพื่อใหมีพลังงาน
ไฟฟาใชอยางเพียงพอท้ังในปจจุบันและอนาคต หนวยงานท่ีเก่ียวของดานพลังงานไฟฟา
ในประเทศไทยจงึ ตอ งมกี ารวางแผนเพอ่ื ความมัน่ คงทางพลงั งานไฟฟา ตอไป

ตัวชวี้ ัด
1. บอกการกาํ เนดิ ของไฟฟา
2. บอกสัดสว นเช้อื เพลงิ ที่ใชใ นการผลติ ไฟฟาของประเทศไทย
3. ตระหนักถึงสถานการณข องเชอื้ เพลิงที่ใชในการผลิตไฟฟาของประเทศไทย
4. วเิ คราะหส ถานการณพ ลงั งานไฟฟา ของประเทศไทย
5. เปรยี บเทยี บสถานการณพ ลังงานไฟฟาของไทยและประเทศในอาเซยี น
6. ระบุช่อื และสงั กัดของหนว ยงานทีเ่ กยี่ วของดา นพลงั งานไฟฟาในประเทศไทย
7. บอกบทบาทหนาทีข่ องหนวยงานที่เก่ียวขอ งดานพลังงานไฟฟา

ขอบขา ยเนอ้ื หา
เรอ่ื งท่ี 1 การกําเนิดของไฟฟา
เรื่องที่ 2 สถานการณพ ลงั งานไฟฟาของประเทศไทย และประเทศในอาเซียน
เรื่องท่ี 3 หนวยงานท่ีเกย่ี วขอ งดา นพลงั งานไฟฟาในประเทศไทย

เวลาทใี่ ชใ นการศกึ ษา 15 ชวั่ โมง
สอื่ การเรียนรู

1. ชดุ วชิ าการใชพ ลังงานไฟฟาในชวี ิตประจําวนั 2 รหสั วิชา พว22002
2. สมุดบันทึกกจิ กรรมการเรยี นรู ประกอบชดุ วิชาการใชพ ลงั งานไฟฟา ในชีวิตประจาํ วนั 2
3. สื่อวดี ทิ ศั น เรอื่ ง ทาํ ไมคาไฟฟา แพง
4. สอ่ื วีดทิ ัศน เร่ือง ไฟฟาซอ้ื หรอื สรา ง

2

เรือ่ งท่ี 1 การกําเนดิ ของไฟฟา

ราชบัณฑิตยสถานไดใหความหมายของคําวา “ไฟฟา” ไววา “พลังงานรูปหน่ึง
ซ่ึงเก่ียวของกับการแยกตัวออกมา หรือการเคล่ือนท่ีของอิเล็กตรอนหรือโปรตอนหรืออนุภาคอ่ืน
ทม่ี สี มบตั แิ สดงอํานาจคลา ยคลึงกับอิเลก็ ตรอนหรือโปรตอน ท่ีกอใหเกิดพลังงานอื่น เชน ความรอน
แสงสวา ง การเคล่ือนท่ี เปนตน” โดยการกาํ เนิดพลังงานไฟฟา ทส่ี าํ คญั มี 5 วธิ ี ดังน้ี

1. ไฟฟาที่เกิดจากการเสียดสีของวัตถุ เปนไฟฟาที่เกิดขึ้นจากการนําวัตถุตางกัน 2 ชนิด
มาขัดสีกนั เชน แทง ยางกับผาขนสัตว แทงแกวกับผาแพร แผนพลาสติกกับผา หวีกับผม เปนตน
ผลของการขัดสีดังกลาวทําใหเกิดความไมสมดุลข้ึนของประจุไฟฟาในวัตถุทั้งสอง เน่ืองจากเกิด
การถายเทประจุไฟฟา วตั ถุทงั้ สองจะแสดงศกั ยไฟฟาออกมาตา งกัน วัตถุชนิดหนึ่งแสดงศักยไฟฟา
บวก (+) ออกมา วัตถุอีกชนดิ หน่งึ แสดงศักยไ ฟฟาลบ (–) ออกมา ซึง่ เรียกวา “ไฟฟา สถิต” ดงั ภาพ

ผาขนสตั ว

แทงแกว

ภาพไฟฟา ท่เี กดิ จากการเสยี ดสขี องวตั ถุ

2. ไฟฟาท่ีเกิดจากการทําปฏิกิริยาทางเคมี เปนไฟฟาท่ีเกิดจากการนําโลหะ 2 ชนิด
ท่แี ตกตางกนั โลหะทง้ั สองจะทําปฏิกริ ิยาเคมีกบั สารละลายอิเล็กโทรไลท ซ่ึงปฏิกิริยาทางเคมีแบบน้ี
เรยี กวา โวลตาอกิ เซลล เชน สังกะสกี ับทองแดงจมุ ลงในสารละลายอเิ ล็กโทรไลท จะเกิดปฏิกิริยาเคมี
ทําใหเกิดไฟฟาดงั ตัวอยางในแบตเตอร่ี และถา นอัลคาไลน (ถา นไฟฉาย) เปน ตน

แบตเตอรี่ ถา นอัลคาไลน 1.5 โวลต ถานอัลคาไลน 9 โวลต

ภาพอุปกรณก าํ เนิดไฟฟาจากการทําปฏิกิริยาเคมี

3

3. ไฟฟาที่เกิดจากความรอน เปนไฟฟาท่ีเกิดขึ้นจากการนําแทงโลหะหรือแผนโลหะ
ตางชนิดกัน 2 แทง โดยนําปลายดานหน่ึงของโลหะท้ังสองตอติดกันดวยการเชื่อมหรือยึดดวยหมุด
ปลายที่เหลืออีกดานนําไปตอกับมิเตอรวัดแรงดัน เมื่อใหความรอนที่ปลายดานตอติดกันของโลหะ
ท้งั สอง สง ผลใหเกิดการแยกตัวของประจุไฟฟาเกิดศักยไฟฟาขึ้นที่ปลายดานเปดของโลหะ แสดงคา
ออกมาทม่ี เิ ตอร

ทองแดง

มเิ ตอร

เหล็ก

ภาพการตอ อุปกรณใ หเกิดไฟฟา จากความรอน

4. ไฟฟาทเี่ กิดจากพลังงานแสงอาทิตย เปน ไฟฟาที่เกิดขึ้นจากการสรางเซลลแสงอาทติ ย
(Solar Cell) ท่ีทําหนา ที่เปล่ียนพลังงานแสงอาทติ ยใ หเ ปนพลงั งานไฟฟา

ภาพเซลลแ สงอาทติ ยท ีใ่ ชในการผลติ ไฟฟา ของเขือ่ นสิรนิ ธร จังหวัดอบุ ลราชธานี

4

5. ไฟฟาที่เกิดจากพลังงานแมเหล็กไฟฟา เปนไฟฟาท่ีเกิดขึ้นจากพลังงานแมเหล็ก
โดยการใชลวดตัวนําไฟฟาตัดผานสนามแมเหล็ก หรือการนําสนามแมเหล็กว่ิงตัดผานลวดตัวนํา
อยางใดอยางหน่ึง จะทําใหมีกระแสไฟฟาไหลในลวดตัวนํานั้น กระแสท่ีผลิตไดมีทั้งกระแสตรงและ
กระแสสลบั

ทศิ การหมุนของขดลวด

แปรง
คอมมวิ เตเตอร

ภาพอุปกรณกําเนดิ ไฟฟาจากพลงั งานแมเหล็กไฟฟา

กิจกรรมทายเรอ่ื งท่ี 1 การกาํ เนดิ ของไฟฟา
(ใหผ ูเรยี นไปทํากจิ กรรมเร่ืองที่ 1 ท่สี มดุ บนั ทกึ กจิ กรรมการเรียนรู)

5

เร่ืองที่ 2 สถานการณพ ลงั งานไฟฟา ของประเทศไทย และประเทศในอาเซียน
ปจจุบันการใชพลังงานไฟฟาเพิ่มสูงขึ้นอยางตอเนื่อง โดยเช้ือเพลิงฟอสซิลซ่ึงเปน

เช้ือเพลิงหลักท่ีนํามาใชในการผลิตไฟฟาเร่ิมลดลงเร่ือย ๆ จนอาจสงผลกระทบตอการผลิตไฟฟา
ในอนาคต หากยังไมตระหนักถึงสาเหตุดังกลาว อาจประสบปญหาการขาดแคลนพลังงานได
ในอนาคต จึงจําเปนตองเขาใจถึงสถานการณพลังงานไฟฟา และแนวโนมการใชไฟฟาในอนาคต
ในเรอ่ื งท่ี 2 ประกอบดว ย 2 ตอน คือ

ตอนที่ 1 สถานการณพ ลงั งานไฟฟา ของประเทศไทย
ตอนท่ี 2 สถานการณพ ลังงานไฟฟาของประเทศในอาเซยี น

ตอนที่ 1 สถานการณพ ลังงานไฟฟาของประเทศไทย
ป จ จุ บั น พ ลั ง ง า น ไ ฟ ฟ า ไ ด เ ข า ม า มี บ ท บ า ท ต อ ก า ร ดํ า ร ง ชี วิ ต ข อ ง ป ร ะ ช า ช น แ ล ะ

การขับเคล่ือนเศรษฐกิจของประเทศมากขึ้น ท่ีผานมาความตองการใชไฟฟาของประเทศไทย
เพิ่มขึ้นอยางตอเน่ืองประมาณรอยละ 4 – 5 ตอป เน่ืองจากจํานวนประชากรท่ีเพิ่มขึ้นและ
การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ โดยในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมีการใชไฟฟาเปนอันดับที่
24 ของโลก ซ่ึงเปนที่นากังวลวาพลังงานไฟฟาจะเพียงพอตอความตองการใชไฟฟาในอนาคต
หรือไม

อน่ึง ประชาชนทุกคนควรมีความรู ความเขาใจในเรื่องการผลิตไฟฟา การใชไฟฟา
ในชวงเวลาตาง ๆ และแนวโนมการใชพลังงานไฟฟา เพ่ือวิเคราะห และตระหนักถึงสถานการณ
พลังงานไฟฟาของประเทศไทย

1. สดั สว นการผลติ ไฟฟาจากเช้ือเพลงิ ประเภทตา ง ๆ ของประเทศไทย
ประเทศไทยผลติ ไฟฟาโดยใชเช้ือเพลงิ ทีห่ ลากหลาย ซึ่งไดมาจากแหลงเชื้อเพลิงภายใน

และภายนอกประเทศ จากขอมูลของการไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย พ.ศ. 2558 พบวา
ประเทศไทยผลิตไฟฟาสวนใหญจากกาซธรรมชาติ รอยละ 69.19 ของการผลิตไฟฟาทั้งหมด
รองลงมา คือ ถานหินนําเขาและถานหินในประเทศ (ลิกไนต) รอยละ 18.96 พลังงานหมุนเวียน
รอยละ 11.02 (พลังนํ้าลาว รอยละ 6.42 พลังนํ้าไทย รอยละ 2.23 และชีวมวลและอื่น ๆ
รอยละ 2.37) น้ํามันเตา รอยละ 0.62 และน้ํามันดีเซลรอยละ 0.13 นอกจากนี้ยังนําเขา
พลังงานไฟฟาจากประเทศมาเลเซยี รอยละ 0.07

6

ท่ีมา: การไฟฟา ฝา ยผลติ แหงประเทศไทย
ภาพสัดสว นเชอื้ เพลิงที่ใชใ นการผลติ ไฟฟาของประเทศไทย พ.ศ. 2558

แมว า ปจจุบันการผลติ ไฟฟา ของประเทศไทยยงั เพยี งพอและสามารถรองรบั
ความตอ งการได แตใ นอนาคตมคี วามเสีย่ งตอการขาดแคลนดานพลงั งานไฟฟาคอ นขางสงู
เนือ่ งจากประเทศไทยพ่งึ พากา ซธรรมชาติในการผลิตไฟฟามากเกนิ ไป โดยกา ซธรรมชาตทิ น่ี าํ มาใช
มาจาก 2 แหลง หลัก ๆ คอื แหลงกาซธรรมชาตใิ นประเทศไทยประมาณรอยละ 60 สวนทีเ่ หลอื
อีกประมาณรอ ยละ 40 นําเขา มาจากประเทศเมียนมาร หากแหลง ผลติ กา ซธรรมชาตมิ ปี ญหาหรือ
ตองหยดุ การผลิตเพอื่ การซอ มบาํ รงุ หรอื ในกรณีของทอ สงกา ซธรรมชาติเกดิ ความเสียหาย ทาํ ให
ไมสามารถสง กา ซธรรมชาตไิ ด จะทําใหกาํ ลงั การผลติ ไฟฟา สว นใหญห ายไป

เพื่อเปนการสรางความม่ันคงทางพลังงานไฟฟา คือ การใหมีพลังงานไฟฟา
ใชอยางเพียงพอในปจจุบันและอนาคต ประเทศไทยจึงเลือกใชเช้ือเพลิงในการผลิตไฟฟา
โดยคาํ นงึ ถึงสิง่ ตอ ไปน้ี

1) ปริมาณเชือ้ เพลงิ สาํ รองเพียงพอและแนนอนเพื่อความมั่นคงในการจดั หา
2) การกระจายชนิดของเชื้อเพลิงใหหลากหลาย เชน การใชถานหิน หรือ พลังงาน
ทางเลือก และกระจายแหลงที่มาของเช้ือเพลิงใหมากข้ึน เชน จากประเทศมาเลเซีย ประเทศ
เมียนมารแ ละประเทศลาว เปน ตน
3) เชือ้ เพลิงทม่ี ีราคาเหมาะสมและมีเสถยี รภาพ

7

4) เชื้อเพลิงที่เม่ือนํามาผลิตไฟฟาแลว สามารถควบคุมมลพิษใหอยูในระดับ
มาตรฐานคุณภาพท่ีสะอาดและยอมรบั ได

5) การใชทรพั ยากรพลงั งานภายในประเทศทมี่ อี ยอู ยางจํากัดใหเ กิดประโยชนสูงสดุ

2. ความตองการไฟฟา ในแตละชว งเวลาในหน่ึงวันของประเทศไทย
การเลือกใชเช้ือเพลิงมาผลิตไฟฟา นอกจากการพิจารณาถึงสิ่งตาง ๆ ที่ได

กลาวมาแลวน้ัน ยังตองพิจารณาถึง ประเภทของโรงไฟฟาท่ีผลิตพลังงานไฟฟาในชวงเวลา
ท่ีมีความตองการใชไฟฟา เพ่ือความมีประสิทธิภาพของระบบการผลิตและตนทุนคาไฟฟา
ที่เหมาะสม เพราะโรงไฟฟาแตละประเภทมีความเหมาะสมในการผลิตไฟฟาในแตละชวงเวลา
ทต่ี างกนั และโรงไฟฟา แตล ะประเภทก็มกี ารใชเ ช้อื เพลิงทแ่ี ตกตางกันดวย

โรงไฟฟาฐาน ความตอ งการไฟฟา สงู สุด ระดับ 3 ระดับ 2 ระดับ 1

โรงไฟฟาขนาดใหญ พลงั น้ํา นา้ํ มนั
เดนิ เคร่ืองตลอด 24 ชั่วโมง
ราคาถูก ความตองการไฟฟาปานกลาง

กาซธรรมชาติ พลังงานทดแทน

ความตองการไฟฟาพ้นื ฐาน

(โรงไฟฟาฐาน)
กา ซธรรมชาติ ลกิ ไนต

ภาพความตอ งการใชไ ฟฟาแตล ะชว งเวลาในหนึ่งวัน

จากภาพลักษณะความตองการใชไฟฟาแตละชวงเวลาในหนึ่งวันของประเทศไทย
จะเห็นไดวาปริมาณความตองการใชไฟฟาไมสม่ําเสมอ คือ เวลา 9.00 – 22.00 น. เปนชวงเวลา
ที่มีความตองการไฟฟาสูง และ เวลา 22.00 – 9.00 น. เปนชวงเวลาท่ีมีความตองการไฟฟาต่ํา
ดังน้ันเพ่ือใหมีไฟฟาใชอยางเพียงพอจึงตองผลิตไฟฟาจากเชื้อเพลิงท่ีหลากหลายใหตรง
ตามความตอ งการใชไ ฟฟา 3 ระดับ ดังนี้

8

ระดับ 1 ความตองการไฟฟาพื้นฐาน เปนความตองการใชไฟฟาตํ่าสุดของแตละวัน
ซ่ึงในแตละวันจะตองผลิตไฟฟาไมตํ่ากวาความตองการในระดับน้ี โดยโรงไฟฟาท่ีใชเดิน
เคร่ือง ผลิตไฟฟาตามความตองการไฟฟาพื้นฐานตองจะเปนโรงไฟฟาที่ตองเดินเคร่ืองอยู
ตลอดเวลา จงึ ควรเปนโรงไฟฟา ทีใ่ ชเชื้อเพลิงราคาถูกเปนลําดับแรก เชน โรงไฟฟาพลังความรอน
ท่ีใชถานหินเปนเช้ือเพลิง โรงไฟฟาพลังความรอนรวมที่ใชกาซธรรมชาติเปนเชื้อเพลิง โรงไฟฟา
พลงั งานนวิ เคลยี ร เปนตน

ระดับ 2 ความตองการไฟฟาปานกลาง เปนความตองการใชไฟฟามากข้ึน
กวาความตองการพ้ืนฐานแตยังไมมากถึงระดับสูงสุด โรงไฟฟาที่ผลิตพลังงานไฟฟา
ชวงท่ีมีความตองการไฟฟาปานกลางควรเดินเคร่ืองโรงไฟฟาตลอดเวลาเหมือนกับโรงไฟฟา
ชนิดแรก แตสามารถเพิ่มหรือลดกําลังการผลิตได โดยการปอนเชื้อเพลิงมากหรือนอยข้ึนกับ
ความตองการ เชน โรงไฟฟาพลังความรอนรวมท่ีใชกาซธรรมชาติเปนเชื้อเพลิง พลังงานทดแทน
เปนตน

ระดับ 3 ความตองการไฟฟาสูงสุด เปนความตองการใชไฟฟาบางชวงเวลาเทานั้น
สําหรับโรงไฟฟาท่ีผลิตไฟฟาในชวงท่ีมีความตองการนี้จะทําการเดินเครื่องผลิตไฟฟาในชวงเวลา
ท่มี คี วามตองการไฟฟา สูงสุดเทาน้ัน และเปนโรงไฟฟาท่ีเดินเครื่องแลวสามารถผลิตไฟฟาไดทันที
เชน โรงไฟฟากังหันกาซที่ใชน้ํามันดีเซลเปนเช้ือเพลิง โรงไฟฟาพลังนํ้า โรงไฟฟาพลังนํ้า
แบบสบู กลบั เปน ตน

3. สภาพปจ จุบนั และแนวโนม การใชพลงั งานไฟฟา
สถติ ิการใชพ ลังงานไฟฟาของประเทศไทยเพ่ิมขึ้นทุกปตามสภาพภูมิอากาศ จํานวน
ประชากรที่เพิ่มสูงขึ้น และการขยายตัวทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม จากภาพการใชพลังงาน
ไฟฟา ของประเทศไทย ในป พ.ศ. 2553 ใชพลังงานไฟฟา 161,554 ลานหนวย และป พ.ศ. 2558
ใชพลงั งานไฟฟาถึง 183,288 ลา นหนวย ซ่งึ การใชไฟฟาในชว ง 5 ป ระหวา งป พ.ศ. 2553 – 2558
เพ่ิมขึ้น รอ ยละ 13.45 โดยเฉลี่ยแลว เพ่ิมขึ้นรอยละ 2.7 ตอป โดยภาคอุตสาหกรรมมีการใชไฟฟา
มากท่ีสุด รอยละ 45 รองลงมา คือ ภาคครัวเรือน รอยละ 22 ภาคธุรกิจ รอยละ 19 ภาคกิจการ
ขนาดเล็ก รอยละ 11 และ อ่นื ๆ รอยละ 3

9

ภาพการใชพ ลังงานไฟฟาของประเทศไทย

จากการประมาณการภาวะเศรษฐกิจของประเทศไทย โดยสํานักงานคณะกรรมการ
พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ (สศช.) คาดวาในป พ.ศ. 2559 เศรษฐกิจจะขยายตัว
รอยละ 3.7 สํานักงานนโยบายและแผนพลังงานจึงประมาณความตองการพลังงานไฟฟา
ของประเทศภายใตสมมติฐานดังกลาว ซ่ึงไดมีการคาดการณวา ความตองการไฟฟาสูงสุด
ในป พ.ศ. 2559 อยูท่ี 28,470 เมกะวัตต หรือเพ่ิมข้ึนรอยละ 4.1 และจากการพยากรณ
ความตองการไฟฟาของประเทศในอีก 20 ปขางหนา พบวา ประเทศไทยจะมีความตองการ
ใชไ ฟฟาขนึ้ อยางตอ เนื่อง โดยคาดการณวาในป พ.ศ. 2579 ความตองการพลังงานไฟฟารวมสุทธิ
326,119 ลานหนว ย และมีความตองการไฟฟา สูงสดุ สุทธิ 49,655 เมกะวตั ต
ตอนที่ 2 สถานการณพลงั งานไฟฟา ของประเทศในอาเซยี น

อาเซียน หรือ สมาคมประชาชาติแหงเอเชียตะวันออกเฉียงใต (ASEAN : Association
of South East Asian Nations) เปนองคกรที่กอต้ังขึ้นโดยมุงเนนใหอาเซียนเปนตลาดเดียวกัน
และเปน ฐานการผลติ รว มท่ีมศี ักยภาพในการแขงขันทางการคากับภูมิภาคอ่ืน ๆ ของโลก ปจจุบัน
มปี ระเทศสมาชิก 10 ประเทศ ไดแก บรูไน อนิ โดนีเซีย มาเลเซีย ฟลิปปนส สิงคโปร ไทย กัมพูชา
ลาว เมียนมาร และเวียดนาม อาเซียนถือเปนภูมิภาคที่มีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ

10

อยางรวดเร็ว ซึ่งการขยายตัวของภาคธุรกิจ อุตสาหกรรม การลงทุน และชีวิตความเปนอยู
ของประชาชน สง ผลใหค วามตอ งการพลงั งานไฟฟาเพิ่มสูงขึ้นอยา งมาก

อาเซียน เปนภูมิภาคที่มีทรัพยากรพลังงานมากและมีความหลากหลายกระจายอยู
ในประเทศตาง ๆ ท้ังน้ํามัน กาซธรรมชาติ พลังน้ํา และถานหิน โดยทางตอนเหนือของภูมิภาค
ไดแก ประเทศเมียนมาร ลาว และเวียดนาม มีแหลงน้ํามากจึงมีศักยภาพในการนํานํ้ามาใช
ผลติ ไฟฟา สวนตอนกลางและตอนใตข องภมู ภิ าค ไดแก ประเทศมาเลเซีย ไทย กมั พูชา บรูไน และ
อินโดนีเซีย มีแหลงกาซธรรมชาติ นอกจากนี้ยังมีแหลงถานหินในประเทศไทย มาเลเซีย และ
อินโดนเี ซีย โดยสดั สวนการผลติ ไฟฟา จากเชอ้ื เพลิงตาง ๆ ของประเทศสมาชกิ ในอาเซียนมีดงั น้ี

ที่มา: The World Bank-World Development Indicators
ภาพสดั สวนการใชเชอื้ เพลงิ ในการผลิตไฟฟาของประเทศในอาเซียน ป พ.ศ. 2557

จากสัดสวนการใชเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟาของกลุมประเทศอาเซียน พบวาประเทศ
ในภูมิภาคอาเซียนมีการผลิตไฟฟาจากกาซธรรมชาติมากที่สุด รองลงมา คือ ถานหิน พลังน้ํา
นา้ํ มัน และพลังงานทดแทน ตามลําดับ

แนวทางการจัดการดานพลังงานระหวางประเทศสมาชิกอาเซียน เนนการสราง
ความม่นั คงดา นพลงั งาน การเสริมสรางความมน่ั คงของระบบไฟฟา (Securityof Power System)
โดยกระจายการใชเช้ือเพลิงท้ังชนิดและแหลงที่มาใหมีความสมดุลและเหมาะสม เพื่อเปน

11

หลักประกันในการมีไฟฟาใชอยางเพียงพอ อีกท้ังยังตองคํานึงถึงผลกระทบตอสิ่งแวดลอมและ
สังคมจากการผลิตไฟฟา โดยการเลือกใชเช้ือเพลิงท่ีสะอาดควบคูไปกับการใชเทคโนโลยี
ท่ีสามารถลดผลกระทบตอสิ่งแวดลอมใหนอ ยทสี่ ดุ

กิจกรรมทา ยเรอื่ งที่ 2 สถานการณพลงั งานไฟฟา ของประเทศไทย และประเทศในอาเซียน
(ใหผ ูเรยี นไปทาํ กจิ กรรมเร่อื งที่ 2 ทส่ี มุดบนั ทกึ กจิ กรรมการเรยี นร)ู

12

เรื่องท่ี 3 หนวยงานทเี่ ก่ยี วขอ งดา นพลงั งานไฟฟาในประเทศไทย

หนวยงานทรี่ บั ผดิ ชอบเกีย่ วกบั ไฟฟา ในประเทศไทยต้งั แตระบบผลิต ระบบสงจาย จนถึง
ระบบจําหนายใหกับผูใชไฟฟา แบงเปน 2 ภาคสวน คือ ภาครัฐบาล และ ภาคเอกชน
โดยภาครฐั บาลมีหนว ยงาน ดังน้ี การไฟฟา ฝายผลิตแหงประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟา สว นภูมภิ าค
(กฟภ.) และ การไฟฟานครหลวง (กฟน.) สําหรับภาคเอกชนมีเฉพาะระบบผลิตไฟฟาเทานั้น
นอกจากนี้ยังมีคณะกรรมการกํากับกิจการพลังงาน (กกพ.) ซ่ึงเปนองคกรอิสระท่ีทําหนาท่ี
กาํ กับกจิ การไฟฟา และกจิ การกาซธรรมชาติภายใตกรอบนโยบายของรัฐบาลและกระทรวงพลังงาน

ภาพหนว ยงานที่เกี่ยวของดานพลงั งานไฟฟา ในประเทศไทย

ที่ สญั ลกั ษณของหนว ยงาน หนว ยงาน/บทบาทหนาทขี่ องหนว ยงาน

1 คณะกรรมการกาํ กับกจิ การพลังงาน (กกพ.)

สังกัดกระทรวงพลังงาน มภี ารกิจในการกํากับดูแล
การประกอบกิจการพลังงาน ใหมีความม่ันคง และ
เชื่อถือได มีประสิทธิภาพ เปนธรรมตอทั้งผูใช และ
ผูประกอบกิจการพลังงาน ตลอดจนเปนมิตรตอ
สง่ิ แวดลอ ม

Call Center หมายเลข 1204

13

ที่ สญั ลักษณข องหนวยงาน หนว ยงาน/บทบาทหนาท่ีของหนวยงาน

2 การไฟฟาฝา ยผลิตแหงประเทศไทย (กฟผ.)

เปนรัฐวิสาหกิจดานกิจการพลังงาน สังกัด
กระทรวงพลังงาน มีภารกิจในการจัดหาพลังงานไฟฟา
ใหแกประชาชน โดยการผลิตไฟฟา รับซ้ือไฟฟา จัดสง
ไฟฟา และจําหนายไฟฟาใหแกการไฟฟานครหลวง
การไฟฟาสวนภูมิภาค ผูใชไฟฟารายอื่น ๆ ตามท่ี
กฎหมายกําหนด รวมทงั้ ประเทศใกลเคียง

Call Center หมายเลข 1416

3 การไฟฟา สว นภูมภิ าค (กฟภ.)

เปน รัฐวิสาหกจิ ดา นสาธารณปู โภค สังกัดกระทรวง
มหาดไทย มีภารกิจในการผลิตไฟฟา รับซื้อ จัดสง และ
จําหนายไฟฟาใหแกประชาชน ธุรกิจ และอุตสาหกรรม
ตาง ๆ ในเขตจําหนาย 74 จังหวัดท่ัวประเทศ ยกเวน
กรุงเทพมหานคร นนทบรุ ี และสมทุ รปราการ

Call Center หมายเลข 1129

4 การไฟฟานครหลวง (กฟน.)

เปน รัฐวิสาหกิจประเภทสาธารณปู โภคสาขาพลังงาน
สังกัดกระทรวงมหาดไทย มีภารกิจในการรับซ้ือไฟฟา
แ ล ะ จํ า ห น า ย ไ ฟ ฟ า ใ ห กั บ ป ร ะ ช า ช น ใ น พ้ื น ท่ี จั ง ห วั ด
กรงุ เทพมหานคร นนทบุรี และสมทุ รปราการ

Call Center หมายเลข 1130

จากบทบาทหนาที่ของหนวยงานขางตนหากประชาชนในเขต 74 จังหวัดทั่วประเทศ
ยกเวน กรงุ เทพมหานคร นนทบรุ ี และสมุทรปราการ ไดรับความขัดของเกี่ยวกับระบบไฟฟา เชน
หมอ แปลงไฟฟา ระเบิด เสาไฟฟา ลม ไฟฟาดบั ไฟฟาตก บิลคาไฟฟาไมถูกตอง เปนตน นอกจากน้ี
ยังรวมไปถึงการขอใชไฟฟา เปล่ียนขนาดมิเตอรไฟฟา สามารถติดตอไดที่การไฟฟาสวนภูมิภาค

14

ท่ีอยูในแตละพ้ืนท่ี หรือ Call Center หมายเลข 1129 สวนประชาชนในเขตกรุงเทพฯ นนทบุรี
และสมุทรปราการ สามารถติดตอไดที่การไฟฟานครหลวงท่ีอยูในแตละพื้นที่ หรือ Call Center
หมายเลข 1130

กจิ กรรมทา ยเรอื่ งท่ี 3 หนว ยงานทเ่ี กี่ยวขอ งดานพลงั งานไฟฟาในประเทศไทย
(ใหผเู รยี นไปทาํ กจิ กรรมเรอ่ื งที่ 3 ท่สี มุดบันทกึ กิจกรรมการเรียนรู)

15

หนว ยการเรียนรทู ี่ 2
ไฟฟา มาจากไหน

สาระสําคญั
ไฟฟาสามารถผลิตไดจากเชื้อเพลิงหลายประเภท เชน ถานหิน น้ํามัน กาซธรรมชาติ

เปนตน เชือ้ เพลงิ เหลานี้เปนเชื้อเพลิงประเภทฟอสซิล ซ่ึงกําลังจะหมดไปในอนาคตอันใกล ทําให
ตองมกี ารแสวงหาเชอื้ เพลงิ อื่น ๆ มาทดแทน เพือ่ ใหเพียงพอตอความตองการพลังงานไฟฟาท่ีเพ่ิม
มากข้ึนอยางตอเน่ือง เรียกวา พลังงานทดแทน แตอยางไรก็ตามการผลิตไฟฟายังตองคํานึงถึง
ผลกระทบตอสิ่งแวดลอม จึงตองมีการจัดการดานส่ิงแวดลอมที่เหมาะสมภายใตขอกําหนดและ
กฎหมาย

ตวั ชีว้ ดั
1. บอกประเภทเช้ือเพลิงและพลงั งานทใ่ี ชในการผลติ ไฟฟา
2. เปรยี บเทยี บขอ ดี ขอ จํากดั ของเช้อื เพลงิ และพลังงานทใ่ี ชในการผลิตไฟฟา
3. ยกตวั อยางพลังงานทดแทนท่มี ใี นชมุ ชนของตนเอง
4. บอกผลกระทบดา นสิ่งแวดลอ มทเี่ กิดจากโรงไฟฟา
5. บอกการจัดการดานสิ่งแวดลอมของโรงไฟฟา
6. มีเจตคตทิ ด่ี ีตอ โรงไฟฟา แตละประเภท

ขอบขา ยเนอ้ื หา
เรือ่ งท่ี 1 เชือ้ เพลิงและพลงั งานที่ใชในการผลิตไฟฟา
เร่อื งที่ 2 โรงไฟฟา กับการจดั การดา นส่ิงแวดลอม

เวลาทใี่ ชใ นการศกึ ษา 45 ชวั่ โมง

ส่อื การเรยี นรู
1. ชุดวชิ าการใชพ ลงั งานไฟฟาในชีวติ ประจาํ วัน 2 รหสั วิชา พว22002
2. สมดุ บันทกึ กจิ กรรมการเรยี นรู ประกอบชุดวิชาการใชพ ลงั งานไฟฟา ในชีวติ ประจาํ วัน 2
3. วีดิทัศน เรอ่ื งผลติ ไฟฟา อยา งไรดี

16

เร่ืองท่ี 1 เชื้อเพลงิ และพลงั งานที่ใชใ นการผลติ ไฟฟา

พลังงานไฟฟาเปนพลังงานรูปหน่ึงที่มีความสําคัญและมีการใชงานกันมาอยางยาวนาน
โดยสามารถผลติ ไดจ ากเช้ือเพลงิ หลากหลายชนิด โดยแบงรายละเอยี ดเปน 2 ตอน คอื

ตอนที่ 1 เช้ือเพลิงฟอสซิล
ตอนท่ี 2 พลงั งานทดแทน

ตอนท่ี 1 เชอ้ื เพลิงฟอสซลิ

เชื้อเพลิงฟอสซิล (Fossil Fuel) หมายถึง พลังงานของสารเชื้อเพลิงท่ีเกิดจากซากพืช
ซากสตั วท ที่ บั ถมจมอยูใตพ้ืนพิภพเปนเวลานานหลายรอยลานป โดยอาศัยแรงอัดของเปลือกโลก
และความรอนใตผิวโลก มีท้ังของแข็ง ของเหลว และกาซ เชน ถานหิน น้ํามัน กาซธรรมชาติ
เปนตน สําหรับประเทศไทยไดมีการนําเอาเช้ือเพลิงฟอสซิลมาใชในการผลิตไฟฟาประมาณ
รอยละ 89 ของแหลง พลังงานทัง้ หมด

1. ถานหิน (Coal)
ถา นหนิ เปน เชอื้ เพลงิ ฟอสซิลชนิดหน่ึงท่ีอยูในสถานะของแข็ง เกิดจากการทับถมกัน

ของซากพืชในยุคดึกดําบรรพ ถานหินมีปริมาณมากกวาเชื้อเพลิงฟอสซิลชนิดอ่ืน ๆ โดยขอมูล
พ.ศ. 2557 พบวาถานหินของโลกจะมีเพียงพอตอการใชงานไปอีกอยางนอย 110 ป และถานหิน
ในประเทศไทยเหลือใชอยู 69 ป ซ่ึงถานหินที่นํามาเปนเชื้อเพลิงสําหรับการผลิตกระแสไฟฟา
ไดแ ก ลกิ ไนต ซับบิทูมินัส และบิทูมินัส ใน พ.ศ. 2558 ประเทศไทยมีการผลิตไฟฟาดวยถานหิน
ประมาณรอยละ 19 โดยมีท้ังการใชถานหินจากแหลงในประเทศ คือ ลิกไนตท่ีเหมืองแมเมาะ
จงั หวดั ลาํ ปาง และบางสว นนําเขาจากตางประเทศ โดยนําเขา จากประเทศอนิ โดนเี ซียมากทส่ี ุด

กระบวนการผลิตไฟฟาดวยถานหิน เริ่มจากการขนสงถานหินจากลานกองถานหิน
ไปยังยงุ ถานหนิ โดยสายพานสงไปยังเครอ่ื งบดถานหินซึ่งจะบดถานหินเปนผงละเอียดแลวสงไปยัง
หมอไอนํ้าเพอ่ื เผาไหม ทําใหนํ้ารอนขึ้นจนเกิดไอนํ้าซึ่งจะถูกสงไปยังกังหันไอนํ้า ทําใหกังหันหมุน
โ ด ย แ ก น ข อ ง กั ง หั น เ ชื่ อ ม ต อ ไ ป ยั ง เ ค รื่ อ ง กํ า เ นิ ด ไ ฟ ฟ า จึ ง ทํ า ใ ห เ ค รื่ อ ง กํ า เ นิ ด ไ ฟ ฟ า ทํ า ง า น
ผลติ กระแสไฟฟา ออกมาดังภาพ

17

ภาพขน้ั ตอนการผลิตไฟฟาดว ยถา นหิน

กระบวนการผลติ ไฟฟา ดว ยถานหิน มขี อดแี ละขอ จาํ กัดดังนี้

ขอ ดีของการผลิตไฟฟาดวยถานหนิ ขอจํากดั ของการผลติ ไฟฟา ดว ยถา นหนิ

1. มีตน ทนุ ในการผลิตไฟฟา ต่ํา 1. ปลอ ยกาซเรอื นกระจก
2. มีปริมาณเชื้อเพลิงสํารองมาก 2. ใชเ ช้ือเพลงิ ในปรมิ าณมาก
3. สามารถผลติ ไฟฟา ไดต ลอด 24 ช่วั โมง 3. ประชาชนไมเ ช่อื ม่นั เร่ืองมลภาวะทางอากาศ
4. ขนสง งาย จดั เกบ็ งาย

2. นํ้ามนั (Petroleum Oil)
นํ้ามันเปนเชื้อเพลิงฟอสซิลชนิดหน่ึงท่ีมีสถานะเปนของเหลว เกิดจากซากพืช

ซากสัตวทับถมเปนเวลาหลายลานป โดยขอมูลป พ.ศ. 2557 พบวาปริมาณน้ํามันดิบสํารองของ
โลกจะมีเพียงพอตอการใชงานประมาณ 52.5 ป เทาน้ัน สวนประเทศไทยมีแหลงนํ้ามันดิบ
จากกลางอาวไทย เชน แหลงเบญจมาศ และแหลงจัสมิน เปนตน และบนบก เชน แหลงสิริกิต์ิ
อําเภอลานกระบือ จงั หวดั กําแพงเพชร เปน ตน ซึง่ เหลือใชอ กี 2.8 ป

18

นํ้ามันท่ีใชในการผลิตไฟฟามี 2 ประเภท คือ นํ้ามันเตา และนํ้ามันดีเซล ในป
พ.ศ. 2558 การไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ใชนํ้ามันผลิตไฟฟาในสัดสวนเพียง
รอ ยละ 1 เทานั้น เน่ืองจากมีตนทุนการผลิตสูง สําหรับการใชนํ้ามันมาผลิตไฟฟาน้ันมักจะใชเปน
เชือ้ เพลงิ สํารองในกรณที เี่ ชอ้ื เพลงิ หลักไมสามารถนาํ มาใชผ ลิตได

กระบวนการผลติ ไฟฟา ดวยนาํ้ มัน
มี 2 กระบวนการ คอื
1) การผลิตไฟฟาดวยนํ้ามันเตา ใชน้ํามันเตาเปนเชื้อเพลิงใหความรอนไปตมน้ํา
เพอื่ ผลติ ไอนํ้าไปหมนุ กังหนั ไอนา้ํ ท่ีตอ อยูก บั เครือ่ งกาํ เนิดไฟฟา จึงเกิดการผลติ ไฟฟาออกมา
2) การผลติ ไฟฟาดวยน้ํามันดีเซล มีหลักการทํางานเหมือนกับเครื่องยนตในรถยนต
ทว่ั ไป ซงึ่ จะอาศยั หลกั การสันดาปนํ้ามนั ดเี ซลของเครอ่ื งยนตดีเซล ทําใหเพลาของเคร่ืองยนตหมุน
สงผลใหเคร่ืองกาํ เนดิ ไฟฟา ซึ่งตอ กับเพลาของเคร่อื งยนตหมุน จงึ เกิดการผลิตไฟฟา ออกมา ดงั ภาพ

ภาพการผลิตไฟฟา จากนา้ํ มนั ดีเซล

กระบวนการผลติ ไฟฟา ดว ยนํ้ามนั มีทง้ั ขอดีและขอ จาํ กดั ดงั นี้

ขอดีของการผลิตไฟฟา ดวยนํ้ามนั ขอจํากดั ของการผลติ ไฟฟาดวยนํา้ มนั

1. ขนสง งา ย 1. ตองนาํ เขาจากตา งประเทศ

2. หาซื้อไดง าย 2. ราคาไมค งทข่ี ้ึนกับราคาน้ํามันของตลาดโลก

3. มีผลกระทบตอสิ่งแวดลอ มนอ ยกวาการผลิต 3. ปลอยกาซเรือนกระจก

ดว ยถานหิน 4. ไฟฟาทผี่ ลิตไดม ีตน ทุนตอ หนวยสูง

19

4. สาม ารถ เดิน เคร่ื อง ไดอ ยาง รวด เร็ ว 5. ปรมิ าณเชือ้ เพลงิ เหลอื นอ ย
เหมาะสําหรับผลิตไฟฟาในกรณีฉุกเฉินหรือ
ชวงความตองการไฟฟา สูงได
3. กา ซธรรมชาติ (Natural Gas)
กาซธรรมชาติ เปนเช้ือเพลิงฟอสซิลชนิดหน่ึงท่ีมีสถานะเปนกาซ ซ่ึงเกิดจาก

การทับถมของซากพืชซากสัตวมานานนับลานป โดยขอมูลป พ.ศ. 2557 พบวาปริมาณ
กาซธรรมชาติสํารองของโลกจะมีเพียงพอตอการใชงานประมาณ 54.1 ป เทาน้ัน และ
กาซธรรมชาติในประเทศไทย เหลือใชอีก 5.7 ป ใน พ.ศ. 2558 ประเทศไทยใชกาซธรรมชาติ
ผลิตกระแสไฟฟาในสัดสวนท่ีสูงมากถึงประมาณรอยละ 69 ซึ่งเปนกาซธรรมชาติที่ประเทศไทย
ผลิตรอยละ 60 และนําเขาจากประเทศเมียนมารรอยละ 40 นับเปนความเสี่ยงดานความม่ันคง
ในการจัดหาพลงั งานไฟฟา เมอ่ื เปรียบเทียบปริมาณการใชแ ละการผลิตไฟฟา ของประเทศไทย

กระบวนการผลิตไฟฟาดวยกาซธรรมชาติ เร่ิมตนดวยกระบวนการเผาไหม
กาซธรรมชาติ ในหองสันดาปของกังหันกาซท่ีมีความรอนสูงมาก เพ่ือใหไดกาซรอนมาขับกังหัน
ซ่ึงจะไปหมุนเคร่ืองกําเนิดไฟฟา จากนั้นจะนํากาซรอนสวนท่ีเหลือไปผลิตไอนํ้าสําหรับใชขับ
เคร่ืองกําเนิดไฟฟาแบบกังหันไอนํ้า สําหรับไอนํ้าสวนท่ีเหลือจะมีแรงดันตํ่าก็จะผานเขาสู
กระบวนการลดอุณหภูมิ เพื่อใหไอน้ําควบแนนเปนนํ้าและนํากลับมาปอนเขาระบบผลิตใหม
อยางตอ เนอื่ ง

หมอ แปลงไฟฟา

ภาพกระบวนการผลติ ไฟฟาดว ยกา ซธรรมชาติ

20

กระบวนการผลิตไฟฟาดว ยกา ซธรรมชาติ มที ง้ั ขอ ดแี ละขอ จํากดั ดงั น้ี

ขอ ดขี องการผลติ ไฟฟา ดว ยกาซธรรมชาติ ขอจาํ กดั ของการผลติ ไฟฟา ดว ยกา ซธรรมชาติ

1. มีการเผาไหมสมบูรณจึงสงผลกระทบ 1. ปริ มา ณ สํา ร อง ขอ ง กา ซ ธร รม ช าติ ใ น

ตอส่ิงแวดลอมนอยกวาเชื้อเพลิงฟอสซิล อาวไทยเหลือนอย บางสวนตองนําเขา

ประเภทอ่ืน ๆ จากตา งประเทศ

2. มีประสิ ทธิภาพ ในกา รผลิตไ ฟฟาสู ง 2. ราคากาซธรรมชาติไมคงท่ี ผูกติดกับราคา

สามารถผลิตไฟฟาไดตลอด 24 ชัว่ โมง น้าํ มัน

3. มีตนทนุ ในการผลิตไฟฟาต่ํา 3. ปลอยกาซเรือนกระจก

ตอนที่ 2 พลงั งานทดแทน
พลังงานทดแทน (Alternative Energy) ตามความหมายของกระทรวงพลังงาน คือ

พลังงานท่นี าํ มาใชแทนนํ้ามันเชอ้ื เพลงิ ซง่ึ จดั เปนพลงั งานหลักท่ีใชกันอยูท่ัวไปในปจจุบัน พลังงาน
ทดแทนท่ีสําคัญ ไดแก พลังงานนํ้า พลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย พลังงานความรอนใตพิภพ
พลังงานจากชวี มวล และพลงั งานนวิ เคลยี ร เปนตน

1. ความสาํ คัญของพลงั งานทดแทน
ปจจุบันทว่ั โลก โดยเฉพาะประเทศไทย กําลังเผชิญกับปญหาดานพลังงานเช้ือเพลิง

ฟอสซิล เชน น้ํามัน กาซธรรมชาติ เปนตน ท้ังในดานราคาท่ีสูงขึ้น และปริมาณท่ีลดลง
อยางตอเนอื่ ง นอกจากนีป้ ญหาสภาวะโลกรอ นซง่ึ สว นหนง่ึ มาจากการใชเชือ้ เพลิงฟอสซิลท่ีมากขึ้น
อยางตอ เนอ่ื งตามการขยายตัวของเศรษฐกจิ โลก ดงั น้ันจงึ จําเปนตองมกี ารกระตุนใหเกิดการคิดคน
และพัฒนาเทคโนโลยีท่ีใชพลังงานชนิดอื่น ๆ ข้ึนมาทดแทน ซ่ึงพลังงานทดแทนเปนพลังงาน
ชนิดหนึ่งท่ีไดรับความสนใจ และภาครัฐไดมีนโยบายสงเสริมใหมีการพัฒนาเทคโนโลยีดาน
พลังงานทดแทนอยา งกวางขวางในประเทศ เนอื่ งจากเปน พลงั งานทใ่ี ชแลว ไมท ําลายสิ่งแวดลอ ม

2. ประเภทของพลงั งานทดแทน
พลังงานทดแทนมีหลายประเภท ซึ่งแตละประเภท มีหลักการทํางานแตกตางกันไป

ท้งั น้ี กระทรวงพลังงานไดแ บง ประเภทของพลงั งานทดแทนตามแหลงที่มาออกเปน 2 ประเภท คือ
2.1 พลังงานทดแทนประเภทส้ินเปลือง เปนพลังงานทดแทนจากแหลงท่ีไดมาแลว

ใชหมดไป เชน ถา นหิน กา ซธรรมชาติ พลงั งานนิวเคลยี ร เปน ตน

21

2.2 พลังงานทดแทนประเภทหมุนเวียน เปนพลังงานทดแทนจากแหลงที่ใชแลว
สามารถหมุนเวยี นมาใชไ ดอ ีก เชน ลม น้ํา แสงอาทติ ย ชวี มวล ความรอนใตพ ภิ พ ไฮโดรเจน เปนตน

3. หลกั การทํางานของพลงั งานทดแทน
พลังงานทดแทนที่สําคัญและใชกันอยูในปจจุบัน ไดแก ลม น้ํา แสงอาทิตย ชีวมวล

ความรอ นใตพิภพ และนวิ เคลยี ร ซึง่ มรี ายละเอยี ดดังนี้
3.1 พลังงานลม
การผลิตกระแสไฟฟาจากพลังงานลม จะใชกังหันลมเปนอุปกรณในการ

เปลี่ยนพลังงานลมเปนพลังงานไฟฟา โดยจะตอใบพัดของกังหันลมเขากับเคร่ืองกําเนิดไฟฟา
เม่อื ลมพดั มาปะทะจะทาํ ใหใบพัดหมุน แรงจากการหมนุ ของใบพัดจะทําใหแกนหมุนท่ีเชื่อมอยูกับ
เคร่ืองกําเนิดไฟฟาหมุน เกิดการเหนี่ยวนําและไดไฟฟาออกมาดังภาพ อยางไรก็ดีการผลิตไฟฟา
ดวยพลังงานลมก็จะข้ึนกับความเร็วลมดวย สําหรับประเทศไทยมีศักยภาพพลังงานลมตํ่า ทําให
ผลิตไฟฟา ไดจ าํ กัดไมเต็มกาํ ลังการผลิตติดต้ัง

ภาพกังหนั ลม

22

3.2 พลังงานน้าํ
การผลิตไฟฟาจากพลังงานน้ํา โดยการปลอยนํ้าจากเข่ือนใหไหลจากที่สูง

ลงสูท่ีตํ่า เมื่อนํ้าไหลลงมาปะทะกับกังหันนํ้าก็จะทําใหกังหันหมุน แกนของเคร่ืองกําเนิดไฟฟา
ที่ถูกตออยูกับกังหันน้ําดังกลาวก็จะหมุนตาม เกิดการเหน่ียวนําและไดไฟฟาออกมา จากน้ัน
กป็ ลอ ยน้าํ ใหไ หลสแู หลง นาํ้ ตามเดิมดงั ภาพ แตประเทศไทยสรางเข่ือนโดยมีวัตถุประสงคหลัก คือ
การกักเก็บนํ้าไวใชในการเกษตร ดังน้ันการผลิตไฟฟาดวยพลังงานน้ําจากเขื่อนจึงเปนเพียงผล
พลอยไดเทาน้ัน

สายสง ไฟฟา

หมอแปลง
เครอื่ งกําเนดิ ไฟฟา

กงั หนั นํา้

แมน ้ํา

ภาพการผลิตไฟฟาจากพลงั งานนา้ํ

3.3 พลังงานแสงอาทติ ย
การผลิตไฟฟาจากพลงั งานแสงอาทติ ยใชเซลลแสงอาทิตย (Solar Cell) ซึ่งเปน

ส่ิงประดิษฐทางอิเล็กทรอนิกสชนิดหน่ึง ทํามาจากสารกึ่งตัวนําพวกซิลิคอน สามารถเปล่ียน
พลังงานแสงอาทติ ยใหเปนพลังงานไฟฟาไดโ ดยตรงดังภาพ แมพลงั งานแสงอาทิตยจะเปนพลังงาน
สะอาดแตก็มีขอจํากัดในการผลิตไฟฟา โดยสามารถผลิตไฟฟาไดแคชวงท่ีมีแสงแดดเทานั้น
ประสิทธิภาพของการผลิตไฟฟา ข้นึ อยูกับความเขมรังสีดวงอาทิตย ซ่ึงจะมีคาเปลี่ยนแปลงไปตาม
เสนละตจิ ดู ชวงเวลาของวนั ฤดกู าล และสภาพอากาศ

23

สาํ หรบั ในประเทศไทยไดรับรังสีดวงอาทิตยคอนขางสูงระหวางเดือนเมษายน
และพฤษภาคม เทานั้น บริเวณที่รับรังสีดวงอาทิตยสูงสุดตลอดทั้งปที่คอนขางสม่ําเสมอ
อยูในบริเวณจังหวัดนครราชสีมา บุรีรัมย ศรีสะเกษ รอยเอ็ด ยโสธร อุบลราชธานี และอุดรธานี
บางสวนในภาคกลางท่ีจังหวัดสุพรรณบุรี ชัยนาท พระนครศรีอยุธยา และลพบุรี สวนในบริเวณ
จังหวัดอ่ืนๆ ความเขมรังสีดวงอาทิตยมีความไมสมํ่าเสมอและมีปริมาณความเขมต่ํา จึงไมคุมคา
กับการลงทนุ สรา งโรงไฟฟา พลังงานแสงอาทิตยใ นเชงิ พาณิชย

แสงอาทติ ย

แผงเซลลแ สงอาทติ ย

DC เครื่องแปลงกระแส
แบตเตอร่ี ไฟฟา
อุปกรณเครอื่ งวัด

ระบบสายสง AC
หมอแปลงไฟฟา

ภาพโรงไฟฟา พลงั งานแสงอาทิตย
3.4 พลังงานชีวมวล

พลังงานชีวมวลเปนพลังงานความรอนที่เกิดจากการเผาไหมเชื้อเพลิงท่ีมาจาก
ชีวมวลหรือส่ิงมีชีวิต โดยแบงตามแหลงกําเนิดชีวมวลได 3 กลุม คือ 1) เกษตรกรรม ไดแก
วัสดุทางการเกษตร และวัสดุเหลือท้ิงทางการเกษตร 2) อุตสาหกรรม ไดแก วัสดุเหลือท้ิง
ภายหลังปรับเปล่ียนรูปผลผลิตการเกษตร ของเสียจากกระบวนการผลิต และ 3) ชุมชน ไดแก
ขยะมลู ฝอย และนํา้ เสียจากชุมชน

กระบวนการผลติ ไฟฟา จากเช้อื เพลงิ ชวี มวลมี 2 วธิ ี ดงั น้ี
1) การเผาไหมโดยตรง เชน การนําวัสดุเหลือท้ิงจากการเกษตรมาเผาให
ความรอนในหมอไอนํ้า จนกลายเปนไอนํ้าท่ีรอนจัด และมีความดันสูง ไอน้ําจะไปปนกังหัน
ไอน้ําทต่ี ออยกู บั เคร่ืองกาํ เนดิ ไฟฟา ทาํ ใหเ กิดกระแสไฟฟา ออกมา ดังภาพ

24

2) การเปลี่ยนเชื้อเพลิงชีวมวลใหเปนเชื้อเพลิง เรียกวา กาซชีวภาพ ไดแก
มลู สัตว และของเสยี จากโรงงานแปรรปู ทางการเกษตร เชน เปลือกสับปะรดจากโรงงานสับปะรด
กระปอ ง หรอื นํ้าเสียจากโรงงานแปง มนั แลว นาํ กา ซชีวภาพไปใชเ ปนเชอื้ เพลิงในเครื่องยนตสําหรับ
ผลติ ไฟฟา ไดอีกดว ย

ผานกระบวนการยอย ขยะจากครัวเรอื น

ไบโอกาซของเหลว ระบบทาํ ความรอ นท่ผี ลติ ได
อุปกรณ ความสะอาดกาซ
เก็บกาซ
ระบบ
ถังหมัก เพ่มิ
แรงดนั
ปม ลม

ของแขง็ สารปรับปรุงดนิ

ภาพการผลิตไฟฟา จากชีวมวลโดยการเผาไหมโ ดยตรง

ภาพกระบวนการผลติ กา ซชวี ภาพจากขยะอินทรียค รวั เรือน

25

ประเทศไทยทาํ การเกษตรอยา งกวา งขวาง จงึ มีวัสดุเหลือใชจากการเกษตร เชน
แกลบ ขี้เล่ือย ชานออย กากมะพราว อยูจํานวนมาก สามารถใชเปนเชื้อเพลิงผลิตไฟฟา
ในเชิงพาณิชยได แตมีขอจํากัดในการจัดหาชีวมวลในปริมาณท่ีตองการใชใหคงท่ีตลอดป เพราะ
ชวี มวลบางประเภทมีจาํ กดั บางชวงเวลาหรือบางฤดูกาลและขึน้ อยูกบั ผลผลติ เชน กากออย แกลบ
เปนตน ทาํ ใหเ กดิ ความผันผวนของราคาชีวมวล นอกจากนี้การผลิตไฟฟาดวยชีวมวลยังมีขอจํากัด
คือ มกี ารเกบ็ รักษาและการขนสงทย่ี าก ตอ งการพ้ืนท่ใี นการเก็บรกั ษาขนาดใหญ

3.5 พลงั งานความรอ นใตพ ิภพ
พลังงานความรอนใตพิภพเปนพลังงานความรอนตามธรรมชาติที่ไดจาก

แหลงความรอนท่ีถูกกักเก็บอยูภายใตผิวโลก แหลงพลังงานความรอนใตพิภพจะต้ังอยูในบริเวณ
ท่ีเรียกวาจุดรอน (Hot Spots) มักต้ังอยูในบริเวณท่ีมีการเคลื่อนที่ของเปลือกโลก เขตท่ีภูเขาไฟ
ยังคุกรุน และบริเวณท่ีมีช้ันของเปลือกโลกบาง ปรากฏใหเห็นในรูปของบอน้ําพุรอน ไอนํ้ารอน
และบอโคลนเดือด เปนตน

ภาพแหลงพลังงานความรอนใตพภิ พบนโลก

ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย มี แ ห ล ง พ ลั ง ง า น ค ว า ม ร อ น ใ ต พิ ภ พ ที่ มี ศั ก ย ภ า พ เ ป น แ ห ล ง
ผลิตพลังงานไฟฟาไดนอย จึงมีการการผลิตไฟฟาจากความรอนใตพิภพเพียงแหงเดียว คือ
โรงไฟฟาพลังงานความรอนใตพิภพฝาง ตั้งอยูที่ ตําบลมอนปน อําเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม
โดยไดเริ่มเดินเคร่ืองเม่ือวันท่ี 5 ธันวาคม พ.ศ. 2532 มีขนาดกําลังผลิต 300 กิโลวัตต

26

มีหลักการทํางาน คือ นํานํ้ารอนจากหลุมเจาะไปถายเทความรอนใหกับของเหลวหรือสารทํางาน
(Working Fluid) ท่ีมีจุดเดือดตํ่าจนกระทั่งเดือดเปนไอ แลวนําไอนี้ไปหมุนกังหันเพื่อขับ
เครื่องกาํ เนดิ ไฟฟาผลิตไฟฟาออกมา

ภาพโรงไฟฟาพลงั ความรอ นใตพภิ พฝางของ กฟผ.

พลังงานความรอนใตพิภพมีขอจํากัด คือ ใชไดเฉพาะในพ้ืนท่ีท่ีมีศักยภาพ
พลงั งานความรอ นใตพิภพอยเู ทาน้ัน นอกจากนก้ี ารใชพลงั งานความรอนใตพิภพอาจมีกาซและนํ้า
ทม่ี แี รธาตุทเี่ ปนอนั ตรายตอ รางกายของสงิ่ มชี ีวิต

3.6 พลงั งานนิวเคลียร
พลงั งานนวิ เคลียร เปน พลงั งานทเ่ี กดิ จากการเปลี่ยนแปลงภายในนิวเคลียสของ

อะตอม ซ่ึงมนุษยไดมีการนําพลังงานนิวเคลียรมาใชประโยชนในหลายดาน ไดแก การแพทย
เกษตรกรรม อุตสาหกรรม และการผลิตไฟฟา

การผลิตไฟฟาจากพลังงานนิวเคลียรเปนการใชปฏิกิริยาแตกตัวนิวเคลียสของ
อะตอมของเชื้อเพลิงนิวเคลียรท่ีเรียกวา ปฏิกิริยานิวเคลียรฟชชัน (Nuclear Fission)
ผลิตความรอนในถังปฏิกรณนิวเคลียร ธาตุท่ีสามารถนํามาใชเปนเชื้อเพลิงในโรงไฟฟา
พลังงานนิวเคลียร คือ ยูเรเนียม – 235 ซ่ึงเปนธาตุตัวหนึ่งท่ีมีอยูในธรรมชาติ โดยนิวเคลียสของ
เช้ือเพลิงนิวเคลียรจะแตกออกไดเปนธาตุใหม 2 ธาตุ พรอมทั้งใหพลังงานหรือความรอนจํานวน
มหาศาลออกมา ความรอนท่ีเกิดข้ึนน้ีสามารถนํามาใหความรอนกับน้ําจนเดือดกลายเปนไอนํ้า
ไปหมนุ กงั หันไอน้ําทตี่ อ กบั เคร่ืองกําเนิดไฟฟา ก็จะสามารถผลิตกระแสไฟฟา ได

27

อาคารคอนกรีต
คลุมเครือ่ งปฏกิ รณ
เครอ่ื งควบคมุ ความดัน

เคร่ืองผลติ ไอนา้ํ สงไฟฟาไปยงั ครวั เรอื น
ไอนา้ํ เคร่ืองผลติ กระแสไฟฟา

แทง ควบคุม

แทงเช้อื เพลงิ กังหนั ไอน้าํ
ถังปฏกิ รณ เคร่อื งควบแนน

ระบบระบายความรอ นวงจร 1 ระบบระบายความรอ นวงจร 2

ภาพโรงไฟฟา พลงั งานนวิ เคลียร

ปจจุบันเทคโนโลยีการผลิตไฟฟาจากพลังงานนิวเคลียรไดรับการพัฒนา
อยางตอเนื่องโดยเฉพาะดา นมาตรฐานความปลอดภัย จงึ ทาํ ใหการผลติ ไฟฟาจากพลงั งานนวิ เคลียร
ในประเทศตา ง ๆ เพิม่ มากข้ึน ประกอบกับมีตนทุนการผลิตไฟฟาตอหนวยต่ํา รวมไปถึงโรงไฟฟา
พลงั งานนิวเคลียรยังมคี วามพงึ่ พาไดส ูง เนอ่ื งจากสามารถผลิตไฟฟา ไดใ นปรมิ าณมากอยางตอเนื่อง
เม่ือเปรียบเทียบกับเช้ือเพลิงชนิดอื่น ๆ นอกจากน้ีไมมีการเผาไหม โรงไฟฟาพลังงานนิวเคลียร
ไมปลอยกาซเรือนกระจก แตมีขอจํากัดในเรื่องของการจัดการกากกัมมันตรังสีและเชื้อเพลิง
ทใ่ี ชแลว

ภาพโรงไฟฟา พลังงานนวิ เคลียรและหอระบายความรอน ภาพโรงไฟฟาพลงั งานนิวเคลยี รต งั้ อยูติดทะเล

28

4. ขอ ดีและขอจํากดั ของพลงั งานทดแทน
พลังงานทดแทนท่ไี ดศกึ ษามาแลวมขี อ ดีและขอ จาํ กดั ดงั ตาราง เพอ่ื จะนาํ ไปใชเ ปนขอมูล

ในการพจิ ารณาเลือกใชพ ลังงานทดแทนแตล ะชนิดไดอยางถกู ตองและเหมาะสม

แหลง ขอดี ขอจาํ กัด
พลงั งาน

พลังงานลม 1. เปนแหลงพลังงานที่ไดจากธรรมชาติ ไมมี 1. มีความไมแนนอนขึ้นอยูกับสภาวะอากาศ

คา เชอื้ เพลิง บางฤดูอาจไมมีลมตองใชแบตเตอรี่ราคาแพง

2.เปนแหลงพลงั งานสะอาด เปน แหลง เกบ็ พลงั งาน

3. สามารถใชระบบไฮบริดเพ่ือใหเกิดประโยชน 2. สามารถใชไดในบางพื้นท่ีเทานั้น พื้นท่ีที่

สูงสุด คือ กลางคืนใชพลังงานลม กลางวัน เหมาะสมควรเปนพ้ืนท่ีท่ีมีกระแสลมพัด

ใชพ ลังงานแสงอาทิตย สม่าํ เสมอ

3. มเี สียงดงั และมผี ลกระทบตอทัศนียภาพ

4. ทําใหเกิดการรบกวนในการสงสัญญาณ

โทรทัศน และไมโครเวฟ

5. ตน ทนุ คา ไฟฟา ตอ หนวยสูง

พลังงานน้าํ 1.ไมต องเสยี คาใชจ ายในการซ้อื เชือ้ เพลิง 1.การเดินเครื่องผลิตไฟฟาขึ้นกับปริมาณน้ํา

2. ไมกอใหเกิดกาชคารบอนไดออกไซด จาก ในชว งทีส่ ามารถปลอ ยน้าํ ออกจากเข่ือนได

การผลติ ไฟฟา 2.การกอสรางเข่ือนขนาดใหญในประเทศไทย

3. โครงการโรงไฟฟาพลังน้ําขนาดใหญมีขีด มีขอจํากัดเน่ืองจากอางเก็บน้ําของเข่ือน

ความสามารถสูงในการรักษาความม่ันคง ขนาดใหญจะทาํ ใหเ กิดนา้ํ ทว มเปน บรเิ วณกวาง

ใหแกระบบไฟฟาสําหรับรองรับชวงเวลา สง ผลกระทบตอบา นเรอื นประชาชน

ทม่ี ีความตอ งการใชกระแสไฟฟา สงู สุด

4. ตน ทนุ คา ไฟฟา ตอหนวยต่ํา

พลงั งาน 1.เปนแหลงพลังงานธรรมชาติขนาดใหญที่สุด 1. ตนทุนคา ไฟฟา ตอ หนวยสูง

แสงอาทติ ย และสามารถใชเ ปน พลังงานไดไ มมวี ันหมด 2. แบตเตอร่ซี งึ่ เปน ตัวกกั เกบ็ พลงั งานแสงอาทิตย