ใบงาน ระบบสุริยะ ป.4 ระบายสี

ศูนย์พัฒนาคุณภาพการศึกษาที่ 1 (เพ็กใหญ่-ลอมคอม) ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3 วิทยาศาสตร์ แบบฝึ กทักษะ ระบบส ุ ร ิ ยะของเรา ป.4 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี

ค าน า แบบฝึกทักษะวิทยาศาสตร์เรื่อง ระบบสุริยะของเรา สาหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีจุดประสงค์ เพื่อประกอบกิจกรรม การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับความหมายของระบบ สุริยะ ดาวฤกษ์ และดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ แบบฝึกทักษะวิทยาศาสตร์ช่วยกระตุ้นความสนใจในการเรียน ให้ ผู้เรียนได้เรียนรู้ตามความสามารถของตน มีเจตคติ ต่อการเรียนวิทยาศาสตร์และเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่สูงขึ้น ขอขอบคุณผู้เชี่ยวชาญศึกษานิเทศก์ ดร.ยุพาพร หรเสริฐ และคณะครูศูนย์พัฒนาการศึกษา ที่ 1 ที่ให้ค าแนะน าแก้ไขปรับปรุงข้อบกพร่องในแบบฝึกทักษะวิทยาศาสตร์นี้ให้ดียิ่งขึ้นและขอขอบ คุณผู้ที่มีส่วน เกี่ยวข้องทาให้แบบฝึกทักษะวิทยาศาสตร์ชุดนี้ส าเร็จลุล่วงด้วยดีเป็นประโยชน์ต่อนักเรียนและการศึกษาสืบไป คณะผู้จัดทำ ครูวิทยาศาสตร์ ศูนย์พัฒนาคุณภาพการศึกษาที่ 1 (ลอมคอม-เพ็กใหญ่) ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3

สารบัญ หน้า ตัวชี้วัดและสาระส าคัญ ก ค าชี้แจง ข คู่มือครู ค คู่มือนักเรียน ง แบบทดสอบก่อนเรียน 1 ระบบสุริยะของเรา 5 ดาวฤกษ์ 6 ดวงอาทิตย์ 6 ดาวเคราะห์ 7 ดาวพุธ 10 ดาวศุกร์ 11 โลก 12 ดาวอังคาร 13 ดาวพฤหัสบดี 14 ดาวเสาร์ 15 ดาวยูเรนัส 16 ดาวเนปจูน 17 วัตถุบนท้องฟ้า 18 ใบงาน 20 แบบทดสอบหลังเรียน 29 ภาคผนวก 33 กระดาษค าตอบ 34 เฉลยแบบทดสอบและใบงาน 35 บรรณานุกรม 4 6 คณะที่ปรึกษา 4 7

ตัวชี้วัดและสาระส าคัญ ตัวชี้วัด ว 3.1 ป. 4/3 สร้างแบบจ าลองแสดงองค์ประกอบของระบบสุริยะ และอธิบายเปรียบเทียบคาบการโคจร ของ ดาวเคราะห์ต่างๆจากแบบจ าลอง สาระส าคัญ ระบบสุริยะเป็นระบบที่มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง และมีบริวารประกอบด้วย ดาวเคราะห์ 8 ดวง และบริวาร ซึ่งดาวเคราะห์แต่ละดวงมีขนาด และระยะห่างจากดวงอาทิตย์แตกต่างกัน และยัง ประกอบด้วย ดาวเคราะห์แคระ ดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง และวัตถุขนาดเล็กอื่นๆ โคจรอยู่รอบดวง อาทิตย์ วัตถุขนาดเล็กอื่นๆ เมื่อเข้ามาในชั้นบรรยากาศเนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก ท าให้เกิดเป็นดาวตก หรือผีพุ่งไต้และอุกกาบาต ก

ค าชี้แจง ข แบบฝึกทักษะวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่องระบบสุริยะของเรา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีล าดับขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ านวน 20 ข้อ ขั้นที่ 2 ศึกษาเนื้อหาในใบความรู้ตามล าดับขั้นตอนให้เข้าใจ ขั้นที่ 3 ท าใบงานที่ 1-9 ขั้นที่ 4 ท าแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ านวน 20 ข้อ

คู่มือครู แบบฝึกทักษะวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีล าดับขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่1 ให้นักเรียนท าแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง ระบบสุริยะของเรา เพื่อวัดผลการเรียนรู้ก่อนเรียน ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ านวน 20 ข้อ ขั้นที่2 ให้นักเรียนศึกษาใบความรู้ เรื่องระบบสุริยะของเรา ให้เข้าใจ ขั้นที่3 ให้นักเรียนท าใบงานที่ 1-9 ขั้นที่ 4 ให้นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบสุริยะของเรา เพื่อเป็นการวัดผลสัมฤทธิ์การ เรียนรู้ของนักเรียนข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ านวน 20 ข้อ ค

คู่มือนักเรียน แบบฝึกทักษะวิชาวิทยาศาสตร์เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีล าดับขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 ให้นักเรียนท าแบบทดสอบก่อนเรียนเรื่อง ระบบสุริยะของเรา ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ านวน 20 ข้อ ขั้นที่ 2 ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาแต่ละเรื่องตามล าดับให้เข้าใจ หากมีข้อสงสัยหรือพบปัญหาให้ปรึกษา ครูผู้สอน ขั้นที่ 3 เมื่อศึกษาเนื้อหาจนครบและเข้าใจแล้วให้นักเรียนท าใบงานที่ 1-9 ขั้นที่ 4 เมื่อศึกษาเนื้อหาและท าใบงานจนครบให้นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียนเรื่อง ระบบสุริยะของเรา ข้อสอบเป็นแบบปรนัยจ านวน 20 ข้อ ง

1 แบบทดสอบก่อนเรียน วิชาวิทยาศาสตร์เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ค าชี้แจง : ข้อสอบมีทั้งหมด 20 ข้อ ให้นักเรียนท าเครื่องหมาย X เลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียง 1 ตัวเลือก 1. ศูนย์กลางของระบบสุริยะคือข้อใด ก. ดวงอาทิตย์ ข. ดวงจันทร์ ค. โลก ง. ดาวศุกร์ 2. ข้อใดเรียงล าดับของดาวเคราะห์ในระบบสุริยะได้ถูกต้อง ก. ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร โลก ดาวพฤหัสบดี ข. ดาวอังคาร ดาวพุธ ดาวพฤหัสบดี ดาวศุกร์ โลก ค. ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ง. ดาวพุธ ดาวอังคาร ดาวศุกร์ โลก ดาวพฤหัสบดี 3. ข้อใดจัดเป็นดาวเคราะห์วงนอกทั้งหมด ก. ดาวพุธ ดาวศุกร์ ข. ดาวศุกร์ ดาวยูเรนัส ค. ดาวพุธ ดาวพฤหัสบดี ง. ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ 4. โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ เป็นล าดับที่เท่าใดในระบบสุริยะของเรา ก. ล าดับที่ 2 ข. ล าดับที่ 3 ค. ล าดับที่ 4 ง. ล าดับที่ 5 5. ดาวประกายพรึก เป็นชื่อเรียกของดาวดวงใด ก. ดาวพุธ ข. ดาวศุกร์ ค. ดาวอังคาร ง. ดาวพฤหัสบดี 6. ข้อใดเป็นดาวเคราะห์ที่มีวงแหวนสวยงามที่สุด ก. โลก ข. ดาวเสาร์ ค. ดาวยูเรนัส ง. ดาวเนปจูน 7. ดาวดวงใดที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ ก. ดาวพุธ ข. ดาวพฤหัสบดี ค. โลก ง. ดาวเนปจูน

2 8. ดาวเคราะห์ดวงใดมีดวงจันทร์บริวารมากที่สุด ก. ดาวพฤหัสบดี ข. ดาวอังคาร ค. ดาวยูเรนัส ง. ดาวเนปจูน 9. เพราะเหตุใด ดาวอังคารจึงได้ชื่อว่าเป็น “ดาวเคราะห์สีแดง” ก. ที่พื้นผิวมีสนิมของเหล็กจ านวนมาก ข. มีแก๊สไฮโดรเจนและฮีเลียม ค. มีวงแหวนล้อมรอบ ง. มีความสว่างที่สุด 10. ในระบบสุริยะดาวเคราะห์ดวงใดมีคาบการโคจรรอบดวงอาทิตย์สั้นที่สุด ก. ดาวพุธ ข. ดาวยูเรนัส ค. โลก ง. ดาวอังคาร 11. ปรากฎการณ์ในข้อใดท าให้เกิดฤดูกาล ก. ดวงจันทร์หมุนรอบโลก ข. ดวงอาทิตย์โคจรรอบโลกเป็นเวลา 1 ปี ค. โลก ดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์ เคลื่อนที่อยู่ในระนาบเส้นตรงเดียวกัน ง. โลกโคจรรอบดวงอาทิตยที่แกนหมุนของโลกเอียงท ามุม 23.5 องศา 12. ข้อใดอธิบายเกี่ยวกับโลกไม่ถูกต้อง ก. เป็นดาวเคราะห์ที่มีดวงจันทร์เป็นบริวารเพียง 1 ดวง ข. เป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยะเพียงดวงเดียวที่พบสิ่งมีชีวิต ค. เป็นดาวเคราะห์แก๊สที่มีบรรยากาศห่อหุ้มและมีแก๊สออกซิเจน ง. เป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดใกล้เคียงกับดาวรุ่งหรือดาวประกายพรึก 13. ข้อใดเป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ ที่ไม่มีดวงจันทร์บริวาร ก. ดาวอังคาร ข. ดาวยูเรนัส ค. ดาวเสาร์ ง. ดาวพุธ 14. โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ในทิศทางใด ก. โคจรจากทิศตะวันตกไปทิศตะวันออก ข. โคจรจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก ค. โคจรจากทิศเหนือไปทิศใต้ ง. โคจรจากทิศใต้ไปทิศเหนือ

3 15. รูปจ าลองแสดงระบบสุริยะของเรา (ขนาดดาวในรูปและระยะวงโคจรไม่ใช่ขนาดตามสัดส่วนจริง) แถบดาวเคราะห์น้อยอยู่ระหว่างดาวเคราะห์ดวงใด ก. ดาวเคราะห์ C กับดาวเคราะห์ D ข. ดาวเคราะห์ D กับดาวเคราะห์ E ค. ดาวเคราะห์ E กับดาวเคราะห์ F ง. ดาวเคราะห์ F กับดาวเคราะห์ G 16. รูปแสดงระบบสุริยะ (ขนาดดาวในรูปและระยะวงโคจรไม่ใช่ขนาดตามสัดส่วนจริง) ดาวเคราะห์หมายเลขใด เป็นดาวเคราะห์หิน ก. 1 2 3 ข. 3 4 5 ค. 5 6 7 ง. 7 8 9

4 17. จากรูป ดาวที่เป็นบริวารของดาวเคราะห์คือดาวใด ก. ดาว A และ B ข. ดาว C และ D ค. ดาว E และ F ง. ดาว A B C และD 18. จากรูปข้อ 17 ดาว F เป็นดาวบริวารของดาวเคราะห์ใด ก. ดาวศุกร์ ข. โลก ค. ดาวอังคาร ง. ดาวพฤหัสบดี 19. ดาวตก คนทั่วไปมักรู้จักกันในชื่อใด ก. ดาวหาง ข. ดาวเคราะห์น้อย ค. อุกกาบาต ง. ผีพุ่งไต้ 20. ดาวในกลุ่มใดอยู่ในระบบสุริยะทุกดวง ก. ดวงอาทิตย์ โลก ดาวอังคาร ข. ดาวหาง ดาวลูกไก่ ดาวเสาร์ ค. ดาวศุกร์ ดวงจันทร์ ดาวเหนือ ง. ดาวยูเรนัส ดาวหมีเล็ก ดาวเนปจูน

5 ระบบสุริยะของเรา ส่วนประกอบของระบบสุริยะ ระบบสุริยะ (Solar system) ระบบสุริยะ คือ ระบบที่มีดวงอาทิตย์ (sun) เป็นศูนย์กลางและมีดาวเคราะห์ทั้งหมด 8 ดวงเป็นบริวาร โคจรอยู่โดยรอบดวงอาทิตย์ อันเนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก ดาวเคราะห์ทั้ง 8 ดวง ได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวศุกร์ ดาวยูเรนัส และ ดาวเนปจูน นอกจากนี้ยังมีดาวหาง อุกกาบาต ฝุ่นละออง และ กลุ่มแก๊ส ล่องลอยอยู่ในระบบสุริยะด้วย ระบบสุริยะเป็นส่วนหนึ่งในกาแลกซี่ ทางช้างเผือก ซึ่งในกาแลกซี่ก็มีอีกหลายๆ ระบบ ไม่ได้มีแค่ระบบสุริยะอย่างเดียว สาระน่ารู้ !! ที่มา : http://chunkychickenrusholme.com/2020/06/20/ระบบสุริยะ

6 ในระบบสุริยะสามารถแบ่งดาวออกเป็น 2 ประเภท คือ 1. ดาวฤกษ์ (Star) 2. ดาวเคราะห์ (Planet) 1. ดาวฤกษ์(Star) ดาวฤกษ์คือ ดาวที่มีความร้อนและแสงสว่างในตัวเอง โดยก าเนิดจากการระเบิดอย่างรุนแรงของก๊าซ ไฮโดรเจนกลายเป็นก๊าซอีเลียม ท าให้มีอุณหภูมิสูงมาก ในระบบสุริยะมีดาวฤกษ์เพียงดวงเดียว คือ ดวงอาทิตย์ ดวงอาทิตย์ (The sun) เป็นดาวฤกษ์ศูนย์กลางของระบบสุริยะ ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์ขนาดเล็ก เมื่อเทียบกับดาวฤกษ์ อื่น ๆ ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์สีเหลือง อยู่ห่างจากโลกประมาณ 150 ล้านกิโลเมตร มีขนาดใหญ่กว่าโลก 109 เท่า หมุนรอบตัวเองครบ 1 รอบใช้เวลา 27 วัน ดวงอาทิตย์ประกอบด้วยแก๊สไฮโดรเจนเป็นส่วนใหญ่ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.39 ล้านกิโลเมตร แสงสว่างจากดวงอาทิตย์ใช้เวลาเดินทางผ่านอวกาศมายังโลกใช้เวลาประมาณ 8.30 นาที ภาพ ดวงอาทิตย์ ที่มา : http://www.lesa.biz/astronomy/solar-system/sun

7 2 ดาวเคราะห์(Planet) ดาวเคราะห์เป็นดาวที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง เราสามารถมองเห็นดาวเคราะห์ได้เนื่องจากดาวเคราะห์จะ สะท้อนแสงจากดวงอาทิตย์เข้าสู่ตาของเรา จึงท าให้เรามองเห็นดาวเคราะห์ได้นั่นเอง ในปัจจุบันดาวเคราะห์ที่ เป็นบริวารดวงอาทิตย์มีอยู่ทั้งหมด 8 ดวง 1. ถ้าแบ่งดาวเคราะห์โดยใช้ระยะที่อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์กับดาวเคราะห์น้อย ซึ่งดาวเคราะห์น้อยอยู่ ระหว่างดาวอังคารและดาวพฤหัสบดีเป็นเกณฑ์จะสามารถแบ่งได้ 2 ประเภท ดังนี้ 1.1 ดาวเคราะห์ชั้นใน คือดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากกว่าดาวเคราะห์น้อย ได้แก่ ดาว พุธ ดาวศุกร์ โลก และดาวอังคาร 1.2 ดาวเคราะห์ชั้นนอก คือ ดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์มากกว่าดาวเคราะห์น้อย ได้แก่ ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน 2. ถ้าแบ่งดาวเคราะห์ตามคาบโคจร โดยใช้วงโคจรของโลกเป็นเกณฑ์จะสามารถแบ่งได้ 2 ประเภท ดังนี้ 2.1 ดาวเคราะห์วงใน คือ ดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากกว่าโลก ได้แก่ ดาวพุธ และดาว ศุกร์ 2.2 ดาวเคราะห์วงนอก คือ ดาวเคราะห์ที่อยู่ไกลดวงอาทิตย์มากกว่าโลก ได้แก่ ดางอังคาร ดาว พฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน ดาวเคราะห์ชั้นใน ดาวเคราะห์ชั้นนอก ที่มาของภาพ : http://tanyaredtuekpia22.blogspot.com/

8 3. ถ้าแบ่งดาวเคราะห์ตามลักษณะพื้นผิวจะแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ 3.1 ดาวเคราะห์หิน คือ ดาวเคราะห์ที่มีส่วนประกอบเป็นหินและโลหะมีชั้นบรรยากาศบางๆ ห่อหุ้ม ได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก และดาวอังคาร 3.2 ดาวเคราะห์แก๊ส คือ ดาวเคราะห์ที่มีส่วนประกอบส่วนใหญ่เป็นแก๊ส อาจมีแกนหินขนาด เล็กอยู่ภายใน พื้นผิวจึงปกคลุมด้วยแก๊สมีเทน แอมโมเนีย ไฮโดรเจน และฮีเลียม ได้แก่ ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน ที่มา : https://www.slideshare.net/gwangmydear/ss-33671172 ดาวเคราะห์หิน ดาวเคราะห์แก๊ส ที่มาของภาพ : http://tanyaredtuekpia22.blogspot.com/

9 สรุป เรื่องดาวเคราะห์ ดาวเคราะห์ 2. แบ่งตามคาบการโคจร 3. แบ่งตามลักษณะพื้นผิว ดาวเคราะห์วงใน ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวเคราะห์วงนอก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส ดาวเนปจูน ดาวเคราะห์หิน ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวเคราะห์แก๊ส ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส ดาวเนปจูน 1. แบ่งตามระยะห่างจากดวง อาทิตย์กับดาวเคราะห์น้อย ดาวเคราะห์ชั้นใน ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวเคราะห์ชั้นนอก ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส ดาวเนปจูน

10 1. ดาวพุธ (Mercury) เป็นดาวเคราะห์หินและเป็นดาวเคราะห์วงใน เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 1 ในระบบสุริยะ เป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด โคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบใช้เวลา 88 วัน หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 59 วัน ดาวพุธเป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดเล็กที่สุดในระบบสุริยะ มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 4,879 กิโลเมตร กลางคืนมีอุณหภูมิ-183 องศาเซลเซียส ส่วนตอนกลางวันมีอุณหภูมิสูงถึง 427°องศา เซลเซียส ไม่มีดวงจันทร์เป็นบริวาร ดาวพุธมีสีเทา ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/solarsystem561/daw-kheraah-ni-rabb-suriya-cakrwal/daw-phuth เนื่องจากอุณหภูมิกลางวันและกลางคืนแตกต่างกันมาก โดยด้านที่หันเข้าหาดวงอาทิตย์ จะมีพื้นผิวที่ร้อนมาก ส่วนด้านที่ไม่ได้หันเข้าดวงอาทิตย์จะมีพื้นผิวที่เย็นมาก ดาวพุธจึงมีฉายาว่า “เตาไฟแช่แข็ง” สาระน่ารู้ !!

11 เป็นดาวเคราะห์หินและเป็นดาวเคราะห์วงใน เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 2 ในระบบสุริยะ โคจรรอบดวงอาทิตย์1 รอบใช้เวลา 225 วัน หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 243 วัน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 12,104 กิโลเมตร เป็นดาวเคราะห์ที่มีการเกิดปรากฏารณ์เรือนกระจกที่ชั้นบรรยากาศอย่างรุนแรง ปรากฏการณ์เรือนกระจกท าให้ดาวศุกร์มีอุณหภูมิสูงกว่าโลก 90 เท่า มีอุณหภูมิพื้นผิวสูงถึง 465°องศาเซลเซียส จะเห็นได้ว่าพื้นผิวดาวศุกร์ร้อนกว่าพื้นผิวดาวพุธ มาก ทั้งๆ ที่อยู่ไกลจากดวงอาทิตย์กว่าดาวพุธถึงสองเท่าก็ตาม องค์ประกอบหลักของชั้นบรรยากาศจะประกอบด้วยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ เป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดเล็กกว่าโลกเพียงเล็กน้อยคือประมาณ 0.8 เท่า ดาวศุกร์มีลักษณะที่คล้ายคลึงกับโลก จนได้ชื่อว่าเป็น ดาวเคราะห์ฝาแฝดกับโลก ไม่มีดวงจันทร์เป็นบริวาร สีของดาวศุกร์คือสีเหลือง 2. ดาวศุกร์(Venus) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/zarnest08/daw-sukr เมื่อมองด้วยตาเปล่าดาวศุกร์เป็นดาวเคราะห์ที่สว่างที่สุด - ถ้ามองเห็นในเวลาค่่าทางทิศตะวันตกจะเรียกว่า ดาวประจ าเมือง - ถ้าเห็นในช่วงเช้าก่อนพระอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกจะเรียกว่า ดาวประกายพรึก สาระน่ารู้ !!

12 3. โลก (Earth) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/zarnest08/lok เป็นดาวเคราะห์หินและเป็นดาวเคราะห์วงใน เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 3 ในระบบสุริยะ โลกเป็นดาวเคราะห์สีน้ าเงิน เนื่องจากมีพื้นผิวส่วนใหญ่ปกคลุมไปด้วยน้ าถึง 3 ใน 4 ของผิวโลก ได้ชื่อว่าเป็น ดาวเคราะห์แห่งพื้นน้ า โคจรรอบดวงอาทิตย์1 รอบใช้เวลา 365 วัน หรือ 1 ปี หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 1 วัน หรือ 24 ชั่วโมง การหมุนรอบตัวเองของโลกท าให้เกิดกลางวัน และกลางคืน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 12,756 กิโลเมตร โลกท ามุม 23.5 องศา กับระนาบวงโคจรรอบดวงอาทิตย์ ท าให้เกิดฤดูกาลต่างๆ มีอุณหภูมิและสภาวะที่พอเหมาะให้สิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ได้ คาดว่าเป็นดาวเคราะห์ดวงเดียวในระบบสุริยะที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัย มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 1 ดวง โลกหมุนรอบดวงอาทิตย์จากทิศตะวันตกไปยังทิศตะวันออก

13 4. ดาวอังคาร (Mars) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/zarnest08/daw-xangkhar เป็นดาวเคราะห์หินและเป็นดาวเคราะห์วงใน เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 4 ในระบบสุริยะ โคจรรอบดวงอาทิตย์1 รอบใช้เวลา 687 วัน หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 25 ชั่วโมง ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 6,794 กิโลเมตร คิดเป็น 0.5เท่าของโลก มีอุณหภูมิเฉลี่ยที่พื้นผิวค่อนข้างต่ า ในช่วงเวลากลางวันของฤดูร้อนสูงสุดที่ 27 องศาเซลเซียส และต่ าสุดที่ – 133 องศาเซลเซียส มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 2 ดวง ชื่อ โฟบอส (Phobos) และดีมอส (Deimos) สีของดาวอังคารคือ สีแดง สาระน่ารู้ !! ถ้ามองจากโลกเราจะเห็นดาวอังคารเป็นสีแดงสดเหมอนสีเลือด จึงเรียกว่า “ดาวเคราะห์แดง” เพราะมีฝุ่นละอองมาก (ออกไซด์ของเหล็ก หรือสนิมนั่นเอง)

14 5. ดาวพฤหัสบดี(Jupiter) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/zarnest08/daw-phvhasbdi เป็นดาวเคราะห์แก๊สและเป็นดาวเคราะห์วงนอก เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 5 ในระบบสุริยะ มีขนาดใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ โคจรรอบดวงอาทิตย์1 รอบใช้เวลา 12 ปี หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 10 ชั่วโมง จัดเป็นดาวเคราะห์ที่หมุนรอบตัวเองเร็วที่สุดในระบบ สุริยะ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 142,980 กิโลเมตร มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 63 ดวง แต่มี 4 ดวงที่สามารถมองเห็นได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์ ได้แก่ ไอโอ ยูโรปา แกนีมีด และคัลลิสโต ค้นพบโดย กาลิเลโอ โดยแกนีมีด เป็นดวงจันทร์บริวาร ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด องค์การนาซ่าได้ส่งยานอวกาศวอยเอเจอร์ 1 ส ารวจดาวพฤหัสบดี พบว่ามีวงแหวนคล้าย ดาวเสาร์แต่มีขนาดเล็ก บางและไม่สว่างเท่าวงแหวนดาวเสาร์ วงแหวนของดาวพฤหัสบดีประกอบไปด้วยฝุ่นและเศษหิน สีของดาวพฤหัสบดีคือ สีส้ม สาระน่ารู้ !! ดาวพฤหัสบดีเป็นดวงดาวที่มีลักษณะเป็นกลุ่มแก๊สขนาดใหญ่ บรรยากาศของ ดาวพฤหัสบดีส่วนใหญ่เป็นแก๊สไฮโดรเจนและฮีเลียมมีจุดสะดุดตาที่สุดคือ จุดแดงยักษ์ ซึ่งเป็นวงพายุขนาดใหญ่กว่าโลก 3 เท่า

15 ดาวเสาร์มีความหนาแน่นน้อยกว่าดาวเคราะห์ดวงอื่นๆ และมีความหนาแน่นน้อยกว่าน้ า 6. ดาวเสาร์ (Saturn) สาระน่ารู้ !! เป็นดาวเคราะห์แก๊สและเป็นดาวเคราะห์วงนอก เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 6 ในระบบสุริยะ เป็นดาวเคราะห์ขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 รองจากดาวพฤหัสบดี มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 120,536 กิโลเมตร ดาวเสาร์หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 10 ชั่วโมง 30 นาที โคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบใช้เวลา 10,747 วัน จุดเด่นของดาวเสาร์คือมีวงแหวนล้อมรอบเป็นจ านวนมาก เป็นวงแหวนขนาดใหญ่และสวยงาม ที่สุดในระบบสุริยะ วงแหวนของดาวเสาร์ประกอบไปด้วยก้อนหินและน้ าแข็ง โดยมีปริมาณน้ าแข็งมากกว่า มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 60 ดวง ดวงจันทร์ที่มีขนาดที่สุด ได้แก่ ไททัน (Titan) สีของดาวเสาร์คือ สีเหลือง ที่มาของภาพ : http://nescafe249.blogspot.com/2010/01/5-0.html

16 7. ดาวยูเรนัส (Uranus) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/theplanetssolarsystem/daw-yurenas เป็นดาวเคราะห์แก๊สและเป็นดาวเคราะห์วงนอก เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 7 ในระบบสุริยะ เป็นดาวเคราะห์ขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 รองจากดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 51,118 กิโลเมตร ดาวยูเรนัสหมุนรอบตัวเองใช้เวลา 17 ชั่วโมง 20 นาที โคจรรอบดวงอาทิตย์1 รอบใช้เวลา 30,589 วัน ชั้นบรรยากาศของดาวยูเรนัสประกอบไปด้วยแก๊สไฮโดรเจน ฮีเลียมและมีเทน มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 27 ดวง มีดวงจันทร์หลักๆ ได้แก่ มิแรนดา แอเรียล อัมเบรียล ทิทาเนีย และโอเบอรอน สีของดาวยูเรนัสคือ สีเขียว ดาวยูเรนัสมีขนาดครึ่งหนึ่งของดาว เสาร์ และมีชื่อเรียกอีกชื่อว่า “ดาวมฤตยู” สาระน่ารู้ !!

17 8. ดาวเนปจูน (Neptune) ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/theplanetssolarsystem/daw-nepcun เป็นดาวเคราะห์แก๊สและเป็นดาวเคราะห์วงนอก เป็นดาวเคราะห์ล าดับที่ 8 ในระบบสุริยะ เป็นดาวเคราะห์สีน้ าเงิน มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 49,528 กิโลเมตร ดาวยูเรนัสหมุนรอบตัวเองใช้เวลา 16 ชั่วโมง โคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบใช้เวลา164 ปี พื้นผิวของดาวเนปจูนมีแก๊สมีเทนเป็นองค์ประกอบ ชั้นบรรยากาศประกอบไปด้วยไฮโดรเจน 79% ฮีเลียม 18% และมีเทน 3% อุณหภูมิพื้นผิวอยู่ที่ -220 องศาเซลเซียส มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 13 ดวง ดาวบริวารที่ใหญ่ที่สุดชื่อ ไทรทัน (Triton) ดาวเนปจูน มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ดาวเกตุ” สาระน่ารู้ !!

18 วัตถุบนท้องฟ้า ดาวเคราะห์แคระ เป็นวัตถุที่โคจรรอบดวง อาทิตย์ มีขนาดเกือบทรงกลม มีวงโคจรทับ ซ้อนหรือใกล้เคียงกับวัตถุอื่น แต่ไม่เป็นบริวาร ของดาวเคราะห์ดวงอื่นหรือวัตถุท้องฟ้าอื่น ดาวเคราะห์น้อย เป็นวัตถุขนาดเล็กจ านวนมาก อยู่ในระบบสุริยะ มีขนาดเท่าฝุ่นจนถึงเส้นผ่าน ศูนย์กลาง 1,000 กิโลเมตร ประกอบด้วยหินและ โลหะ โคจรรอบดวงอาทิตย์พบมากระหว่างดาว ดาวหาง เป็นวัตถุที่ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง คล้ายก้อนน้ าแข็งสกปรก ได้รับแสงจากดวง อาทิตย์จึงท าให้มองเห็นได้ โคจรรอบดวง อาทิตย์เป็นรูปตัววี เมื่อเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ ความร้อนท าให้ระเหิดเป็นหางของดาว

19 อุกกาบาต เป็นวัตถุในอวกาศ ก้อนวัตถุเป็น ของแข็งจ าพวกโลหะและหินขนาดเล็กที่ ผ่านชั้นบรรยากาศลงมาสู่โลกด้วยความเร็ว สูง เกิดการเสียดสีลุกไหม้ เผาไหม้ไม่หมด และตกลงสู่พื้นโลก ดาวตก (ผีพุ่งไต้) เป็นวัตถุในอวกาศ ก้อน วัตถุเป็นของแข็งจ าพวกโลหะและหินขนาด เล็กที่ผ่านชั้นบรรยากาศลงมาสู่โลกด้วย ความเร็วสูง เกิดการเสียดสีลุกไหม้ จนเห็น เป็นแสงวาบ เผาไหม้หมดก่อนถึงพื้นโลก และไม่ตกสู่พื้นโลก สาระน่ารู้ !! บริเวณเนินปีศาจ บนที่ราบสูงพาทาโกเนีย ประเทศอาเจนตินา ได้รับการจัดอันดับให้ทุ่งอุกกาบาตที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งพบว่ามี หลุมอุกกาบาตไม่นอยกว่า 100 หลุม

20 ค าชี้แจง จงตอบค าถามต่อไปนี้ให้ถูกต้องสมบูรณ์ 1. ระบบสุริยะจักรวาล ประกอบด้วยดาวเคราะห์กี่ดวง และมีดาวดวงใดบ้าง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ศูนย์กลางของระบบสุริยะจักรวาล คือดาวดวงใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใบงานที่ 1 ระบบสุริยะ ชื่อ-สกุล.....................................................................เลขที่................ชั้น..............

21 5. โลกเป็นดาวเคราะห์ 6. โลกเป็นดาวเคราะห์ชั้นใน 7. ดาวเคราะห์หินได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร 8. ดาวพฤหัสบดี เป็นดาวเคราะห์แก๊ส 9. ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส ดาวเนปจูน ทั้งหมดไม่ใช่ดาวดาวเคราะห์แก๊ส 10. ดาวเคราะห์คือดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง ใบงานที่ 2 ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ (1) 1.ดาวเคราะห์………………......................... 2.ดาวเคราะห์……….…………....................... 3.ดาวเคราะห์วง………… 4.ดาวเคราะห์วง…………. จงเติมค าในช่องว่างให้ถูกต้อง ข้อใดต่อไปนี้ถูกต้อง ชื่อ-สกุล.....................................................................เลขที่................ชั้น..............

22 ใบงานที่ 3 ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ (2) ชื่อ-สกุล.....................................................................เลขที่................ชั้น.............. 1 …………………. 2 …………………. 3 .………………… . 4 .………………… . 5 .………………… . 6 .………………… . 7 .………………… . 8 .………………… . ให้นักเรียนระบุชื่อดาวเคราะห์ให้ถูกต้องพร้อมระบายสีภาพให้สวยงาม

23 1. ดาวฤกษ์ในระบบสุริยะดวงใดที่มีอุณหภูมิสูงมาก และไม่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ ............................................................................................................................. ....................................................... 2. ดาวเคราะห์ดวงใดที่มีชั้นบรรยากาศส่วนใหญ่เป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซค์ ............................................................................................................................. ....................................................... 3. แถบดาวเคราะห์น้อยอยู่ระหว่างดาว ......................................................กับดาว................................................... 4 ดาวเคราะห์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดคือ .......................................................................................................................... 5. ดาวเคราะห์ที่มีวงแหวนสวยงามที่สุดคือ .................................................................................................... ........... 6. ดาวเคราะห์ดวงใดมีดวงจันทร์เป็นบริวารมากที่สุด ............................................................................................... ใบงานที่ 4 องค์ประกอบของระบบสุริยะ ชื่อ-สกุล.....................................................................เลขที่................ชั้น..............

24 1. ให้นักเรียนตอบค่าถามลงในตารางให้ถูกต้อง รายละเอียด ดาวศุกร์ โลก 1. มีดวงจันทร์เป็นบริวารกี่ดวง 2. หมุนรอบตัวเองใช้เวลาเวลาเท่าใด 3. โคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบใช้เวลาเท่าใด 4. เส้นผ่านศูนย์กลาง 5. ฉายา 2. ท่าไมดาวศุกร์จึงเป็นดาวเคราะห์ที่มีอุณหภูมิพื้นผิวสูง .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ชื่อ-สกุล.....................................................................เลขที่................ชั้น.............. ดาวศุกร์ โลก ใบงานที่ 5 ความแตกต่างระหว่างดาวศุกร์และโลก จงระบายสีและบอกรายละเอียดความแตกต่างระหว่างดาวศุกร์และโลก ของดาวพุธ

25 ใบงานที่ 6 บริวารของดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ 1 2 3 4 5 6 7 8 หมายเลข 1 มีบริวาร ……………………ดวง ให้นักเรียนเติมจ านวนบริวารของดาวเคราะห์แต่ละดวงให้ถูกต้อง หมายเลข 2 มีบริวาร ……………………ดวง หมายเลข 3 มีบริวาร ……………………ดวง หมายเลข 4 มีบริวาร ……………………ดวง หมายเลข 5 มีบริวาร ……………………ดวง หมายเลข 6 มีบริวาร ……………………ดวง หมายเลข 7 มีบริวาร ……………………ดวง หมายเลข 8 มีบริวาร ……………………ดวง ชื่อ-สกุล.....................................................................เลขที่................ชั้น..............

26 ค าชี้แจง ให้นักเรียนอ่านข้อความ แล้วตอบว่าใช่หรือไม่ใช่ เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1) โลกเป็นดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในระบบสุริยะ …………….. 2) ดาวพุธ มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 4 ดวง …………….. 3) ดาวเสาร์อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากกว่าดาวอังคาร …………….. 4) ดาวศุกร์ ได้ขึ้นว่าเป็นฝาแฝดกับโลก …………….. 5) ดาวเคราะห์น้อยมีวงโคจรอยู่ระหว่างดาวอังคารกับดาวพฤหัสบดี …………….. 6) ดาวเนปจูน เป็นดาวที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ …………….. 7) ระบบสุริยะ มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง …………….. 8) ดาวพฤหัสบดี เป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ …………….. 9) โลก มีแสงสว่างในตัวเอง …………….. 10) ดาวเสาร์มีดวงจันทร์เป็นบริวารมากที่สุด …………….. ใบงานที่ 7 ใช่ฉันหรือเปล่า

27 ค าชี้แจง ให้นักเรียนตอบค าถามลงในช่องว่างใหถูกต้อง ใบงานที่ 8 นักสืบดวงดาว 1. มีลักษณะเป็นกลุ่มแก๊สขนาด ใหญ่ มีจุดสะดุดตาที่สุดคือ จุดแดงยักษ์ …………………………… … 2. มีความหนาแน่นน้อยกว่าน้่า ……….…………………… 3. มองจากโลกจะเห็นมีสีแดง สดเหมือนเลือด จึงเรียกว่า ดาวเคราะห์แดง ………………….………… 4. มีฉายาว่า เตาไฟแช่แข็ง ………………………… 5. พื้นผิวส่วนใหญ่ปกคลุมไป ด้วยน้่าถึง 3 ใน 4 ของพื้นผิว …………………………… 6. มีดาวบริวารที่ใหญ่ที่สุดชื่อ ไทรทัน ……………….……………

28 ใบงานที่ 9 ดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง อุกกาบาต และดาวตก

29 แบบทดสอบหลังเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ค าชี้แจง : ข้อสอบมีทั้งหมด 20 ข้อ ให้นักเรียนท าเครื่องหมาย X เลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียง 1 ตัวเลือก 1. ศูนย์กลางของระบบสุริยะคือข้อใด ก. ดวงอาทิตย์ ข. ดวงจันทร์ ค. โลก ง. ดาวศุกร์ 2. ข้อใดเรียงล าดับของดาวเคราะห์ในระบบสุริยะได้ถูกต้อง ก. ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร โลก ดาวพฤหัสบดี ข. ดาวอังคาร ดาวพุธ ดาวพฤหัสบดี ดาวศุกร์ โลก ค. ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ง. ดาวพุธ ดาวอังคาร ดาวศุกร์ โลก ดาวพฤหัสบดี 3. ข้อใดจัดเป็นดาวเคราะห์วงนอกทั้งหมด ก. ดาวพุธ ดาวศุกร์ ข. ดาวศุกร์ ดาวยูเรนัส ค. ดาวพุธ ดาวพฤหัสบดี ง. ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ 4. โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ เป็นล าดับที่เท่าใดในระบบสุริยะของเรา ก. ล าดับที่ 2 ข. ล าดับที่ 3 ค. ล าดับที่ 4 ง. ล าดับที่ 5 5. ดาวประกายพรึก เป็นชื่อเรียกของดาวดวงใด ก. ดาวพุธ ข. ดาวศุกร์ ค. ดาวอังคาร ง. ดาวพฤหัสบดี 6. ข้อใดเป็นดาวเคราะห์ที่มีวงแหวนสวยงามที่สุด ก. โลก ข. ดาวเสาร์ ค. ดาวยูเรนัส ง. ดาวเนปจูน 7. ดาวดวงใดที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ ก. ดาวพุธ ข. ดาวพฤหัสบดี ค. โลก ง. ดาวเนปจูน

30 8. ดาวเคราะห์ดวงใดมีดวงจันทร์บริวารมากที่สุด ก. ดาวพฤหัสบดี ข. ดาวอังคาร ค. ดาวยูเรนัส ง. ดาวเนปจูน 9. เพราะเหตุใด ดาวอังคารจึงได้ชื่อว่าเป็น “ดาวเคราะห์สีแดง” ก. ที่พื้นผิวมีสนิมของเหล็กจ านวนมาก ข. มีแก๊สไฮโดรเจนและฮีเลียม ค. มีวงแหวนล้อมรอบ ง. มีความสว่างที่สุด 10. ในระบบสุริยะดาวเคราะห์ดวงใดมีคาบการโคจรรอบดวงอาทิตย์สั้นที่สุด ก. ดาวพุธ ข. ดาวยูเรนัส ค. โลก ง. ดาวอังคาร 11. ปรากฎการณ์ในข้อใดท าให้เกิดฤดูกาล ก. ดวงจันทร์หมุนรอบโลก ข. ดวงอาทิตย์โคจรรอบโลกเป็นเวลา 1 ปี ค. โลก ดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์ เคลื่อนที่อยู่ในระนาบเส้นตรงเดียวกัน ง. โลกโคจรรอบดวงอาทิตยที่แกนหมุนของโลกเอียงท ามุม 23.5 องศา 12. ข้อใดอธิบายเกี่ยวกับโลกไม่ถูกต้อง ก. เป็นดาวเคราะห์ที่มีดวงจันทร์เป็นบริวารเพียง 1 ดวง ข. เป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยะเพียงดวงเดียวที่พบสิ่งมีชีวิต ค. เป็นดาวเคราะห์แก๊สที่มีบรรยากาศห่อหุ้มและมีแก๊สออกซิเจน ง. เป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดใกล้เคียงกับดาวรุ่งหรือดาวประกายพรึก 13. ข้อใดเป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ ที่ไม่มีดวงจันทร์บริวาร ก. ดาวอังคาร ข. ดาวยูเรนัส ค. ดาวเสาร์ ง. ดาวพุธ 14. โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ในทิศทางใด ก. โคจรจากทิศตะวันตกไปทิศตะวันออก ข. โคจรจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก ค. โคจรจากทิศเหนือไปทิศใต้ ง. โคจรจากทิศใต้ไปทิศเหนือ

31 15. รูปจ าลองแสดงระบบสุริยะของเรา (ขนาดดาวในรูปและระยะวงโคจรไม่ใช่ขนาดตามสัดส่วนจริง) แถบดาวเคราะห์น้อยอยู่ระหว่างดาวเคราะห์ดวงใด ก. ดาวเคราะห์ C กับดาวเคราะห์ D ข. ดาวเคราะห์ D กับดาวเคราะห์ E ค. ดาวเคราะห์ E กับดาวเคราะห์ F ง. ดาวเคราะห์ F กับดาวเคราะห์ G 16. รูปแสดงระบบสุริยะ (ขนาดดาวในรูปและระยะวงโคจรไม่ใช่ขนาดตามสัดส่วนจริง) ดาวเคราะห์หมายเลขใด เป็นดาวเคราะห์หิน ก. 1 2 3 ข. 3 4 5 ค. 5 6 7 ง. 7 8 9

32 17. จากรูป ดาวที่เป็นบริวารของดาวเคราะห์คือดาวใด ก. ดาว A และ B ข. ดาว C และ D ค. ดาว E และ F ง. ดาว A B C และD 18. จากรูปข้อ 17 ดาว F เป็นดาวบริวารของดาวเคราะห์ใด ก. ดาวศุกร์ ข. โลก ค. ดาวอังคาร ง. ดาวพฤหัสบดี 19. ดาวตก คนทั่วไปมักรู้จักกันในชื่อใด ก. ดาวหาง ข. ดาวเคราะห์น้อย ค. อุกกาบาต ง. ผีพุ่งไต้ 20. ดาวในกลุ่มใดอยู่ในระบบสุริยะทุกดวง ก. ดวงอาทิตย์ โลก ดาวอังคาร ข. ดาวหาง ดาวลูกไก่ ดาวเสาร์ ค. ดาวศุกร์ ดวงจันทร์ ดาวเหนือ ง. ดาวยูเรนัส ดาวหมีเล็ก ดาวเนปจูน

33 ภาคผนวก

34 กระดาษค าตอบ เรื่อง ระบบสุริยะของเรา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ค าชี้แจง ให้นักเรียนเลือกค าตอบข้อที่ถูกต้องที่สุดแล้วกากบาท X ลงในกระดาษค าตอบ ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง 1 11 2 12 3 13 4 14 5 15 6 16 7 17 8 18 9 19 10 20 ชื่อ..........................................................................................................ชั้น............เลขที่...............

35 เฉลยแบบทดสอบ และใบงาน

36 เฉลย แบบทดสอบ ก่อนและหลังเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่องระบบสุริยะของเรา ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค ง 1 x 11 x 2 x 12 x 3 x 13 x 4 x 14 x 5 x 15 x 6 x 16 x 7 x 17 x 8 x 18 x 9 x 19 x 10 x 20 x

37 ค าชี้แจง จงตอบค าถามต่อไปนี้ให้ถูกต้องสมบูรณ์ 1.ระบบสุริยะจักรวาลของเรา ประกอบด้วยดาวเคราะห์กี่ดวง และมีดาวดวงใดบ้าง ระบบสุริยะของเราประกอบไปด้วยดาวเคราะห์ทั้งหมด 8 ดวง ได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส และดาวเนปจูน 2. ศูนย์กลางของระบบสุริยะจักรวาล คือดาวดวงใด ดวงอาทิตย์ ใบงานที่ 1 ระบบสุริยะ

38  5. โลกเป็นดาวเคราะห์ 6. โลกเป็นดาวเคราะห์ชั้นใน 7. ดาวเคราะห์ก้อนหินได้แก่ ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร 8. ดาวพฤหัสบดี เป็นดาวเคราะห์แก๊ส 9. ดาวเสาร์ ดาวยูเรนัส ดาวเนปจูน ทั้งหมดไม่ใช่ดาวดาวเคราะห์แก๊ส 10. ดาวเคราะห์คือดาวที่มีแสงสว่างในตัวเอง     X 1.ดาวเคราะห์ชั้นใน/ดาวเคราะห์หิน 2.ดาวเคราะห์ชั้นนอก/ดาวเคราะห์แก๊ส 3.ดาวเคราะห์ วงใน 4.ดาวเคราะห์ วงนอก จงเติมค าในช่องว่างให้ถูกต้อง ข้อใดต่อไปนี้ถูกต้อง X ใบงานที่ 2 ดาวเคราะห์

39 ให้นักเรียนระบุชื่อดาวเคราะห์ให้ถูกต้องพร้อมระบายสีภาพให้สวยงาม ใบงานที่ 3 ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ การระบายสีอยู่ในดุจพินิจของครูผู้สอน

40 1. ให้นักเรียนตอบค่าถามลงในตารางให้ถูกต้อง รายละเอียด ดาวศุกร์ โลก 1. มีดวงจันทร์เป็นบริวารกี่ดวง 0 ดวง 1 ดวง 2. หมุนรอบตัวเองใช้เวลาเวลาเท่าใด 243 วัน 24 ชั่วโมงหรือ 1 วัน 3. โคจรรอบดวงอาทิตย์ใช้เวลาเท่าใด 225 วัน 365 วัน 4. เส้นผ่านศูนย์กลาง 12,104 กิโลเมตร 12,756 กิโลเมตร 5. ฉายา ฝาแฝดของโลก ดาวเคราะห์แห่งพื้นน้่า 2. ท่าไมดาวศุกร์จึงเป็นดาวเคราะห์ที่มีอุณหภูมิพื้นผิวสูง ดาวศุกร์เกิดปรากฏารณ์เรือนกระจกที่ชั้นบรรยากาศอย่างรุนแรง ปรากฏการณ์เรือนกระจกท่าให้ดาวศุกร์ มีอุณหภูมิสูงกว่าโลก 90 เท่า ดาวศุกร์ โลก ใบงานที่ 4 ความแตกต่างระหว่างดาวศุกร์และโลก จงระบายสีและบอกรายละเอียดความแตกต่างระหว่างดาวศุกร์และโลก ของดาวพุธ

41 ใบงานที่ 5 บริวารของดาวเคราะห์ในระบบสุริยะ 1 2 3 4 5 6 7 8 หมายเลข 1 มีบริวาร …………0…………ดวง ให้นักเรียนเติมจ านวนบริวารของดาวเคราะห์แต่ละดวงให้ถูกต้อง หมายเลข 2 มีบริวาร …………0…………ดวง หมายเลข 3 มีบริวาร …………1…………ดวง หมายเลข 4 มีบริวาร …………2…………ดวง หมายเลข 5 มีบริวาร …………63………ดวง หมายเลข 6 มีบริวาร …………60………ดวง หมายเลข 7 มีบริวาร …………27………ดวง หมายเลข 8 มีบริวาร …………13………ดวง

42 ค าชี้แจง ให้นักเรียนอ่านข้อความ แล้วตอบค าว่าใช่หรือไม่ใช่ เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง 1) โลกเป็นดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในระบบสุริยะ ………ใช่…….. 2) ดาวพุธ มีดวงจันทร์เป็นบริวาร 4 ดวง ………ไม่ใช่…….. 3) ดาวเสาร์อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากกว่าดาวอังคาร ………ไม่ใช่…….. 4) ดาวศุกร์ ได้ขึ้นว่าเป็นฝาแฝดกับโลก ………ใช่…….. 5) ดาวเคราะห์น้อยมีวงโคจรอยู่ระหว่างดาวอังคารกับดาวพฤหัสบดี ………ใช่…….. 6) ดาวเนปจูน เป็นดาวที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ ………ไม่ใช่…….. 7) ระบบสุริยะ มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง ………ใช่…….. 8) ดาวพฤหัสบดี เป็นดาวเคราะห์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ ………ใช่…….. 9) โลก มีแสงสว่างในตัวเอง ………ไม่ใช่…….. 10) ดาวเสาร์มีดวงจันทร์เป็นบริวารมากที่สุด ………ไม่ใช่…….. ใบงานที่ 6 ใช่ฉันหรือเปล่า

43 1. ดาวฤกษ์ในระบบสุริยะดวงใดที่มีอุณหภูมิสูงมาก และไม่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ ดวงอาทิตย์ 2. ดาวเคราะห์ดวงใดที่มีชั้นบรรยากาศส่วนใหญ่เป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซค์ ดาวศุกร์ 3. แถบดาวเคราะห์น้อยอยู่ระหว่าง ดาวอังคาร กับ ดาวพฤหัสบดี 4 ดาวเคราะห์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดคือ ดาวพฤหัสบดี 5. ดาวเคราะห์ที่มีวงแหวนสวยงามที่สุดคือ ดาวเสาร์ 6. ดาวเคราะห์ดวงใดมีดวงจันทร์เป็นบริวารมากที่สุด ดาวพฤหัสบดี ใบงานที่ 7 องค์ประกอบของระบบสุริยะ