หลักฐานสำคัญที่แสดงว่าอาณาจักรโบราณในดินแดนภาคใต้นับถือพระพุทธศาสนานิกายมหายานคือสิ่งใด

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

บทความนี้เกี่ยวกับอาณาจักรโบราณทางภาคใต้ของประเทศไทย สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ศรีวิชัย (แก้ความกำกวม)

ศรีวิชัย Kadatuan Sriwijaya श्रीविजय
ราวปี พ.ศ. 1193–พ.ศ. 1818
แผนที่พัฒนาการของอาณาจักรศรีวิชัย เริ่มในปาเล็มบังในศตวรรษที่ 7 จากนั้นขยายไปยังส่วนใหญ่ของสุมาตรา แล้วขยายไปยังพื้นที่ของเกาะชวา, หมู่เกาะรีเยา, หมู่เกาะบังกาเบอลีตุง, สิงคโปร์, คาบสมุทรมลายู (เรียกอีกอย่างว่าคาบสมุทรกระ), ประเทศไทย, กัมพูชา, เวียดนามใต้, กาลีมันตัน จวบจนสิ้นเป็นอาณาจักรมลายูแห่งธรรมพระยาในจัมบี ในศตวรรษที่ 14
เมืองหลวง	ปาเล็มบัง[1][2] ที่ราบเกอวู ไชยา จัมบี
ภาษาทั่วไป	ภาษามลายูโบราณและภาษาสันสกฤต
ศาสนา	มหายาน, วัชรยาน, ศาสนาฮินดู และวิญญาณนิยม
การปกครอง	ราชาธิปไตย
มหาราช
• ราว พ.ศ. 1226	ศรีชยานาสแห่งศรีวิชัย
• ราว พ.ศ. 1318	ธรรมเสตุ
• ราว พ.ศ. 1335	สัมระตุงกา
• ราว พ.ศ. 1378	พลาปุตรา
• ราว พ.ศ. 1531	ศรีจุทามณี วรมะเทวะ
ประวัติศาสตร์
• ศรีชยานาสแห่งศรีวิชัยเสด็จพระราชดำเนินและขยายราชอาณาจักร (จารึกเกดูกันบูกิต)	ราวปี พ.ศ. 1193
• การรุกรานโจฬะของอาณาจักรศรีวิชัย	พ.ศ. 1568
• อาณาจักรสิงหะส่าหรีโจมตีมลายู	พ.ศ. 1818
สกุลเงิน	เหรียญทองและเงินพื้นเมือง
ก่อนหน้า ถัดไป อาณาจักรกันโตลี ราชวงศ์ไศเรนทร์ อาณาจักรมลายู อาณาจักรธรรมะสรยา อาณาจักรสิงคโปร์ อาณาจักรสุลต่านสมุเดราปาไซ อาณาจักรมัชปาหิต
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	อินโดนีเซีย สิงคโปร์ มาเลเซีย ไทย

อาณาจักรศรีวิชัย หรือ อาณาจักรศรีโพธิ์ ก่อตั้งโดยราชวงศ์ไศเลนทร์ ในช่วงที่อาณาจักรฟูนันล่มสลาย มีอาณาเขตครอบคลุมมลายู เกาะชวา เกาะสุมาตรา ช่องแคบมะละกา ช่องแคบซุนดา และบริเวณภาคใต้ของประเทศไทย โดยมีศูนย์กลางอยู่บริเวณจังหวัดสุราษฎร์ธานีของประเทศไทยในปัจจุบัน พื้นที่อาณาจักรแบ่งได้สามส่วน คือส่วนคาบสมุทรมลายู เกาะสุมาตรา และเกาะชวา โดยส่วนของชวาได้แยกตัวออกไปตั้งเป็นอาณาจักรมัชปาหิต ต่อมาเมื่ออาณาจักรศรีวิชัยอ่อนแอลง อาณาจักรมัชปาหิตได้ยกทัพเข้ามาตีศรีวิชัย ได้ดินแดนสุมาตราและบางส่วนของคาบสมุทรมลายูไป และทำให้ศรีวิชัยล่มสลายไปในที่สุด ส่วนพื้นที่คาบสมุทรที่เหลือ ต่อมาเชื้อพระวงศ์จากอาณาจักรเพชรบุรี ได้เสด็จมาฟื้นฟูและตั้งเป็นอาณาจักรนครศรีธรรมราช ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์ ได้ระบุว่า ศรีวิชัยสถาปนาในช่วงเวลาก่อนปี พ.ศ. 1225 เล็กน้อย[3] ขณะที่ เสนีย์อนุชิต ถาวรเศรษฐ เลขานุการคณะอนุกรรมการตรวจสอบหลักฐานอาณาจักรศรีโพธิ์ วุฒิสภา ระบุว่า อาณาจักรศรีโพธิ์ (ศรีวิชัย) สถาปนาขึ้นในวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 1202 [4] โดยใช้หลักการทางดาราศาสตร์ฟิสิกส์ ตรวจหาวันที่จากเหตุการณ์ทางดาราศาสตร์ ที่อ้างอิงถึงในตำนานท้องถิ่นเกี่ยวกับการสถาปนาอาณาจักรที่ว่า หลังเสร็จสิ้นสงครามแย่งช้าง ต่อมาได้เกิดสุริยคราสแหวนเพชร ขึ้นในท้องที่ดังกล่าว หลังจากนั้นอีก 7 วัน มหาราชทั้งสอง ได้ทำพิธีบรมราชาภิเษกที่เขาสุวรรณบรรพต แล้วขึ้นครองราชสมบัติ สถาปนาอาณาจักรศรีโพธิ์ ส่วนที่ตั้งศูนย์กลางอาณาจักร มีการถกเถียงกันจนปัจจุบันก็ยังไม่ได้ข้อยุติ แต่มีสองแนวคิดที่เชื่อถือกันอยู่คือ คูเมืองไชยา (จังหวัดสุราษฎร์ธานี) และที่เมืองปาเล็มบัง (สุมาตรา) ทั้งนี้เพราะมีหลักฐานเป็นจารึกชัดเจนว่า ปีพ.ศ. 1369 พระเจ้าศรีพลบุตร (ครองชวากลาง) พระนัดดาในพระเจ้าศรีสงครามธนัญชัย (ครองทั้งศรีวิชัยและชวากลาง) ยกทัพจากชวากลางมาตีศรีวิชัย จากพระใหญ่ (พระนัดดาอีกสายของพระเจ้าศรีสงครามฯ ที่ครองศรีวิชัย) แล้วชิงได้ราชสมบัติไป[5][4] แนวความคิดเรื่องชวากลาง (สถานที่ประดิษฐานเจดีย์บุโรพุทโธ) เป็นศูนย์กลางจึงตกไป มีการพบศิลาจารึกภาษามลายูโบราณเกี่ยวกับอาณาจักรศรีวิชัยทั้งที่สุมาตรา และที่วัดเสมาเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช และพบศิลาจารึกภาษาสันสกฤต เมืองไชยา ระบุว่าศรีวิชัยเป็นเมืองท่าค้าพริก ดีปลีและพริกไทยเม็ด โดยมีต้นหมากและต้นมะพร้าวจำนวนมาก

หลวงจีนอี้จิง เคยเดินทางจากเมืองกวางตุ้ง ประเทศจีนโดยเรือของพวกอาหรับ ผ่านฟูนันมาพักที่อาณาจักรศรีวิชัยในเดือน 11 พ.ศ. 1214 เป็นเวลา 2 เดือน ก่อนที่จะเดินทางต่อผ่านเมืองไทรบุรี ผ่านหมู่เกาะคนเปลือยนิโคบาร์ ถึงเมืองท่า ตามพรลิงก์ที่อินเดีย เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา หลวงจีนอี้จิงบันทึกไว้ว่า พุทธศาสนาแบบมหายานเจริญรุ่งเรืองในอาณาจักรศรีวิชัย ประชาชนทางแหลมมลายูเดิมส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนา แต่ก็ได้ติดต่อกับพ่อค้าอาหรับมุสลิมที่เดินทางผ่านเพื่อไปยังประเทศจีน ดังนั้นในเวลาต่อมาศาสนาอิสลามจึงได้เผยแพร่ไปยังมะละกา กลันตัน ตรังกานู ปาหัง และปัตตานี จนกลายเป็นรัฐอิสลามไป ต่อมาใน พ.ศ. 1568 อาณาจักรศรีวิชัยได้ตกอยู่ใต้อำนาจและกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรมัชปาหิตของชวาใน พ.ศ. 1940 แต่มีหลักฐานจากตำนานเมืองเพชรบุรีว่า อาณาจักรศรีวิชัยได้ล่มสลายไปก่อนหน้านี้แล้ว เพราะตำนานฯ ระบุว่าก่อนพระพนมวังจะได้สถาปนาอาณาจักรนครศรีธรรมราชในปี พ.ศ. 1830 นครศรีธรรมราชมีสภาพเป็นเมืองร้างมาก่อน

อ้างอิง[แก้]

1. ↑ "Indonesia - The Malay kingdom of Srivijaya-Palembang". Encyclopedia Britannica (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2019-05-23.
2. ↑ Partogi, Sebastian (November 25, 2017). "Historical fragments of Sriwijaya in Palembang". The Jakarta Post. สืบค้นเมื่อ 23 May 2019.
3. ↑ ฐานข้อมูลบทความวิชาการ ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้า สุภัทรดิศ ดิศกุล
4. ↑ 4.0 4.1 เสนีย์อนุชิต ถาวรเศรษฐ. สยามประเทศ ไม่ได้เริ่มต้นที่สุโขทัย. กรุงเทพมหานคร : พิมพ์ครั้งที่ 2 สำนักพิมพ์ร่วมด้วยช่วยกัน, 2547. หน้า 60, 62. ISBN 974-90640-3-8
5. ↑ เสนีย์อนุชิต, สยามประเทศฯ, อ้างแล้ว -- ตารางกษัตริย์ (บทนำ)

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

• ศรีวิชัย เจ้าแห่งทะเลและศิลปะ ศูนย์รวมพุทธศาสนา