หลักสูตรการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น จำนวน 50 ชั่วโมง กลุ่มวิชาความคิดสร้างสรรค์ ความเป็นมา การจัดการศึกษาอาชีพในปัจจุบันมีความสำคัญมาก เพราะจะเป็นการพัฒนาประชากรของประเทศให้มีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความเข็มแข็งให้แก่เศรษฐกิจชุมชน ซึ่งกระทรวงศึกษาธิการได้กำหนดยุทธศาสตร์ 2555 ภายใต้กรอบเวลา 2 ปี ที่จะพัฒนา 5 ศักยภาพของพื้นที่ใน 5 กลุ่มอาชีพใหม่ ให้สามารถแข่งขันได้ใน 5 ภูมิภาคหลักของโลก “รู้เขา รู้เรา เท่าทัน เพื่อแข่งขันได้ในเวทีโลก “ ตลอดจนกำหนดภารกิจที่จะยกระดับการจัดการศึกษาเพื่อเพิ่มศักยภาพและขีดความสามารถ ให้ประชาชนได้มีอาชีพที่สามารถสร้างรายได้ ที่มั่นคง โดยเน้นการบูรณาการให้สอดคล้องกับศักยภาพด้านต่างๆ มุ่งพัฒนาคนไทยให้ได้รับการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพและการมีงานทำอย่างมีคุณภาพ ทั่วถึงและเท่าเทียมกัน ประชาชนมีรายได้มั่นคง มั่งคั่งและมีงานทำอย่างยั่งยืน มีความสามารถเชิงการแข่งขันทั้งในระดับภูมิภาค อาเซียนและระดับสากล ซึ่งจะเป็นการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในรูปแบบใหม่ที่สร้างความมั่นคงให้แก่ประชาชนและประเทศชาติ สภาพสังคมในปัจจุบันมนุษย์เราได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ เช่นด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก ประชากรเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่ทรัพยากรมีน้อยลง จึงมีความจำเป็น ต้องใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดให้มีความคุ้มค่ายิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของการประกอบอาชีพด้านความคิดสร้างสรรค์ มีความจำเป็นที่จะต้องใช้ประโยชน์จากการประกอบอาชีพให้มีความคุ้มค่ายิ่งขึ้น อาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น จึงเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่จะเป็นทางเลือกในการสร้างรายได้และการมีงานทำอย่างยั่งยืนของประชาชน หลักการของหลักสูตร การจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนา อาชีพเพื่อการมีงานทำ กำหนดหลักการไว้ดังนี้ 1.เป็นหลักสูตรที่เน้นการบูรณาการให้สอดคล้องกับศักยภาพด้านต่างๆ 5 ด้าน ได้แก่ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพื้นที่ ศักยภาพของพื้นที่ ตามลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพภูมิประเทศและทำเลที่ตั้งของแต่ละประเทศ ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของแต่ละพื้นที่และศักยภาพของทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพื้นที่ 2. มุ่งพัฒนาคนไทยให้ได้รับการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพและการมีงานทำอย่างมีคุณภาพทั่งถึงและเท่าเทียมกัน สามารถสร้างรายได้ที่มั่งคง และเป็นบุคคลที่มีวินัยเปรี่ยมไปด้วยคุณธรรม จริยธรรม มีจิตสำนึกความรับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม 3.ส่งเสริมให้มีความร่วมมือในการดำเนินงานร่วมกับภาคีเครือข่าย 4. เน้นการฝึกปฏิบัติจริงเพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจ และสามารถนำไปประกอบอาชีพให้เกิดรายได้ที่มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืนในอาชีพส่งเสริมให้มีการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน จุดหมาย 1. เพื่อให้ผู้เรียนเกิดทักษะความรู้ ความเข้าใจ เทคนิคการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น สามารถนำไปใช้ในการประกอบอาชีพได้ 2. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถออกแบบการมัดลาย การย้อมสี ที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาด 3. เพื่อเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นและอาชีพดั้งเดิมของบรรพบุรุษ 4. เพื่อเป็นการสืบสานวัฒนธรรมการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น กลุ่มเป้าหมาย กลุ่มเป้าหมายคือประชาชนกลุ่มเป้าหมายนอกระบบโรงเรียน 1.ผู้ที่ไม่มีอาชีพ 2. ผู้มีอาชีพและต้องการพัฒนาอาชีพ 3.ควรเป็นผู้มีใจรักในการทอผ้าและมีความอดทน ระยะเวลา 50 ชั่วโมง ทฤษฎี 15 ชั่วโมง ปฏิบัติ 35 ชั่วโมง โครงสร้างหลักสูตร 1.ช่องทางการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 1.1 ความสำคัญของการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 1.2ความเป็นไปได้ในการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 1.2.1การวางแผนและบริหารจัดการ 1.2.2แหล่งเงินทุนและการจัดหาเงินทุน 1.2.3ความต้องการของตลาด 1.2.4ช่องทางการจัดจำหน่าย 1.3ศึกษาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ที่เกี่ยวข้อง 1.3.1ศูนย์อนุรักษ์ผ้าไหม 1.3.2สถานประกอบการเกี่ยวกับการทอผ้า 1.3.3ร้านค้าหรือตัวแทนในการจำหน่ายผลผลิต 1.3.4เครือข่ายกลุ่มทอผ้า 1.4การตัดสินใจในการเลือกอาชีพ 1.4.1ความต้องการของตลาด 1.4.2สถานประกอบการเครือข่าย กลุ่ม องค์กร ที่ประสบผลสำเร็จ 2.ทักษะการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 2.1ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น -ประวัติความเป็นมาวัฒนธรรมการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น -กระบวนการและรูปแบบการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น -ความสำคัญและประโยชน์ของการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 2.2การเตรียมวัตถุดิบและส่วนประกอบ -ขั้นตอนในการเตรียมไหมสำหรับการทอ -การเลือกเส้นไหม -วัตถุดิบและส่วนประกอบ 2.3การฟอกไหม -วัตถุประสงค์ของการฟอกไหม -วัสดุและอุปกรณ์ของการฟอกไหม -ขั้นตอนการฟอก -ข้อควรระวังในการฟอกไหม 2.4การกวักไหม/การแกว่งไหม -จุดประสงค์ของการกวักไหม/การแกว่งไหม -วัสดุและอุปกรณ์ -วิธีการกวักไหม/การแกว่งไหม -ข้อควรระวังในการกวักไหม/การแกว่งไหม 2.5การเตรียมเส้นไหมพุ่ง/ไหมยืน -ขั้นตอนการเตรียมเส้นไหมพุ่ง/ยืน -การออกแบบลวดลาย -การร้อยหลอดเล็กเป็นพวง 2.6การค้นเส้นไหม -จุดประสงค์ของการค้นไหม -วัสดุและอุปกรณ์ -วิธีการค้นไหม -ข้อควรระวังในการค้นไหม 2.7การออกแบบลายและการย้อมสีไหม -วัสดุอุปกรณ์ -วิธีการมัดลาย/ขั้นตอน/การย้อมสีไหม -ข้อควรระวังในการมัดลายและการย้อมสีไหม -การตรวจสอบความถูกต้องของลวดลาย 2.8การกรอเส้นไหมยืน/ไหมพุ่ง -จุดประสงค์ของการกรอไหม -วัสดุและอุปกรณ์ -วิธี/ขั้นตอนการกรอไหม -ข้อควรระวังในการกรอไหม 2.9การม้วน/ปั่นไหม -จุดประสงค์ของการม้วน/ปั่นไหม -วัสดุและอุปกรณ์ -วิธีการการม้วน/ปั่นไหม -ข้อควรระวังในการการม้วน/ปั่นไหม 2.10การเก็บตะกอ -จุดประสงค์ของการเก็บถักตะกอ -วัสดุและอุปกรณ์ -วิธี/ขั้นตอนการเก็บตะกอ -ข้อควรระวังในการเก็บตะกอ 2.11การทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น -ขั้นตอนการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น -การเตรียมกี่ -การนำหลอดพุ่งใส่กระสวย -การเหยียบตะกอ -การพุ่งกระสวย -การจัดลวดลายและแต่งริมขอบผ้า -การกระแทกฟืม -การขึงหน้าผ้าให้ตึง -การต่อเส้นไหมยืนและเส้นไหมพุ่งเมื่อเส้นไหมขาด -การปรับและปล่อยเส้นไหมยืน -การหวีเส้นยืนขณะทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น -การเก็บกี่เมื่อหยุดพักการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 2.11การประยุกต์รูปแบบการขายเป็นผ้าแบบต่างๆที่สามารถนำไปใช้ได้อย่างหลากหลาย -การทอผ้าคลุมไหล่ -การทอผ้าพันคอ -การทอผ้ารูปแบบอื่นๆเช่น ผ้าปูโต๊ะ ผ้าตกแต่งผนัง และอื่นๆ 3.การบริหารจัดการอาชีพ 3.1การบริหารจัดการอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 3.1.1การดูแลรักษาคุณภาพของผ้า 3.1.2การลดต้นทุนในการผลิตของผ้า 3.1.3การเพิ่มมูลค่าสินค้า -การแปรรูป -การออกแบบ -การประยุกต์ใช้ 3.2การจัดการตลาด 3.2.1การทำฐานข้อมูลลูกค้าที่ใช้บริการ/คู่แข่งทางการตลาด 3.2.2ประชาสัมพันธ์ 3.2.3ส่งเสริมการขายและการบริการ 3.2.4การขอมาตรฐานผลิตภัณฑ์ 3.3การจัดการความเสี่ยง 3.3.1การวิเคราะห์ศักยภาพในการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 3.3.2แก้ปัญหาความเสี่ยงในการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 4.โครงการประกอบอาชีพ 4.1ความสำคัญของโครงการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 4.2ประโยชน์ของโครงการประกอบอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 4.3องค์ประกอบในแต่ละองค์ประกอบของอาชีพการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 4.4การเขียนโครงการการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น 4.5การประเมินความเหมาะสมและสอดคล้องของโครงการการทอผ้าพื้นเมืองแบบ 2 เส้น การจัดกระบวนการเรียนรู้ 1.ศึกษาข้อมูลจากเอสาร/ภูมิปัญญา 2.ฟังวิทยากรบรรยายให้ความรู้ 3.การศึกษาดูงานจากแหล่งเรียนรู้ 4.แลกเปลี่ยนเรียนรู้ 5.ทำใบความรู้และใบงาน 6.ฝึกปฏิบัติด้วยตนเองเพิ่มเติมอย่างต่อเนื่อง 7.ฝึกปฏิบัติจริงและทดสอบผ่านเกณฑ์ที่กำหนดไว้ สื่อการเรียนรู้ 1.สื่อเอกสาร 2.เอกสารประกอบการเรียนรู้ 3.ใบงาน 4.ใบความรู้ 5.ภูมิปัญญา 6.สถานประกอบ การวัดและประเมินผล 1.การประเมินความรู้ภาคทฤษฎีระหว่างเรียนและจบหลักสูตร 2.การประเมินผลงานการปฏิบัติระหว่างเรียนความสำเร็จของการปฏิบัติและจบหลักสูตร การจบหลักสูตร 1.มีเวลาเรียนและฝึกปฏิบัติตามหลักสูตร ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 2.มีผลการประเมินผ่านตลอดหลักสูตร ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 3.มีผลงานที่มีคุณภาพจึงจะได้รับวุฒิบัตร เอกสารหลักฐานการศึกษา 1.หลักฐานการประเมินผล 2.ทะเบียนคุมวุฒิบัตร 3.วุฒิบัตรออกโดยสถานศึกษา การเทียบโอน ผู้เรียนที่จบหลักสูตรนี้สามารถนำไปเทียบโอนผลการเรียนรู้กับหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลือกที่สถานศึกษาได้จัดทำขึ้น |