การศึกษาประวัติศาสตร์ เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่ในทางประวัติศาสตร์ที่น่าเชื่อถือ ถูกต้อง จะต้องมีระเบียบในการศึกษา ที่เรียกว่าวิธีการทางประวัติศาสตร์ ซึ่งมีอยู่ 5 ขั้นตอน1. การกำหนดหัวข้อหรือจุดมุ่งหมาย เพื่อศึกษาเรื่องราวในอดีตที่สนใจใคร่รู้ หรือศึกษา เหตุการณ์ประวัติศาสตร์ตอนใดตอนหนึ่ง โดยตั้งเป็นประเด็นคำถาม เช่นศึกษาเรื่องอะไร ในช่วง เวลาใด ทำไมหรือเพราะเหตุใด 2. การค้นหาข้อมูลหรือหลักฐาน และรวบรวมหลักฐานประเภทต่างๆ ที่เกี่ยวช้องกับเรื่องที่จะต้องศึกษาค้นคว้าทั้งหลักฐาน ที่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่นจารึก จดหมายเหตุ และหลักฐานที่ไม่ เป็นลายลักษณ์อักษร เช่นโบราณวัตถุ คำบอกเล่าของผู้พบเห็นเหตุการณ์ 3. การวิเคราะห์และประเมินคุณค่าของหลักฐานเพื่อตรวจสอบความน่าเชื่อถือของหลักฐานที่ได้ รวบรวมมาจากแหล่งต่างๆ ผู้ศึกษาประวัติศาสตร์ต้องเข้าใจว่าเนื้อหาสาระในหลักฐานที่รวบรวมได้อาจไม่ถูกต้องหรือเป็นความจริงเสมอไป เนื้อหาสาระเหล่านี้ อาจเป็นเพียงข้อสันนิษฐานดังนั้นจึงจำเป็นที่ต้องนำหลักฐานเหล่านั้นมาประเมินหาความน่าเชื่อถือก่อน โดยการตรวจสอบพิจารณา หลักฐานนั้นๆ อย่างละเอียด เช่นผู้สร้างหลักฐานนั้นเป็นใคร จัดทำขึ้นเพื่อจุดประสงค์ใด สภาพแวดล้อมของหลักฐานที่สร้างขึ้น เป็นอย่างไร นอกจากนี้ยังสามารถใช้ข้อมูลหลักฐานอื่นๆ ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของหลักฐานนั้นๆ โดยยึดความอย่างมีเหตุผล เป็นกลางและไม่มีอคติ 4. การสรุปข้อเท็จจริง เพื่อตอบคำถาม การพิจารณาข้อเท็จจริงจากเนื้อหาสาระที่ปรากฏใน หลักฐาน โดยเริ่มจากการศึกษา สาเหตุที่แท้จริง และสาเหตุที่เป็นข้ออ้างเพื่อให้เกิดความเข้าใจใน ความหมายที่แท้จริงที่ปรากฏในหลักฐาน โดยการวิพากษ์ หลักฐานและวิพากษ์ข้อมูลสำหรับการตีความหรือการแสดงความคิดเห็นจะต้องกระทำตามที่มีข้อมูลปรากฏ ในหลักฐานอย่างเป็นเหตุเป็น ผลขณะเดียวกันจะต้องใช้ความระมัดระวังไม่ใช้ความรู้สึก หรือค่านิยมของคนในปัจจุบันไปตัดสินความประพฤติของคนในอดีต 5. การนำเสนอเรื่องที่ได้ศึกษา คือการนำเรื่องราวที่ได้ศึกษาด้วยวิธีการทางประวัติศาสตร์มา เรียบเรียงแล้วอธิบายอย่างสมเหตุสมผล มีหลักฐานอ้างอิง และจัดเรื่องราวตามลำดับเวลาของ เหตุการณ์ที่เกิดก่อนหลัง หลักฐานทางประวัติศาสตร์ คือร่องรอยของอดีต เป็นสิ่งที่นักประวัติศาสตร์ ใช้ศึกษาค้นคว้าเพื่อให้ได้ทราบเรื่องราวความเป็นมาของเหตุการณ์หรือการกระทำของมนุษย์ในอดีตที่ผ่านมาประเภทของหลักฐานทางประวัติศาสตร์ สโตนเฮนจ์ กลุ่มแท่งหินขนาดใหญ่ บริเวณที่ราบซัลลิสเบอร์รี ทางตอนใต้ของประเทศอังกฤษสันนิษฐานว่าถูกสร้างขึ้นมาเมื่อ 5,000 ปีมาแล้ว ภาพจาก : The Complete Illustrated world Encyclopedia of Archeology, P. 179. ขวานหินยุคหินเก่า อายุประมาณ 700,000 ปีมาแล้ว 2. หลักฐานชั้นรอง หรือหลักฐานทุติยภูมิ เป็นหลักฐานที่ทำขึ้นภายหลักที่เหตุการณ์นั้นๆ ได้แก่ ที่มาของรูปภาพ
: http://lms.thaicyberu.go.th/officialtcu/main/advcourse/
ตัวอย่างการศึกษาประวัติศาสตร์โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ |