ระบบการคิดแบบสืบสวนสอบสวน ตัวอย่าง

1. ) Dr.Richard Suchman กลาววา “ความรูตางๆที่มีอยูในโลกนี้ เปนผลที่ไดมาจากการศึกษาคนควา โดยเฉพาะการศึกษาที่เรียกวา สืบสวนสอบสวน (Inquiry)” ดังนั้นการจัดการเรียนรูควรสงเสริมใหผูเรียน สามารถศึกษาคนควาและสืบสวนสอบสวนความรูดวยตนเอง ทั้งยังชวยใหเกิดความคิดอยางมีเหตุผลอีกดวย  และจากความเชื่อดังกลาว Richard Suchman ไดตั้งโครงการวิจัยเกี่ยวกับการสอนแบบสืบสวนสอบสวน (Inquiry) ขึ้นที่มหาวิทยาลัย Illinois โดยเนนการสอนวิทยาศาสตรดวยวิธีใหนักเรียนตั้งคําถาม เพือใหนกเรียน ่ ั คนพบหลักการและกฎเกณฑทางวิทยาศาสตรดวยตนเองสําหรับในประเทศไทย ดร.วีระยุทธ วิเชียรโชติ ไดตั้ง โครงการวิจัยเกี่ยวกับการเรียนการสอนแบบสืบสวนสอบสวนขึ้นในชวงป พ.ศ.2513-2514 แตการเรียนการสอน แบบสืบสวนสอบสวนของ ดร.วีระยุทธ วิเชียรโชติ มีความแตกตางจากการสอนแบบ Inquiry ของ Suchman เพราะดร.วีระยุทธ วิเชียรโชติ มีความคิดวาการสอนแบบ Inquiry ของ Suchman นั้นไมเหมาะสมกับเด็กนักเรียน ไทย ซึ่งไมคอยชอบถามและดอยความสามารถทางความคิด อันอาจจะทําใหเด็กไทยเกิดความเบื่อหนายและ ทอแทตอวิธีการนี้ ดังนั้น ดร.วีระยุทธ วิเชียรโชติ จึงไดพฒนาทฤษฎีการเรียนการสอนแบบสืบสวนสอบสวน ั การสอนแบบสืบสวนสอบสวน มีชื่อเรียกแตกตางกันไปหลายชื่อ เชน การสอนแบบสืบ สวนสอบสวน การ สอนแบบสืบสอบ การสอนแบบสืบเสาะหาความรู การสอนแบบใหคดสืบคน และการสอนโดยนักเรียนคนหา ิ ความรูโดยใชกระบวนการคิด เปนตน ดร.วีระยุทธ วิเชียรโชติ ( 2515 ) ไดใหความหมายไววา การเรียนการสอนแบบสืบสวนสอบสวน คือ การเรียนการสอนที่เนนการพัฒนาความสามารถในการคิดแกปญหาโดยวิธการทางวิทยาศาสตร ซึ่งในหลักการ ี ของการดําเนินชีวิตแบบประชาธิปไตย เรียกวา ปญญาธรรม นอกจากนั้นการเรียนการสอนแบบสืบสวน สอบสวนยังเนนการเรียนรูที่เริ่มตนจากการแสวงหา นําไปสูการคนพบหลักเกณฑตางๆที่เปนวิทยาศาสตร และ สรุปลงดวยการนําเอาหลักเกณฑใชเปนประโยชนในชีวิตจริง ในรูปของประยุกตวิทยาอีกดวย ดร.นาตยา ภัทรแสงไทย ( 2525 ) ไดใหความหมายการสืบสวนสอบสวนไววา การสอนแบบสืบสวน สอบสวนเปนกระบวนการแสวงหาแนวทางการแกปญหาอยางมีเหตุผล โดยจะเริ่มตนดวยปญหา จากนั้นจึง ตั้งสมมติฐาน ทดสอบสมมติฐาน หาแนวทางแกปญหา โดยอาศัยขอมูลที่รวบรวมมาได วิเคราะหเปรียบเทียบ ขอมูลตางๆที่รวบรวมมาได จากนั้นจึงนํามาทดสอบสมมติฐานที่ตั้งไว แกปญหาจนไดขอสรุปออกมา สุวิทย มูลคํา และอรทัย มูลคํา (2545: 136) ไดกลาววา การจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน คือ กระบวนการเรียนรูที่เนนการพัฒนาความสามารถในการแกปญหาดวยวิธีการฝกใหผูเรียนรูจกศึกษาหา ั ความรู โดยผูสอนตั้งคําถามกระตุนใหผูเรียนใชกระบวนการทางความคิดหาเหตุผลจนคนพบความรู หรือ  แนวทางการแกปญหาที่ถูกตองดวยตนเอง สรุปเปนหลักการกฎเกณฑ หรือวิธีการในการแกปญหา สามารถ นําไปประยุกตใชประโยชนในการควบคุม ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง หรือสรางสรรคสิ่งแวดลอมในสภาพการณ ตางๆ ไดอยางกวางขวาง
2. โดยอาศัยวิธีการ ี แกปญหาการจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน มีสื่อกลางสําคัญ คือการใชคําถามและการตอบคําถาม ดังนั้น อาจแบงการสืบสวนสอบสวนโดยพิจารณาลักษณะการถามระหวางครูผจัดการเรียนรูและผูเรียน ไดดงนี้ ู ั 1. การสอนแบบสืบสวนสอบสวนที่ครูเปนผูถาม (Passive Inquiry) เปนลักษณะของการสอนตาม รูปแบบของ Hilda Taba ซึ่งเปนลักษณะครูเปนผูตั้งคําถาม และผูเรียนเปนผูตอบคําถาม นั่นคือผูเรียนจะตองเปน แหลงขอมูลหรือควบคุมขอมูล 2. การสอนแบบสืบสวนสอบสวนที่ผูเรียนเปนผูถาม (Active Inquiry) เปนการสอนตามแบบของ Suchman ซึ่งลักษณะนี้ผูเรียนจะเปนผูตั้งคําถามและครูจะเปนผูตอบคําถาม นั่นคือครูจะเปนแหลงของขอมูล หรือควบคุมขอมูล 3.การสอนแบบสืบสวนสอบสวนที่ครูและผูเรียนชวยกันถาม (Combined Inquiry)วิธีการสอนแบบนี้ เปนการประยุกตใชวิธีการของ Taba และ Suchman เขาดวยกัน กลาวคือ ครูถาม-ผูเรียนตอบ ผูเรียนถาม-ครูตอบ สลับกันไปแลวแตความเหมาะสม แตสิ่งสําคัญที่สุดที่ครูควรระลึกไวเสมอคือ ครูผูจัดกิจกรรมการเรียนรูอยาใจ รอนรีบบอกผูเรียน ขั้นตอนการสอนแบบสืบสวนสอบสวน บรูเนอร (Bruner. 1966: 89) ไดเสนอกระบวนการสืบสวนสอบสวนไวเปน 4 ขั้น ซึงเปนที่รูจักกันใน ่ ชื่อ OEPC Techniques ดังรายละเอียดตอไปนี้ 1. ขั้นสังเกต (Observation-O) เปนขั้นที่สาคัญที่สุดอันดับแรกของกระบวนการแสวงหาความรู ขั้น ํ สังเกตนี้ครูจัดสถานการณ กิจกรรมหรือสาธิตการทดลองใหผูเรียนสังเกต จะทําใหผูเรียนเกิดปญหาคับของใจ (Conflict) ผูเรียนจะถามเพื่อใหไดขอมูลแลวจดบันทึกขอมูลเหลานั้นไวเปนพืนฐาน เพื่อจะนํามาประกอบการ ้ พิจารณาตั้งสมมติฐานตอไป 2. ขั้นอธิบาย (Explanation-E) เมื่อใชการสังเกตการณเก็บรวบรวมขอมูลในขั้นแรกแลว ตอไปพยายาม อธิบายสถานการณหรือปรากฏการณนั้นๆ วามีอะไรเปนสาเหตุ เพราะเหตุใดจึงเปนเชนนั้นโดยพยายามหา แนวทางในการอธิบายไวหลายๆ ทางตามแบบของการตั้งสมมติฐาน 3. ขั้นทํานายหรือคาดคะเน (Prediction-P) เมื่อทดลองสมมติฐานเพื่อหาทางอธิบายวาปญหาเหลานันมี ้ สาเหตุจากอะไรแลวผูเรียนก็พอจับเคาโครงของปญหาไดแนชดขึ้น ฉะนั้นจะสามารถคาดคะเนไดวาถามีสาเหตุ ั เชนเดียวกันอีกจะเกิดอะไรตามมา แมวาจะไมมีสถานการณเชนนันปรากฏใหเห็นจริงๆ ้ 4. ขั้นนําไปใชและสรางสรรค (Control and creativity-C) คือ ขั้นที่สามารถนําแนวคิดที่ไดรับไปใชใน การแกปญหากับสถานการณอื่นๆ ไดอยางถูกตอง สรุปขั้นตอนของกระบวนการสอนแบบสืบสวนสอบสวนของบรูเนอร ไดดังภาพประกอบ 1
3. E P C ความรูเดิม สังเกต อธิบาย ทํานาย ควบคุมและสรางสรรค ภาพประกอบ 1 ขั้นตอนของกระบวนการสอนแบบสืบสวนสอบสวนของบรูเนอร ที่มา: เสาวณีย สิกขาบัณฑิต. (2528). เทคโนโลยีทางการศึกษา. หนา 180. กรมวิชาการ (2544: 36-37) กลาวถึง ขั้นตอนการสอนแบบสืบสวนสอบสวนไว 5 ขั้นดังนี้ 1. ขั้นการสังกัปแนวหนา คือ ขั้นที่ครูปูพื้นฐานความพรอมในดานความรูใหแกนักเรียน 2. ขั้นสังเกต คือ ครูสรางสถานการณที่เปนปญหาหรือเปนการแสดงละครปริศนาเพื่อใหนกเรียนสังเกต ั สภาพการณหรือสิ่งแวดลอมที่เปนปญหานันๆ ขั้นนี้ครูสงเสริมใหนักเรียนฝกคิดวิเคราะห ทําความเขาใจ แปล ้ ความหมาย และจัดโครงสรางความคิดในรูปแบบตางๆเพื่อใหสอดคลองกับสภาพปญหา และสรางแรงจูงใจให นักเรียนเกิดความกระหายใครจะแสวงหาความจริง 3. ขั้นอธิบาย เปนขั้นที่ครูกระตุนใหนกเรียนหาคําอธิบายหรือสาเหตุของปญหาในรูปของเหตุผล ขั้นนี้ ั นักเรียนฝกการตั้งทฤษฎีหรือสมมติฐานเพืออธิบายที่มาสาเหตุของปญหานั้น เปนการฝกวิเคราะหระบบจากผล ่ ไปหาเหตุ 4. ขั้นทํานาย ใหนักเรียนรูจกหาแนวทางหรือวิธีที่จะพิสูจนทํานายผลหรือพยากรณไดวาผลจะเปน ั อยางไร จะเกิดอะไรขึ้น เปนการทดสอบสมมติฐานหรือพิสูจนทฤษฎีที่ตั้งขึ้น 5. ขั้นควบคุมและสรางสรรค เปนการสงเสริมใหนักเรียนนําหลักการ กฎเกณฑและวิธีการแกปญหามา ใชประโยชนในการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงสิงแวดลอมในสภาพการณตางๆ ไดอยางกวางขวาง ลักษณะพิเศษของ ่  วิธีสอนแบบนีคือ กาวไกลวาการสอนแบบวิทยาศาสตรในดานที่คิดไปถึงการใชประโยชนตอไปดวย ไมจํากัด ้ เฉพาะแตการแกปญหาที่เกิดขึ้นเทานัน ้ สําหรับ ดร.วีระยุทธ วิเชียรโชติ ไดศึกษาการสอนแบบสืบสวนสอบสวนในประเทศไทย ใชชื่อวา การสอนแบบสืบสวนสอบสวน (Investigation or OEPC inquiry) และไดเสนอโครงการของการสอน หรือวิธีการสอนไว 4 ขั้นดังนี้ ขั้นที่ 1 ขั้นการสังเกต ( Observation ) เปนขั้นที่ครูสรางสถานการณ หรือทดลองใหนักเรียนไดสังเกต และวิเคราะหองคประกอบและธรรมชาติของปญหาอยางละเอียด ซึ่งเด็กจะถามเพื่อใหไดขอมูลมา เพื่ออภิปราย ขอสงสัยที่เกิดขึ้น คําตอบคําถามตองเปนแบบ “ ใช หรือ ไมใช ” หรืออาจจะเปนไปไดแลวแตกรณี เพื่อกระตุน  ใหถามโดยใชความคิด ในขั้นนี้ครูจะไมอธิบายอะไรนอกจากคําถาม ขั้นที่ 2 ขั้นการอภิปรายปญหา ( Explanation ) เด็กจะอาศัยขอมูลที่ไดเปนเหตุผลมาอภิปรายหรือ อธิบายปญหาหรือสาเหตุปญหา สวนมากใชความคิดแบบโยงความสัมพันธและแบบอางอิง อันจะนําไปสราง  สมมติฐานทั่วไปและทฤษฎี คําอธิบายในขันนี้ไมจําเปนที่จะตองเปนความจริงเสมอไป เพราะคําอธิบายนั้นก็คือ ้ สมมติฐานกวางๆ หรือทฤษฎีนั่นเอง ซึ่งยังเปนการคาดคะเนอยู ความจริงอาจไมเปนไปตามคําอธิบายนี้กได ขั้น ็ ที่กลาวมานี้เปนเพียงขันของการสืบสวนเทานั้น ้
4. ( Prediction ) เมื่อลองตั้งสมมติฐานเพื่อหาทางอธิบายวาปญหา เหลานั้นมีมูลเหตุจากอะไรแลวผูเรียนพอจะจับเคาโครงของปญหาไดชดขั้น ดังนันก็สามารถตั้งสมมติฐานเชิง ั ้ ทํานายได หรือคาดคะเนผลของสาเหตุตางๆได การเรียนที่สําคัญในขั้นนี้คือ การเรียนรูวิธีการแกปญหา โดยนํา  หลักการเรียนรูในขั้นที่ 2 มาใช ซึ่งเปนการสอบสวนนั่นเอง ขั้นที่ 4 ขั้นควบคุมและสรางสรรค ( Control or Greativity ) หรือขั้นนําไปใช เปนขันที่นําผลของการ ้ แกปญหา หรือสิ่งที่คนพบในขั้นอธิบายและขั้นทํานายผล มาใชใหเกิดประโยชนในชีวิตจริง สามารถประดิษฐ คิดคนสิ่งใหม วิธีการใหม เพือเกิดประโยชนและนําไปใชได ่ การจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน 1. ลักษณะเดนเปนวิธีการจัดการเรียนรูที่ทาใหผูเรียนแกไขปญหา เปนการทําใหผูเรียนใชความคิดและ ํ เปนวิธียวยุความสนใจใหผูเรียนอยากติดตาม เพื่อคนหาความจริงตอไปเรื่อยๆ ทั้งนีผูจัดการเรียนรูจะตองมีการ ั่ ้ จัดลําดับเนื้อหาและกิจกรรมตางๆไวเปนอยางดี ซึ่งจะทําใหเกิดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไดดี 2. วัตถุประสงคเบื้องตนหรือเปาหมายของการจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน 2.1 เปนการพัฒนาการตัดสินใจของผูเรียนอยางมีเหตุผล 2.2 สงเสริมใหผูเรียนรูจกการสังเกตตั้งคําถามและแสวงหาขอเท็จจริง ั 2.3 สงเสริมใหผูเรียนเปนผูมีความเชื่อมั่นในเหตุผล กลาที่จะนําเอาความเขาใจของตนมาใช ปฏิบัติจริงได 3. บทบาทของครูและผูเรียน บทบาทของครูผูจัดการเรียนรู คือ การตั้งคําถามหรือตั้งปญหาและบอกแหลงขอมูลใหกับผูเรียน เพื่อที่จะไดสืบคนหาคําตอบในการแกไขปญหา และครูยงมีบทบาทควบคุมเขาสูจุดหมายของการเรียนรู ั บทบาทของผูเรียน คือ การสืบคนหาขอมูลจากแหลงขอมูล เพื่อนํามาแสดงเหตุผลในการแกไขปญหาที่ถูกตอง 4. สิ่งที่แสดงใหเห็นพฤติกรรมการจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง ในเทคนิควิธี การสอนแบบ สืบสวนสอบสวนก็คือ วิธการซักถาม ตอบคําถาม โดยการเปดโอกาสใหผูเรียนไดหาขอมูล เก็บขอมูล ใช ี ความคิด ตั้งคําถาม ตอบคําถาม อยางอิสระที่สุด ถาครูจะมีบทบาทในการตั้งคําถาม ก็ควรเปนคําถามที่จะชวยให ผูเรียนเขาสูจุดหมายที่ตองการ 5. จากการจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน จะชวยพัฒนาผูเรียนในดานตางๆ เชน 5.1 ทักษะทางปญญา ผูเรียนไดใชความคิดและสติปญญาในการหาขอมูลแสดงเหตุผลอยาง อิสระ 5.2 ทักษะทางสังคม ทําใหผูเรียนเกิดความเชื่อมั่น กลาคิดกลาแสดงออก หรือรับฟงความ คิดเห็นของผูอน ื่ 5.3 ทักษะทางการปฏิบัติ เปนการปลูกฝงใหผูเรียนเปนคนละเอียดถี่ถวน มีความรอบคอบ รูจักการสังเกต ไมเชื่ออะไรงายๆโดยไมไดตรวจสอบกอน
5. คาลาฮาน; และคนอื่นๆ (Callahan; et al. 1998: 261-262) ไดกลาวถึง บทบาทของครูในการสอนแบบ สืบสวนสอบสวน ซึ่งสรุปไดดังนี้ 1. ครูมีหนาที่ใหคําแนะนํากับนักเรียนมากกวาบอกใหนกเรียนทําตาม ั 2. ครูตั้งคําถาม เลือกประเด็นที่นาสนใจเพื่อกระตุนใหนักเรียนคิดและพยายามคนหาคําตอบ 3. ในขณะที่นกเรียนคนหาคําตอบ ครูควรแนะนําในการคนพบโดยหาความชัดเจนกับปญหา ั 4. ครูพยายามสรางบรรยากาศในชั้นเรียนทีเ่ ปนการสงเสริมการสรางขอคาดเดา การตังขอ ้ สงสัยและการคิดแกปญหา 5. สนับสนุนใหนักเรียนตั้งสมมติฐานและเปดโอกาสใหนักเรียนไดตรวจสอบสมมติฐานดวย ตนเอง 6. ชวยนักเรียนในการวิเคราะหและประเมินความคิดของตนเอง โดยเปดโอกาสใหมี การอภิปรายเปดในชันเรียนและพยายามกระตุนใหนักเรียนพยายามคิดโดยไมมีการขมขูเมื่อคําตอบไมเปนไป ้ ตามที่คาดหวัง วีรยุทธ วิเชียรโชติ (2521: 33-34) ไดกลาวถึงบทบาทของครูในการสอนแบบสืบสวนสอบสวน ซึ่งสรุป ไดดังนี้ 1. ครูเปนผูกระตุนใหเกิดการสืบสวนสอบสวนโดยการสรางสถานการณยวยุใหเด็กตังคําถามสอบสวน ั่ ้ ตามลําดับขั้นของคําถามแบบสืบสวนสอบสวน 2. ครูเปนผูใหการหนุนกําลัง เมื่อเด็กถามมาก็จะใหแรงหนุนยอมรับในคําถามนั้นกลาวชมและชวย ปรับปรุงภาษาในคําถามเพื่อใหนกเรียนเขาใจในคําถามใหกระจางดียิ่งขึ้น ั 3. ครูเปนผูทานกลับ ครูจะทบทวนคําถามอยูบางแตไมมากนักเพื่อพิจารณาดูวานักเรียนมีความเขาใจ อยางไรบาง อาจตั้งคําถามถามนักเรียนเกียวกับเนื้อหาที่ไดเรียนไปแลวกอนที่จะเรียนบทตอไป ่ 4. ครูเปนผูแนะนําและกํากับ ครูจะชี้ทางเพือใหเกิดความคิดตามแนวทางที่ถูกตองเปนผูกํากับควบคุม ่ เมื่อเด็กออกนอกลูนอกทาง 5. ครูเปนผูจัดระเบียบ ครูดําเนินการจัดชั้นเรียนใหเหมาะสมกับวิธีการเรียน 6. ครูเปนผูสรางแรงจูงใจ ครูชวยสรางแรงจูงใจใหนกเรียนมีกําลังใจในการเรียน ั กรมวิชาการ (2544: 36); และ พิมพันธ เดชะคุปต (2544: 57) กลาวถึง บทบาทของครูในการสอนแบบ สืบสวนสอบสวนสรุปไดดงนี้ ั 1. เปนผูกระตุน (catalyst) ใหนักเรียนคิด โดยกําหนดปญหาแลวใหนกเรียนวางแผนหาคําตอบเอง หรือ  ั กระตุนใหนกเรียนกําหนดปญหาและหาสาเหตุของปญหานั้นดวยการตั้งคําถาม ั 2. เปนผูใหการเสริมแรง (reinforcer) โดยการใหรางวัล กลาวชม เพื่อใหกําลังใจ เพื่อเกิดพฤติกรรมการ เรียนการสอนแบบตอเนื่อง 3. เปนผูใหขอมูลยอนกลับ (feedback actor) โดยการบอกขอดีขอบกพรองแกนักเรียน
6. and director) เปนผูแนะนําเพื่อใหเกิดความคิดและกํากับควบคุมมิให ออกนอกลูนอกทาง 5. เปนผูจัดระเบียบ (organizer) เปนผูจัดบรรยากาศและสิ่งแวดลอม รวมทั้งอุปกรณสื่อการสอนแก นักเรียน สุวิทย มูลคํา; และ อรทัย มูลคํา (2545 : 142) กลาวถึง บทบาทผูสอนในการจัดการเรียนรูแบบสืบสวน สอบสวน ไวดงนี้ ั 1. กระตุนใหผเู รียนมีความสนใจ คิดปญหา วางแผนและแกปญหาอยางเปนขั้นตอนมีเหตุผลดวยตนเอง 2. กระตุนใหผเู รียนหาวิธีการแกปญหาหลายๆ วิธีและใชทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรชวยใน การแกปญหา 3. เสริมแรงหรือใหกําลังใจแกผูเรียน 4. ชวยเหลือ แนะนํา กํากับอยางใกลชิด ตลอดจนเปนผูอํานวยความสะดวกเพื่อใหกระบวนการเรียนรู ดําเนินไปไดดวยความเรียบรอย  5. จัดเตรียมแหลงการเรียนรูที่สําคัญใหแกผูเรียน 6. จัดบรรยากาศและสภาพแวดลอมใหเอื้อตอการเรียนรูของผูเรียน  7. เปนผูใหขอมูลยอนกลับทังขอดีและขอบกพรองแกผูเรียน ้ จากการศึกษาคนควาขางตนสรุปไดวา บทบาทของครูในการสอนแบบสืบสวนสอบสวน คือ ครูควรจัด สถานการณปญหาหรือกิจกรรมตางๆ ที่ยั่วยุใหผูเรียนอยากที่จะเรียนรูหรืออยากที่จะคนหาคําตอบของปญหา  นั้น เปนผูคอยกระตุนการเรียนรูของผูเรียนใหเกิดขึ้นอยางตอเนื่องและฝกใหผูเรียนไดใชความคิดอยางเปน ขั้นตอนจนกระทั่งผูเรียนสามารถสรุปความรูไดดวยตนเอง รวมถึงการใหกําลังใจหรือเสริมแรงใหกับผูเรียนอีก ดวย ขอดีและขอจํากัดของการสอนแบบสืบสวนสอบสวน สุโขทัยธรรมาธิราช (2537: 94-95); และ ภพ เลาหไพบูลย (2537: 126) ไดสรุปขอดีและ ขอจํากัดของการสอนแบบสืบสวนสอบสวนไวดังนี้ ขอดี 1. นักเรียนไดฝกกระบวนการคิดทางคณิตศาสตร 2. ใหนกเรียนรูจักอภิปราย และทํางานรวมกันอยางมีเหตุผล ั 3. ใหนกเรียนรูจักสังเกตและวิเคราะหสถานการณหรือปญหานั้นโดยละเอียด ั 4. นักเรียนมีโอกาสพัฒนาความคิดอยางเต็มที่ ไดศึกษาคนควาดวยตนเองจึงมีความอยากเรียนรูอยู ตลอดเวลา 5. นักเรียนเปนศูนยกลางของการเรียนการสอน 6. นักเรียนมีโอกาสไดฝกความคิดและฝกการกระทํา ทําใหไดเรียนรูวิธจัดระบบความคิดและวิธี ี
7.   และนําไปใชในสถานการณใหมอีกดวย 7. นักเรียนจะเกิดเจตคติทดีตอวิชาคณิตศาสตร ี่  ขอจํากัด 1. ถาสถานการณที่สรางขึ้นไมชวนสงสัยจะทําใหนกเรียนเบื่อและไมอยากเรียนโดยวิธีนี้ ั 2. ถาครูควบคุมมากเกินไปก็จะไมเปดโอกาสใหผูเรียนสืบสวนสอบสวนดวยตนเอง 3. ใชเวลามากในการสอนแตละครั้ง 4. นักเรียนที่มสติปญญาต่ําและเนื้อหาวิชาคอนขางยาก นักเรียนอาจจะไม ี สามารถศึกษาหาความรูดวยตนเอง  สมชาย ชูชาติ (2538: 82) ไดกลาวถึง ขอดีและขอจํากัดของการสอนแบบสืบสวนสอบสวนไวดังนี้ ขอดี 1. ผูเรียนเปนศูนยกลางในการเรียนการสอนเพราะเขาจะตองกํากับการเรียนการสอนดวยตนเอง ดังนั้น บทบาทของผูเรียนจึงเปนผูที่มีความกระฉับกระเฉงไมเปนผูที่เฉื่อยชาตอไป 2. เปนการเรียนโดยการเนนที่ปญหาจะมีประโยชนตอผูเรียนในแงทวาฝกใหเขาเปนผูรูจักลักษณะ ี่ วิธีการแกปญหา 3. เปนการเรียนที่ฝกทักษะและความสามารถในการตัดสินใจ 4. บทบาทของครูผูสอนเปลี่ยนจากผูบอกมาเปนผูถาม ซึ่งวิธีการดังกลาวจะทาใหผูเรียนกระตือรือรน มากขึ้น 5. เปนการยอมรับเจตคติของผูเรียนแตละคนโดยเฉพาะในเรื่องคานิยมและเจตคติของผูเรียน เปนการ เปดโอกาสใหผูเรียนไดพฒนาคานิยมและเจตคติไปในดานที่ดีดวย ั  6. บทบาทของครูผูสอนเปลี่ยนไป ไมเปนผูคุมการเรียนการสอน กลายเปนผูเรียนไปกับนักเรียนดวย 7. ไมสงเสริมการเรียนในเชิงแขงขันเพื่อคะแนน แตผูเรียนสามารถเรียนไปโดยมุงทีจะบรรลุเปาหมาย ่ ของตนเอง ขอจํากัด 1. ในกรณีที่นาการสอนแบบสืบสวนสอบสวนมาใชกบกลุมผูเรียนทีมิใชรายบุคคลแลวผูเรียนอาจไมมี ํ ั ่ โอกาสรวมกิจกรรมทุกคน มีผูเรียนเพียงบางคนเทานั้นทีมีโอกาสในการแสดงความคิดเห็น การตัดสินใจ ่ 2. การสอนแบบสืบสวนสอบสวนนั้นเปนวิธีการที่มุงใหนักเรียนคิดอยางมีเหตุผล วิธการดังกลาวตอง ี ใหเวลามากพอสมควร แตการสอนในชั้นเรียนสวนใหญ ผูสอนมักมีแนวโนมที่จะเรงรัดคําตอบหรือขอโตตอบ ของผูเรียนเสมอ 3. ในบางครั้งผูเรียนเกิดความรูสึกวาปญหาหรือประเด็นที่ผูสอนหยิบยกขึ้นมาเพื่อการสืบเสาะหา ความรูนั้น แทจริงแลวผูสอนมีคําตอบอยูในใจไวกอนซึ่งดูเหมือนวาผูเรียนถูกตะลอมใหเปนไปตามสิ่งที่ผูสอน คิดไวแลว
8. อรทัย มูลคํา (2545:142) ไดกลาวถึง ขอดีและขอจํากัดของการจัดการเรียนรูแบบ สืบสวนสอบสวน ไวดังนี้ ขอดี 1. ผูเรียนไดเรียนรูวิธีการคนควาหาความรูและการแกปญหาดวยตนเอง  2. ความรูที่ไดมีคุณคา มีความหมายสําหรับผูเรียน เปนประโยชนและจดจําไดนานสามารถเชื่อมโยง ความรูและนําไปใชในชีวิตประจําวันได 3. เปนวิธีการที่ทําใหผูเรียนเกิดแรงจูงใจในการเรียนรู มีความอิสระ มีชีวิตชีวา และสนุกสนานกับการ เรียนรู ขอจํากัด 1. ใชเวลามากในการเรียนรูแตละครั้ง บางครั้งอาจไดสาระการเรียนรูไมครบถวนตามที่กําหนด 2. ถาปญหาหรือสถานการณงายหรือยากเกินไป ไมเราใจหรือไมนาสนใจ จะทําใหผูเรียนเบื่อหนายไม อยากเรียน 3. เปนวิธีการที่มีการลงทุนสูง ซึ่งบางครั้งอาจไดผลไมคุมคากับการลงทุน 4. ผูสอนตองใชเวลาในการวางแผนมาก จากการศึกษา สรุปไดวาการนําขอดีของการสืบสวนสอบสวนมาขยายผลการใชอยางเต็มที่เพื่อลด ขอดอยใหมีนอยสุดยอมเกิดคุณคาและมีประโยชนสูงสุดเปนการสรางโอกาสใหผูเรียน คือ  1. ไดรูจักการคิดการฝกทักษะ แสดงออกถึงความสามารถทางความคิดอยางอิสระและถูกตอง ซึ่ง สามารถแสดงออกถึงการพัฒนาของสภาพผูเรียนอยางแทจริง 2. เกิดทักษะองคความรูในการประกอบกิจกรรมที่มีขั้นตอนของการสืบสวนสอบสวน 3. การสรางใหผูเรียนมีวิธีการตัดสินใจในการแกปญหาไดอยางชาญฉลาดและรวดเร็ว 4. สงเสริมบทบาทผูเรียนไดแสดงศักยภาพในการพัฒนาดานการเรียนการแกปญหาดวยตนเองมีเหตุผล สอดคลองกับความสัมพันธของการคนควาหาความรูกับการคนพบคําตอบดวยตนเอง 5. สามารถนําประโยชนของทักษะกระบวนการเรียนการสอนนี้ไปใชในสถานการณปญหาอื่นๆได จากการศึกษาคนควาขางตน สรุปไดวา ขอดีของการสอนแบบสืบสวนสอบสวนก็คือ เปนวิธีที่เนนให ผูเรียนลงมือปฏิบัติจริง มีอสระทางความคิด คนหาความรูและการแกปญหาดวยตนเองทําใหผูเรียนมีชีวิตชีวาใน ิ  การเรียน เกิดความรูที่คงทน สวนขอจํากัดของวิธีการสอนนี้ก็คือ การรอเวลาเพื่อใหนักเรียนคนพบขอสรุปดวย ตนเองอาจใชเวลามากทําใหเสียเวลาในการเรียนเนื้อหาตอๆไป และถาจัดสถานการณปญหาที่ไมดึงดูดความ สนใจของผูเรียนหรือไมมการวางแผนการสอน อาจทําใหผูเรียนเกิดความเบื่อหนายได ี
9. กรมวิชาการ. (2544). รายงานการวิจัยเรื่อง การสังเคราะหวิธีสอนวิชาภาษาไทย ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตรและวิทยาศาสตร ระดับประถมศึกษา. กรุงเทพฯ: กองวิจยทางการศึกษากรมฯ. ั ณรงค วรรณจักร. (2550). การจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน (Inquiry). สืบคนเมื่อ 23 มิถุนายน 2552. จาก http://kmsc1.multiply.com/journal/item/67. ดารกา วรรณวนิช. (2549). ยุทธศาสตรการสอน. กรุงเทพฯ : โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัย ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (ฝายมัธยม). ทิศนา แขมมณี. (2546). รูปแบบการเรียนการสอน : ทางเลือกที่หลากหลาย. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. รุงทิวา จักรกร. (2523). วิธีสอนทั่วไป. กรุงเทพฯ : ภาควิชาหลักสูตรและการสอน คณะ ศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร. สมชาย ชูชาติ. (2538). เอกสารคําสอนวิชา ศษ 361 วิธีสอนทั่วไป. กรุงเทพฯ: ภาควิชาหลักสูตรและการ สอน คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. สุวิทย มูลคํา, อรทัย มูลคํา. (2545). 19 วิธีการจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนาความรูและทักษะ. กรุงเทพฯ : ดวงกมลสมัย. _____________. (2545). 20 วิธีจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม คานิยม, การเรียนรู โดยการแสวงหาความรูดวยตนเอง. กรุงเทพฯ : ดวงกมล

วิธีสอนแบบสืบสวนสอบสวน แบบ 5es วิจัยการสอนแบบสืบสวนสอบสวน

ระบบการคิดแบบสืบสวนสอบสวน ตัวอย่าง

กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

การโฆษณา

ข่าวล่าสุด

ผู้มีส่วนร่วม

การโฆษณา

ผู้มีอำนาจ

การโฆษณา

เกี่ยวกับ

ถูกกฎหมาย

ช่วย

ทางสังคม