ความรุนแรงแผ่นดินไหว (Intensity) วัดได้ด้วยมาตราวัดอะไร

ขนาด (Magnitude) เป็นปริมาณที่มีความสัมพันธ์กับพลังงานที่พื้นโลก ปลดปล่อยออกมาในรูปของการสั่นสะเทือน คำนวณได้จากการตรวจวัดค่าความสูงของคลื่นแผ่นดินไหวที่ตรวจวัด ได้ด้วยเครื่องมือตรวจแผ่นดินไหว โดยเป็นค่าปริมาณที่บ่งชี้ขนาด ณ บริเวณศูนย์กลางแผ่นดินไหว มีหน่วยเป็น ” ริกเตอร์” ความรุนแรงแผ่นดินไหว (Intensity) แสดงถึงความรุนแรงของเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้น วัด ได้จากปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ขณะเกิด และหลังเกิดแผ่นดินไหว เช่น ความรู้สึกของผู้คน ลักษณะที่วัตถุหรือ อาคารเสียหายหรือสภาพภูมิประเทศที่เปลี่ยนแปลง เป็นต้น ในกรณีของประเทศไทยใช้ มาตราเมอร์แคลลี่ สำหรับเปรียบเทียบอันดับ ซึ่งมีทั้งหมด 12 อันดับเรียงลำดับความรุนแรงแผ่นดินไหวจากน้อยไปมาก การวัดขนาดและความรุนแรงเป็นประโยชน์ต่อการเตรียมรับมือเมื่อเกิดแผ่นดินไหว ทำให้ทราบว่าแผ่นดินไหวที่เกิดจะสร้างความเสียหายได้ขนาดไหนแบ่งได้เป็น 2 มาตรา

5.1 มาตราเมอร์คัลลี แผ่นดินไหวแต่ละครั้งมีความรุนแรงไม่เท่ากัน บางครั้งไม่สามารถรู้สึกได้ แต่บางครั้งก็ทำให้เกิดความเสียหายอย่างรุนแรง เช่น อาคารถล่ม ถนนขาด แผ่นดินทรุด ทำให้ผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมาก ระบบวัดความรุนแรงของแผ่นดินไหวที่เข้าใจง่ายที่สุดคือมาตราเมอร์คัลลี (Mercalli scale) ซึ่งกำหนดจากความรู้สึกหรือการตอบสนองของผู้คนโดยจำแนกได้ดังนี้

I           มนุษย์ไม่รู้สึก ตรวจวัดได้เฉพาะเครื่องมือ

II         รู้สึกได้เฉพาะกับผู้ที่อยู่นิ่งกับที่ สิ่งของแกว่งไกวเล็กน้อย

III        คนอยู่ในบ้านรู้สึกได้เหมือนรถบรรทุกแล่นผ่าน

IV        คนส่วนใหญ่รู้สึกได้เหมือนรถบรรทุกแล่นผ่าน

V          ทุกคนรู้สึกได้ สิ่งของขนาดเล็กเคลื่อนที่

VI        คนเดินเซ สิ่งของขนาดใหญ่เคลื่อนที่

VII       คนยืนนิ่งอยู่กับที่ไม่ได้ อาคารเสียหายเล็กน้อย

VIII     อาคารเสียหายปานกลาง

IX         อาคารเสียหายอย่างมาก

X           อาคารถูกทำลายพร้อมฐานราก

XI          แผ่นดินแยกถล่มและเลื่อนไหล สะพานขาด รางรถไฟบิดงอ ท่อใต้ดินชำรุดเสียหาย

XII        สิ่งปลูกสร้างทั้งหมดถูกทำลาย พื้นดินเป็นลอนคลื่น

5.2 มาตราริกเตอร์ มาตราวัดขนาดแผ่นดินไหวของริกเตอร์ (The Richter Magnitude Scale) พัฒนาโดย ชาร์ล เอฟ ริกเตอร์ นักธรณีวิทยาชาวอเมริกาเมื่อปี พ.ศ.2478 เป็นมาตราที่วัดขนาดของแผ่นดินไหว ซึ่งบันทึกได้จากเครื่องวัดคลื่นไหวสะเทือนโดยใช้หน่วย “ริกเตอร์” (Richter) เป็นตัวเลขที่ทำให้สามารถเปรียบเทียบขนาดของแผ่นดินไหวต่างๆ กันได้ โดยคำนวณจากสูตรทางคณิตศาสตร์เป็น logarithm ของความสูงของคลื่นแผ่นดินไหวที่บันทึกได้  ขนาดของแผ่นดินไหวตามมาตราริกเตอร์บอกเป็นตัวเลข จำนวนเต็มและจุดทศนิยม ดังนี้

ขนาดแผ่นดินไหว(ริกเตอร์)         ประเภท

<3.0                                     แผ่นดินไหวขนาดเล็กมาก (Micro)

3.0 – 3.9                             แผ่นดินไหวขนาดเล็ก (Minor)

4.0 – 4.9                             แผ่นดินไหวขนาดค่อนข้างเล็ก (Light)

5.0 – 5.9                              แผ่นดินไหวขนาดปานกลาง (Moderate)

6.0 – 6.9                              แผ่นดินไหวขนาดค่อนข้างใหญ่ (Strong)

7.0 – 7.9                              แผ่นดินไหวขนาดใหญ่ (Major)

>8.0                                      แผ่นดินไหวใหญ่มาก (Great)