ผู้ขับร้องที่ดีต้องมีลักษณะอย่างไร

Main Article Content

ภาณุภัค โมกขศักดิ์

อาจารย์ประจำสาขาวิชาดนตรีไทย ภาควิชาดนตรี คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

Abstract

บทความนี้มุ่งศึกษาองค์ประกอบสำคัญของการเรียนการสอนขับร้องเพลงไทยของสำนักดนตรีหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ได้แก่ วิธีการคัดเลือกผู้เรียนขับร้องเพลงไทย วิธีการสอนขับร้องเพลงไทย และหลักการขับร้องเพลงไทย

ผลการศึกษาพบว่า วิธีการคัดเลือกผู้เรียนของสำนักดนตรีหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) มีระเบียบขั้นตอนเฉพาะ เริ่มจากการทดสอบการขับร้องและโสตประสาทของผู้เรียน พร้อมทั้งสังเกตคุณลักษณะของการขับร้องของผู้เรียนในด้านต่างๆ ได้แก่ 1) กิริยาท่าทางหรือกิริยามารยาทระหว่างการขับร้อง 2) คุณภาพเสียง และ 3) จังหวะในการขับร้อง

วิธีการสอนขับร้องเป็นการถ่ายทอดด้วยปากเปล่า สามารถแบ่งเป็นขั้นตอนได้ดังนี้ 1) การอธิบายความหมายของบทร้อง 2) การต่อเพลงทีละวรรค 3) การทบทวนแก้ไข 4) การเพิ่มเติมเทคนิคและลีลา 5) การซ้อมเข้ากับเครื่องดนตรี

หลักการขับร้องเพลงไทยเป็นหลักที่ครอบคลุมองค์ประกอบและเทคนิคของการขับร้องอย่างครบถ้วน ประกอบไปด้วยหลักการขับร้อง 5 ประการ ได้แก่ 1) ดาด หมายถึง ลักษณะการขับร้องธรรมดาที่ยังไม่มีเทคนิคลีลา 2) ประคบเสียงเป็นเทคนิคการบังคับเสียงร้องให้ไพเราะ 3) ประคบคำ เป็นเทคนิคการออกเสียงคำ ร้องให้ไพเราะ 4) กนกคอ เป็นเทคนิคการตกแต่งทำนองโดยการเอื้อน 5) ลงทรวง เป็นเทคนิคการกระแทกเสียงกลืนลงไปในลำคอไปจนกระทั่งถึงทรวงอก

Native Genius in the Teaching of Thai Singing of the Luang Pradit Phrairoh (Sorn Silapabanleng) Music School

Panupak Mokhasak

This article aims to study the important elements of instruction in singing of the Luang Pradit Phrairoh (Sorn Silapabanleng) Music School, which are student selection, teaching methods and the principles of Thai singing.

The study found that the Luang Pradit Phrairoah (Sorn Silapabanleng) Music School has their own unique methods in selecting students. The voice and hearing of the prospective student are tested and his or her posture, behavior while singing, tone quality, and rhythm are observed by the examiner.

The Instructional method is oral transmission and can be divided into five procedures: 1) explaining the song, 2) teaching it phrase by phase, 3) repeating it with correction as necessary, 4) adding vocal and dramatic techniques, and 5) rehearsing with an ensemble.

The principles of Thai singing cover all five techniques used in Thai singing. These are: 1) Dad is simple singing without any techniques; 2) Prakhob Siang is melismatic singing; 3) Prakhob Kham is artistic pronunciation of syllables; 4) Kanok Khor is melodic ornamentation, and 5) Long Sruang is an accent technique with is similar to the action of sniveling.

หลักการขับร้องเพลง
     การขับร้องเป็นการสร้างสรรค์ทางดนตรีวิธีหนึ่ง ซึ่งใช้วิธีเปล่งเสียงออกมาให้เป็นเพลงต่าง ๆ โดยอาศัยองค์ประกอบทางดนตรี เพื่อทำให้เพลงที่ร้องมีความไพเราะขึ้น
     1.  ประเภทของการขับร้อง แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่
          1.  การขับร้องอิสระ คือ การขับร้องทั่วไป โดยไม่มีดนตรีประกอบผู้ขับร้องสามารถขับร้องตามที่ตนเองถนัดหรือต้องการ โดยไม่คำนึงถึงระดับเสียงของเครื่องดนตรี
          2.  การขับร้องประกอบดนตรี คือ การขับร้องให้เข้ากับการบรรเลงเครื่องดนตรี โดยคำนึงถึงทำนอง จังหวะ และรูปแบบของเพลง
          3.  การขับร้องประกอบการแสดง คือ การขับร้องเพื่อบรรยายเนื้อเรื่องหรือเนื้อเพลงประกอบการแสดงต่าง ๆ
          4.  การขับร้องหมู่ คือ การขับร้องพร้อมกันตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ การขับร้องทำนองเดียวกันและการร้องประสานเสียง
     2.  การขับร้องเพลงไทย การขับร้องเพลงไทย ควรเริ่มจากท่าทางการร้อง เนื่องจากเพลงไทยมีลักษณะเฉพาะ ผู้ขับร้องจะนั่งร้องเป็นส่วนใหญ่และมียืนร้องบ้างตามโอกาส ซึ่งผู้ขับร้องควรจะแสดงท่าทางให้เหมาะสม ดังนี้
          1.  ท่านั่ง ผู้ขับร้องส่วนใหญ่จะนั่งราบกับพื้นเวทีเช่นเดียวกับนักดนตรีซึ่งจะต้องนั่งพับเพียบให้เรียบร้อย สำรวมกิริยา นั่งตัวตรงไม่กระดุกกระดิก หรือเคลื่อนไหวมากเกินไป ขณะร้องให้หันหน้าไปทางผู้ชมเสมอ
          2.  ท่ายืน ในบางโอกาสผู้ขับร้องอาจจะได้ยืนร้อง ซึ่งผู้ขับร้องควรยืนร้อง ซึ่งผู้ขับร้องควรยืนอย่างสำรวมกิริยาท่าทาง และระวังการเคลื่อนไหวมือ เท้า และลำตัว
          การขับร้องเพลงไทย มีหลักการปฏิบัติ ดังนี้
          1.   ร้องให้มีระดับเสียงสอดคล้องกับเสียงดนตรี
          2.  หายใจเข้า-ออก ให้สอดคล้องกับช่วงจังหวะ ทำนอง และเนื้อเพลง
          3.  ออกเสียงพยัญชนนะ สระ คำควบกล้ำ ตามอักขรวิธี
          4.  ร้องให้ถูกต้องตามวรรคตอนของเนื้อเพลง เพราะหากร้องไม่ถูกวรรคตอน อาจทำให้ความหมายคลาดเคลื่อนได้
          5.  เนื่องจากเพลงไทยมีการเอื้อน ให้ระมัดระวังในเรื่องการออกเสียงควรเอื้อนให้มีน้ำเสียงสม่ำเสมอตามจังหวะและทำนองเพลง

การขับร้องเพลงเพื่อให้เกิดความไพเราะต้องอาศัยสิ่งใด

การขับร้องเดี่ยวที่มีคุณภาพควรมีลักษณะอย่างไร

ข้อใดคือคุณสมบัติที่สำคัญของการขับร้องเดี่ยว

ผู้ขับร้องที่ดีควรมีเทคนิคที่ใช้ในการขับร้องอย่างไร