สิ่งมีชีวิตเซลล์หลายเซลล์ มีอะไรบ้าง

      1.สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่มีเซลล์เพียงเซลล์เดียว มีลักษณะที่สำคัญ คือ เป็นเซลล์เดี่ยวที่มีนิวเคลียส โดยสารในนิวเคลียสจะกระจายอยู่ทั่วเซลล์ โครงสร้างภายในเป็นแบบง่ายๆ พบได้ทั้งในน้ำและบนบก ดำรงชีวิตอย่างอิสระ

     สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวมีลักษณะในการดำรงชีวิตเหมือนสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ โดยสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวสามารถทำกิจกรรมต่างๆ เช่น กินอาหาร ย่อยอาหาร หายใจ เคลื่อนที่ สืบพันธ์ุ เป็นต้น

     ตัวอย่างสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว เช่นอะมีบา พารามีเซียม คลอเรลลา ไดอะตอม เป็นต้น

        2.สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่ประกอบด้วยเซลล์มากกว่า 1 เซลล์ ได้แก่ สาหร่าย เห็รา สัตว์ และพืชโดยทั่วไป

1.สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว  คือ สิ่งมีชีวิตที่มีเพียงเซลล์เดียว แต่มีลักษณะสำคัญของสิ่งมีชีวิตครบ เช่น

  ไดอะตอม, สาหร่ายคลอแรลลา, วอลวอกซ์, แบคทีเรีย, ยีสต์, โพรทัวซัวต่างๆ อาทิ ยูกลีนา  พารามีเซียม  อะมีบา เป็นต้น

2.สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์  เช่น สาหร่ายสไปโรไจรา, ไฮดรา, คน, สัตว์, พืช เป็นต้น

นักเรียนสามารถเรียนรู้การสังเกตและสามารถอธิบายรูปร่างลักษณะเซลล์ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวและสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์

สิ่งมีชีวิตทุกชนิดประกอบไปด้วยหน่วยย่อยที่สุด เรียกว่า เซลล์ (cell) โดยจะมีรูปร่างหลายแบบแตกต่างกัน สิ่งมีชีวิตบางชนิดประกอบด้วยเซลล์เพียงเซลล์เดียว แต่สิ่งมีชีวิตบางชนิดก็ประกอบด้วยเซลล์เป็นจำนวนมาก เราจำแนกได้เป็น 2 ประเภท คือ

1. เซลล์ของสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว (unicellular organism) มีโครงสร้างและรูปร่างที่ไม่ซับซ้อน มีกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การย่อยอาหาร การขับถ่าย การสืบพันธุ์ การหายใจ ฯลฯ ภายในเซลล์เดียวทั้งหมด เช่น อะมีบา พารามีเซียม ยูกลีนา ยีสต์ แบคทีเรีย

   • อะมีบา (ameoba) มีรูปร่างไม่แน่นอนและเคลื่อนที่โดยเท้าเทียม (pseudopodium)
   • พารามีเซียม (paramecium) มีรูปร่างคล้ายรองเท้า และมีขน (cilia) ช่วยในการเคลื่อนที่
   • ยูกลีนา (euglena) มีแฟลกเจลลา (flagella) คล้ายหาง ช่วยในการเคลื่อนที่

2. เซลล์ของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (multicellular organism) มีโครงสร้างและรูปร่างแตกต่างกัน เพื่อไปทำหน้าที่ที่จำเพาะเจาะจง ได้แก่

2.1 เซลล์พืช (plant cell) มีรูปร่างของเซลล์ค่อนข้างเป็นรูปหลายเหลี่ยม ลักษณะแข็งแรง เช่น เซลล์รากหอม เซลล์คุม และเซลล์สาหร่ายหางกระรอก
- เซลล์รากหอม มีลักษณะเป็นเหลี่ยมเรียงติดกัน เมื่อย้อมด้วยสีย้อมจะติดสีของนิวเคลียส โดยแต่ละเซลล์จะมี 1 นิวเคลียส ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกัน เพราะเซลล์บริเวณรากหอมมีการแบ่งตัวเพื่อเพิ่มจำนวนเซลล์
- เซลล์คุม (guard cell) พบบริเวณส่วนของใบพืช มีลักษณะคล้ายเมล็ดถั่วประกบกัน 2 เมล็ด ทำให้เกิดรูตรงกลาง เรียกว่า ปากใบ (stoma) ซึ่งเป็นช่องทางเข้าออกของอากาศและน้ำ
- เซลล์สาหร่ายหางกระรอก มีลักษณะเป็นสีเหลี่ยมผืนผ้าเรียงต่อกัน ภายในเซลล์มีเม็ดสีเขียวจำนวนมาก เรียกว่า เม็ดคลอโรพลาสต์ (chloroplast)

2.2 เซลล์สัตว์ (animal cell) มีรูปร่างของเซลล์ค่อนข้างกลม ลักษณะยืดหยุ่น เช่น เซลล์เยื่อบุข้างแก้ม เซลล์เม็ดเลือดแดง และเซลล์เม็ดเลือดขาว
- เซลล์เยื่อบุข้างแก้ม มีลักษณะค่อนข้างกลม มีย้อมสีจะติดส่วนของนิวเคลียสชัดเจน
- เซลล์เม็ดเลือดแดง มีลักษณะค่อนข้างกลม เมื่อย้อมสีจะไม่ติดชดเจน เนื่องจากเซลล์เม็ดเลือดแดงที่เจริญเต็มที่นิวเคลียสจะสายไปและบริเวณดังกล่าวทำหน้าที่ลำเลียงแก๊สออกซิเจนไปสู่เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย
- เซลล์เม็ดเลือดขาว มีลักษณะค่อนข้างกลม เมื่อย้อมสีจะติดในส่วนของนิวเคลียสชัดเจน จึงสามารถแยกออกจากเซลล์เม็ดเลือดแดงได้ ซึ่งมีหน้าที่กำจัดเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกาย

ตัวอย่างของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ เช่น สาหร่าย ไฮดรา แมงกะพรุน แมลง รา พืช สัตว์ คน ฯลฯ
นอกจากนี้ยังมีเซลล์ของสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น ๆ เช่น เซลล์ของสาหร่ายสีเขียว เซลล์ของเห็ดและรา ก็จะมีโครงสร้างคล้าย ๆ กับเซลล์พืช

สิ่งมีชีวิตที่มีหลายเซลล์จะมีโครงสร้างที่ซับซ้อนขึ้น จึงมีการจัดระบบของเซลล์ โดยเริ่มจากเซลล์ที่มีรูปร่างเหมือนกันและทำหน้าที่อย่างเดียวกัน รวมกลุ่มกันกลายเป็นเนื้อเยื่อ (tissue) เนื้อเยื่อหลาย ๆ ชนิดทำหน้าที่อย่างเดียวกันรวมกันกลายเป็นอวัยวะ (organ) อวัยวะหลาย ๆ อวัยวะจำทำหน้าที่ร่วมกันเป็นระบบอวัยวะ (organ system) และระบบอวัยวะหลาย ๆ ระบบ ก็ทำงานประสานกันเกิดเป็นร่างกาย (body) ของสิ่งมีชีวิต

เซลล์ชนิดใดเป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์

สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ต่างกันอย่างไร

สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวและสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์มีอะไรบ้าง

สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์หมายถึงอะไร