ความเเตกต่างทางศิลปะของภาคเหนือเเละภาคใต้ Show ความเเตกต่างทางศิลปะระหว่างภาคเหนือเเละภาคใต้ เช่นด้่านสถาปัตยกรรม ปติมากรรม ความเเตกต่างทางศิลปะระหว่างภาคเหนือเเละภาคใต้ เช่นด้่านสถาปัตยกรรม ปติมากรรม สาระสำคัญ/ความคิดรวมยอดการศึกษาลักษณะสำคัญของงานทัศนศิลป์ในแต่ละภูมิภาคของไทย รวมถึงลักษณะบ้านเรือนไทยในแต่ละภูมิภาค มีความสำคัญต่อการพัฒนาความรู้ด้านศิลปะของนักเรียน ทำให้สามารถพิจารณารายละเอียดที่แตกต่างกันในแต่ละภาค โดยการสร้างความรู้ความเข้าใจในเรื่องทัศนศิลป์ท้องถิ่นไทย เพื่อให้นักเรียนได้มีความรู้และเห็นคุณค่าของงานศิลปะในแต่ละภาคของไทยมากยิ่งขึ้น ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การเรียนรู้ตัวชี้วัด ศ 1.2 ม. 1/2 ระบุ และเปรียบเทียบงานทัศนศิลป์ของภาคต่าง ๆ ในประเทศไทย จุดประสงค์การเรียนรู้ ด้านความรู้ 1. นักเรียนสามารถระบุงานศิลปะในท้องถิ่นของตนเองได้ 2. นักเรียนสามารถเปรียบเทียบงานศิลปะแต่ละภาคของไทยได้ 3. นักเรียนเห็นคุณค่าของงานศิลปะในแต่ละภาคของไทย ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. มีวินัย 2. ใฝ่เรียนรู้ 3. รักความเป็นไทย การวัดผลและประเมินผลวิธีการ 1. การประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เครื่องมือ บทน�ำ เนอ้ื หาเกีย่ วกบั ทศั นศลิ ป์ท้งั 4 ภาค งานทศั นศิลป์แต่ละภาคมีกล่นิ อายของ เพ่ือให้คนร่นุ หลังได้ศึกษา รปู แบบงาน ความเป็นทอ้ งถ่นิ ผสมอยดู่ ้วย จติ รกรรมในสมัยก่อน หรือ รปู แบบ เพ่ืออนุรักษ์ และใหค้ วามส�ำ คัญกบั งาน สถาปัตยกรรมที่ยังคงมีเหน็ น้อย เพราะ ทศั นศิลปภ์ าคกลาง ภาคเหนอื ภาค ชำ�รุดเสียหาย งานสถาปัตยกรรมยงั เหน็ อสี าน และภาคใต้ คนในทอ้ งถน่ิ บา้ งทำ� ไดม้ าก มกี ารบูรณะซ่อมแซม เพื่อไมใ่ ห้ เพ่ือเป็นอาชีพ และความจรรโลงใจ บาง สิ่งเหลา่ นจี้ างหายไปจากทอ้ งถิ่น สง่ิ ทรดุ โทรมและชำ�รดุ เสยี หาย เชน่ งาน จิตรกรรมฝาผนังมกี ารบรู ณะ สารบญั ภาคกลาง 01 ภาคเหนอื 12 ประติมากรรม จิตรกรรม สถาปัตยกรรม วดั โพธาราม หอไตรวัดสิงห์ ภาคอีสาน 17 ภาคใต้ 27 จิตรกรรม จงานประตมิ ากรรม 01 ภาคกลาง ■ ประตมิ ากรรม ■ จิตรกรรม ■ สถาปตั ยกรรม ประตมิ ากรรม เป็นงานศลิ ปะแสดงออกด้วยการป้ ัน แกะสลัก หล่อ ผู้ทำ�งานประตมิ ากรรม เรยี กว่า ประติมากร งานประติมากรรมท่เี กีย่ วกบั ศาสนามกั สะกดใหแ้ ตก ความงามของงานประตมิ ากรรม 02 3. การหล่อ (Molding) 1. การป้ ัน (Casting) 4. การประกอบขึ้นรูป 03 ประเภทของงานประติมากรรม ประเภทของงานประตมิ ากรรม แบง่ เป็น 3 ประเภท ตามมิตขิ องความลกึ 1.
ประติมากรรมนูนต่�ำ 2. ประติมากรรมนนู สูง 3. ประตมิ ากรรมลอยตวั “ประตมิ
ากรรมประเภทลอยตัวของไทยที่ร้จู ักกันดี คอื พระพุ ทธ 04 มรู ติหรือประตมิ ากรรมเทพฮินดู ประติมากรรมแบบลอยตวั ของทา้ วจตโุ ลกบาลทศ่ี าลทา้ วจตโุ ลกบาล เกษรวิลเลจ ประตนู รก ประติมากรรมนูนสงู ของรอแดง็ ประตมิ ากรชาวฝร่ังเศส 05 สำ�หรับงานประตมิ ากรรมแบบลอยตัว มักทำ�เป็นพระพุ ทธรปู เทวรูป รปู เคารพต่างๆ ศิลปะทวารวด ศิลปะศรวี ิชยั ศลิ ปะลพบุรี ศิลปะล้านนา 06 จิตรกรรม วิหารลายค�ำ วัดพระสงิ ห์ จิตรกรรมฝาผนังวหิ ารลายค�ำ ที่วดั พระสิงห์วรมหาวิหาร สีทีใ่ ชเ้ ปน็ วรรณสเี ยน็ ท่มี ีสีน้ำ�เงิน จิตรกรรมฝาผนงั ท่งี ดงาม แบ่งเปน็ 2 สว่ น 1. ภาพลายทองลอ่ งชาด 2. จติ รกรรมภาพเขียนสี 07 ภาพจติ กรรม วหิ ารลายค�ำ วดั พระสงิ ห์ 08 จิตรกรรมไทยแบบประเพณี (Thai Traditional Painting) เปน็ ศลิ ปะท่มี ีความประณตี สวยงาม แสดงความร้สู กึ ชีวติ จิตใจและความเปน็ รปู แบบลกั ษณะภาพในจิตรกรรมไทย ส�ำ หรบั พวกชาวบา้ นธรรมดาสามัญ 09 รปู แบบลักษณะภาพในจติ รกรรมไทย 10 สถาปัตยกรรมกรรม เรอื นไทยภาคกลาง ในรปู
แบบ เรอื นฝาปะกนถือเป็น เรอื นไทยแท้ เรือนไทยฝาปะกน คอื เรอื นที่ฝาท�ำ จากไม้สกั มีไม้ เรือนเดย่ี ว สำ�หรับครอบครัวเด่ยี ว สรา้ งขน้ึ โดยมีประโยชน์ 11 เรือนหมู่ คอื เรอื นหลายหลงั ซึง่ ปลูกอย่ใู นที่เดียวกัน เรือนหมูค่ หบดี เรอื นหมคู่ หบดีโบราณสำ�หรับผ้มู ฐี านะดี เรอื นแพ การสร้างบ้านบริเวณชายฝ่ ังต้องยกพื้นชน้ั 12 ภาคเหนอื ■ ประตมิ ากรรม ■ จิตรกรรม ■ สถาปัตยกรรม ประติมากรรม ตามเขตหบุ เขาตอนบนแล้วส่งผา่ นลงสู่ - เจดยี ก์ ู่กดุ วัดจามเทวี จังหวัดล�ำ พู น และภายหลังจากถวายพระเพลิงพระศพ 13 จิตรกรรม จติ กรรมภาคเหนอื เกิดจากการผสมผสานทางศลิ ปวฒั นธรรมของแตล่ ะเมืองในโบราณ 1. จิตรกรรม เปน็ งานตกแต่ง วัดบวกครกหลวง จติ รกรรมฝาผนงั ท่วี ัดบวกครกหลวง จงั หวัดเชยี งใหม่ 14 ภาพจิตรกรรมหรือ “ฮบู แตม้ ” จิตรกรรมวหิ ารวดั ภมู ินทร์ จังหวดั นา่ น ภาพธรรมเนยี
มการอยู่ขว่ ง ของชาวไทล้ือ ช่วงรัชกาลที่ 5 ทรงผม และเคร่อื งแตง่ กาย 15 สถาปตั ยกรรมกรรม วดั เจด็ ยอด (พระอารามหลวง)
เป็นวัดโบราณและ กอ่ สร้าง ศาสนสถานและเสนาสนะขึน้ เปน็ พระอาราม โปรดฯ ใหน้ ิมนตพ์ ระมหาเถระชื่อพระอตุ วดั เจด็ ยอด โบราณสถานท่เี กา่ แก่และมคี วามสำ�คัญทางพระพุ ทธศาสนาของประเทศไทย 16 หอไตร วดั สงิ หว์ รมหาวิหาร จงั หวัดเชยี งใหม่ ในราชวงศ์มงั รายโปรดเกล้าฯ ให้สรา้ งวดั นี้ขึ้น ใน พ.ศ. 1888
หอไตร วัดพระสิงหว์ รมหาวหิ าร (หนา้ วดั ) หอไตร หมายถงึ อาคารหรอื สิง่ ปลูกสรา้ งท่ี หอพระไตร กม็ ี หอพระธรรม ก็มี วัดท่มี ีหอไตรมกั จะเปน็ วดั เกา่ แก่ และ วัดใหญ่ 17 ภาคอีสาน ■ ประติมากรรม ■ จิตรกรรม ■ สถาปตั ยกรรม ประติมากรรม ธาตุอสี าน Taad I-San 18 “ธาต”ุ ในคร้ังแรกนิยมใช้ไม้จึงเรยี กว่า “ธาตไุ
ม้” 1. ธาตปุ ูนบคุ คลสามัญ 2. ธาตปุ นู บคุ คลส�ำ คญั 3. ธาตุปนู พระสงฆ์ ได้แก่ ธาตุของพระเถระผู้ใหญ่ เจา้ อาวาส ญา 19 แล้วยงั มีรูปแบบของ “บอื บา้ น” หรือ “หลกั ขนาดประมาณ ๑๕-๒๕ ซม. ความสงู 20 ความเป็นมาของพระไมใ้ นภาคอีสาน การสร้างพระไม้ในอสี านไมส่ ามารถระบไุ ดช้ ดั เจนว่ามปี ระวตั ิความเปน็ มา จากหลักฐานทางประวัตศิ าสตรไ์ ด้กล่าวอา้ งสนบั สนนุ แนวความคดิ ขา้ งต้นดงั กลา่ ว นักวชิ าการเชื่อว่าพระไมใ้ นอีสานแรกเริ่มเดมิ เนอ่ื งจากพระไม้ประทบั ยนื ค่อนข้างทำ�ได้ยาก 21 ความเชอ่ื เกยี่ วกบั การท�ำ พระไม้ของคนอีสาน คนอีสานอนั หมายรวมทัง้ ชาวบา้ น ชา่ งแกะสลกั และพระสงฆ์มีความเชือ่ ในการท�ำ - เพื่อผลานิสงส์ผลบญุ แก่คนสร้างและชา่ งในอานสิ งส์ - เพื่อเปน็ พระพุ ทธบูชา - เพื่อสบื ทอดพระพุ ทธศาสนาสร้างแทนองค์สัมมาสมั พุ ทธเจา้ (เพื่อยืนยนั และเป็นสกั ขีพยานในการเข้าสเู่ พศบรรพชิตของตน) 22 จิตรกรรม ฮปู แตม้ วดั ยางทวงวราราม (วัดบา้ นยาง) จงั หวดั มหาสารคาม เน้อื เรื่องแบ่งเปน็ ตอนๆ เชื่อมตอ่ กนั
ช่างแตม้ จะใช้เส้นแถบ หรือใชช้ ่องว่างรอบองค์ เชือ่ วา่ การได้เขยี นฮูปแตม้ ถอื เปน็ บุญกศุ ล ฮปู แตม้ ในจงั หวดั ขอนแกน่ มหาสารคาม 23 ที่โดง่ ดังจนนำ�ไปทำ�เปน็ สัญลกั ษณใ์ นการจดั กจิ กรรมหลาย ๆ ครัง้ 24 25 สถาปัตยกรรมกรรม เมอื งนครจ�ำ ปาศรี ปราสาทพนมรงุ้ จงั หวดั มหาสารคาม
จังหวัดบรุ รี ัมย์ 26 พระธาตุพนม จงั หวดั นครพนม พระธาตพุ นม ศาสนสถานอนั ศกั ด์ิสิทธแ์ิ ห่งอสี าน พระบรมธาตุที่แสดงถึงความเจริญรงุ่ เรอื งทางพุ ทธศาสนาของนครพนมมาแต่ 27 ภาคใต้ ■ ประติมากรรม ■ จิตรกรรม ■ สถาปัตยกรรม ประติมากรรม ภาคใต้จะเปน็ ผลงานเกีย่ วกับพระพุ ทธศาสนา ศาสนา วัดคูเต่า สงขลา ตัง้ อยู่ที่ตำ�บลแม่ทอม 28 เขาพระนารายณ์ พังงา แหลง่ โบราณเขาเวยี ง 29 จิตรกรรม รปู
แบบงานจิตรกรรมของพักใต้อาจจะสบื เนือ่ งจากสมัยอยธุ ยาตอนปลายถงึ สมยั กรุง แบบประเพณีรัชดาลที4่ แบบพื้นบ้าน 30 จิตรกรรมฝาผนงั วัดวงั จงั หวดั พัทลงุ ภาพจิตรกรรมภายในพระอุโบสถของวดั วัง กลา่ วกนั ว่าเปน็ ฝีมือช่างคณะเดียวกบั รตั นโกสนิ ทร์ ชว่ งรัชกาลพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั รัชกาลที่ 5 จติ รกรรมฝาผผนงั วดั จิตรกรรมฝาผนงั ภายในพระ ทีช่ ่อื สุ่นซง่ึ ขณะน้นั ด�ำ รง ประจำ�เมืองพั ทลุง ตามประวตั ิ ช่างสนุ่ ผูน้ ีเ้ คยไปหดั เขียนภาพจิตรกรรมฝาผนงั ทีก่ รุงเทพฯ และยงั เคย 31 สถาปัตยกรรมกรรม ลกั ษณะเด่น ของบา้ นเรอื นในภาคใต้ ลักษณะงานสถาปัตยกรรม เจดียว์ ดั หลง จังหวดั สุราษฎรธ์ านี .มดั ยดิ กรือเซะ จงั หวัดปัตตานี สรปุ ทัศนศลิ ป์ 4 ภาค 32 ■ ประตมิ ากรรม ■ จติ รกรรม ■ สถาปตั ยกรรม ทศั นศลิ ป์ใน ประเทศไทยมที ัง้ หมด 4 ภาคไดแ้ ก่ ภาคเหนอื ภาค 33 สรุปทศั นศิลป์ 4 ภาค ■ ประติมากรรม ■ จติ รกรรม ■ สถาปัตยกรรม ภาคเหนอื ภาคใต้ 34 ศิลปะท้องถน่ิ ในภมู ิปัญญาต่างๆ มกั มลี กั ษณะทีแ่ ตกตา่ งกันไปตาม ภูมิประเทศ |
ทัศน ศิลป์ กับ วัฒนธรรม 4 ภาค
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.apacode Inc.
