ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการรักษาที่ชัดเจน การรักษาจึงอาจใช้การใส่เครื่องมือเฝือกสบฟันในปากขณะนอนหลับเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการสึกกร่อนบดขยี้กันขณะนอนหลับ เนื่องจากเฝือกสบฟันทำมาจากพลาสติกซึ่งช่วยคลุมปลายฟันบนหรือฟันล่างขณะที่เรานอนกัดฟันโดยไม่รู้ตัว

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ข้อควรระวัง 

หลังจากรับประทานอาหารที่มีรสจัดเสร็จแล้วไม่ควรแปรงฟันทันที เพราะจะทำให้ฟันสึกกร่อนอ่อนแอลงได้อย่างรวดเร็ว ทันตแพทย์จึงแนะนำให้ดื่มน้ำหรือบ้วนปากเยอะๆ แทน เพื่อกำจัดเอาค่าความเป็นกรดในปากออกไป

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

หากผู้ป่วยไม่แน่ใจว่าตนเองเริ่มมีอาการฟันสึกหรือไม่ แนะนำให้เข้าไปปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจเช็คและวางแผนการรักษาวิธีที่เหมาะสมกับตนเองเป็นสิ่งที่ดีที่สุด หลังจากนั้นก็หมั่นไปพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำอย่างสม่ำเสมอทุกๆ 6 เดือน ทั้งนี้เพื่อเป็นการป้องกันและรักษาไม่ให้โรคฟันเกิดการลุกลามถึงขั้นรุนแรงได้

การรักษาความสะอาดช่องปาก และฟันจึงควรทำแบบพอดีไม่มาก ไม่น้อยจนเกินไปนะคะ วันนี้ศูนย์ทันตกรรม BIDC จะพาทุกคนมาหาคำตอบกันค่ะ ว่า “คอฟันสึก” คืออะไร สาเหตุมาจากอะไร สามารถรักษาได้หรือไม่ และต้องป้องกันอย่างไร

สารบัญความรู้เกี่ยวกับ “คอฟันสึก” [คลิกอ่านตามหัวข้อ]

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

คอฟันสึก คืออะไร

Abfraction หรือ คอฟันสึก คือ ภาวะผิดปกติทางฟันชนิดหนึ่งที่ส่งผลให้คอฟันหรือฟันส่วนที่อยู่ติดกับเหงือกเกิดการกร่อนหรือสูญเสียเนื้อฟันไปบางส่วน โดยเฉพาะผิวฟันด้านที่อยู่ติดกับกระพุ้งแก้มส่วนใหญ่แล้วภาวะคอฟันสึกมักไม่ส่งผลให้เกิดอาการรุนแรงใด ๆ ยกเว้นบางกรณีที่อาจทำให้เกิดอาการเสียวฟัน

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ขณะรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำที่ร้อนหรือเย็นจัด คอฟันสึกเป็นภาวะที่มักพบได้ในคนที่มีอายุระหว่าง 20 – 70 ปี แต่จะพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยช่วงแรกที่มีภาวะคอฟันสึกเล็กน้อยมักจะไม่พบอาการผิดปกติ แต่หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม

ภาวะคอฟันสึกอาจส่งผลให้เกิดปัญหาอื่นเกี่ยวกับฟันตามมา ทั้งการสูญเสียผิวฟันและชั้นเคลือบฟัน ความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ ไปจนถึงการเกิดภาวะฟันโยก และการสูญเสียฟันได้


ข้อมูลเพิ่มเติม : Abfraction: Symptoms, Causes, and How to Treat (คลิกอ่าน)

สาเหตุการเกิดคอฟันสึกมีอะไรบ้าง

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

คอฟันสึกเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น

  • การแปรงฟันที่ผิดวิธี โดยทั่วไปมักแปรงด้านหน้าฟันแบบถูไปมาแรง ๆ ตามแนวนอน จึงเป็นการทำลายคอฟันและเหงือกโดยไม่รู้ตัว วิธีที่ถูกต้องคือ ฟันล่างให้ปัดแปรงขึ้น ฟันบนให้ปัดแปรงลง สวนทางกัน
  • การใช้แปรงฟันที่มีขนแปรงแข็ง เพราะเชื่อว่าแปรงสีฟันที่ดีต้องมีขนแปรงแข็ง จึงจะทำให้แปรงฟันได้สะอาด และยังใช้ได้นาน ๆ ไม่ต้องเปลี่ยนแปรงบ่อย ๆ ซึ่งเป็นความเชื่อที่ผิด เพราะการทำความสะอาดฟันนั้นไม่จำเป็นต้องขัดหรือออกแรงเหมือนขัดภาชนะหรือพื้น
  • รับประทานอาหารที่มีความเป็นกรดสูง เช่น อาหารที่มีรสเปรี้ยว น้ำผลไม้ หรือน้ำอัดลม
  • การขบเคี้ยวของแข็ง ๆ เช่น กระดูกไก่ ขบผลไม้และถั่วที่มีเปลือกแข็ง หรือชอบขบเคี้ยวประเภทมะขาม มะม่วง ของดองต่าง ๆ ซึ่งจะทำให้ด้านบดเคี้ยวของกรามสึกได้
  • การนอนกัดฟัน คนที่นอนกัดฟันจนเป็นนิสัย มักจะมีฟันกรามสึก

นอกจากสาเหตุข้างต้น ในบางกรณีภาวะคอฟันสึกอาจเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุได้เช่นกัน

สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพฟันเพิ่มเติมที่นี่

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ภาวะคอฟันสึกรักษาได้หรือไม่

โดยทั่วไป ผู้ป่วยภาวะคอฟันสึกที่ไม่รุนแรงหรือคอฟันเกิดการสึกเพียงเล็กน้อย ทันตแพทย์มักนัดผู้ป่วยมาตรวจฟันเป็นระยะ ๆ เพื่อติดตามอาการเท่านั้น โดยไม่จำเป็นต้องทำการรักษาใด ๆ

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรง หรือทันตแพทย์เห็นว่าควรได้รับการรักษา ทันตแพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ สาเหตุ และความเหมาะสมต่อผู้ป่วย โดยวิธีที่ทันตแพทย์อาจพิจารณาใช้ในการรักษา เช่น

  • การรักษาด้วยการอุดฟัน โดยเฉพาะกรณีที่ทันตแพทย์เห็นว่าผู้ป่วยมีอาการเสียวฟัน หรือทำความสะอาดลำบาก
  • การใส่เฝือกสบฟันสำหรับผู้ป่วยที่มีพฤติกรรมนอนกัดฟัน
  • การใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของสารโพแทสเซียมไนเตรท (Potassium Nitrate) หรือสารซิลเวอร์ไดเอมีนฟลูออไรด์ (Silver Diamine Fluoride) เพื่อช่วยบรรเทาอาการเสียวฟัน
  • การจัดฟันเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาการสบฟันที่ผิดปกติ
  • การรักษารากฟันร่วมกับการอุดฟัน หรือครอบฟัน เพื่อบรรเทาอาการปวดฟันในกรณีที่คอฟันสึกถึงโพรงประสาทฟัน

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

อุดฟันสีเหมือนฟัน

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ครอบฟัน

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

การรักษารากฟัน

นอกจากการรักษาด้วยวิธีข้างต้นแล้ว ทันตแพทย์ยังอาจแนะนำให้ผู้ป่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างร่วมด้วย เช่น หลีกเลี่ยงการแปรงฟันที่รุนแรงเกินไป เลือกใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงอ่อนนุ่ม ใช้เจลลดอาการเสียวฟัน รวมถึงแนะนำให้ผู้ป่วยมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันเป็นระยะ

ทั้งนี้ แม้วิธีการรักษาบางอย่างอาจจะช่วยบรรเทาภาวะคอฟันสึก และอาการเสียวฟันที่เกิดขึ้นได้ แต่โดยส่วนใหญ่มักไม่สามารถช่วยรักษาสภาพฟันที่เกิดการกร่อนหรือการสูญเสียเนื้อฟันบางส่วนให้กลับไปเป็นอย่างเดิมได้


ข้อมูลเพิ่มเติม : บริการทางทันตกรรมแบบครบวงจร ศูนย์ทันตกรรม BIDC (คลิกอ่าน)

ลักษณะคอฟันสึกแบบไหน ที่ควรเข้ารับการรักษา

  • มีอาการเสียวฟัน ขณะรับประทานอาหารเย็น หวาน หรือขณะแปรงฟัน
  • ขาดความสวยงาม เนื่องจากสีและรูปร่างฟันผิดไปจากปกติ
  • รอยสึกของฟันค่อนข้างลึก
  • มักมีเศษอาหารติดบริเวณรอยสึกเป็นประจำ

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

วิธีการป้องกันฟันสึกมีอะไรบ้าง

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

ฟัน กร่อน ทํา ไง ดี

  • แปรงฟันด้วยแปรงขนอ่อน แทนขนแปรงแข็งปานกลาง แปรงให้ถูกวิธี แปรงเบาๆ และใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ นาน 2 – 3 นาที วันละ 2 – 3 ครั้ง
  • หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดการสึกของฟัน (อาหารที่มีความเป็นกรดสูง) ถ้าไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ควรดื่มน้ำหลังจากรับประทานอาหารดังกล่าว เพื่อลดความเป็นกรดในช่องปาก และไม่ควรแปรงฟันทันที เนื่องจากผิวฟันจะมีสภาพอ่อนนุ่มเป็นผลให้ฟันมีการสึกมากขึ้น
  • ใช้ยาสีฟันหรือน้ำยาบ้วนปากที่มีโพแทสเซียมหรือสตรอนเทียม เพื่อลดอาการเสียวฟัน ยาสีฟันที่ช่วยลดเสียวฟันมักจะมี คำว่า ‘sensitive’ = เซนซิทีฟ หรือไวต่อความรู้สึกพิมพ์อยู่ในฉลาก
  • ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงซอกฟัน ทำความสะอาดบริเวณซอกฟันเป็นประจำ ..อ่านต่อ
  • ตรวจสุขภาพช่องปากกับทันตแพทย์ทุกๆ 6 – 12 เดือน

การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ อย่างสม่ำเสมอจึงเป็นวิธีการป้องกันคอฟันสึก และปัญหาทางช่องปากที่ดีที่สุด เช่น การแปรงฟันให้ถูกวิธี การเลือกแปรงให้เหมาะสม การใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์เป็นส่วนผสมเพื่อป้องกันการเกิดฟันผุ ควรหมั่นดูแลสุขภาพปาก และฟันเป็นประจำ

ฟันกร่อนเกิดจากอะไร

ฟันสักและฟันกร่อนเป็นการสูญเสีนส่วนของผิวหน้าฟันออกไป เกิดขึ้นได้เนื่องจากหลายสาเหตุ เช่น การแปรงฟันที่รุนแรง หรือผิดวิธี, การที่มีนิสัยที่ชอบรับประทานอาหารที่มีรสเปรี้ยวจัด, ชอบเคี้ยวอาหารแข็ง เหนียวเป็นประจำ, นอนกัดฟัน หรือหลายๆ สาเหตุร่วมกัน ทำให้เกิดการสูญเสียผิวหน้าฟันไป เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของฟัน เช่น อาจ ...

คอฟันสึก หายเองได้ไหม

ภาวะคอฟันสึกรักษาได้หรือไม่ โดยทั่วไป ผู้ป่วยภาวะคอฟันสึกที่ไม่รุนแรงหรือคอฟันเกิดการสึกเพียงเล็กน้อย ทันตแพทย์มักนัดผู้ป่วยมาตรวจฟันเป็นระยะ ๆ เพื่อติดตามอาการเท่านั้น โดยไม่จำเป็นต้องทำการรักษาใด ๆ

ฟันสึกกร่อน เป็นยังไง

ฟันสึก ฟันกร่อน คือ ผิวฟันส่วนใดส่วนหนึ่งได้หลุดหรือกร่อนไปทีละเล็กทีละน้อย ที่ทำให้ดูไม่คงรูปฟันเหมือนเดิม ซึ่งจะพบได้บ่อยในฟันทั้งสองด้านคือ ด้านที่ใช้สำหรับการบดเคี้ยว และคอฟัน คือฟันที่ติดกับแก้มในตำแหน่งรอยต่อระหว่างตัวฟันกับรากฟัน หรือบางทีก็มีฟันสึกด้านในลิ้นบริเวณฟันล่าง

การสึกกร่อนของฟันจะทำให้เกิดอาการแบบใดเมื่อรับประทานอาหารร้อนและเย็น

เกิดอาการเสียวฟัน เมื่อเคลือบฟันเกิดการสึกกร่อน ฟันจึงจะไวต่อความรู้สึกมากขึ้น เช่น เมื่อดื่มเครื่องดื่มร้อนหรือเย็น, รับประทานอาหารที่มีรสหวาาน ฟันเริ่มเปลี่ยนสี เมือชั้นเคลือบฟันที่มีสีขาวถูกกัดกร่อน จึงเผยให้เห็นเนื้อฟันด้านใน ทำให้ฟันดูเหลืองขึ้น