เพลงใกล้รุ่งความหมายของเนื้อเพลง

เพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ ๔ ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ. ๒๔๘๙ ขณะทรงเป็นสมเด็กพระอนุชาธิราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ประพันธ์คำร้องภาษาไทย โดยมีพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ ทรงช่วย ส่วนคำร้องภาษาอังกฤษ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา ประพันธ์ขึ้น และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ ทรงช่วยแก้ไข แล้วพระราชทานให้วงดนตรีสุนทราภรณ์นำออกบรรเลงครั้งแรกทางสถานีวิทยุกระจายเสียงกรมโฆษณาการ (กรมประชาสัมพันธ์ปัจจุบัน) เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๙

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีพระราชปรีชาญาณในเรื่องดนตรี ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลงตั้งแต่ยังทรงเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราช รวมบทเพลงพระราชนิพนธ์ทั้งสิ้น 48 เพลง

เพลงที่ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองและคำร้องภาษาอังกฤษด้วยพระองค์เอง มี 5 เพลง คือ Echo, Still on My Mind, Old-Fashioned Melody, No Moon และ Dream Island นอกจากนี้ มีเพลงที่ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองขึ้นภายหลังใส่ในคำร้องที่มี ผู้ประพันธ์ไว้แล้ว คือ ความฝันอันสูงสุด เราสู้ และ รัก

ผู้ที่โปรดเกล้าฯ ให้แต่งคำร้องประกอบเพลงพระราชนิพนธ์มีหลายท่าน ได้แก่ หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์, ศาสตราจารย์ ท่านผู้หญิงนพคุณ ทองใหญ่ ณ อยุธยา, ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร, ท่าน ผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา, นายจำนงราชกิจ(จรัล บุณยรัตพันธุ์), ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช, ม.ล.ประพันธ์ สนิทวงศ์ และท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค เป็นต้น

ยุคแรก หลังจากที่เพลงพระราชนิพนธ์มีทำนองและคำร้องสมบูรณ์แล้ว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ ครูเอื้อ สุนทรสนาน นำไปบรรเลงในวงดนตรีกรมโฆษณาการหรือวงสุนทราภรณ์ เพื่อให้แพร่หลาย

ระยะหลังพระองค์มีพระราชกรณียกิจมากมาย ทำให้ไม่มีเวลาที่จะทรงพระราชนิพนธ์เพลงใหม่ๆ เพลงสุดท้ายที่ทรงพระราชนิพนธ์คือเพลง “เมนูไข่” เป็นเพลงแนวสนุกสนาน เนื้อร้องโดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเป็นของขวัญ วันประสูติ 72 พรรษาแด่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เมื่อพ.ศ.2538

48 บทเพลงพระราชนิพนธ์ ได้แก่ แสงเทียน (Candlelight Blues), ยามเย็น (Love at Sundown), สายฝน (Falling Rain), ใกล้รุ่ง (Near Dawn), ชะตาชีวิต (H.M. Blues), ดวงใจกับความรัก (Never Mind the Hungry Men”s Blues), มาร์ชราชวัลลภ (Royal Guards March), อาทิตย์อับแสง (Blue Day), เทวาพาคู่ฝัน (Dream of Love Dream of You), คำหวาน (Sweet Words), มหาจุฬาลงกรณ์ (Maha Chulalongkorn), แก้วตาขวัญใจ (Lovelight in My Heart), พรปีใหม่, รักคืนเรือน (Love Over Again), ยามค่ำ (Twilight), ยิ้มสู้ (Smiles), มาร์ชธงไชยเฉลิมพล (The Colours March), เมื่อโสมส่อง (I Never Dream), ลมหนาว (Love in Spring), ศุกร์สัญลักษณ์ (Friday Night Rag), Oh I say, Can”t You Ever See, Lay Kram Goes Dixie, ค่ำแล้ว (Lullaby), สายลม (I Think of You), ไกลกังวล (When), เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย, แสงเดือน (Magic Beams), ฝัน (Somewhere Somehow), เพลินภูพิงค์, มาร์ชราชนาวิกโยธิน (Royal Marines March), ภิรมย์รัก (A Love Story), Nature Waltz, The Hunter, Kinari Waltz, แผ่นดินของเรา (Alexandra), พระมหามงคล, ยูงทอง, ในดวงใจนิรันดร์ (Still on My Mind), เตือนใจ (Old-Fashioned Melody), ไร้เดือน (No Moon) ไร้จันทร์, เกาะในฝัน (Dream Island), แว่ว (Echo), เกษตรศาสตร์, ความฝันอันสูงสุด (The Impossible Dream), เราสู้, เรา-เหล่าราบ ๒๑ (We-Infantry Regiment 21), Blues for Uthit, รัก และ เมนูไข่

โดยนักร้องลูกทุ่ง “ฮาย”อาภาพร นครสวรรค์ บอกเพลงพระราชนิพนธ์ที่ชื่นชอบมากที่สุดคือ “ใกล้รุ่ง” และ “แสงเทียน”

“เพลง ใกล้รุ่ง พอฟังทั้งเนื้อหาและดนตรีแล้วกินใจมากๆ ยิ่งพระองค์ทรงพระราชนิพนธ์เป็นดนตรีแจ๊ซผสมบลูส์ยิ่งทำให้เพลงไพเราะจับใจมาก ส่วนเพลง แสงเทียน ไม่กี่วันที่ผ่านมาเพิ่งมีโอกาสไปร้องเพลงนี้ ระหว่างที่ร้องก็ร้องไห้ไปด้วย มันไม่ใช่แค่เนื้อหา แม้กระทั่งดนตรีที่พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์เวลาร้องค่อนข้างยาก ขึ้นสูง ลงต่ำ และมาเสียงกลาง เหมือนพระองค์จะบอกให้รู้ว่าคนเราเมื่อมีสูงสุดแล้วก็ต้องลงสุด ลงสุดแล้วก็ต้องมาอยู่ตรงกลาง สำหรับฮาย พระองค์ท่านถือเป็นมหาอัครศิลปินที่ยิ่งใหญ่ ไม่มีพระมหากษัตริย์พระองค์ใดเทียบได้เลยค่ะ” นักร้องลูกทุ่งสาวกล่าว

นักร้องสาว “ขนมจีน”กุลมาศ ลิมปวุฒิวรานนท์ ประทับใจเพลง “ยิ้มสู้” โดยเผยว่า “ที่ชอบเพลง ยิ้มสู้ เพราะเป็นเพลงที่ไพเราะ มีเนื้อหาให้กำลังใจ เมื่อใครได้ฟังย่อมรู้สึกดี มีความสุข และต้องยิ้มสู้กับทุกเรื่องที่ผ่านเข้ามาในชีวิต ฟังเพลงนี้แล้วพวกเราจะรู้สึกยิ้มและปลื้มใจ ที่ได้เกิดใต้ร่มพระบรมโพธิสมภารของพระองค์ท่าน เวลานี้ขนมจีนอยากให้ทุกคนได้ฟังเพลงนี้ เพื่อคนไทยทุกคนได้ก้าวผ่านเหตุการณ์อันโศกเศร้านี้ไปด้วยกัน พ่อคงอยากให้ลูกๆ ของท่านทุกคนยิ้มสู้ ยิ้มรับวันใหม่ค่ะ”

นางเอกสาว “เกรซ”กาญจน์เกล้า ด้วยเศียรเกล้า เผยว่า “เพลงพระราชนิพนธ์ที่เกรซชอบมากที่สุดคือเพลง แสงเทียน ชอบที่เมโลดี้และความหมาย เวลาร้องแล้วรู้สึกแฮปปี้ เกรซเคยเล่นเปียโนแล้วร้องเพลงนี้ด้วย เกรซรู้สึกว่าท่านเป็นความมหัศจรรย์ของโลกจริงๆ ไม่มีใครสามารถทำให้คนรักได้มากมายขนาดนี้อีกแล้วค่ะ”

นักร้องหนุ่ม “ตั้ม”วราวุธ โพธิ์ยิ้ม กล่าวว่า “ตอนนี้ต้องเพลง ยิ้มสู้ เพราะเพลงนี้เป็นเพลงที่ให้กำลังใจ เป็นเพลงบวก เวลาเราเหนื่อยยังมีเพลงนี้คอยให้กำลังใจและเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวหัวใจ เมื่อปีที่แล้วผมมีโอกาสได้ร้องเพลงในคีตราชนิพนธ์ เลยอินกับเพลงพระราชนิพนธ์ และตอนเด็กๆ ก็ร้องแข่งขันมาตลอด เราภูมิใจตั้งแต่เกิดเป็นคนไทยแล้ว ยิ่งได้ทำอะไรที่เกี่ยวกับพระองค์ ได้ร้องให้พระองค์ได้ฟัง ให้คนไทยได้ฟัง ยิ่งรู้สึกภาคภูมิใจมากๆ เราคงได้สานต่อในสิ่งที่พระองค์ทรงสอนและสร้างให้”

ด้านนักร้องลูกทุ่ง เอกชัย ศรีวิชัย เผยว่า “สำหรับผม เพลง แสงเทียน เป็นเพลงที่รู้สึกเข้ากับชีวิต เป็นเพลงที่คนมีธรรมะ ฟังแล้วปลงได้ เป็นเรื่องสัจธรรมในชีวิตที่อยู่ในเพลง อย่างเวลาเราจัดคอนเสิร์ตทุกครั้ง จะมีเรื่องราวที่มีเพลงพระเจ้าอยู่หัวต้องมาก่อน 1 เพลง ช่วง 20 ปีที่เราทำมา คอนเสิร์ตในปักษ์ใต้จะต้องมีเพลงเปิดตัวเกี่ยวกับในหลวงหมด แต่ละปีไม่เหมือนกัน ล่าสุดก่อนจะหยุดวงไปเมื่อ 2 ปีที่แล้ว ชื่อตอนว่าแผ่นดินพ่อ และเพลงที่ร้องชื่อเพลง แผ่นดินพ่อ”

นักร้องลูกทุ่งสาว “ใบเตย อาร์สยาม” ประทับใจเพลง “อาทิตย์อับแสง” โดยกล่าวว่า “เพลงพระราชนิพนธ์เพลง อาทิตย์อับแสง เป็นเพลงที่ประทับใจและอยู่ในดวงใจมาตลอด เนื้อเพลงจะออกแนวเศร้า แต่ที่มาของเพลงแสนจะโรแมนติกมากๆ เตยทราบประวัติคร่าวๆ ของเพลงนี้ท่านทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลงนี้ในช่วงเวลาที่ทรงเริ่มรู้จักชอบพอกับสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถเมื่อยังทรงเป็นม.ร.ว.สิริกิติ์ กิติยากร ตอนนั้นต่างประทับห่างไกลกัน โดยพูดถึงความรักเปรียบเทียบกับธรรมชาติ ยามที่ได้อยู่เคียงคู่กัน ท้องฟ้าดูสดใส ยามไกลกันดังอาทิตย์อับแสง แต่ก็แฝงความหวังไว้ในตอนท้าย ยิ่งประทับใจค่ะ”

นักร้องหนุ่ม “แบล็คแจ๊ค”จารุพงศ์ กล้วยไม้งาม ก็ประทับใจเพลงพระราชนิพนธ์ “ใกล้รุ่ง” เช่นกัน เผยว่า “เพลง ใกล้รุ่ง เป็นเพลงที่เมโลดี้สวยงามมาก เนื้อร้องอธิบายถึงธรรมชาติ การเปลี่ยนแปลงของกาลเวลาและฤดูกาลไว้ได้เห็นภาพ แฝงคติธรรมไว้ด้วย เป็นเพลงที่แจ๊คใช้ร้องเป็นเวทีแรกที่ศาลาเฉลิมกรุง ผูกพันกับเพลงนี้มากครับ”

นางเอกสาว “กรีน”อัษฎาพร สิริวัฒน์ธนกุล ก็ชื่นชอบเพลง “ใกล้รุ่ง” “เป็นเพลงที่ได้ฟังมาตั้งแต่เด็กๆ ทำนองและเนื้อร้องติดหู เรียกว่าพอได้ยินอินโทรขึ้นมาจะนึกได้ทันทีว่าเป็นเพลงนี้ ความหมายของเพลงก็บอกความรู้สึกเมื่อยามใกล้รุ่ง รู้สึกทึ่งในพระปรีชาสามารถของพระองค์ว่าทำไมถึงทรงพระราชนิพนธ์เพลงได้ไพเราะเช่นนี้”

ส่วนลูกทุ่งสาว “กระแต-อาร์สยาม” ประทับใจเพลง “สายฝน” โดยบอกว่า “ฟังเพลงนี้แล้วเต็มไปด้วยความหวัง เนื้อเพลงเปรียบสายฝนกับธรรมชาติ ที่เปรียบเทียบความสำเร็จที่คนเราจะได้รับหลังจากการทำงานหนักหรือยากลำบาก บทเพลงแฝงนัยของการให้ความหวัง และเป็นกำลังใจดังสายฝนที่หลั่งจากฟากฟ้าให้ผู้คนได้ชุ่มเย็น เปรียบดั่งน้ำพระทัยและความห่วงใยของพระองค์ที่มีให้แก่ประชาชนค่ะ”

สำหรับนักร้องหนุ่ม “เอก”สุดเขต จึงเจริญ หนึ่งในสมาชิกวง “ซีซั่นไฟว์” เผยว่า “ผมเคยอัญเชิญบทเพลงพระราชนิพนธ์มาร้อง ได้แก่เพลง ความฝันอันสูงสุด สายฝน โอ้ไอ เซย์ เพลงที่ผมประทับใจที่สุดคือเพลง ความฝันอันสูงสุด ชื่นชมในพระอัจฉริยภาพของท่านทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นเพลง ศิลปะต่างๆ หรือแม้กระทั่งแนวคิด พระองค์ทรงมีความรู้รอบด้านและสรรค์สร้างสิ่งต่างๆ มากมาย เป็นอะไรที่อัศจรรย์มากๆ ผมซาบซึ้งในทุกอย่าง ท่านทำเพื่อประชาชน ทรงงานหนัก ไม่รู้จะมีกษัตริย์องค์ไหนทำเหมือนท่านหรือเปล่า เราไม่เคยเห็นท่านสวมมงกุฎ แต่งกายเหมือนพระราชาที่เราเห็นในนิยาย รูปที่เห็นคือพระองค์โน้มตัวลงมาคุยกับประชาชนเสมอ ผมภูมิใจมากที่เกิดมาในสมัยรัชกาลของพระองค์”

ด้านนักแต่งเพลงชื่อดัง “ฟองเบียร์”ปฏิเวธ อุทัยเฉลิม เผยว่า “เพลงพระราชนิพนธ์ที่ผมชอบคือเพลง ชะตาชีวิต ถือเป็นเพลงแรกที่รู้จัก ย้อนไปตั้งแต่สมัยประถมฯ ผมยังเล่นดนตรีไม่เป็นด้วยซ้ำ แต่เห็นเพื่อนๆ ในโรงเรียนเล่นดนตรีเป็นเขาเล่นเพลงนี้กัน เลยถือว่าเป็นเพลงพระราชนิพนธ์เพลงแรกในชีวิตที่ผมได้รู้จัก จดจำ และรู้สึกว่าเพลงนี้เพราะจัง รวมถึงยังเป็นแรงบันดาลใจในเรื่องการแต่งเพลงของผม ด้วยครับ”

นักร้องหนุ่มรุ่นใหม่ “นนท์”ธนนท์ จำเริญ เผยว่า “เพลงพระราชนิพนธ์ที่ผมชอบคือเพลง แสงเทียน อันดับแรกฟังแล้วไพเราะมาก ต่อมาพอได้เข้าใจความหมายที่พูดถึงเรื่องความจริงเกี่ยวกับโลกนี้ คนเราเหมือนกับเทียน วันหนึ่งเฉิดฉายแต่สุดท้ายก็ต้องรอวันดับ เหลือเพียงคุณงามความดีที่จะทำให้คนจดจำ นอกจากนี้ก็ยังมีเพลง อาทิตย์อับแสง เพลงนี้ก็เพราะมาก ถ้าพูดกันแบบภาษาเราๆ คือเป็นเพลงที่เซ็กซี่มาก มีความไพเราะมากในส่วนของดนตรีและทำนอง พระองค์ท่านทรงเป็นแบบอย่างของนักดนตรีหลายคนที่ยึดถือในเรื่องฝีมือและได้รับการยอมรับจากทั่วโลก ผมมีโอกาสได้เห็นภาพที่พระองค์ท่านทรงดนตรีร่วมกับเบนนี่ กู๊ดแมน นักคลาริเน็ตชาวอเมริกัน เจ้าของฉายาราชาเพลงสะวิง รู้สึกประทับใจในพระปรีชาสามารถของพระองค์เป็นอย่างมากครับ”

นักร้องหนุ่ม “สิงโต”นำโชค ทะนัดรัมย์ กล่าวว่า “เพลงพระราชนิพนธ์ที่ชอบและอัญเชิญไปร้องบ่อยที่สุดคือเพลง เกาะในฝัน ซึ่งคนทั่วไปไม่ค่อยนึกถึงมากนัก ผมเคยอัญเชิญเพลงนี้ไปเล่นตอนงานแจ๊ซเฟสติวัลที่หัวหิน ชอบเพลงนี้เพราะเข้ากับคอนเซ็ปต์ของตัวเองในเนื้อเพลงมีเกาะมีทะเล ใช้อูคูเลเล่เล่นประกอบได้เข้ากันเป็นอย่างดี”

นักร้องสาว “จันจิ”จันจิรา จันทร์พิทักษ์ชัย หนึ่งในสมาชิกวง “ไกอา” กล่าวว่า “จันจิชอบเพลงพระราชนิพนธ์ ใกล้รุ่ง โดยเฉพาะท่อนที่ร้องว่า “ใกล้ยามเมื่อแสงทองส่อง ฉันคอยมองจ้อง ฟ้าเรืองรำไร” ฟังแล้วรู้สึกสดใสตลอดเวลา ฟังกี่ทีก็มีความสุข สำหรับพระองค์ท่านทรงเป็นยิ่งกว่าอัครศิลปิน ไม่ว่าจะเป็นการทรงดนตรี ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองและเนื้อร้อง ทรงมีพระปรีชาสามารถที่คนอย่างเราๆ เห็นแล้วอดจะภาคภูมิใจไม่ได้ พระมหากษัตริย์พระองค์นี้ทำไมเก่งเหลือเกิน ในฐานะที่จันจิอยู่แวดวงของเสียงเพลงก็มีพระองค์ท่านเป็นแบบอย่างค่ะ”

ด้วยพระปรีชาสามารถของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงเป็นแบบอย่างให้พสกนิกรชาวไทย และเหล่าศิลปินสานต่อในสิ่งที่พระองค์ท่านทรงสรรค์สร้าง เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนางานศิลปะสืบต่อไป

จุดประสงค์ของเพลงใกล้รุ่งคืออะไร

เพลงพระราชนิพนธ์ใกล้รุ่งมีความเป็นมาอย่างไร

ข้อใดคือความหมายของเพลงพระราชนิพนธ์ *

ใครเป็นเป็นคนร้องเพลงใกล้รุ่ง