การศึกษาไทยในปัจจุบัน สรุป

“การศึกษา” นับว่ามีความสำคัญมากต่อการพัฒนาบุคลากรและการพัฒนาในส่วนอื่นๆ ด้วย เพราะว่าไม่ว่าจะทำการพัฒนาส่วนใดต้องเริ่มมาจากการพัฒนาคนเสียก่อน ดังนั้นการพัฒนาคนสามารถทำได้หลากหลายรูปแบบ อย่างที่สำคัญที่สุดคือการพัฒนาด้านการศึกษา การให้การศึกษา ดังนั้นการพัฒนาประเทศจะต้องพัฒนาคนควบคู่ไปกับการพัฒนาคน โดยคำนึงถึงการศึกษาเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่เทคโนโลยี และสารสนเทศที่เจริญก้าวหน้านำโลกไปมาก การศึกษาก็ต้องพัฒนาให้ทันกับโลกด้วย

สำหรับการศึกษาในประเทศไทยในปัจจุบัน หากดูจากสภาพที่เกิดขึ้นในสังคมหลายๆ ฝ่ายกำลังเข้าใจไปในทางเดียวกันคือ การศึกษาไทยกำลังมีปัญหา จะเห็นได้ว่าเป็นปัญหาที่ได้รับความสนใจจากสังคม ซึ่งมีการวิจัยออกมาหลายๆ ครั้งที่สะท้อนให้เห็นถึงความล้มเหลวของการศึกษาในบ้านเรา ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับเด็กและเยาวชน ไทยเปรียบเสมือนสายพานความป่วยไข้ทางสังคมที่สะท้อนถึงปรากฏการณ์ ความอ่อนแอของทุก

ภาคส่วน ทั้งสถาบันครอบครัวที่อ่อนแอ พื้นที่อบายมุขขาดการควบคุม อันเป็นต้นเหตุของปัญหาพฤติกรรมเด็กและเยาวชน ไม่ว่าเป็นปัญหาติดห้าง เที่ยวกลางคืน กินเหล้า สูบบุหรี่ และมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร อันจะนำไปสู่ผลกระทบและปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นตามมาอย่างมากมาย

เคยมีสัมมนาในหัวข้อเรื่อง “แนวทางการแก้ไขปัญหา พฤติกรรมและค่านิยมทางสังคม ที่ไม่เหมาะสมของนร. นิสิต นักศึกษาในยุคปัจจุบัน” ซึ่งจัดทำโดย คณะกรรมาธิการ (กมธ.) การศึกษา สภาผู้แทนราษฎร ซึ่ง รศ.ดร.โภคิน พลกุล ประธานรัฐสภา กล่าวว่า ปัญหาพฤติกรรมและค่านิยมทางสังคมที่ผิด ของวัยรุ่นไทยในปัจจุบันนั้นมีความรุนแรงจนกลายเป็นวิกฤติของทางสังคม ซึ่งเป็นปัญหาอันดับหนึ่งคือ ยาเสพติด รองลงมาคือการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร โดยเฉลี่ยจะมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกอายุ 16 ปี เป็นที่มาของการทำแท้ง การทอดทิ้งเด็ก เด็กถูกทำร้าย การติดเชื้อเอดส์ และการขายบริการระหว่างประเทศ นอกจากนี้ยังมีปัญหาอุบัติเหตุจากความมึนเมา คึกคะนอง ท้าทายกฎระเบียบ ส่วนปัญหาที่กำลังมีแนวโน้มขยายตัวและรุนแรงในวัยรุ่นคือ การทำร้ายผู้อื่นและการทำร้ายตัวเอง โดยการคิดฆ่าตัวตาย ซึ่งปัญหาส่วนใหญ่มาจากความอ่อนแอของสถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนาและชุมชน รวมไปถึงสื่อโดยเฉพาะโทรทัศน์และเทคโนโลยีสารสนเทศ ดังนั้นจึงจำเป็นที่ทุกฝ่ายต้องร่วมมือกันและรีบแก้ไขปัญหาวัยรุ่น

สาเหตุที่ทำให้การศึกษาของไทยพัฒนาช้า

ระดับนโยบาย ในเรื่องเกี่ยวกับนโยบาย ซึ่งเป็นระดับประเทศจะเห็นได้ว่า รัฐบาลหลายยุคยังให้ความสำคัญกับเรื่องการศึกษาในระดับรองเมื่อเทียบกับปัญหาทางด้านอื่นๆ ความจริงแล้วเรื่องการศึกษาถือว่าเป็นปัญหาที่สำคัญและเร่งด่วนของประเทศซึ่งมีข้อที่น่าสังเกตได้ว่าผู้ที่จะมารับผิดชอบกำกับดูแลการศึกษาของชาติกลับกลายเป็นว่าไม่ได้มีบุคคลที่มีความรู้ความเข้าใจงานด้านการศึกษา หรือมีความรู้และประสบการณ์ทางด้านการศึกษาไม่มากนัก และอาจจะมีความรู้และประสบการณ์ในวิชาชีพอื่น แต่เมื่อมารับผิดชอบทางด้านการศึกษากลับไม่สามารถกำกับดูแลและกำหนดนโยบายการศึกษาให้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายและนโยบายการศึกษาของชาติได้ ดังนั้น จึงส่งผลกระทบต่อการปฏิรูปการศึกษาและแนวทางการปฏิบัติต่อบุคลากรทางการศึกษาทั้งๆ ที่ในวงการการศึกษามีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถอย่างมากมาย
ระดับผู้ปฏิบัติ อันดับแรกก็ต้องนึกถึงครู ผู้ให้วิชาความรู้ ประสิทธิ์ประสาทวิชา เป็นผู้ถ่ายทอดให้กับนักเรียน สำหรับประเทศไทยจะเห็นได้ชัดเจนว่า ในอดีต อาชีพครูเป็นอาชีพที่มีความสำคัญ มีเกียรติ ซึ่งแตกต่างจากปัจจุบันมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเห็นได้จากการสอบเข้ามหาวิทยาลัยคณะที่จบออกมาเป็นครูนั้น มีนักเรียนให้ความสำคัญน้อยลง เลือกไว้เป็นอันดับท้ายๆ หรือแบบที่สอบอะไรไม่ติดเลยต้องไปเรียนต่อเป็นครู ได้ยินสังคมกล่าวกันอย่างนั้น ทำให้มีคนที่อยากจะสอบเป็นครูจริงๆ มีน้อยลงทุกวัน เมื่อไม่มีจิตวิญญาณในการเป็นครูแล้ว การจะสอนให้นักเรียนมีประสิทธิภาพก็น้อยลงเช่นเดียวกัน จะทำอย่างไรให้เด็กนักเรียนมีทัศนคติที่ดีต่ออาชีพครูและต้องการที่จะเป็นครู เลือกคณะครูเป็นอันดับแรกๆ
ระบบการศึกษาของไทย การศึกษาของไทยเริ่มจากวัฒนธรรมของคนไทย ที่ได้รับการสอนมาตั้งแต่โบราณให้เคารพเชื่อฟังครูบาอาจารย์ ดังนั้นครูสมัยก่อนจะดุมากนักเรียนจะเชื่อฟัง แต่นักเรียกมักจะกลัว ไม่กล้าถามสิ่งที่ไม่รู้ ไม่กล้าตอบเพราะกลัวครูว่า หรือตี ทำให้ปลูกฝังมาถึงปัจจุบัน จนปัจจุบันนี้ก็ยังเป็นระบบที่ต้องฟังครูอย่างเดียว ไม่กล้าที่จะคิด ไม่กล้าออกมาแสดงความคิดเห็น วิเคราะห์ไม่เป็น การศึกษาไทยเป็นแบบระบบการป้อนเข้าอย่างเดียวไม่มีการแลกเปลี่ยนทางความรู้กันถึงมีก็น้อยมากๆ

บทสรุป

จากปัญหาข้างต้นมีทั้งสาเหตุหลักและสาเหตุรองหลายประการที่ทำให้การพัฒนาของการศึกษาไทยไปไม่ถึงไหนสักที พัฒนาได้ช้า แต่อย่างไรก็ตามผู้เขียนเห็นว่ายังไม่สายเกินไปที่จะผ่าตัดการศึกษาให้ดีขึ้น ทั้งนี้ในการแก้ไขปัญหาการศึกษาบุคลากรที่เกี่ยวข้องจะต้องร่วมมือกันทั้งระบบ เริ่มตั้งแต่ผู้ที่จะมากำกับดูแลทางด้านการศึกษาจริงๆ มารับผิดชอบ นอกจากนั้นการกำหนดหลักสูตรการเรียนการสอนจะต้องกำหนดให้มีหัวข้อวิชาคุณธรรม ไว้ในทุกๆหลักสูตรการเรียนของทุกระดับจะต้องเพิ่มขวัญและกำลังใจให้กับครู การเลื่อนวิทยาฐานะของครูต้องมีความเหมาะสมและเป็นธรรม และที่สำคัญในส่วนของผู้ปกครอง สื่อมวลชน สถาบันทางศาสนา ต้องแสดงบทบาทและการมีส่วนร่วมกับการพัฒนาการศึกษาได้ด้วย