เห็นเข้าท่านบ่ใคร่พิน หมายถึง

ศาสนธรรม : พรหมวิหาร ๔ 

         พรหมวิหาร แปลว่า ธรรมอันเป็นที่อยู่ของพรหม   คำว่า พรหม แปลว่า ประเสริฐ เป็นอันได้ความว่าคุณธรรมทั้ง ๔ ประการนี้ เป็นคุณธรรมที่ทำให้ผู้ประพฤติปฏิบัติให้เป็นผู้ประเสริฐ   สันนิษฐานได้โดยปริยายว่าพ่อขุนรามคำแหงมหาราชนั้น พระองค์ทรงไว้ซึ่งพรหมวิหาร ๔ ตลอดเวลา ดังจะยกตัวอย่างประกอบพอสมควร 

๑.  เมตตา
         หมายถึง ความรักที่มุ่งเพื่อปรารถนาดี ไม่หวังผลตอบแทนใดๆ ไม่ว่าจะเป็นผลตอบแทนทางกำลังใจหรือวัตถุก็ตาม 

          (๑) "เจ้าเมืองบ่เอาจกอบในไพร่............."
          (๒) "คนใดขี่ช้างมาหา มาเมืองมาสู่ ช่วยเหนือเฟื้อกู้ มันบ่มีช้าง บ่มีม้า บ่มีปั่วบ่มีนาง บ่มีเงินบ่มีทอง ให้แก่มัน ช่วยมันตวงเป็นบ้านเป็นเมือง............."

๒.  กรุณา
         หมายถึง ความสงสาร ปรานี มีความประสงค์จะสงเคราะห์ให้พ้นทุกข์ ไม่หวังผลตอบแทนใดๆ เช่นกัน มุ่งที่จะสงเคราะห์คนและสัตว์ที่มีความทุกข์ ให้หมดทุกข์ ตามกำลังกาย กำลังปัญญา กำลังทรัพย์ เท่าที่จะทำได้ แต่สิ่งที่จะนำมาสงเคราะห์นั้น จะต้องเป็นสิ่งที่ได้มาโดยชอบธรรม

          (๓) "ไพร่ฟ้าลูกเจ้าลูกขุน ผิแลผิดแผกแสกว้างกัน สวนดูแท้แล้จึงแล่งความแก่ข้าด้วยซื่อ............."
          (๔) "ได้ข้าเสือกข้าเสือหัวพุ่งหัวรบกันก็ดี บ่ฆ่าบ่ตี"

๓.  มุทิตา
         หมายถึง ความมีจิตชื่นบาน อ่อนโยน ยินดีเมื่อผู้อื่นได้ดี ด้วยความผ่องใสเหมือนดั่งตนเองเป็นผู้ได้รับ ไม่มีจิตริษยาเจือปน ไม่หวังผลตอบแทนด้วยกรณีใดๆ ทั้งสิ้น  แม้แต่คำว่าขอบใจ 

          (๕) "เมื่อชั่วพ่อขุนรามคำแหง เมืองสุโขทัยนี้ดี ในน้ำมีปลา ในนามีเข้า เจ้าเมืองบ่เอาจกอบในไพร่............."
          (๖) "เพื่อจูงวัวไปค้า ขี่ม้าไปขาย ใครจักใคร่ค้าช้างค้า ใครจักใคร่ค้าม้าค้า ใครจักใคร่ค้าเงินค้าทองค้า"

๔.  อุเบกขา
         หมายถึง มีอารมณ์เป็นกลางวางเฉย ไม่เอียงซ้ายเอียงขวา แต่ไม่ใช่ว่าใครจะเป็นอย่างไรก็เฉย กล่าวคือ ทรงความเป็นธรรม ไม่มีความลำเอียงต่อผู้ใดผู้หนึ่งที่จะต้องได้รับความทุกข์หรือความสุข  ด้วยอารมณ์ที่ประกอบไปด้วยความเมตตาปรานี พร้อมที่จะให้ความสงเคราะห์เสมอ เมื่อมีโอกาส 

          (๗) "ไพร่ฟ้าลูกเจ้าลูกขุน ผิแลผิดแผกแสกว้างกัน สวนดูแท้แล้จึงแล่งความแก่ข้าด้วยซื่อ บ่เข้าผู้ลักมักผู้ซ่อน เห็นเข้าท่านบ่ใคร่พิน เห็นสินท่านบ่ใคร่เดือด"
          (๘) "ในปากประตูมีกระดิ่งอันหนึ่งแขวนไว้หั้น ไพร่ฟ้าหน้าปก กลางบ้านกลางเมือง มีถ้อยความเจ็บท้องข้องใจ มันจักกล่าวถึงเจ้าขุนบ่ไร้ ไปลั่นกระดิ่งอันท่านแขวนไว้ พ่อขุนรามคำแหงเจ้าเมืองได้ยินเรียก เมื่อถามสวนความแก่มันด้วยซื่อ ไพร่ในเมืองสุโขทัยนี้จึ่งชม"

*********

          ������աóվԾҷ��������ҧ��ɮ� �������١����١�ع �������������Ҫ�ѧ ��������蹡�д�觷��ҡ��еپ���Ҫ�ѧ ��͢ع������˧����Ҫ��Ъ��Ф�������¾��ͧ���ͧ �����ɮ�����������Ӻҡ �ҧ��á���ռ��Ѵ�Թ�óվԾҷ��Шӵ�������繨�ԧ����صԸ�������ش ���Ѵ�Թ��������繵��᷹�����ҡ�ѵ����е�ͧ����ѡ������Ш�㨴������ �ҡ���ս��������Թ�� �еѴ�Թ����������� ����ա�����͡����ѡ�ѡ���ѧ �Թ�Թ�ҷ�Ҵ�Թ��㹡�þԨ�óҤ�� ������Ѻ��͹������´աѺ���Ǣͧ�Թ�ͧ�ͧ�����蹴���

            อาณาเขตของเมืองสุโขทัยกว้างขวาง เพราะสามารถปราบข้าศึกได้มาก ทางด้านตะวันออกมีพื้นที่ถึงเมืองสระหลวง เมืองสองแคว เมืองลุม เมืองจาบาย ทางทิศใต้ที่จังหวัดกำแพงเพชร นครสวรรค์ พิจิตร สุพรรณบุรี  ราชบุรี เพชรบุรี ถึงนครศรีธรรมราชและชายฝั่งทะเล ทางด้านตะวันตกจะอยู่ถึงเมืองหงสาวดี ทิศเหนือจะอยู่ถึงจังหวัดน่าน หลวงพระบาง พ่อขุนรามคำแหงปกครองและดูแลเมืองเหล่านี้อย่างดี ด้วยความเป็นธรรมมาโดยตลอด

หมากส้มหมากหวานหมายถึงอะไร

(จารึกวัดศรีชุม 1/51) 51 หมากส้ม หมายถึง ผลไม้รสเปรี้ยว หมากหวาน หมายถึงผลไม้รสหวาน

เกลื่อนเข้าแปลว่าอะไร

เกลื่อนเข้า หมายถึง เคลื่อนเข้ามา ขึ้นชื่อ หมายถึง ตั้งชื่อ ขึ้นใหญ่ หมายถึง เจริญเติบโต เข้า หมายถึง ข้าว ขวบปี

ผิดแผกแสกว้างกันหมายถึงอะไร

44. ยอร์ช เซเดส์ : “ไพร่ฟ้าข้าไทย” = ประชาชนพลเมือง บริพารลูกเจ้าลูกขุน 45. ยอร์ช เซเดส์ : “ผิดแผกแสกว้างกัน” = ผิดใจแตกแยกกัน เป็นความกัน 46. ยอร์ช เซเดส์ : “สวนดูแท้แล” = สอบสวนดูแน่แล้ว 47. ยอร์ช เซเดส์ : “จึงแล่งคงามแก่ขาด้วยซื่อ” = ตัดสินความแก่เขาทั้งสองโดยยุติธรรม

พ่อเชื้อ แปลว่าอะไร

(6) พ่อเชื้อ คำนี้น่าจะหมายถึงพ่อตัวผู้ล่วงลับไปแล้ว ดร. ประเสริฐ ณ นคร ได้ให้คำอธิบายไว้อย่างน่าสนใจยิ่งว่า พ่อเชื้อเสื้อดำ เป็นคำเดียวกัน ในวรรคต่อไป ใช้สั้น ๆ ว่า พ่อเชื้อ เท่านั้น เชื้อกับเสื้อเป็นคำเดียวกัน ไทยโบราณหมายถึง ผีบรรพบุรุษ