การสร้างรูปสี่เหลี่ยมโดยใช้วงเวียน pdf

การสร้างรูปเรขาคณิต from พัน พัน

• รปู สามเหลี่ยมทกุ รปู จะมมี มุ แหลมอยา่ งนอ้ ย 2 มมุ 3. รปู สามเหลี่ยมทม่ี มี มุ ปา้ น 1 มมุ เรยี กวา่ รปู สามเหลย่ี มมุมปา้ น

• รปู สามเหล่ยี มมมุ ฉาก จะมมี ุมฉากเพยี ง 1 มุม สงั เกตไดว้ า่ รูปสามเหลี่ยมทกุ รปู จะมีมมุ แหลมอย่างน้อย 2 มมุ
รปู สามเหล่ียมมมุ ฉาก จะมีมมุ ฉากเพียง 1 มมุ
• ร ูปสามเหล่ยี มมุมปา้ น จะมีมมุ ปา้ นเพยี ง 1 มุม และรปู สามเหล่ยี มมมุ ปา้ น จะมมี มุ ปา้ นเพยี ง 1 มมุ

จากนั้นรว่ มกนั ท�ำ กิจกรรมหนา้ 8 แล้วท�ำ แบบฝึกหดั 6.2 | 7สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
เปน็ รายบุคคล
หนังสอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
ข้อควรระวัง การเรยี กชอ่ื และการบอกชนดิ ของรปู สามเหลย่ี ม บทที่ 6 | รปู สามเหล่ยี ม
บางคนอาจใช้คำ�ส้ัน ๆ เช่น มุมแหลม มุมฉาก ซ่งึ ครคู วร
แนะน�ำ ใหใ้ ชค้ ำ�ใหถ้ ูกต้อง โดยจะต้องมคี �ำ วา่ “รูปสามเหลย่ี ม” เฉลยหนา้ 8
น�ำ หนา้ เสมอ เชน่ รปู สามเหลย่ี ม ABC รปู สามเหลย่ี มมมุ แหลม 1
รปู สามเหลี่ยมมมุ ฉาก
1) รูปสามเหล่ยี มมมุ ฉาก เพราะมีมุมฉาก 1 มุม คือ A^BC
หนงั สือเรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6 2) 2) รูปสามเหลี่ยมมมุ ป้าน เพราะมมี มุ ป้าน 1 มมุ คือ S^ET
บทที่ 6 | รปู สามเหลีย่ ม S 3) รปู สามเหลย่ี มมุมแหลม เพราะมีมุมทกุ มมุ เป็นมุมแหลม
4) รูปสามเหลยี่ มมมุ แหลม เพราะมีมุมทกุ มุมเป็นมมุ แหลม
ปฏบิ ตั ิกจิ กรรม 5) รูปสามเหลย่ี มมุมฉาก เพราะมีมุมฉาก 1 มุม คือ P^DK
6) รูปสามเหล่ยี มมุมปา้ น เพราะมีมุมปา้ น 1 มมุ คอื LO^G
1 ระบุชนิดของรปู สามเหลยี่ ม พร้อมเหตผุ ล
1) C 2
1) ผดิ เพราะรูปสามเหล่ยี มมุมแหลมจะมมี มุ ทกุ มมุ เปน็ มมุ แหลม
A B E T 2) ผดิ เพราะรูปสามเหลยี่ มมุมฉากจะมีมุมฉากเพยี ง 1 มุม
3) พ จ 3) ถูก
4) 4) ผิด เพราะมีมมุ หนงึ่ เป็นมุมฉาก ดังนนั้ รปู สามเหลีย่ มนเี้ ป็นรูปสามเหลี่ยมมมุ ฉาก

ก อ 6) L ง
5) D O

P K
2
G

2 ขอ้ ความต่อไปนีถ้ ูกหรอื ผดิ ถา้ ผิด ผดิ เพราะเหตุใด
1) รปู สามเหลีย่ มมุมแหลม จะมีมุมแหลมอย่างน้อย 2 มมุ
2) รูปสามเหลี่ยมทีม่ ีมุมฉาก 2 มมุ เป็นรูปสามเหล่ียมมุมฉาก
3) รูปสามเหล่ียมมมุ ปา้ นทกุ รูป มมี ุมทเ่ี ป็นมุมแหลม 2 มุม
4) รปู สามเหลย่ี มที่มมุ 3 มุม มีขนาด 30 ำ 60 ำ และ 90 ำ เปน็ รูปสามเหลี่ยมมุมแหลม

แบบฝึกหัด 6.2

8 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

8  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพืน้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 6 | รปู สามเหล่ยี ม
ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เลม่ 2

4. การสอนการจำ�แนกชนิดของรูปสามเหลย่ี มโดยพิจารณาจาก หนังสือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
ความยาวของด้าน ครอู าจจัดกิจกรรมในท�ำ นองเดยี วกันกบั บทที่ 6 | รปู สามเหลี่ยม
การสอนการจำ�แนกชนดิ ของรูปสามเหลย่ี ม โดยพจิ ารณาจาก
ขนาดของมมุ โดยใหน้ กั เรยี นทำ�กิจกรรมส�ำ รวจความยาว การจำาแนกชนดิ ของรูปสามเหลีย่ มโดยพิจารณาจากความยาวของด้าน
ของด้านของรปู สามเหล่ยี ม หนา้ 9 แลว้ ร่วมกันอภิปราย
เกย่ี วกบั ผลท่ีไดจ้ ากการสำ�รวจ เพือ่ นำ�ไปสขู่ อ้ สรุปเกย่ี วกบั กิจกรรมสาำ รวจความยาวของดา้ นของรปู สามเหล่ยี ม O
การจ�ำ แนกชนดิ ของรูปสามเหล่ียมหน้า 10 จาำ แนกรูปสามเหลีย่ มเปน็ 3 กลุ่ม โดยพจิ ารณาจากความยาวของดา้ น

หมายเหตุ กจิ กรรมส�ำ รวจความยาวของดา้ นของรปู สามเหลย่ี ม Eข
ครอู าจแนะน�ำ ใหน้ กั เรยี นใชส้ นั ตรง หรอื ไมบ้ รรทดั ในการ
ตรวจสอบความยาวของดา้ นของรปู สามเหลย่ี ม DB ค N
Aก M ม
5. หนา้ 10 เป็นการสรปุ ชนิดของรปู สามเหลี่ยม ซึ่งเมื่อ
พิจารณาจากความยาวของด้าน สามารถจ�ำ แนกรูปสามเหลยี่ ม อ
ได้ 3 ชนดิ คือ รูปสามเหลย่ี มด้านเท่า รูปสามเหลีย่ มหน้าจวั่ X
และรปู สามเหลีย่ มด้านไมเ่ ท่า ท้ังนี้ครูควรยกตัวอยา่ ง
รปู สามเหลี่ยมอ่นื เพ่ิมเตมิ ใหน้ กั เรยี นตรวจสอบและบอกชนิด H K Z ส
ของรูปสามเหลย่ี ม พร้อมระบุเหตผุ ล แล้วรว่ มกันทำ�กจิ กรรม ด Y P
หนา้ 11 และรว่ มกนั อภปิ รายเกย่ี วกบั ค�ำ ตอบทไ่ี ดจ้ ากกจิ กรรม ป
เพอ่ื น�ำ ไปสขู่ อ้ สรปุ ในหนา้ 12 เก่ียวกับลักษณะ ท G
ของรูปสามเหลี่ยมแต่ละชนิด ท้ังนีค้ รูควรเนน้ ย�้ำ วา่ R

• รูปสามเหลยี่ มหนา้ จ่วั เปน็ รปู สามเหลยี่ มทีม่ ดี ้าน U C
T
ยาวเท่ากนั 2 ดา้ น ซึ่งรปู สามเหลยี่ มหนา้ จัว่ บางรปู
อาจเปน็ รูปสามเหลี่ยมมมุ แหลม รปู สามเหล่ยี มมมุ ฉาก รูปสามเหล่ียมแต่ละกลมุ่ มรี ปู ใดบา้ ง และความยาวของดา้ น
หรอื รปู สามเหล่ียมมมุ ปา้ น ของรปู สามเหลย่ี มแต่ละกลุ่มเป็นอยา่ งไร

• รูปสามเหลยี่ มด้านไม่เทา่ เป็นรปู สามเหล่ยี มท่ีมดี ้าน กลุม่ 1 รปู สามเหลีย่ มทีม่ ดี า้ นทุกดา้ นยาวเทา่ กนั ได้แก ่ DEB และ อมส
กลุม่ 2 รูปสามเหลีย่ มทม่ี ีด้านยาวเท่ากัน 2 ดา้ น ไดแ้ ก ่ MON AHK ดปท และ RPT
แต่ละดา้ นยาวไม่เทา่ กัน ซึ่งรปู สามเหลี่ยมดา้ นไม่เทา่ กลุ่ม 3 รูปสามเหลย่ี มที่มดี า้ นแตล่ ะดา้ นยาวไม่เท่ากัน
บางรูปอาจเป็นรปู สามเหลี่ยมมุมแหลม ไดแ้ ก่ กขค XYZ และ GUC | 9สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
รปู สามเหล่ียมมมุ ฉาก หรอื รูปสามเหลีย่ มมุมปา้ น
จากน้นั ใหท้ ำ�แบบฝึกหัด 6.3 เปน็ รายบคุ คล หนังสือเรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รปู สามเหลยี่ ม

การจาำ แนกชนดิ ของรปู สามเหล่ียม นอกจากพิจารณาจากขนาดของมุมแลว้ ยงั อาจพิจารณาไดจ้ าก
ความยาวของดา้ น ซง่ึ สามารถจำาแนกได้ 3 ชนดิ คือ

1. รปู สามเหลี่ยมที่มดี า้ นทุกด้านยาวเทา่ กนั เรียกว่า รูปสามเหล่ียมด้านเทา่

2. รูปสามเหล่ยี มที่มีด้านยาวเท่ากนั 2 ดา้ น เรยี กวา่ รูปสามเหล่ียมหน้าจ่ัว

3. รูปสามเหลี่ยมที่มดี ้านแต่ละดา้ นยาวไม่เท่ากนั เรียกวา่ รปู สามเหลยี่ มดา้ นไมเ่ ทา่

10 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  9

คู่มือครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 6 | รูปสามเหล่ยี ม
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เล่ม 2

หนังสือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6 หนังสือเรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รปู สามเหล่ียม บทที่ 6 | รูปสามเหลีย่ ม

ปฏิบัตกิ จิ กรรม W เฉลยหนา้ 11
1 วัดความยาวของด้านของรูปสามเหลย่ี ม แล้วตอบคำาถาม
1 XYU และ จชส เพราะรูปสามเหลีย่ มแต่ละรปู มีดา้ นทกุ ดา้ นยาวเท่ากนั
CY 1) CEG และ อฟก เพราะรปู สามเหลยี่ มแต่ละรูปมีดา้ นยาวเท่ากนั 2 ดา้ น
WRT และ วดพ เพราะรปู สามเหล่ียมแต่ละรปู มีดา้ นแต่ละดา้ นยาวไม่เทา่ กนั
2)
3)

U

E รูป 1 G X รปู 2 R T 2
รูป 3 1) รปู สามเหลีย่ มดา้ นเทา่ โดยแต่ละมมุ มขี นาด 60 ํ
2) รปู สามเหลีย่ มหน้าจัว่
ว ด 3) รูปสามเหลี่ยมด้านไมเ่ ท่า

ส ฟ ก
รูป 4 รูป 6

รปู 5

1) รปู ใดบา้ งเปน็ รปู สามเหลย่ี มด้านเท่า เพราะเหตใุ ด
2) รูปใดบ้างเปน็ รูปสามเหล่ียมหน้าจั่ว เพราะเหตุใด
3) รูปใดบา้ งเปน็ รปู สามเหลี่ยมด้านไมเ่ ท่า เพราะเหตุใด

2 วัดขนาดของมมุ ของรปู สามเหลีย่ มในขอ้ 1 แล้วตอบคาำ ถาม
1) รูปสามเหลย่ี มชนิดใดท่มี ุมทุกมมุ มขี นาดเทา่ กนั และแตล่ ะมมุ มขี นาดเท่าใด
2) รูปสามเหลย่ี มชนดิ ใดทม่ี ุม 2 มมุ มขี นาดเท่ากัน
3) รปู สามเหล่ียมชนดิ ใดท่มี มุ ท้งั สามมมุ มขี นาดไมเ่ ท่ากัน

| 11สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

10  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทท่ี 6 | รปู สามเหลย่ี ม
ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 6 เลม่ 2
หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
6. เพอ่ื ตรวจสอบความเขา้ ใจและสรปุ ความรทู้ ไ่ี ด้ บทท่ี 6 | รูปสามเหลีย่ ม
ใหน้ กั เรยี นท�ำ กจิ กรรมหนา้ 12 เปน็ รายบคุ คล
รูปสามเหล่ียมดา้ นเท่า มดี า้ นทุกดา้ นยาวเท่ากนั
และมุมแตล่ ะมุมมีขนาด 60 องศา

รปู สามเหล่ยี มหนา้ จวั่ มดี า้ นยาวเท่ากนั 2 ดา้ น
และมมุ มีขนาดเทา่ กนั 2 มมุ ซ่งึ เปน็ มุมทมี่ ดี ้านทย่ี าวไมเ่ ท่ากัน
เป็นแขนของมมุ

รูปสามเหลย่ี มด้านไมเ่ ทา่ มีดา้ นแตล่ ะด้านยาวไมเ่ ทา่ กนั
และมุมแต่ละมุมมีขนาดไม่เทา่ กัน

แบบฝึกหัด 6.3

ตรวจสอบความเข้าใจ

จากรปู ทก่ี ำาหนด มรี ูปสามเหลี่ยมท้งั หมดกี่รปู พร้อมระบชุ นดิ ของรูปสามเหลย่ี ม และเหตผุ ล
Q

120 ำ F
HD

ส่ิงทไ่ี ด้เรยี นรู้

การจาำ แนกชนดิ ของรปู สามเหลี่ยม พจิ ารณาจากสิง่ ใดไดบ้ ้าง จากสิง่ ทใ่ี ช้พิจารณา
จาำ แนกรูปสามเหลย่ี มได้กชี่ นดิ อะไรบา้ ง

12 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

หนังสือเรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทที่ 6 | รูปสามเหล่ียม

เฉลยหน้า 12
ตรวจสอบคว�มเข�้ ใจ
มรี ปู สามเหล่ยี มทั้งหมด 3 รปู ไดแ้ ก่ HQF HQD และ DQF
เมอื่ จาํ แนกรูปสามเหล่ยี มตามขนาดของมุม จะได้วา่

HQF เปน็ รปู สามเหล่ียมมมุ ฉาก เพราะมีมมุ ฉาก 1 มุม คอื HQ^F
HQD เป็นรูปสามเหลี่ยมมมุ ปา้ น เพราะมมี มุ ปา้ น 1 มุม คอื Q^DH
DQF เปน็ รปู สามเหลย่ี มมุมแหลม เพราะมมี ุมทกุ มมุ เป็นมุมแหลม
เม่อื จําแนกรูปสามเหลี่ยมตามความยาวของด้าน จะได้ว่า
HQF เป็นรูปสามเหล่ียมดา้ นไม่เท่า เพราะมดี า้ นแต่ละด้านยาวไม่เทา่ กนั
HQD เป็นรปู สามเหลี่ยมหน้าจวั่ เพราะมีดา้ นยาวเท่ากัน 2 ดา้ น คือ m(HD) = m(DQ)
DQF เป็นรูปสามเหล่ียมดา้ นเทา่ เพราะมดี ้านทุกดา้ นยาวเทา่ กนั

ส่งิ ทไ่ี ดเ้ รียนรู้
พจิ ารณาได้จากขนาดของมุมและความยาวของดา้ น โดยเมอ่ื พจิ ารณาจากขนาดของมมุ สามารถจาํ แนก
รปู สามเหล่ียมได้ 3 ชนิด คือ รูปสามเหล่ยี มมุมแหลม รูปสามเหล่ยี มมมุ ฉาก และรปู สามเหลีย่ มมุมปา้ น
เม่ือพิจารณาจากความยาวของดา้ น สามารถจําแนกรปู สามเหล่ียมได้ 3 ชนดิ คอื รูปสามเหล่ยี มดา้ นเทา่
รูปสามเหลีย่ มหน้าจ่ัว และรปู สามเหลย่ี มด้านไมเ่ ทา่

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  11

คู่มอื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 6 | รปู สามเหลย่ี ม
ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 6 เลม่ 2

16.12 กสา่วรนอต่าา่ นง กๆาขรอเขงียรนปู จสำ�านมวเหนลน่ียับมที่มากกว่า 100,000

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ หนังสือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทที่ 6 | รปู สามเหล่ยี ม
เน้ือหานี้สอนเพื่อเปน็ ความรูพ้ ืน้ ฐานในการเรียน
เรอื่ งการสร้างรปู สามเหล่ยี มและพนื้ ทขี่ องรปู สามเหลี่ยม 6.2 สว่ นต่าง ๆ ของรปู สามเหล่ียม

ส่ือการเรียนรู้ ฐาน มมุ ท่ีฐาน มุมยอด และดา้ นประกอบมมุ ยอด

1. กระดาษทตี่ ดั เปน็ รูปสามเหลีย่ มชนิดตา่ ง ๆ เม่ือกำาหนดด้านใดดา้ นหน่ึงเป็น ฐาน ของรูปสามเหลีย่ ม
มมุ ทมี่ ฐี านเป็นแขนหน่ึงของมุม เรียกวา่ มุมที่ฐาน
2. กระดาษจดุ มุมทอ่ี ยตู่ รงขา้ มกบั ฐาน เรียกวา่ มุมยอด
ด้านแตล่ ะด้านท่เี ป็นแขนของมุมยอด เรยี กว่า ดา้ นประกอบมมุ ยอด
แนวการจัดการเรยี นรู้
A ABC ถา้ CB เปน็ ฐาน
การสอนใหน้ ักเรียนรู้จักสว่ นต่าง ๆ ของรูปสามเหลยี่ ม จะม ี A^CB และ C^BA เปน็ มมุ ท่ฐี าน
ครูอาจแบ่งเนือ้ หาตามล�ำ ดับการเรียนรูด้ งั น้ี CA^B เปน็ มุมยอด

• ฐาน มมุ ที่ฐาน มุมยอด และดา้ นประกอบมมุ ยอด C ฐาน B AC และ AB เป็นดา้ นประกอบมุมยอด
• สว่ นสงู
• มมุ ภายใน Tฐาน PTR ถ้า TR เป็นฐาน
P ฐาน จะม ี P^TR และ P^RT เป็นมมุ ทีฐ่ าน
โดยอาจจดั กจิ กรรมดงั น้ี R^PT เปน็ มมุ ยอด
1. ครูแนะน�ำ ใหน้ กั เรยี นรจู้ กั ฐาน มุมทฐี่ าน มุมยอด และ R PT และ PR เป็นดา้ นประกอบมุมยอด
ดา้ นประกอบมุมยอดของรปู สามเหล่ียม โดยใช้กระดาษทต่ี ดั ข
เปน็ รูปสามเหลย่ี มประกอบการอธิบาย แล้วใหน้ กั เรยี น คกข ถา้ กค เปน็ ฐาน
พจิ ารณารปู หนา้ 13 และชว่ ยกนั ระบฐุ าน มมุ ทฐ่ี าน มมุ ยอด ก จะมี ข^กค และ ข^คก เปน็ มุมทีฐ่ าน
และดา้ นประกอบมมุ ยอด ทง้ั นค้ี รอู าจใชร้ ปู หนา้ 13 โดย ก^ขค เป็นมุมยอด
กำ�หนดด้านอนื่ เปน็ ฐาน หรืออาจยกตัวอย่างรปู สามเหลยี่ ม ค ขก และ ขค เป็นด้านประกอบมุมยอด
อนื่ เพม่ิ เติม ให้นักเรียนระบุส่วนต่าง ๆ ของรูปสามเหลยี่ ม
จากนน้ั รว่ มกันท�ำ กจิ กรรมหน้า 14 และทำ�แบบฝึกหดั 6.4 | 13สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
เปน็ รายบุคคล
หนังสือเรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รปู สามเหลย่ี ม

ระบุฐาน มมุ ท่ีฐาน มุมยอด หรอื ด้านประกอบมมุ ยอด

1 กำาหนด งล เป็นฐาน 2 กาำ หนด OM^N และ O^NM เป็นมมุ ทฐ่ี าน

ต MO

งล N
3 กาำ หนด E^RV เป็นมุมยอด 4 กาำ หนด PS และ SK เปน็ ดา้ นประกอบมุมยอด

V P

RE SK

5 กาำ หนด พ^กอ และ กพ^อ เปน็ มมุ ท่ฐี าน 6 กำาหนด ว^บน เป็นมุมทีฐ่ าน

2ก และ นบ เปน็ ด้านประกอบมมุ ยอด

อบ

วน


แบบฝกึ หัด 6.4

14 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

12  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คู่มอื ครู รายวชิ าพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 6 | รปู สามเหล่ยี ม
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เลม่ 2

หนังสือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รูปสามเหลย่ี ม

เฉลยหน้า 14

1 งตล ถ้า งล เป็นฐาน จะมี ต^งล และ ต^ลง เป็นมุมทฐ่ี าน ง^ตล เปน็ มมุ ยอด
ตง และ ตล เปน็ ดา้ นประกอบมมุ ยอด

2 MON ถ้า OM^N และ O^NM เป็นมุมทีฐ่ าน จะมี MN เป็นฐาน M^ON เป็นมมุ ยอด
MO และ ON เปน็ ด้านประกอบมมุ ยอด

3 RVE ถ้า E^RV เปน็ มมุ ยอด จะมี VE เป็นฐาน R^EV และ R^VE เป็นมมุ ทฐ่ี าน
RE และ RV เป็นด้านประกอบมมุ ยอด

4 PSK ถ้า PS และ SK เป็นด้านประกอบมมุ ยอด จะมี PK เป็นฐาน
S^PK และ S^KP เป็นมุมทฐ่ี าน P^SK เป็นมมุ ยอด

5 กอพ ถ้า พ^กอ และ กพ^อ เปน็ มุมที่ฐาน จะมี กพ เป็นฐาน ก^อพ เป็นมมุ ยอด
กอ และ พอ เปน็ ด้านประกอบมมุ ยอด

6 วบน ถา้ ว^บน เป็นมุมทฐี่ าน และ นบ เปน็ ดา้ นประกอบมมุ ยอด จะมี วบ เป็นฐาน
บ^นว เปน็ มมุ ยอด บ^วน เป็นมมุ ท่ฐี านอีกมมุ หนง่ึ และ วน เปน็ ด้านประกอบมมุ ยอดอีกด้านหนึง่

2. หนา้ 15 เปน็ การแนะน�ำ เพม่ิ เตมิ เกย่ี วกบั ฐาน หนังสอื เรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
ของรปู สามเหลย่ี มหนา้ จว่ั ดา้ นประกอบมมุ ฉาก บทท่ี 6 | รูปสามเหลย่ี ม
และดา้ นตรงขา้ มมมุ ฉากของรปู สามเหลย่ี มมมุ ฉาก
โดยครคู วรใชร้ ปู ประกอบการอธบิ าย จากนน้ั รว่ มกนั โดยท่ัวไป การกำาหนดฐานของรปู สามเหลย่ี ม จะกาำ หนดดา้ นใดเปน็ ฐานก็ได ้
ท�ำ กจิ กรรม แตร่ ูปสามเหลยี่ มหน้าจ่วั ซงึ่ มีด้านยาวเทา่ กัน 2 ดา้ น ถือเปน็ ข้อตกลงว่า ใหก้ ำาหนด
ดา้ นทไ่ี ม่ใชด่ ้านคทู่ ยี่ าวเทา่ กนั เปน็ ฐาน

Z เชน่ XYZ เปน็ รูปสามเหลี่ยมหนา้ จัว่
XY
ซงึ่ m(XZ ) = m(YZ )
มี XY เปน็ ฐาน Z^XY และ Z^YX เปน็ มุมท่ีฐาน
X^ZY เปน็ มุมยอด

XZ และ YZ เป็นด้านประกอบมุมยอด

ในรูปสามเหลีย่ มมมุ ฉาก ด้านทปี่ ระกอบกันเปน็ มมุ ฉาก เรยี กว่า ด้านประกอบมมุ ฉาก
ด้านทอี่ ยู่ตรงข้ามกบั มุมฉาก เรยี กว่า ด้านตรงข้ามมุมฉาก

M เช่น MON เปน็ รปู สามเหลีย่ มมมุ ฉาก
ด้านตรงขา้ มมุมฉาก ซง่ึ M^NO เป็นมุมฉาก

N O ม ี MN และ NO เป็นด้านประกอบมุมฉาก
MO เปน็ ด้านตรงข้ามมุมฉาก
ด้านประกอบมมุ ฉาก

ระบสุ ่วนตา่ ง ๆ ของรูปสามเหลยี่ ม

1C B 2R

A P D
T 4 W

3 S
N

ME

| 15สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  13

คู่มือครู รายวชิ าพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 6 | รปู สามเหลี่ยม
ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 6 เลม่ 2

หนงั สือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รูปสามเหล่ียม

เฉลยหน้า 15

1 CBA เปน็ รปู สามเหลยี่ มมมุ ฉาก มี CB และ AB เป็นดา้ นประกอบมุมฉาก
CA เป็นด้านตรงขา้ มมมุ ฉาก

2 RDP เปน็ รปู สามเหล่ียมหนา้ จวั่ มี RP เป็นฐาน D^RP และ D^PR เป็นมุมทฐี่ าน
R^DP เปน็ มุมยอด RD และ PD เปน็ ดา้ นประกอบมุมยอด

3 NST เปน็ รปู สามเหลย่ี มหนา้ จ่วั มี NT เป็นฐาน S^NT และ S^TN เปน็ มมุ ท่ีฐาน
N^ST เปน็ มุมยอด NS และ ST เปน็ ด้านประกอบมมุ ยอด

4 MEW เป็นรูปสามเหลีย่ มหน้าจั่ว มี MW เป็นฐาน EM^W และ EW^M เปน็ มมุ ทฐ่ี าน
M^EW เปน็ มุมยอด ME และ WE เป็นดา้ นประกอบมมุ ยอด
หรอื MEW เปน็ รูปสามเหล่ยี มมุมฉาก มี ME และ WE เป็นด้านประกอบมุมฉาก
MW เป็นด้านตรงข้ามมุมฉาก

3. ครแู นะนำ�สว่ นสูง และความสงู ของรูปสามเหลี่ยม หนังสือเรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6่สวน ูสง
โดยเขียนรูปหรือใช้กระดาษท่ีตัดเปน็ รปู สามเหลยี่ มประกอบ บทท่ี 6 | รปู สามเหลย่ี ม
การอธบิ าย พรอ้ มสาธิตวิธีเขยี นสว่ นของเส้นตรงแสดง
สว่ นสูง และการวดั สว่ นสงู จากนน้ั ใหน้ ักเรยี นพิจารณารปู ส่วนสูง
หน้า 16-18 ครูใชก้ ารถาม-ตอบประกอบการอธบิ าย
ซง่ึ หน้า 16 ครคู วรอธิบายเพม่ิ เติมเก่ยี วกบั การระบฐุ าน สว่ นของเส้นตรงท่ลี ากจากจดุ ยอดมมุ ของมมุ ยอด มาต้งั ฉากกบั ฐานหรือแนวของฐาน
และส่วนสูงของ XYZ เรียกว่า สว่ นสงู และความยาวของส่วนสงู เรียกว่า ความสงู
หนา้ 17 เปน็ การแสดงใหเ้ หน็ สว่ นสงู ทกุ เสน้ ของรปู สามเหลย่ี ม
และหนา้ 18 เปน็ การแนะน�ำ สว่ นสงู ของรปู สามเหลย่ี มมมุ ฉาก R
จากนัน้ ร่วมกันท�ำ กิจกรรมหน้า 18 แลว้ ทำ�แบบฝกึ หัด 6.5 RST มี TS เปน็ ฐาน
เปน็ รายบุคคล
T^RS เป็นมมุ ยอด
14  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ RP เป็นสว่ นสงู

TPS
ฐาน

ฐาน ค อคล ม ี อค เปน็ ฐาน
ค^ลอ เป็นมมุ ยอด
น ส่วนสูง และ นล เปน็ สว่ นสงู

Z

สว่ นสงู XYZ มี XY เป็นฐาน
X^ZY เปน็ มุมยอด

และ ZW เปน็ ส่วนสงู

Y ฐาน XW
เเนวของฐาน

16 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครู รายวิชาพน้ื ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 6 | รูปสามเหลี่ยม
ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 6 เล่ม 2

หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6 หนังสอื เรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รปู สามเหล่ยี ม บทที่ 6 | รูปสามเหลีย่ ม

A ในรปู สามเหล่ยี มมมุ ฉาก ถ้าดา้ นประกอบมมุ ฉากด้านหนึ่งเปน็ ฐาน ด้านประกอบมมุ ฉาก
อกี ด้านหน่ึงจะเปน็ ส่วนสูง เช่น
E
B
D H BKG เป็นรูปสามเหลีย่ มมุมฉาก
ซง่ึ มี BK เปน็ ด้านตรงขา้ มมุมฉาก
CF B ม ี BG และ GK เปน็ ดา้ นประกอบมมุ ฉาก

ABC ถา้ CB เป็นฐาน C^AB เปน็ มมุ ยอด และ AF เป็นส่วนสงู GK
หรือ ABC ถ้า AC เป็นฐาน A^BC เป็นมมุ ยอด และ BD เปน็ สว่ นสูง ถา้ BG เปน็ ฐาน B^KG เปน็ มมุ ยอด และ GK เปน็ ส่วนสูง
หรอื ABC ถ้า AB เปน็ ฐาน A^CB เปน็ มุมยอด และ CE เป็นส่วนสงู หรือ ถ้า GK เปน็ ฐาน G^BK เปน็ มุมยอด และ BG เป็นส่วนสูง

ถา้ BK เป็นฐาน B^GK เปน็ มุมยอด และ GH เป็นส่วนสูง

K หาความสูงของรปู สามเหลย่ี ม ป
L ส
M
1 2

3.1 เซนตเิ มตร ฐาน 3.6 เซนตเิ มตร

PO M ร

G KB
ฐาน

N 3 D4 ก
U
KMO ถา้ KM เป็นฐาน K^OM เปน็ มมุ ยอด และ OL เป็นสว่ นสงู ฐาน 2.8 เซนติเมตร ว 2 เซนติเมตร
หรอื KMO ถา้ OM เป็นฐาน O^KM เป็นมุมยอด และ KP เปน็ สว่ นสงู ค ฐาน
หรอื KMO ถา้ OK เป็นฐาน OM^K เป็นมุมยอด และ MN เป็นส่วนสงู
N น

แบบฝึกหดั 6.5

| 17สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 18 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

4. การสอนมุมภายในของรูปสามเหลย่ี ม ครคู วรใหน้ ักเรียน หนงั สือเรียนรายวิชาพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
ทำ�กิจกรรมส�ำ รวจมุมภายในของรปู สามเหลย่ี ม หนา้ 19 บทที่ 6 | รปู สามเหลี่ยม
โดยสามารถดาวน์โหลดกระดาษจุดไดจ้ าก QR code
แลว้ รว่ มกันตอบคำ�ถามทา้ ยกิจกรรม พร้อมอภปิ รายเก่ียวกบั มุมภายใน
ค�ำ ตอบท่ีได้ เพอ่ื นำ�ไปสขู่ ้อสรุปทว่ี า่ ขนาดของมมุ ภายใน
ของรปู สามเหลี่ยมรวมกนั ได้ 180 องศา หรือ 2 มมุ ฉาก กจิ กรรมสาำ รวจมุมภายในของรูปสามเหลย่ี ม
ปฏิบัตติ ามขนั้ ตอนต่อไปนี้
1. ให้แต่ละกลุม่ เขียนรปู สามเหลยี่ มมมุ แหลม รปู สามเหลย่ี มมุมฉาก และรปู สามเหล่ียมมมุ ปา้ น
อย่างละ 1 รูป บนกระดาษจุด แลว้ ตดั กระดาษตามรูป เขยี นตัวเลขกาำ กับมมุ เช่น

1

32
2. ฉีกกระดาษสว่ นที่เปน็ มุมของรปู สามเหล่ียม ดังรูป

11

33 22

3. สรา้ งมมุ ตรง โดยใหจ้ ุด A เป็นจุดยอดมมุ แล้วนำามมุ ทั้งสามมุม จากข้อ 2. มาวางเรียงต่อกัน
และไมซ่ อ้ นทับกัน โดยให้จุดยอดมมุ อยู่ทจี่ ุด A ดงั รูป

1
23

A

ขนาดของมุม 3 มมุ รวมกนั ไดก้ ี่องศา เพราะเหตุใด

180 ำ เพราะเมื่อนำามุมทงั้ สามมุมมาวางเรยี งตอ่ กัน กระดาษจดุ
โดยไมซ่ ้อนทบั กัน ไดเ้ ป็นมมุ ตรง ซ่ึงมขี นาดเทา่ กบั 180 ำ

| 19สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  15

คูม่ อื ครู รายวิชาพนื้ ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 6 | รูปสามเหล่ียม
ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 6 เลม่ 2
หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
5. ครใู ชก้ ารถาม-ตอบประกอบการอธบิ ายตวั อยา่ ง บทท่ี 6 | รปู สามเหล่ยี ม
การหาขนาดของมมุ ทไ่ี มไ่ ดร้ ะบหุ นา้ 20 แลว้ รว่ มกนั
ท�ำ กจิ กรรม ซง่ึ ขอ้ 5 และขอ้ 6 ครอู าจแนะน�ำ ใหใ้ ช้ ขนาดของมุมภายในของรูปสามเหลย่ี มรวมกนั ได้ 180 องศา หรือ 2 มุมฉาก
ความรเู้ กย่ี วกบั สมบตั ขิ องรปู สามเหลย่ี มหนา้ จว่ั จากนน้ั
ท�ำ แบบฝกึ หดั 6.6 เปน็ รายบคุ คล •C

6. เพอ่ื ตรวจสอบความเขา้ ใจและสรปุ ความรทู้ ไ่ี ด้ จากรูป หาขนาดของ C^ A 60 ำ 30 ำ B
ใหน้ กั เรยี นท�ำ กจิ กรรมหนา้ 21 เปน็ รายบคุ คล
วธิ คี ิด เนื่องจาก ขนาดของมมุ ภายในของรปู สามเหลย่ี มรวมกนั ได้ 180 องศา
16  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จะได้ 60 + 30 + C^ = 180 องศา

C^ = 180 – 90 องศา
C^ = 90 องศา
ดงั นนั้ ^C มีขนาด 90 องศา

ตอบ ๙๐ องศา

หาขนาดของมุมทไ่ี มไ่ ดร้ ะบุ

1น 2 P3 ข
52 ำ 40 ำ 29 ำ
^ม มีขนาด 43 ำ

85 ำ มG 120 ำ บ
ล D 77 ำ ^บ มขี นาด 74 ำ
4N ส
G^ มขี นาด 20 ำ

5 ด ^ด มีขนาด 40 ำ 6
T
N^ มีขนาด 32 ำ ^อ มขี นาด 70 ำ ^T และ ^B มีขนาด 32 ำ

116 ำ B
C
58 ำ 70 ำ
SO ก อ แบบฝกึ หดั 6.6

20 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตรวจสอบความเขา้ ใจ หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รูปสามเหลยี่ ม
ตอบคาำ ถามโดยใช้ขอ้ มูลที่กำาหนด
กำาหนดให้ ADF เปน็ รูปสามเหลยี่ มหน้าจั่ว D

7.7 ซCม. 4.5 ซม.
B 2.7 ซม.

35 ำ 3 ซม. F 2 ซม. E
A
4.7 ซม.

1 บAอDก ฐเาปน็น ฐ มามุนท Aี่ฐา^DนF แมลุมะย อFดA^ D แลเปะดน็ ้ามนุมปทรี่ฐะากนอ บAม^FุมDยอเปด็น มุมยอด AF และ DF เปน็ ด้านประกอบมมุ ยอด
2 มมุ ที่ฐานแตล่ ะมุมมีขนาดเทา่ ใด

มีขนาดมมุ ละ 35 ำ
3 มมุ ยอดมขี นาดเท่าใด 110 ำ
4 ADF มคี วามสูง และความยาวฐานเทา่ ใด มีความสูง 2.7 ซม. และมคี วามยาวฐาน 7.7 ซม.

ส่งิ ทีไ่ ด้เรยี นรู้

ข้อความตอ่ ไปนถ้ี ูกหรือผิด ถา้ ผิด ผิดเพราะเหตุใด พรอ้ มเขยี นรูปครา่ ว ๆ ประกอบการอธิบาย
1 KMP ทมี่ ี KP เปน็ ฐาน จะม ี M^KP เปน็ มมุ ยอด

2 BTS ทม่ี ี BS และ TS เปน็ ด้านประกอบมุมยอด จะม ี BT เปน็ ฐาน

3 ส่วนสูง เปน็ สว่ นของเสน้ ตรงทลี่ ากจากจุดยอดมุมของมมุ ยอด มายังฐานของรปู สามเหล่ียม

4 รูปสามเหลีย่ มทีม่ ุมที่ฐานมีขนาด 30 ำ และ 70 ำ มมุ ยอดจะเป็นมมุ ฉาก

5 รปู สามเหล่ยี มมุมฉาก ถ้าด้านตรงขา้ มมมุ ฉากเป็นฐาน ดา้ นประกอบมุมฉาก
ดา้ นใดด้านหน่งึ จะเปน็ สว่ นสูง

| 21สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คูม่ อื ครู รายวิชาพ้นื ฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 6 | รูปสามเหลี่ยม
ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เล่ม 2

หนงั สือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รปู สามเหลีย่ ม

เฉลยหนา้ 21

ส่ิงท่ไี ดเ้ รียนรู้

1 ผดิ เพราะ ถ้า KMP มี KP เป็นฐาน ตวั อยา่ ง M
จะมี KM^P เปน็ มมุ ยอด

2 ถูก K ฐาน P

ตัวอย่าง B
3 ผดิ เพราะ สว่ นสูงตอ้ งเป็นส่วนของเส้นตรงทลี่ าก
่สวน ูสง
จากจดุ ยอดมุมของมมุ ยอด มาต้ังฉากกบั ฐาน

4 ผิด เพราะ ถ้ามุมท่ีฐานมขี นาด 30 ํ และ 70 ํ A ฐาน C
มมุ ยอดจะมขี นาด 180 − 30 − 70 = 80 ํ
ซง่ึ เปน็ มุมแหลม ข

80 ํ

30 ํ ฐาน 70 ํ

ก ค

5 ผิด เพราะ ถา้ ด้านตรงข้ามมมุ ฉากเป็นฐาน O ่สวน ูสง
จะมมี ุมยอดเป็นมมุ ฉาก N ฐาน
ซง่ึ ดา้ นประกอบมุมฉากทง้ั สองด้านไมต่ งั้ ฉากกับฐาน M
จึงไมเ่ ปน็ สว่ นสงู

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  17

คู่มือครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 6 | รูปสามเหลยี่ ม
ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 6 เลม่ 2

16.31 การอสร่านา้ งกรปูารสเาขมียเนหจล�ำ ี่ยนมวนนบั ทม่ี ากกวา่ 100,000

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทที่ 6 | รปู สามเหลีย่ ม
นักเรยี นสามารถสร้างรูปสามเหล่ยี มตามขอ้ กำ�หนด
6.3 การสรา้ งรูปสามเหลย่ี ม
ส่ือการเรียนรู้
การสร้างรูปสามเหล่ยี ม เมื่อกำาหนดความยาวของด้าน 3 ด้าน
โพรแทรกเตอร์ วงเวียน
พจิ ารณา การสร้าง ABC ที่มีดา้ น AB ยาว 5.5 เซนตเิ มตร ด้าน BC ยาว 4 เซนติเมตร
แนวการจัดการเรยี นรู้ และด้าน AC ยาว 3 เซนติเมตร

การสรา้ งรูปสามเหลยี่ ม นกั เรยี นต้องมคี วามรเู้ ก่ียวกบั เขียนรูปคร่าว ๆ ควรเขยี นรปู คร่าวๆ กอ่ น
ลักษณะและสมบตั ขิ องรปู สามเหล่ยี มแต่ละชนิด และขนาด สร้างรปู
ของมุมภายในของรปู สามเหลย่ี ม มที ักษะการวดั ความยาว
การสร้างมมุ และการใช้วงเวียน ซง่ึ การสร้างรปู สามเหลยี่ ม ข้นั ท่ี 1 เขียน AB ยาว 5.5 เซนตเิ มตร A 5.5 ซม. B
ไดแ้ บ่งเน้ือหา ดังน้ี
ขัน้ ที่ 2 กางวงเวยี นรศั มี 3 เซนติเมตร แลว้ ใชจ้ ดุ A เปน็ จุดศูนย์กลาง เขยี นส่วนโค้ง
• การสร้างรปู สามเหลีย่ ม เม่อื ก�ำ หนดความยาว และกางวงเวยี นรัศม ี 4 เซนติเมตร แลว้ ใช้จดุ B เปน็ จดุ ศนู ยก์ ลาง เขยี นส่วนโค้งให้ตัดกบั
ส่วนโคง้ แรกทจ่ี ดุ C
ของดา้ น 3 ด้าน
C
• การสร้างรูปสามเหลย่ี ม เมือ่ ก�ำ หนดความยาว
A 5.5 ซม. B A 5.5 ซม. B
ของด้าน 2 ด้าน และขนาดของมมุ 1 มุม
ข้นั ท่ี 3 เขียน AC และ BC 3 ซม. C
• การสร้างรปู สามเหล่ยี ม เมอ่ื ก�ำ หนดความยาว จะได ้ ABC มีความยาวของด้าน 3 ด้าน 4 ซม.
ตามตอ้ งการ
ของดา้ น 1 ด้าน และขนาดของมุม 2 มมุ 5.5 ซม.
โดยอาจจดั กิจกรรมดงั นี้ A B
1. การสอนการสรา้ งรปู สามเหลย่ี ม เมอื่ ก�ำ หนดความยาว
ของด้าน 3 ด้าน ควรเร่มิ จากทบทวนลักษณะ การสรา้ ง ABC อาจเร่มิ สรา้ งจากด้าน AC หรือดา้ น BC กไ็ ด้
ของรปู สามเหลี่ยมแต่ละชนิด และวธิ ใี ชว้ งเวียน จากน้ัน
น�ำ สนทนาเกย่ี วกับการสรา้ ง ABC ตามข้อก�ำ หนด 22 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนังสือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
หน้า 22 โดยให้นักเรียนวิเคราะหส์ ง่ิ ทโี่ จทยต์ อ้ งการ บทที่ 6 | รปู สามเหลย่ี ม
และส่งิ ท่โี จทยก์ �ำ หนด ให้นักเรียนเขยี นรูปครา่ ว ๆ สรา้ งรปู สามเหล่ียมตามข้อกาำ หนด
ตามขอ้ กำ�หนด แล้วร่วมกันวางแผนและจดั ล�ำ ดับข้นั ตอน อยา่ ลมื เขยี นรปู ครา่ ว ๆ ก่อน
การสรา้ ง ครสู าธติ การสรา้ งและใหน้ กั เรยี นท�ำ ตามครทู ลี ะขน้ั
จนได้รปู สามเหลี่ยมตามต้องการ 1 KLM ที่มดี ้าน KL ยาว 4 เซนตเิ มตร ดา้ น LM ยาว 6 เซนติเมตร และด้าน MK
ยาว 5 เซนติเมตร พรอ้ มบอกชนดิ ของรปู สามเหล่ยี ม
ทงั้ น้ี ครูควรแนะน�ำ เพมิ่ เติมเกี่ยวกับการสรา้ ง
รปู สามเหลีย่ ม เมื่อกำ�หนดความยาวของดา้ น 3 ดา้ น 2 รปู สามเหลยี่ มท่ีมดี า้ นยาวดา้ นละ 3.5 เซนติเมตร พรอ้ มกาำ หนดช่อื และบอกชนดิ ของรูปสามเหลย่ี ม
วา่ สามารถเริม่ สรา้ งจากดา้ นใดกอ่ นก็ได้ ครูอาจใหน้ ักเรียน
ฝกึ สรา้ งรปู สามเหลย่ี มอน่ื เพม่ิ เตมิ จากนน้ั รว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรม 3 รูปสามเหล่ียมทีม่ ฐี านยาว 3.7 เซนตเิ มตร และดา้ นประกอบมุมยอดยาวด้านละ 5.5 เซนติเมตร
หนา้ 23 แล้วให้ท�ำ แบบฝึกหดั 6.7 เป็นรายบคุ คล พร้อมกำาหนดช่ือและบอกชนดิ ของรูปสามเหลี่ยม

4 รปู สามเหล่ียมดา้ นไมเ่ ท่า POM ทีด่ า้ น OM ยาว 7 เซนติเมตร ดา้ น PO และดา้ น PM
มีความยาวรวมกัน 9 เซนติเมตร แต่มคี วามยาวต่างกัน 3 เซนตเิ มตร พร้อมเขยี นความยาวของดา้ น
กำากบั และเขียนสว่ นของเส้นตรงแสดงสว่ นสงู

2

แบบฝึกหัด 6.7

| 23สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

18  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 6 | รปู สามเหลีย่ ม
ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 6 เล่ม 2

หนังสอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6 เฉลยหน้า 23 4 ตวั อยา่ ง เฉลยหน้า 23 หนงั สือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6
บทที่ 6 | รปู สามเหล่ียม K P บทที่ 6 | รปู สามเหล่ียม

1 ตวั อยา่ ง 5 ซม. 6 ซม. M

3.5 ซม. 4 ซม. 3 ซม.O A 7 ซม.

L 6 ซม. M

KLM เปน็ รูปสามเหลี่ยมด้านไมเ่ ทา่

2 ตัวอยา่ ง F

3.5 ซม.

B 3.5 ซม. G

BFG เปน็ รูปสามเหลี่ยมดา้ นเทา่

3 ตัวอยา่ ง U

5.5 ซม. 5.5 ซม.

P 3.7 ซม. S

PUS เป็นรูปสามเหล่ียมหนา้ จั่ว

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  19

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณิตศาสตร์ บทที่ 6 | รูปสามเหล่ยี ม
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 เล่ม 2
หนังสอื เรียนรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
2. การสอนการสรา้ งรูปสามเหลยี่ ม เม่ือก�ำ หนดความยาว บทท่ี 6 | รปู สามเหล่ยี ม
ของด้าน 2 ด้าน และขนาดของมุม 1 มมุ ครูควรเริม่ จาก
ทบทวนวธิ สี ร้างมมุ ใหม้ ีขนาดตามต้องการ จากน้ันแนะน�ำ การสร้างรูปสามเหลีย่ ม เม่ือกาำ หนดความยาวของด้าน 2 ด้าน
วิธีสร้างรปู สามเหลย่ี ม หนา้ 24 โดยจดั กจิ กรรมท�ำ นอง และขนาดของมุม 1 มุม
เดยี วกนั กบั การสร้างรูปสามเหล่ียม เมอ่ื กำ�หนดความยาว พจิ ารณา การสร้าง กขค ทีม่ ีดา้ น กข ยาว 3 เซนติเมตร ดา้ น กค ยาว 6 เซนตเิ มตร
ของด้าน 3 ดา้ น แลว้ ร่วมกันทำ�กิจกรรมหน้า 25 จากนน้ั และ ข^กค มขี นาด 40 ำ
ให้ท�ำ แบบฝกึ หดั 6.8 เปน็ รายบุคคล
เขียนรปู คร่าว ๆ
หมายเหตุ กิจกรรมหน้า 25 ข้อ 4 ครูควรแนะน�ำ
ให้นกั เรยี นใช้วงเวยี นชว่ ยในการสรา้ งรูปสามเหลย่ี ม ข้นั ที่ 1 เขียน กข ยาว 3 เซนติเมตร ก 3 ซม. ข
ขัน้ ที่ 2 ที่จดุ ก สร้าง ข^กค ขนาด 40 ำ
โดยให้ กค ยาว 6 เซนตเิ มตร ค

ขนั้ ที่ 3 เขียน ขค 6 ซม.
จะได ้ กขค มคี วามยาวของด้าน
และขนาดของมุม ตามตอ้ งการ 40 ำ ข
ก 3 ซม.
24 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

6 ซม.

40 ำ ข
ก 3 ซม.

หนังสอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทที่ 6 | รูปสามเหล่ียม

สรา้ งรูปสามเหลีย่ มตามข้อกาำ หนด
อย่าลืมเขียนรปู คร่าว ๆ ก่อน

1 BOX ทีม่ ีดา้ น BO ยาว 5 เซนติเมตร ดา้ น OX ยาว 4 เซนตเิ มตร และ XO^B
มขี นาด 115 ำ พร้อมบอกชนดิ ของรูปสามเหลย่ี ม

2 รปู สามเหลี่ยมทมี่ ี SK เป็นฐานยาว 4.2 เซนติเมตร HK เป็นด้านประกอบมมุ ยอด
ยาว 5.5 เซนตเิ มตร และ H^KS มีขนาด 60 ำ พรอ้ มบอกชนิดของรปู สามเหลย่ี ม

3 รูปสามเหลย่ี มทีม่ ีดา้ นประกอบมมุ ยอดยาวดา้ นละ 4.5 เซนติเมตร และมมุ ยอดมขี นาด 105 ำ
พร้อมกาำ หนดชอ่ื และบอกชนดิ ของรปู สามเหลี่ยม

4 รปู สามเหลยี่ มมุมฉากทม่ี ดี า้ นประกอบมมุ ฉากด้านหนึง่ ยาว 8 เซนตเิ มตร
และด้านตรงขา้ มมุมฉากยาว 9 เซนตเิ มตร พรอ้ มกำาหนดชอื่ ของรปู สามเหลีย่ ม

แบบฝกึ หดั 6.8

| 25สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

20  |  สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครู รายวิชาพ้ืนฐาน คณติ ศาสตร์ บทที่ 6 | รูปสามเหล่ียม
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เล่ม 2

หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.6 หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
บทท่ี 6 | รปู สามเหลี่ยม บทที่ 6 | รปู สามเหลย่ี ม

1 เฉลยหนา้ 25 เฉลยหน้า 25
X
3 ตัวอยา่ ง B
105 ํ
4.5 ซม. 4.5 ซม.

4 ซม. C

115 ํ A
B 5 ซม. O ABC เป็นรูปสามเหลีย่ มมมุ ปา้ น หรอื รูปสามเหลย่ี มหน้าจัว่

BOX เป็นรปู สามเหล่ียมมุมปา้ น

2H 4 ตัวอยา่ ง N
M P
5.5 ซม. 9 ซม.
8 ซม.
60 ํ

S 4.2 ซม. K

HKS เปน็ รูปสามเหลย่ี มมุมแหลม

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  |  21

คมู่ อื ครู รายวชิ าพนื้ ฐาน คณิตศาสตร์ บทท่ี 6 | รปู สามเหลย่ี ม
ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 6 เลม่ 2

3. การสอนการสร้างรูปสามเหลยี่ ม เม่ือกำ�หนดความยาว หนงั สือเรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
ของด้าน 1 ดา้ น และขนาดของมมุ 2 มุม หน้า 26 ครูอาจ บทที่ 6 | รปู สามเหล่ียม
จัดกิจกรรมท�ำ นองเดียวกนั กบั การสรา้ งรูปสามเหล่ียม
เมอ่ื ก�ำ หนดความยาวของดา้ น 2 ดา้ น และขนาดของมมุ 1 มมุ การสร้างรปู สามเหลย่ี ม เม่อื กาำ หนดความยาวของดา้ น 1 ดา้ น
ท้งั น้คี รยู ำ้�ให้นกั เรียนเขียนรปู ครา่ ว ๆ กอ่ นสรา้ งรูป จากนัน้ และขนาดของมมุ 2 มุม
รว่ มกนั ทำ�กจิ กรรมหน้า 27 แล้วให้ท�ำ แบบฝกึ หดั 6.9
เปน็ รายบุคคล พิจารณา การสร้าง TUS ทมี่ ี US เป็นฐานยาว 4 เซนติเมตร มุมที่ฐานมีขนาด 70 ำ และ 55 ำ

หมายเหตุ กิจกรรมหน้า 27 ข้อ 4 ครคู วรแนะนำ� เขยี นรปู คร่าว ๆ
ให้นกั เรยี นใช้ความรเู้ กยี่ วกับผลบวกของขนาดของมุมภายใน
ของรปู สามเหลี่ยม ขน้ั ที่ 1 เขยี น US ยาว 4 เซนติเมตร U 4 ซม. S

ข้ันที่ 2 ทจ่ี ุด U สรา้ ง S^UP ขนาด 70 ำ P
โดยให้ UP มคี วามยาวพอสมควร

70 ำ 4 ซม. S
U

ขน้ั ที่ 3 ทีจ่ ดุ S สร้าง U^SN ขนาด 55 ำ NP
โดยให ้ SN ตดั กับ UP ท่ีจุด T T
จะได ้ TUS มคี วามยาวของดา้ น
และขนาดของมมุ ตามตอ้ งการ 70 ำ 55 ำ
U
26 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 4 ซม. S

4. เพ่ือตรวจสอบความเขา้ ใจและสรุปความรู้ทไี่ ด้ สรา้ งรูปสามเหลีย่ มตามขอ้ กำาหนด หนงั สอื เรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.6
ให้นกั เรยี นท�ำ กิจกรรมหน้า 27 เปน็ รายบคุ คล บทที่ 6 | รปู สามเหล่ยี ม

พิจารณา การสร้าง TUS ทีม่ ี US เป็นฐานยาว 4 เซนตเิ มตร มมุ ท่ฐี านมขี นาด 70 ำ และ 55 ำ อยา่ ลมื เขยี นรปู ครา่ ว ๆ กอ่ น