1.กัดผ้าให้แน่น 1-2 ชั่วโมง ห้ามพูดหรือขยับผ้า เพื่อให้เลือดหยุดไหลเร็วที่สุด และไม่ไหลออกมาเพื่มจาการขยับดึงก้อนเลือดที่แข็งตัวปิดปากแผลออกมาอีก ขณะกัดให้กลืนน้ำลายให้หมดห้ามออม เนื่องจากหากน้ำลายชุ่มผ้าก็อซจะปนกับเลือดทำให้คนไข้ตกใจนึกว่าเลือดออกเยอะ แล้วถ้าคนไข้บ้วนเลือด และ น้ำลาย จะทำให้เลือดไหลไม่หยุดได้ Show
2.หากกัดครบ 1-2 ชั่วโมงแล้วให้คายผ้าทิ้ง ตรวจดูว่ามีเลือดซึมจากปากแผลเองหรือไม่ โดยห้ามดูด หรือเลียแผล หากมีให้เอาผ้าก็อซผืนใหม่เปลี่ยนกัดต่ออีก 1 ชั่วโมง แต่ถ้าไม่มีก็ไม่ต้องกัด 3. ห้ามบ้วนเลืด หรือน้ำลายตลอด 1 วันที่ผ่าตัด หากจะแปรงฟันให้แปรงเบาๆ และอ้าปากให้น้ำไหลออกเบาๆ อย่าถึงกับกลั้วปากแรง 4.ห้ามทานอาหาร หรือเครื่องดื่มร้อนเป็นเวลา 3 วัน เนื่องจากจะทำให้เลือดที่แข็งตัวปิดปากแผล หลุดออกมาได้ ทำให้ขาดตัวประสานแผล เกิด กระดูกแห้งตายได้ (Dry Socket) 5.พยายามทานของอ่อน หลีกเลี่ยงของแข็งที่จะไปครูดเหงือก ทำให้แผลอักเสบเปิดฉีกขาดระบมได้ 6.พยายามแปรงเบาบริเวณ ฟันรอบแผลเบาๆ ให้สะอาด เพื่อป้องกันเศษอาหารตกค้างทำให้ แผลอักเสบติดเชื้อได้ หลังผ่าฟันคุด ตั้งแต่วันที่สองเป็นต้นไป ให้บ้วนปากแรงๆได้ เพื่อชะล้างเศษอาหารออกจากเบ้าแผลผ่าฟันคุด ลดการอักเสบติดเชื้อของอาหารที่บูดเน่าในแผล ทำให้เกิดกลิ่นปาก 7. โดยปกติหลังผ่าฟันคุดอาจมีการปวด บวม 3-7 วันได้ หลังจากนั้นจะต้องดูแลเอาใจใส่ดูแลแผลให้ถูกต้อง เพื่อลดปัญหา หรือผลข้างเคียงจากการปฎิบัติตัวผิดวิธี ส่งผลให้รบกวนการหายของแผล 8.ภายหลังผ่าฟันคุด 3 วันแรกให้ประคบน้ำแข็งข้างแก้มทุกๆ ครึ่งชั่วโมง เพื่อลดปวดลดบวม ห้ามทานร้อน หลังจากนั้นวันที่ 4-6ให้ประคบน้ำอุ่น เพื่อช่วยให้เลือดที่มาคั่งบริเวณแผล หรือเลือดที่ตกค้างในเนื้อเยื่อที่ทำให้ดูเขียว ที่แก้ม กระจายตัวออกไปได้เร็วขึ้น 9. เนื่องจากเมื่อผ่า ฟันคุดที่ดันค้ำฟันซี่หน้า ออกไปแล้ว แผลผ่าฟันคุดจะยังเป็นช่องว่าง ไม่มีกระดูก support ค้ำพยุงฟันที่อยู่หร้าต่อฟันคุดในช่วงแรก จะทำให้คนไข้รู้สึกฟันโยก หรือฟันไม่แน่น และรู้สึกเสียวปลายรากจาการที่เอ็นยึดปริทันต์รอบปลายราก ( Periodontal Ligament) ถูกยืดจากฟันที่โยกเล็กน้อยได้ ในขณะกัดฟันหรือเคี้ยวอาหาร ซึ่งจะเกิดชึ้นในช่วงแรกได้(กระดูกใหม่ใช้เวลาในการสร้างให้เต็มเบ้าแผลประมาณ 4-6 อาทิตย์ แต่ยังเปืน New bone ไม่ใช่ mature bone คือกระดูกที่ยังนิ่มก่อน แล้วค่อยๆสะสมแร่ธาตุจนกระดูกแข็งขึ้นในภายหลังซึ่งใช้เวลา 6 เดือนขึ้นไป) และหลังจากนั้นฟันจะค่อยๆแน่นขึ้นจากการแข็งตัวของกระดูกเต็มเบ้าแผล มา support ฟันซี่ด้านหน้าให้แน่นกลับคืนดังเดิม 10.หากฟันคุดอยู่ใกล้ชิดเส้นประสาท อาจมีอาการชาหลังผ่าได้อาจกินเวลานานเป็นเดือน ถึงปีได้ แนะนำให้ทานวิตามิน B1-6-12 ช่วยบำรุงเส้นประสาท เมื่อเส้นประสาทค่อยๆกลับมาเป็นปกติ จะมีอาการยุบยิบเหมือนมดเดินไต่ที่บริเวณที่เคยชา และจะค่อยๆรู้สึกชาเป็นวงแคบลงเรื่อบๆ จนหายเป็นปกติ เนื่องจากเส้นประสาทสามารถซ่อมแซมตัวเองได้ ฟันคุดหมายถึงฟันซี่ใดก็ตามที่ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติ อาจจะมีกระดูกหรือเหงือกปิดขวาง หรือฟันขึ้นเอียงไปชนฟันข้างๆ ที่งอกอยู่แล้ว ส่วนใหญ่พบที่ฟันกรามซี่ในสุด และพบว่าฟันกรามล่างซี่สุดท้ายเป็นซี่ที่เป็นฟันคุดบ่อยที่สุด หากปล่อยทิ้งไว้นานๆ สร้างอาการปวด และสร้างความรำคาญใจอยู่ตลอดเวลา ปกติฟันกรามล่างซี่สุดท้ายนี้จะขึ้นในช่วงอายุ 15-25 ปี อาจขึ้นลักษณะตั้งตรง เอียง หรือนอนในแนวระนาบ และมักขึ้นชิดกับฟันข้างๆ เสมอ นอกจากนี้ฟันซี่อื่นก็คุดได้ เช่น ฟันเขี้ยว ฟันกรามน้อยแต่พบได้น้อยกว่าฟันกรามล่างซี่สุดท้าย การผ่าฟันคุดคืออะไร?การผ่าฟันคุด (Wisdom Tooth Removal) คือการผ่าตัดนำฟันซี่ใดก็ตามที่ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติออก ซึ่งเป็นฟันที่มีเนื้อเยื่อหรือกระดูกปิดขวางอยู่ทำให้ไม่สามารถถอนฟันได้ตามปกติ จำเป็นต้องผ่าตัดเพื่อนำฟันซี่นั้นออกมาโดยไม่เป็นอันตรายต่อฟันซี่ข้างเคียงและอวัยวะส่วนอื่นบริเวณนั้น ควรตรวจฟันคุดเมื่อไหร่?ช่วงอายุ 15-20 ปี เป็นช่วงที่เหมาะสมในการตรวจฟันคุด โดยให้ทันตแพทย์ตรวจช่องปากว่ามีฟันกรามซี่สุดท้ายขึ้นในขากรรไกรหรือไม่ และมีแนวโน้มจะเป็นฟันคุดหรือไม่ โดยถ้าพบว่าฟันซี่ใดโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วน หรือฟันซี่ใดหายไป มีความเป็นได้สูงว่าอาจเป็นฟันคุด และเพื่อให้แน่ใจ ก็ควรไปเอกซเรย์เพื่อให้ทราบว่ามีฟันคุดฝังอยู่ในตำแหน่งไหนบ้าง ซึ่งการเอกซเรย์ฟิล์มพานอรามิกจะทำให้เห็นฟันทั้งหมดในกระดูกขากรรไกรทั้งบนและล่าง รวมถึงพยาธิสภาพที่เกิดขึ้นในกระดูกขากรรไกร ไม่ผ่าฟันคุดออกได้ไหม?ปกติทันตแพทย์จะแนะนำให้ผ่าฟันคุดออกทุกกรณี เพื่อตัดปัญหาต่างๆ ที่เกิดจากฟันคุด ควรผ่าฟันคุดตอนอายุเท่าไหร่?หากตรวจพบฟันคุดควรรีบผ่าออกให้เร็วที่สุด ซึ่งโดยทั่วไปการผ่าฟันคุดควรผ่าขณะอายุ 18–25 ปี เพราะสามารถทำได้ง่าย ซึ่งเป็นช่วงที่ฟันกำลังสร้างรากฟันเสร็จประมาณครึ่งรากหรือมากกว่า แต่ยังสมบูรณ์ หลังผ่าจะสามารถฟื้นตัวได้เร็ว และโอกาสเกิดผลข้างเคียงต่ำ เช่น การชาของริมฝีปากล่างจากฟันคุดใกล้เส้นประสาท ถอนฟันคุดต้องรอให้เห็นฟันคุดงอกก่อนไหม?การผ่าฟันคุดไม่ต้องรอให้เห็นฟันคุดงอกก่อน ถ้าตรวจพบสามารถผ่าออกได้ทันที เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ที่จะตามมาหากปล่อยทิ้งไว้ เช่น ฟันผุ รากฟันถูกทำลาย ฟันเรียงผิดรูป เป็นต้น ผ่าฟันคุดขณะที่เหงือกบวมได้ไหม?ขณะที่เหงือกบวมสามารถผ่าฟันคุดได้ โดยการผ่าฟันคุดร่วมกับการให้ยาฆ่าเชื้อเพื่อลดอาการอักเสบจากการติดเชื้อขณะผ่าตัด ฟันคุดแบบไหนที่ต้องผ่า?ฟันคุดมีทั้งแบบที่ต้องผ่าและไม่ต้องผ่า แบบที่ไม่ต้องผ่ามีลักษณะไม่สร้างความเจ็บปวด ไม่มีผลเสียต่อฟันซี่ข้างๆ และไม่เป็นสาเหตุของความผิดปกติอื่นๆ ฟันคุดที่ต้องผ่าคือฟันคุดที่ทำให้เรามีอาการปวด ติดเชื้อ หรือเมื่อทันตแพทย์เห็นว่าอาจเป็นสาเหตุทำให้มีความผิดปกติอื่นๆ เช่น การอ้าปากได้จำกัด หรือกลืนน้ำลายแล้วเจ็บคอ โดยลักษณะฟันคุดดังกล่าวจะมี 2 แบบ ได้แก่
ประโยชน์ขอการผ่าฟันคุดนอกจากจะช่วยลดอาการเจ็บปวดแล้วการผ่าฟันคุดยังมีประโยชน์อื่นๆ ที่ควรรู้ดังนี้
การเตรียมตัวก่อนผ่าฟันคุดการเตรียมตัวก่อนผ่าฟันคุดควรปฏิบัติตามแนวทางต่อไปนี้
ขั้นตอนการผ่าฟันคุดขั้นตอนการผ่าฟันคุดโดยทั่วไปมีขั้นตอนดังนี้
ระยะเวลาในการผ่าฟันคุดใช้เวลาประมาณ 20 นาที หากอาการซับซ้อนมากอาจใช้เวลากว่านั้น การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดฟันคุดหลังผ่าตัดฟันคุดจะมีอาการปวดและบวมบริเวณแก้มด้านที่ผ่าตัดประมาณ 3-5 วัน อ้าปากได้น้อยลง การพูดสามารถพูดได้ตามปกติ และเพื่อให้แผลหายกลับมาเป็นปกติโดยเร็วควรปฏิบัติดังนี้
สามารถป้องกันการเกิดฟันคุดได้ไหม?ฟันคุดเป็นฟันที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติไม่สามารถป้องกันได้ แต่เราสามารถลดปัญหาได้ด้วยการตรวจเช็กสุขภาพช่องปากและฟันอย่างสม่ำเสมอ เพราะหากพบความผิดปกติจะสามารถรักษาได้อย่างทันท่วงทีก่อนจะที่ฟันคุดจะสร้างปัญหาให้กับฟันซี่อื่นและอวัยวะข้างเคียง อีกทั้งการผ่าตัดรักษาเมื่อพบแต่แรกยังทำได้ง่ายกว่าอีกด้วย ผ่าฟันคุดกี่วันหาย?โดยทั่วไปหลังจากผ่าฟันคุดจะมีอาการปวดและบวมบริเวณแก้มด้านที่ผ่าตัด ซึ่งประมาณ 3-5 วัน อาการเหล่านี้จะหายไป โดยสามารถลดอาการปวดบวมด้วยยาแก้ปวดและการประคบเย็น จากนั้นประมาณ 2 สัปดาห์แผลผ่าฟันคุดควรจะหายโดยสมบูรณ์ อาการข้างเคียงหลังผ่าฟันคุดหลังผ่าฟันคุดอาจมีข้างเคียงเกิดขึ้นแต่ค่อนข้างน้อยมาก อาการโดยทั่วไปที่อาจพบได้ มีดังนี้
ผ่าฟันคุดเจ็บไหม?การผ่าฟันคุดมีความเจ็บปวดบ้างตามธรรมดาของการผ่าตัด ทั้งนี้ขึ้นกับความสามารถและความชำนาญของทันตแพทย์ด้วยว่าสามารถควบคุมการฉีดยาชาได้ดีแค่ไหน หากได้พบทันตแพทย์ที่เก่งและมีความชำนาญผู้เข้ารับการผ่าฟันคุดจะรู้สึกเจ็บน้อยมาก ผ่าฟันคุดช่วยให้หน้าเรียวไหม?การผ่าฟันคุดไม่ช่วยทำให้ใบหน้าเรียวลง เพราะไม่ใช่การผ่าตัดที่มีผลทำให้ขากรรไกรมีขนาดเล็กลง เป็นเพียงการผ่าเอาฟันคุดออกเท่านั้น โดยสรุปแล้ว แม้ฟันคุดจะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ผ่าออก ก็อาจทำให้เกิดอันตรายตามมาภายหลังได้ ทันตแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาองค์ประกอบต่างๆ เช่น ตำแหน่งฟันคุด อายุผู้รับการผ่า โรคประจำตัว และอื่นๆ เพื่อรักษาอย่างเหมาะสมที่สุด กี่วันจะหายปวดฟันคุดหลังจากการผ่าฟันคุดอาจมีอาการปวดและบวมบริเวณแก้มด้านที่ทําการผ่าตัดประมาณ 3-5 วัน ซึ่งเป็นเรื่องปกติ แต่จะหายไปได้เอง และสามารถควบคุมได้โดยยาแก้ปวด รวมถึงการประคบเย็น ซึ่งปกติแผลผ่าฟันคุดจะใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ขึ้นไป แผลจึงจะหายโดยสมบูรณ์
ผ่าฟันคุดจะบวมกี่วันผ่าฟันคุดกี่วันหาย : คนไข้อาจมีอาการบวมภายในช่องปากและแก้ม อาการบวมนี้จะค่อนข้างรุนแรงในช่วงวันแรกๆหลังจากผ่าตัด จากนั้นจะค่อยๆดีขึ้น ซึ่งสามารถประคบเย็นเพื่อช่วยลดอาการบวมได้ โดยระยะเวลาฟื้นตัวหลังผ่าฟันคุดทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 3–4 วัน หรือไม่เกิน 1 สัปดาห์
ทำไมถอนฟันแล้วยังปวดอยู่หลังจากถอนฟันเสร็จแล้ว ระหว่างที่แผลยังไม่หายดีอาจมีอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนี้ ปวดบวม ถือเป็นอาการปกติที่เกิดขึ้นหลังจากถอนฟันเนื่องจากกล้ามเนื้อฉีกขาด อาการจะเป็นมากที่สุดในช่วง 2-3 วันหลังจากถอนฟัน และจะค่อยๆ ดีขึ้นหลังจากนั้น แต่หากอาการเป็นหนักขึ้น ควรไปพบทันตแพทย์ผู้ทำการรักษา
ผ่าฟันคุดเจ็บแค่ไหนหากคุณกำลังกังวลว่าผ่าฟันคุดเจ็บไหม – คนไข้ส่วนใหญ่บอกว่าการผ่าฟันคุดนั้นไม่เจ็บมากอย่างที่คิด ก่อนผ่าฟันคุด คุณจะรู้สึกเจ็บเล็กน้อยตอนคุณหมอฉีดยาชาให้ หลังจากนั้นคุณจะรู้สึกแค่ตึงๆ นิดหน่อยเท่านั้น ซึ่งน้อยกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับ ความเจ็บปวด และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นเมื่อฟันคุดซี่นั้นมีปัญหา
|