คนไร้ความสามารถ ทําพินัยกรรม

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

อักษรย่อ
ที่ใช้ในบทความนี้

อักษรย่อ คำเต็ม
ฎ. คำพิพากษาศาลฎีกา (คลิก Archived 2010-01-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)
ป.พ.พ. ประมวลกฎหมายแพ่ง
และพาณิชย์ของไทย (คลิก Archived 2003-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)
พ.ร.บ. พระราชบัญญัติ (คลิก Archived 2004-02-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน)
ม. มาตรา
รก. ราชกิจจานุเบกษา (คลิก)
ว. วรรค
การใช้อักษรย่อในนี้เพื่อมิให้บทความเยิ่นเย้อเท่านั้น แต่โดยปรกติแล้วควรเขียนด้วยคำเต็มไม่ควรย่อ เช่น "พ.ร.บ. ว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544" ควรเขียนว่า "พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544" มากกว่า

คนไร้ความสามารถ(ทางกฎหมาย) (อังกฤษ: incompetent person) คือ คนวิกลจริตถึงขนาดที่ไม่มีทางดูแลตัวเองหรือผลประโยชน์ของตัวเองได้เลย ซึ่งศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถตามคำร้องขอของ คู่สมรส, บุพการี, ผู้สืบสันดาน, ผู้ปกครอง, ผู้พิทักษ์, ผู้ดูแลรักษาทั่วไป หรือพนักงานอัยการ ซึ่งการเป็นคนไร้ความสามารถจะมีผลนับแต่ศาลมีคำสั่งเป็นต้นไป

การเป็นคนไร้ความสามารถ[แก้]

คนวิกลจริตถึงขนาดที่ไม่มีทางดูแลตัวเองหรือผลประโยชน์ของตัวเองได้เลย ซึ่งศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถตามคำร้องขอของ คู่สมรส, บุพการี, ผู้สืบสันดาน, ผู้ปกครอง, ผู้พิทักษ์, ผู้ดูแลรักษาทั่วไป หรือพนักงานอัยการ ซึ่งการเป็นคนไร้ความสามารถจะมีผลนับแต่ศาลมีคำสั่งเป็นต้นไป

คนไร้ความสามารถนั้นกฎหมายจำกัดสิทธิไว้มิให้ทำนิติกรรมได้โดยลำพังเลย นิติกรรมทั้งปวงที่คนไร้ความสามารถทำตกเป็นโมฆียะ ซึ่งรวมถึงพินัยกรรมด้วย หากคนไร้ความสามารถต้องการทำนิติกรรมแล้ว บุคคลที่เรียกว่า "ผู้อนุบาล" จะทำแทนเขาเอง

นอกจากนี้ ตามกฎหมายไทยแล้ว คนไร้ความสามารถที่กระทำความผิดอาญาก็ให้พ้นจากความรับผิดในการกระทำนั้น แต่ความรับผิดทางแพ่งมิได้สิ้นสุดลงไปด้วย โดยในทางแพ่ง บิดา มารดา หรือผู้อนุบาลของคนไร้ความสามารถต้องร่วมรับผิดในการกระทำอันเป็นละเมิดของคนไร้ความสามารถไปด้วย เว้นแต่สามารถพิสูจน์ได้ว่าได้ดูแลรักษาบุคคลนั้นอย่างระมัดระวังเต็มที่แล้ว

บุคคลจะพ้นจากความเป็นคนไร้ความสามารถเมื่อศาลสั่งตามร้องขอของคู่สมรส, บุพการี, ผู้สืบสันดาน, ผู้ปกครอง, ผู้พิทักษ์, ผู้ดูแลรักษาทั่วไป, พนักงานอัยการ หรือตัวคนไร้ความสามารถเอง การพ้นจากความเป็นคนไร้ความสามารถจะมีผลนับแต่ศาลมีคำสั่งเป็นต้นไป

คำสั่งให้บุคคลใดเป็นคนไร้ความสามารถหรือพ้นจากความเป็นคนไร้ความสามารถต้องประกาศในราชกิจจานุเบกษาด้วย

ผู้อนุบาล[แก้]

ผู้อนุบาล (อังกฤษ: guardian) เป็นบุคคลที่ศาลแต่งตั้งให้ปกครองดูแลคนไร้ความสามารถ ซึ่งตามกฎหมายไทยแล้วกำหนดกรณีดังต่อไปนี้[1]

1.บุคคลใดจะบรรลุนิติภาวะหรือไม่ก็ตาม ถ้ายังมิได้สมรสและศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ ให้ผู้ใช้อำนาจปกครอง คือ บิดามารดาทั้งสองฝ่ายหรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งในกรณีที่อีกฝ่ายไม่มีอำนาจปกครองแล้ว หรือผู้ปกครอง เป็นผู้อนุบาลคนไร้ความสามารถผู้นั้น เว้นแต่ศาลจะสั่งเป็นอื่น

2. ในกรณีที่ศาลสั่งให้บุคคลที่มีคู่สมรสเป็นคนไร้ความสามารถ ก็ให้คู่สมรสอีกฝ่ายเป็นผู้อนุบาล เว้นแต่ศาลจะสั่งเป็นอื่นตามที่ผู้มีส่วนได้เสียหรือพนักงานอัยการร้องขอ หรือในกรณีมีเหตุอันควร

ผู้อนุบาลนั้นมีอำนาจหน้าที่ในการดูแลรักษาผลประโยชน์ของคนไร้ความสามารถ ทำนิติกรรมแทนคนไร้ความสามารถ บอกล้างโฆยีกรรมของคนไร้ความสามารถที่พิจารณาแล้วเห็นว่าอาจเป็นการเสียเปรียบของคนไร้ความสามารถที่ตนอนุบาลอยู่ และให้สัตยาบันในโมฆียกรรมของคนไร้ความสามารถที่พิจารณาแล้วเห็นว่ามีแต่ได้กับได้

นอกจากนี้ ผู้อนุบาลต้องร่วมรับผิดทางแพ่งในการกระทำอันเป็นละเมิดที่คนไร้ความสามารถในความอนุบาลของตนได้กระทำลงไป เว้นแต่เขาสามารถพิสูจน์ได้ว่าได้ดูแลรักษาบุคคลนั้นอย่างระมัดระวังเต็มที่แล้ว

เชิงอรรถ[แก้]

  1. อรพินท์ ขจรอำไพสุข, 2551 : 201.

อ้างอิง[แก้]

  • กิตติศักดิ์ ปรกติ. (2552). เอกสารประกอบการศึกษาวิชากฎหมายลักษณะนิติกรรมและสัญญา (น. 101). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก[ลิงก์เสีย]>. (เข้าถึงเมื่อ: 11 กรกฎาคม 2552).
  • ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์). (2549, มีนาคม). พจนานุกรมกฎหมาย. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : วิญญูชน.
  • ราชบัณฑิตยสถาน.
    • (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก Archived 2009-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
    • (ม.ป.ป.). ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก Archived 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
  • ศนันท์กรณ์ โสตถิพันธุ์. (2551). คำอธิบายนิติกรรม-สัญญา. (พิมพ์ครั้งที่ 13, แก้ไขเพิ่มเติม). กรุงเทพฯ : วิญญูชน.
  • ศาลฎีกา. (2550, 26 มกราคม). ระบบสืบค้นคำพิพากษาและคำสั่งคำร้องศาลฎีกา. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก Archived 2010-01-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน> (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
  • สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2551, 10 มีนาคม). ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก Archived 2003-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน> (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
  • อรพินท์ ขจรอำไพสุข. (2551). "ผู้ทรงสิทธิ." ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกฎหมาย. มานิตย์ จุมปา, บรรณาธิการ. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

คนไร้ความสามารถทําพินัยกรรมได้เพียงใด

คนไร้ความสามารถนั้นกฎหมายจำกัดสิทธิไว้มิให้ทำนิติกรรมได้โดยลำพังเลย นิติกรรมทั้งปวงที่คนไร้ความสามารถทำตกเป็นโมฆียะ ซึ่งรวมถึงพินัยกรรมด้วย หากคนไร้ความสามารถต้องการทำนิติกรรมแล้ว บุคคลที่เรียกว่า "ผู้อนุบาล" จะทำแทนเขาเอง

คนไร้ความสามารถรับพินัยกรรมได้ไหม

คนไร้ความสามารถไม่สามารถทําพินัยกรรมได้เลย ไม่ว่าผู้อนุบาลจะยินยอมหรือไม่ก็ตาม ฝ่าฝืน : หากคนไร้ความสามารถทำพินัยกรรม พินัยกรรมตกเป็นโมฆะตามมาตรา 1704 วรรคหนึ่ง

คนไร้ความสามารถซื้อของได้ไหม

คนไร้ความสามารถกฎหมายถือว่าเป็นผู้หย่อนความสามารถในการทำนิติกรรมดังนั้นจึงทำนิติกรรมใดๆไม่ได้ทั้งสิ้น นิติกรรมอันคนไร้ความสามารถกระทำลงการนั้นเป็น “โมฆียะ” ดังนั้นผู้อนุบาลจึงอนุญาตหรือให้ความยินยอมให้คนไร้ความสามารถทำนิติกรรมไม่ได้ หากคนไร้ความสามารถประสงค์จะทำนิติกรรมต้องให้ผู้อนุบาลท าแทนเท่านั้น ตามมาตรา 29 “การใดๆ ...

บุคคลชนิดใดทำพินัยกรรมไม่ได้

หากอายุต่ำกว่า 15 ปีทำพินัยกรรม ถือว่า พินัยกรรมนั้นใช้ไม่ได้ (พินัยกรรมนั้นไม่มีผล) หรือ ตามกฎหมายเรียกว่าเป็นโมฆะ นอกจากนั้น บุคคลใดที่ศาลได้มีคำสั่งให้เป็นบุคคลไร้ความสามารถแล้ว ก็ไม่สามารถทำพินัยกรรมได้เช่นกัน หากฝ่าฝืนทำพินัยกรรมขึ้นมาผลก็คือ พินัยกรรมนั้นใช้ไม่ได้หรือตามกฎหมายเรียกว่าเป็นโมฆะเช่นกัน