พลเมือง ที่ ดี ของ สังคม

ทุกสังคมต้องการพลเมืองที่ดี เพื่อที่จะสามารถนำพาความเจริญก้าวหน้ามาสู่สังคมและประเทศชาติได้อย่างมั่นคง เราควรเริ่มต้นจากการปลูกฝังให้เด็กได้รู้จักหน้าที่ของการเป็นพลเมืองที่ดี โดยมีผู้ใหญ่ทำตัวเป็นแบบอย่าง เพราะเมื่อเด็กเติบโตขึ้น พวกเขาจะได้เป็นพลเมืองที่มีคุณภาพอย่างที่ทุกคนในสังคมต้องการ

ไม่ว่าเราจะเป็นนักเรียนหรือคุณครู เป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ เราต่างก็เป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนประเทศ รวมทั้งมีสิทธิ หน้าที่และบทบาทในฐานะพลเมืองคนหนึ่ง วันนี้เราเลยอยากชวนเพื่อน ๆ มาเรียนรู้เรื่องการเป็นพลเมืองที่ดีของประเทศกันว่าต้องทำอย่างไร และมีความสำคัญยังไงบ้าง 

พลเมืองดีคืออะไร ?

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานกล่าวว่า “พลเมือง หมายถึง คนที่มีสิทธิและหน้าที่ในฐานะประชาชนของประเทศใดประเทศหนึ่ง หรือประชาชนที่อยู่ภายใต้ผู้ปกครองเดียวกัน มักมีวัฒนธรรมเดียวกัน” 

ดังนั้น เพื่อน ๆ จะเห็นว่า ‘พลเมือง’ มีความหมายใกล้เคียงกับคำว่า ‘ประชาชน’ หรือ ‘ราษฎร’ ที่มีความหมายในเชิงสมาชิกหรือการเป็นส่วนหนึ่งของประเทศนั้น ๆ แต่พลเมืองจะมีเรื่องของสิทธิ บทบาทหน้าที่และการมีส่วนร่วมในสังคมมากกว่า เช่น การรักษาสิทธิของตัวเองด้วยการไปเลือกตั้ง หรือการเข้าร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ กับรัฐ ดังนั้น พลเมืองดี หมายถึง พลเมืองที่รู้หน้าที่ รักษาสิทธิ เคารพกฎกติกาของสังคม มีส่วนร่วมช่วยเหลือกันและกันเพื่อก่อให้เกิดการพัฒนาสังคมและประเทศชาติ ส่วนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย หมายถึง พลเมืองที่ดำเนินชีวิตในสังคมโดยยึดหลักประชาธิปไตยในการอยู่ร่วมกันนั่นเอง

พลเมืองดีสำคัญอย่างไร ?

เนื่องจากพลเมืองเป็นส่วนสำคัญของการขับเคลื่อนประเทศชาติอย่างที่เรากล่าวไปข้างต้น ดังนั้นการเป็นพลเมืองที่ดีเลยมีความสำคัญต่อประเทศเราในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งในบทความนี้จะพูดถึง 3 ด้านหลัก ๆ ได้แก่ 

1. ด้านสังคม : พลเมืองดี คือผู้ที่รู้จักใช้สิทธิและปฏิบัติตามหน้าที่ของตนเอง ไม่ก้าวก่ายหรือสร้างความเดือดร้อนให้ผู้อื่น บ้านเมืองจึงเกิดความสงบเรียบร้อยและผู้คนในสังคมสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติสุข 
2. ด้านเศรษฐกิจ : สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งของการเป็นพลเมืองดีคือการประกอบอาชีพสุจริต ไม่มีการคอรัปชันซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดปัญหาหลายอย่างตามมาไม่ว่าจะเป็นเรื่องความเหลื่อมล้ำหรือปัญหาทางเศรษฐกิจอื่น ๆ นอกจากนี้การเป็นพลเมืองดียังรวมถึงการดูแลรับผิดชอบวางแผนการเงินของตัวเองเพื่อไม่ให้เกิดความเดือดร้อนทั้งต่อตนเอง และคนอื่น ๆ อีกด้วย
3. ด้านการเมืองการปกครอง : เมื่อพลเมืองแต่ละคนจะรู้จักเคารพกฎหมาย รู้สิทธิหน้าที่ของตนเอง ไม่ละเมิดสิทธิผู้อื่น จะทำให้การบริหารประเทศเป็นระบบและราบรื่นมากยิ่งขึ้น

ภาพการเคารพกฎหมายโดยการข้ามถนนบนทางม้าลาย (ขอบคุณภาพจาก 13on)

พลเมืองดีเป็นแบบไหน ?

เพื่อน ๆ น่าจะสงสัยแล้วว่า ถ้าอยากเป็นพลเมืองดีต้องทำยังไงบ้าง เราไปดูกันเลยดีกว่าว่าคุณลักษณะสำคัญของพลเมืองดีจะมีอะไรบ้าง

1. เคารพกฎหมาย เพราะถือว่าเป็นกฎเกณฑ์ให้เราอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข
2. เคารพสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของระบอบประชาธิปไตย
3. เป็นบุคคลที่มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ทั้งต่อครอบครัว โรงเรียน ชุมชน สังคมประเทศชาติ
4. มีเหตุผล และรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น เพราะการรับฟังความคิดเห็นที่หลากหลายจะทำให้เราเข้าใจกันได้มากขึ้น รวมทั้งได้ข้อสรุปร่วมกันที่ทุกคนยอมรับและได้ประโยชน์
5. มีคุณธรรมและจริยธรรมในการดำรงชีวิต เพราะถ้าเราคำนึงถึงแค่กฎหมายแต่ขาดคุณธรรม

จริยธรรม สังคมก็อาจจะวุ่นวายได้ 

1. ต้องกระตือรือร้นในการมีส่วนร่วมเพื่อจะป้องกันและแก้ปัญหาของชุมชน สังคม และประเทศชาติ โดยไม่คิดว่าเป็นหน้าที่ของภาครัฐหรือของคนใดคนหนึ่งเท่านั้น

1. สนใจและกระตือรือร้นที่จะเข้าร่วมกิจกรรมทางการเมืองการปกครอง เพราะการเมืองนั้นมีผลกระทบต่อตัวเรารวมถึงคนทุกคน การมีส่วนร่วม เช่น การไปใช้สิทธิเลือกตั้ง การร่วมกันตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ เป็นต้น

ทั้งหมดนี้เป็นลักษณะสำคัญของพลเมืองดีบางประการ ซึ่งมีหลากหลายวิธีที่เราสามารถเป็นพลเมืองดีได้ แล้วเพื่อน ๆ ล่ะคิดว่าพลเมืองดีเป็นแบบไหน ? ถ้ายังไม่แน่ใจลองโหลดแอปพลิเคชัน StartDee มาเรียนเพิ่มเติมกับคุณครูของเรากันได้เลย หรืออ่านบทความที่เกี่ยวข้องต่ออย่างเรื่องรูปแบบการปกครอง หรือ ปัญหาการเมืองไทยและการตรวจสอบอำนาจรัฐก็ได้นะ

Did You Know ? 

พอพูดถึงพลเมืองแล้ว อีกเรื่องที่ชวนสงสัยคือความหมายของคำว่า รัฐ ชาติ และประเทศ ซึ่งไม่ได้มีความหมายเหมือนกันซะทีเดียว ดังนี้

  พลเมืองเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของสังคม ทุกสังคมย่อมต้องการพลเมืองที่มีคุณภาพ ซึ่งหมายถึงการมีร่างกายแข็งแรง มีจิตใจดี คิดเป็น ทำเป็น แก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาความเจริญก้าวหน้า ความมั่นคงให้กับประเทศชาติ นอกจากนี้การเป็นพลเมืองดีนั้นย่อมต้องปฏิบัติตามบรรทัดฐานและขนบธรรมเนียมประเพณีของสังคม
มีคุณธรรมเป็นแนวปฏิบัติในการดำเนินชีวิต เพื่อการพัฒนาสังคมให้ยั่งยืนสืบไป 

ความสำคัญของพลเมืองดี 

ด้านสังคม

•พลเมืองที่ดีช่วยให้สังคมมีความสงบเรียบร้อย

•สังคมมีการพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว

•มีการแก้ไขปัญหาต่างๆ โดยใช้หลักเหตุผล

•ช่วยลดความขัดแย้งและการใช้ความรุนแรงในสังคม

ด้านเศรษฐกิจ

•พลเมืองที่ดีจะประกอบสัมมาอาชีพสุจริต

•ดำเนินชีวิตประจำวันอยู่บนพื้นฐานของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

•มีความประหยัดอดออม ไม่ใช้จ่ายเกินตัว  และไม่ก่อหนี้

•มีความร่วมมือจากทุกฝ่าย เพื่อสร้างความเข้มแข็ง
ทางเศรษฐกิจทั้งระดับครอบครัว ชุมชน และประเทศ

ด้านการเมืองการปกครอง

•ปฏิบัติตนตามวิถีประชาธิปไตย

•รู้จักสิทธิและหน้าที่ของตนเอง

คุณลักษณะของพลเมืองดี

1. เคารพกฎหมาย

2. เคารพสิทธิและเสรีภาพของตนเองและผู้อื่น

3. มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ทั้งในครอบครัว ชุมชน ประเทศชาติ และสังคมโลก

4. มีเหตุผล ใจกว้าง และรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น

5. มีคุณธรรมและจริยธรรมในการดำเนินชีวิตประจำวัน

6. มีจิตสาธารณะ คำนึงถึงประโยชน์ของส่วนรวม

7. มีส่วนร่วมในกระบวนการทางการเมืองการปกครอง 

คุณธรรมจริยธรรมของพลเมืองดี

การเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม

• มีจิตสาธารณะ
• รู้จักเสียสละประโยชน์ส่วนตนเพื่อประโยชน์ส่วนรวม
• ให้ความช่วยเหลือคนรอบข้างและคนในสังคมอยู่เสมอ

การรับฟังความคิดเห็นของกันและกัน

• เคารพในความคิดเห็นที่แตกต่าง
• เปิดโอกาสให้ผู้อื่นได้แสดงความคิดเห็นอย่างเสรี
• ยึดหลักเสียงส่วนมากเพื่อหาข้อยุติและเคารพเสียงส่วนน้อย

การมีระเบียบวินัย รับผิดชอบต่อหน้าที่

• เคารพกฎระเบียบ และกติกาของสังคม
• ไม่ละเมิดสิทธิผู้อื่น และรู้จักปกป้องคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของตนเอง
• ปฏิบัติหน้าที่ของตนเองอย่างเต็มความสามารถ

มีความซื่อสัตย์สุจริต

• ไม่เบียดบังเอาทรัพย์สินของผู้อื่นมาเป็นของตน
• มีความซื่อตรงต่อหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย

มีความกล้าหาญและเชื่อมั่นในตนเอง

• มีความกล้าที่จะแสดงความคิดเห็นในเชิงสร้างสรรค์
• ไม่ยอมรับหรือสนับสนุนการกระทำที่ไม่ถูกต้อง

• มีความรักใคร่กลมเกลียวต่อคนรอบข้าง
• ไม่สร้างความแตกแยกในสังคม
• ร่วมแรงร่วมใจกันทำงานเพื่อพัฒนาชาติ

• มีความซื่อสัตย์
• ปฏิบัติตนโดยยึดหลักธรรมในการดำเนินชีวิต
• ละเว้นการทำในสิ่งไม่ดีทั้งหลาย

• ประชาชนควรเลือกคนดีมีความสามารถให้เข้าไปบริหารบ้านเมือง
• ควบคุมคนไม่ดีไม่ให้มีอำนาจทางด้านการปกครอง

พลเมืองดีของสังคมและประเทศชาติมีคุณลักษณะอย่างไร

การเป็นพลเมืองดีมีความสำคัญต่อสังคมอย่างไร

พลเมืองดีต้องปฏิบัติตนอย่างไร ตอบมา 5 ข้อ

พลเมืองดีมีหน้าที่อย่างไร