การชาร์จ แบ ต โน๊ ต บุ๊ค Lenovo

แบตเตอรี่ในโน้ตบุ๊ก มือถือ แท็บเล็ต ส่วนใหญ่ในปัจจุบันนั้น จะมีแบบ Li-on และ Li-Polymer ทั้งสองแบบมีลักษณะการทำงานในลักษณะ “นับรอบการชาร์จ (Cycle)” ซึ่งมีความหมายประมาณว่าใช้จนหมด 100% ของแบตฯ นับเป็น 1 รอบ) ไม่ได้นับเป็นจำนวนครั้ง เหมือนแบตรุ่นเก่า วันนี้รายการเคล็ดลับน่ารู้โลกหุ่นจะแนะนำวิธีการชาร์จที่ถูกต้อง ที่จะช่วยยืดอายุการใช้งานได้ยาวนาน

เดี๋ยวนี้คนใช้โน้ตบุ๊กก็มีกันเยอะแยะ และแม้ว่าราคามันจะถูกลงเรื่อยๆ แต่โน้ตบุ๊กราคาแพงๆ มันก็ยังมีขายอยู่ด้วยเช่นกัน อายุการใช้งานของโน้ตบุ๊กปกติมันก็จะยืนยาวแหละ เพราะฮาร์ดแวร์มันก็ไม่ได้เสียง่ายขนาดนั้น แต่ปัญหามันอยู่ที่แบตเตอรี่ เพราะอายุการใช้งานส่วนใหญ่ก็จะอยู่ที่ราวๆ 500-1,000 ไซเคิล แบตเตอรี่เสื่อมแล้วก็ต้องเปลี่ยนใหม่ หลายคนก็อยากจะถนอมแบตเตอรี่ให้อยู่ได้นานที่สุด ซึ่งคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญเขาก็บอกว่า การชาร์จแบตเตอรี่ให้ถนอมแบตเตอรี่ที่สุดคือ พยายามใช้งานในช่วงแบตเตอรี่ 20%-80% (บางที่ก็จะบอกว่า 40%-80% หรืออื่นๆ ก็แล้วแต่ แต่รวมๆ คือ เขาจะไม่ให้ใช้แบตเตอรี่จนหมด และหากชาร์จแบตเตอรี่ ก็จะไม่ชาร์จแบตเตอรี่จนเต็มนั่นเอง)

สำหรับโน้ตบุ๊กแล้ว ก็แอบเสียดายว่าแม้ระบบปฏิบัติการมันจะมีซอฟต์แวร์สำหรับบริหารจัดการแบตเตอรี่ แต่มันก็มักจะเป็นในด้านการแจ้งเตือนเมื่อแบตเตอรี่เหลือน้อย หรือไม่ก็ปรับประสิทธิภาพการทำงานของระบบ เพื่อให้สามารถใช้งานได้ยาวนานต่อการชาร์จหนึ่งครั้ง อะไรพวกนี้ซะมากกว่า แต่ถ้าต้องการจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่นั้น ระบบปฏิบัติการ ไม่ว่าจะเป็น Windows หรือ macOS ก็จะไม่มีตัวเลือกให้ครับ

แล้วทำไมเราถึงต้องจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่ด้วย?

หลักๆ เลยก็คือ เรื่องความร้อนที่จะเกิดขึ้นในกรณีที่ชาร์จแบตเตอรี่ไปเกินระดับ 100% ในกรณีที่ตัวโน้ตบุ๊กมันดันไม่มีระบบตัด (ซึ่งเดี๋ยวนี้คงไม่ค่อยมีแล้ว) กับข้อจำกัดของแบตเตอรี่ตระกูลลิเธียม ซึ่งก็อย่างที่บอกไปในตอนต้นนั่นแหละ ว่าระดับแบตเตอรี่ที่เหมาะสมก็คือ 20%-80% นี่แหละครับ

ว่ากันว่า จริงๆ แล้ว ที่เหมาะที่สุดคือ พยายามชาร์จแบตเตอรี่ให้ไม่เกิน 60% แต่หลายๆ คนก็จะมีปัญหาว่า ถ้าชาร์จไว้ที่ 60% จริงๆ ถึงเวลาต้องถอดปลั๊กไปใช้งานนอกสถานที่ ก็จะมีแบตเตอรี่เหลือน้อยไป หลายคนเลยเลือกที่จะจำกัดไว้ที่ 80% ซะมากกว่า

ผู้ผลิตโน้ตบุ๊กหลายยี่ห้อ มีซอฟต์แวร์ช่วยบริหารจัดการการชาร์จแบตเตอรี่

ข่าวดีก็คือ ผู้ผลิตโน้ตบุ๊กหลายยี่ห้อ เขาตระหนักถึงเรื่องนี้กันมากขึ้น คงเพราะว่าโน้ตบุ๊กส่วนใหญ่ในปัจจุบันมันไม่ได้สามารถเปลี่ยนแบตเตอรี่เองได้ง่ายๆ แล้วด้วยแหละ เขาก็เลยพยายามชูเรื่องการถนอมแบตเตอรี่เป็นจุดขายละมั้ง มาดูกันว่า ยี่ห้อไหนมาทางเลือกให้เรากันบ้าง

Lenovo มี Conversation Mode ให้ใช้

ใครใช้โน้ตบุ๊กของ Lenovo (ThinkPad, ThinkBook, IdeaPad, Yoga, Legion) ลองดูครับ มันจะมีโปรแกรมชื่อ Lenovo Vantage อยู่ ตรงเนี้ย มันจะสามารถเปิดใช้ฟีเจอร์ชื่อ Conversation Mode ได้ แล้วเราก็จะสามารถไปตั้งค่า Battery Charge Threshold ได้ว่าจะเริ่มชาร์จเมื่อแบตเตอรี่เหลือต่ำกว่าเท่าไหร่ และจะหยุดชาร์จเมื่อแบตเตอรี่

ภาพด้านล่างเป็นหน้าตาของโปรแกรม Lenovo Vantage ตอนปี 2018 นะครับ ปัจจุบัน User interface อาจมีการเปลี่ยนแปลงไปแล้ว

อ้อ! สำหรับคนที่ใช้โน้ตบุ๊ก Lenovo ที่บริษัทเป็นผู้ให้ใช้ อาจจะไม่มีโปรแกรมนี้นะ ถ้าทางแผนก IT ไม่ได้ติดตั้งมาให้ อันนี้บอกไว้ก่อนเลย

ASUS ตั้งค่าผ่านโปรแกรม MyASUS

สำหรับผู้ใช้งานโน้ตบุ๊กของ ASUS (ZenBook, VivoBook, ROG, TUF, ExpertBook) นี่ จะมีโปรแกรมชื่อ MyASUS ที่จะมีตัวเลือกโหมดการชาร์จให้ใช้ โดยเลือกได้ 3 โหมด คือ ความจุเต็มรูปแบบ (Full capacity mode) หรือก็คือชาร์จแบตเตอรี่จนเต็ม 100% แหละ เลือกโหมดนี้ในกรณีที่เราอยากชาร์จให้เต็ม เพราะเดี๋ยวจะเอาออกไปใช้ข้างนอกยาวๆ

โหมดสมดุล เป็นโหมดที่ ASUS แนะนำ เพราะจะจำกัดการชาร์จไว้ที่ 80% มันช่วยยืดอายุแบตเตอรี่ แต่เกิดเราจำเป็นต้องดึงปลั๊กออก แล้วพกไปทำงาน ก็ยังพอจะมีแบตเตอรี่เหลือใช้ได้ประมาณนึง และสุดท้ายคือโหมดอายุการใช้งานสูงสุด ก็จะจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่ไว้ที่ 60% ซึ่งเหมาะสำหรับคนที่เน้นเสียบสายชาร์จทิ้งไว้ตลอดเวลามากกว่า

มันแตกต่างจากวิธีของ Lenovo คือ มันจะพยายามรักษาระดับแบตเตอรี่ให้อยู่ที่ 60% หรือ 80% ไปเลย ไม่ใช่พอชาร์จถึงจุดที่ตั้งไว้แล้วปล่อยให้โน้ตบุ๊กใช้แบตเตอรี่ไปจนถึงจุดที่ต้องเริ่มชาร์จใหม่ ซึ่งวิธีของ ASUS อะ มันจะทำให้เรามั่นใจได้ว่าพอถอดปลั๊กแล้ว แบตเตอรี่จะอยู่ในระดับที่ 60% หรือ 80% ที่ตั้งไว้แน่ๆ พร้อมใช้

Acer มี Acer Care Center

ของ Acer จะมีโปรแกรมชื่อ Acer Care Center ให้ใช้ (รุ่น Aspire, Nitro, Predator, Swift อะไรพวกเนี้ย) ในส่วนของ Checkup จะมีตัวเลือก Battery Charge Limit ให้เลือก ซึ่งหากเปิดใช้งาน มันจะจำกัดการชาร์จไว้ที่ระดับ 80% เลย

หลายคนอาจจะไม่ทันเห็นฟีเจอร์นี้ เพราะเวลาไปถึงที่หน้าจอแล้ว ตรง Battery health มันจะมีตัวเลือกให้คลิก เพื่อเปลี่ยนหน้า คลิกไปที่หน้า 2/3 แล้วถึงจะเจอตัวเลือก Battery Charge Limit นะครับ

Dell ก็มีให้ตั้งค่าใน Dell Power Manager ได้

สำหรับโน้ตบุ๊กของ Dell รุ่นใหม่ๆ เขาจะมีโปรแกรมชื่อ Dell Power Manager ซึ่งจะมีตัวเลือกการตั้งค่าแบตเตอรี่ได้ 5 แบบ เลย เวอร์วังกว่ายี่ห้ออื่นมากๆ ครับ คือ Standard, ExpressChargeTM, Primarily AC Use, Adaptive และ Custom

💻 Standard ก็คือการชาร์จตามปกตินั่นแหละ แต่ทาง Dell เขาบอกว่า มันจะเป็นการชาร์จด้วยอัตราที่พอสมควร เพื่อให้สมดุลระหว่างการชาร์จแบตเตอรี่ให้เต็มโดยไว กับการยืดอายุแบตเตอรี่ เหมาะสำหรับผู้ที่มีการสลับใช้ไปมาระหว่างเสียบปลั๊กชาร์จกับใช้แบบไม่เสียบปลั๊กบ่อยๆ

💻 ExpressChargeTM อันนี้เป็น Trademark ของ Dell เลย คือ ใช้เทคโนโลยีชาร์จเร็วของ Dell ทำให้ชาร์จแบตเตอรี่ได้เร็วขึ้น โดยจะสามารถชาร์จแบตเตอรี่ได้ถึง 80% ภายใน 1 ชั่วโมง และจะเต็ม 100% ภายใน 2 ชั่วโมง (แต่หากชาร์จแบตเตอรี่ขณะทำงานไปด้วย อาจจะใช้เวลานานกว่านั้น) อันนี้เหมาะสำหรับคนที่ต้องการแบตเตอรี่เต็มไวๆ เพราะต้องไปที่อื่นต่อ ซึ่งแลกมาด้วยอายุแบตเตอรี่ที่อาจจะสั้นลง หากทำบ่อยๆ

💻 Primarily AC ตามชื่อเลยครับ คือ เหมาะสำหรับคนที่เสียบปลั๊กชาร์จคาไว้เลย อันนี้ เขาจะเซ็ตไม่ให้แบตเตอรี่ชาร์จเต็ม 100% เด็ดขาด แต่ทาง Dell ไม่ได้ระบุมาว่าระดับแบตเตอรี่จะถูกจำกัดไว้ที่เท่าไหร่

💻 Adaptive อันนี้คือ ให้ซอฟต์แวร์จดจำรูปแบบการทำงานของเราเอาไว้ แล้วให้มันชาร์จแบตเตอรี่ตามลักษณะการใช้งานของเรา เหมาะมากสำหรับคนที่มีพฤติกรรมการใช้งานโน้ตบุ๊กแบบเสียบปลั๊กชาร์จและเอาไปใช้โดยไม่เสียบสายชาร์จประจำ และมีแพทเทิร์นการใช้งานที่ค่อนข้างซ้ำไปซ้ำมา

💻 Custom คือให้ผู้ใช้งานกำหนดเองเลย เมื่อไหร่จะเริ่มชาร์จ เมื่อไหร่จะหยุดชาร์จ

และนอกจากนี้ ก็ยังมี Advanced Charge ให้เลือกอีกนะ คือเมื่อเปิดใช้งานแล้ว ก็จะกำหนดได้เลยว่า จะให้ช่วงเวลาไหนของวันไหนในสัปดาห์บ้าง ที่จะมีการชาร์จแบตเตอรี่จนเต็ม

สำหรับคนใช้รุ่น Alienware เนี่ย มันมีให้ไปตั้ง Battery Charge Configuration (คล้ายๆ กับการตั้งค่าผ่าน Dell Power Manager) ได้ใน UEFI settings ด้วย ซึ่งแต่ละรุ่นก็จะไม่เหมือนกัน ให้ไปดูวิธีจากเว็บไซต์ของ Dell ครับ

HP ก็มีซอฟต์แวร์ให้ตั้งค่า แต่บางรุ่นอาจจะต้องไปตั้งใน UEFI settings

ของ HP เนี่ยก็มีนะ แต่ว่าเขาเอาไว้ใน UEFI settings ครับ โน้ตบุ๊กหลายๆ รุ่นเลยต้องไปไล่ดูใน UEFI settings เอานะครับ แต่ต้องขออภัยที่ไม่มี Screenshot ให้ดูสำหรับตรงนี้ แต่มีข้อมูลว่ามันจะอยู่ในหัวข้อ Battery Care Function ครับ ส่วนโน้ตบุ๊กในตระกูลธุรกิจของ HP รุ่นตั้งแต่ปี 2016 เป็นต้นมา จะมีขั้นตอนการตั้งค่าตามวิดีโอด้านล่างครับ

ส่วนโน้ตบุ๊กในตระกูล Probook ที่ผลิตตั้งแต่ปี 2020 เป็นต้นมา หากไปเปิดใช้งาน Power Control ใน UEFI settings แล้ว ดาวน์โหลดโปรแกรม HP Power Manager มาจากเว็บไซต์ของ HP ก็จะมีตัวเลือก Manage Peak Shift ให้ตั้งค่าได้ ซึ่งจะสามารถเลือกโหมดการชาร์จได้หลายแบบ คือ

💻 Let HP Manage My Battery Charging ให้ซอฟต์แวร์มันตัดสินใจให้ มันจะเรียนรู้พฤติกรรมการใช้งานของเรา แล้วก็ปรับการชาร์จแบตเตอรี่ให้เหมาะสม ทาง HP บอกว่าเหมาะสำหรับกรณีที่เรามีการถอดปลั๊กใช้งานบ่อยๆ เพื่อให้แบตเตอรี่ได้มีโอกาสคายประจุบ้าง และโน้ตบุ๊กไม่ควรมีอายุเกิน 1 ปี

💻 Maximize My Battery Health จะจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่ไว้ที่ 80% เลย อันนี้ HP แนะนำว่าเหมาะสำหรับการใช้งานที่มักจะมีการเสียบปลั๊กชาร์จตลอดเวลา หรือโน้ตบุ๊กมีอายุการใช้งานเกิน 1 ปีแล้ว

นอกจากนี้มันก็สามารถตั้ง Battery schedule ได้ด้วย คือกำหนดไปเลยว่า วันไหน เวลาไหนบ้าง ที่เราจะใช้งานแบตเตอรี่ แต่ก็สาสารถกำหนดได้ว่าเมื่อแบตเตอรี่เหลือต่ำกว่ากี่เปอร์เซ็นต์ถึงจะให้ชาร์จแบตเตอรี่ต่อ (เพราะมันคงไม่ดีแน่ ถ้าจะให้แบตเตอรี่หมด ถูกแมะ)

MSG G series ทำได้ที่ Battery Health Option

MSI ตัวที่เป็นเกมมิ่งโน้ตบุ๊ก เขาจะมีโปรแกรม Dragon Center ให้ดาวน์โหลดไปติดตั้ง ซึ่งมันจะมีหัวข้อ Battery Master ที่เอาไว้ตั้งค่าจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่ได้ โดยมีให้เลือก 3 โหมดคือ

💻 Best for Mobility คือ ชาร์จแบตเตอรี่ไปจนเต็ม 100% ตลอดเวลา เพื่อให้แน่ใจว่าพร้อมเอาไปใช้งานบนแบตเตอรี่ได้เสมอ

💻 Balanced จะชาร์จเมื่อแบตเตอรี่เหลือต่ำกว่า 70% และจะชาร์จไปเรื่อยๆ จนระดับแบตเตอรี่เป็น 80% ค่อยหยุดชาร์จ

💻 Best for Battery จะชาร์จเมื่อแบตเตอรี่เหลือต่ำกว่า 50% และจะชาร์จไปเรื่อยๆ จนระดับแบตเตอรี่เป็น 60%

Fujitsu

ในตระกูล Lifebook เขาจะมีซอฟต์แวร์ชื่อ Function Manager ให้เราเอาไว้ให้เราปรับตั้งค่าต่างๆ ของโน้ตบุ๊กได้ จะมีออปชันให้เลือกกี่มากน้อย ก็อยู่ที่รุ่นของโน้ตบุ๊กของเราแล้ว แต่ว่ามันจะมีหัวข้อนึงคือ Battery Utility ที่เอาไว้ตั้งค่าของแบตเตอรี่ ซึ่งให้เราเลือกได้ 2 แบบ คือ Full charge mode หรือก็ตามชื่อเลย คือ ชาร์จแบตเตอรี่เต็ม 100% ตลอดเวลา กับ 80% charge mode ซึ่งก็จะจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่ไว้ที่ 80% เท่านั้น

โน้ตบุ๊ก Fujitsu UH-X ของภรรยาผมก็มีฟีเจอร์นี้แหละ แต่ภรรยาผมไม่ค่อยได้ใช้ฟีเจอร์นี้หรอกนะ เพราะกลัวว่าจะลืมชาร์จแบตเตอรี่ให้เต็ม 100% เพราะแบตเตอรี่ของโน้ตบุ๊กรุ่นเบามากๆ ตัวนี้ มีน้อยนิดเหลือเกิน

HUAWEI MateBook

เขาก็มีโปรแกรมชื่อ PC Manager ให้ดาวน์โหลดไปใช้ได้ แล้วในหัวข้อ My Computer เนี่ย มันจะมีหัวข้อย่อยคือ Battery แล้วมีฟีเจอร์ Smart Charge ให้เลือก โดยเราจะสามารถเลือกโหมดการชาร์จได้ 3 โหมด คือ

💻 Home อยู่กับบ้าน ก็มักจะเสียบปลั๊กชาร์จไว้ตลอดเวลา ฉะนั้นก็จะจำกัดการชาร์จไว้ที่ 70% เสมอ

💻 Officer อยู่ที่ออฟฟิศ ก็จะมีความเป็นไปได้ที่จะต้องถอดปลั๊กแล้วเอาโน้ตบุ๊กไปใช้งานที่อื่นที่ไม่มีปลั๊ก ฉะนั้นก็จะจำกัดการชาร์เอาไว้ที่ 90%

💻 Travel ออกเดินทาง ก็มีความเป็นไปได้สูงที่จะไม่มีปลั๊กไว้ให้เสียบชาร์จ ฉะนั้นเวลาชาร์จก็จะพยายามชาร์จให้เต็ม 100% เสมอ

LG

โน้ตบุ๊กตัวใหม่ล่าสุดของ LG สเปกแรงอย่าง LG Gram น้ำหนักเบา จอเบ้ง และมาพร้อมกับโปรแกรม LG Control Center ที่มีฟีเจอร์ Power Management ที่ให้เราเปิดโหมด Extend Battery Life ได้ มันจะจำกัดการชาร์จแบตเตอรี่ไว้ที่ 80%

Microsoft Surface

Microsoft เขามีฟีเจอร์ Battery Limit Mode มาให้ แต่ต้องเข้าไปตั้งค่าใน UEFI settings ของ Surface โดยมันจะมีวิธีเข้าถึงแต่ละรุ่นแตกต่างกันไปนิดหน่อย ให้ไปดูวิธีเอาที่เว็บไซต์ของ Microsoft ก็แล้วกันนะครับ

แล้วยี่ห้ออื่นๆ ที่ผมไม่ได้พูดถึงล่ะ?

อีกหลายๆ ยี่ห้อที่เราไม่คุ้นเคย เพราะอาจจะไม่มีตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทย มันก็มีซอฟต์แวร์หรือการตั้งค่าใน UEFI settings แหละ ลองไปค้นๆ ดูจาก Google ครับ ว่าตั้งค่ากันยังไง ส่วนรุ่นไหนยี่ห้อไหนมันไม่มีโปรแกรมมาช่วยปรับเรื่องการชาร์จแบตเตอรี่ด้วยจริงๆ ก็จะมีโปรแกรมเช่น Battery Limiter ที่เป็นโปรแกรมฟรี ที่จะให้เราตั้งค่าได้ว่าจะแบตเตอรี่เหลือกี่เปอร์เซ็นต์แล้วควรจะเริ่มชาร์จ และเมื่อแบตเตอรี่เป็นกี่เปอร์เซ็นต์แล้วควรจะหยุดชาร์จ โปรแกรมนี้ก็จะทำหน้าที่เด้งเตือนให้เราถอดปลั๊กหยุดชาร์จ หรือ เสียบปลั๊กชาร์จ นั่นเอง