กินยาคุมหลังมีประจําเดือนได้ไหม

ลุงหมอเรืองกิตติ์ เลือดออกระหว่างกินยาคุมกำเนิด ผิดปกติไหม?

Facebook

Twitter

Email

LINE

มีคำถามจากแชทรูมและเว็บบอร์ดที่ถามเกี่ยวกับการกินยาเม็ดคุมกำเนิด ลุงหมอขอตอบนะครับ

คำถาม : หนูมีเลือดออกจากช่องคลอดคล้ายประจำเดือน แต่ประจำเดือนหมดไปแล้ว เลือดออกมา 13 วันแล้ว แล้วหนูกินยาคุมแบบรายเดือนด้วยค่ะ วันนี้กินอยู่นะคะ หนูอยากทราบว่าเป็นอะไรคะ

คำตอบ :  ภาวะเลือดออกจากช่องคลอดที่เกิดขึ้นจากการกินยาเม็ดคุมกำเนิด แบ่งง่ายๆ เป็น 2 แบบ คือ

1. เลือดออกมาหลังกินยาคุมแผงหมดแผงแล้ว (แบบ 21 เม็ด) หรือกินไปแล้ว 21 เม็ด (แบบ 28 เม็ด 7 เม็ดหลังไม่มีฮอร์โมน) ถือว่าเป็นภาวะปกติ
2. เลือดที่ออกมาในช่วงของการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด อาจเกิดขึ้นได้ทั้งในช่วงครึ่งแรกหรือครึ่งหลังของรอบเดือน ก็ต้องหาสาเหตุของการเกิด และแก้ไขต่อไป แต่อย่าเพิ่งตกใจนะครับ ฟังต่อไปครับ คือ เลือดออกจากช่องคลอดแบบที่ 2 เป็นไปได้ 2 ลักษณะ
   • เลือดออกมากจนต้องใช้ผ้าอนามัย (breakthrough bleeding)
   • เลือดออกกะปริดกะปรอย ปริมาณไม่มากไม่จำเป็นต้องใช้ผ้าอนามัย (spotting)

กลไกการเกิดเลือดออกยังไม่รู้แน่ชัดครับ แต่พอจะอธิบายว่าการกินยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวมที่มีทั้งเอสโตรเจนและโปรเจสเทอโรนที่จำหน่ายทั่วไปจะให้ฮอร์โมน 2 ตัวนี้เข้าไปในร่างกายอย่างต่อเนื่อง โดยจะไปมีผลต่อเยื่อบุผนังมดลูกและหลอดเลือดทั้งการหนาขึ้นหรือบางตัวลง และส่งผลต่อการฝ่อหรือขยายของต่อมต่างๆ ภายในผนัง ดังนั้นสาเหตุที่มีเลือดออกเป็นทั้งจากการเปราะแตกของหลอดเลือดและการเปลี่ยนแปลงของผนังมดลูกจากการตอบสนองต่อฮอร์โมน

การมีเลือดกะปริดกะปรอยขณะกินยา สามารถเกิดขึ้นได้ในผู้ที่เพิ่งเริ่มกินยาเม็ดคุมกำเนิดใหม่ๆ โดยเฉพาะในช่วง 2-3 เดือนแรก ซึ่งเป็นปัญหาข้างเคียงจากการกินยาที่พบบ่อยได้ถึง 20-30% แต่ไม่เป็นอันตรายครับ หลังจากกินไปแล้ว 3 เดือน อาการเลือดออกจะดีขึ้นได้เอง หรือพบน้อยกว่า 10%

ลุงหมอแนะนำว่า ขอให้ใช้ยาคุมนี้ไปสัก 3 เดือน ยังไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนยา เพื่อให้ประสิทธิภาพการคุมกำเนิดไม่เปลี่ยนแปลง
โดยมีแนวทางป้องกันและจัดการภาวะเลือดออกในระหว่างการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด มีดังนี้

• ควรกินยาทุกวันให้ครบถ้วน ห้ามลืม! เพราะเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เลือดออก ควรกินเวลาเดิมทุกวันเพื่อให้ระดับของฮอร์โมนในร่างกายไม่เปลี่ยนแปลงมาก
• ผู้ที่สูบบุหรี่ แนะนำให้เลิกสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่มีฤทธิ์ขัดขวางฤทธิ์ของเอสโตรเจน และกระทบต่อรอบเดือน
• การใช้ยาคุมกำเนิดร่วมกับยาอื่นที่อาจเกิดปฏิกริยาต่อกัน เช่น ยาปฏิชีวนะอย่างแอมพิซิลิน ยาซัลฟา เพนนิซิลิน ยานอนหลับ ยาคลายเครียด ยาไรแฟมพิซิน จะมีผลให้ประสิทธิภาพของยาคุมไม่ดี และส่งผลทำให้เลือดออกได้ ถ้ายังต้องกินยาเหล่านี้อยู่ ก็แนะนำให้ใช้ยาคุมที่มีฮอร์โมนสูง
• ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม สูตรเอสโตรเจนต่ำ (เช่น ขนาด 20 ไมโครกรัม) เป็นสาเหตุสำคัญทำให้เลือดออกมากกว่ายาที่มีฮอร์โมนสูง แนะนำให้เปลี่ยนมาใช้แบบที่มีเอสโตรเจนสูงขึ้นเป็น 30 หรือ 35 ไมโครกรัม แต่ถ้าใช้แบบ 30 ไมโครกรัมแล้วเลือดยังออกอยู่ ก็ให้เปลี่ยนเป็น 50 ไมโครกรัม

ยาคุมแต่ละยี่ห้อที่มีตัวยาฮอร์โมนโปรเจสเทอโรนต่างกัน ไม่ได้มีผลต่อเลือดออกกะปริดกะปรอยแตกต่างกัน

ลุงหมอขอแนะนำว่า ถ้ามีเลือดออกมาก ควรหยุดยาชุดนั้นแล้วเริ่มต้นชุดใหม่ หรือ ถ้ายังมีเลือดออกผิดปกติอยู่นานและมากผิดปกติ ควรหยุดกินยาคุมไปก่อน เพื่อหาสาเหตุที่เลือดออกนอกเหนือจากยาคุม

มีอาการของโรคที่ทำให้เลือดออกผิดปกติได้ เช่น โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หนองในเทียม หรือตกขาวผิดปกติ การตั้งครรภ์ในมดลูก หรือ ตั้งครรภ์นอกมดลูก หรืออาจเป็นมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก เนื้องอกที่ปากมดลูก มดลูก หรือรังไข่

โดยสรุป ถ้าเป็นผู้เริ่มใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดรายเดือน อาจพบเลือดออกได้ช่วง 3 เดือนแรกหลังจากนั้นจะดีขึ้นเอง แต่หากหลัง 3 เดือนยังมีเลือดออกอยู่ ควรทบทวนการใช้ยาว่าใช้อย่างถูกต้องหรือไม่ หากใช้อย่างถูกต้องแต่ยังมีเลือดออก อาจต้องปรับเปลี่ยนขนาดของฮอร์โมน ที่สำคัญหากมีเลือดออกมากผิดปกติ อาจไม่ใช่เกิดจากยาคุม ควรไปพบแพทย์ต่อไปครับ

ด้วยรักและห่วงใย ลุงหมอเรืองกิตติ์
นพ.เรืองกิตติ์ ศิริกาญจนกูล

ร่วมติดดาวให้เนื้อหาที่ท่านชื่นชอบ

คลิกที่ดาวเพื่อติดดาวให้เนื้อหานี้

จำนวนดาวเฉลี่ย 4.6 / 5. จากการติดดาวทั้งหมด 170

ยังไม่มีการติดดาวให้กับเนื้อหานี้... เป็นคนแรกติดดาวให้เนื้อหานี้

โฆษณา

• แท็ก
• นพ.เรืองกิตติ์ ศิริกาญจนกูล
• ยาคุมกำเนิด
• ฮอร์โมน
• เรื่องเล่าลุงหมอ
• เลือดออกผิดปกติ

RSATHAI

บทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมจากผู้เขียน

คำนวณอายุครรภ์

ประจำเดือนครั้งล่าสุด

Please, Enter all values correctly.

อายุครรภ์ของคุณประมาณ

เรื่องราวอัพเดทใหม่

4.5 (272)

เลือดล้างหน้าเด็กคืออะไร จะท้องไหม ตรวจตั้งครรภ์เมื่อไหร่ดี

4.5 (275)

3 อาการที่ปกติ และ 7 สัญญานที่ไม่ปกติหลังทำแท้ง ยุติการตั้งครรภ์ เป็นอย่างไร

Twitter #rsathai

RSATHAI Follow

ยุติการตั้งครรภ์ ทำแท้ง เป็นบริการสุขภาพเมื่อท้องไม่พร้อม ปรึกษาออนไลน์ https://t.co/ewtgWlGT6J ยุติการตั้งครรภ์ https://t.co/Iqw1gbh3dI

2h

Live การแถลงรายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชนไทย "แถลง 10 ก้าวหน้า 10 ถดถอย สิทธิมนุษยชน 2565" https://facebook.com/845823472249099/videos/709108287066912

Reply on Twitter 1601102939585597440 Retweet on Twitter 1601102939585597440 2 Like on Twitter 1601102939585597440 2 Twitter 1601102939585597440

6h

ชวนทุกคนรับชม การแถลงรายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชนไทย "แถลง 10 ก้าวหน้า 10 ถดถอย สิทธิมนุษยชน 2565" วันนี้ศุกร์ที่ 9 ธันวาคม 2565 เริ่มเวลา 13.00 น. ผ่านเพจ สมาคมสิทธิเสรีภาพของประชาชน (สสส.) จ้า

Reply on Twitter 1601032582715494401 Retweet on Twitter 1601032582715494401 11 Like on Twitter 1601032582715494401 5 Twitter 1601032582715494401

Retweet on Twitter RSATHAI Retweeted

8 ธ.ค.

(pls rt) ขอความช่วยเหลือทำแบบฟอร์มเกี่ยวกับ ‘การทำแท้งในสังคมไทยปัจจุบัน’ ให้หน่อยคับ 🥺 ใช้เวลาแป๊บเดียวเท่านั้น (เป็นส่วนหนึ่งของวิชา in-dept reporting นิเทศ จุฬาฯ คับ) https://forms.gle/5R4s2W1UKYBzR7s27