เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ

มีนาคม 15, 2561

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง


เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ



เครื่องปั้นดินเผา คือ ภาชนะชุดแรกๆของมนุษย์นั้นคือการนำดินมาขึ้นเป็นรูปภาชนะต่างๆแล้วนำไปตากแห้ง เครื่องปั้นดนเผามีความผูกพันกับการดำรงชีวิของมุษย์มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ เพราะมนุษย์ได้ใช้สอยในชีวิตประจำวันบรรจุอาหารและสิ่งของฉะนั้นจึงได้มีการปรดิษฐ์คิดค้นและปรับปรุงเทคโนโลยีต่างๆอยู่ตลอดเวลา
เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ภาชนะเครื่องปั้นดินเผาที่ผลิตในตำบลบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี
เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง การค้นพบโบราณวัตถุที่มีความสำคัญทางโบราณคดีและก่อนประวัติศาสตร์ในบรเวณหมู่บ้านบ้านเชียงนั้น เริ่มต้นประาณเมื่อพ.ศ.2500 เมื่อราษฎรชาวบ้านเชียงคนสังเกตเห็นและมีความสนใจเศษภาชนะดินเผาที่มีลวดลายเขียนสีแดงที่มักพบเสมอเมื่อมีการขุดพื้นดินในบริเวณหมู่บ้านจึงได้นำไปเก็บรักษาไว้ที่โรงเรียนประชาบาลประจำหมู่บ้านและจัดแสดงให้ผู้คนสนใจได้เข้าชม

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ


พ.ศ.2509 นายสตีเฟน ยัง นักศึกษาวิชาสังคมศสาสตร์ จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด สหรัฐอเมริกา ได้เดินทางมาศึกษาเรื่องราวของวิถีชีวิติชาวบ้านเชียงจึงได้พบเห็นเศษภาชนะดินเผาเขยนสีกระจายเกลือนอยู่ทั่วไปตามผิวดินของหมู่บ้าน จึงได้เก็บไปให้ ศาสตราจารย์ชิน อยู่ดี ผู้เชี่ยวชาญโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ประจำกองโบราณคดีกรมศิลปากร
ศึกษาวิเคราะห์และได้ลความเห็นว่าเป็นเศษภาชนะดินเผาสมัยก่อนประวัติศาสตร์ยุคหินใหม่
ใน พ.ศ. 2510 กองโบราณคดี กรมศิลปากร จึงดำเนินการขุดค้นทางโราณคดีบ้านเชียงอย่างจริงจัและส่งโบราณวัตถุไปหาอายุด้วยวิธีเทอร์โมลูมิเนสเซนส์(c-14) ทีมมหาวิทยาลัยเพนซินเวเนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่าโบราณวัตถุเหล่านั้นมีอายุ ประมาณ 2,600ปีมาแล้ว

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ


เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง แบ่งออกเป็น3สมัยดังนี้
1. เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงสมัยตอนต้น (อายุราวประมาณ5,600-3,000ปี)
เป็นภาชนะดินเผาสีดำ ตกแต่งด้วยลายขูดขีดและลายเชือกทาบ รูปทรงมักเป็นหม้อก้นกลม ปากผายกว้างเชิงสูง มีทั้งชนดปลายสอบเข้าและผายออก
2. เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงสมัยกลาง (อายุราวประมาณ3,000-2,300ปี)
ภาชนะส่วนใหญ่มีเนื้อดินสีขาว ไหลาลู่ลำตัวกลมและหักเป็นสัน ก้นภาชนะทั้งกลมและแหลมมักไม่มีการตกแต่งลวดลาย แต่บางชิ้นมีการตกแต่งด้วยลายขูดขีดและเขียนลวดลายสีแดงที่บริเวณไหล่ของภาชนะ
3.เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงสมัยปลาย (อายุราวประมาณ 2,300-1,800ปี)
รูปทรงของภาชนะมทั้งชนิดก้นกลมและชนิด มีเชิงสูงปลายผาย ขอบปากมีสัน มีการตกแต่งด้วยการเขียนลวดลายสีแดงสีที่ใช้เขียนเรียกว่า "สีดินเทศ" ลวดลาย ที่เขียนส่วนใหญ่เป็นลายเรขาคณิต ลายสี่เหลี่ยม ลายวงกลม ลายขด ลายก้นหอย

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ


จากการวิเคราะห์วิถีชีวิตและสภาพความเป็นอยู่ของคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์บ้านเชียงโดยนักวิชาการพบว่า คนบ้านเชียงสมัยนั้นได้เลือกที่จะตั้งหมู่บ้านในพื้นที่เนินสูงปานกลางใกล้จุดที่ทางน้ำธรรมชาติสองสายมาบรรจบกันและมีพื้นที่ราบลุ่มผืนใหญ่รอบๆมีการปลูกข้าวและเลี้ยงสัตว์กัน
เครื่องปั้นดินเผาก็เป็นโบราณวัตถุที่สำคัญที่สามารถศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ในสมัยก่อนทางด้านเทคโนโลยีและยังสามารถรู้วิถีชีวิตของคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์อีกด้วย

อ้างอิง https://www.baanchiang.com/15506681/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87
         http://www.lukhamhan.ac.th/course/blog/4584
         https://www.nectec.or.th/schoolnet/library/create-web/10000/history/10000-568/pic1.jpg

ใช้ร่วมกัน

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ
 

             จากผลการตรวจหาอายุเดิมด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ ของมหาวิทยาลัยเพนซิลวาเนียระบุว่า ภาชนะดินเผาลายเขียนสีบ้านเชียงมีอายุ 7,000-5,000 ปีมาแล้ว รวมทั้งผลการตรวจหาอายุที่มหาวิทยาลัยนารา ประเทศญี่ปุ่น ก็ได้รับผลว่ามีอายุราว 6,400 ปีมาแล้วเช่นกัน

แต่จากการศึกษาวิเคราะห์เพิ่มเติมในภายหลัง ทำให้ได้ข้อมูลใหม่ว่า ภาชนะดินเผาลายเขียนสีแดงที่บ้านเชียง มีอายุราว 2,300-1,800 ปีมาแล้วเท่านั้น (คือ ยุคก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย ที่มีการใช้เหล็กทำเครื่องมือเครื่องใช้แพร่หลาย และมีเครื่องประดับที่ทำด้วยสำริดประณีตและซับซ้อนมากขึ้นแล้ว)

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง เป็นเครื่องปั้นดินเผาของไทยสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ที่ขุดพบได้ที่หมู่บ้านบ้านเชียง จ.อุดรธานี แบ่งออกเป็น 3 สมัย

1.เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงสมัยต้น (อายุประมาณ 5,600 – 3,000 ปี)
          เป็นภาชนะดินเผาสีดำ ตกแต่งด้วยลายขูดขีดและลายเชือกทาบ รูปทรงมักเป็น หม้อก้นกลม ปากผายกว้างเชิงสูง มีทั้งชนิดปลาย สอบเข้าและผายออก

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ


2.ครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงสมัยกลาง (อายุประมาณ 3,000 – 2,300 ปี) 
          ภาชนะส่วนใหญ่มีเนื้อดินสีขาวนวล ไหล่ลู่ ลำตัวกลมและหักเป็นสัน ก้นภาชนะ มีทั้งกลมและแหลม มักไม่มีการตกแต่งลวดลาย แต่บางชิ้นมีการตกแต่งด้วยลายขูดขีด และเขียนลวดลายสีแดงที่บริเวณไหล่ของภาชนะ

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ

3.เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงสมัยปลาย (อายุประมาณ 2,300 – 1,800 ปี)
           รูปทรงของภาชนะมีทั้งชนิดก้นกลมและชนิด มีเชิงสูง ปลายผาย ขอบปากมีสัน มีการตกแต่งด้วยการเขียนลวดลายสีแดง สีที่ใช้เขียนเรียกว่า “สีดินเทศ” ลวดลาย ที่เขียนส่วนใหญ่เป็น ลายเรขาคณิต ลายสี่เหลี่ยม ลายวงกลม ลายก้านขด ลายก้นหอย

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง ประวัติ

แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้จดทะเบียนเป็นมรดกโลกเมื่อปี พ.ศ. 2535 ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 16 ที่เมืองแซนตาเฟ ประเทศสหรัฐอเมริกา

“เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง”เป็นโบราณซึ่งเป็นหลักฐานทางประวัติสาสตร์ชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นหลักฐานชั้นต้น ซึ่งมีความน่าเชื่อถือมากว่าเป็นสิ่งที่บรรพบุรุษของมนูษย์เคยสร้างขึ้น ส่วนรายละเอียดต่างๆจะแน่ชัดหรือถูกต้องเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับวิธีการทางวิทยาสาสตร์ด้วย

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงทำจากอะไร

ขั้นตอนการปั้นและการทำดินเชื้อ เริ่มจากเอาดินเหนียวผสมแกลบในอัตราส่วนหนึ่งต่อหนึ่งเทน้ำลงไปแล้วย่ำให้เข้ากันสนิทจนดินข้น ปั้นเป็นก้อนกลมๆขนาดผลส้มโอนำไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วนำไปเผาจนสุก จากนั้นก็นำมาตำในครกไม้ให้ละเอียดเอาผงดินไปร่อนในตะแกรง ก็จะได้ดินเชื้อเนื้อละเอียดขนาดเท่าเม็ดสาคูพร้อมที่จะนำไปใช้ปั้น เมื่อได้ดิน ...

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงมีอายุกี่ปี

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง จากผลการตรวจหาอายุเดิมด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ ของมหาวิทยาลัยเพนซิลวาเนียระบุว่า ภาชนะดินเผาลายเขียนสีบ้านเชียงมีอายุ 7,000-5,000 ปีมาแล้ว รวมทั้งผลการตรวจหาอายุที่มหาวิทยาลัยนารา ประเทศญี่ปุ่น ก็ได้รับผลว่ามีอายุราว 6,400 ปีมาแล้วเช่นกัน

ปั้นดินเผาบ้านเชียงมีความสำคัญอย่างไร

เครื่องปั้นดินเผาลายเขียนสีบ้านเชียงจัดเป็นประดิษฐกรรมหนึ่งที่สําคัญ ที่แสดงถึงความ เจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและงานศิลปกรรมสมัยก่อนประวัติศาสตร์ได้เป็นอย่างดี นอกจากจะเป็นวัตถุที่ ใช้เป็นภาชนะใส่อาหารและบรรจุสิ่งของต่างๆ แล้ว ยังมีความสําคัญทางจิตใจ ที่คนบ้านเชียงสมัยโบราณใช้ เป็นสิ่งแทนใจแสดงความห่วงหาอาลัยแก่บุคคลสํา ...

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงทำมาจากดินอะไร

ดินเหนียวที่ใช้ปั้นนั้น ก็เป็นดินเหนียวสีดำจากแหล่งดินในสกลนคร เอามาผสมกับหัวเชื้อ ปั้นขึ้นรูปแล้วเผาให้สุก จึงนำมาเขียนสี กลุ่มเครื่องปั้นดินเผาฯ ยังใช้เทคนิคการปั้นทั้งแบบใช้มือและใช้เครื่อง เพื่ออนุรักษ์การปั้นแบบดั้งเดิมเอาไว้ ระยะเวลาเผาหากเป็นใบเล็กก็ใช้นานประมาณครึ่งวัน ใบใหญ่ก็เต็มวัน กรรมวิธีการเผาก็ยังเป็นแบบ ...