li Kj g t EuezN .j /]cjmxj r.mxedq qu wu ¯vUmi Rāmaññadesa Suvannabhumi Monland Spelling-book Mon, Thai, English, Pāli, Sanskrit, Myanmar F☼ ☼ v,mK[êSס j z׸jb dH j l wj n.Y zN ê znj (kW . nj e qN hj w>nj ) Janujon Talanai 2561 1379 2017 ____________ r.‚qñ j k: ’ i cj bÐ.cj m vj r.mvedq Rāmaññadesa the Mon-kingdom. ☼øDm? d>nø☼ mU l tN · t· g x’pj l i Kj ø (mU l li K j ø li Kj mU lj ) ø¤¤li Kj g tu E e zN . j ;’cj m vj r . mvedq qu w À BU m i õ õøwW· rnj tM · ku E ku a n×Ðgu $j g mL ’ icj m pз mi m />~ a.s.RÑj ß a.s.RÑj x pzî.yj ~ k[.j e zN . j a . s.RÑj tL mN ’ · pu i vj B .aesW . · ~ n.Y a .s.RÑjqI l w×Ð(m.· yu E mC ’ E ) ~ k[.j e zN . j a .s.RÑj tL B d×Ðku q l` B.k[.j } qI m Íj` ;’cj là ’ cj ~ k[.j e zN . j a .s.RÑj tL B d×Ðsס i m .mh.eTr` fa· k j ` B.¾gi p j ~ k[.j ezN . j a .s.RÑj t L B d×Ðektu m tI ` ;’cj e rwj ~ k[.j e zN . j a .s.RÑj tL B d×Ðektu q .r` tL g u $j a.s.RÑj B d×ÐeKm.q.r` B.tu i kj li K j kL · p nqj ` ;’cj mu Qj ; ’cj ~ k[.j e zN . j a .s.RÑjtL B d×Ðp> li t mh.eTr` kW . nj kM . wkj ~ tL gu $j a .s.RÑj B d×Ðnסi y ` B. qÒ’i p j ; ’cj ` ;’cj \ zpj bu ~ tL g u $j a.s.RÑj B d¡ ×Ðqi Gá m h.eTr` B.k½ cj T wj ` ;’cj m tÐj m lu J ~ tL g u $j a .s.RÑ jk l[. $ (Dm?. sri y)` fa· k j ` B.tu i kj tM i ~ tL g u $ j a .s.RÑj B d×Ðv. $i ס ` tL g u $j a .s.RÑ jB d×Ðetz` B. ezN . j ` kW . nj t· cj e m.· ~ k[.j e zN . j a . s. RÑjtL x tÐm` B. wká wiw>k. r. mj ` kW . nj w ká ~ k[.j ezN . j a .s.RÑj tL ø พระครู ส าครกิ จโกสล‚ วรุ โ ณ‚ วัด เจ็ ด ริ้ ว‚ สมุ ท รสาคร` an.Y k[.j ø หลวง พ่ อ ณรงค์ ‚ ขัน ติ โก‚ วัด บ่ อ ‚ ปากเกร็ ด ‚ นนทบุ รี ~ k[.j e zN . j a . s.RÑ jtLB d×Ðe q.m mh. eTr` (w>KRU )~ k[.j ezN.j a.s.RÑj w>nj z{.yj w>yem. ` B.fÌ Èmj ~ kaj e ]ktj ~ tL g u $j a .s.RÑj xtÐm(dU r .)` B.w>tj qi nj ~ tL g u $j a.s.RÑ jwi zî. nj ` B.w>tj e \p.j ` ;’cj / cj k· kj ~ tL g u $j a . s.RÑj qI l etzwer. ` B. tM i ] k’cj T pH j ø eku . · ÆY k el. ek. ed· eb. kÉ j m i g L , m v,ekcj T · kj pcj x pk. rj ku E l wj d>nj p sË yj p nj t· g H j tu Y qL , pW , ku E d>nj ku K mI q Gá m vj g mL ’ i cj ø ¤¤gek.· g u i $j r.mv ni k .yøeku .· ø gek.· g u i $jDm? yu tÐini k . yõõøt· g H j r ao ~ tI l pu i vj q Gá m vj g mL ’ i cj g ek.· gu i $j />gu i $j t· wW· kÐ’E b dH j D R? j e mtÐ.\zh.nj kM i nj lÐêaY ;ikj d>yk. v,mK[êKN · mU l li Kj ø li KjmU lj wW · tu Y ]qwj ø kÎ du cj bà i nj e ktj au i tj vi k[.j ~ ¤¤nibÔ . n psË e y. eh. tu õ õ~ zu i nj pu i vj zu i nj pu i vj zu i nj pu i vj ø q. Du ` q. Du` q. Du ` au i hj tM’ i hj e ktj pu i vj ku qu i l j wW · qu J v ,fau i tj vi a o ~ __________________________ øgl.nj a.tj a eK>cj w ס j s wj ø yW · p @i tj m sI kL , v,mN ’ · ku p v. tL p v.mvj mlC tj g L ’ i kj g L . Y mU l tN · t· g x’pj gsu i tj s H j li Kj e p>t¸j m vj t· v ,gmL ’ icjao` ø¤¤li Kj g tu E e zN . j ;Õcj m vj r .mvedq qu w ÀBU m i õ õøwW · ;’i kj e pcj a. su i p j lAi å j d tu Y e kN . åj tu Y dH j au i tj r hW · e qcj $J ` dH j S ay.· m .tj p· kj T½ , gL · cj ku v ,qM tj prY a n.gtj t · e hcj e r.cj ` b[XZ j g su i tj sH j pu O m vj t· g H j bW Y m gL ’ i cj hu i tu j ×U pu O m vj t · elC . wj nim ×Ðj kÎn cj ×U a kÉ rj zM ׸j p>Èi m dH j t wH j p>cj k[.j ] tyj e ku . · \ pku i hj q kÒt q· ‚ qÒ’i å j t· tu Y qZ ’ i cj qZ ’ i h j qZ ’ i hj g N k j el.nj gL ’ i cjgL cj e l.nj pu O tJ au i t j hW · m .nj ` v· cj g W · ] kpj ku E p>Èi eku . · \pku i h j q kÒt q· ï qÒ’i åj t· g H j /u i tj k rpj g W · g H j krpj e pL . pj tu Y p· cj g su i tj au i tj vi k[.j ~ mW Y q .j p L n j li Kj e p>t¸j pu O m vj t· g H j qP pз ×U kM i n j ; ’cj r .‚qñ j k: ’ icj bÐ. cj m vj r.mvedq qu w ÀBU m i ;’cj qu D m? j ( ;’cj q Du J ) ti T wj lu J p: Y ø A.D. (1057) øet· tu Y du E ku E su i p j tC Y lM ’ hj w W· aeK>cj e qà . · k elcj p elwj l hu E \ p’e\pcj pÐ’i n j t· g H j e lwj hM Y ` hu i tu j ×U d ,du cj lN i n j b pi nj p: ’ E p: ’ i kj d,du cj p: ’ E b lu i kj l wj lu k o bW Y m l· tu Y dN . Y yu kj e dkjhW · ; ’i kj e pcj $J t· gH j e lwj ×W · t o bW Y mgL ’ i cj` hu i tu j g H j r dN . Y # .nj mN ’ · ku E e d>qj hW · a .su i p j lAi å j d tu Y e kN . åj hW · ; ’i kj e pcj $J yu tj e dkj dM · cj t· g H j qP lwj q· e wg pelwj l hu E K[êekH j KN · b dH j r×u kj b epcj g hu i h j \ p’e\pcj qL ’ cj pÐ’i nj ` dN . Y p dj ( pu i dj ) eTkj ku E K[ êSס j z׸j b dH j pÐ’i n j tM i t · g H j e lwj K[êSס j z׸j b dH j su tj au i tj vi a o ~ bW Y m elC. wj e RH j e qH j r o g o a Y p rY n.YzN ê znj (kW . nj e qN hj w>nj ) Janujon Talanai ☼ ☼ ☼ø\pku i hj kN p j \ g׸ j g ׸ j m qP ni Q yj g mL ’ i cj ø ☼ (1)ø\pku i hj p ki À kn. n. t¸aBi D .nj p>Èi eku . · mvj ~ (v.$w· q eTrj ` B.rtn edwQ.r.mj ` kW . nj k m.wkj ) ~ ~\pku i hj D m? dI p nI ~ \pku i hj D m? e dqn.~ \pku i hj p>Èi pRu i tÐj e zN . j ~ \pkui hj q d¡ e Bdqgá h ~ (n.Y a .s.RÑj qI l w×Ðøm.· yu E mC’ilj) ~ ~\pku i hj el.kqi d¯ i ~ \pku i hj r .z.wqá m vj ~ (k[.j e zN . j a .s.RÑj tL a esW . · ) ~ ~\pku i hj p>Èi pRu i tÐj e zN . j g t.pj e KtÐj ~ (Bd¡ ×Ðqi Gá ` B.k½ cj T wj ` ;’cj m tj m lu J ) ~ ~\pku i hj qu tÐ. Di pP > y~ tL g u $ j a .s.RÑj k l[.$ (Dm?. sri y)` fa· k j ` B.tu i kj tM i ~ ~\pku i hj ] t.Y aBi D m? t¸qgá h ~ \pku i hj ø 4øB.q.~ (Bd×Ðektu m tI ` B.Kru i kj q .· ` ;’cj e rwj ) ~ li K j g tu E e zN . j m Íj ~ mU l fa· k j ` (k[.j e zN. j s ס i m .mh.eTrj ) ~ ~\pku i hj g kU lj m vj eku . · bu d¯ B .q.~ (Bi kÉ ’ xdmj xtÐem.` B.w>tj qi n j ` ;’cj / cj k · kj ` ar.pj T pH j ) ~ \pku i h j qu e tqnli kj p tj m nj ~ (n.Y q kj e l.nj ` kW . nj lM ’ i cj ) ~ \pku i hj a Bi D .nj eagá li kj ø mnj ~ (n.Y e T.nj wu E ) ~ (2) ø pdt¸mXZ ê q. hU e q. p>Èi ø \mnj m . aBi D . nj ~ am[.,qu · , \mnj m .øagá l i p j ø p>Èi a Bi D . nj ~ xJ , hu t j s i n j ` BJ ` ea` (gu $ j T U , )` BJ ` ayj ( lj ) ~ aBiD . nj ni Q yqsj ~ aRHc j a gà D m? . Bi w · q ` aBi D . nj a lká . Snj , p> j ~ ek[. cj , qu · , mW n j ø \mnj m . a Bi D . nj ~ ×u i c j T W n j , qi n j , ~ ~ agá l i p j ø \mnj m .×é t j T W k j q · p > mW n j ø \mnj m . aBi D . nj (pmtW Y , )~ ×u i c j T W n j , ew~ ~ tkj tu i , agá l i p j ø \mnj m . aBi D . nj ~ eRH ÁeS. cjagá l i p j ø agá l i p j ø \mnj m . aBi D . nj ~ (3)øปทานุ ก รม บาลี ไทย อั ง กฤษ สัน สกฤตø ( PĀLI- THAI- ENGLISH- SANSKRIT DICTIONARY). พจนานุ ก รม ไทยø มานิ ต มานิ ต เจริ ญ ~ พจนานุ ก รม อั ง กฤษøไทยø เธี ย รชัย เอี่ ย มวรเมธ~ พจนานุ ก รม อั ง กฤษøไทย (ฉบับ ใหม่ ) ดร•วิ ท ย์ เ ที่ ย ง บู ร ณธรรมß Ph. D., LL.B.~ (4) øMon-English Dictionary. By R. Halliday, M.R.A.S. ________________________________________________ ☼qeká t ønyj a kÉ rj K mN nj g mL ’ i cj ☼ (Abbbrevication). 123· ~ mu K j li Kj \pku i hj D m? dI p nI ~ 123· ~ _ \pku i hj D m? e dqn.~ (p>Èi p Ru i tÐj e zN . j ø qL e p>t¸j p Ru i tÐj ) ~ (123· ) ~ _ _ (\pku i hj e l.kqi d¯ i ) ~ (123· ) ~ 123· ~ _ \pku i hj q d¡ e Bdqgá h ~ (esW . · ` sW · ` 123· ß 123 )~ _ (\pku i hj r .z.wqá m vj ) ~ eku . · B.q.eagálikj ~ ö123· ÷ ~ _ ö\pku i hj qu tÐ. Di pP > y÷~ μ123· ÿ ~ _ μ\pku i hj } t.Y a Bi D m? t¸qgá h ÿ~ _ μ\pku i hj ø 4øB.q.ÿ~ μ123· ÿ ~ (esW . · ` sW · ` 123· ) ~_ (\pku i h j q u e tqnli k j p tj m nj ) ~ li Kj g tu E e zN . j m Íj ` mUl fa· kj ~ (tu E ) _________________________________________ ☼ v,md>nj sM I sM tj B.q.eagálikj☼ David Smith and Beverly Smith. (U.S.A.). ☼ ☼ liKjgtuEezN.j /]cjmxjr.mxedq quw¯vUmi ___________________________ n e m . t Q B g w e t . a r h e t . q m? . q mÔ ’ d¯ Q ~ bu d¯· q r $· g s¦ . mi ` D m? · q r $· g s¦ . mi ` q· G· q r $· g s¦ . mi ~ nem. bu d¯ . y qi d¯ ·~ b[XZ j m vj ø 35øm ☼ K ข g ค Gฆ S z z[ z{ ช ฌ ฉ % #ø@ ; ฑ ฒ ฐ T ถ dท D ธ f ผ Bพ B ภ RøR ร l ล w ว Èø`ฬ / a อ ☼ kก s จ !ø! ฎฏ t ดต p บป yย hห cC ง Í v ญ $ ณ n น m ม qศษส Æ 2ø๒ø 2 li Kj g tu E e zN . j (qmÐJ ) ø ø wW· ywjdHjB.q.p>Èi mà , dHjdM·cjø( ey.gj ( q· yu i gj ) />m lZ · k j l wj au i tj r ~ v Í ¢ Í )øq· å ø wW · ø( å ømu dj¯)` å ø mkÐ’E dHj p: Y # .nj k : ’ i p j ø mà , r~ ø t ø wW· ø(tød×Ðj )` t ø mkÐ’E d H j p: Y # .nj e cC kj ø mà , r~ øåøtø/>mt· wW · (hu i tu j ×U kÐ’E dH j p: Y # .nj hW · tu p j r cj qÒ· au i tj tu Y ) k.lef: . tj mà, ø rm{. cj ti tj hW · tu p j r cj qÒ· au i tj r ~ sW · q ti au i tj vi ~ ø -ø-øt·wW· ywjdHjB.q.p>Èimà, lZ·kjlwjb[ XZj/>mø(å ¢ #)øt·r~ __________ ☼ gek.· b[XZ j p Tm(b[XZ j r m{.cj e ;.tj ) ø17ømgmL ’ i cj ☼ k å t q K # T h s ; p È ` S $ f / a gek.· b[XZ j du ti y (b[XZ j r m{.cj e zN .j ) ø18ømgL ’ i cj ~ G cC z z[ z{ Í v d D n b B y l w Æ r R g % m qW ’ i rj m vj ( 12)mgmL ’ i c j ~ a a. » »I x x’ ¿ aY ]q ao a· a, ø ø. ø> øi bimÔjlkæ$jqW’irj(12)mgmL’icj~ øI øu øU eø øY eø. øo eø> 2 2 2 2 ø· ø, ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 3ø๓ø 3 ☼ øelM cj g su i tj sH j g mL ’ i cj ø ☼ kkj kcj ktj knj kpj kmj kyj kwj khj kaj ☼ øbi mÔj l kæ$j qW ’ i rj g su i tj sH j g mL ’ i cjø ☼ eøkj eø.kj ø·kj øuikj eøkj eø.j 2 eøã økj ø.kj øi kj øIkj øukj ø.j øã øcj øtj ønj øpj ømj øyj øY ø. cj ø. tj ø. nj ø. pj ø. mj ø.· ø. yj ø.Y øÌ øi cj øà øJ øi tj øi n j øi p j øi m j øJ øi yj eøcj eøcj øucj øu · eø. cj ø· cj ø· øu i cj 2 øI tj øI nj øI p j øI m j øu tj øu nj øu p j øu m j øu · øu y j øuY øU tj øU n j øU p j øU m j eøtj eønj eøpj eømj eø· eøyj eøY eø. tj eø. nj eø. pj eø. mj eø.· eø. yj eø.Y eøÌ øI wj øu wj øU wj eøwj eø. wj eøhj eøH j eø®j eøaj eø· eø. hj eøH j . eø. ®j eø. aj eø.· øI yj øwj ø. wj øhj øH j ø®j øaj ø· ø. hj øi hj øI hj øu hj øU h j ø. ®j øi®j øI®j øu®j øU ® j øu i tj øui nj øu i p j øu i m j øu J øu i yj øu O øu i wj øu E øu i hj øui®j øu i aj øqZ’icjbimÔj eqà.·Bqjef:. tj pÐitjrm{.cjlkæ$jqW’irjgmL’icj~ (1)~ ¤¤øß ø.ß øiß øIß øuß øUß eøß øYß eø.ß øoß ø·ß ø,õõøt·wW· (k)ø¤¤aß a.ß (»ß »I ß xß x’)ß eaß aY ß ]qß ao ß a·ß a,õõø nnyjq.j wW·kuJ~ (K)ø¤¤qrøaß qrøa.ß qrø»ß qrø »Iß qrø xß qrø x’ß qrø eaß qrø aYß qrø ]qß qrø ao ß qrø a·ß qrø a,õõø nnyj q .j wW · ku J Bqj pÐitj r m{. cj m .nj au i tj r ~ (2)~ ¤¤øiß øIß øuß øUõõøt·wW· kligW·rm{. cjø(2)q.jß (2)bimÔjøauitjr~ (k)ø¤¤øiß øIß øuß øUõõørm[. cjpTm(rm{. cjkL.)t·gHj atuicjrm{. cjø(»ß »Iß x ß x ’ ) ølÐêwW·r~ 4ø๔ø 4 (3)~ (4)~ (5)~ (6)~ li Kj g tu E e zN . j (K)ø¤¤øiß øIß øuß øUõõø rm{.cjdutiy (rm{.cjlkjkro }ko)t·gHj v·cjro rm{.cj ø ¤¤ øi ß øI ß øu ß øU õ õø ×W · p: Y a p: Y ø (ti ø ti e zN . j ~ tI ø tI l ~ tu ø gi tu ~ tU ø lÐê )ø t· g H j r ~ (øY)øwW· BqjpÐitjrm{.cjø(ayj )øvi~ (rm{.cjtitjøea.yjøhW·eqcj)~ ( ]qß eø.ß eø> )ø t·wW· rm{.cjtitjqZ’icjß rm{.cjtitjqZ’ihjauitjr~ (aoß øo)øt·wW· rm{.cjtitjq.ß rm{.cjtitjk:.auitj r~ ¤¤økjß ø.kjß ø.jß øikjß øIkjß øukjß eøkjß eøkjß eø.kjß eø.jß ø·kjß øuikjõõøt·wW· (k)ø¤¤akjß a.kjß aikjß aIkjß aukjß eakjß eakjß ea.kjß a·kjß auikjõõønnyjq.jwW· ku J ` (K)ø¤¤ qrø akj ß qrø a.kj ß qrø ø.j ß qrø aikj ß qrø aI kj ß qrø au kj ß qrø eakj ß qrø eakj ß qrø ea.kj ß qrø eø.j ß qrø a· kj ß qrø au i kj õ õø nnyj q .j wW · ku J ` ebÐ. nj m .nj au i tj r ~ eqM qjlkæ$jqW’irjb[XZjgsuitjsHjgmL’icjtNhjqA.cjt·gHjelwj la.tu p j n yj w W · f au i tj r ~ (7)~ ¤¤ø.kj ß ø.j õ õø t·wW·rm{.cje;·q.ß rm{.cje;·k: . r~ (lhu)~ (8)~ ¤¤ øui kjõõø wW · rm{.cje;·qZ’icjß rm{.cje;·qZ’ihjr~ (gRu)~ (9)~ ¤¤eøkjõõøwW· rm{.cje;·titjø(2)øbRuø(2)øbimÔjr~ (k)ørm{.cjø(eøkj )økL. gHj titjatuicjrm{.cjø(eøkj )ømN’·p:Ypey.gj(p yu i gj ) mpз ø (\dcj e akj ) ø wW · r ~ (K)ø rm{.cj ø (eøkj ) ø }ko g H j ti tj v · cj r m{.cj ø (ekj ) ø mN ’ · p: Y p ey.gj m pз ø (eTkj } k’ikj)øwW·r~ ap:Yø(eTkj )øwW· ¤¤T ¢ qrøeøkj _ eTkj õõø` (T ¢ p·cjbàpjlwjeku.· eøkjøtuY dHj _ eTkj)ør~ eqMqjb[ XZjgsuitjkkjgmL’icjtNhjqA.cjt·gHjelwj la.tupjv·cjgsuitjø(k)øfauitjr~ (10)~ ¤¤ø. cj ß ø>cj õ õø t·wW· rm{.cje;·q.ß rm{.cje;·k:. r~ (lhu)~ ¤¤ øu i cj õõø wW· rm{.cje;·qZ’icjß rm{.cje;·qZ’ihjr~ (gRu )~ (11)~ ¤¤eøcj õõø wW· rm{.cje;·titjø(2)øbRuø(2)øbimÔjr~ (k)ørm{.cjø¤¤eøcjõõøpTmkL.gHj atuicjrm{.cjø¤eacjõømN’·ap:Yø¤¤qMê eacjauicjõøwW·r~ (K)ørm{.cjø¤¤eøcjõõødutiy}kolkjkrogHj atuicjrm{.cjø¤eacjõømN’·ap:Y ø¤¤eacjducjõõø wW·r~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 5ø๕ø 5 (12)~ ¤¤øIkjß øItjß øUtjß øInjß øUnjß øIpjß øUpjß øIhjõõøt·wW· rm{. cj ti t j gL i cj ×U ø ¤¤øi kj ß øi tj ß øutj ß øi nj ß øu n j ß øi p j ß øup j ß øihjßõõøt·auitjr~ k.lebÐ.njmà, hW · d ,lfH j T½ , hu J k l, ku e k.nj cC . j qM tj p rY t· n nyj lÐêwW · r~ dN . Y qW ’ i r j r m{.cj t i t j />bRu />bi mÔj t · g H j mà , Bqj p Ði t j T ½ , ku E rm{.cj />bRu />bi mÔ j ß dN . Y qW ’ i rj r m{.cj ti tj qZ ’ i c j qZ ’ i hj t· g H j mà , Bqj p Ði t j T ½ , ku E b Ru r m{.cj qZ ’ i cj qZ ’ i h j ß dN . Y qW ’ i r j rm{.cj ti tj q .k: . t· g H j mà , Bqj pÐi tj T½ , ku E bRu r m{.cj q .q.k: . k: . vi ~ pÐi tj rm{.cj l kæ$j qW ’ i rj t· d ,au i tj mà , gtwW · k. lp·cj bà p j b[ XZ j e ku . · qW ’ i rj t· g H j pÐi t j r m{. cj e;· e l.Y qW . to bW Y m el.nj r ~ b[XZ j m vj g mL ’ i cj ( 35)mt· g H j ek.nj cC . j qM tj p rY t· pã pÐi tj b[ xZ j p Tmß b[ XZ j du ti y d,ß lkæ$j qW’ i rj ( 12)q.j ß lkæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj sH j t · g H j ek.nj cC . j qM tj p rY t· Bqj pÐi tj r m{.cj e ;· d ,ß K[êd,K[Õi tj pL ’ i tj au i tj tu Y e hcj ebÐ.nj bi mÔ j p · c j bà p j b[ XZ j e ku . · qW ’ i rj t· e Tkj e r.cj ~ qW gj li K j g tu E e zN . j m vj t · g H j a.su i p j lAi å j dÐ’Y ekN . åj ø ¤¤ni -i t· pripuÀ·õõøtuYrelwjhuJm. njr~ bW Y m qW . gW · kL ’ i hj su i tÐj au i tj r ~ ☼ #.nj ø (9)ødN . Y kÐ’E d dH j ø akÉ rj g mL ’ i cj ☼ k ò # . nj #. nj k aj a a. k K g G #. nj g M i k j t . lu # . nj » »I s S z z[ (#. nj f : . nj ) mu d¯ # . nj #. nj k : ’ i p j å # ; % d ×Ð # . n j #. nj e cC k j t T d D ] q - # . nj #. nj qM n j p>cj x x’ p f b B #. nj k · & k ò ø t . lu # . nj ¿ gM i k j #. nj k · & k ò ø ]q-# . nj ]q qM n j p>cj #. nj e cC k j& d ×Ðø]q- # . nj qM n j p>cj n . qi k # . nj #.nj mu qj cC v $ n cC h v y $ n m r l È q w m a· (qmÐ J ) øtøakÉrjmsuinjqÒ’Jeku.· cC v $nm akÉrjt·kuJß eku . · y rl w akÉrjmdHjlAiåjwgà jt·kuJ kÐ’EdHjp:Y#.nj}q’iqjauitjr~ ~pey.gje;·tunjøtVHi` t$H.` ×H. q.` qumH.` muyHet` awHeq` Ru ȧI~ ( q d¡ e B d q gá h ø 1 5· ) ~ åø wW· åømu d¯ j ø mà,r~ (åømkÐ’EdHj p:Y#.njk:’ipj)~ tøwW· tød×Ðjø mà,r~ (tø mkÐ’EdHj p:Y#.njecCkj)~ f:. njømà,gHj #.njmdHjgmuipj p:Yap:Yp>cjlÐêøgHj ektjvi~ 6ø๖ø 6 li Kj g tu E e zN . j ☼ øT½,#.njø9ø☼ (1) kòj ß t.lu j ß mu d¯ j ß d×Ðj ß n. qi ß aStj kaj ß gM i kj ß k: ’ i p j ß k· qM nj ß mi kj ]q-j ß kòj t .lu j ß pL nj kòj ] q-j ß d×Ðj ] q-j ~ ti tj mW Y pM i kj ~ mH tj # .nj d sitj ecC kj ß su i p j ø qM nj ß kaj pL nj g M i kj ß ~ pM i kj ø ecC kj qM nj ß mu qj ß pL nj d si tj ~ (2) aß a.ß kwRà j »ß »I ß s wRà j ß åømu d¯ j w Rà j ß pL tød×Ðj ß pM i kj hß akÉ rj tW · yß akÉ rj tW · rß Èß mW Y h .nj mi kj qu J ø lß qß (3) xß x’ß pwRà j ß kaj g M i kj gH j wß akÉ rj S kj cC ß vß $ß pL nj dH j # .nj ø kaj ß lwj ~ dH j # .nj ø gM i kj ß ~ #.nj ø k: ’ i p j ß TM i kj ~ pL # .nj ø ecC kj ß lwj ~ dH j a kÉ rj pL nj ¿ßøtW · l wj e r.` ecC kj qM nj ß h.nj nß mß pÐnj ø a· ß (qd¡ e Bd qgá h ø14· ) ~ #.nj ø qM nj ß tW · ~ ]qøkaj qM nj ß ~ #.nj />wW · pÐnj ~ p· cj # .nj ø mu qj ß tW · ~ b[ XZjmvjø(35)ømt·wW· v· cj e qà . · e sH j ku E d N . Y d M · c j ø (#. nj dË i t j ß kRu i $ j p nj ß pytì j pnj \ pk. rj ) øt· g H j ku J ` v· cj e qà . · d ,ku E r m{. cj eG. qß aeG. qß qi Ti l ß Dni t ß g Ru ß lhu ß rm{. cj ; ’i nj q .ß Ttj qÒ. tj ß qZ ’ i cj qZ ’ i hj ø t· g H j ku J g H j ekL · s uitÐj l C t j Bqj ef: . tj pÐi t j r m{. cj au i tj vi~ pÐi tj dM · cj r m{. cj v· cj r m{. cj li Kj bM . mpз ø (kY < ø KY < ø cY < ) (แกะ‚ แขะ‚ แงะ‚)t· g H j e lwj hW · e Tkj } k’i k j ` hgpj w j k : c j ~ dH j a ×Ðr. yj a n. gtj ku e k. nj cC . j qM t j t · m . nj e r. cj` sW · q ti au i t j vi ø r. mvqM tj p rY a n. gtj t · ~ ~ _____________________ ☼ bi mÔj p· cj bà p j b[XZ j e ku . · qW ’ i rj g mL ’ i cj ☼ b[ Xj Z ¢ qW ’ i r j _ b[ XZ j e ku . · qW ’ i r j kø(kj ) kø(kj ) kø(kj ) kø(kj ) ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI _ _ _ _ k k. ki kI kø(kj ) kø(kj ) kø(kj ) kø(kj ) ¢ ¢ ¢ ¢ _ _ _ _ ku kU ek kY øu øU eø øY bi mÔ j hu J nyj mU l e}t· k ø am. k.ø kN . tY ki ø Kri k : ’ i p j kI ø Kri k: ’ i p j e rtj l ed>wj (kI ø Kri k: ’ i p j e rwj e d>wj) ku ø Dzkj zu i c j m W Y kU ø Dzkj zu i c j / > ekø eqW m U kY ø qW Y pL nj ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 7ø๗ø 7 kø(kj ) ¢ eø. _ ek. ek.øeqW . kN . tY kø(kj ) ¢ øo _ ko ko ø qW o l lo k : ’ i p j kø(kj ) ¢ ø· k· ø KN · k : ’ i p j _ k· kø(kj ) ¢ ø, k, ø Kr,k: ’ i p j _ k, (atu i cj n yj q d¡ > )øb[ XZ j t · g H j hu i tj u mN ’ · bN t j S lP . j m .]tøkwkj m .]tDwj e hcjtu Y (kj ) mK[ê T½ , lwj r ~ dN . Y wW · tN hj n eqà . · B qj e l.Y qW . tu Y ø (k)ømK[êT½ , lwj r ~ ( m]tøhW · e qcj ) ~ (B.q.p>Èi g H j ø ¤¤mtÐ õ õø~ B.q.qkÒtøq· ï qÒ’i åj g H j ø ¤¤m.]tõõø)~ ☼ k. lebÐ . nj mà , ☼ ø 1~ (k ¢ ø _ k)~ (k ¢ ø. _ k.)ø nnyjmpзq.jwW·kuJ` 2~ (k ¢ p·cjbàp jeku.· ø dHj _ k)ø nnyjmpзq.jwW·kuJ` 3~ (k ¢ qr ø _ k)~ (k ¢ qr ø. _ k.)~ (k ¢ qr øi _ ki)~ (k ¢ qr øI _ kI ) ~ (k ¢ qr øu _ ku)~ (k ¢ qr eø _ ek)~ (k ¢ qr eø. _ ek.)~ (k ¢ qr øo _ ko)~ (k ¢ qr ø· _ k·)~ (k ¢ qr ø, _ k,)ø nnyjmpзq.jwW·kuJ` 4~ atuicjnyjmUle}t· mdHjt·tN·øt·gx’pjet·kuJ` ebÐ.njm.njfauitjr~ ☼ (epN.wjpnjnyjt·gHj nyj m r×u kj ku ø (1ß 3)øt· g H j gt.pj su i tÐj ß gt.pj tY ß gt.pj eKtÐj ß gt.pj a Ki cj kL ’ i hj su i tÐj e l.Y qW . esH j ku E n yj q d¡ > au i tj r )~ __________ qW gj e p: nj b[XZjpTm(b[XZ j rm{.cj e ;.tj ) eku . · q W ’ i rj g mL ’ i cj ~ k k k k k k k k k k k k ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI øu øU eø øY eø. øo ø· ø, ø> eø> k K s S å # ; $
2 ki Ki si Si åi i ;i $i2 kI KI sI SI åI I ;I $I2 ku Ku su Su å’ #’ ;’ $u 2 kU KU sU SU åê #ê ;ê $U ek eK es eS eå e# e; e$ kY KY sY SY åY Y ;Y $Yek. eK> es. eS. eå. e#. e;. e$. ko Ko so So åo o ;o $ok· K· s· S· å· #· ;· $· · k, K, s, S, å, #, ;, $, 8ø๘ø 8 li K j g tu E e zN . j ti Ti pi fi qi hi Èi /i ai tI TI pI fI qI hI ÈI /I aI tu Tu pu fu qu hu È’ /u au tU TU pU fU qU hU Èê /U aU
t· T· p· f· q· h· È· /· a· t, T, p, f, q, h, È, /, a, g ¢ ø qW gj e p: nj b[XZjdutiy(b[XZ j rm{.cj e zN . j ) eku . · qW ’ i rj g mL ’ i cj ~ g g g g g g g g g g ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø. øi øI øu øU eø øY eø. øo ø· ø> eø> g ¢ ø, et eT ep ef eq eh eÈ e/ ea tY TY pY fY qY hY ÈY /Y aY et. eT. ep> ef> eq. eh. eÈ. e/> ea. t T p f q h È / a to To po fo qo ho Èo /o ao gu g g> gi gI gU eg gY eg> go g· g, G. Gi GI Gu GU eG GY eG. Go G G· G, cC . cCi cCI ecC cC Y cC C ’ cC ê cC ecC . cC o cC · cC , z. zi zI ez zY zu zU z ez. zo z· z, z[. z[i z[I ez[ z[Y z[Õ z[ê z[ ez[. z[o z[· z[, v. vi vI v’ ev vY ev. vo VU v v· v, %. %i %I %u e% %Y %U % e%. %o %· %, d> di dI du ed dY dU d ed> do d· d, D. Di DI Du eD DY DU D eD. Do D· D, n. ni nI nê n’ en nY n en. no n· n, b. bi bI bU bu eb bY b eb. bo b· b, B. Bi BI BU Bu eB BY eB. Bo B B· B, m. mi mI mU mu em mY m em. mo m· m, y. yi yI yU yu ey yY ey. yo y y· y, r. ri rI Ru RU er rY r er. ro r· r, l. li lI lU lu el lY el. lo l l· l, w> wI wu wU wi ew wY w ew> wo w· w, Æ. Æi ÆI Æê Æ’ eÆ ÆY Æ eÆ. Æo Æ· Æ, b[ XZ j du ti y (b[XZ j r m{.cj e zN . j ) t· wW · k.lp· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj ø (ø ß ø . ß ø > ß e ø . ß e ø>ß øo ß ø , )øt· mà , hW · tu p j v· cj rm{.cj b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· l ,l,r` qd,qmÐJ ektj vi r ` qmÐJ g W · ( g)mW Y m tu Y mà , eqM qj b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{ .cj e zN . j ) t· g H j e lwj el.Y qW . to bW Y m el.nj au i tj r ` la. tu p j v · cj ø (g)øfau i tj r ~ g ¢ ø _ g~ (gvi t o ) ~ bi m? j \ pcj tu n j ø g ¢ ø> _ g> ~ (g>rw)~ g ¢ eø> _ eg> ~ (eg>tmI ) ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 9ø๙ø 9 g ¢ øo _ go ~ (ro g o vi ) ~ (g,to r )~ g ¢ ø, _ g,~ k.lp·cj b à p j eku . · ø (øi ß øI ß øu ß øU ß e ø ß øY ß ø· )øt· mà , rm{.cj t i t j ezN . j ×U r m{.cj b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· vi r ~ ~ ________________________ ☼ li Kj bW hj ☼ kqI ti T;Y bз »t aY y,gt~ k. lbз bli bZ o pa. to eqn. pti tSU a . frI f z, pqlY dY k .y ek. ÆY /> mtU RU bl,ti hY l l· K$ bËI gdI tY bu qA, ld· r ,(r.ïqñ j ) qU b l,$. tKI p i dzU t o bo zu a Y do b v. ls/> th,to gvi t o pÒo z b pqs.(pqsË . ) h,a. r »qi /> qAI bà . a. h. r pÐo m . n aY p rY slI s l, tlv, llo $ . ÆY g m.~ øaz~ acC wj ~ edà tj pW ~ a.k.r~ ak.Y a r.~ manner. a\Kcj , ar.~ amU a r.~ øav.~ pW m tJ ~ g\mcj v .$j ~ v.$j p v.~ bhu Qu t ~ knowledge. qi \ Kcj , ~ øanI ~ bW Y a Stj ~ bW Y sM tj ~ bW Y qM tj ~ StÐwj ~ eqcj e lcj ~ truly . amH nj ~ mH n j k njj sW . ~ øaey.~ sr.Y ~ a}k’J s r.Y ~ sr.Y k[.j } qI ~ a}k’J Tu i cj q ,~ gu $ j s r.Y ~ gu $j a Tu i cja q,~ dyqj a Tu i cj q ,~ hono(u)r. gu $ j ~ gu $ j TU , ~ gu $ j q er~ gu $ j qi kÉ . ~ gu $ j qi r j ~ ø»t~ ma· k j ~ ap>~ บิ ด า‚ พ่ อ .~ Father, Dad, papa. (pi t .)~ aB~ Kmvj , et.j ~ økqI ti ~ ti K[I ~ แผ่ น ดิ น ไหว.~ an earthquake. (pTwI ø kmP ) ~ cl[cj l é p j \ Kcj , ~ øK;o ~ lW i cj f: hj ~ เป็ นง่ อ ย‚ ขาเป๋ ‚ ขากระเผลก .~ lame. (KXZ ) KW c j q vj ~ øzu i cj K;o ~ (sW . · ` 446· ) ~ zu i cj lW i cj f: hj ~ (33· ) ~ ขาที่ โ ก่ ง งอ.~ bow lagged. e\KKW c j q vj ~ øgÎ i ~ gÎ i . tj ~ ~ gÎ i gÎ . tj ~ gÎ i qW wj ~ ประดับ .~ decorates. (alká e r.ti ) ~ Scj y cj = ~ øslI s l,~ sI kL , ~ Su i kj b¡ kj ~ sI k L , Su i kj b¡ kj ~ ชํา นาญ.~ clever, skilful. li m ? . =~ øs.~ n.Y s .~ qÒ’i p j tL ~ จ่ า ‚ หัว ห้ า ‚ หัว โจก.~ head, chief, leader. a}kJ , amç , ~ øTx~ Txk|mo ~ TxkemL wj ~ TxtmÎ wj ~ to make a noise as a multitude. lU s u l U e w×H Á cj a q· £ pqvj ~ øT;Y bÐ · ~ qà . bз ~ bз qà . ~ qà . tC Y ~ mzîi m y.mj ~ py.· qà . tC Y ~ เที่ ย งคื น .~ the middle of the night, midnight. (niqI T )~ vx< j q nj , ek.cj ~ qnj , eK>cj y · ~ qnj , eK>cj a K[i n j ~ ødzY ~ qM . dzY ~ a.s.RÑj w ¶kI ~ ช่ า งไม้ . ~ a carpenter. (w¶kI ) ~ lkj q m.,~ i j~ ødY ~ (zku ß k.y)~ ตั ว ‚ กาย.~ the body . (edh)~ kuy øpa.to ~ ปฎิ บ ัติ ‚ ฝึ ก หัด .~ (qi kÉ ti ß a.srti ) ~ trains oneself, practices. k[ Ácj = ~ øfrI f z,~ (esW. · ` 77· ) ~ ด่ า ประจาน.~ abusive. e\p. cj e lH . cj = ~ øbv.~ qM i cj ~ qM J t l~ v,tL ti ~ พญา.~ king, lord, chief. mcj , ~ RH cj Bu r cj ~ ødo b v.~ a nobleman, a person of rank. mç , }kJ , mtj } kJ , ~ øbhI ~ qL ’ cj ~ qmL ’ cj ~ height . (tu gá ) ~ a\mÁcj ~ 10ø๑๐ø 10 li Kj g tu E e zN . j ø bhI t .lj ø mN ’ · bN tj b½ tj qL ’ cj tN · t .lj ~ the height of a palmyra palm. (t.løpP m .$)~ Tnj , pcj a \mÁcja tu i cj , aRH vj yH i q vj ~ øbo ß bo zu ~ (esW . · ` 406· ) ~ »thj ~ mi tH j ~ mi e zN. j ~ y.Y m i ~ grandmother, grandma. ยาย‚ ย่ า.~ (pi tu m .t.)~ afW . ,ß aBW . ,~ øl~ lzu ~ ap>byu ~ ap>b[Õ~ ap>ezN . j ~ ปู่ ‚ ตา .~ grandfather, grandpa. aBW . ,~ øbo l ~ mi e n.j p>e n.j ~ ปู่ ย่ า ตายาย.~ grandparent, grandpa, grandma. afu i , ßafW . ,~ ømhi mu ~ mN ’ · yM ’ ~ mà , yM ’ ~ ชื่ อที่ ต ั ้ง .~ named, called. amvj t W c j e q.~ øro g o aY p rY ~ ความเคารพ, ความนั บ ถื อ .~ respect, hono(u)r. Ru i e qtu · Á wpj \ Kcj , ~ øls~ สระ.~ a lake, pond or lake of any size. (qrß dh)~ au i cj ~ øldu~ to make a noise, to give forth sound. aq· £ pqvj ~ øld· ~ l/u i hj ku E ~ ll· ku E ~ (ld· e kL · su i tÐj » qi tu Y ) ~ (esW . · ` 434· ) ~ |ci m j q kj e sqvj ~ øld· r .ïqj ñ ~ (r.ïqñ j ø gH j kL ’ cj ×U ø (r-)ß ör.ïqñ ÷ ør~ tu i c j , ×uic j c · ku i |ci m j q kj e sqvj ~ øtN hj n a.ld· mu Qj r .ïqñ j ~ (esW. · ` 503· ) ~ psË ×Ðrsj k u i |ci m j s i m < j e q.cH . ~ øqA I bà . ~(qAI bà . dM · cj e ku .· a eSrj qW Rà j g mL ’ i cj ) ~qAIbu i cj dM · cj ~ epcj k: tj g L kj t qu E dM · cj ~ to be plentiful. øeqn. pti ~ (esW . · ` 54· ) ~ qÒ’i p j pN . nj ~ qM i cj bu i lj ~ n.yÒj d bj ~ เสนาบดี ‚ แม่ ท ั พ ‚ นายพล.~ chief captain, general, commander in chief. (eqn. pti ) ~ ssj qU } kJ , ~ øh,~ (p: Y z em.wj g H j nzem.wj ; .j m ezN . j g H j ezW . wj q ku i hj e sH j kL ’ cj h,a.]qcj ] k’cj />lpãtu Y ) ~ (esW . · ` 245· ) ~ epcj h ,~ epcj l .· ~ 3 9 · ß 4 1 · ~ epcj h ,tM ’ i hj tu i nj ~ ไหลล้ น .~ overflows, runs over. (wi ø Qס ti ) ~ l{· = ~ l{· k[=~ l{· S cj , =~ øÆY g m.~ mi m i nj ÆYg m.~ นางพยาบาล.~ a nurse. (xps.ri k .)~ qU n .£pSr.m~ __________________________________ ☼ øK@j b[ XZ j kM kj g mL ’ i cj ø ☼ ☼ b[ XZ j kM kj ø 11øm eku . · l kæ$j ø 11øq.j gmL ’ i cj ☼ b[XZjkMkj n m y r l w cC v ; / h lkæ$jb[XZjkMkj øN øM ø[ \ø øL øW øC øÎ ø: ø½ øH ☼K@j e q.cj k l, eqN . wj b[ XZ j kM kj gL ’ i cj ☼ 1~ b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) ¢ p· cj bà p j kW kj l wj b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) t· mà , b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{.cj e zN . j ) t· g H j qd,bkj r m{.cj b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· lM ’ i nj r ~ rm{.cjti tj v· cj r m{.cj b[XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· ku J r ~ bi mÔ j \ pcj x d>hu i Rj tu nj ø k ¢ øN _ kN ~ (k $ )~ $ p: Y ø (kN )øwW · k ¢ p· c j bà p j k W k j l wj øN tuY øN gH j hu i tu j ×U q d,bkj r m{.cj ø kø au E d si kN ø gH j qd,Bqj pÐi tj r m{.cj ø kør~ Bqj pÐi tjr m{.cj ø knøhW · g W · ~ $ kN ø gH j p L nj rm{.cjø (k)øeku . · r m{.cj ø (nß øN ) øt· g H j /u i tj k rpj m .nj /u i tj k rpj g W · g H j krpj e pL . pj tu Y v· cj e qà . · d H j mW Y r m{.cjD wj e hcj g H j qd,Bqj e f: . tj e r.cj ~ qd,Bqj ef: . tj k rpj e pL . pj r m{.cjø k $ ø r~ kN ø gH j øk$ øq.j $ · pã pr,eT.· r m{.cj tu Y ef: . tj hW · e Tkj bH j pÐi tj r m{.cj h gpj wj r ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 11ø๑๑ø 1 1 2~ b[ XZ j du tiy (b[ XZ j r m{.cj e zN . j ) ¢ p· cj bà p j kW kj l wj b[XZ j p Tm(b[XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· mà , b[XZ j du ti y (b[ XZ j r m{.cj e zN . j ) t· g H j qd,bkj r m{.cj b[ XZ j p Tm(b[XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· pL nj r ~ rm{.cj ti tj v· cj rm{.cj b[XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· p L nj r ~ bi mÔ j \ pcj x d> hu i Rj tu n j ø v ¢ øH _ VH ~ $ n ¢ øH _ ×H ~ m ¢ øH _ mH ~ y ¢ øH _ yH ~ r ¢ øH _ RH ~ l ¢ øH _ lH ~ w ¢ øH _ wH ~ (qmÐ J ) øbW Y m ea.nj rm{.cj ti tj atu i cj r m{.cj p kti b[ XZjqu J />elwj ×W · ku J ~ b ¢ ø½ _ b½~ 3~ b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) ¢ p· cj bà p j kW kj l wj b[ XZ j p Tm (b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· mà , qd, pÐi tj r m{.cj e ;.tj r ~ $ ¢ øH _ $H ~ k ¢ ø½ _ k½ ~ k ¢ ø: _ k: ~ È ¢ øH _ ȧ ~ 4~ b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{.cj e zN. j ) ¢ p· cj bà p j kW kj l wj b[ XZ j du ti y (b[XZ j r m{.cj e zN . j ) t· mà , bW Y m gL ’ i c j g ¢ øN _ gN ~ qd,pÐi tj r m{.cj e zN . j r ~ _ zN ~ z ¢ øN _ bC ~ b ¢ øC (qmÐ J ) øbW Y m ea.nj ti tj r m{.cje ;.tj e lwj ×· W ku J ` (y ¢ ø[ _ y[)~ ----- K@j e q.cj k l, bi mÔ j e f: . tj bi mÔ j pÐi tj r m{.cj b[XZ j kM kj spj ku E bi mÔ j e f: . tj bi mÔ j pÐi tj r m{.cj b[ XZ j kM kj t· wW · sM I sM tj sI s tj d et.wj r· cj mà , B. lC ’ E g H j ø k e $ $ ß K e $ $ øelwj ×W · ` k $u cj $ ß K $u cj $ øgH j e lwj ×W · ` lC ’ E g H j pL nj ø k e $ $ ß K e $ K>$ ` lC ’ E g H j ø k e $ k . $ ß K e $ K> $ ß g> n g> n øq.j $· e lwj ×W · ` lC ’ E g H j pL n j ø k e $ kN ß k e m kM ß k e yk[ ß k e r ] kß k e l kL ß k e w kW ß k e cC kC ß k e v kÎ ß k e ; k: ß k e / k½ ß k e v VH ønmpз q .j $ · e lwj ×W · /u i tj lu E lu J l .j ey. cj y . mH . r. dM · cjau i t j e r.*hu J g H j r· cj e ktj r ør. mvqM tj p rY a n. gtj t· ~ bW Y sM tj mà , øk ¢ n kN ) ß (k kW kj n K ¢ n g ¢ n k ¢ m k ¢ y (p) v ¢ h øN øN øN øN øM ø[ _ _ _ _ _ _ kN ~ (k ¢ p· cj bà p j e ku . · n dH j ø kN ø mi kj g ,)~ KN ~ gN ~ kM ~ k[~ øH _ VH ~ øN _ dH j ø 12ø๑๒ø 1 2 liKj g tu E e zN . j mpз q .j w W· e hcj eTkj ku E q d,ebÐ. nj r ~ mU hu i tu j e r.*hu J mà , øk eku . · nø/>akÉ r j t· wW · p· cj e pÒ.· e T.· mà , økN ø e;· dH j kL ’ cj q .j $· r ~ kNø gH j pL nj rm{.cj ø køeku . · r m{. cj ø nø/>t· gH j /u i tj k rpj m .nj gH j krpj e pL . pj tu Y v· cj e qà . · d H j mW Y r m{. cjD wj g H j qd,ef: . tj e r.cj ~ kN ø gH j kø$ø q.j $ · pãpr,eT.· r m{.cj tu Y hgpj wj e f: . tj ef: . tj hW · e Tkj r ~ bi mÔ j \ pcj h gpj w j e f: . tj tu nj ø k ¢ n øN _ k$~ k ¢ y ø[ _ ky[ ~ k ¢ r \ø _ kr~ k ¢ l øL _ k È ~ k ¢ w øW _ kwødH j t mj ~ mU hu i tu j e r.*hu J mà , qB.wj q· e y.gj ø (qBo q· yu i gj ) øakÉ rj lZ · k j mà, gH j b[ XZ j />t· g H j e;· ni Q yj ku E qW ’ i rjmW Y m Dwj ` qW ’ i rj mW Y m Dwj e hcj ×W·a p: Y e ;· r ~ hu i tu j g H j r akÉ rj lZ · kj />mt· g H j e;· ti tj mWYr m{.cj D wj r ~ akÉ rj lZ · kj tN hj qA.cj t· e lwj atu i cj n yj wW · e hcj qd,ef: . tj ß qd,pÐi tj rm{.cj e r.cj ~ ~ li Kj g t.pj e Ktj kN p j /> ~ 170· ~ tL g u $ j a .s.RÑj » ס k B.aeq.k.r.mj ` ;’cj mu hj ; ’cj ~ ______________________ ☼ qW gj q d,ep: nj pÐ’i nj l wj p>cj su i tÐj ☼ b[XZ j ¢ kM kj _ b[XZ j e ku . · kM kj bi mÔ j hu J k (kj ) ¢ n øN _ kN kW kj n k (kj ) ¢ m øM _ kM kW kj m k (kj ) ¢ y ø[ _ k[ kW kj y k (kj ) ¢ r \ø _ ]k kW kj r k (kj ) ¢ l øL _ kL kW kj l k (kj ) ¢ w øW _ kW kW kj w k (kj ) ¢ / ø½ _ k½ kW kj / k (kj ) ¢ ; ø: _ k: kW kj ; k (kj ) ¢ cC øC _ kC kW kj cC k (kj ) ¢ v øÎ _ kÎ kW kj v _ Í (Íj ) ¢ h øH X§ kW kj h _ ¢ h øH kW kj h v (vj ) VH ¢ h øH kW kj h _ $ ($j ) $H ¢ h øH kW kj h _ n (nj ) ×H ¢ h øH kW kj h _ m (mj ) mH ¢ h øH kW kj h y (yj ) _ yH ¢ h øH kW kj h r (rj ) _ RH ¢ h øH kW kj h l (lj ) _ lH ¢ h øH kW kj h w (wj ) _ wH ¢ h øH kW kj h È (Èj ) _ ȧ k. lef: . tj m à , 1~ (k ¢ øN _ kN ` kW kj ø n)ønnyj m pз q .j wW · r ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 13ø๑๓ø 1 3 1~ gek.· b[XZjkMkj kWkj(n øN)gmL’icj~ k K g s S z t ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øN øN øN øN øN øN øN _ _ _ _ _ _ _ kN KN gN sN SN zN tN T d p f b m q ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øN øN øN øN øN øN øN _ _ _ _ _ _ _ TN dN pN fN bN mN qN l ¢ øN _ lN ☼qW gj e p: nj b[XZ j kM kj kWkjø(nß øN)ørm{.cje;.tjeku.·qW’irj☼ kN kN kN kN kN kN kN kN kN kN kN kN ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI øu øU eø øY eø. øo ø· ø, kN KN sN SN tN TN pN fN qN kN. KN. sN. SN. tN. TN. pN. fN. qN. kNi KNi sNi SNi tNi TNi pNi fNi qN i kNI KNI sNI SNI tNI TNI pNI fNI qNI kN ’ KN ’ sN ’ SN ’ tN ’ TN ’ pN ’ fN ’ qN ’ kNê KN ê sN ê SNê tNê TNê pNê fN ê qNê ekN eKN esN eSN etN eTN epN efN eqN ekN. eKN. esN. eSN. etN. eTN. epN. efN. eqN. kN· KN· sN· SN· tN· TN· pN· fN· qN· kN , KN , sN , SN , tN , TN , pN , fN , qN , b[XZ j kM kj gN gN. gNi gNI zN zN. zNi zNI bN bN. bNi bNI mN mN. mNi mNI ¢ ¢ kNY KNY sNY SYN tNY TNY pNY fNY qNY ¢ ¢ kNo KNo sNo SNo tNo TNo pNo fNo qNo ¢ ¢ kWkjø(nß øN)ørm{.cjezN.jeku.·qW’irj gN ’ zN ’ bN ’ mN ’ gNê zNê bNê mNê egN ezN ebN emN gNY zNY bNY mNY egN. ezN. ebN. emN. gN o zN o bN o mN o gN· zN· bN· mN· gN, zN, bN, mN, ☼ k.lebÐ.njmà , ø ☼ 1~ (kN ¢ ø _ kN )ø nnyjmpзq.jwW·kuJ~ 2~ (kN ¢ p·cjbàpjeku.· ø dHj _ kN )ø nnyjmpзq.jwW·kuJ~ 3~ (kN ¢ qr ø _ kN)ø nnyjmpзq.jwW·kuJ~ 4~ atuicjnyjmUle}t· mdHjt·tN·øt·gx’pjet·kuJ` ebÐ.njm.njfauitjr~ øepN.wjnyjø4øt·gHj nyjmr×ukjkuø(1ß 3)øt·gHj gt.pjgt.pjsuitÐjøgt.pj tY ø gt.pj e KtÐ j ø gt.pj a Ki cj kL ’ i hj su i tÐje l.Y qW . esH j ku E n yj q d¡ > au i tj r ~ 14ø๑๔ø 1 4 li Kj g tu E e zN . j ☼li Kj bW hj ☼ kN . T , zN , to r tN · pN , qN . sr ssN vi ltU tN I bmN , /> kN i w> tN , DnI bN I gi tu kN I Su q tN · a gN ’ tN · bN Y kN ’ bC a. sN , v, kdN I a . tN · TN pN o p i m tN · kN o w> pKN vi wY qN ( wY r j qN ) ekN . aY r v,sfN · gN I Su gN o pu a . tN I a . r mN , a. vi bi qì’ (bI qN’)~ ~ bN I gi tu ~ bN I a wnj K: · ~ bN I a wnj s kÒj gi tu e pcj ~ the orb of the moon. lwnj , ~ l\pv< j w nj , ~ edwto bi qì ’ ~ (edwto b I qN ’ )~ wi q ×u ~ n. r. y $ j ~ วิ ษ ณุ ‚ นารายณ์ . ~ Vishnu. (wi q ×u ) ~ (n. r. y$)~ bi q ×u i , ntj ~ kN . ~ (kN . T,)~ มณฑป.~ tent, canopy . (m@p)~ m@pj ~ ____________________ 2~ gek.·b[ XZjkMkj kWkj(mß øM)gmL’icj~ k K g s S z t ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øM øM øM øM øM øM øM _ _ _ _ _ _ _ kM KM gM sM SM zM tM T d p f b l q ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øM øM øM øM øM øM øM _ _ _ _ _ _ _ TM dM pM fM bM lM qM y ¢ øM _ yM h ¢ øM _ hM ☼ qW gj e p: nj b[XZjkMkj kWk(j mß øM)rm{.cje;.tjeku.·qW’irj☼ kM kM kM kM kM kM kM kM kM kM kM kM ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI øu øU eø øY eø. øo ø· ø, kM KM sM SM tM TM pM fM qM hM kM. KM. sM. SM. tM. TM. pM. fM. qM. hM. kMi KMi sMi SMi tMi TMi pMi fMi qMi hMi kMI KMI sMI SMI tMI TMI pMI fMI qMI hMI kM ’ KM ’ sM ’ SM ’ tM ’ TM ’ pM ’ fM ’ qM ’ hM ’ kM ê KM ê sM ê SM ê tM ê TM ê pM ê fM ê qM ê hM ê ekM eKM esM eSM etM eTM epM efM eqM ehM kMY KMY sMY eSMY tMY TMY pMY fMY qMY hMY ekM. eKM. esM. eSM. etM. eTM. epM. efM. eqM. ehM. kM o KM o sM o SM o tM o TM o pM o fM o qM o hM o kM· KM· sM· SM· tM· TM· pM· fM· qM· hM· kM , KM, sM , SM , tM , TM , pM , fM, qM , hM , ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 15ø๑๕ø 1 5 b[XZ j kM kj gM I gM gM . gM i zMI zM. zM zMi dM. dMI dM dMi bM. bMI bM bMi lM lM. lMi lMI yM yM. yMi yMI kW kj ø (mß øM ) ørm{. cj e zN . j e ku . · qW ’ i rj gM Y gM· gM ’ gM ê egM egM> gM , gM o zMY zM· zM ’ zM ê ezM ezM. zM o zM, dM ’ dM ê edM edM. dM o dM , dMY dM· bM ’ bM ê ebM ebM. bM o bM , bMY bM· lM ’ lM ê elM lMY elM. lM o lM· lM , yM ’ yM ê eyM yMY eyM. yM o yM· yM , ☼li K j b W h j ☼ kM . k bu kM ’ to v,sM I r lM I tN · Su nsM o e KM . tM , z,a. lM ’ />m kN ’ kM . dM . ×U v , bM . a. r qM ê pq KM ’ /> KM I tM i lM D ×u KM I />zku kN ’ bM . a. tM . gt. tY pÒo lM ’ qM , qM , h. gM I ti d,ekM . v, yM ’ ÆY a Y Su qM qM sM a yo kM , to r mi e sM r qM o a d> kM I sM I B . v,zM ê pi qM . g> h.~ xpM . v, tM , rT. pdM ~ pd? ~ (pdM e q-I ) ~ (77· ) ~ e;.cj d kH j ß (pdM ø (77·)øwW · eKM . · d kH j p: Y gL · } q’i qj mN i Qj | bo ß f[Õnj p rY ß tH j ) ~ บั ว ‚ เต้ า นม.~ lotus, the breast of a female. (pdu m )~öpd? ÷ ~ ]k.ß×u i Á ~ ________________________ 3~ gek.·b[XZjkMkj kWkj(yß ø[)gmL’icj~ k K g s S z t ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø[ ø[ ø[ ø[ ø[ ø[ ø[ _ _ _ _ _ _ _ ☼ qW gj e p: nj b[XZ j kM kj k[ k[ k[ k[ ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI k[ k[. k[i k[I K[ K[. K[I K[i s[ s[. s[I s[i S[ S[. S[i S[I t[ t[. t[i t[I T[ T[. T[i T[I p[ p[i p[I p[. k[ K[ g[ s[ S[ z[ t[ T d p f b m q y ¢ ø[ _ y[ l ¢ ø[ _ l[ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø[ ø[ ø[ ø[ ø[ ø[ ø[ _ _ _ _ _ _ _ T[ d[ p[ f[ b[ m[ q[ kWkj(yßø[)rm{.cje;.tjeku.·qW’irj☼ k[ ¢ øu k[Õ K[Õ s[Õ S[Õ t[Õ T[Õ p[Õ k[ ¢ øU k[ê K[ê s[ê S[ê t[ê T[ê p[ê k[ k[ ¢ ¢ eø øY ek[ k[Y eK[ K[Y es[ s[Y eS[ S[Y et[ t[Y eT[ T[Y p[Y ep[ k[ k[ ¢ ¢ eø. øo ek[. k[o eK[. K[o es[. s[o eS[. S[o et[. t[o eT[. T[o ep[. p[o k[ ¢ ø· k[· K[· s[· S[· t[· T[· p[· k[ ¢ ø, k[, K[, s[, S[, t[, T[ ,p[, 16ø๑๖ø 16 f[ q[ y[ f[. q[. y[. li Kj g tu E e zN . j f[i q[i y[i f[I q[I y[I b[XZ j kM kj g[I g[i g[ g[. z[I z[. z[i z[ d[. d[I d[i d[ b[. b[I b[i b[ m[. m[I m[i m[ l[ l[. l[i l[I f[Õ q[Õ y[Õ f[ê q[ê y[ê ef[ eq[ ey[ f[Y q[Y y[Y ef[. eq[. ey[. f[o q[o y[o f[· q[· y[· f[, q[, y[, kWkjø(yß ø[)ørm{.cjezN.jeku.·qW’irj g[Õ z[Õ d[Õ b[Õ m[Õ l[Õ g[ê eg[ g[Y eg[. g[o g[· g[, z[ê ez[ z[Y ez[. z[o z[· z[, d[ê ed[ d[Y ed[. d[o d[· d[, b[ê eb[ b[Y eb[. b[o b[· b[, m[ê em[ m[Y em[. m[o m[· m[, l[ê el[ l[Y el[. l[o l[· l[, ☼liKj bW hj ☼ k[ do a . K[ ,Su q v,p[. a. b[. Di yY g[i k· lo mgI p[ê blY k[. ds,k[. tN ·g[ ê b[Õzr. qM . y[aY tN · K[ d,t[ v, lP p[Y vi kK[ êf[. K[. tM i t[. a. r b[êto r ky[ zN , ti K[I r ti t[I a . pN o f[,f[, l[ ,q: o l lI ~ v,K[ê pÒo f[o $ . qCi sI p[ ,to eK[. aY h . sM t[ Õ lP K[o vi /I e d[. d[. lP b[i vi tM , f[I f[I ~ ky[~ pW m k[~ ทํา ให้ พ่ า ยแพ้ . ~ defeat, loss. (pr.zyß apzy)~ Ré · , \Kcj , ~ k[.kwY ~ ลมวน.~ a whirlwind. (skÒøw>t)~ elebW ~ øds,k[.~ ทวนลม.~ against the wind. (påi w>t· ) ~ elv.ß eltcj ~ øblY k[.~ (bel.Y k[.)~ ตามลม.~ with the wind, windward, leeward. (a×u ø w>t· ) ~ elae]kß ele]kß ele]kqu i Á ß elea.kj quiÁ ~ øltU e kN . åj k[.ß aqM wj t· k[.~ (esW . · ` 80· ) ~ elv.n· p>,ß ele]kn· p>,~ t[Õ~ sM t[Õ~ ตั ว หนอน.~ a maggot. (ep>tk)~ el.kj e k.cj ~ pui, el.kj ~ ed[.d[.~ ;’cj e d[.d[.~ (;’cj e qmj ) ~ อยุ ท ธยา.~ Ayutthaya, the capital of Thailand from 1350 to 1767. (q.mør-)~ öq[.mr.ïqñ ÷ ~ yu i , dy.,\pvj ~ øp[. a. ~ (p[.a.øgH j aerwj m vj h .* aerwj bM . h.*)~ gerkj a .` kW . j a . \mkj \ mkj ~ kW . j a . \phj \ phj ~ prhj zu i cj ~ รี บ เร่ ง ‚ เร่ ง เท้ า .~ hurries. (tu r ti ) ~ p[. =~ l[,q: o l lI ~ q: o l lI ~ f[I l lI ~ a flash or streak of lightning. l{pj ssj \ pkj \ Kcj , ~ l{ pj s sj l kj \ Kcj , ~ l{pj s J , lkj \ Kcj , ~ llI ~ eSwj p elwj ~ สายฟ้ า.~ lightning. l{pj s sj ~ l{pj s J , ~ zu kj l lI ~ forked lightning, chain lightning. l{pj s sj × W y j ~ p: Y k . lleS. wj g H j l[ ,q: o l lI msI p[,ku E g H j mgW · v . tj r cj qÒ· vi r ~ k. lq: o l lI m pL ’ i tj a . gH j mdH j a . v· cj k mL kj m tÐj />r~ (esW . · ~ 245· ) ~ l[,slI s l,~ |p’i , |p’i , \pkj T W k j e q. aer. cj ~ qI fu E m $i kj r tì j mN ’ · ku E l[,slI s l,~ (esW . · ` 226· ) ~ |p’i , |p’i , \pkj T W k j e q.aer. cj kui £pesttj e q.lkj e S. cj t · s u i , ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 17ø๑๗ø 1 7 4~ gek.·b[XZjkMkjkWkj (rß \ø)gmL’icj~ k K g s S z t ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ \ø \ø \ø \ø \ø \ø \ø _ _ _ _ _ _ _ ]k \K \g \s ]S \z ]t y ¢ \ø _ ]y T d p f b m q ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ \ø \ø \ø \ø \ø \ø \ø _ _ _ _ _ _ _ ]T \d \p \f \b \m ]q ☼ qWgj e p: nj b[XZ j kM kj kW kj ( rß ]k ]k ]k ]k ]k ]k ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ \ø)rm[.cje;.tjeku.·qW’ir☼ j ø ø. øi eø ]k \K \s ]S ]t ]T \p \f ]q ]k. \K. \s. ]S. ]t. ]T. \p. \f. ]q. }ki |Ki |si }Si }ti }Ti |pi |fi }qi \g \z \d \b \m ]y \g. \z. \d. \b. \m. ]y. øI øu øU ]k ¢ ]k ¢ øY ]k ¢ ]k ¢ eø. øo }kI ]k’ ]kê e]k }kY e]k. }ko |KI \K’ \Kê e\K |KY e\K. |Ko \s’ \sê e\s |sI |sY e\s. |so }SI ]S’ ]Sê e]S }SY e]S. }So }tI ]t’ ]tê e]t }tY e]t. }to }TI ]T’ ]Tê e]T }TY e]T. }To \p’ \pê e\p |pI |pY e\p. |po \f’ \fê e\f |fI |fY e\f. |fo }qI ]q’ ]qê e]q }qY e]q. }qo b[Xj Z kM kj kW kj ( rß \ø)rm{. cj e zN . j e ku . · qW ’ i rj e\g. |gi |gI \g’ \gê e\g |gY |go |zi |zI \z’ \zê e\z |zY e\z. |zo |di |dI \d’ \dê e\d |dY e\d. |do |bi |bI \b’ \bê e\b |bY e\b. |bo |mi |mI \m’ \mê e\m |mY e\m. |mo }yi }yI ]y’ ]yê e]y }yY e]y. }yo ☼li Kj bW hj ☼ a]k. v, lP } ki vi ti \ p\p tN · \ bêlt. ]t,sY vi l|bo /> }ki y . gÎ i a. \g’\g’ Su } kI } kI \p z. |do z ku \pqN . ö\pqì . ÷ Í tN · e ]k. }ko ×U v , lP } k· ] k sM \ K \K. />s: \K,sr pU | go \ Kê\Kê |go l du gi tu \ g, d,|sY ti £b|fo | fo zrI a ]k ]tek. mi }tI m . n \pem}qI |b· g ti \p. T. to |mi T ;i a. \g’\g’ aY s \mI hY e \pa. £m\p \zti |mo t o r tN · e \p. ]qm. h.* \p,z,a. |bY g U r ~ ]k ¢ ]k ¢ ø· ø, }k· |K· |s· }S· }t· }T· |p· |f· }q· ]k, \K, \s, ]S, ]t, ]T, \p, \f, ]q, |g· |z· |d· |b· |m· }y· \g, \z, \d, \b, \m, ]y, 18ø๑๘ø18 li K j g tu E e zN . j ø]kmI ~ eTkj } k’i kj ~ 70· ~ ö4· ÷ ~ gpj w j ~ d,r,~ }k’i kj t nj ~ bbW Y ~ ความเหมาะสม.~ fitness, suitableness. (yu tÐi ) ~ aqÁcj~ qÁcj e l[.j \ Kcj , ~ ø|do z ku ~ dto n ro e q.j z ku ~ ขนลุ ก ‚ ขนพองสยองเกล้ า .~ horrification. (el. møh· q)~ ]kkj q J , emW , v§ c j , T\Kcj , ~ ั ญา‚ ปรี ช า‚ øö\p z.÷ø(pv.)~ \pdÎ . ß \pd¡ v .~ v. $j p v.~ pW m tJ bW Y e tM cj p k. r~ ป ญ Í (pv.)~ ö\p z.÷~ pv.~ Í øö\pqì . ø\pqN . ÷øpu s¦ . ~ qM . nj ~ gl. n j qM . nj ~ pW m qM . nj ~ pW m qM . nj qM ’ kj gL ’ i kj g L . Y ~ tcj e qL hj pM . ~ hu i tu j kisË~ ar. ki sË m w>tj g>tj e l.nj ~ kÐ’E dH j w>tj g>tj ~ aDi ku i Rj ~ $ ั หา‚ ข้ อ สงสัย ‚ คํา ถาม‚ เรื่ อ ง.~ a question, query, a problem. (pX§ ) ~ ปญ ö\pqì ÷ ~ \pQn.~ aem,~ em,\Kcj , ~ øqM . nj qZ ’ i cj qZ ’ i hj ~ (esW . · ` 348· ) ~ nkj n Y e q. \pQn.~ ø\p~ qC i \ p~ μ24· ß 253· ÿ ~ a tower, watch tower. (aÛß aÛ.lß aÛ.l k)~ \p~ \paui, ~ em{.j s cj ~ ø\peynj ~ \py· kj ~ watch towers, battlements, turrets. \pau i , ~ aeS.kj ความ รู้ ท ั ว่ .~ wisdom, knowledge, learning. aau · eT.Ácj K[Õi , RHi em{.j s cj c yj ~ em{.j s cj \ p.q.dj ~ rYtu i kjT i p j RHi qU rY Ku i t· tu i cj , ~ (tuE£m KÌT½ ’ i cj qlu cj kM . cj lbu i nj\p K×H · l wj \ peynj \py· kj tu Y ) ~ (esW. · ` 30· ) ~ ø\p;’cj ~ a fortified city . (du gà ø ngrß du gà ø pu r )~ ¾mi Á \p~ ø\pp>cj t rcj ~ a gate tower or turret. awcj a w\pau i , ~ ø\pme}qI ~ qmÚ.bi qì ’ (bI qN ’ ß wi q ×u ) ~ wife of Vishnu. bi q ×u i , =]kcj y .~ ø\pw~ pW ~ edà tj pW ~ a deed, an action. alu p j ~ £plu p j \ Kcj , ~ £plu p j e S.cj R W kj K[kj ~ ø\pwan.s.r~ \pwmu tj ~ (sW · ` 383· ) ~ pW mu tj ~ (73· ) ~ pW lM ’ tj lu tj lu J p lu J e k.nj q mÚ.v,~ bad conduct, misconduct, bad manners. (an. s. rß dU q n)~ \psj m H . ,\Kcj,~ øbI } qo ~ qM J bI } qo ~ qM J e dwto e wQw$j ø qM J e dwto ku e wr mgW · a lu E a qI k el.j g mL ’ i cj bWY du i qj qM w j k[.qi ×ì r .zj ~ Name of a god being the chief of the Yakkhas. (ewQw$)~ öwY ] qw$÷~ ewQw$j n tj m cj , ~ ku e wrntj m cj , ~ ø|mi ß |mi p>ß |mi T ;i ß Ti | mi ß T;i | mi ~ bbtj l[tj ø tM tj dW · ~ contact. (qmF Q )~ Ti p>,\Kcj , ~ ø£m~ £m\p~ £mat.~ dbj y .~ dbj dM ’ cj ~ gdu kj du cj su E d N . ~ ป้ อม‚ ป้ อมปราการ.~ defences, fortifications. (ek. Û)~ K· t pj ~ ak.ar· ~ ø£m~ (sW · ` 25· ) ~ (qW ’ E dn,mtu E bW ’ i cj d pj su E bu i cj l wj ndyu i cj Su ) ~ เสาล้ อ ม‚ รั ้ว เพนี ย ด.~ a stockade. ø£mt.Y ~ mC ’ ~ bdu i p j d bj dM ’ cj m tu E bW’icj su E biu cj l wj n dyu i cj Su ~ a stockade, a fortified camp, a parapet, rampart. (TmÚøp×Ði ß wr$)~ K· t pj s Knj , ~ qsj t pj ~ rcj t .,~ ø;’cj £ mt.~ a stockade, a fortified camp. K· t pj ¾ mi Á ~ øy|bo ß l|bo ~ หญิ ง แก่ . ~ an old woman. (mhlÊki t¸i) ~ mi n j , mau i ~ amyj } kJ , ~ øy.]t.~ (y.]k.øv,lM ’ hj K[ê)~ ความไป.~ going. (y.]t.)~ qW . ,\Kcj , ~ øtN · \ bêlt.~ (tu E ø 9· ) ~ tN · p RU l t.~ tN · pu cj t lu cj ~ กระดอม.~ Trichosanthes dioeca. (ti tÐkß peå. l)~ qeBá . bu · l u · ~ \bêt.,~ bu · l u · K>,~ ø]t~ (sW · ` 302· ) ~ tL aY ~ tI l gu $j ~ ท่ า น‚ ค◌ุ ณ.~ y ou, thou. (tW · ) ~ qcj ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 19ø๑๙ø 1 9 5~ gek.·b[XZjkMkj kWkj(lß øL)gmL’icj~ k K g s S z t ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øL øL øL øL øL øL øL _ _ _ _ _ _ _ kL KL gL sL SL zL tL T d p f b m q ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øL øL øL øL øL øL øL _ _ _ _ _ _ _ TL dL pL fL bL mL qL ☼ qW gj e p: nj b[XZ j kM kj kW kj ( lß øL )rm{.cj e ;.tj e ku. · qW ’ i rj ☼ kL kL kL kL kL kL kL kL kL kL kL kL ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI øu øU eø øY eø. øo ø· ø, kL kL. kLi kLI kL ’ kL ê ekL kLY ekL. kLo kL· kL, KL KL. KLi KLI KL ’ KL ê eKL KLY eKL. KLo KL , KL· sL sL. sLi sLI sL ’ sL ê esL sLY esL. sLo sL , sL· SL SL. SLi SLI SL ’ SL ê eSL SLY eSL. SLo SL· SL , tL tL. tLi tLI tL ’ tL ê etL tLY etL. tLo tL· tL , TL TL. TLi TLI TL ’ TL ê eTL TLY eTL. TLo TL· TL , pL pL. pLi pLI pL ’ pL ê epL pLY epL. pLo pL , pL· fL fL. fLi fLI fL ’ fL ê efL fLY efL. fL, fLo fL· qL qL. qLi qLI qL ’ qL ê eqL qLY eqL. qLo qL· qL , b[XZ j k M k j kW kj ( lß øL ) rm{. cj e zN . j e ku . · qW ’ i rj gLo gL gL. gLi gLI gL’ gLê egL gLY egL. gL, gL· zL zL. zLi zLI zL’ zLê ezL zLY ezL. zLo zL, zL· dL dL. dLi dLI dL’ dLê edL dLY edL. dL, dLo dL· bL bL. bLi bLI bL’ bLê ebL bLY ebL. bL, bLo bL· mL mL. mLi mLI mL’ mLê emL mLY emL. mL, mLo mL· ☼li K j b W h j ☼ kL lH . kL , rh. v,pL t ro bL , rh. a. kL . r gL ’ to r pL . s,gL o dmL /> |bY pL I g U a. dmL i qC ’ kL i kL i v,gL Y a . epL . $.vi v,dmL ’ v,qI k L I gL o b di tN · qL . kr, kkL ’ /> gL , ti lP pL o p È aY s kL Y tL v ,r pL , l,r lP qL vi tL . Su k L szbL ’ qL sM I q L q L ’ kkL o p i qL Y b lY kL · p q. etL . aY r v,K[êbL Y ro a pL ê pL l[,}to qL , s.g~ sI kL , vi øgL · h dy~f[Õnj ¾ giuhj ~ f[Õnj e k.nj su i tÐj ~ ek.njkM · ~ the heart, the mind. ×H lu · , q.,~ 20ø๒๐ø 2 0 li Kj g tuEe zN . j 6~ gek.·b[XZjkMkj kWkj(wß øW)gmL’icj~ k K g s S z t ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øW øW øW øW øW øW øW _ _ _ _ _ _ _ kW KW gW sW SW zW tW T d p f b m q ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øW øW øW øW øW øW øW _ _ _ _ _ _ _ TW dW pW fW bW mW qW y ¢ øW _ yW l ¢ øW _ lW ☼ qW gj e p: nj b[Xj Z kM kj kW k j ( wß øW ) rm{.cj e ;.tj e ku . · qW ’ i r j ☼ kW kW kW kW kW kW kW kW kW kW kW kW ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ø ø. øi øI øu øU eø øY eø. øo ø· ø, kW kW. kWi kWI kW ’ kW ê ekW kWY ekW. kW o kW· kW, KW ê eKW KW, eKW. KW KW. KWi KWI KW ’ KWY KW o KW· sW ê esW sW, esW. sW sW. sWi sWI sW ’ sWY sW o sW· SW SW. SWi SWI SW ’ SW ê eSW SWY eSW. SW o SW· SW , tW tW. tWi tWI tW ’ tW ê etW tWY etW. tW o tW· tW, TW TW. TWi TWI TW ’ TW ê eTW TWY eTW. TW o TW· TW, pW. epW pW, pW pWi pWI pW ’ pW ê pWY pW o pW· epW. fW. efW fW, fW fWi fWI fW ’ fW ê fWY fW o fW· efW. qW qW. qWi qWI qW ’ qW ê eqW qWY eqW. qW o qW· qW, b[XZ j kW kj ( wß øW ) rm{. cj e zN . j e ku . · qW ’ i rj gW gW , gW. gWi gWI gW ’ egW gWY egW. gW· gW ê gW o zW, zW zW. zWi zWI zW ’ zWY ezW. zW· zW ê ezW zW o edW dW , dW dW> dWi dWI dW ’ dWY edW. dW· dW ê dW o ebW bW, bW bW. bWi bWI bW ’ bWY ebW. bW· bW ê bWo emW mW, mW mW. mWi mWI mW ’ mWY emW. mW· mW ê mW o yW yW. yWi yWI yW· yW, yW ’ yW ê eyW yWY eyW. yW o lW lW. lWi lWI lW· lW, lW ’ lW ê elW lWY elW. lW o v,kW kW lP g W vi kW I g L o /> mkW Y ekW . mW Y bbW Y a . tW I w>r ☼li K j b W h j ☼ mgW > aY pW d ,r, pW . r$. sqW g W i bW Y pWIpW ê qL g W I pÒo gL o gW , ti />pi e tW . zW bà Y mW Y qW , hI a . mgW ’ qA, zW . aY r qW . ll· v,qL , pW , qW i m lC o qW . mW Y tW , kW , zW i h .* sqW qW Y tN · e kW . tL KW . mW Y lW . mgW ’ ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i KW.~ rY KW.~ v,kW . nj t · ~ ชาวบ้ า น.~ villagers. (g>mi k )~ 21ø๒๑ø 2 1 RW . qU R W . q.,~ tL KW . ~ v,ezN . j kW . nj ~ ผู้ ใ หญ่ บ้ า น.~ a village by the headman of a village. tW I w>r~ บริ ว าร.~ a suite, one who receives the revenues of grant of the king, village headman, (g>møeB. zkß g>mi Q r)~ RW . s.,~ RW . qU } kJ , ~ entourage. (pri w>r)~ a|K· a r· ~ ae¥Kar· ~ ____________________ 7~ gek.· b[XZ j kM kj kW kj ( cC ß øC ) gmL ’ i cj ~ k ¢ øC _ kC b ¢ øC _ bC t ¢ øC _ tC m ¢ øC _ mC d ¢ øC _ dC l ¢ øC _ lC p ¢ øC _ pC q ¢ øC _ qC bW Y m q.dC I ~ (esW . · ` 41· ß 459· ) ~ อ่ อ นโยนละมุ น ละไม.~ gently , softly . (mu du · ß mס · mס · ) ~ \fvj , \fvj , q. q.~ \fvj , \fvj , VH c j , VH c j , ~ qC I a .~ b½ ê qC I a .~ (esW . · ` 58· ß 445· ß 171· ) ~ wi wicj a .~ wu i tj a .~ si p j a .~ b½ê wu i t j a .~ wi wicj wu i tj a .~ wiwicjBi cj tL i c j a .~ wi wicj Bi cjB cj a .~ สลบ‚ หมดสติ ‚ เป็ นลม.~ (mu s¦i t )~ faint, swoon. mi n j , em. qvj ~ mU , emÁqW . ,qvj ~ emÁe\m. qW . ,qvj ~ qC I l l· ~ (esW . · ` 453· ) ~ สงบ‚ ระงับ .~ (q×Ð)~ calm, quiet, placid. |ci m j q kj q vj ~ tY lC Õ qM , ~ empty -handed. (ri tÐøht¸ß p>$i ø ht¸ß qu v øht¸)~ lkj K[ vj , ~ bW Y tY m lC Õ qM , ~ empty -handedly . (tu s¦øhet¸n)~ lkjK[ vj , qkj q kj ~ tY lC Õ qM , gH j hW · a . mW Y e lH j r ~ (esW . · ` 160· ) ~ lkj K[ vj , svj , mvj q vj mqW . ,esBU , ~ ------- 8~ gek.· b[XZ j kM kj kW kj ( vß øÎ) gmL ’ i cj ~ d ¢ øÎ _ dÎ k ¢ øÎ _ kÎ ¢ øÎ _ gÎ p ¢ øÎ _ pÎ g 9~ gek.· b[XZ j kM kj kW kj (;ß ø: ) gmL ’ i cj ~ k ¢ ø: _ k: p ¢ ø: _ p: ¢ ø: _ K: K f ¢ ø: _ f: ¢ ø: _ s: s q ¢ ø: _ q: q: o ~ pM tj q: o ~ pN . cj q: o ~ q: o e kL cj ) ~ (dI p )~ a lamp, a light. SJ m J , ~ mJ , ai m j ~ q: o e l.k~ q: o lu i kj b .~ k[.j ] tyj ~ พระพุ ท ธเจ้ า .~ light of the world, the Buddha. (bu d¯ ) ~ \mtj s W . Bu r .,~ 10~ gek.· b[XZ j kM kj kW kj ( /ß ø½ ) gmL ’ i cj ~ t ¢ ø½ _ t½ k ¢ ø½ _ k½ ¢ ø½ _ s½ T ¢ ø½ _ T½ s b ¢ ø½ _ b½ 11~ gek.· b[ XZ j kM kj kW kj ( hß øH) gmL ’ i cj ~ v ¢ øH _ V§ m ¢ øH _ mH l ¢ øH _ lH w ¢ øH _ wH $ ¢ øH _ $H y ¢ øH _ yH n ¢ øH _ ×H È ¢ øH _ ȧ r ¢ øH _ RH ølo H g>~ (pu n bÔ qu ymu lH o g>)~ (pu n bÔ qu n kæ}tj ø nkæ}tj lH o g>gH j dH j yM ’ nkæ}tj m r×u kj ku T pH j RU p j gL ’ cj r )~ (14· ß 20· ) ~ เรื อ .~ a boat, a barge, state boat. elH . j k .,~ 22ø๒๒ø 2 2 li Kj g tu E e zN . j ☼ øK@jb[XZ j gsu i tjsHjø☼ ____________________________ ☼ elM cj a kÉ rj qZ ’ i cj g su i tj sH j g mL ’ i cj ☼ kkj kcj ktj knj kpj kmj kyj kwj khj kaj bi mÔ j e qà . · e p: nj e f: . tj elM cj a kÉ rj qZ ’ i cj g suitj sH j g mL ’ i cj ☼ kkj gsuitj k kmj gsuitj m kcj ~ cj (cC) kyj ~ y ~ t ~ w ktj kwj knj ~ n khj ~ h kpj ~ p kaj ~ a ☼ 1~ b[ XZ j g sui tj k kj g mL ’ i cj ø 12øm~ kÒ ]k kÉ kæ gà g¬ gì \g k g K G ☼ bi mÔ j l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k kj g mL ’ i cj ☼ øukj eøkj eø.kj ø·kj eøkj eø.j eø> kj eøã økj ø.kj ø.j ø> kj øã øikj øI kj økÒj økÉ j ø}kj øKj ~ ~ ~ ø. Kj ø.j ø. gj øã ~ ~ ~ ø. Gj ø.j ~ ~ ~ øi Kj ~ ~ ~ øu Kj ~ ~ ~ eøKj øi gj øu gj eøgj ~ ~ ~ øi Gj ~ ~ ~ øu Gj ~ ~ ~ eøGj øgj øgà j øgj¬ øgìj øGj 2 ~ ~ ~ eø. Kj eøã eø. gj eøã ~ ~ ~ eø. Gj eø.j øuikj ~ ~ ~ ø· Kj ~ ~ ~ øuiKj ø·gj øu i gj ~ ~ ~ ø· Gj ~ ~ ~ øu i Gj ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 23ø๒๓ø 2 3 ☼ bi mÔj n yj e qà . · e bÐ.nj ☼ k k ¢ ¢ økj ø.kj ø.j kkj k.kj k.j k k ¢ ¢ øikj øukj øI kj kikj kukj kIkj k ¢ eøkj eøkj ekkj ekkj k k k ¢ ¢ ¢ eø.kj ø·kj øuikj eø.j ek.kj k·kj kuikj ek.j 2 ☼(qmÐJ ) ~ k.lebÐ. njmà,ø (1)ø(k ¢ økj _ kkj )~ (k ¢ ø.kj _ k.kj)~ (k ¢ ø.j _ k.j)~ (k ¢ øikj _ kikj)ønnyjmpзq.jwW·kuJ~ (2)ø(k ¢ p · cj bà pjeku.· økj dHj _ kkj )ø nnyjmpзq.jwW·kuJ~ (3)ø(k ¢ qrøkj _ kkj ) ~ (k ¢ qr ø.kj _ k.kj ) ~ (k ¢ qr ø.j _ k.j ) ~ (k ¢ qr øi kj _ ki k j ) ~ (k ¢ qr øI kj _ kI kj )~ (k ¢ qrøukj _ kukj)~ (k ¢ qreøkj _ ekkj)~ (k ¢ qreøkj _ ekkj)~ (k ¢ qreø.kj _ ek.kj)~ (k ¢ qreø.j _ ek.j)~ (k ¢ ø·kj _ k·kj)~ (k ¢ qrøuikj _ kuikj)ø nnyjmpзq.jwW·kuJ~ (4)øatuicjnyjmUle}t·et·kuJ` ebÐ.njm.njauitjr~ (epN. wjnyjø4ø\pk. rjt·gHj nyj m r×u kj ku ø (1ß 3)øt· wW · gt. pj s u i tÐjß gt. pj t Yß gt.pj e KtÐj ß gt.pj a Ki cj ß kL ’ i h j su i tÐje l.Y qW . esH j ku E n yj q d¡ > au i tj r )~ dN.Ylkæ$jbRurm{.cjq.øbRurm{.cjk:.t·gHjmà, Bqj pÐi tj T½ , ku E r m{.cj q .ørm{.cj k: . au i tj vi ~ dN . Y l kæ$j b Ru r m{.cj qZ ’ i cj ø bRu r m{.cj qZ ’ i hj t· g H j mà , BqjpÐi tj T½ , ku E r m{.cj qZ ’ i cj ø rm{.cj qZ ’ i hj au i tj vi~ dN . Y l kæ$j r m{.cj ti tj />bRuø/>bimÔjt · g H j mà , p· cj T½ , Bqj pÐi tj T½ , ku E r m{ .cj />bRuø />bi mÔ j lM ’ i nj au i tj vi ~ eqM qj b[XZ j m vj g mL ’ i cj ( 3 4 )m` b[ XZ j kM kj gmL ’ i cj ( 1 1 )gkU lj t· g H j e lwj la.tu p j n yj wW · f au i tj r ~ p· cj bà p j T½ , ku E ku e k.njcC . j qM tj p rYt· au i t j vi ~ el.Y qW . to bW Y m el.nj r ~ eqà . · kL ’ i hj su i tÐj bW Y sM tj a Stj au i tj r ~ rm{.cjgRuølhuß qZ ’ i cj ø qZ ’ i hj t· g H j sW · q ti bW Y m ezN . j ku E \ dhtj au i tj vi ` psË ’ pP ×ì j lM ’ hj wW · rm{.cj a .s.RÑj D m? k Tu i kj t· ku J ` rm{.cj qM . dW kj m vj t· ku J bW Y m gL ’ i cjt·g H j yu tj e dkj dM · cj hW · ; ’i kj e pcj $J~ v·cj m pз r m{.cj ø ¤¤ø.kj ß øu i kj ß ø.cj ß øu i cj ß øtj ß øu i tj ß ønj ß øuinj ß øi p j ß øu p j ß eø.pj ß øi m j ß øu m j ß øu · ß eø.mj ß eø.· õ õøt· d H j t mj ~ (sW · q ti ) ~ 24· ø ๒๔ø 2 4 li Kj g tu E e zN . j bi m Ô j b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{. cj e ;. tj ) ¢p· cj bàp j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k kj g mL ’ i cj ~ k ¢ økj kkj Kkj skj Skj åkj kj ;kj $kj tkj ~ Tkj pkj fkj qkj hkj Èkj /kj akjk k k k ¢ ¢ ¢ ¢ ø.kj øi kj øu kj eøkj ø.j øI kj eøkj øã 2 k. kj k.j ki kj Ki kj K>kj Kã si kj s. kj s.j S. kj S.j Si kj åi kj å. kj å.j i kj #. kj #.j ;i kj ;. kj ;.j $. kj $.j $i kj t. kj t.j ti kj ~ tI k j T. kj T.j Ti kj p>kj pã pi kj f>kj fã fi kj q. kj q.j qi kj h. kj h.j hi kj È. kj È.j Èi kj />kj /ã /i kj a. kj a.j ai kjku kj Ku kj su kj Su kj å’kj #’kj ;’kj $u k j tukj ~ Tu k j pu kj fu kj qu kj hu kj È’kj /u kj aukj ekkj eKkj eskj eSkj eåkj e kj e;kj e$kj etkj ~ eTkj epkj efkj eqkj ehkj eÈkj e/kj eakjk ¢ eø.kj eø.j eøã k k ¢ ¢ ø· kj øu i kj ek. kj e k.j k· kj K· kj eK>kj eKã s· kj es. kj es.j eS. kj e S.j S· kj å· kj eå. kj eå.j #· kj e#. kj e#.j ;· kj e;. kj e;.j e$. kj e $.j $· kj et. kj e t.j t· kj ~ ~ eT. kj e T.j T· kj p· kj ep>kj epã f· kj ef>kj efã eq. kj e q.j q· kj eh. kj e h.j h· kj È· kj eÈ. kj eÈ.j /· kj e/>kj e/ã ea. kj e a.j a· kj ku i kj Ku i kj su i kj Su i kj å’i kj #’i kj ;’i kj $u i kj tuk i j ~ Tu i kj pu i kj fu i kj qu i kj hu i kj È’i kj /u i kj au i kj bimÔjb[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k kj g mL ’ i cj ~ g ¢ økj g ¢ ø.kj ø.j g ¢ øikj øI kj g ¢ øukj g ¢ eøkj eøkj øã gkj Gkj cC kj zkj g>kj gã G. kj G.j cC . kj cC . j z. kj z.j g ¢ eø.kj eø.j g ¢ ø·kj g ¢ øuikj g·kj G· kj cC · kj z· kj gu i kj Gu i kj cC ’ i kj zik u j eøã gi kj Gi kj cC i kj zi kj gu kj Gu kj cC ’ kj zu kj 2 egkj eGkj ecC kj ezkj eg>kj egã eG. kj e G.j ecC . kj ecC . j ez. kj ez.j ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i z[kj vkj %kj dkj Dkj nkj bkj Bkj mkj ykj rkj ~ lkj wkj ~ Ækj z[. kj z[.j z[i kj v. kj v.j vi kj %. kj %.j %i kj d>kj dã di kj D. kj D.j Di kj n. kj n.j ni kj b. kj b.j bikj B. kj B.j Bi kj m. kj m.j mi kj y. kj y.j yi kj r. kj r.j ri kj ~ rI k j l. kj l.j li kj w>kj wã wi kj ~ wI kj Æ. kj Æ.j Æi kj z[Õkj v’kj %u kj du kj Du kj n’kj bu kj Bu kj mu kj yu kj Ru kj ~ lu kj wu kj ~ Æ’kj ez[kj evkj e%kj edkj eDkj enkj ebkj eBkj emkj eykj erkj ~ elkj ewkj ~ eÆkj ez[. kj ez[.j ev. kj e v.j e%. kj e%.j ed>kj edã eD. kj eD.j en. kj en.j eb. kj eb.j eB. kj e B.j em. kj em.j ey. kj e y.j er. kj er.j ~ el. kj e l.j ew>kj ewã ~ eÆ. kj eÆ.j 25ø๒๕ø 2 5 z[· kj v· kj %· kj d· kj D· kj n· kj b· kj B·kj m· kj y· kj r·kj ~ l· kj w·kj ~ Æ· kj z[Õi kj v’i kj %u i kj di u kj Du i kj n’i kj bu i kj Bu i kj mu i kj yu i kj Ru i kj ~ luk i j wu i kj ~ Æ’i kj b[ XZjdutiy(b[XZjrm{.cjezN.j)t·wW·
b[ XZjdutiy(b[ XZjrm{. cjezN.j)t·wW·
☼ ☼ ___________________________ jsW·q ti kisËezN.jauitj p:YgsuitjsHjj lkæ$jø( )øwW· dHjakÉrjß gl. njew>h. rjmkL’cj×UB.q.p>Èiør~ lkæ$jøö ÷øwW· dHjakÉrjß gl. njew>h.rjmkL’cj×UB.q.qkÒtøq·ïqÒ’iåjør~ akÉrjlZ·kjt·gHj k.ldHjb[XjZgsuitjsHjt·mà, akÉrjqMwjd,ducjlZ·kjlwjt·gHj rm{.cjhW· ti tj au i tj r ~ (qW g j bW Y e yBu y[nyj bW Y m gL ’ icj qW g j a kÉ rj lÐê dH j b[XZ j g su i tj ) ~ 26ø๒๖ø 2 6 li Kj g tu E e zN . j bimÔj\pcjtunjø ap:Yø(skÒ)øwW· gH j ku J ß (skÒ)~ ös]k÷~ xmgá ~ ggá ~ Du t gá ~ ebdgá ~ plÊká ~ Bgá ~ Bwgá~ li gá ~ qKá ~ qGá ~ wqá ~ qi há ~ (k)øakÉ rj qM wj d ,du cj lZ · kj l wj ku E ø (k)øakÉ rj lÐêmdH j b[XZ j g su i tj apY : ø ös] k ÷ ø wW · ör÷øakÉ rj qM wj d ,du cj lZ · kj l wj ku E ø (k)øakÉ r j lÐê mdH j b[Xj Z g sui tj gH j ku J ß ap: Y m pз ø (plÊ ká ø (l)øqi há ) ø t·wW· (kß Kß gß Gß qß h)øakÉ rj qM wj g mL ’ i cj d,du cj lZ · kj l wj ku E ø (cC ß cj ) ømdH j b[XZ j g su i tj t· gH j ku J ß k. ldH j b[XZ j gsu i tj sH j g mL ’ i cj v· cj r o ø (skÒ j ) øös}kj ÷ ß v· cj r o ø (plÊ ká ø (l)øqi há ) øt· wW · mà , (k)ø ör÷øß (kß Kß gß Gß qß h)øakÉ rj g mL ’ i cj d,du cj lZ · kj l wj ku E ø (kø cC ß cj ) øt· gH j rm{.cjv ,t· hW · ti tj au i tj r ~ (1)øskÒjß bimÔj\ pcjtunjø ös}kj ÷ øqd,Bqj pÐi tj r m{.cj ø skj ß skj ø r~ Bqj pÐi tj r m{.cjø skÒ ß s] køhW · g W · ~ (2)øxmgáøqd,Bqjøxmcj~ ggá ø qd,Bqj ø gcj ~ Du t gá ø qd,Bqj ø Du t cj ~ ebdgá ø qd,Bqj ø ebdcj ~ plÊ ká ø qd,Bqj ø plÊ cj ~ (Bgá ß Bwgá ß li gá ß qKá ß qGá ß wqá ß qi há ) øt· g H j qd,Bqj ø (Bcj ß Bwcj ß li cj ß qcj ß qcj ß wcj ß qi cj ) øt· au i tj r ~ (3)øywjdHjB.q.p>Èiqkjqkjmà, akÉ rj qM wj d ,du cj lZ · kj l wjt·gH j rm{.cj ti tj a tu i cj p kti r ~ bi mÔ j \ pcj tu n j ø xmgá ø qd,Bqj pÐi tj r m{.cj ø xmcj g ~ (p)~ qi há ø qd,Bqj pÐi tj r m{.cj ø qi cj h ø t· au i tj r ~ ap:YakÉrjlZ·kjmdHjb[XZjgsuitjt·gHj SakÉ rj lÐêehcj dH j b[ XZ j g su i tj hW · e qcj ` bW Y a pP k nyj bWYm ea.nj leS.wj akÉ rj qM wj d ,du cj lZ· kj l wj t· gH j e lwj dH j b[ XZ j g su i tj ×W · ku J ` S g, ea.nj t o bWYm el.nj ~ kL ’ cj ×U B .q.qkÒtøq· ‚ qÒ’i å j t· g H j ×W · g L ’ i cj×U B .q.p>Èi r ~ bimÔj\pcjtunjø (\ bh? . )~ \bh?j~ (|b’ih?j)~ (|b’Jøv,lM’hjK[ê)~ ötI R ¸ Ñ÷~ ötIR¸Ñ j÷~ (tit¸iy)~ öxpgupÐ÷~ öeTrj xpgupÐj÷~ (xpgutÐ)~ öanwtpÐ÷~ ölsanwtpÐj÷~ (anwttÐ)~ ör.zøq.qì ÷ ~ ör.zq.qì j ÷ ~ (r. zøq. qn)~ (akÉ rj lZ · kj dH j b[XZ j g su i tj sH j tN hj qA. cj t· e lwj la.tu p j nyjwW · f au i t j r )~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i ☼ øbWYetMcjwieqq ap:YakÉrjlZ·kjmdHjb[XZjgsuitjsHjt·gHj 27· ø ๒๗ø 2 7 mWYq.jpLnjø☼ }ko×U kM i nj ; ’cj k: ’ i cj bÐ.cj m vj ø ¤¤r. mvedqqu w À BU mi õ õ ø ;’cj qu D m? j ( ;’cj q Du J ) ti T wj lu J d,du cjw,pÒwjød,du cjp lu J ku E qM i cj bM . anwj r T. p: Y qkÒr.zj q .qn. ø 1 6 0 1 ß A-D- ( 1057 )øet· tu Y ß (1)øa.s.RÑjmvjpuOlC’Eøeku.·øa. s.RÑjbM.lC’Et·gHj SakÉ rj lÐê(mdH j b[XZ j g su i tj t· g H j ehcj K[êT½ , gsu i tj l wj au i tj r ~ øbi mÔj \ pcj qMwjt·wW· lCtjr·cjau i tj viø ø (du kÉ ` ddu i kj ) ~ (mgà ` mgj ) ~ (tkÒ` ;.j t kj ) ~ (wi t kÒ` wi t kj ) ~ (ni m itÐ` ni m i tj ) ~ (wÛ` wåj ) ~ (arh×Ð` tL a RH nj ) ~ (»×¡ ` »nj ) ~ (ku mÚ@` ku mÚ$j ) ~ (Sס ` Snj ) ~ (d@` d$j ) ~ (ni m ×Ð` ni m nj ) ~ (m×Ð` mnj ) ~ (qmÔ ×¯ ` qmÔ nj ) ~ (wi k pP ` wi k pj ) ~ (ang¬` angj ) ~ (a.nס ` a.nnj ) ~ (aqu ri ס ` aqu ri nj ) ~ (eq.t.p×ì ` eq.t.pnj ) ~ (ku mÚør.qi` r.qI ku m j ) ~ (qm? . qmÔ ’ d¯ ` qm? . qmÔ ’ dj ) ~ (mv` mÍj øมอญ)~ öm×[` mnj ÷ ~ (2 )øa.s.RÑjmvj puOlC’Eøeku.·øa.s.RÑjbM.lC’Et·gHj SakÉ r j qM wj ( d,du c j lZ · kjl wj ) t· gH j e hcj K[êT½ , gsu i tj l wj au i tj r ~ øbi mÔ j \ pcj tu nj ø ø (du kÉ ` ddu i Kj ) ~ (ang¬` anGj) ~ (pesË k bu d¯ ` pesË k bu Dj ) ~ (wi qu d¯ ` wi qu Dj ) ~ (3)øa.s.RÑjmvjpuOlkjTkjaeG.kMinj;’cjk:’icjbÐ. cjmvjø¤¤r.mvedq qu w À BU m i õ õø;’cj qu Dm? j ( ;’cjq Du J ) ti T wj e zN . j e m.wj gu E \ mhj lel.cj T xldu t mÎwj dyqj tH j dyqj k |mo \p.kåj l el.cjk |mo dM · cj zM . pj du i qj sH j auiQu J e t· g H j ku J ß a.s.RÑj e q· q[.mj ø( Thailand )t· gH j ku J ` a.s.RÑj a n×Ðgu $j />tL t· w W · atu i cj p kti b i mÔ j \ pcj pey.gj akÉ rj m kL ’ cj ×U p>Èi ø mkL ’ cj×U\pkuihjq kÒtq· ‚ qÒ’i åj t· g H j hW · ku E yu tj e dkj hW · ku E hu tj lu J l.j ekL · KN c j l .Y e lcj a .tuY p· cj g su i tj l wj a kÉ rj lZ · kj qu J lÐêqu J qM wj atu i cj p kti tN · mN ’ · a p: Y t mj p>Èi e ku . · t mj \ pku i hj q kÒtøq· ‚ qÒ’i å j t· g H j au i tj r ~ øbi mÔj \ pcj tu nj ø ø (ang¬` ang¬j ) ~ (arh×Ð` tL a RH ×Ðj ) ~ (aqu ri ס ` aqu ri ס j ) ~ (a.nס ` a.nס j ) ~ (ku mÚør.qi ` r.qI ku mÚj ) ~ (du kÉ ` ddu i kÉ j ) ~ (qm? . qmÔ ’ d¯ ` qm? . qmÔ ’ d¯ j ) ~ (wi qu d¯ ` wi qu d¯ j ) ~ (pesË k bu d¯ ` pesË k bu d¯ j ) ~ (mgà ` mgà j ) ~ (tkÒ` ;.j t kÒj ) ~ (wi t kÒ` wi t kÒj ) ~ (ni m i tÐ` ni m i tÐj ) ~ (wÛ` wÛj ) ~ (»×¡ ` »×¡ j ) ~ (ku mÚ@` ku mÚ@j ) ~ (Sס ` Sס j ) ~ (d@` d@j ) ~ (ni m ×Ð` ni m ×Ðj ) ~ (qmÔ ×¯ ` qmÔ ×¯ j ) ~ (wi k pP ` wi k pP j ) ~ (eq.t.p×ì ` eq.t.p×ì j ) ~ (psË ’ pP ×ì ` psË ’ pP ×ì j ) ~ (mv` mvj ø มอญญ์ ) ~ öm×[` m×[ j ÷ ødH j t mj ~ gtwW· p: Y K @j b[XZ j g su i tj sH j g mL ’ i cj e t· g H j eqà . · Su E e ktj bWYm gL ’ i cj bW Y m kL , f: , pL nj r ~ 28ø๒๘ø 28 li K j g tu E e zN . j m vj ☼øpey.gj pyu i gj bi mÔj \ pcj a.s.RÑj p i tL t· K[êø☼ _____________________________________ ø(skÒ ) ~ ös]k÷~ skÒ j ~ ös}kj ÷ ~ จั ก ร~ skj ~ ø(p>åi e m.kÉ ~ p>ti e m.kÉ ) ~ p>åi e m.kÉ j ~ p>ti e m.kÉ j ~ ปาฏิ โ มกข์ ‚ โมกข์ . ~ p> åi e m. kj ~ p> ti e m. kj ~ ø(qKá ) økN ’ qKá ~ หอยสัง ข์ . ~ Kru q cj , ~ ø(Du t gá ) øDu t gá ~ ธุ ด งค์ . ~ Du t cj ~ ø(Bwgá ) øBwgá ~ ภวัง ค์ . ~ Bwcj ~ ø(li gá ) øli gá ~ ลิ ง ค์ . ~ li c j ~ øöam.t[÷øam.t[ j ~ อมาตย์ ‚ อํา มาตย์ . ~ amtj ~ øöa.di t[ w>r÷øtC Y a .di tÑ j ~ tC Y a .du i t[ j ~ วัน อาทิ ต ย์ . ~ ø(edwødtÐ)øedwdtÐj ~ เทวทัต ต์ . ~ edwdtj ~ ø(qu tÐ) øöqU ] t÷øqu tÐj~ öqU } tj ÷ ~ พระสู ต ร.~ qu t j ~ ปาติ ø(mv)øöm×[÷ømvj ~ öm×[ j ÷ ~ (mU l tN · ) ~ (mÍj )øömnj ÷ ø(v,lM ’ hj K[ê)~ ømvjømÍjøgsuitjøvøÍß mnj ø gsu i tj ø nøpi \ pk.rj t· wW · d,r,;.· \ pdM · cj qu J pi\ p k.rj au i tj r ` kL ’ cj ×U p>Èi e ku. · q kÒtøq· ï qÒ’i åj e hcj e r.cj ` (qmÐJ au i tj vi ) ~ ø(k v . )~ ök ×[ . ÷~ ör.qI k ×[ j ÷ ~ (r.qI k nj ø v,lM ’ hj K[ê)~ ราศี ก ั น ย์ . ~ knj r .qJ ~ ø(ku mÚø r. qi ) ~ r. qI ku mÚ j ~ (r.qI ku m j ß r.qI ku · ø v,lM ’ hj K[ê)~ ku m j r .qJ ~ ราศี กุ ม ภ์ . ~ ø(qI h ør. qi ) ~ öqÃhr. qi ÷ ~ r. qI qi há ~ (r.qI qi c j ø v,lM ’ hj K[ê)~ สิ ง ห์ . ~ qi n j r . qJ ~ ราศี ☼leS.wj a.s.RÑje q· q[.mj ø ( Thailand )øt·gHjelwj dN.YlC’ E SakÉr jlÐêø SakÉ rj g tmdH j b[XZ j g su i tj t· g H j e hcj K[êT½ , lwj ×W · ku J ` Sg, ea.nj t o bWYm el.nj ~ bi mÔ j \ pcj tu nj ø ømÍj~ มอญ.~ (SakÉ rj lÐêøSakÉ rj g tehcj ) ~ ør. mÍj ~ รามัญ .~ øq. mÍj ~ สามัญ .~ øznj q . mÍj ~ สามัญ ชน.~ øป จั จุ บ ัน .~ psË ’ pnj ~ ( P ø qM wj ß ì ø qM wj ø ekL · b¡ nj dM · cj )~ øeq. t. pnj~ โสดาบัน.~ øhir Íj~ หิ ร ัญ.~ ywjrK[ê pÐitjquJakÉrjlÐêmdHjb[XZjgsuitjø quJakÉrj(mdHjb[XZjmUl)d,ducjlZ·kjlwjt·gjHmà, (mvj ~ มอญญ์ . )~ (q· e y. gj ø akÉ rj lZ · kj ) ~ (r. mvj ~ รามัญ ญ์ . )~ (q· e y.gj ß q· yu i gj ß akÉ rj lZ · kj ) ~ (q. mvj ~ สามัญ ญ์ . )~ (q· e y.gj ) ~ ;’cj r .mvedq qu w ÀBU m i 29ø๒๙ø 2 9 (q. mv~ สามัญ ญะ.)~ (akÉ rj lZ · kj ) ~ (znj q . mvj ~ สามัญ ญ์ ช น.)~ (akÉ rj lZ · kj ) ~ (ปจ< จุ ป < ป น< โ น.~ ป จั จุ ป ป นั น์ ~ psË ’ pP e ×ì . ~ psË ’ pP ×ì j ) ~ (eq. t. p×ì j ~ โสดาป นั น์ . )~ (akÉ rj lZ · kj ) ~ (hi r vj ~ หิ ร ัญ ญ์ . )~ mpз q .j w W · qd,K[ê pÐi tj r ` sW · q ti au i tj vi m vj ~ ------ ☼ K@j lC tj ☼ (k)øafL’ikj~ (qum?Tuikj)~ wt¸’t|m· cj m}k· cj mC ’ i hj (tM · e dC . wj bu i zj mW Y g kU lj ) mN ’ · q.j g W ’ bÐ.cj bÐ.cj qA, qZ ’ cj qA, qZ ’ cj e kwj qZ ’ cjKL cj dscj b½ cj t o bW Y m el.n j r· cj v .tj a.lP . j a p: Y ø r· cj v .tj kL ’ i hj K L cj q .tj a .m.nj mpз bu i | zj ß bL Y ß edC . wj ( f>nj ) ~ ผลึ ก ‚ แก้ ว ผลึ ก .~ crystal, rock crystal, quartz, milky quartz, glass. (fåi k )~ (fli k )~ (k. s)~ ek[. kj q lcj , ~ fnj ~ flj ~ øguihjqum?Tuikj~ (esW . · ` 128· ) ~ gu i hj a fL ’ i kj ~ a gu h .)~ (fli k øgu h .)~ flj g U ~ crystal cave. (fåi k ø ødyu i cj a fL ’ i kj ~ a crystal pillar. (fåi k øTmÚ)~ (fli k øTmÚ)~ flj t u i cj~ ødu E a fL ’ i kj ~ (tM · a fL ’ i kj ) ~ เขาแก้ ว ผลึ ก คื อ เขาไกลาส.~ a crystal mountain. (fåi k øpbÔ t )~ (fli k øpbÔ t )~ flj e t. cj ~ øtM · a fL ’ i kj ~ (tM · qu m? Tu i kj ) ~ ผลึ ก ศิ ล า‚ หิ น ผลึ ก .~ a crystal. (fåi k ø qi l .)~ (fli k øqi l .)~ (fli k øp>q. $)~ flj e k[. kj ~ ø\p. q. dj a fL ’ i kj ~ (fli k øp>q. d` \p.q.dj a fL ’ i kj ) ~ (rm$øk` \p. q.dj a fL ’ i kj mgpj w j lH i cj su i tÐj) ~ (esW . · ` 64· ) ~ cry stal palace. flj \ p. q. dj ~ ølWIm.nj a fL ’i kj ~ (wi m .nj a fL ’ i kj )~(fli k wi m . n)~ cry stal edificios. fljbim. nj~ ølWIm. nj qu m?Tu i kj ~ 12· ~ (flik øwim .n)~ cry stal edificios. fljbim.nj~ øtqu a fL ’ i kj~ (Dm?dIp nI ø 3 1 7· ) ~ ømtjafL ’ikj ~ (Dm?e dqn.ø 1 9 8· ß 1 9 9·) ~ (k)øatIkj~ (ati kj ø v,lM ’ hj K[ ê)~ (atI tj ø ew>h. rj t mL . )~ atI kj e t· ~ mtu Y e t· ~ ku i p j kL . et· ~ mtu Y ku i p j kL .et· ~ mtu Y kL . kL . et· ~ tmL . e t· ~ tmL . tmL . et· ~ mel.nj kL ’ cj tu Y ~ kli e l.nj k L ’ cj tu Y ~ dH j tu Y ~ dH j e l.nj kL ’ cj tu Y ~ hu i tu j m kli e l.nj kL ’ cj tu Y ø dH j e l.nj kL ’ cj tu Y p: Y ku i p j kL . et· ~ อดี ต ‚ เป็ นไปล่ ว งแล้ ว ‚ ล่ ว งเลย‚ ล่ ว งแล้ ว ‚ เวลาที่ ล่ ว งเลย หรื อ นานมาแล้ ว .~ the past, elapsed, passed, having transgressed, a story of the past. (atI t ß BU t )~ ati t j ~ lW n j | pJ , qvj ~ lW n j e l|pJ , qvj ~ lW n j e l|pJ , eq. ae]k. cj , ~ \fsj | pJ , qvj ~ (k)øk.latIkj~ (k.latI tj ø v,tmL . g,)~ อดี ต กาล‚ เวลาที่ ล่ ว งแล้ ว .~ the past time or tense. (atI t øk. l)~ ati t j k . l~ (qmÐ J ) ø}ki y . mpÐ i tj \ zhtj tu Y g H j atI kj ( atI tj ) mà , r~ (qd¡ e Bdqgá h ø190· ) ~ ()øpu@rIkj~ dkHjpu@rIkj~ (pu@rikjøv,lM’hjK[ ê)~ dkHj bÐ.cj~ dkH j pÒo bÐ.cj ~ li Kj g tu E e zN . j 30ø๓๐ø 3 0 บุ ณ ฑริ ก ‚ บัว ขาว‚ บัว หลวงดอกขาว.~ the white lotus, flower. (pu @ rI k )~ pu @ ri k j ~ ]k. pu @ ri k j ~ ]k. \fê~ a white lotus (g¬)øang¬j ~ (ang¬cC ’ hj ~ cC ’ hj a ng¬~ hu J pÐnj cC ’ hj m ,hW · m .nj ~ hW·e Tkjku E tJ bN tj tW ’ E tW ’ E lM i hj cC ’ hj ~ qà ’ hj cC ’ hj hW · m .nj ~ pÐnj cC ’ hj hW · m .nj ~ epÐ.· pÐnj /tj kN . tj tW ’ E dN kj cC ’ hj hW · m .n j ) ~ หาค่ ามิ ได้ .~ invaluable, inestimable, immetsurable. (ang¬)~ angj ~ aBu i , atu i c j , mqi T u i k j e q.~ aBu i , m\ftj × u i c j e q.~ (k)øaBieqkj~ peqkj~ อภิ เ ษก.~ (79· ) ~ anointing, consecration. aBi e qkj qM i cj~ pW m swj a Bi e qkj ~ (aBi ø eqk)~ aBi q i k j ~ (k)ør.z.Bieqkj~ mC ’ i lj r .z.Bi e qkj ~ ราชาภิ เ ษก.~ coronation. (rzZ . Bi eqkß r.z.Bi e qk)~ ör.z[.Bi e qk÷~r.zBi qi kj ~ r.z.Bi qi kj m gá l .~ (gà)ø¿tdgàj~ (v,m|pY ] qekN . åj p: Y g L · cj m mi kj ku E mW Y mWY mdHjbW Y e tM cjwie qq)~ (¤¤v,wW· |pY t o rõõøro w W· pU gu i lj k[.j m hu J tW · l wj)~ เอตทัค คะ‚ ผู้ ย อดเยี่ ย มในทางใดทางหนึ่ งเป็ นพิ เ ศษ.~ the topmost is he’, pre-eminent, chief. (¿tdgà ) ~ Ätdgj (+qU qvj \mtj = hu Bu r .,mi n j Á et.j m U e q. pu g à ’ i l j ) ~ (gà)økS·cj#.n #.n×Ðr ¿tdgàj~ a pre-eminent position. (¿tgà ø -.n)~ Ätdgj a r.~ (k)øk:.kj~ k;.jß K:.j~ กา‚ อี กา.~ a crow. (k.k)~ k[J,~ k[J,knj,~ (k)økrwIkj~ (ges·krwIkj)~ (ges·]kwikjøg,)~ นกกรวิก‚ นกการเวก.~ a bird of melodious voice said to be living in the Himalayas, a fine-voiced bird, the Indian cuckoo. (krwI k )~ krwi k j c H k j ~ (g)økliyugj~ yu gj e KtÐj k .ldM i kj p>pyu tj q wj p er· au i tj ~ yu gj e KtÐj k .ltC ’ J g su i tj rcj qÒ· ~ (yu gj p sË ’ pP ×ì j lM ’ hj wW · dH j yu gj yu tj q wj p er· au i tj r )~ กลิ ยุ ค .~ Kali Yuga, the age of vice (the present age), the Kali age, the age of Kali, the age Confusion. (kli yu g )~ kli yu gj ~ (g)øyugj~ apuicja\K.k.lqmy~ ยุ ค‚ คราว‚ สมัย.~ a period. (yug)~yugj~ (g)øyugjø4øß tW’Eapuicja\K.eKtÐjk.lqmydÐnja.yukjluikjø4ø\pk.rj mtW·g,ø (1)ø]kktyu gj øll· z mL i cj pW · cj qN . · ø 1ß728ß000~ (2)øe]tt.yugj ø ll· z mL i cj pW · cj qN . · ø 1ß296ß000~ (3)ødW > pryu gj øll· z mL i cj pW · cjqN . · ø 864ß000~ (4)økli yu gj ø (yu gj p sË ’ pP ×ì j lM ’ hj wW · ) øll· z mL i cj pW · cj qN . · ø 432ß000~ (qmÐ J ) økliyugjmH.ø ku i p j kL . ×U K ri -j h gW · m · kj kL ’ cj $J p:Yø 3ß132øqN . · g H j qP t mj lwj tu Y eKtÐj k .llM ’ hj wW · tu n j tN J lu p j lM i hj p: Y ø kli yu gj ø r~ (g)øedwyugj~ the age of the gods, the first sge of the world. (edwyug)~ (k)øKl·kjdnkj~ dN.Y}toKl·kjdnkjt·gHj v,gW·bwjqt,ekL·auitjtuY~ (esW.·` 43·)~ ขรุ ข ระ‚ ไม่ ร าบเรี ย บ.~ (du Q m)~ (wi q m)~ uneven. mvJ V W t j q vj ~ ;’cj m vj r . mvedq (K)øgi tubiq.Kj~ ภาคม.~ May . 31ø๓๑ø 3 1 (wøqP ø b)~ (gitu p q.Kj ø gi tu p q.j ø v,lM ’ hj K[ê)~ เดื อ นพฤษ (wi q . K ø m . q )~ kSu n j l ~ (G)øgitum.Gj~ กุ ม ภาพั น ธ์ .~ February . (m. Gøm. q)~ tpiuÁtWYl~ (k)øgLkja.p:YlH’ikj~ bL’ikja.p:YqRuJ~ sink into the mire. (k)ømgLkja.~ (mgLkja.p:YlH’ikjk.mgu$jt·gHj dHjmyutjm.el.njr)~ (esW.·` 219· ) ~ bL ’ i kj ~ sinks, sinks into. (awqI d ti ß ni mu zZti ) ~ nsj = ~ kº· = ~ (k)ømgLkjto~ (176· ) ~ sensuous craving, greed. (r. g)~ tpjmkjem. \Kcj,~ (kÒ)øö]k÷~ skÒj~ ös}kj÷~ skÒjkWI~ ös}kjkWI÷~ qL. kWI~ skÒjdr.~ ös}kj d r.÷~ bN I a wnj K: · ~ จั ก ก์ ‚ จั ก ร, ล้ อ.~ a wheel. ~ (s kÒ )~ös ]k÷ ~ BJ , ~ (kÒ)øö]k÷~ a.$.skÒj~ öa.$.s}kj÷~ aq· a .$.~ a.$.eKtÐj ~ eKtÐj t W ’ E ~ py[ÕE dN k j ~ py[ÕE t W ’ E e KtÐj tW ’ E a .$.×W · a p: Y p W ’ i cja wu i rj a .$.au p j Du p j p u i cj | pI alu E a qI m mi k j ku E mW Y mW Y ~ อาณาจั กร‚ เขตแดนที่ อยู่ ในอํา นาจปกครองของรั ฐบาล หนึ่ งๆ.~ realm, domain, dominion, kingdom, sphere of authority. (a . $ . s kÒ )~ ö a . $ . s ]k÷~(a. $.øeKtÐ)~ a. $. skj ~ a. $. eKtj ~ (kÒ)øö]k÷øKurskÒj~ öKurs}kj÷~ skÒj/unjgNicj~ ös}kj/unjgNicj÷~ skÒj /u nj qM tj ~ ös}kj /u njqM tj ÷ ~ skÒj /u nj e q.j ~ skÒj /u nj k ,eq.j ~ ös}kj /u nj k ,eq.j ÷ ~ ขุ ร จั ก ร‚ จัก รกรด‚ จัก รมี ด โกน.~ a razor wheel. (Ku r øskÒ)~ öKu r s]k÷~ qcj D u n j , skj ~ qcjtu · , skj ~ (kÒ)øö]k÷øDm? s kÒj ~ จัก ร คื อ ธรรม.~ öDm?s}kj÷~ the DR ? j D m? s }kj ~ skÒj mtW · g , DR ? j ~ ธรรมจัก ร‚ Wheel of Truth. (Dm? ø skÒ)~ öDR ? s ]k÷~ tr.,tvj , hU e q. skj ~ Dm? s ]k. tr.,~ (kÒ)øö]k÷øskÒj b wj mH wj ~ s}kj l m.nj ~ skÒj b wj mH wj l m.nj ~ bwj mH wj ~ กุ ล าลจัก ร‚ ภมรช่ า งหม้ อ .~ a potter’s wheel. (ku l . løskÒ)~ öku l . l s]k÷~ (ku l . løB@)~ au i , Ti n j , skj ~ (kÒ)øö]k÷øskÒjgitu~ ös}kjgitu÷~ bNIskÒjgitu~ öbNIs}kjgitu÷~ a ew>nj gitu ~ aew>nj gitu e pcj ~ aew>nj s kÒj gi tu ~ öawnj s }kj gitu ÷ ~ bN I gitu ~ bN I gitu e pcj ~ bN I a wnj s kÐj gitu pu À mI ~ ดวงเดื อ น‚ รู ป แห่ ง ดวงจัน ทร์ ‚ รู ป ที่ ดู แ บนแห่ ง ดวงจัน ทร์ . ~ the moon’s disc, the orb of the moon, the orb of the fullmoon. (sס ø m@l)~ (sס ø bi mÔ ) ~ (pri pu À sס ø m@l)~ lwnj , ~ l\pvj < w nj , ~ (kÒ)øö]k÷øskÒjtCY~ ös}kjtCY÷~ aew>nj tC Y ~ bN I tC Y ~ bN I a wnj tC Y ~ ดวง รื อ วงตะวัน .~ the sun’s disc, the disc or orb of the sun. (a. di sË ø m@l)~ (akÒøm@l)~ (qu ri y øm@l)~ (qu ri y øbi mÔ ) ~ enwnj , ~ (kÒ)øö]k÷øskÒjzt.~ ös}kjzt.÷~ ดวงชะตา.~ a horoscope. z. t.~ (kÒ)øö]k÷øskÒjdr.q·q.rj~ ös}kjdr.q·q.rj÷~ q·q.rskÒj~ öq·q.rs}kj÷~ skÒjdr.øs}kjkWIøqL.kWI mtW·g, q·q.rj~ สงสารจักร.~ 32ø๓๒ø 32 li K j g tu E e zN . j the wheel of the round of rebirths. (kÒ)øö]k÷~ skÒjr.qI~ ös}kjr.qI÷~ (q· q . røskÒ)~ q· q r. skj ~ จั ก รราศี . ~ the zodiac. ( r . qi ø s kÒ ) ~ ör. qi s ]k÷ ~ r. qI s kj ~ (k)øsmuikj~70·~zmuikj~(sW·`519·)~zmuikjVH.t.~efkjgWdvVH.~efkjer.·dv~er.·S~ er.· d v~pW m efkj gM · kj ~ ความสะดุ้ ง ตกใจ~ (k)øs.}q·kj~ (72·)~ s.q·kj~ leader. terror, fright. (q.rd)~e]k.kj R W · Á \Kcj, ~ qÒ’i p j tL ~ k: ’ i p j qÒ’i p j ~ a chief, a ruler, a (mu K[)~ eK>cj , eS.cj ~ a}kJ , amç , ~ xJ , sJ , eK>cj , eS.cj ~ xJ , sJ , n.yk~ (k)ø|s·kj~ }q·kj~ ใส่ ‚ สวม.~ put on, worn, (as¦×ì ß ni w t¸ß a.mu tÐ)~ o w tj q vj ~ sW p j q vj ~ sJ t nj , qvj ~ mu i , T.,qvj ~ (k)øSuikjb¡kj~ sIkL,Suikjb¡kj~ (esW.·` 260ß 328· · ) ~ slI s l,~ sI kL , ~ q: ’ i hj ekkj ~ eqÒkj qÒ.~ มี ฝี ม ื อ ‚ ฉลาด‚ ชํา นาญ‚ ขยัน ‚ ว่ อ งไว.~ clever. (stu r )~ cunning. (ni pu $ )~ expert. (på’ß dkÉ ) ~ skilled. (eSk)~ lim? . qvj ~ øsI kL,el.njqnjqW·~ (esW.·` 218·)~ alW n j l{cj l i m? . =~ ddH j aY m Su i kj b¡ kj p: Y x p>yj g H j e;· hW · t J r ~ c> =xp> yj Ï li m?. qvj = a\fsj ku i mqi ~ Su i kjb¡ kj p: Y x p>yj e hcj e r.cj ~ (263· ) ~ ae]k. cj , Ïli m? . qvj q . l{cj t vj , ~ øxp>yj ~ nyj ~ nyj kY x p> yj ~ hu i tu j ~ Í.$j p åi B .$j mN ’ · p v.m\phj ~ อุ บ าย.~ means, device, expedient, ruse, method, trick, trickery , reason. (xp>y)~ xp> yj ~ xp> yj t mvj ~ nvj , ~ ae]k. cj , ~ ltj t el. Í.$j ~ tL pv.mSu i kj b¡ kj p: Y bN i kj~ ku n j qW y j \ Kcj , Ïli m? . eq. pv. RH i q vj ~ (gà)øv,duigàj~ เข็ ญ ใจ.~ a v,du i gà j m ea.nj ku E pu i vj h .nj \ db[ j rtì j ~ v,du i gàtj ~ }t’· du gà tj ~ คนจน‚ คน poor man. (du gà t pu ri q ß du gà t m×u Q )~ Scj , rY e q.qU ß qU S cj , rY ~ (ø.j)ø;.jkM.ls~ k)~ (qr)~ a rocky pool. a pool. (esW . · ` 45· ) ~ สระนํ้า .~ (plÊl)~ erau i c j ~ a pond (tÈ. (kÒ)øö]k÷ø;.jtkÒj~ ö;.jt}kj÷~ (;.j t kj ø v,lM ’ hj K[ê)~ ;.j tH j b s,~ (;.j tH j tM i ø ;.j tH j tM ’ hj ø ;.j tH j q? . sW · l wj d u E ku E mN ’ · r qj f[,gH j dH j ø ;.j tH j b s,ør )~ เปรี ย ง‚ นม เปรี้ ย ว‚ นมส้ ม ‚ นมวั ว ส้ ม, นํ้า เปรี ย งส้ ม .~ buttermilk, buttermilk mixed with water, buttermilk churned without water, pure buttermilk (without water), sour milk. (tkÒ)~ öt]k÷~ (mTi t )~ rkj t kj r vj ~ (ø.j)ø;.jbs,~ (esW.·` 356·)~ sour buttermilk. K[ xjeq. rkjtkjr vj~ (ø.j)ø;.jq·~ ;.jqmj~ ;.jbIlgá~ bIygá;.jq·~ นํ้า ส้ ม.~ vinegar. (bilgá)~pau·,rvj~ (kÒ)øö]k÷ ~ tC YquikÒj~ ötC Yqui}kj÷~ (tCYquikjøv,lM’hjK[ê)~ วั น ศุ ก ร.~ Friday . (k)øeTkj~ (qu kÒøw> r)~ öqu ] kw> r÷~ eq.]k.enÁ~ Tuikj ~ Tu i kj } k’i kj ~ eTkj } k’i kj ~ tnj~ eTkj t nj ~ ควร‚ เหมาะ‚ เหมาะที่ จ ะ‚ น่ า ที่ จ ะ.~ is worth, to be worth, to be worthy . (a g¬ ti )~ Ti u k j = ~ tnj = ~ Ti u k j t nj = ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 33ø๓๓ø 3 3 ø(tnj ) ø />sW · aY m tnj gW · r ~ (esW . · ` 44· ) ~ (/>sW · aY m eTkj g W · r )~ I must have a double share. c> ,k., ×H s j s u tu i Á ku i rTu i k j = ~ (k)ødsukjzl~ dsukjdl~ zl~ zl\K~ dl~ หนาม.~ a thorn. (k$ñ k )~ (Ru kÉ gá ) ~ SU , ~ SU , e\c.< cj~ (kÉ )ødduikÉj~ lN J d du i kÉ j ~ ddu i kÉ j qN . ~ elM . cj lM i tj d du i kÉ j qN . ~ ddu i kÉ j gik t.nj ri cj k tcj ~ gi q ekwj ~ pW m dH j d du i kÉ j ~ pW m dH j t o lN J d du i kÉ j ~ pW m dH j d du i kÉ j k . y~ ทุ ก ข์ . ~ suffering, ill, pain. (du kÉ ) ~ Scj , rY ß Scj , rY \ Kcj , ~ (kÉ)ødukÉødduikÉjø mà,gHj Drj ? RU p j n .mj t· g H j nqB.wj m hu tj lu J l .j pL nj g t,dM · cj t· g H j hu i tu j mr.nj q kuitj p: ’ E p: ’ i kj qP p Ru i kj B yj p[Y p[.· l wj lM ’ i n j k .ltu Y ø du kÉ ø mà , r~ 5 4 1· ~ (k)øedqs.rikj~ itinerary. ø(k)øpW m gecC cj e dqs.ri kj ~ (edqøs. ri k .)~ edqs. ri k .~ pW m gecC cj # .nj e dq~ touring. (edqøs. ri k.)~ edqs. rJ lH vj< \ Kcj , ~ arpj t u i Á ku i l H v ,~ (g)øpey.gj~ ö\pey.gj÷~ pyu igj~ ö\pyu i gj ÷ ~ xd>hu iRj$~ bimÔj\pcjp>Èi~ qkjqI p>Èi ~ อุ ท าหรณ์ ‚ ตั ว อย่ า ง~ an example. (pey. g)~ö\pey. g÷~ pyu g j ~ \pyu g j ~ (g)øprieB.gj~ priBuigj~ \pBuigj~ \pBu i gj ~ บริโภค‚ ใช้ สอย.~ material pW m rpj s pj p \pBu i g j ~ pW m du cj s qu i cj ~ aep>tj for enjoyment. (pri e B. g)~ pri B u g j ~ (kÉ )øökæ÷øp>åiem.kÉj~ p>tiem.kÉj~ ö\p.tiem.kæj÷~ dH j p D.n j ~ b l,ku E a p>yj ~ pW m qC I l l· ~ pW m mcj mW Y ~ pW m qC I l l· m cj mW Y win ypri y .p×ì . qi kÉ. pd qI l mN ’ · e tM cj s .ri tÐw>ri tÐ~ \pku i hj m epÒ.· wi n yj q Gá ø 2 2 7 øtcj~ ปาฎิ โ มากข์ , พระปาติ โ มกข์ . ~ the Rules of the Order. (p>åi e m. kÉ ) ~ (p>ti e m. kÉ ) ~ ö\p. ti e m. kæ÷~ p>ti m u k j ß p>ti e m. kj ~ 34ø๓๔ø 3 4 li Kj g tu E e zN . j ø(p>Èi wiB gá ) ø¤ ¤ p>ti e m . kÉ ×Ði qI l· p ti - . a . di s r $· q v e m . q· w e r . e m . kÉ· p e m . kÉ · ku q l . n· D m? . n· q m . p tÐi y . õ õ ~ ( mW Y n yj pL nj tu nj ) ø ¤ ¤ p>ti e m . kÉ ×Ði a . di e m t· mu K e m t· p mu K e m t· ku q l . n· D m? . n· e t n wu sË ti p>ti e m . kÉ · õ õ ø p>ti e m. kÉ j mà , tu nj ø pW m tnj t o p: Y D R ? j qI l ß pW m qC I l l· pW m mcj mW Y qZ ’ icjt· a . di g H j dH j e zN . j dH j p D. nj tN hj n eqà . · a . su i p j D R ? j ku qu i lj g mL ’ i cj e r. cj ~ (mW Y n yj p L n j tu n j ) øqi kÉ. pdqI l wW · hu i tu j m dH j qZ ’ i cj t· dH j e zN . j dH j p D. nj D R ? j ku qu i lj g mL ’ i cj aui Qu J tu Y p>ti e m.kÉ j mà , r~ (kÉ )øökæ÷øpkÉ j ~ öpkæj÷~ lP . j gitu ~ 15øtC Y ~ (lP. j gitu ß 15øtC Y t· g H j dH j mW Y p kÉ j ömW Y p kæj ÷ ~ (/>pkÉ j t· g H j dH j mW Y gitu ) ~ øpkÉjøöpkæj÷øgHjpLnj titjdHjø2ø mtW · g , (1)øqukÒpkÉ j ø öqu kÊp kæ j ÷ øpkÉ j gitu m · kj ø öpkæj gitu m · kj ÷ øpkÉ j m· kj ø öpkæj m · kj ÷ ~ ølP . j gitu ø 15øm· k j ø (×U ø 1øm· kj du E ku E su i p j ø 15øm·kj) ~ (2)øk. lpkÉ j ø k. Èpkj É ø pkÉ j gitu e sW kj ø öpkæ j gitu e sW kj ÷ øpkÉ j e sW kj ø öpkæ j esW kj ÷ ~ lP . j gitu ø 15øesW kj ø (×U mW Y e sW kj ø du E ku E su i p j gi tu au i tj ) ~ ปั กข์ ‚ ปั กษ์ ‚ กึ่ งของเดื อ นจั น ทรคติ คื อ เดื อ นหนึ่ งมี ๒ ป กั ษ์ , ป กั ษ์ แ รก ของเดื อ นเรี ย ก ศุ ก ลป กั ษ์ แปลว่ า ป กั ษ์ ข้ า งขาว หมายเอาแสงเดื อ นสว่ า ง ซึ่ ง สามั ญ เรี ย กว่ า ข้ า งขึ้ น‚ ป กั ษหลัง ของเดื อ น เรี ย กกาฬป กั ษ์ แปลว่ า ป กั ษ์ ข้ า งดํา หมายเอาเดื อ นมื ด ซึ่ ง สามั ญ เรี ย กว่ า ข้ า งแรม. (ป กั ษ์ คื อ กึ่ งเดื อ น ประมาณ ๑๕ วั น ).~ fortnight, half a lunar month. (pkÉ ) ~ öpkæ÷~ lSnj , pkÉ l Su t j p kÉ ~ lKW Y ~ (kÉ)øöpkæ÷øqukÒpkÉj~ öqukÊpkæj÷~ pkÉjm·kj~ öpkæjm·kj÷~ pkÉ j lP . j bu bÐ. cj ~ pkæj lP . j m · k j ~ (×U mW Y m · kj du E ku E su i p j sH j qu nj m ·kj) ~ สุ ก กป กั ข์ ‚ ศุ ก ล ป กั ษ์ ‚ ฝ่ า ยขาว‚ ข้ า งขึ้ น , (ตั ้ง แต่ ข้ึ น คํ่ า ถึ ง น ๑๕ คํ่ า).~ the bright or moon lite fortnight of a month. (qu kÒøpkÉ) ~ öqu kÊpkæ÷~ lSnj , pkÉ ~ (kÉ)øökæ÷øk.lpkÉj~ ök.Èpkæj÷~ pkÉjesWkj~ öpkæjesWkj÷~ pkÉ j lP . j l mË · kj ~ öpkæj lP . j e sW kj ÷ ~ (×U mW Y e sW kj ø du E ku E su i p j gitu au i tj ) ~ กาลป กั ษ์ ‚ กาฬป กั ษ์ ป กั ษ์ ข้ า งดํา ป กั ษ์ ฝ่ า ยดํา คื อ ข้ า งแรม, (ตั ้ง เต่ แ รมคํ่า ถึ ง สิ้ น เดื อ น).~ the dark fortnight, dark (waning) half of the month. (k. lø pkÉ ß k. ÈøpkÉ ß k$H ø pkÉ ß KyøpkÉ ) ~ l Su t j p kÉ ~ lkW y j p kÉ ~ (k)øgitum·kj~ gi tu lP . j m· kj ~ ข้ า งขึ้ น.~ (m. qøpP e wq)~ commencement of a month, the waxing of the moon, waxing moon. (k)øgi tu e sW kj ~ gi tu lP . j e sW kj ~ ข้ า งแรม.~ (»×¡ ’ kÉ y )~ (sס kÉ y )~ (k$H p kÉ ) ~ the waning of the moon, waning moon. (k)øpLImukÉw>~ (esW. · ` 194· ) ~ l.cjmukÉw>~ washes the (kÉ)øbduikÉjk.y~ ef:.cjlMitj bduikÉjk.y~ 152·~ body . lSnj , ~ ku i yj si tj Scj , rY \ Kcj , \fsj e sqvj ~ lSu t j ~ l\pv°j ek[.j ~ face. m[kj × H . qsj = ~ 412· ~ afflict the ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 35ø๓๕ø 3 5 (kÉ)øökæ÷ø(gà)øeb.kÉj~ öeb.kæj÷~ eb.gàj~ (eb.j ø v,lM ’ hj K[ê)~ g a party, faction. (pkÉ ) ~ öpkæ÷~ ek.· ~ พรรค‚ พวก‚ หมู่ ค ณะ‚ ฝ่ า ย.~ (wgà ) ~ p>tJ ~ aqcj , apcj , ~ aqcj , aep> cj , ~ (kÉ ) øökæ÷ø(gà ) øeb.kÉ j p ercj; ’cj kW . nj ~ öeb.kæj p ercj ; ’cj kW . n j ÷ ~ eb.gà j p ercj ; ’cj kW . nj ~ (eb.j p ercj ; ’cj kW . nj ø v,lM ’ hj K[ê)~ gek.· p ercj ; ’cj kW . nj ~ พรรคการเมื อ ง.~ a political party. (r. zenti k øpkÉ ) ~ ×u i c j c · e r,p> tJ ~ (kÉ)øeb.kÉjqW,~ eb.kÉjqW,tWIw>r~ znjqÒ·qW,~ znjtWIbW’icj~ tW I bW ’ i cj ~ ;i kj qÒ· tW I w>r~ tW I bW ’ i cj ;i kj qÒ· e b.kÉ j qW , ~ tW I w>r~ tW I t wU ~ tW I pW ê ~ (esW. · ` 115· ß 141· ß 214ß 223· · ß 443· ) ~ บริ ว าร.~ a suite, entourage, follower. (pri w>r)~ a|K· a r· ~ ae¥Kar· ~ (kÉ)øeb.kÉjqW,tWIw>rmgL’icj~ ;ikjqÒ·tWIw>rmgL’icj~ mN ’ · ku E e b.kÉ j qW , tW I w>r retinue. (mh.øpkÉ ß bW Y m gL ’ i cj ~ mN ’ · ku E ;i kj qÒ·tW I w>rbW Y m gL ’ i cj~ having a great bhu ø pri w>r )~ ae¥Kar· m[.,qvj ~ a|K· a r· m [.,sW . RH i q vj ~ (kÉ)øquJeb.kÉjqW,tWIw>rmgL’icj~ eku . · ;i kj qÒ·tW I w>rmgL ’ i cj ~ qu J e b.kÉ j qW , mgL ’ i cj ~ m[.,sW . eq. a|K· a r· \ fÁcj ~ (esW . · ~ 76· ß 102· ) ~ K[sj × H s j q kj e q. mi n j , m~ (esW . · ` 115· ß 141ß 223· · ) ~ with a large following. (k)ø|boq:’ikj~ (k)ø|bodMikj~ |bodMikjayutj~ (esW.·~ 102·ß 256·)~ ayutjm~ (k)øbW’ikjltkj~ (esW.·` 446·)~ clothing, garments (wt¸)~ awkjaRu·~ (gà ) øBwgàj~ BUmj\bh?jqL’cjauitj~ BUmj\bh?jlAiåjekN. åjauitj~ BUmj\bh?jakni-j~ BUm j\bh?j akni - .~ BU m j qL ’ cj au i tj ~ ภวั ค ร‚ พรหมชั้ นสู ง ‚ ภพอั น เป็ นยอด (ชั้ นอกนิ ษ ฐ์ ) .~ the culminating or the highest point of existence, the summit of existence. (Bwgà ) ~ Bwgj ~ aSu · , sW n j e q. Bu · ~ akni # j B u · ~ akni - Bu · ~ a\mÁcj S u · , eq. Bu · ~ (gà ) øBwgàjlÐê~ บนทั้ งหลาย.~ Bwgà j qL ’ cj au i tjø mN ’ · lÐêau i tj ø mN ’ · lAi åj e kN . åj au i tj ~ ภวั ค รอั น มี ใ นเบื้ อง the highest heaven. ( x p ri ø B w gà ) ~ aTkj B wgj ~ (gà ) ømgà j ~ t r o ~ gL · cj t ro ~ มรรค‚ หนทาง.~ (mgà ) ~ öm. g¤÷~ öm. R à ÷~ mgj ~ a path, footpath, (gà ) ømgàjpnjtnjøpnjkS·cjøpnjkWpjøpnj\pk.rjmà,tunjø the Four Paths, namely , eq. t. ptÐ i m gà j ø the Stream, the path of stream-attainment, way. มรรคสี่ ช ั ้น .~ the Path of Entering qkd>g>mi m gà j ø the Path an.g>mi m gà j ø the Path of the No-returner and arhtÐ mgà j ø mgà j d dH j tL a RH ×Ð j ~ gL · cj t ro hu i tu j e qà. · a .su i p j d dH j tL a RH ×Ð j ~ the Path of the Arahant, the path of Arahantship. stÐ. er. megà > eqy[T. eq. t. ptÐi m egà > ß qk d>g>mi m egà > ß an. g>mi m egà > ß arhtÐmegà > ti ~ mgj e l,tnj ~ of One-returner, 36ø๓๖ø 3 6 liKj g tu E e zN . j (gà)øariymgàj~ (ari y mgà j ø mpз q m? . di -i dH j t mj ) ~ gL · cj t ro dN . Y pU g u i lj a rI yj pU g u i lj m |pY t· m a.~ อริ ย มรรค.~ the Ary an Path. (ari yømgà ) ~ ari y mgj ~ (gà)øa-gèkmgàj~ (mgà gá dË . · \ pk.rj mgà j dË . · kW p j mpз q m? . di -i) ~ อั ฏ ฐัง กิ ก มรรค‚ มรรค ประกอบด้ ว ยองค์ แ ปด.~ the eightfold Path. (a-gèkmgà ) ~ agèi k mgj ~ (gà )ømgàjsitÐj~ mgàjsuitÐj~ มรรคจิ ต ‚ มัค คจิ ต .~ the Path-consciousness. (mgàø si tÐ)~ mgj s i t j ~ (gà )ømgàjv.$j~ mgàjÍ.$j~ knowledge of the arhtÐmgà j v .$j ~ arhtÐmgà j Í .$j ~ มัค คญาณ.~ Path, enlightenment, wisdom. (mgà ø v. $)~ (eb. Di ) ~ mgj Í . $j ~ arhtÐmgj Í . $j ~ (gà)ømgàjfuilj~ fu i lj m S.Y d ,r,~ ari y mgà j p nj e ku . · a ri y fu i lj p nj ~ Path and Fruition. (mgà ø fl)~ mgj f u i l j ~ มรรคผล.~ the (gà ) øxsË. rmgàj~ wsËmgàj~ tro e zN . j ~ อ◌ุจจารมรรค‚ วั จจมรรค‚ ทวารหนั ก.~ the anus. (xsË . rmgà ) ~ (wsË m gà ) ~ (krI q mgà ) ~ wsË m gj ~ k[ cj } kJ , lmj , ~ (gà)øpQ.wmgàj~ troqMtj~ gL·cjtro;.jpQ.wj~ ป สั สาวะมรรค.~ the external aperture of the urethra. (pQ. wømgà ) ~ pQ. wmgj ~ (kÉ)ømWYnikÉj~ mWYni kÉ ~ ni kÉ j ø mW Y ni kÉ ø r )~ gold equal to (l[Õi cj T wj ø 5øqu w Àj ß 5øqu w Àß 1ß000ømp· cj m t· g H j dH j m WY นํ้ าหนั ก ทอง ๕ สุ ว วั ณ ณะ เป็ น ๑ นิ ก ขะ.~ a weight of five Suvaṇṇas. (ni kÉ )~ c> ,qu w ÀaK[i n j yHie q. eR ä ) ~ (kÉ)øTwjqigánikÉj~ a kind of gold. (qi gá ø nikÉ) ~ qigánikjeRä~ (k)øyuikjduikj~ (esW.·` 363·)~ ประคอง.~ holds up. (pgà$H.ti)~ K[J,\m§.kj=~ ø}yopUguiljmeTkj}k’ikjqkuEr.njqkuitjgHj yu i kj du i kj g H j gpj wj yu i kj du i kj r ~ md,r.njq ku i tj r ~ }yo pU g u i l j m eTkj ku E Ever blame the blame-worthy and favo(u)r on them that deserve it bestow. K[J , e\m§ . kjTu i kj e q.qUku i K[J , e\m§ . kj r .=~ ×H i p j kW p j Ti u k j e q.qU ku i ×H i p j kWp j r .=~ (k)ølb·kj~ leb.j~ lb· kj s h.pj a .h.reB.znj ~ lb· kj s pu cj ~ bb· kj pu cj ~ Ku cj e B.zu i nj ~ Ku cj zu i cj p nj ~ Ku cj a .h.r~ Ku cj s pu cj ~ โต๊ ะ ‚ ใต๊ ะ อาหาร‚ โต๊ ะ รับ ประทาน อาหาร‚ โต๊ ะ กิ น ข้ า ว.~ a table, a table for food, a dining table. (pål)~ (eB. znøpål)~ (eB. znøflk)~ s.,pW Y ~ Tmcj , s.,s.,pW Y ~ øeB.znj~ eB.zu i nj ~ \db[ j s ~ โภชนะ‚ ของกิ น .~ feeding, food, meal, eatables. (eB. znß eB. znI y )~ eB. znj ~ eB. zxj ~ (kÉ )ølkÉj~ (lkÉ j e ;.tj ß lkÉ j m vj ) ~ (sH j lC J ) ~ หมื่ น.~ 10,000. (lkÉ ß ayu t ß dqøqhQ)~ eq. cj , ~ (kÉ )ølkÉj~ ten thousand, mh.lkÉ j ß lkÉ j e zN . j ß lkÉ j p>Èi ~ (kL · lC J ) ~ (ku i å j m vj ß ku i åj e ;.tj ) ~ แสน.~ hundred thousand, 100,000. (lkÉ ) ~ qi n j , ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 37ø๓๗ø 37 (gà ) øögì ÷ ølgà j ~ ölgìj÷~ (aKi cj m dH j mC ’ i lj qW gj pз e kL . nj k emL . nj m mi kj ku E mW Y mW Y ~ r.qI p: Y s kÒj z t. dN . Y tC Y gitu m zU t nj dM · cj p: Y a Ki cjv ,tL z t.mkÐ’E d H j mN i Qj ) ~ ลั ค คะ‚ ลั ค น‚ ลั ค นา‚ ลั ค น์ ‚ เวลาอั น เป็ นมงคลสํา หรั บ ลงมื อ ทํา การใดๆ‚ ราศี ใ นดวงชะตา ที่ พ ระอาทิ ต ย์ หรื อ พระจั ทร์ สถิ ตอยู่ ในเวลาเจ้ าของชะตาเกิ ด.~ the moment of the sun’s entrance into a zodiacal sign (in Astrol.), a figure of the 12 signs used as a horoscope. ( l gà ) ~ ö l gì ÷ ~ lgj ~ (k)øluikj~ luikjb.~ universe, people . world, gL , ti ~ gek.· mN i Qj ~ znj t· ~ โลก‚ แผ่ น ดิ น ‚ มวลมนุ ส ย์ . ~ the world (e l . k ) ~ el. k~ (k)øluikjß prluikj~ men, โลกนี้ เละโลกหน้ า .~ this life and the hereafter. (k)øprluikj~ Bwprluikj~ โลกหน้ า .~ of the next world. this the world world and of nature, the next, yKu B w×H Á cj e n.cj B w~ Bwgt×U $· ~ Bwgtet· ~ บรโลก‚ ปรโลก‚ (prøel. k)~ tmlW n j B w~ (K)øliKj~ (akÉrj )~ อั กษร‚ ตั ว หนั ง สื อ.~ a (k)ølW.zukj~ (zukj|g’ipj)~ เถาวัลย์ ‚ เครือเขา‚ letter. (elK)~ s.~ เครื อ เถา‚ ไม้ เ ถา.~ creeper or vine, creeping plant. (lt.)~ (wlÊI ) ~ ×W y j ~ ×W y j p cj ~ a×W y j ~ (k)øwkj~ to wear in the ear. pnjScj=~ (k)øwkjpÒo}qo~ (tuEø13·)~ sRHjzM׸jpoÒ~ (esW.·` 133·)~ puts on flower. (pu pF ·
(k)øsRHjwkj~ (sW·` 386·)~ puts on, decorates. (a.muXËti)~pnj=~ pnjS cj=~ (k)øsRHjwkjpÒo}qo~ lC’EsRHjlC’Ewkj~ (esW.·` 303·)~ aK[ÕiÁpnj,m[.,kui xJ,eK>cj, tW c j l vj , ek.cj , aK[Õi Á ku i n .,tW c j l vj , ek.cj , pnj S cj ] k=~ (gà ) ø(1)øwgà j ~ พวก.~ band. wRj à ~ bWR j à ~ fau · ~ gek.· ~ วรรค, a พรรค‚ ตอน‚ หมวด‚ หมู่ ‚ class of consonants in the alphabet, a group, (wgà ) ~ öwg¤÷~ öwR à ÷~ wgj ~ aep> cj , ~ asu ~ (gà ) ø(2)øwgàj~ pSu i k j l i K j ~ ระยะที่ เว้ นห่ างกั น แห่ งหนั ง สื อ .~ a chapter in a canonical book. (wgà ) ~ wgj ~ section or (gà ) ø(3)øwgà j ~ mwgàj~ mewgàj~ (mewkj ø v,lM ’ hj K[ê)~ hW · qM hj qM nj ~ mpãdk, hW · s pj ~ ไม่ เ รี ย บ‚ ลํา เอี ย ง.~ uneven. (wgà ) ~ mvJ V W t j q vj ~ (gà ) ø(4)øliKjmWYwgàj~ one book. ( w gà ) ~ (gà ) øgencj w gà j ~ (gencj e wgà j ) ~ (gencj e wkj ø v,lM ’ hj K[ê)~ (gà)øewkjnwgàja.~ ewkjnewgàja.~ (ewkjnewkja.øv,lM’hjK[ê)~ (kÒ)ø wi tkÒj~ วิ ต ก, วิ ตกก์ .~ initial application, initial thought, applied thought. (wi t kÒ)~ wi tkj ~ 38ø๓๘ø 3 8 li Kj g tu E e zN . j (k)øöqkæI÷~ พยาน.~ (qkæ I ø gH j a witness. bH j pÐi tj ø qkj qI ) ~ öqkj qI ÷ ~ (qkÉ I ) ~ öq.kæi nj ÷ ~ qkj e q~ v,mSu E v .tj n mtÐj ~ (k)øqkjlkj~ (Ttj e s.· q kj l kj ) ~ (34· ) ~ sI kL , Su i kj b¡ kj q: ’ i hj e kkj eqÒkj qÒ. \phj e \phj \ mkj s .~ หลัก แหลม‚ เฉลี ย วฉลาด‚ ว่ อ งไว‚ แคล่ ว คล่ อ ง.~ nimble, clever, skil(l)ful. (dkÉ ) ~ (på’)~ qW k j l kj q vj ~ (k)øqikj~ (esW.·` 412·)~ qikjdHjer.*~ mU qi kj * ~ qi kj lu E e r.*~ bW Y p k.rqi kj lu E * ~ pq.j * ~ pq.j e r.*~ q.j lu E * ~ bW Y p k.rq.j lu E * ~ mU hu i tu j e r.*~ bi mÔ j lu E * ~ อย่ า งไร‚ อไร‚ ด้ ว ยประ การใด.~ why, what, how. (kT· ß k.ß ek.ß kà )~ aqu i Á ~ aqu i Á nvj , ~ aqu i Á mU ¹ ~ aByj ~ aByj q u i Á ~ aByj e ]k.Ácj ~ (k)øqikj~ qi kj su tj ~ to stuff, cram, compress, make compact. qi p j T vj < q vj ~ qi kj dH j b mN , hW · v .tj l· r qW · * ~ aByj e ]k.Ácj m Tcj q nvj , *~ qi kj qPau i tj e r.*~ mU qi kj qPau i tj e r.*~ aqu i Á £pku n j l tз Á nvj , *~ qi kj p pu O e qÒ tj v ,gW · m .nj e r.*~ aByj k u i £ p¹ fmj , ×u i c j p> a· Á nvj * ~ qi kj e dà tj au i t j e r.*~ aquiÁ £pku n j q nvj , *~ qi kj p gW · tJ m . nj ø gW · v .tj m .nj aui tj e r.*~ aByj m H . \mcj r ku n j a · Á nvj , *~ (k)ø(quikÉm.øv,lM’hjK[ê)~ quKum.lj~ quKum.rj~ quikÉm.lj~ quikÉ m.rj~ ;’inje;.tjel.nj~ ;’inje;.tjzipjkLipjel.nj~ ละเอี ยดอ่ อน‚ อ่ อนใยน‚ นุ่ ม นวล.~ youthful, tender, delicate, soft, graceful, refined, nurtured, beautifully young. delicately (qu Ku m . l)~ (qu ku m . r)~ ×U , v< qi m j e mW Á qvj ~ (kÒ)øö]k÷ ~ qukÒj~ öqu}kj÷~ ;.jqukÒj~ ö;.jqu}kj÷~ SJqukÒj~öSJqu}kj÷~ ;.j k . m~ ;.j t $H . ~ ;.j a qu si ~ นํ้ ากาม‚ นํ้ าสั ม ภวะ‚ นํ้ าอสุ จิ . ~ semen, semen virile. (qu kÒ)~ öqu ] k÷~ qu k j ~ t$H . rvj ~ qu k j r vj ~ qu k j e qW , ~ (k)øq:oluikjb.~ g\mcj e Æ.· ku i å j lu i kj b .~ (68· ) ~ }t’· lW ’ Y a tu l ~ }t’· q .cj e l.k~ k[.j ] tyj ~ k[.j ] tyj m su i n j dH j t o f: ’ nj e Æ.· ku i åj q . qn.øf: ’ nj e Æ.· ku i åj lu i kj p i ~ พระพุ ท ธ เจ้ า .~ the Buddha, light of the world. (bu d¯ ) ~ \mtj s W . Bu r .,~ (k)øq:’ikjgW~ (aYmd,q:’ikjgW)~ censure. (esW . · ` 443· ) ~ I have incurred c>qvj kY < r Y Á apj e q.a\fsj q u i Á er.kj = ~ (k)øq:’ikjsuitÐjaYhW·dHjqW·~ (202· ) ~ my spirit likes not.c>=sitjqvjmK[sj~ (k)øq:’ikjmL’ikj~ (esW.·` 430·)~ ×Hsjqkj=~ (k)øqWkj~ (esW.·~ 308·)~ (hwjøv,lM’hjg,)~ a Hunter’s blind, hunting (aÛk)~ lÁcj ~ dkj qW kj p:YlÐêtN · Su t · ~ (dkj h wj p: Y lÐêtN · t· ) ~ qsj p cj t u i Á Ï lÁcj e S. kj = ~ gZaj dM · cjp: Y qWkjtu Y ~ (gZ · dM · cj p: Y h wj tu Y ) ~ lÁcjÏ en¹l{cj ~ øaÛk· bׯ i tW . ` dkj qW kj tu Y ~ (dkj h wj tu Y ) ~ lÁcj e S. kj ¹ ~ blind, hunting platform. ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 39ø๓๙ø 3 9 øa Ûk lud¡k` lM m cjqW kj~ (lM m cj hwj)~ lÁcj e s.Ácj m u S u i , ~ (k)øeqWkj~ (]qmd¡itW.` eqWkjektjtuYß gL·kjektjtuY)~ ×Hipj¹~ (gà)ø/Ymugàj~ (/Ymukjß /Ymugjøv,g,lM’hj)~ ถั ว่ เขียว.~ the green gram, sort of kidney bean ( Phaseolus Mungo). mung, a (mu gà ) ~ pY e n.kj ~ pY e n.kj s i m j , ~ ____________________________ 2~ b[ XZ j g su i tj k cj g mL’ i cjø7øm~ cjß cC ká Ká gá Gá qá há (qmÐJ)ø¤káß Káß gáß Gáß qáß háõøt·wW· k. ldHjb[XZjgsuitjkcjmà,ø¤kß Kß gß Gß qß hõød,du cj lZ · kj l wj ku E ø (cj ß cC ) øt· g H j rm{.cj v ,t· hW · ti tj au i tj r ~ ywj d H j B . q. p>Èi mà , rm{ . cj v ,t· ti tj au i tj r ~ sW · q ti bW Y m ezN. j ku E \ zhtj au i tj vi ~ bi mÔ j \ pcj tu nj ø (1)øaká~ (rm{. cjtitjø acj)~ (2)øqCiakáß ef[·akáß y.t¸jaká~ ef[· a cj ß y.t¸ j a cj ) ~ (rm{. cjtitøj qC i a cj ß (3)øakáy×Ðj~ (r mæ.cjtitjøacjynjß acjyNj)~ (4)øpNkáß plÊká~ (r mæ.cjtitjøpNcjß plÊcj)~ (5)økN’qKá~ (rm{.cjtitjøkN’qcj)~ (6)øa.k.qggá~ (rm{.cjtitjøa.k.qgcj)~ (7)øggábÐI~ (rm{.cjtitjøgcjbÐI)~ (8)øggámH.qmid¡j~ (rm{.cjtitjøgcjmH.qmid¡j)~ (9)øggámH.qmi|dj~ (rm{.cjtitjøgcjmH.qmi|dj)~ (10)øggámh.qmud¡j~ (rm{.cjtitjøgcjmh.qmud¡j)~ (11)øt.wtiqá~ (rm{.cjtitjøt.wtÃß t.wticj)~ (12)øggáq.gr~ (rm{.cjtitjøgcjq.gr)~ (13)øDutgá~ (rm{.cjtitjøDutcj)~ (14)øebdgá~ (rm{.cjtitjøebdcj)~ (15)øeb.z”gá~ (rm{.cjtitjøeb. z”cj)~ (16)øBgá~ (rm{.cjtitjøBcj)~ (17)øBwgá~ (rm{.cjtitjøBwcj)~ (18)øligá~ (rm{.cjtitjølicj)~ (19)øKmIqGá~ (rm{.cjtitjøKmIqcj)~ 40ø๔๐ø 4 0 li Kj g tu E e zN . j (20)øqGáq.wkkW,k[.j~(rm{.cjtitjøqcjq.wkkW,k[.j)~ (21)ør.zwqá~ (rm{.cjtitjør.zwcj)~ (22)ør.qIøqihá~ (rm{.cjtitjør.qIøqicj)~ (23)øz.diquihá~ (rm{.cjtitjøz.diquicj)~ (24)ør.zquihá~ (rm{.cjtitjør.zquicj)~ (25)øwiBgá~ (rm{.cjtitøj wiBcj)~ __________________ bimÔj l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k cj g mL’i cj ☼ ø.cj øicj øucj eøcj eø.cj ø·cj ø> cj øà øu· eøcj eø> cj ø· øJ ☼ øcj øká øKá øgá øGá øqá øhá øuicj øigá øuigá øihá øuihá 2 bi mÔ j b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m[. cj e ;. tj ) ¢p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k cj g mL ’ i cj ~ k ¢ øcj k ¢ ø.cj ø> cj k ¢ øicj øà øJ k ¢ øucj øu· k k ¢ ¢ eøcj eø.cj eøcj eø> cj k ¢ ø·cj ø· k ¢ øuicj k· cj k· K· cj K· s· cj S· cj å· cj ku i cj Ku i cj su i cj Su i cj å’i cj 2 kcj Kcj scj Scj åcj
ki cj kà Ki cj si cj Si cj åi c j ku cj Ku cj Ku· su cj Su cj å’cj ekcj eKcj escj eScj eåcj ek. cj eK>cj es. cj eS. cj eå. cj ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i cj ;cj $cj tcj Tcj pcj fcj qcj hcj Ècj /cj acj#. cj ;. cj $. cj t. cj T. cj p>cj f. cj q. cj h. cj È. cj />cj a. cj i cj ;i cj $i cj ti cj tà Ti cj pi cj fi cj qi cj hi cj Èi cj /i cj ai cj#’cj ;’cj $u cj tucj tu· Tucj pucj pu· fucj qucj qu· hucj hu· È’cj /ucj aucj e cj e;cj e$cj etcj eTcj epcj efcj eqcj ehcj eÈcj e/cj eacje#. cj e;. cj e$. cj et. cj eT. cj ep>cj ef. cj eq. cj eh. cj eÈ. cj e/>cj ea. cj 41ø๔๑ ø41 #· cj ;· cj $· cj t· cj t· T· cj T· p· cj p· f· cj q· cj q· h· cj h· È· cj /· cj a· cj a· #’i c j ;’i cj $u i cj tu i cj Tu i cj pu i cj fu i cj qu i cj hu i cj È’i cj /u i cj au i cj bimÔjb[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢p·cj bà p j e ku . · l kæ$j q W ’ i rj b[ XZ j g sui tj k cj g mL ’ i cj ~ g ¢ øcj g ¢ ø.cj ø> cj g ¢ øicj øà øJ g ¢ øucj øu· g ¢ eøcj eøcj g ¢ eø.cj eø> cj g ¢ ø·cj ø· g ¢ øuicj eg>cj eG. cj ecC. cj ez. cj ez[. cj ev. cj e%. cj ed>cj eD. cj en. cj eb. cj eB. cj em. cj ey. cj er. cj el. cj ew>cj eÆ. cj g· cj G· cj cC · cj z· cj z· z[· cj v· cj v· %· cj d· cj d· D· cj D· n· cj n· b· cj B· cj m· cj m· y· cj y· r· cj r· l·cj l· w·cj w· Æ·cj gu i cj Gu i cj cC’ i cj zu i cj z[Õicj v’i cj %u i cj du i cj Du i cj n’i cj bu i cj Bu i cj mu i cj yu i cj Ru i cj lu i cj wu i cj Æ’i cj 2 gcj Gcj cC cj zcj z[cj vcj %cj dcj Dcj ncj bcj Bcj mcj ycj rcj lcj wcj Æcj g>cj G. cj cC. cj z. cj z[. cj v. cj %. cj d>cj D. cj n. cj b. cj B. cj m. cj y. cj r. cj l. cj w>cj Æ. cj gi cj Gi cj cC i cj zi cj z[i cj vi cj %i c j di c j dà Di cj ni cj bi cj Bi c j mi c j yi cj ri cj li cj wi cj Æi c j gu cj Gu cj cC ’ cj zu cj zu· z[Õcj v’cj %u cj du cj Du cj n’cj bu cj Bu cj mu cj yu cj yu· Ru cj lu cj wu cj Æ’cj egcj eGcj ecCcj ezcj ez[cj evcj e%cj edcj eDcj encj ebcj eBcj emcj eycj ercj elcj ewcj eÆcj 42ø๔๒ø 4 2 li Kj g tu E e zN . j b[XZjdu ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) t· wW · k. l ¢ p· cj bà p j e ku . · ø (øcj ) ømà , rm{. cj ti tj hW · tu p j v· cj r m{. cj b[ XZ j p Tm (b[XZ j r m{. cj e ;. tj ) t· l ,l,r~ qd,qmÐJ e ktj vi r ~ qmÐJ g W · ø(g)ømWYm tu Y mà , eqM qj b[XZ j du ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) gmL ’ i cj tN hj qA. cj t· g H j e lwj el.YqW . to r ~ tL ’ cj l a. tu p j v· cjø (g)øfau i tj r ~ bi mÔ j \ pcj tu nj ø ög ¢ øcj _ gcj~ (แก้ ง)~ ggá > ÷~ ------ K@j lC tj ☼ (ká)øaká~ (akáy×Ðj)~ (rm{. cjtitjøacjß acjynj)~ (acjß ☼ acj ynj ß acj yN j ø v,lM ’ hj K[ê)~ องก์ ‚ อั ง ก์ ‚ เส้ น ‚ ลาย‚ ยัน ต์ . ~ a table divided into compartments for entering figures. (aká ) ~ (aká . ni pewqnt¸· wi B tÐ q. r$I ) ~ acj , ~ (gá)øagá~ (rm{. cjtitjøacjß agá)~ awyj ~ lesH j ~ awyj z ku mpз zu i cjtY ~ mW Y kerkj ~ mW Y lP . j ~ องค์ ‚ ส่ ว นของรางกาย.~ a part, portion. (agá ) ~ acj~ 1 7 7 · ~ qGá m |pY ~ qGá a rI y j ~ qGá m a. su i p j lAi å j dÐ’Y gW · kL ’ i h j K L c j \ gcj t J e ktj m gà j fu i l j tu Y ~ อริ ย สงฆ์ ‚ สงฆ์ ท่ี ไ ด้ บ รรลุ ม รรคผล.~ the Noble Order. (ari y øq· G )~ \mtj e q. q· G .~ (Gá)øari yqGá~ ariyqGáømà,gHj dHjgek.·pUguiljarI yjdË.· mtW·g, pUguiljmgà -. njpnjß fl-. njpnjt·r~ huitujm|pYeqC.Y×Uqr.·p>pjtuY ariyqGámà,yM’er.cj~ dkÉie$y[qGáelwj g,yM’kuJ~ (gá ) øa.k.qggá~ ]k’cjedwto~ Celestial Ganges, the celestial
อากาศคงคา‚ ลํ า น◌ํ◌้าในอากาศ.~ the river. (a . k . q ø g gá > ) ~ a. (qá)øa.niqqá~ prY fu i lj ~ (esW . · ` 306· ) ~ fu i l j a .ni q· q ~ aSkj d tu Y fu i lj ~ l.Bj prY ß dtu Y fu i lj ß prY tN ’ cj tN , mkli g W · ×U p W m gW · pÐ’Y l wj pW ku qui lj T mi kj ~ fu i lj ku qu i lj ~ wt¸’ mrcj tL ’ cj n cj ku E fu i lj ~ dtu Y \ mem.wj ~ fu i lj T mi kj Ku i hj S .Y d ,r,~ pW T mi kj ~ pW d ,r,~ อานิ ส งส์ ‚ ผลแห่ ง กุ ศ ล‚ สิ่ ท่ี นํา ผลมาให้ ‚ ประโยชน์ ‚ ผลดี ‚ ความดี . ~ good result, advantage, benefit. (a. ni q· q )~ ni q cj ( _a. ni q cj ) ~ ak[Õi , Skj ~ (cj)øaicjeqcj~ crown xpr. z.~ xpr.zj ~ qM i cj b L . Y ~ xpr.zj qM i cj b L . Y ~ อุ ป ราช.~ prince, viceroy . (xpør. z.)~ xpr. zj ~ ai m j e RH Ámcj , ~ the (gá ) ø»t¸i li gá ~ elW qj mN i Qj | bo ~ lkæ$j e lW qj mN i Qj | bo ~ agá z . tj mN i qÑ j | bo ~ a wyj li gá a gá | bo ~ อิ ต ถี ลิ ง ค์ ‚ อิ ต ถี ลึ ง ค์ ‚ เพศหญิ ง ‚ ลัก ษณะของเพศหญิ ง .~ the feminine gender, sign of a woman, female sex. (»t¸i ø li gá ) ~ öïqÐI li gá ÷ ~ »t¸i l i c j ~ mi n j , m=aqW c j ~ mi n j , magá> z. tj ~ (gá)øxmgá~ xm?gá~ (gu i hj x m?gá~ gL · cj qM wj ti ~ gL · cj m /· k j K ÌesH j a . qM wj ti ( hW · e qcj q .j g H j ) gL · cj m/· kj k lu i h j $ .ap: Y du E ) ~ อุ ม งค์ , อุ โ มงค์ ‚ ทางใต้ ดิ น ‚ ทางที่ ขุ ด ลงไปใต้ ดิ น หรื อ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i ในภู เ ขา.~ a tunnel. 43ø๔๓ø 43 (xm? gà ) ~ (xm? gá ) ~ xmcj ~ xmcj l u i $ j e K> cj , ~ (cj)økcjcC.cj~ aeK>nj~ aeK>njad>nj~ aeK>njflH.~ aeK>njcC. cj~ ส่ วย‚ ภาษี ‚ อากร.~ a tax, toll, customs. (qu ká ) ~ kcj, KW n j ~ aKW n j ~ aeKW n j a tu t j ~ (cj)økqUekNcj~ edwtokqUekNcj~ edwto k . m~ ku qu i lj tN · e \pcj ~ km? j ×U tmL . ~ km? j wipkj S kj kL ’ cj ×U t mL . ~ km? j e }t· ku i p j kL . ~ กามเทพ‚ ชะตากรรม‚ โชคชะตา‚ พรหมลิ ข ิ ต .~ Cupid, god of love, Destiny, former work or action. (k. møedwß ku qu m øs. pß pu bÔ ø km? ) ~ fU , s.er,ntj ~ k. mntj ~ eRH , k· ~ (cj)økumudqKá[.~ (qKá [ . qd¡ > mN ’ · ku E lM i hj qu v ø105øm~ lM i hj q Ká [ . 1ß000ß000ß 000ß000ß000ømà , gH j tu nj ø 1ø×W · g t 0ø×W · } ko ø bkj } ko ø 1 5 øm)~ สัง ขยาจํา นวน ๑,๐๐๐, ๐๐๐,๐๐๐,๐๐๐‚๐๐๐ คื อ ๑-มี ๐-ตามหลัง ๑๕ ตั ว .~ one of the high numerals, 10,000,000 15 or 1 followed (ku mu d )~ qu v er 105 yHie q. qKá[ . qd¡> ~ by 105 ciphers. (cj)øk:cj~ k: cj q nj ~ el.nj ~ el.nj k .Y ~ el.nj e T.nj ~ el.nj l .nj ~ el.nj q tu i tj ~ el.nj q nj ~ very , very much, exceedingly . alW n j ~ alW n j amcj , ~ alW n j t r.~ alW n j Á alW n j ~ lWn j s W . ~ (cj)øk:’icjbÐ.cj~ (cj)øk:’icjbÐ.cj~ the roy al white umbrella. (eqtøs¦tÐ)~ TJ , \fê~ r.‚qñ j k: ’ i cj bÐ.cj ~ kM i n j ; ’cj k: ’ i cj bÐ.cj ~ (;’cj r .‚qñ j ¿ kr.zj mpu i cj | pI au p j Du p j au p j l d· ) ~ pi k: ’ i cj bÐ.cj ~ pi ; ’cj ~ ราชอาณาจัก ร‚ ประเทศ‚ เมื อ ง‚ รัฐ .~ a kingdom, country . (r-)~ ör. ‚qñ ÷ ~ \pvj ~ tu i c j , \pvj ~ qu · , \pvj ~ ö‚qñ ÷ ør.‚qñ j k: ’ i cj bÐ.cj m vj r .mvedqqu w ÀBU m i ราชอาณาจัก รรามัญ ‚ ประเทศมอญ‚ รัฐ มอญ‚ เมื อ งมอญ.~ Rāmaññadesa Suvannabhumi the Mon-kingdom, the Mon-land, the Mon-Country. (r. mvedq)~ ör. m×[edq÷~ (r. mvr-)~ ör. m×[ør. ‚qñ ÷ ~ r. mvtu i c j , ~
(Ká)økN’qKá~ หอยสั งข์ .~ a conch-shell (Strombus gigas). (qKá)~Kru qcj,~ (cj)økLcjhuikj~ aeqkjkLcjhuikj~(139·)~ นกเค้ าแมว.~ owl. (xlU k )~ Kcjpupj~ (cj)øekLcjayicj~ ekLcjmS. dM·cj hgW·Ktj~ (ekLcjlm[Õcj~ ekLcjlyucj~ ekLcjmqZ’cj ekwj ) ~ มัน เหลว.~ tallow, melted fat. (wq.)~ SJ ] kvj ~ øekL cj a yi cj ø mà , gH j dH j ø ekL cj m S. dM · cj h gW · K tj ø t· g H j r ~ bW Y q .j e ;· tu nj ø ekL cj a yi cj g H j q.j e;· v· cj e kL cj q tj | bo ku J ~ bW Y q ò. nj e ;· tu nj ø k. lhu · ; .j g H j ro q ò. nj e TN . hj e kL cj me\dpj a . lÐê;.j l[Õcj g H j ku J ~ bW Y T . nj dM · cj e ;· tu nj ø ekL cj a yi cj g H j p: Y g L , gt. tY s,tY ß p: Y gL , gt. zu i cj s,zu i cj ß p: Y g d· mu hj ß p: Y e kN cj ß p: Y pN , t· g H j bW Y m gL ’ i cj e ;· kÐ’E d H j r ~ ekL cj a yi cj g H j tu nj ø p: Y T . nj a tu i cj m hu J kL ’ cj tu Y wW · zM . pj k . lau i Qu J e ;· hM Y ø e;· h tnj ø e;· h gW · e ltj r ~ }yo k . lmW Y ngto pMtj ß gto tC Y ß xtu hW · qM hj qM nj ß D. tu j h gW · qM hj qM nj ß T. nj m pз s , tY t · g H j dH j qM o g mÐo r ` k. lgH j v· cj p : Y k . lmhu · ; .j tu Y ro ] t,eTN . hj e kL cj m dH j p : Y lÐê;.j l[Õcj me\dpj dM · cj p : Y T . nj t · g H j t · g H j ku J e;· kÐ’E d H j r ~ (D m? dI p nI ~ 5 1 2 · ) ~ 44ø๔๔ø 4 4 li Kj g tu E e zN . j (Gá ) øKmI q Gá ~ Bi kÉ ’ qGá ~ Bhikkhus. (cj)øgcj~ ภิ กษุ สงฆ์ .~ the Order (Bi kÉ ’ øq· G )~ öBi kæ’q· G ÷~ rhnj , q· G .~ of the (ภาคเหนื อ เรี ย ก ¤แก้ งõ)~ langur, leaf monkey , longtailed monkey , Presbytis Phayrei, a mandrill (Cyanocephalus mormon). (nrkI q )~ em[. kj v ’i ~ ค่ า งß (gá)øggá~ ]k’cj ~ ]k’cjg gá ~ ]k’cj g gá > ~ /I g gá ~ /I g gá > ~ แม่ น้ํา ‚ ทะเล‚ แม่ น้ํา คงคา.~ the river, the river Ganges, the sea. (ggá > )~(q. gr)~ \msj ~ pcj l yj ~ ggá > \msj ~ (gá)øggáq.gr~ qmu d¡ j ~ öqmu | dj ÷ ~ mh. qmu d¡ j ~ ömh. qmu | dj ÷ ~ /I ~ mH . qmi d¡ j ~ ömH . qmi | dj ÷ ~ ggá m h. qmu d¡ j ~ ggá mH . qmu | dj ~ ggá mH . qmi d¡ j ~ /I e zN . j ~ (gcj q . gr~ gcj mH . qmi d¡ j ø gcj mH . qmi | dj ø v,lM ’ hj K[ê)~ สาคร‚ สมุ ท ร‚ ทะเล‚ มหาสมุ ท ร‚ ทะเลใหญ่ . ~ the sea, an ocean. (q. gr)~ (qmud¡ ) ~ öqmu \ d÷~ (mh.øqmu d¡ ) ~ ömh. øqmu \ d÷~ qmu d j ~ qmu d¡ r .~ qmu \ d.~ pcj l yj ~ (gá)øggá~ คงคา.~ the Ganges. (ggá> )~ ggá> ~ (gá)øggá~ ทะเล.~ the sea. (qmu d¡ ) ~ öqmu \ d÷~ pcjlyj~ (cj)ø]k’cjggá>~ แมํ นํ้ าคงคา.~ the river Ganges. (ggá > )~ ggá> \msj~ (gá)øggábÐI~ (k×Ð. rj bÐI~ trok×Ð. rj bÐI~ ¾gipjbÐI~ #. njhW·mWYkuE;.j)~ ทะเลทราย.~ sand waste, a sandy desert , desert .
a (mRu ø k×Ð . r)~ (qi k (cj)øgducj~ muqjgducj~ headland. (BUmiøn.qik.)~acU~ acUasWnj,~ asWnj,acU~ (cj)øgd·cj~ โล่ ‚ โล่ ห์ ‚ เครื่ องบัง.~ a shield. (kws)~ (flk)~ k.~ duicj,~ (qá ) øg׸wqá ~ a history of literature. (g׸øw· q )~ g׸wcj ~ (cj)øgencj~ คะเนี ยง.~ the inga tree. (mDuøku@lI)~ tvcj,ß tcjvcj,~ (cj)ø\g.cj~ (\g. cjmpL’inje]q.·~ bNcjpL’inje]q.·)~ ลานข้ าว‚ ลานนวดข้ าว.~ a threshing floor. (Dvøkr$~ Kl)~ ek. kj n yj t lcj , ~ (cj)øG$icj~ (TNicjøg,)~ ระฆัง.~ bell. (G$ñß G$ñ.ß G$ñI)~eK> cj,el. cj,~ (cj)øscj\Kcjto~ K[pjscj\Kcjto~ (esW.·` 251·)~ bis. rjøbis. r$. to~ ปรึกษา‚ พิ จ ารณา.~ consults, takes counsel. (wi s . erti ) ~ (wi s . ryti ) ~ tu i c j p cj = ~ (gá)østurgá~ p>qÒj s tu r gá ~ (stu r gá ø gH j Bqj pÐi tj r m{. cj ø stu r cj ø vi ) ~ หมากรุ ก ‚ หมากรุ ก สากล.~ chess. (stu r gá ) ~ ssj tu r cj ~ (gá ) øgtu E s tu r gá ~ gtu E p> qÒj s tu r gá ~ กระดานหมากรุ ก (สากล).~ chess-board. (stu r gá ø flk)~ ssj tu r cj Ku · ~ (cj)øs\mcj~ ]qcj ~ ]qcj /I ]q cj ] k’cj ~ prcj ~ prcj /I~ (edq]qcj m H . q mu d¡ j ø ]qcj m h. qmu | dj ø ]qcj mH . qmid¡ j ø g,)~ ฝั่ ง‚ ฝั่ งทะเล.~ a bank, a shore. ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 45ø๔๕ø 4 5 ( e w l . ) ~ ( tI r ) ~ kmj , ~ kmj , n.,~ kmj , p> , ~ pcj l yj k mj , e\K~ (cj)øsRuicj~ }k’ihj~ stake, (sW · ` 305· ) ~ sr·cj~ any sharp pointed หลาว‚ หอก‚ เหล็ ก แหลม.~ an impaling instrument, a pike, lance. (qU l )~ t· k[cj ~ (cj)øsl.cj~ sL .cj~ (sl.cj ø gHj v,lM ’ hj e k.j ø elH . nj ) ~ พัง ผื ด .~ membrane, serous membrane, pleura. (ki e l. mk)~ ae\m§ , ~ (cj ) øsicjb½êekLcj~ sicjmb½êekLcj~ sicjquJekLcj~ an elephant in rut. (mtÐøw>r$ß mtÐht¸I ) ~ amu n j y sj e q.Scj ~ (cj) øsicjzMêmb½êekLcj~ (sicjzMêquJekLcj~ in rut. esW . · ` 134· ) ~ a large elephant (mtÐøku XZ r ß mtÐød×ÐI) ~ amu n j y sj e q.Scj e \p.cj ~ (cj)øzh.cj~ zh.cjtY~ gL ’ cj t Y ~ th· kj ~ ku ; ’bj ~ ku ; ’wj ~ ku ; wj ~ ฟายมื อ ‚ ซองมื อ ‚ กุ ฑุ ว ะ‚ กุ ฑวะ.~ a handful, a measure of grain capacity. (pqt)~ (ku ; ’b)~ öku ; ’wß ku ; w÷~ tlkj K u p j ~ tlkj f kj ~ tlkj B kj ~ tlkj \ mkj ~ ku ; ’· ~ k;’· ~ 1øzh. cj t Y ß 1øgL ’ cj t Y ø gH j dH j _ 1øku ; ’bj ß 1øku ; wj ß 1øku; ’wj ~ 4øku ; ’bj ß 4øku ; wj ß 4øku ; ’wj ø t· g H j dH j _ 1øserhj ~ 4øserhj ø t· g H j dH j _ 1øtu mÔ j ß 1øtL tj ~ 4øtu mÔ j ß 4øtltj ø t· g H j dH j _ 1øzi p j ß 1øe\d. $j ß 1ø|d’i $ j ~ 4øzi p j ø t· g H j dH j _ 1øn~ 4ønøt· g H j dH j _ 1øekN hj ß 1øeK>tj~ 20øekN hj ß 20øeK>tj ø t· g H j dH j _ 1økW I ~ ~ (cj)øz·cj~ (esW . · ` 40· ) ~ z· cj q wnj ~ z· cj q ti kj qM tj ~ z· cj gZ · ~ ednj ~ ednj qW . nj ~ ที่ น อน‚ เก้ า อี น อน‚ เก้ า อี โ ซฟา.~ a couch. (mXË k ß plÊgá ) ~ ev. cj e s. cj , ~ (cjß gá)øz[cj~ ycj~ (สากล).~ ตาลู ก สะกา‚ เม็ ด หมากรุ ก chess. (q. ri )~ ssj t u r cj Ru p j ~ mp>qÒj s tu r gá ~ qtj p>qÒj s tu r gá ~ a chessman, a piece or man at (cj)øpWmewcjz[cj~ การพนั น.~ gaming. (zUt)~ (dUt)~el. cj,tmj,ks. ,\Kcj,~ (cj)ø;.jmepcjh,øepcjl.·øepcjel·øepcjel·bà.dM·cj~ 3 9 ·~ ;.jmh,dM·cj~ (esW . · ` 245· ) ~ (¿ek.dkI ø BU t )~ tKY n kj e rati \ fsj ¹ \fsj q vj ~ (cj)ø;’cjebà.~ ;’cjh·q.wtI~ หงสาวดี . ~ Hongsawadee, (ancient name), the classical name of Bago City, Hongsawatei, Bago-(Pegu). (h· q . wtI ) ~ (Pegu City). pY K U , ¾mi Á ~ (cj)øty·cj~ mu Y ~ mu Y pN . nj ~ \mp· cj ~ kW . nj ~ ผึ่ ง ‚ ขวาน.~ a hatchet, axe, battle axe. (ku d>rI ) ~ öku # . rI ÷ ~ (frqu ) ~ rY t cj , ~ ep>kj S i n j ~ pu S i n j ~ (cj)øtL’cjla. tr·cjtr.to~(sW·`361·)~ tL’cjla. tr·cjdg>tjto~ k[Õicjk[wj bi u kj lÐkj l wj hW · d ,r, hW · ; ’i kj e pcj tr· cj d g>tj t o e l.nj ~ aqWcja\pcj×HÁcjm \pvj < s u · ~ ø×W·qMtj|bozn,pdjmWYgHj fat and badly zku e ;· e ]k.· dM · cj ` StL ’ cj l a. e;· g H j dressed country tr· cj t r. to ~ woman. znpu d j q U m i n j , m qvj SU e q. ku i y j RH i = ` aqW c j a \pcj × H Á cj m \pvj < s u · ~ a tey. kj e q. 46ø๔๖ø 4 6 li Kj g tu E e zN . j (cj)øtwicj~ T$~ (sW·` 295·)~ พิณ.~ a lute, harp. (wI$.ß wlÊkI)~es. cj,~ (cj)øqM. twicj~ qM. T$~ v,melpjticjtwicj~ v,melpjticjT$~ a. s. RÑjt wi cj ~ a harper, a lutanist, harp play er. es. cj , tJ , ttj q U ~ es. cj , Sr.~ (wI $ .øw> dk)~ es. cj , qm. ,~ ticj T$vi r ~ es. cj , tJ , el.Á~ gu i cj pÐ i tj T $tu Y ~ es. cj , ku i l ä t j ¹ ~ ti cj t wi cj ~ play s on the harp. (wlÊkà w>edti ) ~ es. cj , ku i t J , =~ rm{. cj t wi cj e ku . · r m{. cj d eyH j ~ bRu t wi cj e ku . · b Ru d eyH j ~ es. cj , q· × H Á cj q J , K[cj q · ~ (cj)øtqicjdWkj~ (etN cj zu kj dW k j tqi cj dW kj kL . )~ (100· ) ~ เครื่ อ งผู ก ‚ เครื่ อ งมัด ‚ เครื่ อ งจองจํา .~ a bond, bondage. (bׯ ) ~ (bׯn )~ ae×H. cjaÁf W Y ~ (cj)øthcj~ (thcj a cC p j ) ~ (esW . · ` 125· ß 179· ) ~ ความกระหายมาก.~ craving. (t$H . )~ et.Ácj t \Kcj , ~ s.,K[cj \ Kcj , ~ (qá)øt.wtiqá~ three gods. ;’cj qW Rà j t .wti qá ~ ดาวดึ ง ส์ . ~ the World of (t.wtÃqøedwel.k)~ t.wtÃq.ntj \ pvj ~ the Thirty - (cj)øet.cjø thing.~ mWYet.cjø another thing. ~ zM.pjet.cjø every thing. (cj)øtN·bpucj~ ต้ นทองกวาว.~ Butea tree, Butea monosperma, Butea Frondosa, the tree Butea frondosa. (kÃqu k )~ (cj)øetNcjzukjdWkj~ (100· ) ~ (bׯ n ørzZ ’ )~ e×H. cj } k’i , ~ zukjetNcj~ a rope ep>kj p cj ~ used for binding. (cj)øtL’cjla.~ (esW . · ` 361· ) ~ qò. nj e T½ . · tL c j bi mÔ j \ pcj RU p j r o ~ aey. cj a l. gwu Y tW . j ~ feature, appearance. (a . k ti ß a . k . r )~ aqW cj a \pcj ~ (cj)øtWIbW’icj~ eb. kÉ j qW , tW I w>r~ ;i kj qÒ· tW I w>r~ znj qÒaj qW , ~ (esW . · ` 213ß 351· · ß 443· ) ~ tW I bW ’ i cj ;i kj qÒ· eb. kÉ j qW , ~ (Dm? dI p nI ø 3 8 0· ) ~ tW I t wU ~ tW I p Wê ~ tW I w>r~ แวดล้ อ ม‚ บริ ว าร.~ a suite, entourage. (pri w>r)~ a|K· a r· ~ (cj ) ømdH j tW I bW ’ i cj ~ (pri w>rk)~ แวดล้ อ ม.~ forming a retinue. a|K· a r· \ fsj q vj ~ (cj)øeTM. cjSu~ gW’icjSu~ dewcjSu~ eKM.jSu~ the hollow of a tree. ปล้ องไม้ ‚ โพรงไม้ .~ (Ru kÉ ø Si d¡ ) ~ (ek. år)~ qsj e K> cj , ep> kj ~ (cj)ødscjb½cjto~ (qA,zcC , dË cj b½ cj t o ~ qA,zcC , bu dË cj b½ cj t o hgW · kL ’ i kj kL i ~ bu qA,~ qA,z cC , ~ qA,zcC , qZ ’ cj KL cj dscj b½ cj t o bW Y m el. nj hgW · e s. nj kL i ) ~ ผ่ องใส‚ แจ่ มใส‚ สุ กใส‚ บริ สุ ทธิ ์ ‚ หมดจด‚ สะอาด‚ ผุ ดผ่ อง‚ ไม่ มั วหมอง.~ clear, pure, white, white and clear. (ew>d>t)~ \fêscj q vj ~ scj ] kyj e sapj q vj ~ (cj ) ødmucjtrcj~ \pBuigjtrcj~ (Su zu E t rcj lP . j qM wj g H j v,ek.j ø ¤dmu cj t rcj ß \p door sill, a threshold. (»×¡ KI l )~ Bui gj t rcj õ ø)~ ธรณี ประตู .~ a (¿Èk)~ (xm? . r)~ (edhnI ) ~ t· K> ,Ku · ~ t· K> ,ea. kj K · ~ t· K> ,ea. kj T u p j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (cj)øduicjkM·cj~ duicjm·cj~ ycjm·cj~ zcjm·cj~ 47ø๔๗ø 4 7 นกกระทุ ง ‚ นกกระเต็ น .~ a pelican. (pi l w)~ cH k j } kJ , w· p u i ~ ×é t j q J , ea. kj t W c j c> ,Tv< j r nj a i t jp> eq.ercH k j } kJ , ~ (cj)ø\dcjb·kj~ \dcjeb.j~ lk·kj\dcjb·kj~ luJ~ luJ\dcjb·kj~ lk·kj tY~ lk·kjgÎitY~ กํา ไลมือ‚ ทองปลายแขน.~ a bracelet. (kká$)~ (a. w> pk)~ (kåk)~ lkj e k. kj ~ (gá ) øDutgá~ edàtjklHjlfHjekL·kielq~ จั ด‚ องคคุ ณ เครื่ อ งกํา จัด กิ เ ลส.~ austerity (øu · ß gá ) ønpu·ligá~ npu·qkøligá~ gender. ธุ ด งค์ ‚ องค์ แห่ งภิ กษุ ผู้ กํา factor. (Du t gá ) ~ Dut cj ~ นปุ ง สกลิ ง ค์ ‚ นปุ ง สกลึ ง ค์ . ~ the neuter (npu · q køli gá ) ~ npu lÊi c j ~ (cj)øncjscj~ (tuinjdHjncjscj wcj¿kr.zj)~ (72·)~ m·cjmqMJ~ |bom·cjmqMJ~ qmÚ. e;.tj~ นางสนม.~ a roy al concubine. (]qer.D)~em.cj,m~em.cj,mmiQ·~ (cj)øprcjbÐI~ \pcjbÐI~ หาดทราย‚ ชายหาด.~ beach. ( w>luøtåß pulin)~ eq. cj kmj , ~ eq. cj \ pcj ~ pcj l yj k mj , eq. cj \ pcj ~ eq. cj y · ~ qY e q. cj \ pcj ~ (cj)øplká.~ ;.jplká.~ deg>cj;.j~ ×ucjku@j~ k.~ k. ;.j ~ กุ ณ โฑ‚ คนโท‚ คนโทนํ้า ‚ หม้ อ นํ้า มี หู ‚ เหยื อ กนํ้า .~ a jug, a water jug, the waterpot of ascetic, a water-pot used by ascetics, a water vessel with a spout used by ascetics. (ku @i k .)~ (ku @I ) ~ kr.,~ erkr.,~ (cj)øpucjkW. cjsN~ pucjkW. cjsNy.gu~ K>dnIy eB.znIy~ 400ß 404· · ) ~ ของเคี้ ย ว‚ ของกิ น .~ eB. znI y )~ KY B W y j e B. zxj ~ food hard and (esW . · ` 399· ß soft. (K>dnI y ø (øu · ß gá ) øöpu·ligá÷~ pulÊigá~ (awyj li gá a gá } t’· ~ esW . · ` 180· ) ~ elW qj } t’· ~ a ey. cj a l. }t’· ~ agá z . tj } t’· ~ ปุ ลลิ งค์ ‚ ปุ ล ลึ ง ค์ ‚ ปุ ง ลิ ง ค์ ‚ ปุ ง ลึ ง ค์ ‚ เพศชาย.~ the masculine, gender, membrum virile. (pu lÊi gá ) ~öpu · li gá ÷ ~ pu lÊi c j ~ (ká)øpNká~ plÊká~ (pNcjß plÊcjøg,)~ บั ลลั งก์ .~ a divan, couch. (plÊká ) ~ plÊcj~ (cj)øfl.cjy,~ (esW.·` 446·)~ at sunrise, at dawn. aRu$jtkjeq. aK> ~ (gá ) øf·mudigá~ f·mnjduigá~ (f·mnjduicjøv,lM’hjK[ê)~ f·muKj/>~ มุ ทิ งค์ ‚ กลองสอง หน้ า‚ ตะโพน.~ a tabo(u)r. (mu di gá ) ~ muRui, svj ~ mu Ru i , svj , du i , ptj ~ (cj)øbRukL·cjdM·cj~ bRumezN.jqL’cj~ (110·)~k[yjeq. aq·~ k[yjsW. eq. aq·~ (gá)øbIygá;.jq·~ (esW.·` 528·)~ ;.jqmj~ ;.jbIlgá~ (bIycjß ;.jbIlcj)~ นํ้า ส้ ม .~ sour gruel, vinegar. (qá)øbud¯wqá~ wqák[.j]tyj~ history of the Buddhas, life (bi l gá ) ~ pau · , rvj ~ pu n j , rvj ~ พระพุ ท ธประวัติ ‚ ประวัติ พ ระพุ ท ธเจ้ า .~ the of the Buddha. (bu d¯ ø w· q )~ bu d ¯ w cj ~ (gá ) øebdgá~ öewd>gáq.‚qÐj÷~ \pkuihjebdgá~ \pkuihjmdHjawyjagá\pkuihj 48ø๔๘ø 4 8 li Kj g tu E e zN . j ebd~ \pku i h j m dH j a wyj \ pku i h j e wd~ เวทางค์ ‚ เวทางคศาสตร์ ‚ วิ ช าประกอบ หรื อ คู่ ม ื อ ศึ ก ษาพระเวท.~ astrology , Name of certain works regarded as auxiliary to the Vedas. (ewdgá ) ~ öewd>gá ÷ ~ ebdcj ø (ebdk[mj , =asi t j agá > \fsj e q. k[mj , ~ ewdasi t j \ fsj e q. k[mj , )~ (gá ) øa.s.RÑj e bdgá ~ (eh. r.~ a. s. RÑ j e h. r.~ v,melpj e h. r.~ a. s. Rj nkæ tÐj ~ v,msI kL , gL · cj\ pku i hj qM nj qN · cj n kætÐj ) ~ หมอดู ‚ หมอดู ฤ กษ์ ‚ โหร‚ โห y รา‚ โหราจารย์ ‚ ผู้ ชาํ นาญทางดาราศาตร์ เกี่ ย วกั บ การพยากรณ์ ‚ อาจารย์ ผู้ เ ป็ น โหร, โหรชั ้น อาจารย์ . ~ an astrologer. (g$k)~ (ez. ti qi k )~ (eh. r.øp> -k)~ ebdcj S r.~ hU , r.,~ hU , r.,Sr.~ hU , r.,ttj q U ~ nkÉ t j S r.~ (gá) øeb.zîgá ~ hu i tu j pW m \gcj tJ a rhtÐmgà j Í . $j qbÔ v ’tÍ. $j ~ โพชฌงค์ .~ factors of enlightenment. (eb. zîgá ) ~ eb. zîcj~ (cj)øbNcjqMicj~ (dN . Y # . nj ti m tu E \ g. tj m pnj a mÔ $ øpnj a m? $ j ø sH j mW Y n Ru · g pj ) ~ (gL , ti qM h j ku E ø 1 2 5 øht¸j ) ~ มาตราวั ดพี้ นที่ เท่ ากั บ ๑๒๕ ศอก หรื อ ๔ อั ม พณะ.~ a square measure of ground or land containing 1200 square cubits, equivalent to 1.75 English acres. (r.zøm.n)~ (krI q )~ pyj ~ mcj , pyj ~ tSyj t tcj , m[Õi , es< } kY e l. kj e q.arpj ~ ø (4øtltj t · g H j dH j _ mW Y zi p j ~ 11øzi p j t· g H j dH j _ mW Y a mÔ $ ødH j mW Y a m? $j ø dH j m W Y a mu i $ j ~ 4øamÔ $ ß 4øam? $j ß 4øamu i $ j t· g H j dH j _ 44øzi p j ß dH j _ 44øe\d. $j ß dH j _ mø11øn)~ (cj)øbL’icj~ (lmtj ~ lM tj / tj / tj ~ tN ’ cjlM tj ~ tN ’ cj / tj / tj ~ plu tj ~ lM wj ) ~ หน่ อ ‚ ตุ่ ม‚ งอก‚ ออกหน่ อ ‚ แตกหน◌่อ‚ โผล่ . ~ a young branch or shoot, a shoot, a sprout. (per. h)~ (pkÉkI)~ atkj~ økM wj ~ (esW . · ` 85· ) ~ lM wj ~ lM wj Su ~ tN ’ cj ~ tN ’ cj lM tj ~ qL lM tj ~ tN , m/tj ~ bL ’ i cj ~ plu tj e ;· ~ หน่ อ ‚ ใบอ่ อ น.~ a sprout, shoot, a bud. (aká u r )~ (plÊw)~ (pi ká ) ~ (pi gá ) ~ aVä n j < ~ aev§ . kj ~ RW k j V ä n j < ~ RW k j × u ~ (gá ) øBgá ~ up, pW m hu tj lu J a .~ ภั งค.~ decay , ruin, destruction, dissolution. (Bgá ) ~ Bcj ß Bgá ~ p[kj s J , \Kcj , ~ (gá ) øBwgá ~ awyj a gá pW m dH j ~ hu i tu j x pptÐi B w~ sub-consciousness. (Bwgá ) ~ Bwcj ~ ภวัง ค์ . ~ breaking life-continuum, (cj)ømuKj ercjqMicj~ (mu Kj e rcj m qI kL I qM i cj ) ~ เนิ น แห่ ง พระราชา‚ พระลานหลวง.~ the court yard of a palace. (r. zgá $ )~ mcj , rcj \ pcj ~ mcj , =vJ l . K· a \pcj ~ (ká)ør.zplÊká~ plÊkáqMJ~ pNkáqMJ~ vi ) ~ ราชบัล ลัง ก◌์~• a roy al throne. (cj)ør.zwcj~ wcj~ qCiqMicj~ roy al palace, a (plÊ ká ø gH j Bqj pÐi tj r m{. cj ø plÊ cj ø (r.zøplÊká ) ~ r.zplÊcj~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ ราชวั ง ‚ พระราชวั ง ‚ วัง .~ king’s palace or court. (r.zømס i r )~ (r.zø egh)~ mcj , ai m j ~ nnj , et.j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (qá)ør.zwqá~ w· q )~ a 49ø๔๙ø 4 9 history of kings, a chronicle of kings. (r. zø (r. zøkT.)~ r. zwcj ~ (qá)ør.zwqá~ lineage, (aSkj qM i cj ~ etN . wj d et. wj qM i cj ) ~ ราชวงศ์ . ~ dy nasty , royal roy al family . (r. zøw· q )~ mcj , Skj ~ mcj , Skj m cj , ×W y j ~ (há ) ør.zquihá~ r.zqIhj~ z.diquihá~ qMicjz.diquihá~ สิ ง ห์ โ ต‚ พญาสิ ง ห์ โ ต.~ a lion. (qI h )~ öqÃh÷~ \Keqá < ~ (há ) ør.qIøqihá~ (r.qIøqIhj)~ RU pjz. di quihá~ qI hj ~ (r.qI ø qi cj ø v,lM ’ hj K[ê )~ ราศี ส ิ ง ห์ ~ Leo, Leo. ราชสี ห์ ‚ RU p j r . zqu i há ~ RU p j r . z the zodiacal sigh (qI h ør. qi ) ~ öqÃhør. qi ÷ ~ qi n j r . qJ ~ qi h j r . qI ~ (cj)øRucjascja\KcjqMicj~ (esW . · ` 252· ) ~ roy al rest-house. mcj , tu i Á =su e w, r.tuicj p cj r . zrpj ~ (cj)øRucjsmukj~ ru cjsmukjqà’tjqW. tjamé~ court of justice. (sW · ` 370· ) ~ ศาล.~ a court, a (×[.y.ly)~ Ru·, ~ tr.,Ru · , ~ (cj)øRucjs.~ (101·)~ 244·~ โรงศาล.~ a court house. (×[.y.lyøBwn)~ Ru·,~ (cj)ølbcj~ นั กเลง.~ rogue, rascal, gambler, gamester. (DutÐ)~ ]kê,eq.qU~ (cj)ølbcjk.m~ lbcjemTunj~ v,mbkjsk.m~ v,mbkjsk.mgu$j~ a voluptuary , sensualist. (k.mu k )~ k.m]kê,qU ~ gu $ j l u i k j s .,qU ~ emTu n j ] kê,qU ~ k.mlu i k j s .,qU ~ k.m (cj)ølbcjk.mDutÐj~ a rakehell. v,mbkj s k.mel.nj k: cj ~ v,mbkj s k.mgu $j e l.nj k: cj ~ (k.møDu tÐ)~ k.mlu i kj s .,lW nj , qU ~ k.mgu $ j lu i kj s .,lW nj , qU ~ (cj)ølbcj|bo~ an indulger in women, profligates. (»t¸iøDutÐ)~minj,m]kê,qU~ (cj)ølbcjqmucj~ lbcjqM’cj~ lbcjqur.~ lbcjqM’cjqur.~ mNiQjaikjarkj~ นั ก เลงสุ ร า‚ คนขี้ เ หล้ า .~ a drunkard. (qu r .øDu tÐ)~ eqeq. kj ] kê,~ (cj)ølbcjd|m’iqj~ (esW.·` 171·)~ ]kmj,Åktjeq. eqeq.kj]kê,~ (cj)ølm.jzuicj~ รอยเท้ า.~ a track. (p> døpd¯ti)~ e\Kr. sxj~ e\Kr. lmj,~ (cj)ølem.cjdduikÉj~ (sW·` 191·)~ elM. cjlMitjdduikÉjqN.~ 199·ß 480·ß ความลํา บาก‚ ความทุ ก ข์ ย าก.~ distress, misery , troublesome, miserable. (ki s¦ß kqi r ß du kÉ ) ~ ¾ci \ ccj \ Kcj , ~ Scj , rY p cj p nj \ Kcj , ~ ¾ci \ ccj , qvj ~ 528· ~ (cj)øquJlem.cjdduikÉj~ quJkuEelM. cjlMitjdduikÉjqN.~ เคื อ ง.~ with great pains, with (ki e s¦n)~ (ki s¦.)~ ¾ci \ ccj , q\fÁcj ~ โดยยาก‚ โดยฝื ด great trouble, with difficulty . (cj ) øquJlem.cjdduikÉjehcjmekL.nj/uitj|mi\mnjezN.jpMwjlwjaY~ 191· ) ~ ¾ci \ ccj q \fÁcj c ku i lu p j e kº ,=~ (esW . · ` 50ø๕๐ø 5 0 li Kj g tu E e zN . j (gá ) øli gá ~ elW qj ~ aey.cj a l.~ elW qj a ey.cj a l.~ qò.nj ~ elW qj qò.nj ~ qò.nj e T½ . · tL cj ~ qò.nj a ey.cj a l.~ agá z .tj ~ agá z .tj } t’· ~ qd¡ > mgpj wj e wcj e kL · D .tu j p sË y j wi B tÐj ~ ลิ งค์ .~ sex, gender, organ of generation, membrum. (li gá ) ~ licj ~ (cj ) øelcjl,~ lcjl,~ เพลิ ด เพลิ น .~ merry , au i hj tM ’ i hj su i tÐj ~ 1 4 8· ~ ร่ า เริ ง ‚ สนุ ก สนาน‚ ยิ น ดี ‚ joy ful. (xlÊqi t )~ ep[.j R ä c j q vj ~ ep[.j \ mê,qvj ~ (cj ) øsquicjlcjl,~ ducjsquicjbWYmauihjtM’ihjsuitÐj~ to enjoy.ek[npjsW.K·s.,qvj~ (cj)øelMcjpercjluikj~ edàtjDR?jemTunj~ DR?jemTunjedàtjluikj~ wtÐjew>h.rjluikj~ DR?j lu i kj ~ common practice, village practice. (cj ) ølH’ikjlcjti~ mire, swamp, lU tu i Á =ak[Ácj ~ rW . qU t u i Á ak[Ácj~ (esW . · ` 219· ) ~ lH ’ i kj ~ qRu J ~ lM kj ~ marsh, quagmire, bog, mud. (pká ß kd¡ m )~ VW n j ~ VW n j e p[. cj , ~ Rä Á ~ Rä Á VW n j ~ (qá ) øwqá ~ ประวัติ ศาสตร์ .~ history of person or place. (w·q)~ wcj~ qmuicj,~ (cj)øwcj~ วั ง‚ สถานที่ ที่ มีสิ งล้ อมรอบ.~ an enclosure, a compound, a fence. (cj)øwcj~ วั ง‚ อาคาร ซึ่ งเป็ นที่ อยู่ ของเจ้ านาย.~ residence of a sovereign. (cj)øwcj~ วั ง ‚ ถํ้ าลึ กที่ อยู่ ในนํ้ า.~ deep water pool, underwater aby ss. (cj)øwcjwY~ wcj;.jwY~ (;.j w Y ~ wY ~ K$· cj ) ~ วั ง วน‚ วั งนํ้ าวน‚ นํ้ าวน‚ แหล่ งที่ นํ้ า หมุ น เป็ นวง.~ whirlpool. ( a . ø w Û ) ~ ( zl.wtÐ ) ~ wY~ erwY ~ (cj)øwcj~ r.zwcj~ wcj qM i cj ~ wcj ¿ kr. zj ~ qC i n ס j ~ qC i qM i cj ~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ qC i tN ’ cj ] kek. åj ~ วั ง ‚ ราชวั ง .~ palace, roy al residence, roy al palace, a king’s palace or court. (r. zømס i r ß r. zøegh)~ mcj , ai m j ~ nnj , et.j ~ (øJ)ø(øÃ)ø(øicj)ø¤¤q.mJ~ q.mÃ~ q.micjõõ~ (qmJ ß qmÃß qmi cj ß q? J ß q? Ã ß q? i cj ß qM J ß qM Ã ß qM i cj ø )~ bv.~ qM i cj t l~ qÒ’i p j tL ~ n. yÒj ~ n. yÒj q .~ ¿kr. zj ~ tlti ~ สมิ ง ‚ พญา‚ พระเจ้ า แผ่ น ดิ น ‚ ผู้ ป กครอง‚ ท้ า ว.~ Lord, master, chief, a king, ruler. (q.mI ) ~ aq{cj q Kcj ~ mcj , ~ \pv< j RH c j m cj , ~ bv.~ qM i cj ~ ¿kr. zj ~ tL ti ~ v,mdH j e zN . j ~ v,mdH j k: ’ i p j qÒ’i p j ~ พญา‚ จอมทัพ ‚ ผู้ เ ป็ น ใหญ่ ‚ ผู้ เ ป็ นหัว หน้ า ‚ กษั ต ริ ย์ ‚ พระเจ้ า อยู่ ห ัว ‚ พระเจ้ า แผ่ น ดิ น .~ king, lord, chief. qM i cj n . gj ~ qM i cjn. gj m dHj e zN . j ø mdH j n . yÒj | z’· t· ~ n. gr. zj ~ พญานาค‚ พญางู ‚ นาคราช.~ the king of dragons. (n.gør.z.)~ ng> ,mcj , ~ öqM i cj qu p Rj ÷ ~ (qM i cj q pwj ø v,lM ’ hj K[ê)~ พญาครุ ฑ .~ gÈ’nj m cj , ~ $ qM i cj /u i p j ~ h· q r. zj ~ qM i cj /u i p j e tN . wj qL ’ cj ø etN . wj | pY ~ พญาหงส์ ‚ หงสราช‚ หงส์ พ งศ์ พระยา‚ หงส์ ส กุ ล สู ง .~ (h· q ør. z.)~ hqá . mcj , ~ qM i cj /u i p j T wj ~ พญาหงส์ ท อง.~ eRä h qá . mcj , ~ do b v.~ am.sË j ~ öam.t[ j ÷ ~ am.t[ j d o b v.~ ขุ น นาง‚ อมาตย์ ‚ อํา มาตย์ . ~ nobleman. (amsË ) ~ öam. t[÷~ amtj ~ ;’cj m vj r . vedq qu w ÀBU m i qMicj m zN , q]t’t· ~ (esW . · ` 215· ) ~ (cj)øqM’cj~ \dbÑjqWgjqucj~ (cj)øqM ’cjmhW·tnjqucj~ forbidden drink, 51ø๕๑ø 5 1 victorious king. rnj qU tu i Á ku i S u · , mttj e q.mcj , }kJ , ~ เครื่ อ งดื่ ม.~ a drink. (p>n)~ eq.kj s r.~ (qM ’ cj m hW · t nj qu cj g H j ø ;.j qi ß ;.j qu r .ømdH j r )~ (esW . · ` 434· ) ~ fermented liquor. (qu r .)~ meq. kj a pj e q. qu r .~ (Ká)øqKá~ qKá p: Y k: ’ i p j mN i Qj ß qKá ti r s¦.nj t · ~ ขวั ญ (ขน หรื อ ผมที่ ขึ้ นวนเป็ นวง คล้ ายก้ นหอย)~ whorl (whorl of hair on top of the head, a circular flexure in the hair of animals, the hair that grows in a circle on the head or neck of a man ox or horse). ( p>$I n· ekeqqu wÛ’l. ek. s)~ (a.øwtÐ)~ ebW ~ (Gá)øqGá~ of (qGá q . wkkW , k[.j ] tyj ) ~ สงฆ์ . ~ monks. (q· G )~ (qGá ) ~ q· G .~ the Order, Community (gá) øqemÔ . zîgá ~ hu i tu j pW m \gcj tJ e ktj bW Y m d,r,~ hu i tu j pW m \gcj t J e ktj D R? j q sË p nj \ p k.rj ~ สั ม โพชฌงค์ .~ enlightenment factor. (qemÔ. zîgá ) ~ qemÔ . zîcj ~ (há ) øqihá~
(cj)øqZ’cjdscjb½cjto~qZ’cjeg>wj~(esW.·` 35·ß 147·)~ qZ’cjKLcjdscjb½cj|moto~ 527· ß 594· ~ (as¦ß pq×ì ß wi q d)~ ]kvj l cj q vj ~ ømN ’ · mu kÉ w>mqZ ’ cj e g>wj ~ mN ’ · mu kÉ w>mqZ ’ cj d scj b½ cj to ~ mN ’ · mu kÉ w>mqZ ’ cj KL cj d scj b½cj| mo t o ~ to be clear, transparent, pure. ]kvj l cj e q. m[kj × H . aScj , RH i = ~ (gá)øeqngá~ öeqn.gá÷~ (rm{. cj ti tj />bi mÔ j ø eqncj ø eqngá ß eqn. cj ø eq n. gá ) ~ agá pN . nj ~ agá pN . nj p nj kN i p j ~ the component part of an army. (eqngá ) ~ öeqn. gá ÷ ~ eqncj ~ eqngá ~ (cj ) øqCisn·cj~ เผาศพ.~ qC i sn·cjdN . Y v ,ms· cj zW ~ eaH j . bW R à j dN . Y m s· cj zW ~ เชิ ง ตะกอน‚ เชิ ง ตะกอนที่ a funeral py re. (si t k)~ (si t .)~ Tcj , ku l .,pu~· qU e k. cj fu t j r . Tcj , pu · ~ qU e qfu t j r . Tcj , pu · ~ qU e qfu t j r . mJ , pu · , ~ (cj)øqCizRucj~ (esW.·` 375·)~ qi C z Ru cj p lkj ~ gL · b¡ · z Ru cj pM tj qZ’ cj ku E p lkj ti tj ~ เรื อ นไฟ‚ ห้ อ งรมไฟ ให้ เ หงื่ อ ออก.~ a bath-house (for steam bath), a room in which a fire is kept, a hot room for steam bath, a firehouse (for heating the body ). (z×Ð. Gr)~ zRu · , ai m j ~ mJ , lé · s r. ai m j ~ (cj)øqCiqmucj~ eScj pu cj ~ eScj s qu cj ~ eScj qW · sN a .h.r~ ภั ต ตาคารเล็ ก ๆ‚ ร้ า นขาย อาหาร.~ a tavern. (eB.zn.ly)~ Tmcj , Su i c j ~ (s.,eq.kj S u i c j ) ~ (cj)øqCiqMicj~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ nס j \ m\p. q. dj ~ nס j \ p. q. dj ~ วัง หลวง‚ เรื อ น หลวง.~ a king’s palace or court. (r. zøegh)~ mcj a i m j ~ nnj , et.j ~ 52ø๕๒ø 5 2 li Kj g tu E e zN . j s sË 3~ b[ XZ j g su i tj k tj g mL ’ icjø 49øm~ s¦ sì z zÒ zZ zÍ \z tÒ ]tÑ å tÐ pÐ q Û tW T q # t~ d qÐ # ]t d¡ qì ; ‚tÐ \d qÑ % tÑ d¯ ‚qñ t tÐÑ dì ‚qÐ zì z[ ti t¸ D Q tu tì Dì Qì (qmÐ J ) øqß öqÑ÷ß Qß öq#ß qÐß ‚qñ ÷ øt· wW · gsu i tj ø khj ø elwj dH j m .nj ku J ~ (bi mÔj \ pcj tu nj ) ø dyqj \ p.T.~ ed>qj ~ du i qj ~ rqj q .~ rQj ( nyj q d¡ > )~ eq. mnQj ~ ed>mnQj ~ ömN i qÑ j ~ m×u qÑ j ÷ ~ mN i Qj ~ m×u Qj ~ ögi tu e zq j ~ ;’cj ] q.wqÐj ~ r.‚qñ j m vj ÷ ~ (qC I r · cj p : Y K @j g su i tj k hj e t· vi ) ~ _________________________☼ø bi mÔ j l kæ$j qW ’ i rj øtj ø.j øsj øsËj øs¦j øsìj øzj øzÒj øzxj b[XZ j g su i tj k tj g mL ’ i cj ø ☼ ø.tj øi t j øu tj eøtj eø.tj øI tj øU t j ø.sj øisj øIsj øusj eøsj eø.sj ø.sËj øi sËj øusËj eøsËj eø.sËj ø.s¦j øis¦j øu s¦j eøs¦j eø.s¦j ø.sìj øisìj øusìj eøsìj eø.sìj ø.zj øizj øuzj eøzj eø.zj ø.zÒj _ _ _ _ _ _ _ _ _ øuisj øuisËj øuis¦j øuisìj øuizj øuizÒj øuizxj øzj[ ø|zj øzìj øåj _ _ ø.zìj ø.åj _ øui|zj øuizìj øuiåj _ _ øizìj øiåj _ _ øuzìj øuåj øU å j _ _ eøzìj eøåj _ _ eø.zìj eø.åj øu i tj ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i øÛj ø j ø-j ø;j ø%j øtjø. Ûj ø> j ø. -j ø. ;j ø. %j ø. tjøtuj øtÐj øtW j øt~ j ø}tj ø. tu j ø. tÐj ø. tW j øt~ j ø. }tj øi Û j øi j øi - j øi ; j øi % j øit j øI t j øi tu j øi tÐj øitW j øi t~ j øi } tjøtÑ j øtÐÑ j ø}tÑ j øt¸j øtì j øpÐj øTj ødj ød¡j ø|dj ød¯ j ødìj øDj øDì j øqj øq# j ø. tÑ j ø. tÐÑ j ø. }tÑ j ø. t¸j ø. tìj ø. pÐj ø. Tj ø. dj ø. d¡ j ø. |dj ø. d¯ j ø. dì j ø. Dj ø. Dì j ø. qj ø. q# j øi tÑ j øi tÐÑ j øi } tÑ j øi t¸j øi tì j øi pÐj øi T j øi d j øi d¡ j øi | dj øi d¯ j øi dì j øi D j øi Dì j øi q j øi q# j øqì j øq Ñ j øïqÐj øQj øQì j ø. qì j ø. qÑ j ø. ïqÐj ø. Qj ø. Qì j øi qì j øi qÑ j øi ï qÐj øi Qj øi Qìj 2 (qmÐJ ) ø ¤øtj õ ø 53ø๕๓ø 53 øu Û j øu # j øu - j øu ; j øu % j øu t j øU t j øu tu j øu tÐj øu tW j øu t~ j øu } tj øU } tj øu tÑ j øu tÐÑ j øu } tÑ j øu t¸j øu tì j øu pÐj øu T j øu d j øu d¡ j øu | dj øu d¯ j øu dì j øu D j øu Dì j øu q j øu q# j eøÛj eø j eø-j eø;j eø%j eøtjeø. Ûj eø. j eø. -j eø. ;j eø. %j eø. tjøu i Ûj øu i # j øu i - j øui; j øu i % j øuit j eøtuj eøtÐj eøtW j eøt~ j eø}tj eø. tuj eø. tÐj eø. tW j eø. t~ j eø. }tj øu i tu j øu i tÐj øu i tW j øu i t~ j øu i } tj eøtÑ j eøtÐÑ j eø}tÑ j eøt¸j eøtì j eøpÐj eøTj eødj eød¡ j eø|dj eød¯ j eødì j eøDj eøDìj eøqj eøq# j eø. tÑ j eø. tÐÑ j eø. }tÑ j eø. t¸j eø. tì j eø. pÐj eø. Tj eø. dj eø. d¡ j eø. |dj eø. d¯ j eø. dì j eø. Dj eø. Dì j eø. qj eø. q# j øu i tÑ j øu i tÐÑ j øi u } tÑ j øu i t¸j øu i tì j øu i pÐj ø uiTj øu i d j øu i d¡ j øu i | dj øuid¯ j øu i dì j øu i D j øu i Dì j øu i q j øu i q# j øu qì j øu qÑ j øu ï qÐj øu Qj øu Qì j eøqìj eøqÑ j eøïqÐj eøQj eøQì j eø. qì j eø. qÑ j eø. ïqÐj eø. Qj eø. Qì j øu i qì j øu i qÑ j øu i ï qÐj øuiQj øu i Qì j wW · rm{. cj e ;· q .ß rm{. cj e ;· k: . r~ (lhu ) ~ ¤øu i tj õ ø wW· rm{. cje;·qZ’icjß rm{. cje;·qZ’ihjr~ ¤øitjõø wW· rm{. cje;· titj/>bimÔjr~ (gRu ) ~ 54ø๕๔ø 5 4 li Kj g tu E e zN . j ¤øu } tjõø wW· rm{. cje;·titjegL·r~ (rQ)~ ¤øU } tj õ ø wW · rm{. cj e ;· ti tj gL i cj r ~ (gRu ) ~ eqM qj b[ XZ j g su i t j k tj g mL ’ i cj tN h j qA. cj t· g H j l wj tup j n yj wW · f au i t j r ~ ___________________ bi mÔ j b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{. cj e ;. tj ) ¢ p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k tj g mL ’ i cj ~ k ¢ øtj k ¢ ø.tj k ¢ øitj øI tj k k ¢ ¢ øutj eøtj øU t j k ¢ eø.tj k ¢ øuitj ektj eKtj estj eStj eåtj e tj e;tj e$tj ettj eTtj eptj eftj eqtj ehtj eÈtj e/tj eatjek.tj eK>tj es.tj eS.tj eå.tj e#.tj e;.tj e$.tj et.tj eT.tj ep>tj ef>tj eq.tj eh.tj eÈ. tj e/>tj ea.tj ku i t j Ku i t j su i t j Su i t j å’i t j #’i t j ;’i t j $u i t j tu i t j Tu i t j pu i t j fui t j qu i t j hu i t j È’i t j /u i t j au i t j 2 ktj Ktj stj Stj åtj tj ;tj $tj ttj Ttj ptj ftj qtj htj Ètj /tj atj
ki t j Ki t j si t j Si t j åi t j i t j ;i t j $i t j ti t j tI t j Ti t j pi t j fi t j qi t j hi t j hI tj Èi t j /i t j ai t jku t j Ku t j su t j Su t j å’tj #’tj ;’tj $u t j tu t j Tu t j pu t j fu t j qu t j hu t j È’tj /u t j au t j bi mÔ j b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢ p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g sui tj k tj g mL ’ i cj ~ g ¢ øtj g ¢ ø.tj g ¢ øitj øI tj g ¢ øutj øU tj g ¢ eøtj g ¢ eø.tj gtj Gtj cC t j g>tj G. tj cC . tj gi t j Gi t j cC i t j gu t j Gu t j cC ’ tj egtj eGtj ecC t j eg>tj eG.tj ecC . tj g ¢ øuitj gu i t j Gu i t j cC ’ i t j ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i ztj z[ tj vtj %tj dtj Dtj ntj btj Btj mtj ytj rtj ltj wtj Ætj
zi t j z[i t j vi t j %i t j di t j Di t j ni t j bi t j Bi t j mi t j yi t j ri t j li t j wi tj Æi t j zu t j z[Õtj vÕtj %u t j du t j dU t j Du t j n’tj bu t j Bu t j BU tj mu t j yu t j Ru t j lu t j wu t j Æ’tj eztj ez[tj evtj e%tj edtj eDtj entj ebtj eBtj emtj eytj ertj eltj ewtj eÆtj 55ø๕๕ø 5 5 ez. tj ez[. tj ev. tj e%. tj ed>tj eD. tj en. tj eb. tj eB. tj em. tj ey. tj er. tj el. tj ew>tj eÆ. tj zu i t j z[Õi t j v’i t j %u i t j dui t j Du i t j n’i t j bu i t j Bu i t j mu i t j yu i t j Ru i t j lu i t j wu i t j Æ’i t j b[ XZjdutiy(b[ XjZrm{. cjezN.j)t·wW·
☼ øK@j lC tj ø ☼ (d)øagábid[.~ kWtjagábid[.mtJpÒ.njmNiQj~ (esW . · ` 345· ) ~ agá wid[.~ agá wi zZ . ~ kW tj m tJ pÒ . njmNiQj ø lkæ $jmN i Qj ~ kW tj m tJ l kæ $j Ku i hjperaj m\p. ktj dM · cj p: Y a wyj z ku g mL ’ i cj m pÐ · zu i cj tY ~ องควิ ท ยา ความรู้ เ รื อ งลัก ษณะดี ช ั ว่ ที่ ป รากฏ ตามร่ า งกาย.~ knowledge of lucky or unlucky marks on the body. (agá wizZ. )~ öagáwi d[.÷~ agá wizZ. ~ lkj e \Kseq. agá> tÁu i ku i qi t tj e q. attj ~ (t)øagáe/>tj~ eb. tj tY ~ TM .Y tY ~ TM .Y g ed>aj ~ กระโถน.~ a spittoon, cuspidor, an earthenware pot. (påi ø gà h )~ (påi ø gà > h)~ (eKlømlÊk)~ (ni - ÕBnøqr. w)~ ( I w øD. n)~ \påi k j ~ \på’ i Á ~ eTW , K· ~ eTW , acj ~(t)øaStj ~ (aStj ¿ k×Ðj ~ aStj sM t j ; .· \ p~ aStj ; .· \ p~ sM t j a Stj ¿k×Ð~ sM tj a Stj ; .· \ p~ sM tj ¿ k×Ð~ sM tj ¿ k×Ðj h gW · p L n j g t,~ sM t j ; .· ¿ k×Ð~ sM t j ; .· \ p hgW · pL nj g t, hgW · g t,ebL cj e bL . nj ~ dH j sM tj e kW · ~ dH j sM t j ; .· \ p~ ni pP ri y. yj ~ hM Y ku E p ri y . yj ) ~ นิ ปปริ ยาย‚ นิ ปริ ยาย‚ ความไม่ อ้ อมค้ อม‚ ความ ตรง‚ ความตรงไปตรงมา‚ ความจริ ง‚ ความแท้ จริ ง.~ truth. (ni pP ri y . y)~ (qsË ) ~ amH n j ~ pri y . yj m yH i q vj ~ 56ø๕๖ø 5 6 li Kj g tu E e zN . j (t)øbWYaStj~ (esW . · ~ 237· ) ~ bW Y sM t j ~ atu i c j m dH j sM t j ~ bW Y s Mt j e kW · ~ โดยแท้ ‚ อย่ า ง แท้ จ ริ ง .~ truly , veritably . (qsË · ) ~ (awQ· ) ~ assj a mH n j ~ ahu t j a mH n j ~ ahu t j a htj ~ tkyj ~ ahu t j a mH n j a .,\fÁcj (z)øatir.zj~ mRH.zj~ qMJezN.jm|pY~ ราชาผู้ ยิ่ ง ใหญ่ ‚ .~ (mRH.zjøgHj a qM i cj m |pY e tM cj e l.nj k .Y ~ อติ ร าช‚ มหาราช, (ati ø r.z.)~ lW n j k Y T U , \mtj e q. mcj , ~ great king. Bqj pÐi tj r m{.cj ø mh.r.zj ø vi ` mr.zjøhW·eqcj)~ (tÐ)øatiritÐj~ prY ~ mel.nj ~ meqM q j e qqj z ,~ scC , ~ pu cj cC , ~ pucj cC , sh.pj qPp ri eB.gj ø pri Bu i g j ø \pBu i g j tu Y ~ pucj e qM qj ×U s h.pj qP p ri e B.gj ø pri Bu i g j ø \pBu i g j tu Y ~ pi @ p>tj m eqM q j ×U K mI q Gá t· ku E pu i v j tu Y ~ scC , KmI q Gá t · ~ ati ri tÐjwin yj k m? j ~ el.nj ~ mgL ’ i cj e l.nj ~ K>dnI y eB.znI y prY ~ อติ ร ิ ต ต์ , มากยิ่ ง ‚ ล้ น เหลื อ ‚ ยิ่ ง นั ก ‚ กํา ไร.~ food left over, exceeding, in excess, extra, superfluous. (ati ø ri tÐ)~ ati r i t j ~ ati r i t j w i v j , k· ~ (å)øatÐBoekN.åjBw~ atÐB.wjekN.åjps¦imBw~ body . his last (a×Ði m øedh)~ (a×Ði m øqrI r )~ aSu n j , sW n j e q. ku i y j ~ (d)øatÐw>dj~ the lv.tj e kW tj w>dmà , mN ’ · ku E a tÐ~ อั ต ตวาทะ‚ ความเห็ น ว่ า มี ต ั ว มี ต น.~ self-theory . (atÐøw>d)~ atÐw>d~ atÐyH i = hU e q.ayU ~ (t)øatÐhitj~ benefit, dtu Y \ mem.wj z ku ~ อั ต ตหิ ต ‚ ประโยชน์ ส่ ว นตั ว .~ one’s own one’s own intereat. (atÐøhi t )~ atÐhi tj ~ mi m i a k[Õi , ~ (tÐ)øantÐj ~ antÐ.~ อนั ตตา.~ the not-self. (antÐ.)~ antj ~ (d)øantÐw>dj~ ekWtjw>dmhMYkuEatÐømhMYkuEzku~ the self-theory of no-self, the theory that there is no soul or substance. (antÐøw>d )~ antÐw>d~ (t)øan.gtj~ an.gtjgt~ ]kkj g t~ mhgW · kL ’ cj su i p j $J ~ ]kkj m kL ’ cj su i p j ~ kL ’ cj su i p j e $. cj ~ อนาคต‚ ยัง ไม่ ม าถึ ง แล้ ว ‚ เวลาภายหน้ า ‚ กาลข้ า งหน้ า ‚ ยัง ไม่ ถึ ง ‚ ข้ า งหน้ า .~ not come, not arrived, future. (an. gt)~ (Bwi Q ×Ð)~ an. gtj ~ ml. er. kj e q,eq.~ l. ltÐÁeq.~ ø}kiy.mhgW·kL’cjsuipjkÐ’EdHj$JmtURU gHj an.gtj mà , r~ (qd¡ e Bdqgá h ø190· ) ~ (t)øk.lan.gtj~
(d)øa×up>dj~ hW·eqcjkuExp>dj~ not grasping. (a×u p>d>)~ a×up>dj~ (t)øaep>tjm.elkyuicj~ aep>tjgÎi~ aep>tjkyuicj~ }kiy.gÎi~ gÎ. tj ~ เครื่ อ งประดับ .~ (d)øaBiw>dj~ ornament. wt¸’gÎ i (alká . r)~ tnjS.~ yu i kj du i kj e RH j e qH j r o g o ~ qP e RH j e qH j r o g o ~ aY p rY e lC . wj e RH j e qH j r o g o ~ lhu J g> rw~ elC . wj e RH j e qH j r o g o aY p rY ~ อภิ ว าท‚ กราบ‚ ไหว้ ‚ ทัก ทาย‚ คํา นั บ .~ (aBi ø w>edti ) ~ Ru i e qsW . ×é t j K W n j S kj = ~ aRu i a eq\p’=~ RH i K u i , =~ ;’cj m vj r . mvedqqu w ÀBU m i 57ø๕๗ø 5 7 (dì)øaBiw>dìj~ pWmaBiw>dj~ pW m yu i k j du i k j e RH j e qH j r o g o ~ pW m aY p rY e lC . wj e RHj e qH j ro g o ~ อภิ ว าทน์ ‚ ความอภิ ว าท‚ การกราบไหว้ , การคํา นั บ .~ salutation, lhu J g>rw~ respectful salutation, greeting, respect, worship, homage, adoration. (aBi w>d)~ (aBi w>dn)~ Ru i e qsW . ×é t j K W n j S kj \ Kcj , ~ Ru i e q\Kcj , ~ RH i K u i , \Kcj , ~ (sË ) øöt[÷øam.sËj~ öam.t[ j÷~ öam.t[jmducjkqpjgNnj÷~ อํา มาตย์ . ~ a councilor, a minister. (amsË ) ~ ötÑ÷øam.tÑjdobv.~ (135· ) ~ öam.t[÷~ amtj ~ mç , mtj ~ mH.am.t[j~ am.tÑjezN.j~ มนตรี . ~ a king’s Minister, a mtÐ)~ ömh.m.tÑ÷~ amtj } kJ , ~ high ministr, Prime นายกรัฐ Minister. (mh. (tÐ)øamHtjsuitÐj~ qmÐJsuitÐj~ sW·pÐnjlwjsuitÐjmikjgW·suipj~ tendency , disposition of mind. (qmÐJ)ønibÔ.nj#.njamHtjsuitÐj~ (z)øaqu r r.zj ~ อมาตย์ ‚ inclination si t j q eB.T.,~ (#.nj a mH tj su i tÐjø gH j dN . Y # .nj sW · pÐnj l wj su i tÐj m i kj g W · su i p j ) ~ aqu ri ס j ~ öaqu ri  ×j ß aqu e r Â×j ÷ ~ qM i cj a qU r j ~ qM i cj n .yÒj a qU r j t· ~ qÒ’i p j tL a qU r j t · ~ aqU r j e zN . j e wpsi tÐi ~ อสุ ร ราช‚ จอมอสู ร ‚ ราชาแห่ ง พวก อสู ร คื อ ท้ า วเวปจิ ต ติ . ~ the chief or king of the Asuras. (aqu r ø r. z)~ (aqu ri ס ) ~ öaqu ri ‚ ס ß aqu e r‚ס ÷ ~ aqu r r. zj ~ aqu r i n j ~ aqu r . mcj , ~ (d)øaQmpdj~ B.aQmpdj~ B.aQm.puidj~ »qit·medàtjDR?j~ สถานที่ พาํ นั กของฤาษี .~ ö50· ÷ ~ t.Y dN . Y dM · cj a hermitage. (aQ møpd)~ qKá m j , r.~ reqÁtu i Á =qKá m j , enr.~ (q)øaQ.qw>tj~ öa.qW.qj÷~ aq.rw>tj~ k[. yW ’ J yu J t i t j ~ eqà . · e f[· yW ’ J yu J p Ði t j ~ eqà . · pu i k j e lM . cj b[êelM . cj ~ dH j t qu i K j ddu i kÉj p L ’ i t j l l· q kj q. Ku i h jtu i n j ~ ความผ่ อ นคลาย‚ การบรรเทาทุ ก ข์ . ~ relief, comfort. (aQ. q)~ öa.qW.q÷~ (aQ.qøw>t)~ qkj q . r.~ (tÐ)øa.g×Ð’kwtÐj~ wtÐj m gpj w j q d,pÐ’Y ku tM ’ Y a .g×Ð’k mkL ’ cj g L . Y mkL ’ cj su i p j g mL ’ i cj ~ อาคัน ตุ ก วัต ร‚ มารยาทที่ ต้ อ งประพฤติ ต่ อ แขกผู้ ม าหา.~ the duties of hospitality. (a.g×Ð’køwtÐ)~ a. g×Ð’kwtj ~ Äv< j q vj tui Á a., £pr. eq. wtj ~ (;)øw¶kI~ a.s.RÑjw¶kI~ qM.dzYß qM.DzY~ v,msI k L , Su i k j b¡ k j ø mg yu i c j l m[ÕJ p: Y pW m ekL . nj KN · b dH j }q’i cj pÐ’i n j w t¸’aep>tj } ki y .b.nSu du n j mpз } q’i c j KN · qC i ~ ช่ า งไม้ .~ a carpenter. (w¶ki ) ~ (w¶kI ) ~ lkj q m.,~ (tÐ)øa.$.eKtÐj~ a.$.eKtÐj mW Y l kÉ j ku i åj s kÒw>Èj ( skÒw>lj ) ~ eKtÐj tW ’ E py[ ÕE of tW ’ E e KtÐj dN . Y a .$.mb[.pj a .su i p j ~ อาณาเขต‚ เขตแดน.~ sphere authority . (a. $. øeKtÐ)~ a. $. eKtj ~ (tÐ)øa.ptÐj~ pW m a. su i p j e d>qj ~ pW m d,ed>qj ~ pW m lu t j e l.nj k li e l.nj ~ pW m a. su i p j e d>qj ø d,ed>qj bW Y m kli e l.nj lu t j e l.nj pÎ p j qi kÉ . pdj k[.j ~ อาบัติ ‚ การล่ ว ง ละเมิ ด ‚ โทษ.~ an offence, transgression. (a.øptÐi ) ~ a. ptj ~ 58ø๕๘ø 5 8 liKj g tu E e zN . j (Û)øa.ey.gpÛj~ pW ê ]q~ apL . pU ] q~ apL . gW I ] q~ y. t¸j pU ] q~ y. t¸j g W I ] q~ y. t¸j e \g. pj pU ] q~ ผ้ าพั นแพล.~ a bandage. (a. ey. gøpÛ)~ (w$øpÛ k)~ (w$øpÛi k .)~ (w$øew n)~ a. ey. gpåj ~ an. ptj a wtj ~ ptjtJ , ~ ]kpj s vj , awtj ~ (Û)ø(tÐ)øa.wÛj~ a.wtÐj~ (pW m egtj ~ pW m egtj e gcj ~ bN I a wnj K: · ~ wY ~ K$· c j ;.j ~ ;.j w Y ~ ;.j w Y megtj v · c j r o s kÒj ~ ความวนเวี ย น‚ ส่ ว นกลม‚ นํ้า วน.~ turning around, winding, an eddy , vortex, circuit, circumference, periphery , a whirlpool. (a.øwÛ)~ (a.øwtÐ)~ öa. wt¤÷~ a. wåj ~ lvj \ Kcj , ~ lH v < j p tj \ Kcj , ~ awnj , ~ wY ~ erwY ~ (D)øa.wuDj~ (lW hj ~ lW hj a . wu Dj ~ lW hj tY ~ kep>tj g su i tj bW Y m pnj e RH . bl,$.)~ อาวุ ธ ‚ เครื่ อ งฆ่ า โดยยิ่ ง .~ a weapon. (a.øwu D )~ ö_ a. yu D ÷~ lkj n kj ~ (%)øöa.q.%j÷~ gitudà’iȧj~ (aq.tjß gi tu dà Õ i nj ø v,lM ’ hj K[ê)~ อาษาฒ‚ เดื อ น ที่ แ ปด‚ กรกฎาคม.~ July. (a. q. ȧ . ß a. q. ȧ I ) ~ öa. q>%> ÷~ w>Su i l ~ (qì)øa.qìj~
(t)øauitjkL·ø100ømWYB.q.~ language. (ø101øB.q.øhW · e qcj ) ~ every B.q.sk.,tu i c j , ~ alu · , su · e q.B.q.sk.,tuic j , ~ (100ømWYB.q.huJgHj ¤¤mvj ø 3ß bm.ø7ß eqmj ø 30ß gl.ø60õõøp· cj tu Y dH j ø 100ør~(au i tj g kU lj kL · t· wW · ×U p TmklP j e t· dH j mWY B .q.ehcjr ~r·cj p: Y \ pku i ®j a cj yN j vi)~ ötì÷ø»t¸irtìj~ |bortìj~ excellent Empress. woman, สตรี ร ัต น์ ‚ นางแก้ ว ‚ หญิ ง ที่ ดี เ ลิ ศ ‚ หญิ ง งาม.~ an beautiful or noble woman, the (»t¸i ø rtn)~ ö‚qÐI r tì ÷ ~ »t¸i r tj ~ mi n j , mek. cj , rtn.~ (d)ø»d¯ip>dj~ อิ ทธิ บาท.~ basic of psychic power. (»d¯iøp> d)~ »d¯ip>dj~ (T)ø»ri y .pTj ~ (acCwj az a. k. r bimÔj\pcj ak.Yar. bimÔjekL. nj bimÔjqP bi mÔ j e dà t j bi mÔ j K[I k qI awyj k . yzku mpз pW m kW . j a .øpW m g>mj kW . j a .ß pW m dto ß pW m gZ · ß pW m qti k j ) ~ อิ ริ ยา บถ‚ กิ ริ ยาท่ าทางและอาการเคลื่ อนไหว‚ อาการ แห่ งร่ างกาย เช่ น การไป การยื น การนั ่ ง การนอน ฯลฯ.~ a posture, a posture of the body , way of deportment. (»ri y . øpT)~ »ri y . pu T j ~ ku i y j a mU a r.\fsj e ]k.cj , ~ »riy. pTjpnj\ pk.rjtunjø(1)øg m n ` pW m kW . j a .øpW m g>mj kW . j a .~ (2)ø# . n ` pW m dto ~ (3)ø a . q n ` pW m gZ · ~ (4)øq y n ` pW m qti k j ~ (-)øö‚qñ÷øau-j~ öauïqñj÷~ อู ฐ.~ a camel. (]q-)~ ö]qïqñ ÷ ~ kul. , aupj~ (sË ) ø xsË j ~ (mqL’cj~ qMicjtCYtuinjxsËjøqMicjtCYtuinjqL’cjp:YgitusY]t)~ อุ จ‚ สู ง (พระอาทิ ตย์ ขิ้ นอุ จ ในเดื อนเมษายน).~ the apex high, tall. ( xsË ) ~ xsj ~ \mÁcj e q.~ of the orbit of a planet, ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 59ø๕๙ø 5 9 (t)øxtuqktj~ xtu l tu i p j ~ xtu l tu i p j l mL . cj ~ xtu lM ’ hj ~ mu hj k[.~ mu qu · k[.~ xtu /u i hj g · kj ~ ehm×Ðxtu ~ ฤดู ห นาว.~ the cold season, winter. eS.cj , xtu ~ (z)øxpr.zj~ xpr.zjqMicjbL.Y~ yuwr.zj~ ey.wr.zj~ aicjeqcj~ อุ ป ราช‚ พระราชาผู้ ใ กล้ เ คี ย ง‚ วัง หน้ า ‚ ยุ พ ราช‚ เยาวราช‚ พระราชาหนุ่ ม.~ the crown prince, a viceroy . ( xpør. z.)~ öxpr. z÷~ (yu w ør. z.)~ öyu w r.z÷~ xpr. zj ~ xpr. z~ ai m j e ÁRH m cj , ~ (d)øxp>dj ~ (gu i cj e ktj bWY m bu i n j zM · ~ pW m eTN n j s pj ~ pW m eTN n j su i tÐj ~ pW m eTN n j e snj s pj ~ pW m es.Y s pj ø es.Y l .· ) ~ ถื อ เอามั น่ ‚ ถื อ มั น่ ‚ ยึ ด มั น่ .~ attached to, adhered to. (xp>d)~ xp>dj ~ |mY s W . yU q vj ~ sW Y l mj , qvj ~ (d)øxpP >dj ~ (pW m kÐ’E d H j ~ pW m kÐ’E dH j tu i n j ~ pW m kÐ’E d H j p : Y su i tÐj ) ~ อุ บ าท‚ การบัง เกิ ด ‚ การบัง เกิ ด ขึ้ น ‚ ความเกิ ด ขึ้ น .~ arising, genesis. (xpP >d)~ xpP > dj ~ \fsj \ Kcj , ~ (d)øxpP > dj -I Bgá ~ (mN ’ · kuEpW m kÐ’E d H j tnj dM · c j lu J p L ’ i t j a u i t j a .)~ (dH j tnj lu J ) ~ มี ก ารเกิ ด ขึ้ น , ตั ้ง อยู่ , ดับ ไป-สลายไป.~ the arising, the staticphase and the the destruction. (xpP >dø-i ti kÉ $ øBgá ) ~ xpP > dj -J Bcj ~ (z)ø¿kr.zj~ qMicj¿kr.zj~ (tL n ס j T wj ~ q: o n ס j T wj ~ n. yÒj e Æ.· ku i åj n ס j ) ~ qM i cj m gW · » Qr »×¡ j qW ’ i RÑj a lu E a qI mgW · pu i c j | pI sM i n j \ pm. nj l wj a lu · tÒ· mW Y ~ mN ’ · ku E » Qr a lu E a qI ku z ku hgW · tu i n j e sH j ku E ku v ,qA. cj~ เอกราช‚ มี อิ ส ระแต่ ต น‚ เป็ นไทไม่ ข้ึ น แก่ ใ คร.~ a monarch. (¿kør.z.)~ Äkr. zj ~ mcj , Äkr. zj ~ (sì)ø¿kwsì j ~ (¿kwsjøv,lM’hjK[ê)~ gl. njmtW·S mWYDwj~ gl. njmesN. njT½,mN’·bNtj lM i hj S mW Y D wj e hcj ~ wi B tÐj m tW · mW Y ~ เอกพจน์ ‚ คํา เดี ย ว‚ คํา นามที่ แ สดงว่ า มี จํา นวน เพี ย งหนึ่ งเดี ย ว.~ one word, the singular number. (¿køwsn)~ Äkwu s j ~ tKu T vj , ku i e h. eq. sk.,~ tKu ku i e h. eq. wi B tj ~ (q)ø¿keqqj~ (¿kquijqjøv,lM’hj K[ ê)~ eqqj mW Y ~ eqM qjmW Y ~ เอกเศษ‚ เหลื อ หนึ่ ง.~ one remaining. (¿køeqq)~ Äkqi q j ~ tKu ° kcj , qvj ~ (q)øqP¿keqqj~ qP¿kquiqj~ qPkuEeqqjmWY~ qPkuEeqMqjmWY~ (q)ø¿k.dqj~ (sHjmWYß 11)~ สิบเอ็ ด‚ ๑๑.~ eleven. (¿k. dq)~ Äk. dqj~ (-)ø]q-j~ (qMnjp>cj)~ โอษฏ์ ‚ ริมฝี ปาก.~ the lip. (]q-)~ ö]qq# ÷~×étjKmj,~ (q)ø]qrqj~ ek. njbL.Y~ ek. njmkÐ’EdHj×UqP. }q’iqjzku~ ek. njmkÐ’EdHj×Uf[Õnj|g’ihj zku ~ ek. nj z ku z ku ~ โอรส‚ ลู ก ชาย‚ ผู้ เ กิ ด แต่ อ ก.~ belonging to one’s own breast, ligitimate, own son. (]qrq)~ ]qrqj ~ rcj Ï \fsj e q. q.,~ (tÐ)øktikwtÐj~ wtÐj m tu p j l wj su i tÐj ~ observance of an agreement. (kti k øwtÐ)~ kti k wtj ~ (Dì)øktÐ’q.Dìj~ shment (ktÐ ’ q.Dj ø v,lM ’ hj K[ê)~ pW m pÐ’Y ku E k tÐ.~ the accompliof doing. (ktÐ’øq. Dn)~ ktÐ’q. Dj ~ ktÐ.,=|pJ , sJ , \Kcj , ~ 60ø๖๐ø 6 0 li Kj g tu E e zN . j (t)økd>tj~ ¾gihj~ ø(¾gi hj ) ø gH j mtu Y e t· ø (kd>tj ) ø v,ek.j r ~ (Dm? dI pnI ø 490· ~ 504· ) ~ ตั บ .~ liver. (ykn)~ aqvj , ~ (-)øöq#÷økni-j~ ökniq j÷~ ed·qMtj~ ed·e;.tj~ ed·bL.Ye;.tj~ ed·bL.Yged·~ ed·bL.Ye;.tjauitj~ กนิ ษฐ์ ‚ น้ อง‚ น้ องชาย‚ ผู้ น้ อยที่ สุ ด.~ youngerbrother, youngest brother. (kni - )~ ökni q # ÷~ (kni - ø
(Û)øk×Hikj]kek.Ûj~ ]kek.Ûjk×Hikj~ (esW.·` 133·)~ ]kek.Ûj~ lek.Ûj~ KNikjlek.Ûj~ KNikjekN. nj~ (KNikjß KNikjmL’ikjß lkjkL’ikjß mL ’ i k j ß bbu i kj ß Do l I ß wt¸’m;’i t j e lH k j ) ~ ผง‚ ละออง‚ ฝุ่ น ละออง‚ สิ่ ง ที่ ล ะเอี ย ด.~ powder, dust. (ku Û )~ (su À )~ (eK> d)~ amH ’ nj Á ~ (Û)øk×H i kj ] kek.Ûj m zi p j g L i p j ~ (esW . · ) ~ fine dust. qi m j e mW Á eq. amé n j Á ~ (Û)ø]kek.Ûj s lnj ~ ]kek.Ûj]kkjslnj~ ผงจัน ทน์ . ~ sandal wood powder, aromatic powder of sandal. (sס n su À )~ sס kU , n· Á q. mé n j Á ~ ø]kek.Ûj dHja.K×HikjKpuE~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj e ]k=~ (å)ø]kek.åj e kL · ~ lek.åjekL·~ puiqjf:’itj]kek.åjekL·~ (Dm? edqn.ø237· ø 8· ) ~ pu i qj f: ’ i tj l ek.åj e kL · ~ บด.~ grinds, pounds. (ni e pF > eåti ) ~ (su À yti ) ~ }ki t j = ~ amé n j Á eT. cj , =~ (t)øklitj~ klitjtutj~ klitjqM. tM’tj~ Su ( pqY ) eT½ . · p W ê qW g j gW · pU TM ê y. t¸j m tu t j l wj tu Y mN ’ · p : Y z · cj tM ’ tj ø (w> )ømN ’ · p : Y d mu cj y ×Ðj g H j ø ¤kli t j tu t j ß kli t j tM ’ tj õ øv,ek.j r ~ a beam, the beam of a loom, the beam of a loom on which the cloth is rolled as it is, the beam of a loom around which cloth is wound. (Dr$I ~ wlnI ~ tu ri~ ewmøwlnI ) ~ ykj k nj , lkj l i p j ~ lkj l i p j ~ ykj m ~ rkj m ~ ykj k nj , scj RHi rkj | pJ , awtj k u i li p j q W c j , qv< j l kj l i p j q sj lu · , ~ (t)øklUtj~ (klutjøv,lM’hjK[ê)~ dUtj~ mN i Qj v,mpl· cj $ .øbl,$.~ v,mrcj tL ’ cj p Ru i cj ø rcj tL ’ cj ] kkj f[Õnj g l. nj kisË e zN . j e zN . j a. hu J pÐJ sN h j T½ , lo bË qu J /> lP . j ~ v,du cj a . hu J p tu n j f a. sN , ~ v,du cj a . hu J pL n j g t,sN , ~ v,mpl· cjp Ru i c j ~ ทู ต ‚ คนที่ เ ขาส่ ง ไป‚ ผู้ นํา ข่ า ว หรื อ ข้ อ ความไปแจ้ ง ทั ้ง สองฝ่ า ย‚ ผู้ ร ับ ไปเจรจาแทน‚ ผู้ ส่ื อ สาร.~ a messenger, an emissary. (dU t ß qeס q øhr)~ tmnj ~ estmnj ~ (t)øklUtj|bo~ dUtj|bo~ ทู ต หญิ ง .~ a female messenger. (dU ti k .)~ (dU tI ) ~ mi n j , mtmnj ~ (tÐ)øö]t÷øklUtjqXËritÐj~ öklUtjq·sri }tj÷~ klU tj m a. kL ’ cj a]k. v,/> }t’· e ku . · | bo ~ klU t j m a. kL ’ cj ~ going as a go-between. (qXË ri tÐ)~ öq· s ri ] t÷~ ea. cj t mnj q W . ,\Kcj , ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 61ø๖๑ø 6 1 (t)øklUtjk.m~ k.mdUtj~ klU tj p ewcj ~ klU tj p ewcj m hu J a ]k.~ v,mhu J S kj s el.· g l. nj a ]k. v,/> wu t j e ku . · b L . Y ~ สื่ อ ‚ ผู้ ช ัก นํา ให้ ห นุ่ มสาว ติ ด ต่ อ รัก และแต่ ง งานกั น .~ a go-between, a love broker, a matchmaker. (mzî-)~ (mzîøzI w k)~ (epmøGåk)~ (wi w>høGåk)~ ea. cj q W y j ~ (t)øklUtj|bo~ klUtjk.m|bo~ a· cj e qwj | bo m hu J a ]k. ~ k. mdU tj | bo ~ k lU tj kewcjj | bo ~ klU tj p ewcj | bo m hu J a ]k.~ |bo hu J e pL . pj $ . ncj S kj e sL . · g l. nj hu J g ,a]k. wu t j b L . Y qW g j g W · d H j p ewcj g Ru i cj ~ แม่ ส่ื อ ‚ แม่ ส่ื อ แม่ ช ัก .~ a female gobetween. (dU tI ) ~ (qXË . ri k .)~ ea. cj qW yj m ~ ea. cj q vj m ~ (t)øklU tjqMicjgsu i tj~ k.ldUtj~ ymdUtj~ klU tj qM i cj y mj ~ k lU t j qM i cj yu i m j ~ v,tL l[Õi cj p: Y n rkj mN ’ · t . l[Õi cj r cj t L ’ cj $. bsu i p j tW . j p l· cj $ . wi v .$j mN i Q j K[Õi t j a . ku E qM i cj y mj bi s . r$. ku tj e qN . wj dnj e qN .wj ef[· qà’ tj qW. tj ~ ยมทู ต ‚ ทู ต แห่ ง พระยม‚ เจ้ า หน้ า ที่ ใ นนรกที่ ม ี ห น้ า ที่ นํา วิ ญ ญาณคนตาย ไปให้ พระยม ตั ด สิ น .~ angel of death, harbinger of death, messenger of death. (ymødU t )~ (k. lødU t )~ eqmcj , =tmnj ~ (t)øklUtjqMicj~
minister, a (t)øRucjklUtj~ สถานทู ต.~ an embassy. (r. zødU t . w>q)~ q·Ru·,~ (t)øDm?dUtj~ klUtjlP.jgL·cjq. qn.~ v,mgecCcjedqs. rikj edqs. ritÐj a. ebÐ. nj q . qn.~ v,mgecC cj a . pÐnj q . qn.~ ธรรมทู ต .~ ( Buddhist ) missionary. (Dm? ø dU t )~ (Dm? ø pP s . rk)~ q. qn. £pSr.~ (s)økel.japicjq.sj~ (kel.j;.j~ kel.jmsf[ÕnjmNiQj~ kel.j;.jmsf[ÕcjqucjSJ~ BUtjti)~ ปี ศาจ‚ ผี .~ an earth evil spirit. (pi q . s)~ (Bu mi ø BU t )~ e\mBu t j B J l U , ~ (tÐ)økisËwtÐj~ wtÐj q d,edà tj qd,pÐ’Y lM ’ i nj tC Y k .l~ wtÐj q d,pÐ’Y p kti D m? t .~ wtÐj KmI q Gá t · ~ กิ จ วัต ร‚ หน้ า ที่ ข องพระ.~ daily programme, habitual practice. (-)økili-j~ DR? j m dH j hu i tu j kL ’ i kj e lC c~j kL ’ i kj kL i ~ kL i K: kj ~ kL i e cC tj ~ kL i e s. nj ~ kL i D w>nj ~ kL i p pj ~ unclean, lustful. (ki l i - )~ ki l i # j ~ (Û)ø(s¦)økuÛj~ qkuÛj~ (ku tj ß qku tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ (ku Ûj e kL · ~ ku Ûj b .j ekL · ) ~ (qku Ûj e kL · ~ qku Ûj kN . cj e kL · ~ qku Ûj e ]kwj e kL · ~ qku Ûj t s¦j e ]kwj e kL · ) ~ ตั ด .~ cuts. (ku e Ûti ) ~ öku Û yti ÷ ~ (ts¦ti ) ~ \ftj = ~ (d)øek.kndj~ qW . ek. knd~ qW . bektj ~ dkH j e k. knd~ dkH j b ektj ~ โกกนท‚ บัว แดง.~ the red water lily , the red lotus. (ek. kønd)~ ek. kndj ~ ek. knd]k.~ ]k. nJ ~ 62ø๖๒ø 6 2 li Kj g tuE e zN . j (å)økuiåj~ sH j l kÉ j m vj g H j dH j mW Y ku i å j m vj r ~ (ku i åj w W · ku i åj e ;. tj ø ku i åj m vj ø mdH j r ~ mW Y ku i å j m vj gH j dHjmWYm h. lkÉ j ø mW Y l kÉ j e zN . j ø mW Y l kÉ j p>Èi r )~ (kL · lC J ø gH j dH j mW Y m h. lkÉ j ø mW Y l kÉ j e zN . j ø mW Y l kÉ j p>Èi ø r)~ (atu i cj n yj m vj t mL . et· mW Y m h. lkÉ j g H j dH j mWYku i åj m vj r ~ ku i åj e ;. tj øro wW · qmÐJ e ktj vi) ~ kL · lC J ~ 100ß000~ แสน.~ ๑๐๐‚๐๐๐.~ one hundred thousand. 100,000. (qtøqhQ)~ (lkÉ ) ~ qi n j , ~ ötì÷økN. rtìj~ (esW.·` 233·)~ (rtnøm@p)~ örtìm@p÷~ rtn. m@pj~ (å)øekN. åj~ (TUpj\pk.ø70·ß 467·)~ kLåj~ tN’cj]kek. åj~ ekN. åj\dcj~ ekN. åj tN ’ cj ~ ekN . åj g x’pj TU p j \ pk.~ ekN . åj g x’pj s mL · cj sl·cj TU p j \ pk.~ ที่ สุ ด ‚ ปลาย‚ ยอด‚ สุ ด ยอด‚ จุ ด สุ ด ยอด‚ สู ง สุ ด ‚ เลิ ศ .~ the apex, summit, top, peak, a pinnacle. (kU å )~ (ek. åi ) ~ (agà ) ~ (qi K r)~ (qi K> )~ (TU p i k )~ aTW å j ~ (å)øekN. åjduE~ (ekN. åjtM·)~ \dcjduE~ (\dcjtM·)~ mountain peak, the summit of a ยอดภู เ ขา.~ a (gi ri ø kU å )~ (gi ri ø mountain. qi gá ) ~ (gi ri ø qi K r)~ (pbÔ t øqi K r)~ et. cj T W å j ~ (åß d)øekN. åj\p.q.dj~ (ekN. åj\dcjwcj~ tN’cj]kek. å j~ ekN. åjtN’cj)~ ยอด‚ ขี ด สุ ด ‚ จุ ด สุ ด ยอด.~ (t)økMtjsobWY~ (qi K r)~ aTW å j \ p. q. dj ~ aTW å j f[.,~ the typha grass, elephant grass(Typha tina). (pbÔ z )~ (t)økMtjzpU~ a pinnacle. ปลาย‚ elephan- |pi n j , \mkj ~ (eK[.Y z pU ) ~ หญ้ า ปล้ อ ง.~ หญ้ า ซุ้ ม กระต่ า ย.~ Saccharum muñja or Hy menachne my urous. (t)økMtjbr·kj~ kMtjpÒoRuihj~ หญ้ า คมบาง‚ แฝก.~ Saccharum Sara, (mu X Z ) ~ \fêS· \ mkj ~ a fragrant Andropogon Muricatus, the citronella grass (Cymbopogon grass, nardus). (bI r $ß wI r$ß wI r tr)~ |pi t j \ mkj ~ |bi t j \ mkj ~ RH c j e mW , lW n j , \mkj ~ \mkj e mä , ~ (t)ø]kek.Ûjk×Hikj~ k×Hikj]kek.Ûj~ KNikjekN.nj~ KN i kj l ek.Ûj~ 3 1 4· ~ ผง.~ powder. (esW . · ` 133· ) ~ (su À )~ amé n j Á ~ (t)ø]kek.åja.~ ]kek.åj dHja.K×Hikj~ a.Bq? ( dH j a .petcj ) ~ into fragments. (t)øk×Hikj]kek.ÛjmzipjgLipj~ eqL kj ; ’i tj zi p j gL i p j a .~ dH j (su À øwi su À · ) ~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj ~ (esW . · ` 133· ) ~ fine dust. qi m j emW Á eq.amé n j Á ~ (t)ø]kek.åja.tuY~ (esW.·` 136·)~ ménjÁménjÁvkjvkje]kes¹~ (t)ø]kek.åjekL·~ puiqjf:’itj]kek.åjekL·~ 237· ø 8· ~ TNkjpuiqjf:’itjl ek.åj e kL · ~ 508· ~ บด.~ grinds. (ni e pP q ti ß ni e pF > eåti ) ~ }ki t j = ~ (t)ø]kek.ÛjsLnj~ ]kek.Ûj]kkjsLnj~ alwood powder. (esW . · ` 133· ø 4· ) ~ sand- (sס n øsu À )~ sס k U , n· Á q.mé n j Á ~ (t)ø]kek.Ûj\mem.wj~(134·)~ bath powder. (×H . nsu À )~ erK[Õi , kqyj m é n j Á ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 63ø๖๓ø 6 3 (t)ømd,]kek.åjt o tu Y r qW · ~ (esW . · ` 134· ) ~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj £ papj e l|pJ ~ (t)øgpj wj lN i nj f elH kj ] kek.åj e kL · ~ pulverized, (qXË ’ Ài t )~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj £ papj q vj ~ comminuted. (t)øtkj ] kek.åj e kL · tu Y ~ (esW . · ` 137· ) ~ qi q i v kj v kj e ]kea.cj Ruik j ¹ ~ (t)ølN i nj f elH kj ] kek.åj e kL · ~ (esW . · ` 138· ) ~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj £ p¹~ (t)ølN i nj b pi nj ]kek.åje kL · ~ lu i nj f elH kj 137· ) ~ e\K\fÁcj n cj , ¹e]kes=~ ]kek.åjekL·~ (esW.·` (t)øelHkj]kek.åja.r~ knocked to pieces. (esW . · ` 135· ) ~ dH j a .KN i kj ~ ;’i tj e lH kj a .~ (wi ø su À )~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj e ]kqvj \fsj r .=~ (t)øelHkj]kek.åjtor~ grinds to powder, pulverizes. (qXË ’ À ti ) ~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj e \K=~ (t)økuEelHkj]kek.åjtor~ grinds into pieces. (wiøsu e Àti ) ~ mé n j Á mé n j Á vkj v kj e ]kes=~ (t)ø]k’tje;.tj~ sWkj]k’tj~ (ew>h.rj t mL . )~ ไส้ ท บ‚ สายรัด ไส้ . ~ the entrails, mesentery , (a×Ðøgu $ )~ aU q i m j ~ aU e KW ~ aU e q,~ aU fWÁY~ dWkj]k’tj~ small ไส้ น้ อ ย‚ intestines. ø¤a×Ðøgu$õø` ]k’tj e ;. tj ß sW kj ] k’tj ~ v,K[ êlwj ×U kL . kL . et· ×W · t o e kW · r` a ×Ð gu $ ømà , gH j dH j e k. -. qmW Y a]k. kw,]k’tj e zN . j ø 2 1 økw,t· g H j e;· d kj f[pj l wj h gW · ku E ] k’tj e zN . j t· gH j lu i hj ti tj a . er. cj ~ mU tu p j pM . er.* v· cj k w,zu kj q tj |bo ß kw,S· kj v,mkw,K: · l wj qW gj gW · zu i tj zu i cj t· g H j ×U k w,ap: Y e ku . · mC , pnj du i qj dË .· du i qj dkj l bu i n j l wj zi cj l wj nku E zu kj mW Y tN hj tu Y r o e ;· h gW · lu i hj ti tj g H j ku J ` v· cj q .j g H j r ` hu i tu j e;· d kj f[pj l wj a ]k. kw,]k’tj e zN . j ` dkj bË p j l wj k w,]k’tj e zN . j hgW · ku E lu i hj ti tj g H j tu p j v· cj r o ø zu kjdWkj ø ku J ` hu i tu j g H j r ødW kj ]kÕtj ø mku E a rTer. cj ~ øa ×з gu $ . ti b ׯ tI ti a ×Ð gu $· ~ y· ` }yo cj e k. -. qmW Y ~ a ×з ` nj k w, ]k’tj e zN . j ~ gu $ . ti b ׯ ti ` p: · e ;· d kj f[pj l wj r ~ » ti t q? . ` hu i tu j dH j q .j g H j r ~ t· ` cj e k. -. qgH j ` a ×Ð gu $· ` dW kj ] k’tj ø mà , r~ (dN . Y w W · gu $ qd¡ > v· cj ø k . m gu $ øku J ` tW · a rTø¤b ׯ n ø dW kj õøer. cj ~ (D m? dI p nI ø 4 9 0· )~ ø ]k’tje;. tjß dW kj ] k’tj ø mà , gH j p: Y a ]k. kw,]k’tj e zN . j ø 2 1 øt· g H j dH j ø dW k j ]k’tj ø mW Y mdkj bË p j e pÒ.· l wj k w,]k’tj e zN . j h gW · ku E lu i hj t qu i hj ti tj a . gH j r ~ p: Y T . nj a]k. a]k. kw,]k’tj e zN . j ø 2 1 økw,t· g H j ø dW kj ] k’tj ø wW · e ;· d kj f[pj bË p j e pÒ.· l wj k w,]k’tj e zN . j t · g H j hgW · ku E lu i hj ti tj tu Y m tnj t o r ~ mU v · cj m tu p j e r.* v· cj zu kj q tj | bo v,mkw,K: · l wj qW gj g W · zu i tj zu i cj t· g H j tN hj n hW · ku E k w,zu kj t· g H j lu i hj ti t j tu Y zu k j qM tj tN hj ro v ,mzi cj m spj l wj k w,zu kj q tj | bo g H j ku J ` hu i tu j e ;· m dH j dW kj mbË p j ku E k w,]k’tj ezN . j t· g H j tu Y ø dW k j ] k’tj ø mà , er. cj ~ hu i tu j m dH j ] k’tj qM tj mbË p j ku E a ]k.kw,]k’tj e zN . j t· g H j tu Y ø ]kÕtj e ;. tj ø elwj v,ek.j r ~ (D m? dI p nI~ 5 0 6 · ~ 5 0 7· ) ~ 64ø๖๔ø 6 4 li Kj g tu E e zN . j (t)øe]k.cjDm.tj~ (ew>h. rj t mL . )~ foDm.tjpqY~ dmucjDm.tj~ เตาหลอม.~ a forge (obsolete). (km? . Ru d¯ n )~ pnj , BY fui~ (tÐ)ø]kaj x m? tÐj ~ ]kaj x m? tÐj x m.Y ~ ö}k· x ×? tÐj÷ ~ su i tÐj g t,a.~ su i tÐj k lH j l fH j a .~ su i tÐj hW · t nj ] knj ~ v,}k· x m? tÐj ~ บ้ า ‚ คนบ้ า .~ mad, a mad man, insane, insane person, lunatic. (xm? tÐ)~ öx×? tÐ÷~ (xm?tÐk)~ öx×? tÐk÷~ (xm? tÐøpu ri q )~ RU , qvj ~ RU , qW p j q vj ~ RU ,qU ~ RU , qW p j q U ~ qU RU , ~ (t)øe]k.tj~ dl. cj ~ dl. cj e ]k. tj ~ mH cj ~ npÒo ~ dl. cj p Òo ~ ผอบ‚ เตี ย บ.~ a small box, a casket, a salver, a flower salver with stand, a flower basket, a basket, a covered basket, a wickerwork box. (kr@)~ (kr@k)~ (seká. åkß segá> åk)~ (qmP’å)~ öq·puå÷~ (pupFøkr@)~ ]k’tj ~ pnj , kpj k lpj ~ pK[Õpj ~ p\K’pj ~ pnj , et. cj , ~ pnj , kpj ~ pnj , klpj ~ (tu)øe]k.tjD.tuj~ mHcjD.tuj~ relic casket. ที่ เก็ บพระธาตุ .~ a reliquary , (D. tu ø kr@k)~ (D. tu ø qmu gà ) ~ D. tj e t.j ] k’tj ~ a (z)øö\z÷øötì ÷ øe]k.tjbuizj~ öe]k.tjbui|zj÷~ öe]k.tjrtìj÷~ ötì ÷ øe]k.tjrtìj~ dl.cjrtìj~ rtnkr@j~ หี บใส่ เพชรพลอย‚ รัตนกรัณฑ์ .~ a jewel casket. (rtnøkr@)~ örtì k r@÷~ rtn. ]k’tj ~ (tÐ)økLcjkMtÐj~ ดี ‚ นํ้า ดี .~ (å)økLåj~ ekN. åjkLåj~ TUpj\pk.~ ปลาย‚ gall, bile, the bilious humour. (pi tÐ)~ qvj , e\K~ tN ’ cj ] kek. åj ~ lAi å j e kN . åj ~ ekN . åj tN ’ cj ~ ekN . åj g x’pj ~ ยอด‚ ขี ด สุ ด ‚ จ◌ุดสุ ด ยอด, ช่ อ ฟ้ า.~ peak, pinnacle. (kU å )~ (kÀi k .)~ su l sj m W n j , Kºnj ~ su l sj m W n j , Kºnj a TW å j ~ (å)ø(d)økLåj \p.q.dj~ ekN.åj\p.q.dj~ tN’cj]kek.åj\p.q.dj~ tN ’ cj \ p. q. dj ~ ยอดปราสาท.~ a spire. (p>q. døkU å ß p>q. dgà ) ~ \p.q. dj s u l sj m W n j , Kºnj ~ \p. q. dj a TW å j a f[.,~ \p. q. dj T W å j ~ \p. q. dj f[.,~ (d)øekLcjemdj~ ekLcjmidj~ (ekLcjmitjøv,lM’hjK[ê)~ ekLcjmKtjdM·cj~ มัน ข้ น ‚ นํ้า มั น ข้ น .~ a serous secretion that spreads among the muscular fibres, fat, the mucous secretion or fat that spreads among the muscles. (emd)~ (mi dj ¢ $)~ (wp> )~ aSJ K Y ~ øekLcjmidjøekLcjemdjø(ekLcjmitj)ømà,gHj dH j e kL cj m Ktj dM · cj t· g H j r ~ bW Y q .j e ;· tu n j ø v· cj q .j m i d¡ j e TN k j ( mi tj e TN kj ) v,me\skj l wj ku J ~ bW Y q ò. nj e ;· tu nj ø ku v ,me]k.· t· g H j p: Y a ]k. sN . m? j e ku . · f[Õnj ekL cj m i dj ×W · t o v · cj r o y . t¸j du kU l TemN k j v ,ml· kj m i d¡ j tu Y (v, ml· kj m i tj tu Y ) msW · l wj ku J ~ ku v ,m\z.Y t· g H j e ;· ni Q yj e ktj ku E f[Õnj t· cj y[ß f[ Õnj k½ · cj ß f[Õnj dI ß f[Õnj e d>wj sN i nj s ,ß f[ÕnjbÐwj g N o t· g H j tu Y Tpj T pj dM · cj bN tj />pi T p j t· g H j d H j tu Y v· cj r o y . t¸j du kU l TemN kj q .j m id¡ j ( q.j m i tj ) v,sW · l wj ku J ×W · t o r ~ bW Y # . nj dM · cj e ;· tu nj ø ku v ,me]k.· t· g H j au i t j z ku au i Qu J e;· b[. pj a . tu Y tnj t o r ~ ku v ,m\z.Y t· g H j ni Q yj ku E f[Õnj m pз f[Õnj t · cj y[ß f[Õnj dI t· g H j tu Y t nj t o r ~ bW Y tW ’ E e ;· tu nj ø bW Y qM wjn ku E f[Õnj mpu i cj \ K. lwj r ~ bWYlÐê nku E sN . m? j mpu i cj \ K. lwj r ~ bW Y l mN cj g H j nek. -. qekL cj m i dj g H j mpu i cj \ K. lwj r ~ 511· ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 65ø๖๕ø 6 5 (t)økWtjagábid[.~ kWtjagáwid[.~ kWtjmelpjtJpÒ. njmNiQj~ kWtjmelpjtJ lkæ$j mN i Qj ~ (agá ø wi zZ. )~öagá wid [.÷~ lkj e \Kseq. agá > tu i Á ku i q i e q.attj ~ (t)økWtjds,~ kWtjmds,to~ (esW.·` 313·)~ eB. kj\pnjeq. attj~ (t)økW.jertja.p:Yxd[.njtuY~ (esW.·` 414·)~ xy[. xjÏ lvjqvjRHieq.j ~ walked in the pleasance. (tÐ)øKmIpkttÐj~ a regular ordained monk. (pkttÐBi kÉ’ )pkttjrhnj,~ (-)øKri -j~ พระเยซู คริสต์ .~ Christ. (Kri -)~ Krsjet.j~ (-)øqN.·Kri -j~ ปี คริสต์ ศักราช.~ ค.ศ.~ A.D. (Anno Domini). Krsj×Hsj~ øA. D. 1057. ค. ศ. ๑๐๕๗. (qN.·ør. mvedq quwÀBUmi ;’cjquDm?j (;’cj q Du J ) lu J ` d,du cj p lu J ku E qM i cj b M . anwj r T.)~ øA.D. 1757. ค.ศ. ๑๗๕๗. sU È qkÒr. zj ø qkÒr. zj ; ’cj ø 1119ß bu d¯ q kÒr. zj ø 2 3 1 1 ø (qN . · ø ;’cj h · q . wtI ( ebà . )lu J d,du cj p lu J ku E qM i cj bM . a· cj zY y[~(a· cj e zy[)~ (-)øKri -jyHinj~ (Kri -jy. nj)~ คริสเตี ยน.~ (-)øKri -jqkÒr.zj~ คริ สต์ ศั กราช.~ Christian. (Kri -I y )~ Krsj y . nj ~ the Christian era. (Kri - øq. k)~ Krsj q kÒr. zj ~ (tÐ)øö]t÷øeKtÐj~ öeK}tj÷~ öekæ}tj÷~ K@j l W . ~ py[ÕE ß tW ’ E e KtÐj ß tW ’ E eK}tj ß tW ’ E a pu i cj a \K. edq~ dN . Y ti ~ เขตต์ ‚ เฃตร‚ เกษตร‚ แดน‚ แคว้ น ‚ ขอบเขต‚ บริ เ วณ‚ ที่ ดิ น .~ a field, region, extent, scope, area, zone. (eKtÐ)~ öeK]t÷~ öekæ]t)~ nyj p yj ~ nyj p yj e dq~ ø(tÐ)øeKtÐj K @j ~ eKtÐj tW ’ E ~ K@j lW . ~ gW ’ i cj ~ dW ’ i cj ~ edqK@j lW . ~ a wu i r j ~ tW ’ E ~ tW ’ E a . $.~ lt.j s kÒj ~ เขตขัณ ฑ์ ‚ แว่ น แคว้ น ‚ เขตแดนส่ ว นหนึ่ งๆ.~ dominion, realm. (eKtÐøK@)~ (tÐ)øeKtÐjk[.j~ lkjTkjk[.j~ region of the Buddha. พุ ท ธกาล‚ พุ ท ธสมัย .~ the field (bu d¯ ø eKtÐ)~ öbud¯ e kæ]t÷~ Bu r .,eKtj ~ or (tÐ)øg>meKtÐj~ xps.rjkW.nj~ K@j lW . kW . nj ~ tW ’ E kW . nj ~ eKtÐj kW . nj ~ eKtÐj เขตบ้ า น.~ a domain, village domain. tW ’ E kW . nj ~ tW ’ E e KtÐj kW . nj ~ (g>møekÉ tÐ)~ g>meKtj ~ RW . xps.~ (tÐ)øz.ti e KtÐj ~ 10ß000 skÒw>Èj ~ sH j lC J s kÒw>Èj ~ mW Y l kÉ j s kÒw>Èj ~ (lkÉ j e;. tj ø lkÉ j m vj ø ektj vi ) ~ the realm of rebirth. (z. ti ø ekÉ tÐ)~ (dqskÒ w>ÈøqhQ. ni ) ~ z. ti e Ktj ~ (tÐ)øwiqyeKtÐj~ an×ÐskÒw>Èj ~ gL · ti u kj s kÒw>Èj hM Y ku E lAi åj tW ’ E ø hM Y ku E bN tj tW ’ E ø hM Y ku E lM i hj g $nj ø hM Y ku E tW ’ E lM i hj g $nj K[pj pu i cj \ K. tW ’ E dN kj hW · m . nj ø Ru i hj lM i hj g $nj hW · m . nj ~ unlimited sphere of activity . (wi q yøekÉ tÐ)~ öwi q yekæ]t÷~ 66ø๖๖ø 6 6 li Kj g tuE e zN . j wi q yeKtj ~ aSu · , myH i a tu i c j , aRH v j m yH i e q. s]k. wÈ. tu i k j ~ (t)øeK>tj~ ekNhj~ (ekNhjøgHj eK>tjøelwjek.j)~ pnj n ~ 16øsH j } to ed>$~ 16øsH j } to | d’i $j ~ 16øsH j } to e \d. $j ~ 16øsH j } to zip j ~ nperhj melpj p Ru i kj mW Y e kN hj ø mW Y e K>tj ~ ~(4ønt· g H j dH j _ 1øekN hj ß dH j _ 1øeK>tj ) ~ ๔ มาณิ ก า.~ a measure of capacity equal to four baskets, a measure of grain containing about three bushels. (K>rI ) ~ t< ui~ el,tcj , ~ tS< y j e\K. kj e d>$~ ttu i Á wcj e q. et. cj , ~ (D)øgbuDjamé~ (gbu tj a mé ø v,lM ’ hj K[ê)~ amé ~ amé a r.~ gbu D j g l. nj ~ เรื่ อ ง‚ ความ.~ a case, suit, lawsuit. (w>d)~ amé ~ amé a Kcj , ~ คดี ‚ (t)øgsuitj~ G.suitj~ hsuitj~ qPkuEK[Õitj~ qPkuEauitjlm[ÕJ~ ทํา ให้ ต าย‚ ทํา ลายให้ ห มดไป.~ kills, to kill, öG.tyti ÷ ~ (hnti ) ~ öh×Ði ÷ ~ qtj = ~ executes. ฆ่ า ‚ (G.etti ) ~ (t)øgsuitjncjtuY~ gsuitjekL·tuY~ (esW.·` 257·)~ qtj¹~ (tÐ)øgmikBtÐj~ gmiyBtÐj~ pi@p>tjmgpjwjkuEd>nj(v,kuEd>nj)kugmIyj(gmIß g คมิ ก ภั ต ‚ เสบี ย งของผู้ mH I ) mkW . j t ro t · ~ ezW . · m sN a . h. rj qW g j g mI yj m kW . j t ro t· ~ เดิ น ทาง.~ (gmi k øBtÐ)~ (gmi y øBtÐ)~ gmi k Btj ~ gmi y Btj ~ (tÐ)øgmikwtÐj~ gmiywtÐj~ wtÐjgmIyjmkW.jtro~ departing monk. the duties of a (gmi k øwtÐ)~ (gmi y øwtÐ)~ gmi k wtj ~ gmi y wtj ~ (t)øgritjKtj~ GritjKtj~ zritjKtj~ e/tjGritj~ gLinjgritj~ lukj su kj ~ to rub against, to rub along, irritate. (G· q ×Ð)~ pW t j t u i k j q vj ~ (t)øgritjnkj~ (esW.·` 357·)~ gieqÒwj~ hurts. (b[Ttß tudtii)~ Tip> ,=~ (tÐ)øgil.nBtÐj~ pi@p>tjtM·kumNiQjyYtuYmgpjwjkuEd>nj~ sNa. h. rqWgjmNiq[ jyY~ pucjv,myY~ คิ ลานภัต‚ อาหารสํา หรับคนไข้ .~ a diet for the sick. (gi l . nøBtÐ)~ gi l . nBtj ~ qU n . a.,rvj ¹ lç a pj e q. SW m j , ~ (tu ) øgL·D.tuj~ gL·D.tujk[.j~ estIyj~ k[.j e stI y j ~ estI y j D . tu j k[.j ~ estI y j g L · D . tu j ~ estI y jgL · D . tu j k[.j ~ dN . Y qW g j pU z o ~ dN . Y e RH j e qH j r o g o ~ #. nj mN i Qj g mL ’ i cj mgpj w j qPe RH j e qH j r o g o ~ dN . Y mN i Q j g mL ’ i cj au i Qu J m pU z o ~ เจดี ย์ ‚ พระเจดี ย์ ‚ พระสถู ป ‚ ที่ สาํ หรับ บู ช า‚ ที่ เ คารพนั บ ถื อ .~ a sacred depository , a stupa, relic, a relic chamber, shrine, a Buddhist relic-shrine. (esti y )~ ösY t[÷~ (TU p )~ öqÐêp÷~ estJ ~ (D. tj e t.j a i m j ) ~ pu T u i , ~ estJ p u T u i , ~ lU tu i Á aRuia eq\p’r. eq. arpj ~ lU K pj q i m j , tu i Á pU e z.j r .~ (t)øcCtj~ ecC. tj~ cCtja.~ reduced to power. ;’i tj e lH kj a .~ dH j a . KN i kj mL ’ i kj qM tj ~ ย่ อ ย.~ (su ÀI y ti ) ~ (su Ài t )~ ek[ vkj = ~ ek[qW . ,=~ (t)øsNcCtj~ sNcCtja.r~ (sNl.YømvjlM’hjø g,)~ (zi À )~ as. e ] k q v j ~ a s . ek[qW . ,qvj ~ อาหารย่ อ ย.~ digested. ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU mi (t)øsN hW · c C t j ~ ไม่ ย่ อ ย.~ (t)øsN cC tj e l.Y ~ undigested. ย่ อ ยง่ า ย.~ 67ø๖๗ø 6 7 (azi À )~ as. me]kqvj ~ easy of digestion, digestible. as. e]klW y j q vj ~ (t)øsN cC twj >tj~ ย่ อยยาก.~ hard to digest. as. e]kKYqvj~ (t)øpCtj~ epC. tj~ puiqjf:’itj]kek.åjekL·~ qPkuE;’itjelHkja.~ ทํา ให้ ล ะเอี ย ด.~ to digest. e]kvkj e a. cj l u p j q vj ~ ek[ea. cj e K[qvj ~ (t)øpC tk j usE N~ qPkuEsNcCtj sNl.Y sN;’itjelHkja.~ digestive, food. (p>sk)~ as. e]kesqvj ~ as. eK[ qvj ~ to gx’YsNcCtj~ a digestive. as. e]keS,~ øepC.tjkuEsNter·` f[injkuEsNtMi~ (Dm?dIpnIø289·)~ (t)øpC t j g N o hW · m .nj ~ pC tj sN hW · m .nj ~ sN cC tj hW · m .nj~ ย่ อ ยยาก‚ digest (t)øgx’Y pC tj sN ~ indigestible. øek. nj\d.YgHj ไม่ ย่ อ ย.~ (ap>si y ß ap>snI y ß du zZr )~ as. me]k×u i c j q vj ~ skM tj g L ’ i cj tu Y pC tj g N o hW · m . nj pekL · k . lj g su i tj r ~ (esW . · ` 462· ) ~ qmcj c yj q vj m[.,sW . eq. \mkj k u i s .,¹ as. me]kq\fÁcj eq=~ (z)østumRH. zj~ (Bqj pÐi t j r m{. cj ø stu m h.r.zj ø vi ) ~ qM i cj s tu m RH . zj ~ qM i cj s tu m h. r. zj ~ (qM i cj e dwto s tu m RH . zj p nj ) ~ (qM i cj w cj s tu m RH . zj p nj ) ~ (qM i cj w cj pnj ) ~ (qM i c j e dwto e zN . j p nj ß qM i cj n .Y w cj p nj mtW · g , Dtr -ß wi RU ȧ k ß wi RU p kÉ ß ku e w r )~ (stu ø mh. r. z.)~ stu m h. r. zj ~ (z)øsrizj~ ser.nj~ (l.Y ø line )~ รอย‚ ความ ร◌้าวราน.~ a streak, line. (r. zi ) ~ (elK)~ aer,~ ae]k. cj , ~ (sri tj ø v,lM ’ hj g su i tj ) ~ (z)øsri zj m lmu i tj l wj n el· K emtj ~ (d@ør. zi ) ~ lH · t · \ fÁcj K tj a pj e q. aer,~ (z)øsri zj ¾ gi p j ~ (sri tj ¾ gi p j ø v,lM ’ hj K[ê)~ ser.nj¾gipj~ (qutÐ. DipP> yø 1 0 0 ·)~ 1 2 6 · ø 7 · ) ~ sRu Y mu hj ¾ gi p j ~ (sW · ` 386· ) ~ a s½ ’ Y mu hj | g’i p j ~ (qd¡ e Bdqgá h ø long tract in a forest. (wnør. zi ) ~ et. aer,~ (tÐ)øsi tÐj ~ suitÐj~ (suitj)~ ใจ‚ คิ ด ‚ วิ ญ ญาณ.~ melpj K[pj ~ melpj tJ a . Ru i $ mj ~ wi v . $j ~ จิ ต ต์ ‚ จิ ต ‚ consciousness, thought, cognition. (si tÐ)~ si t j ~ (t)øsIstjza,~ sI s tj z a,tu Y mgpj g wj sIe rcj a mé v ,er. cj ` hW · sI s tj hW · z a,tu Y sI ercj a mé v ,gH j hW · e Tkj v i a o ~ (esW . · ` 54· ) ~ qu t j q cj s J s sj ~ (qu t j q cj s J s sj ¹ amé k u i £ p\Kcj , cH . qÁcj = ` amé m qu t j q cj msJ s sj ¹ £p\Kcj , cH . mqÁcj ~ (q)øsud¡qj~ 14ß sHjpnj~ ๑๔‚ สิบสี่ .~ fourteen. (sud¡qß stud¡q)~ sud¡qj~ (t)øsNtj~ sNtjqWgjgW·pr. cjkf[Õnj mpзSuß dunjß pqY~ sr·cjsNtjf[ Õnj~ pqYsNtj~ pqY sN tj f[ Õnj p r. cj ~ pqY p r. cj f[Õnj ~ หลาว‚ เหล็ ก เสี ย บ‚ เหล็ ก เสี ย บเนื้ อย่ า ง‚ เหล็ ก 68ø๖๘ø 6 8 li Kj g tu E e zN . j ย่ า งเนื้ อ.~ a spit, stake, a spit for roasting qU l )~ t· s u i Á ~ amY t · s u i Á ~ aq. ,kcj r nj t · s u i Á ~ øf[Õnj sN t j ~ (esW . · ` 56· ) ~ spit. meat. (qU l )~ (m· q ø amY t · s u i Á ~ (d)øznpdj~ (zN , pu i dj ø v,lM ’ hj K[ê)~ kW . nj mN i Q j m pdto dM · cj ~ kW . nj r . ‚qñ j mC , ;’cj e zN . j ~ pyu E t W ’ E e KtÐj m ti t j b L , a. ×U ; ’cj e zN . j ~ ชนบท.~ an inhabited country . (znø pd)~ znpu d j ~ lU e neq. ek[,RW . ~ (ti)øz.ti~ (z. ti ø gH j Bqj ø z. ti ß z. tj ø vi ) ~ gkU l j ~ gkU lj z . ti ~ etN . wj det. wj ~ gek.· ~ kS· c j ~ วรรณะ.~ a caste. (z. ti ) ~ z. tj ~ ø(ti ) øqtÐj z .ti tu p j ~ qtÐj g kU l j tu p j ~ a member of the same caste, a creature of one’s own kind. (qmz. ti ø qtÐ)~ (qz. ti ø qtÐ)~ z. tj t U q .,~ ø(ti ) øz.ti tu p j ~ mN’·z.timtupj~ same caste, of the same mN ’ · g kU lj m tu p j ~ มี ช าติ ร่ ว มกั น .~ of the class or species, or caste. (qz. ti ß qz. ti k ß qz. tI y )~ z. tj t U q vj ~ ø(ti ) øm;’i kj e pcj t o e ku . · z .ti ~ m;’i kj e pcj t o e ku . · z .tj ~ high birth. (z. ti m .)~ z. tj × H Á cj \ pv< j s u · q vj ~ of ø(ti ) øz.ti lu J l .j ~ an outcaste. (z. ti ø B-)~ z. tj p[kj ~ ø(ti ) øpW z .ti m lu J l .j ~ øgkUljz.tiøwW· loss of caste. (z. ti ø D· q n)~ z. tj p[kj \ Kcj , ~ ¤¤gkU lj z . tj ß gkU lj z . ti õ õøBqj pÐi tj r m{. cj />bi mÔ j m . nj r ~ (tÒ)ø(tÐ)øö]t÷øz.tÒj~ qu tÐj z . tÒj ~ öqU } tj z . tÒj ni p>tj ÷ ~ wt¸’kÐ’E d dH j k[.j } tY p: Y B watI k j t mL . øp: Y B watI k j m tu Y kL . kL . et· ~ ชาดก‚ เรื่ อ งของพระพุ ท ธเจ้ า ใน ชาติ ก่ อ น ๆ.~ a birth-story, a birth story of the Bodhisat, a story of Buddha’s former births . (z. tøk)~ z. tj ~ z. tj e t.j ~ (tÒ)øz.tÒja-kT.~ the Commentary on the Jataka book. (z. t køa-kT.)~ (z. tkøwÀn.)~ z. tj a -kT.~ (tÒ)øz.tÒjnip>tj~ a birth-story from the Jataka Book arranged sections called nipatas. (z. tkøni p>t)~ z. tj n i p>tj ~ ø(tÐ)ø(tÒ)øpWmhuJtW· loT½,qutÐjz.tÒj~ story. (z. tkøkTn)~ (t)øz.tjqpP> ~ in relating a birth- z. tj e t.j kui eh. \Kcj , ~ (z. tj q p> øv,lM ’ hj K[êek.j ) ~ (qM i cj | z’· ø g,)~ qM i cj n . gj ~ qpP r. zj ~ w>qu kI n . gr. zj ~ n. gr. zj ~ qM i c j n . yÒj | z’· t · ~ qM i cj ¿ kr. zj|z’·t·~ qM i c j tl|z’· t· ~ สัป ปราช‚ พญานาค‚ พญางู ‚ นาคราช.~ a serpent king, the king of snakes, the king of dragons. (qpP ø r. z)~ (w>qu kI ) ~ (n. gør. z)~ ng> ,mcj , ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (-)øzu-j~ (zutjøv,lM’hjK[ ê)~ กระดู ก~ a bone. (a-i)~ (-)øzu-jlMtj/tj/tj~ กระดู กอ่ อน.~ a cartilage. 69ø๖๙ø 6 9 (a-i k )~ aRu i , ~ (tRu $ -i ) ~ (ek. m l-i ) ~ aRu i , ×u ~ (-)ø(q)øöq#)÷øez-~ öezq j÷~ gituez-j~ ögituezqj÷~ (ezm.qj)~ öezqm.qj÷~ เชฏฐ‚ เชษฐ์ ‚ เชฏฐมาส‚ เชษฐมาส‚ เดื อน ๗‚ มิ ถุ น ายน.~June. (ez-øm.q)~ öezq # m. q÷~ nyu n j l ~ (qmÐJ ) øöq÷ø gH j ywj d H j g su i tj k hj mà , Bqj pÐi tj r m{. cj ø ezH j ø vi ~ # (q)øez.tirqj~ m$ikjez.tirqj~ m$i kj r tì j melpjzu i nj ku E pM i kj su i tÐj v , au i Qu J ~ mtj m $i kj melpjzu i nj ku E a tu i cj pM i kj su i tÐj v ,~ mtj tM · melpj zu i nj ku E g N p j pM i kj au i Qu J ~ m$i kj m zu i nj ku E a tu i cj pM i kj su i tÐj m . nj ~ tM · m tj m $ikj mpÐ’Y ku E mbepcj ku E p Mi kj qu J fau i tj m . nj ~ (m$i kj k eqY ø g, )~ โชติ ร ส‚ มณี โ ชติ ร ส‚ แก้ ว สารพัด นึ ก , แก้ ว วิ เ ศษ ซึ่ ง ผู้ เ ป็ นเจ้ า ของสามารถ จะนึ ก ปรารถนาสิ่ ง ใดก็ จ ะได้ ต ามที่ นึ ก นั ้ น ทุ ก ประการ.~ the all wish-giving gem, philosopher’s stone, wishing cry stal. (ez. ti ø rq)ß (si ×Ð.øm$i ) ß (qbÔ k . mdd· m$i r tn· ) ß (m$i ø ez. ti r q)~ ez. ti r qj ~ Kpj q i m j , eq. alu i k u i ep,ttj e q. ek[. kj ~ Kpj q i m j , eq. alu i ku i \pvÁj e s×u i c j e q. ptÐ\m.,ek[. kj ~ (t)øzN,z.tj~ (beg>wj)~ พังพอน.~ a mongoose. (nkul)~ e¥mp> ~ (D)ø(t¸)ø|zYmH. eb.Dj~ |zYmH.buDj~ |zYmH.BuDj~ |zYmH.But¸j~ |zY m h. Bu t¸j~ (|zY mH . Bu tj ß |zY m h.Bu tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ |zY e b. Di ~ |zY T wj ~ Su e b. Di p lu i hj ~ ต้ น โพบาย öโพใบøก็ เ รี ย ก÷ß ไม้ โ พธิ ‚์ ต้ น โพธิ .์ ~ the pipal tree, the Bo tree ( Ficus religiosa ), the Bodhi tree. (eb. Di ) ~ (eb. Di ø tRu ) ~ (eb. Di ø du m )~ (eb. Di ø Ru kÉ) ~ (aQt¸øwå)~ (pi pP l )~ ev. cj b u d ¯ e h~ ev. cj bu d ¯ e hpcj ~ eb. Di p cj ~ eb. Di e v. cj p cj ~ ev. cj e b. Di ~ (tÐ)øe;.cjdM·cjsuitÐj~ tL qI lq.j aY wW · e lwj e;. cj dM · cj su i tÐj~ (esW . · ` 254· ) ~ pcj pnj , l[kj ~ (qJ l RH i e q. c> qvj pcj p nj , l[kj ~ (d¯)øåømud¯j~ (åømkÐ’EdHjp:Y#. njk:’ipj)~☼(åømud¯jwRàjßpL rß Èß mWYh. nj #. njk:’ipjTMikj)~ (-)ø;’i-j~ ;’i-jgetHj~ ;’i -jdkjtuikj~ อิ ฐ.~ a brick. (»-k.)~x j~ autj~ aujK[pj~ (t)ø;’itj~ ;’itjelHkja.~ KNikjelHkja.~ lek.åja.~ dHja. bbu i k j KN i k j lkj k L ’ i k j mL ’ i k j qM t j ~ ละเอี ย ด‚ เป็ นผง.~ pulverized. (wi su Ài t )~ vkj q vj ~(t)ø;’itj;’itj~ to be powdered, ;’i t j ; ’i t j dH j a . bbu i k j KN i k j l kj kL ’ i k j mL ’ i k j qM t j ~ ละเอี ย ดอ่ อ น, เป็ นฝุ่ น ละออง‚ เป็ นผงละเอี ย ด.~ fine (as powder). vkj v kj ~ mu n j Á mu n j Á vkj v kj e ]kqvj ~ mu n j Á mu n j Á vkj v kj \ fsj q vj ~ 70ø๗๐ø 7 0 li Kj g tu E e zN . j (s¦)øts¦j~ cuts. (ts¦j e kL · ~ ts¦j e ]kwj e kL · ~ ts¦j e b¡ . · e kL · ~ ts¦j pÒwj e b¡ . · e kL · ) ~ ตั ด .~ (ts¦ti ) ~ \ftj = ~ (t)øtT.gtj~ k[.j]tyj~ ตถาคต.~ the Buddha. (tT.gt)~tT.gtj~ (t)øtmtjtNo~ (esW.·` 493·)~tMtjtNo~ t·cjy[~ gdaj\b. tjmNiQj~ gdaj\b. tj zu i cj ~ น่ อ ง.~ the calf of the leg. (zGá . )~ (zGá . øTU l B. g)~ qlu · , ~ (qlu · , q.,)~ qlu · , \mcj , eK> cj , ~ \mcj , eK> cj , ~ e\Kqlu · , ~ (t)øf[Õnj tM tj tN o ~ f[Õnj g daj \ b. tj ~ the flesh of the calves. (zGá ø m· q )~ (pi @i k øm· q )~ qlu · , q.,~ qlu · , \mcj , eK> cj , q.,~ \mcj , eK> cj , q.,~ (tÐ)øö]t÷øt.lptÐj~ öt.lp}tj÷~ t.ljptÐj~ öt.ljp}tj÷~ pN i kj t . lj p tÐj ~ öpN i k j t . lj p }tj ÷ ~ pN i kj p tÐj t . lj ~ öpN i k j p }tj t . lj ÷ ~ pN i kj q L t. lj ~ qL t . lj m ekL . nj l wj b i mÔ j pN i k j m N ’ · t wj e ;· g L i cj qW g j K mI q Gá t · g W · r pj b¡ n j mu K j k. l mef: . tj p Ru i tÐj m ×Ðj ~ ตาลป ั ต ร‚ ใบตาลที่ ทํา คล้ ายพั ด แต่ มี ด้ ามยาว พระใช้ ถื อบั ง หน้ า เวลาสวดมนต์ .~ a monk’s fan, a palm leaf fan, a fan of palm leaf, palm leaf with a long handle used as a facescreen. (t. lptÐøbI z nI ) ~ öt. lp]tbI z nI ÷ ~ (qm$øbI z nI ) ~ t. lptj ~ Tnj , RW k j y pj ~ qrptj ~ (pN i kj t . lj p tÐ j ~ Dm? dI p nI ~ 2 8 4 · ) ~ (pN i kj p tÐ j t . lj ~ (t)øtie]q.tj~ e]q.tj~ agá du E ~ ti a gá du E ~ ti g ehagá du E ~ ซี เ มนต์ ‚ ปู น ขาว.~ cement, mortar, plaster, a coating brick. (wzI r øsu À )~ (elp)~ (qu D .)~ agá e t~ nrpet~ (q)øetrqj~ (q)øDm?rqj~ R.Halliday )~ sH j p i ß 13~ สิ บ สาม‚ ๑๓.~ thirteen. ซี เ มนต์ ‚ ปู น of plaster over (etrq)~ etrqj ~ rqj D Rj ? ~ rqj D Rj ? mtW · g , mgà j p nj \ pk. rj ~ (rqj D R ? j ø gH j Bqj pÐit j rm[. cj ø RH j D R ? j ø vi ) ~ ธรรมรส‚ รสแห่ ง ธรรม‚ รสของพระธรรม.~ the sweetness of the Law or Dhamma. (Dm? ø rq)~ Dm? r q.~ taste or (q)øp×ìrqj~ (sHjqunj)~ สิบห้ า.~ fifteen. (p×ì r q)~öpXË d q÷~ p×ìrqj~tSÁyjc> ,~ (sË ) øöt[÷øtCYa.disËj~ ötCYa.ditÑj÷~ tCYa.duisËj~ ötCYa.duit[ j÷~ วั นอาทิ ตย์ .~ Sunday . (a. di sË ø w>r)~ öa. di t[w>r÷~ tngá e ×W e nÁ~ (å)øtN’cj]kek.åj~ (kL åj ~ lAi åj e kN . åj ~ ekN . åj tN ’ cj ~ ekN . åj \ dcj ~ ekN . åj g x’pj ~ TU p j \ pk.)~ ยอด‚ ขี ด สุ ด ‚ จุ ด สุ ด ยอด‚ จุ ด ขี ด สุ ด ‚ จุ ด ที่ สู ง ที่ สุ ด .~ roy al precincts, pinnacle. (ek. åi ) ~ (qi K r)~ (TU p i k )~ (kU å )~ aTW å j f[.,~ (å)øtN’cj]kek.åj\p.q.dj~ ekN. åj\p.q.dj~ kLåj\ p.q.dj~ tN ’ cj \ p. q. dj ~ ekN . åj \ dcj w cj ~ ekN . åj g x’pj s l· cj TU p j \ pk. \p. q. dj ~ ยอดแหลม ของตึ ก หรื อ ของปราสาท, ยอดปราสาท‚ ยอดสู ง แหลม.~ a spire, a steeple. (p>q. døkU å ß p>q. dgà ß p>q. døqi K r)~ \p. q. dj a TW å j a f[.,~ \p. q. dj s u l sj m W n j , Kºnj ~ \p. q. dj f[.,~ \p. q. dj T W å j ~ \p. q. dj e S. cj ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 71ø๗๑ ø 7 1 ø(øU åj ) øtM · gi zîkU åj ~ du E gi zîkU åj ~ du E mN ’ · TU p j \ pk.ømN ’ · k: hj ø mN ’ · e kN . åj k : h j ro k: ’ i p j tM . tj ~ tM . tj g mL ’ i cj p dto p: Y d u E g H j ~ (du E wW · mN ’ · p: Y z ercj ; ’cj r . ze\ghj ø r. z¾gi hj ø r)~ เขาคิ ช ฌกู ฎ ‚ เขามี ย อด เหมื อ นแร้ ง .~ ¤¤ the Vulture’s Peak õõ , name of a mountain near Rājagaha. (gi zîøkU å )~ gi z Ë Ñ ku å j e t. cj ~ ø(øU åj ) øtM · si tÐkU åj ~ du E si tÐkU åj ~ ötM · si ] tkU åj ÷ ~ ödu E si ] tkU åj ÷ ~ tM · (du E ) mN ’ · TU p j \ pk. msi e s. nj ~ จ◌ิตรกู ฏ ‚ ยอดประหลาด.~ the Citrakuta hill. (si tÐøkU å )~ ösi ] tkU å ÷~ si tÐku åj e t. cj ~ Snj , ]kyj s W . aTW å j yHie q. et. cj ~ (t)ø}ti×utj~ (ttjekNcj)~ (ttje$cj)~ หน้ า ผาก‚ ดิ ล ก.~ a sectarian impressed on the forehead. nfU, mH t j ~ nfU , Ïer,T.,eq. mH n j k U ~ mark on รอยเจิ ม ‚ รอยแต้ ม หรื อ เจิ ม ที่ the forehead, a mark (si tÐk)~ ösi ] tk÷~ (ti l k)~ mH n j kU ~ (t)øttj}ti×utj~ qP }ti×utj~ pWmttjekNcj~ to make the sectarial mark, colo(u)red sectarian mark on the forehead. (nl. åøelK>)~ nfU , er,~ (t)øtM’tj~ tu tj tu tj ~ scj tM ’ tj ~ z· cj tM ’ tj ~ dmu cj y ×Ð j ~ ödmu cj y ï ×Ð j ÷ ~ (dmu cj y nj ø v,lM ’ hj K[ê)~ หู ก ‚ เครื่ อ ท่ อ ผ้ า .~ a loom. (t×Ð)~ öt‚ ×Ð÷~ (t×Ðk)~ öt‚ ×Ðk÷~ (ewm)~ rkj k nj , ~ rkj k nj , scj ~ (t)øtWIbW’icjektj~ แวดล้ อ ม‚ ห้ อ มล้ อ ม‚ ล้ อ มรอบ.~ surround. (pri w>erti ) ~ öpri w>yti ÷ ~ |K· r · = ~ surrounds, to (tÐ)øö pÐ÷ ø eTrj xpgu tÐj ~ öeTrj xpgu pÐj ÷ ~ xpgu tÐj ~ öxpgupÐj ÷ ~ the elder Upagutta. (xpgu tÐøeTr)~ öxpgupÐq¸wi r ÷~ xpgu t j e Trj ~ (t)øedàtjlutj~ edà tj mu tj ~ edà tj lM ’ tj ~ edà tj bL , ebL tj ~ edà tj mH . r.~ pW mu tj ~ pW lM ’ tj ~ pW lM ’ tj lu tj lu J ~ wrong behavio(u)r. (mi s¦.øs.r)~ mH . ,eq.ak[cj Á ~ (D)ødeg>Dj~ dek.tj~ monitor lizard, a (Û)ødduikÉjwÛj~ (ว◌ัฏฏทุ ก ข์ ) ‚ (esW . · ` 190· ) ~ ตะกวด‚ จะกวด.~ lizard. (eg>D.)~ fW t j ~ an iguana, (ddu i kÉj m egtj e gcj dM · cj pW m kÐ’E d H j ø pW m K[Õi t j ß pW m dH j pW m lu J ) ~ วั ฏ ทุ ก ข์ ทุ ก ข์ ใ นวั ฏ ฏะ‚ ทุ ก ข์ คื อ การเวี ย นเกิ ด เวี ย นตาย.~ suffering from the ronnd of rebirths, the suffering of existence. (wÛødu kÉ ) ~ (d¡ ) ødlid¡j~ v,duigàtj~ คนจน.~ wretched, (tÐ)ødinrtÐj~ tCYeku.·bt·~ bзtCY~ night. (di n ørtÐi ) ~ evil of transmigration, the wåj S cj , rY ~ wåj d u k É ~ poor. (dli d¡ ) ~ dli d j ~ qU S cj , rY ~ ทิ น รัติ ‚ วัน และกลางคื น .~ day and din rtj ~ enÁ×H Á cj v x< j ~ (t)ødugàtj~ (v,duigàtj~ v,du i gà j mea. nj ku E pu i vj h . nj \ db[ j r tì j hW · mW Y kuE \ db[ j ) ~ คนจน.~ a poor-man. (du gà t øm×u Q )~ (du gà t øpu ri q )~ (dli d¡ ) ~ (ni d¯ n )~ qU S cj , rY ~ (t)ødusËritj~ dusËRuitj~ edà tj p åi p tÐj hW · d ,r,~ edà t j lC tj p åi p tÐj hW · d ,r,~ ทุ จ ริ ต .~ misconduct, sin. (du sË ri t )~ du sË Rui kj ~ du s Ru i kj ~ 72ø๗๒ø 7 2 li Kj g tu E e zN . j (tÐ)øedwdtÐj~ เทวทัต ต์ . ~ a cousin of Gotama the Buddha when prince Siddhattha. (edwødtÐ)~ edwdtj ~ (z)øedwr.zj~ n.Y e dwto ß qM i cj » ס j ø qM i c j » Â×j ß qM i cj » ס j n .Y e dwto mpu i cj | pI sM i n j \ pm. nj lwj q W R à j /> ~ เทวราช‚ เทวดาผู้ พ ระราชา‚ พญาแห่ ง เทวดา‚ พระอิ น ทร์ . ~ the king of the gods, Indra. (edwør. z.)~ ntj m cj , ~ (Q)øed>mnQj~ (rm{. cjtitjøed>mntjøqWgjgsuitjktj)~ pW m hW · m i p jsu i tÐj ~ pW g L · su i tÐj hW · m i p j ø hW · d H j t qu i K jsu i tÐj md,eqC . · s · cj tU ~ pW m gL ’ i kj e qC . · t o su i tÐj ~ pW m dH j d du i kÉ j su i tÐj ~ โทมนั ส ‚ ความเศร้ า ใจ‚ ความเสี ย ใจ‚ ความเป็ นทุ ก ข์ ใ จ‚ ความยิ น ร้ า ย.~ dejection, tribulation, gloom, melancholy, grief, sorrowful, (ed>mnQ)~ ed>mnqj ~ si t j m K[mj , q. \Kcj , ~ ×H l u · , mq.y. \ Kcj , ~ (sì ) ødW i w sì j ~ dejected. (dW i w sj ø v,lM ’ hj K[ê)~ gl. nj/>p>cj ~ lhu J />p>cj ~ ทวิ วจน์ .~ dual. (dW i ø wsn)~ dW i wu sj ~ sk.,×H s j K W n j , ~ a (z)øDm? r .zj ~ Dm? r . z.~ qM i cj D R ? j ~ k[.j ] tyj ~ k[.j qM i cj D R ? j ~ k[.j } tY qM i cj D R ? j ~ k[.j } tY msu i n j d H j t o qM i cj D Rj ? ~ ธรรมราช‚ ธรรมราชา‚ พระราชาแห่ ง ธรรม‚ พระพุ ท ธเจ้ า .~ a just or righteous king, a righteous king, king of Dhamma, king of justice or righteousness, the Buddha. (Dm? ø r. z.)~ Dm? r . zj ~ Dm? r . z.~ tr.,mcj , ~ Bu r .,~ (tu ) øD.tu j ~ the (D.tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ ธาตุ . ~ element of an element, words, grammatical or constituent part, verbal root. D. tj ~ (D. tu ) ~ (tu)øD.tujkN’kjkN.Y~ (el. kqi d¯ i ø 113· ) ~ D.tu j s lu i kj s l.Y ~ pW D .tu j pnj \ pk.rj p: Y k .ykN ’ kj kN . Y s lu i kj s l.Y a . mpз gN o lu J ß lP · v .tj hu i tu j ×U gN o lu J dH j t mj ~ ความกํา เริ บ ของธาตุ ท ั ้ง สี่ ใ นร่ า งกาย เช่ น ท้ อ งเสี ย ‚ ฝ นั เพราะท้ อ งเสี ย เป็ นต้ น .~ disturbance of the elements. (D. tu ø ekÉ. B)~ D. tj e K[. kj K[.,\Kcj , ~ (tu ) øD.tujk[.j~ พระธาตุ ‚ พระบรมธาตุ ~ a relic, relics of a Buddha. (D. tu ) ~ D. tj e t.j ~ D. tj e t.j e mW e t.j ~ (tu)øD.tujeq.jdË.·~ the eight hair relics given by Gotama Buddha to the tow Mon-merchant brothers. (tu ) øD.tujeq.jlà’cj~ estI yj D .tu j e q.j l gu cj ~ D.tu j e q.j k[.j là ’ cj ~ estI y j là ’ cj ~ D.tu j e q.j e stI yj là ’ cj ~ k[.j là ’ cj ; ’cj m vj ~ estI yj T wj ti ku mÚj ~ พระเจดี ย์ ทองชเวดากอง ของชาติ มอญ อยู่ ในเมี อง Rangoon. ~ Thāt sok legung, the famous Shwe Dagon Pagoda at Rangoon. (ti ku mÚøesti y )~ ö}ti ku mÚesti y ÷~ eRä ti ku mÚj Bu r .,~ eRäti g u · Bu r .,~ (tu)øD.tujpnjø(tiß ;.j ß pMtj ß k[.)~ ธาตุ ทั ้ งสี่ · (ดิ น‚ นํ้า ‚ ไฟ‚ four elements, namely earth, water, fire and air. D. tj e l,p> ,ø(e\mß erß mJ , ß el)~ ลม.)~ the (stu ø D. tu ) ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 73ø๗๓ø 7 3 ö]t÷øönkæ}tj÷~ önkæ}tjø27øm÷~ qN·cj~ gek.· qN · cj ~ qM n j qN · cj ~ öqN · cj n kæ}tj ÷ ~ öqM nj qN · cj n kæ}tj ÷ ~ นั ก ขัต ‚ นั ก ขัต ต์ ‚ นั ก ษั ต ร‚ ดาว.~ a star, constellation, lunar mansion. (nkÉ tÐ)~ önkæ]t÷~ nkÉ t j ~ ]kyj ~ ]kyj s u ~ t. r.~ ötì ÷ øn.rIrtìj~ »t¸irtìj~ |bortìj~ a woman. |bo p rY ~ นารี รั ตน์ .~ the jewel (n.rI ø rtn)~ ön.rI r tì ÷ ~ n.rJ r tj ~ mi n j , mrtn.~ of (t)ønigàhItj~ (ni gà hi tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ gpj wj p: ’ E p: ’ i kj ~ gpj wj r . nj qÒ’i tj ~ biס ’ mgpj wj ef: . tj mà , øa· ~ bi ס ’ mni Q yj ku E rQqW ’ i rj p i m mtW · g , aøqW ’ i rj ß »øqW ’ i rj ß xø qW ’ i rj~ นิ ค คหิ ต ‚ นิ ค หิ ต .~ the character ø · , an Anusvara or a dot above a vowel, restrained, confined, rebuked. (ni gà hI t )~ ni g à h i t j ~ hu i tu j ×U q tÐi m ni Q yj ku E r QqW ’ i rj p i t· tuY mgpj wj e f: . tj si nigà hI tj mà , yM ’ r~ ( k r $· ni gà hi tW. a wi w e å n mu e K n g yH ti x sË . rI y tI ti ni gà hI t· ~ y· bi ס ’ ` }yo cj bi ס ’ (TN hj mN’ · q ò. nj v· cjr o m tÐj \ m.j ) mW Y ~ kr$· ` nj k r$j ~ ni gà hi tW . ` r. nj qÒ’i tj e kL · tu Y ~ awi w eån` e;· h gW · lP · kj ~ mu e Kn` np>cj ~ gyH ti xsË . rI y ti ` p: · gpj wj e f: . tj ~ »ti t q? . ` hu i tu j dH j q .j g H j r ` t· bi ס ’ ` njbi ס ’ (TN h j m N ’ · q ò. nj v · cj r o m tÐj \m.j ) gH j ~ nigà hI t· ` nigà hI tj ( ni gà hi tj ) mà , yM ’ r~ akÉ rj bi ס ’ gH j r. nj qÒ’i tj e kL · kr$j tu Y huitu j m gpj w j e f: . tj np>cj m hgW · lP · kj si ni gà hI t j ( ni gà hi tj ) mà , r~ akÉ rj r . nj qÒ’i tj ekL · k r$j ( kRu i $j ) tu Y gpj wje f: . tj ø (a· ) ø~ ø(qd¡ e Bdqgá h ø13· ß 19· ß 23· ) ~ (tÐ)øni sË B tÐj ~ öni t[BtÐj ÷ ~ pi @ p>tj ni sË B tÐj ~ d>njpi @ p>tj w tÐj d mL i ~ d>nj wtÐj p i @ p>tj lM ’ i n j ~ d>nj p i @ p>tj a . h. reB. zu i n j m ku E dM · cj ku Bi kÉ ’ qGá ø ku q . m$I rj ø q. me$rj t· zM hjzM hj tC Y lM ’ i nj k . lhgW · qà ’ tj \ K.~ d>nj w tÐj d mL i ~ นิ ตย ภั ตต์ ‚ นิ ตยภั ต‚ อาหาร หรื อ ค่ าอาหาร ที่ ถวายภิ กษุ สามเณรเป็ นประจํา .~ assured food, regular supply of food. (ni sË ø BtÐ)~ öni t[BtÐ÷~ ni s Ë Btj S W m j , ~ a|mY S W m j , wtj ~ (tÐ)øöt[÷ønisËwtÐj~ önit[wtÐj÷~ (wtÐjdmLi)~ นิ ต ยวัต ต์ ‚ นิ ต ยวัต ร.~ perpetual observance. (ni sË ø wtÐ)~ öni t[wtÐ÷~ ni s Ë w tj ~ (tÐ)ønimitÐj~ nimitÐjqNY~ qN Y ~ eqN . Y ~ wt¸’\db[ j m hu J p[,T½ , lwj hu i tu j Ku i hj p er· p : Y g t~ hu i tu j ~ hu i tu j t · mU l k. r$~ hu i tu j tN · d dH j g x’pj e ;· ~ hu i tu j tN · mU l e;· ~ hu i tu j tN · Rui h j t· m U l k. r$e;· ~ a. Ru i $ mj ~ agá z . tj } t’· | bo ~ tSi p j ø qmÐJ ø msM t j l wj nmpз } ti ×u t j ~ นิ ม ิ ต ต์ ‚ ลางน◌ิมิ ต ต์ ‚ ลาง‚ ลางสัง หรณ์ ‚ สิ่ ง ที่ บ อกเหตุ ดี หรื อ ร้ า ย ล่ ว งหน้ า ‚ เหตุ บ อกล่ ว งหน้ า ‚ เหตุ ‚ เค้ า มู ล ‚ นิ ม ิ ต บุ รุ ษ สตรี ‚ อวัย วะสื บ พัน ธ์ ข องชายหญิ ง ‚ เครื่ อ ง หาย‚ ไทยเขี ย ¤นิ ม ิ ต õ แปลว่ า ¤ฝ นั õ.~ omen, cause, reason, condition, the male or female organ of generation, pudendum, a sign, mental image, a mark, token, a stamp, imprint. (ni m i tÐ)~ ni m i t j ~ ae]k. cj , ~ ae]k. cj , a. Ru·~ a. Ru · ~ agá> z. tj ~ amH t j ~ amH t j a q.,~ amH t j t · S i p j ~ mH t j e ]k. cj , ~ (t)ønim?itj~ ni m? i t j b dH j ~ ni m? i t j b dH j RU p j ~ epL c j b dH j p RU pj ~ kÐ’E b dH j ~ นิ ม มิ ต ‚ นฤมิ ต ‚ นิ ร มิ ต ‚ เนรมิ ต ‚ แปลง‚ ส้ า ง‚ ทํา .~ created, made, forming. (ni m? i t )~ fnj 74ø๗๔ø 7 4 li Kj g tu E e zN . j Scj , apj q vj ~ Bnj S cj , apj q vj (tÐ)ønier.Dqm.ptÐj~ (pW m a. su i p j d dH j su i tÐj estqi kj si tÐzRU pj t· m pL ’ i tj ~ w> ` pW m a. su i p j d dH j m plu i tj e kL · su i tÐj estqi kj si tÐzRU p j t· ) ~ (]t.Y a Bi D m? t¸ q gá h ø 3 1 8· )~ pW m a. su i p j d dH j m plu i tj e kL · t$H . r. gt· m eTN n j s pj p: Y w Ûj ~ นิ โ รธสมาบัติ . ~ attainment of cessation of consciousness. (ni e r. Døqm. ptÐi ) ~ ni e r. Dqm. ptj ~ huitujma. suipjddH j suitÐjestqikjsitÐzRU pjt·mpL’iaja. auitjtuYnier. Dqm. ptÐjmà,r~ (tÐ)øö]t÷øentÐj~ öen}tj÷~ skÉ’~ mtÐj~ öm}tj÷~ เนตต์ ‚ เนตร‚ ตา‚ ดวงตา‚ หน่ ว ยตา‚ นั ย น์ ต า.~ the eye. (entÐ)~öen]t÷~(skÉ ’ )~öskæ’÷~ m[kj s i ~ (tÐ)øö]t÷øek.njmtÐj~ öek.njm}tj÷~ ek.njm tÐj l mË · kj mN ’ · a p: Y e K: . cj m }tj g H j ~ ช่ อ งตาดํา ‚ รู ม่ า นตา.~ pupil eye, pupil of the eye. (akÉ i ø t. r.)~ (entÐ øt. r.)~ öen]tt. r.÷~ m[kj S nj ~ m[kj n kj w nj ~ atW c j , m[kj k lu · , kel,~ (tÐ)øö]t÷øgtuipjmtÐj~ ögtuipjm}tj÷~ eyelid. (entÐøs¦d)~ öen]ts¦d÷~ Ktu i p j m tÐj ~ öKtu i p j m}tj ÷ ~ หนั ง ตา.~ the m[kj e K> kj ~ m[kj K mj , ~ m[kj K W · ~ m[kj r sj ~ (tÐ)øö]t÷øteq.jmtÐj~ öteq.jm}tj÷~ teq.jmtuinjp:YeK:. cjmtÐj~ ขนตา‚ ขนหัง ตา.~ eyelashs. (pKu m )~ (pmH ) ~ (akÉ i g )~ m[kj e t. cj ~ m[kj e t. cj e mW , ~ (tÐ)øö]t÷ødWcjmtÐj~ ödWcjm}tj÷~ gW cj m tÐj ~ ktu i cj m }tj ~ eKã mtÐj ~ öeKã m}tj ÷ ~ เบ้ า ตา.~ the orbit of the eyes or eye socket, the eye socket or orbit of the eyes. (akÉ i ø kU p )~ m[kj k W c j , ~ m[kj t W c j , ~ (tÐ)øøeKã mtÐj~ the depression around the eyes. (Dm?dIpnIø4 6 1·)~ (tÐ)øö]t÷øge;.cjmtÐj~ öge;.cjm}tj÷~ (esW.·~ 173·ß 493·)~ ลู กตา.~ m[kj l u · , ~ m[kj l u · , m[ kj S nj ~ (tÐ)øö]t÷øbLcjmtÐj~ öbLcjm}tj÷~(144·)~ ลู กตา.~ eyeball. (entÐøpi@)~m[kjlu·,~ the eyeball. (entÐø pi @ )~ (akÉ i ø t. rk.)~ (tÐ)øö]t÷ødkomtÐj~ tN’cjdkom}tj~ the corner of an eye, of the eye . (akÉ i ø ek. åi ß entÐ ×Ð)~ m[kj s i e T.Ácj s W n j , ~ corner m[ kj s W n j , ~ (tÐ)øö]t÷ødNcjmtÐj~ ödNcjm}tj÷~ (147·)~ edNcjmtÐj~ öedNcjm}tj÷~ egNcj mtÐj~ öegNcjm}tj÷~ คิ้ ว.~ the eyebrows. (Bmu)~m[kjKu·,~ m[kjemH. cj~ (tÐ)øö]t÷ø;.jrmtÐj~ ö;.jrm}tj÷~ นํ้า ตา.~ tears, teardrops, lachryma. (entÐøzl)~ öen]tzl÷~ (aQu ) ~ m[kj r vj ~ (tÐ)øö]t÷øaikjmtÐj~ öaikjm}tj÷~ ขี้ ต า.~ excretion of the eyes, matter in the eyes. ((entÐøml)~ öen]tml÷~ m[kj e K[,~ (tÐ)øö]t÷øen.tÐj~ öen.}tj÷~ en.tÐjrtje]q.·ß en.}tjrtj eK[.Y~ เคี ยว.~ a sickle. (d>tÐ)~ öd>] t÷~ (lwi tÐ)~ ölwi]t÷~ t·sxj~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 75ø๗๕ø 7 5 (tÐ)øpkÉikBtÐj~ pi @ p>tj a. h. reB. zu i n j mgpj w j bà i n j ku E d>nj ku q Gá t· p: Y p kÉ j m· kj pkæj e sW kj ~ pi @ p>tj m gpj w j ku E d>nj lP . j gi tu mW Y w>rj ~ ป กั ขิ ก ภั ต ต์ (ป กั ขิ ก ภั ต ) อาหารที่ ถ วาย แก่ ส งฆ์ ก่ึ ง เดื อ นครั ้ง .~ food given on the first day of the waxing and waning of the moon, food offered on lunar fortnights. (pkÉ i k øBtÐ)~ pkÉ i k Btj ~ lSnj , pkÉ lSu t j p kÉ Ï lH ê apj eq. SW m j , ~ lKW Y t }ki m j l H ê apj e q. SW m j , ~ (d¯)øpesËkbud¯j~ k[.j e ;. tj m\gcj tJ e ktj D R ? j q sË p nj qW g j z ku v ,mW Y D wj e hcj hgW · tW · DR ? j e dL . · e bÐ. nj ku v ,qA. cj ~ พระป จั เจกพุ ท ธ , พระป จั เจกพุ ท ธเจ้ า ‚ พระผู้ ต รัส รู้ จาํ เพาะพระองค์ เ ดี ย ว.~ a Silent Buddha, Private Buddha, one enlightened by oneself. (pesËk øbu d¯ ) ~ aqJ , a\K.,qsË . el,p> ,kuiq i eq. Bu r .,cyj ~ (d¯)øqm?.qmÔ’d¯j~ (k[.j } tY m elpj \ gcj t J e ktj D R ? j q Ká t aqKá t gmL ’ i cj au i Qu J a lu E lu E z ku nqymÚêÍ. $j m |pY hW · m W Y ku E pW m pL n j g t,øhgW · g t,ebL c j b L n j ) ~ ผู้ ต รัส รู้ เ องโดยรอบ.~ Fully Enlightened One. (qm? . øqmÔ ’ d¯ ) ~ qm? . qmÔ ’ dj ~ (tÐ)øps¦.BtÐj~ p: Y } ko ×U m ku E pu i vj tu Y ~ p: Y k . lmku E pu i vj tu Y ~ aKi cj } ko ×U tC Y e scj tu Y KmI qGá t · m ku E pu i v j hW · g W · ~ aKi c jl kj k ro }ko ×U qP p ri e B. gj ( qP p ri Bu i gj ß qP \ pBu i gj ) tuY m tW · g , qP t · ×U tC Y e scj tu Y a .ø tC Y e scj a . tu Y ~ ป จั ฉาภั ต ß เวลาหลัง เที่ ย งที่ พ ระ ฉั น อาหารไม่ ไ ด้ ß เวลาภายหลัง บริ โ ภคอาหาร คื อ ตั ้ง แต่ เ ที่ ย งแล้ ว ไป.~ after a meal. (ps¦.øBtз ) ~ SW m j , s.,|pJ , qvj m H e n. kj Ï ~ SW m j , Bu x j , ep,|pJ , qvj m H e n. kj Ï~ SW m j , Bu x j , ep,|pJ , eq. aK> Ï~ (t)øpåiG.tj~ pW m eTY e pN . Dj ~ pW m dH j e d>q)~ ความโกรธแค้ น ‚ ความคับ แค้ น ใจ.~ resentment. (påi G . t)~ ö\pti G . t÷~ påi G . tj ~ (epN . Dj e d>q~ (tÐ)øpåiptÐj~ edà tj p åi p tÐj ~ edà tj lC tj p åi p tÐj ~ edà tj lC tj ~ pÒtj lC tj ~ ekL . nj ~ qP ~ ekL . nj b kj ~ edà tj b kj ~ qP b kj ~ qW ’ i n j b pu i nj edà tj b kj ~ pW m edà tj ~ ปฏิ บั ติ ‚ ทํา ‚ ทํา ตาม‚ กระทํา ‚ ประพฤติ .~ practice, conduct. (påi ø ptÐi ) ~ påi p tj ~ ak[cj < ~ k[cÁjw tj ~ k[cÁj\ Kcj , ~ (d)øpåipdj~ edà tj ~ edà tj p åi p dj ~ edà tj lC tj ~ edà t j w tÐj ~ edà tj lC tj p åi p dj ~ ความ ไต่ ไ ป‚ การดํา เนิ น ไป‚ ข้ อ ปฏิ บ ัติ ‚ ความประพฤติ . ~ means, method. (påi ø pd> )~ påi p dj ~ ak[cjÁ~ k[cjÁw tj ~ (å)øpåip>åj~ elM cj ~ elW cj ~ ลํา ดั บ ‚ กระบวน‚ แบบ‚ แบบแผน.~ order, succession. (påi ø p>åI ) ~ påi p> åj ~ asxj ~ (å)øbWYpåip>åj~ drift, course, bW Y e lM cj e lM cj ~ elM cj e lM cj ~ atu i c j e lM c j ~ โดยลํา ดับ .~ in succession, successively. (påi p>åi y .)~ asxj a .,\fÁcj ~ (t)øpmWYqWtj~ pmWYqWtjqW.~ qPmWYqWtjqW.~ in order, yW · g mI y j t· ` ki e lq t$H . mà , gH j lP p mWYqWtj ku E e ;· vi ~ (esW . · ` 84· ) ~ mi tÐj q h. y pmW Y qW tj qW . ~ (9 9 · ) ~ v,k: ’ hj ß v,hW · p mN i Qj ß v,qP m W Y qW tj qW . ~ v,hgW · p aqrj ß v,hgW · p aelwj~ 2 5 4· ~ 3 0 5· ~ (aeTcj e ;. tj ß aeTcj e q.Y ) ~ v,hW · p gRu ~ v,hW · p bN tj ~ eb¡ kj f[wj ~ 76ø๗๖ø 76 li K j g tu E e zN . j hW · r o g o ~ ดู ถู ก .~ despise, disdainful, to look down upon, to insult, contempt. (awv. tß a w m . nI )~ aTcj e q,qvj ~ aTcj a \mcj e q,qvj ~ (t)øpytjpytj~ บ่ อ ย‚ เป็ นประจํา .~ ef>cj e f>cj ~ frequently . lM ’ i nj k .lhgW · qà ’ tj \ K.~ mW Y K $mW Y K $~ tW ’ E ~ (aBi kÉ $ · ) ~ K$K$~ asxj m \ptj ~ (tì ) øpytìj~ ö\pytìj÷~ pW m lW I r j p r.~ pW m lW I r j p r. tN h j n ef: . tj a kÉ r j ø 41ø t· g H j pytì j ö\pytì j ÷ mà , yM ’ r~ (qd¡ e Bdqgá h ø17· ø 18· ) ~ pytì j t· gH j ti tjdH j p nj q .j mtW · g , (1)øq· wu å ` pW m m. tj p>cj ø aøqW ’ i r j mW Y m ~ (2)øwi w å` pW m lP · kj p>cj ø a.ß »ß »I ß xß x’ß ¿ß ]qß qß h~ (3)øq· fu - ` pW m TM tj d ,p>cj g L ’ i cj ø akÉ rj w gà akÉ rj w R à j ø25øm~ (4)ø»I q· fu å ` pW m TM tj d ,p>cj e a. nj ø yß rß lß w~ effort, endeavo (u)r, effort in uttering or articulation. (pøytn)~ ö\pytì ÷ ~ pytj ~ (sË)ønisËj~ nisËß T.wrß lM’injß dmLiß tW’E~ ถาวร.~ permanence. (nisË)~ |mYqvj~ (s)ønIsj~ yutj~ qwj~ kW~ ตํ่า ‚ เตี้ ย‚ เลว‚ ด้ อยกว่ า.~ low, inferior. (nIs)~ nisj~ (t¸)øprmt¸j~ (fuiljm|pY~ qB. wjarTm|pY~ qB. wjDRj?m|pY mdHjsMtj ;.·\p hgW·pLnjg t,øhgW · g t,ebL cj e bL . nj ~ qB. wj m |pY hM Y ku E p W m pLnj g t,)~ ปรมัต ถ์ ‚ ประโยชน์ อย่ า งยิ่ ง ‚ เนื้ อความอย่ า งยิ่ ง ‚ ความจริ ง อั น เป็ นที่ สุ ด ‚~ absolute sense, ultimate reality. (prmt¸)~ prmtj ~ (t¸)øbWYprmt¸j~ bWY\pmt¸j~ bL n j ) ~ โดยปรมัต ถ์ . ~ in bW Y a Stj ~ bW Y q B. wj m hgW · pL n j g t,ø mhgW · g t,ebL c j ultimate reality. (prmt¸et.)~ prmtj a.,\fÁcj ~ mef. kj \ pnj e q. qeB. a.,\fÁcj ~ (tÐ)øö]t÷øpritÐj~ pri }tj~ pRuitÐj~ öpRu i }tj÷~ pRu i tÐjg>T.~ öpRu i } tj g> T. mgW · d H j pM cj pM Y mgW · m cj mW Y l wj z ku hgW · ku E d H j p Ru i k j ÷ ~ pM cj pM Y ~ pW m mcj m W Y ~ ปริ ต ร‚ พระ ปริ ต ร‚ ความต้ า นทาน‚ เครื่ อ งป้ องกั น ‚ การป้ องกั น .~ protection or means of protection, safeguard, a (pri tÐ)~ (pri tÐ.)~ öpri ] t.÷~ (tÐ)øö]t÷ø;.jpRuitÐj~ charm, defence, preservation. (pri tÐ. $)~ ar· a t.,~ pri t j ~ ö;.jpRui}tj÷~ นํ้า พระปริ ต ร‚ นํ้า พระพุ ท ธมนตร์ . ~ charmed holy water. (pri e tÐ. dk)~ (pri tÐøxdk)~ pri t j e r~ (tÐ)øö]t÷øet.wjpRuitÐj~ öet.wjpRu i }tj÷~ a charmed thread. (pri tÐøqu tÐ)~ pri t j \ Kvj ~ (tÐ)øö]t÷øpÒopRuitÐj~ö pÒopRu i }tj÷~ charmed flowers. (pri tÐm.l.) pritjpnj,~ (tÐ)øö]t÷øef:.tjpRuitÐj~ öef:.tjpRu i}tj÷~ repeats the charm. (pri tз B$ti ) ~ pri t j R W t j = ~ (tì ) øpri$.ykrtjì~ rtì j m dH j qÒ’i p j tL ~ rtì j e k.nj } t’· e zN . j ~ p: Y r tì j qM i cj s kÒwrj T pH j \pk.rjt· g H j dH j r tì j mW Y \ pk.rj ku J ~ บริ ณ ายกรัต น์ . ~ the Crown Prince. (pri $ . ykørtn)~ öpri $ . ykrtì ÷ ~ amç , \fsj e q.rtn.~ q.,}kJ , rtn.~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 77ø๗๗ø 7 7 (z)ø(zÒ)øpribÔ.zj~ pribÔ.zÒj~ KmIpribÔ.zj~ KmIpribÔ.zÒj~ (\pB.zjß \pB.tjøv,lM’hjK[ê)~ gmIyjmN’·kuEedàtj megtjegcj gecCcja. kL’cj gecCcj }k’i cj ]kcj e ]k. wj ]kcj d ri cj a .~ KmI } t’· mC , q. qn. k[.j ~ KmI } t’· mC , bu d¯ q . q n. p: Y ; ’cj g l. ai ס i y et· ~ ปริ พ าชก‚ บริ พ าชก‚ นั ก บวชผู้ ช ายในอิ น เดี ย นอกพระ พุ ท ธศาสนา.~ a wanderer. (priø bÔ . z)~ öpri \ w. z÷~ (pri bÔ . zøk)~ öpri \w. zk÷~ pri bu i zj r hnj , ~ lH v< j lvj e q. ak[cj < yH i e q. rhnj , ~ (tÐ)øpriButÐj~ qP p ri e B.gj (qP p ri Bu i g j ß qP \ pBu i g j ) ~ rpj s pj ~ squ cj ~ qu cj s ~ squ i cj ~ du cj s qu i cj ~ sh.pj ~ rpj s pj s h.pj ~ rpj s pj p \pBu i g j ~ rpj s pj qu cj s p\pBu i g j ~ qP \ p Bu i g j e B.zu i n j p i @ p>tj ~ ku E pu i v j pi @ p>tj a . h.reB.znj (a.h.reB.zu i n j ) ~ eaten, enjoyed, made use of. (priø Bu tÐ)~ pri Bu t j ~ qu · , eS. cj a p j qvj ~ K· s .,apj q vj ~ Bu x j , ep,apj q vj ~ s.,eq. kj a pj q vj ~ (tÐ)øpriytÐj~ \pku i h j qL e p>t¸j q .qn.~ pW m ktj e bÐ.nj ø ktj lC t j ~ pW m ep: n j p: h j lC t j k tj e bÐ.nj p i å ktÐÑ j pi ~ พระปริ ย ัติ ‚ คัม ภี ร์ ศ าสนา‚ การเล่ า เรี ย นพระไตรปิ ฎ ก.~ adequacy or competency in the scriptures. (pri y tÐi ) ~ pri y tj ~ (d)øöpri q .dj ÷ ~ บริ ษั ท‚ congregation, the (qmÐJ)øpriq.djpnj~ ซุ มนุ ม.~ a company, assembly, audience. (pri q .)~ öpri q dj ÷ ~ pri q tj ~ suite, v,meRH j e qH j bu d¯ q .qn.pnj g ek.· mtW · g , Bi kÉ ’ ø(KmI } t’· ) ß Bi kÉ ’ nI ø (KmI | bo ) ß vp>qkø(xp>qÒj } t’· ) ß xp>qi k .ø(xp>qÒj | bo ) ~ บริ ษั ท สี่ ‚ คนนั บ ถื อ พุ ท ธศาสนา ๔ พวก คื อ ภิ ก ษุ ‚ ภิ ก ษุ ณี ‚ อุ บ าสก‚ และ อุ บ าสิ ก า.~ (t)øpÊ’tj~ qW ’ i rj mN ’ · z mL i cj k .le;· p i m .]tgH j pÊ’tj mà , r~ ehcj e r.cj ) ~ (#)øp> j~a vowel 3 matras long. (m]tøhW·eqcjß m.]tø ( pÊ’t)~ plu t j ~ (pW m Bqj e f: . tj ~ pW m ef: . tj B qj ~ li Kj bW hj ~ p>Èi ) ~ ปาฐะ‚ การอ่ า น‚ บาลี . ~ reading, a reader, original passage of a text. (p>#)~ p> j ~text, recitation, text, RW t j B tj \ Kcj , ~ Btj s .~ (d)øp>dj~ (mW Y p>d~ mW Y m ,~ qW g j m r×u k j ku p nj ~ ¼ pnj qW g j m W Y qW g j ~ บาท‚ ส่ ว นที่ ๔ แห่ ง กหาปณะ‚ ส่ ว นครบสี่ ‚ มาตราเงิ น มี ค่ า เท่ า กั บ ๔ สลึ ง หรื อ ๑๐๐ สตางค์ . ~ a quarter, a fourth (of kahāpaṇa). (p>d)~ p> dj ~ (tÐÑ)øö]tÑ÷øpiåktÐÑ j~ öpiåk}tÑ jpi÷~ pi å ktÐÑ j p i mtW · g , qu tÐj ö qU } tj ÷ ß a Bi D R ? j ß wi n yj ~ พระไตรปิ ฎ ก‚ หมวดสามแห่ ง ปิ ฎ ก, ปิ ฎ ก ๓‚ ปิ ฎ กทั ้ง สาม คื อ พระสู ต ร, พระอภิ ธ รรม, และ พระวิ นั ย .~ the triad of the Pitakas, the three Pitakas. (pi å ktÐy)~ öpi å k]ty÷~ (ti p i å k)~ ö}ti p i å k÷~ pi å ktj ~ pi å ktj q u · , pu · ~ (zZ)øpItiøp>em.zZj~ satisfaction (tÐ)øpuerBtÐj~ and pW m q: ’ i kj mL ’ i kj au i hj tM ’ i hj ~ ความยิ น ดี แ ละความปราโมาทย์ . ~ gladness. (pI ti ø p>em.zZ ) ~ ×H sj q kj w mj , e\m.kj \ Kcj , ~ p: Y qW g j kL . hW · ku E pu i vj $ J ~ SW m j , ms.,mJ e RH , aBriq.dj~ smN i Qj ~ sf[Õnj mN i q[ j ~ mN ’ · ku E mN i Qj m dH j sN a .h.r~ mN i Qj s mN i q[ j ~ โปริ ส าท‚ กิ น คน‚ มี ค นเป็ นอาหาร‚ คนกิ น คน.~ a maneater, cannibal, man-eating. (ep>ri q . d)~ ep>ri q . dj ~ lU q .,s.,~ (t)øpuicj\p.tj~ มาณ.~ eklj e kL w j /tj kN . tj ~ etM . j e t.j S ~ ประเมิ น ‚ คาดเอา‚ กะประ conjecture, estimate, assess. Knj Á mH n j , qvj ~ Knj Á mH n j , tW k j S qvj ~ (å)ø\pek.åikuiåj~ (sHjkuiåjmvj)~ (sH j m h. lkÉ j ø sH j l kÉ j e zN . j ø sH j l kÉ j p>Èi t· g H j dHjmW Y \ pek. åi ku i åj m vj r )~ (1ß000ß000)~ ล้ า น.~ หนึ่ งล้ า น. (๑‚๐๐๐‚๐๐๐)~ million, a million, one million. ( 1,000,000). (dqqtøqhQ)~ (ni yu t )~ (dqølkÉ · ) ~ qnj , ~ tqnj , ~ (1ß000ß000)~ ni l hu tj ~ (sH j \ pek. åi ku i åj m vj ~ mW Y ku i åj e zN . j ø mW Y m h. ku i åj ø mW Y ku i åj p>Èi t· g H j dH j mW Y ni l hu tj ø r)~ (10ß000ß000)~ หนึ่ งโกฏิ ‚ สิ บ ล้ า น.~ ten million. (ek. åi ) ~ ku e å~ ni l hu tj t· cj ~ (sH j ku i åj e zN . j ß sH j ni l hu tj t· g H j dH j mW Y ni l hu tj t· cj ø r)~ (100ß000ß000)~ หนึ่ งร้ อ ยล้ า น.~ one hundred million. (dqek. åi ) ~ Syj k u e å~ aq· K[j ø rm{.cj ti tj ø aq· K yj ~ aqeKá y j y[· cj ~ (aqcj G Y ~ aqcj G Y y[· cjø v,lM ’ hj K[ê)~ (kL · ku i åj e zN . j ß sH j ni l hu tj t·cj ø t· g H j dH j mW Y a q· Kyj ø r)~ (1ß000ß000ß 000)~ (qd¡ > qKá [ .mN ’ · lM i hjqu v ø140øm)~ อสงไขย‚ หนึ่ งอสงไขย‚ หนึ่ งพัน ล้ า น (สหรัฐ อเมริ ก า), หนึ่ งล้ า น (อั ง กฤษ). one thousand million, one billion. (aq· K[)~ (aqeKá [ y[)~ (qtøek. åi ) ~ ku e åtr.~ (å)øeÆ.· ku i åj ~ eÆ.· ku i åj gÎ i r tì j ~ มงกุ ฎ.~ a crown, diadem. (mku å ß mu ku å )~ mku i å j ß mku i å j q rfU ~ rtn.K[yj T .,eq. eK> cj , svj , ~ (D)øpNDj~ epN.Dj~ DR? j e pN . Dj ~ (pN tj ø epN . tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ epN . Dj e d>q~ ed>qeTY epN . Dj ~ pW m eTY e pN . Dj~ ความโกรธ.~ rage, anger. (ek. D)~ öe]k.D÷~ am[kj ~ (å)ø(t)ø\p.kåj~ \p.ktj~ (sI K L ~ \p. T.\p. eT.j ~ m· k j g twj \ p. kåj ~ kL , f: , ~ kL , tM , ~ dH j \ p. kåj ~ psË kÉ gtmtj Ð )~ ปรากฏ‚ สํา แดงออกมาให้ เห็ น ‚ ชั ด เจน‚ แจ่ ม แจ้ ง‚ ประจั ก ษ์ . ~ clear, apparent, evident, manifest. (p> kå~ p> kt)~ Tcj RH. ,qvj ~ epãlW c j q vj ~ epãlW c j T cj RH. ,qvj ~ (d)ø\p.q.dj~ \p.q.djpnjkLcj gL’icjeT.j gL’icjtN.Y~ (nס j ~ qC i qM i cj ~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ qC i tN ’ cj ] kek. åj ~ qC i mN ’ · ku E tN ’ cj ] kek. åj gL ’ i cj e T.j gL ’ i cj tN . Y gL ’ i cj tRuinj gL ’ i c j t Ruinj tN . Y mdH j dN . Y dM · cj ¿ kr. zj ~ qC i mN ’ · ku E BU m j T pj T pj mgpj w j qZ’ cj q: ’ i k j su i tÐj ~ r. zwcj ~ wcj qM i cj ~ ปราสาท‚ เรื อ นชั ้น ‚ เรื อ นมี ย อด ซึ่ ง เป็ นที่ ป ระทั บ องกษั ต ริ ย์ ‚ ราชวัง .~ a graduated turret surmounting the roof of a palace or a monastery or a royal barge, palace, castle. (p>q. d)~ ö\p. q. d÷~ \p. q. dj ~ si t j ] kvj l cjB W y j r .Bu · a SÁcj S Ácj yHie q. aeS. kja xJ , ~ eT.j ~ gu i h j ß eTM . j ß dewcj ß gW ’ i cj ß ge\mcj ß Kl· k j K L ’ i cj p : Y b dcj ~ เวิ้ ง หรื อ โพรง ใน ผนั ง ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 79ø๗๙ø 7 9 กํา แพง‚ ซอกเว้ า ที่ ผ นั ง .~ niche .~(Bi tÐi ø gu h .)~ n· r · k lu i c j ~ n· r · g U l u i $ j ~ tN . Y ß tRu i nj ß tRu i nj tN . Y ~ p>nj pN ’ tj ~ sri zj m K[êKrkj l wj pu tj g L tj l wj ku E dH j RU p j tN hj tN hj q .j ~ ลวดลาย‚ เส้ น ที่ เ ขี ย น หรื อ แกะสลัก ให้ เ ป็ นรู ป ต่ า งๆ.~ tracery, carving. (ts¦nøkl.)~ (ts¦nøkm? ) ~ pnj , pu a ttj ß pnj , pu a lu p j ~ (t)øe\ptj~ |p’itj~ เปรต.~ a departed ghost. (ept)~ öe\pt÷~ |pi t j ~ |pi tÐ.~ (t)øe\ptjeÆ.·~ |p’itjeÆ.·~ a female departed ghost. (epti nI ) ~ öe\pti nI ÷ ~ |pi tÐ.m~ (t)øfe;.cjlMitjtuY~ (tÐ)øflqm.ptÐj~ (esW . · ` 257· ) ~ \ftj ¹ ~ pcj p nj , es¹~ (pW m lu p j s fu i l j ~ pW m lu p j s arhtÐfu i l j ) ~ ผลสมาบัติ . ~ attainment of fruition. (fløqm. ptÐi ) ~ flqm. ptj ~ (tÐ)øebÒtÐj~ q.jebÒtÐj~ (ebÒtjøv,lM’hjK[ê)~ สีแดง.~ red. (rtÐ)~ nJqvj~ (tÒ)øbzîG.tÒj~ b.zî G.tÒj~ mNiQjgsuitj~ v,mgsuitj~ v,l[Õicjmgsuitj ek. nj gu k j e k. nj T · c j d ,du c j e f[· l wj a q· g su i tj ø ami c j g su i tj tu Y ~ เพชฌฆาต‚ คนฆ่ า ‚ ผู้ ฆ่ า ‚ (เจ้ า หน้ า ที่ ป ระหารชี วิ ต นั ก โทษที่ ต้ อ งโทษประหาร). an executioner. (wzîøG. tk)~ (wDøk)~ qU q tj ~ qU q tj a . $. q.,~ (øãß t)øbpã ~ (bpãtM·øesW.·` 265· ) ~ (bp>tj ß bp>tj tM · ø v,lM ’ hj K[ê )~ bpã du E ß bp> tj du E ~ bpã \zhj ~ bp> tj \ zhj ~ dL , ]qcj mpu i tj q ku Ûj m WYlP . j ~ pp>tj tM · mpu i tj ~ bcj pu i tj ~ bcj \ zhj ~ prcj \ zhj ~ ฝ ัง่ ‚ ตลิ่ ง ‚ หน้ า ผา‚ เหว.~ a chasm, a precipice, a shore or bank of a river, declivity, cliff. (pøp>t)~ kmj , p> ,\ptj ~ et. cj k mj , p> ,~ (sì)øbhuwsìj~ bhUwsìj~ (bhuwsjß bhUwsjøg,)~ วัจ น์ . ~ the plural number. wi B tÐj m tW · lM i hj m gL ’ i cj ~ พหุ (bhu ø wsn)~ bhu wu sj ~ am[. ,ku i e h. eq. wi B tj ~ (qmÐJ)øøp:Yqd¡ > b[. kr$j qkÒtøq· ‚ qÒ’i å j t · gH j pã pÐi t j w sì j ø 3ømtW · g , (1)ø\db[ j wt¸’mW Y g H j dH j ø ¿kwsì j ~ (2)ø\db[ j w t¸’/>t· g H j dH j ø dW i w sì j ~ (3)ø\db[ j w t¸’gL ’ i cj ×U />t·gH j dH j ø b hu w sì j ~ ø p: Y p>Èi KN · sI e rcj l wj ø 2øwsì j mtW · g , (1)ø\db[ j w t¸’mW Y g H j dH j ø ¿kwsì j ~ (2)ø\db[ j wt¸’qP pз ×U /> tu i n j a . gH j dH j ø bhu w sì j ~ ø p: Y e agá li k j KN · sI e rcj z ׸j l wj w sì j tu p j qM h j eku . · p>Èi ~ ø eq· KN · sI e rcj z ׸j b dH j l wj ø 3øwsì j mtW · g , (1)ø\db[ j w t¸’mW Y dH j ø ¿kwsì j ~ (2)ø\db[ j w t¸’×U /> tu i n j a . gH j dH j ø bhu w sì j ~ (3)ølM i h j g $nj q Ká [ . hW · t J g L ’ i c j e a. nj g H j dH j 80ø๘๐ø 8 0 li Kjg tu E e zN . j øawsì j ~ ø ไวยากรณ์ สัน สกฤต แบ่ ง เป็ น ๓ วจน์ คื อ สิ่ ง เดี ย ว เป็ นเอกวจน์ ‚ สองสิ่ ง เป็ นทวิ ว จน์ ‚ มากกว่ า สองสิ่ ง เป็ นพหุ ว จน์ • ~ ø บาลี จ ัด เป็ น ๒ พจน์ คื อ สิ่ ง เดี ย ว เป็ นเอกวจน์ ‚ สองสิ่ ง ขึ้ น ไป เป็ นพหุ ว จน์ • ~ ø อั ง กฤษ จัด เหมื อ น บาลี • ~ ø ไทยจั ด เป็ น ๓ วจน์ คื อ สิ่ ง เดี ย ว เป็ นเอกวจน์ ‚ สองสิ่ ง ขึ้ น ไป เป◌็นพหุ ว จน์ ø พหู ว จน์ ‚ จํา นวนที่ ไ ม่ รู้ ว่ า มาก หรื อ น้ อ ย เป็ น อวจน์ . ~ (zZ)øöz[÷øb.$izZj~ öb.$iz[j÷~ (bNikjøv,lM’hjK[ê)~ การค้ า ขาย.~ trade. (w>$i zZ . )~ öw>$i z[.÷~ ku nj qW yj \ Kcj , amé~ (t)øbud¯B.qitj~ by the Buddha. twH j p>cj k[.j ] tyj ~ \pku i ®j tW hj p>cj k[.j ~ พุ ท ธภาษิ ต .~ spoken (bu d¯ ø B.qi t )~ bu d ¯ B .qi t ~ Bu r .,eh.j e t.j mU q vj ~ (tÐ)øötW÷øöt~÷øeb.DiqtÐj~ eb.DiqtWj~ eb.Diqt~j~ }t’· lM wj k[.j ~ }t’· e b. Di plu i hj ~ }t’· m gW · \ gcj tJ kL ’ i hj K L cj D Rj ? dH j k[.j p: Y a n. gtj g t~ โพธิ ส ัต ว์ ‚ พระ โพธิ ส ัต ว์ ‚ ท่ า นผู้ ท่ี จ ะได้ ต รัส รู้ เ ป็ นพระพุ ท ธเจ้ า .~ a Bodhisatta, a being destined to attain Buddhahood, the Future Buddha, Buddha, a nascent Buddha. (eb. Di ø qtÐ)~ öeb.Di q t~ ÷ ~ bu d¯ ¢ aká u r )~ eb. Di q tj ~ Bu r .,el. cj , ß Bu r .,l[.~ nascent (bu d¯ ká u r ~ ö\z÷øötì÷øöbui| zj÷ ~ buizjrtìj~ öbui|zjrtìj÷~ ömtjbui|zj÷~ เพชร‚ เพชรรั ตน์ .~ diamond. (wzi r )~ öw\z÷~ öwzi r ørtì ÷ ~ öw\zrtì ÷ ~ si n j ~ si n j r tn.~ (d)øbu i dj ~ ebd~ \pku i hj bu i d j ø \pku i h j e wdø\pku i h j e bdø\pku i h j S ס j ø Sס q . ïqÐj ~ เวท‚ พระเวท‚ ฉั นทศาสตร.~ the Vedas. (ewd)~ ewdk[mj , ~ ebdk[mj , ~ (d)øbuidjpi~ ebdpi~ (\pku i hj bu i dj p i ~ \pku i hj e bdpi ) ~ ewdtÐyøewd]tyj ø bu i dj p i mà , tu nj ø ¤¤ø(1)ø» Ru e b d ` »Ru bu i dj ~ (2)øy zue b d ` yzu b uidj ~ (3)øq . m e b d ` q. m bu i dj ø õõ~ เวทตรั ย‚ ไตรเพท พระเวททั ้ งสาม คื อ ฤคเวท (อิ รุ เพท)‚ ยชุ รเวท (ยชุ เพท)‚ และ สามเวท (สามเพท).~ the Three Vedas. (ti ø ewd)~ (ewdøtÐy)~ öewd]ty÷~ ebdk[mj , qu · , pu · ~ ebdqu · , k[mj , ~ (d)øbuidj p nj ~ \pku i hj bu i dj p nj ~ \pku i hj e bdpnj mtW · g , (1)ø» Ru e b d ø »Ru bu i dj ß (2)ø y zue b d ø yzubu i dj ß (3)øq . m e b d ø q. mbu i dj ß (4)øa . T bÔ $ e b d ø a. TbÔ $ bu idj ~ ฤคเวท (อิ รุ เพท)‚ ยชุ รเวท(ยชุ เพท)‚ สามเวท(สามเพท)‚ และ อาถรรพ the Fuor Vedas. (stu e bÔ d )~ เวท(อาถรรพณ์ เวท) (อาถรรพณะเพท).~ ebdk[mj , el,pu · ~ (t)øbNtjtm.~ bNtjtM.~ tm.~ tM . ~ bN tj b ½ t j ~ bN t j t W ’ E ~ pm. $ \pm. $j ~ ประมาณ.~ size, dimension. (pøm. $)~ ö\pm.$÷~ atu i c j , aRH v j ~ (tì)ø|bortìj~ »t¸irtìj~ woman. (tÐ)øBtÐj~ rice. หญิ ง แก้ ว ‚ สตรี ร ัต น์ . ~ the Empress, an (»t¸i ø rtn)~ öïqÐI r tì ÷ ~ mi n j , ek.cj , rtn.~ »t¸i r tj ~ pu cj ~ ภั ต ‚ ข้ า ว‚ ข้ า วสวย‚ ข้ า วสุ ก .~ (BtÐ)~ Btj ~ Tmcj , ~ cooked rice, excellent boiled ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 81ø๘๑ø 8 1 (d¡)øö\d÷øBd¡j~ öB|dj÷~ gituBd¡j~ ögituB|dj÷~ v,lM ’ hj K[ê)~ ภั ท รปทา‚ กั น ยายน.~ September. (Bd¡ p d)~ öB\dpd÷~ et.j q lcj , l~ (gi tu B dj ß gi tu B tj ø (Bd¡ m . q)~ öB\dm. q÷~ (å)øBwekN.åjtY~ Bw}ko tY ~ ps¦i m Bw~ a×Ði m øBw~ last existence, the final existence. (ps¦im øBw)~ (a×Ði m øBw)~ aSu n j , sW n j e q. Bw~ (d)øB.aQmpdj~ t.Y » qi ß dN . Y d M · cj » qiß #. nj l C ’ qC i t j \ z dN . Y » qi t · pÐnj su i tÐj pÐi t j \ zhtj p M wj D R ? j ~ อาศรมบท‚ โรงเป็ นที่ ร ะงับ ‚ ที่ ยู่ แ ห่ ง ฤษี ‚ ที่ อ ยู่ ข องนั ก พรต.~ the hut of an ascetic, a hermitage. (aQmøpd)~ öa. ]qmpd÷~ qKá m j , ~ reqÁqKá m j , ~ qKá m j , ek[. cj , ~ reqÁek[. cj , qKá m j , ~ (t)øBUtj~ (Bu tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ kel.j~ lkuiqj~ a demon, ghost, spirit. (BU t )~ ภู ต ‚ ผี ‚ สาง‚ ปี ศ าจ.~ Bu t j ~ (t)øBUtjti~ (Butjtiøg,)~ an earth evil spirit.(BU mi BU t )~ e\mButjBJlU,~ (tÐ)øBUridtÐj~ ภู ริทัตต์ .~ Name of a Naga king. (BUriødtÐ)~BUridtj~ (zZ)øeBqzZj~ gil.neBqzZj~ gx’Y~ gx’Yzb~ gx’Ymxpk. rjkuyY~ gx’Ymbl, ku E yY ~ gx’Y v ,myY ~ gx’Y wIyY ~ เภสัช ‚ คิ ล านเภสัช ‚ ยาแก้ โ รค.~ ยารัก ษาโรค.~ a medicine, drug. (eBqzZ )~ (gi l . nøeBqzZ )~ eS,~ qU n . eS,~ (z)ømsË’r.zj~ qM i cjmsË’r.zj~ qMicjgsuitj~ qMicjymjøqMicjyuimj~ pWmK[Õitj~ death, king of death. พญามั จ จุ ร าช, ความตาย.~ ötì÷øm$irtìj~ m$ikjrtìj~ mtjbui|zj~ precious stone (as one of มั จ จุ ร าช‚ (msË ’ ør.z.)~ eqmcj , ~ มณี รั ตน์ ‚ แก้ วเพชร‚ แก้ วมณี .~ the seven jewels), a a jewel. (m$i ø rtn)~ öm$i r tì ÷ ~ m$i r tj ~ ek[. kj m[kj r tn.~ ptÐ\m.,rtn.~ ötì÷øtuikjmlwjrtìj~ gL·de m p jrtìj~ (rtnek. - . g> r)~rtn. T.,r. tuikj~ (tÐ)ømtkøBtÐj~ pucjppuivjqWgjv,mK[ Õitjt·~ (sW·` 203·)~ pucjmppuivjkuEd>nj zuinj pu i vj \ pcj $ . ku v ,mK[Õi tj t · ~ 247· ~ pu cj m ppu i vj ku qu i l j ku E d>nj tM · ku E v ,K[Õi tj ~ ข้ า วที่ ทาํ บุ ญ อุ ทิ ศ ให้ ค นตาย‚ ภั ต รเพื่ อ บุ ค คลผู้ ต าย.~ food offered manes, food for the deceased, a meal for the มตกภั ต ‚ to the dead. køBtÐ)~ mtkBtj ~ (t)ømtjm$ikj~ แก้ วมณี ‚ เพชรพลอย.~ (Q)øöq[÷øm×uQ~ m×uQj~ m×uq[ j ~ gem. (m$i ) ~ (mt ptÐ\m.,~ hu i tu j m elpj t J D Rj ? ku qu i lj ø aku qu i lj au E d si m×u Q mà , yM ’ r~ (rnj ku E v ,pTmklP j e t· tuY mhu J e r.cj ) ~ qtÐj mN ’ · ku E su i tjÐ qL ’ cj | pY ~ znj v ,mtJ ~ mN i Qj ~ mNiq[ j ~ mN i Q j } t’· ~ มนุ ษ ย์ ‚ สัต ว์ ผู้ ใ จสู ง ‚ ชนผู้ รู้ ‚ ผู้ ช าย.~ a human being, a man. (m×u Q )~ öm×u q[÷~ lU ~ (z)ømRH. zj~ (¤mRH . zj õ øgH j Bqj pÐi t j r m{. cj ø ¤mh.r.zj õ ø vi ~ øm r.zj ø hW · e qcj)~ m R .Ø zj ~ mh. r. zj ~ qM i cj e zN . j m |pY ~ ati r . zj~ qM i cj v ,mN ’ · ku E a wu i r j a . $. b[. pj t r, 82ø๘๒ø 8 2 li Kj g tu E e zN . j qL Y ti t j a . eqC . Y ~ มหาราช‚ อติ ร าช‚ ราชา ผู้ ยิ่ ง ใหญ่ ‚ เจ้ าแผ่ น ดิ น ผู้ ยิ่ งใหญ่ . ~ great king, Lord king. (mh. ør. z.)~ \mtj e q.mcj , ]kJ , ~ mcj , \mtj ~ (t)ømh.BUtj~ (mh. Bu tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ elements. (mh.øBU t )~ mh. Bu tj ~ มหาภู ต .~ the (t)ø(tu)ømh.BUtjpnj\pk.rjøD.tujpnj\pk.rjømtW·g, pM t j ß k[.~ มหาภู ต ‚ ธาตุ ท ั ้ง สี่ คื อ ดิ น ‚ นํ้า ‚ ลม‚ ไฟ.~ elements namely earth, water, fire and wind. a primary ti ß ;.j ß the four primary stu mh.BU t . ni eqy[T. pTwI ß a. ep> ß etez.ß w>ey. ti ~ mh. Bu t j e l,p> ,~ e\m er el mJ , hU e q. mh. Bu t j e l,p> ,~ (d¡)øö\d÷ømh.qmud¡j~ ömH. qmu|dj÷~ ömh. qmu \ d.÷~ (mh.qM i d j ß mH . qM i dj ø v,lM ’ hj K[ê)~ /I ezN . j ~ มหาสมุ ท ร‚ ทะเล ใหญ่ ‚ ทะเลหลวง.~ high seas, ocean. (mh.øqmu d¡ ) ~ ömh. qmu \ d÷~ mh. qmu d ¡ r .~ pcj l yj } kJ , ~ (tÐ)øm.ntÐj~ มานั ต ‚ มานั ต ต์ . ~ a penance attached to a Sanghadisesa offence, the name of a penance or punishment attached to the commission of a Sanghadisesa offence. (m.ntÐ)~ m.ntj ~ (tÐ)øpWmedàtjm.ntÐj~ the doing of such an offence. (m.ntÐøsr$)~ (tÐ)øpWmkuEm.ntÐj~ the giving of such a offence. (m.ntÐød>n)~ (tÐ)øö]t÷ø(sË)øöt[÷ømH.am.tÐj~ ömH.am.}tj÷~ mH. am.sËj~ ömH.a m.t[ j ÷ ~ am.tÐj e zN . j ~ öam.}tj e zN . j ÷ ~ am.sË j e zN . j ~ öam.t[j e zN . j ÷ ~ £mwnj ~ (50· ) ~ มหาอํา มาตย์ . ~ a high minister, a king’s chief minister, alias Prime Minister, Prime Minister. (mh.ømtÐ)~ ömh. m. ]t÷~ (mh. msË ) ~ ömh. m. t[÷~ (pD. n)~ amtj } kJ , ~ amtj K[Õpj } kJ , ~ wnj } kJ , K[Õpj ~ (sË)ø(tÐ)øöt[÷ømH. am.sËjqMicj~ am.tÐjezN.jqMicj~ öam.t[jezN.j qMicj÷~ king’s minister. (r. zømh. mtÐ)~ mcj,=amtj}kJ,~ (z)ømigr.zj~ (migiסj)~ qMicjqtÐjzuicjpnj~ r. zqIhj~ z. diquihá~ qMicjz. diquihá~ เนื้ อผู้ พ ระราชา‚ ราชสี ห์ ‚ สิ ง ห์ โ ต‚ พญาสิ ง ห์ โ ต.~ king or a lion. (mi g ør. z.)~ (mi gi ס ) ~ q.,tu i Á =mcj , ~ \KeqáÁ ~ chief of beasts, (tÐ)øö]t÷ømitÐj~ ömi}tj÷~ ömi } tj g W ’ i c j ÷ ~ mi tÐj q h. yj ~ ömi } tj q h. yj ÷ ~ e|p.Y zW . ~ qGá . tj ~ qÒ· e lC . wj ~ qh. yj ~ มิ ต ร์ ‚ เพื่ อ น‚ สหาย.~ friend, friendship, companion . (mi tÐ)~ ömi ] t÷~ mi t j ~ mi t j e SW ~ aeSW ~ Kcj p W n j , ~ aeSW K cj p W n j , ~ qh. yj ~ qhY ~ (tÐ)øö]t÷ømitÐjq:’ikj~ piymitÐj~ mi}tjmS.nj~ (esW.·` 296·)~ an intimate friend, a dear friend. (d¡)øö\d÷ømid¡j~ ömi|dj÷~ (mitjøv,lM’hjK[ê)~ (hli d¡ I ) ~ öhri \ d.÷~ n×W c j , ~ ปิ ย มิ ต ร.~ (pi y ømi tÐ)~ K[sj m i t j e SW ~ ขมิ้ น .~ Turmeric. (hli d¡ > )~ ;’cj m vj r . mvedqqu w ÀBU m i 83ø๘๓ø 8 3 (tÐ)ømuhutÐj~ an
ømWYmuhutÐj~ one instant. (muhutÐ)~ tmuhutj~ (qmÐJ)øø10øK:tjtYt·gHj_dHjmWYK$~ø10øK$t·gHj_dHjmWYly~ø10ølyt·gHj_dHj mW Y K $ly~ø10øK$lyt· g H j _ dH j mW Y mu hu tÐj ~ ø10ømu hu tjÐ t· g H j _ dH j mW Y K $mu hu tÐj ~ (-)ømu-j~ qtjtY~ eqÒ·~ eqÒ·tY~ mWYeqÒ·~ หมัด‚ กํา ป ัน้ ‚ กํา หมัด, กํา ‚ กํา มือ‚ กํา หนึ่ ง.~ the fist, a handful, clenched hand. (mu -i ) ~ (Kåk)~ (ht¸ømu -i ) ~ mu # j ~ (tÐ)øö]t÷ømutÐj~ ömU}tj÷~ qL ’ i kj ~ pQ. w~ pQo ~ }to qM tj ~ tm[.~ ;.j tN · ~ มู ต ร‚ ป สั สาวะ‚ นํ้า เบา‚ เยี่ ย ว.~ urine. (mu tÐ)~ ömU ] t÷~ mu t j ~ k[cj c yj ~ eq,~ (tÐ)ømutÐjødW,~ ebLtjbL,ød,q:.·sMtj~ ถู ก ต้ อ งและผิ ด .~ right and wrong. (mu tÐß yT.BU t )~ amH . ,amH n j ~ (z)øözÍ÷øyzj~ öyzÍj÷~ pWms·cjyÍzj~ pWmqs·cjyzjgsuitjqtÐj~ pW m s· cj yzÍjg su i tj l m[ÕJ q tÐj t· ~ pW m ku E g su i tj l m[ÕJ q tÐj s · cj y zj ~ pW m bzo y zj ~ pW m pU z o y zj ~ pW m bli b zo ~ ยัญ , การบู ช ายัญ .~ a (Brahma-nical) sacrifice, a sacrifice. (yz)~ (yv)~ öyzÍ÷~ yzj ~ yzj a mé ~ yzj p U e z.j \ Kcj , ~ pU e z.j p q\Kcj , ~ (z)øpUzoyzj~ bzoyzj~ offers (z)øymr.zj~ (qMicjymjß qMicjyuimjß a sacrifice. (yzti ) ~ yzjp U e z.j = ~ qM i cj g su i tj ) ~ ยมราช‚ พระยมผู้ เป็ นเจ้ า‚ เทพผู้ เป็ นใหญ่ ใ นโลกคนตาย.~ King Yama, Pluto, Yama. (ymør. z)~ ymmcj , ~ eqmcj , ~ death, king of death, (qß tÐ)øyqjqmPtÐj~ (yQptj ) ~ pu i vj h . nj » ס j qW ’ i RÑjpu i vj h .nj y qj q mP tÐj ~ (sW · ` 271· ) ~pW m ;’i kj e pcj t o e ku .· d yqj tH j y qj q mP tÐj tW I w>r~ ทรัพ ย์ ส มบัติ . ~ wealth, fame, enjoy ment, property , possession, pleasure. (yqøqmP tÐi ) ~ svj , si m j ~ svj , si m j x sË . ~ aek[.j a es.j × H Á cj \ pv< j s u · \ Kcj , ~ el. Blud¯el. njto p: Y y qj q mP tÐjtu Y ~ (esW . · ` 345· ) ~ svj , si m j Ï tpj m kj q \fÁcj ~ (t¸)øö‚qÐ÷øy.t¸j~ öy.‚qÐj÷~
(t¸)øqpuicjy.t¸jkmu~ wearing a white garment. awtj\fêwtjqvj~ (t¸)øy.t¸jsRuitjgNk[.jø}kiÑ.pq.dngNk[.jøgÎigÎ.tjgNk[.j~ (esW.·` 364· ø 5· ) ~ cloth. her(queen) tunic, her y ellow dress, her robe of fine mi f u r .,=e\p\psj e q.awtj ~ mi f u r .,=qi m j e mW Á e\p\psj e q. ku i y j w tj ~ (t¸)øy.t¸jsRuitj~ y. t¸je;. tj~ (Halliday)~ a cloth worn on the breasts. 84ø๗๔ø 84 li Kj g tu E e zN . j (t¸)øy.t¸jefcj~ efcj ~ y. tÐj e fcj ] k.Y kN i p j ~ Tmi c j ~ Tmi cj k : ’ i p j ~ y. t¸j T mi c j k: ’ i p j ~ ผ้ า โพกหัว .~ a turban. (mu d¯ ø ew-n)~ eK> cj , ep> cj , ~ x’,rsj e K> cj , ep> cj , ~ (t¸)øy.t¸jqN’kj;.j~(sW·`503·)~ a bathing garment. (×H.nøwt¸)~erq×upj~ (t)øyYk[.mqÒ’tj~ yYqmNicja. k. q~ อัมพาต.~ paraly sis. (pkÉøG. t)~ TmÚer. g~ öqÐmÚer. g÷~ (q· T mÚ)~ öq· qÐ mÚ÷~ el\ftj \ Kcj , ~ elqcj D u n j , ~ (zì)øey.zìj~ eyzìj~ ey.zn.~ 1 2 ß 0 0 0 ø fi h j ~ a pnj g> wu t j ~ 6øtu i cj e ku . · 4 0 0 ømcj l · ~ โยชน์ ‚ โยชน์ ห นึ่ ง คื อ ๔ คาวุ ต ‚ ๑ โยชน์ เท่ า กั บ ๔๐๐ เส้ น .~ yojana (distance of about 7 miles, of four (ey. zn)~ yU z n.~ e\K. kj t u i c j × H Á cj t . el,r. yH i e q. yU z n.~ gāvutas. (z)ørzZgáø(agá;’cj)øTpHj\pk.rjtun jø(1)øq.mI` qM i cj tL ; ’cj~ กษั ต ริ ย์ ใ น ระบบราชาธิ ไ ตย.~ an autocrat. \pv< j RHc j m cj , ~ (2)øamsË ` am.t[j ~ อํา มาตย์ . ~ a king’s minister. amtj ~ (3)øqK>` mh.mi tÐj ~ bׯ m i } tj ~ พัน ธมิ ต ร.~ alliance, allies. mh.mi t j ~ (4)øek.q` gL · d empj \ db[j ~ tu i kj m lwj \ db[j ~ tu i kj \ db[j ~ bW Rà j \ db[j ~ คลัง ‚ ก้ อ งทรัพ ย์ . ~ a strong room. B@. tu i k j ~ (5)ødu gà ` £m~ dbj dM ’ cj ø dbj y . dN . Y m bL , Byj qW gj g W · su E dN . du cj t wj e sN hj q ]t’~ ป้ อม‚ สธานที่ ป ลอดภั ย .~ a fort, fastness, a citadel. K· t pj ~ (6)øwi zi t ` kM i nj ; ’cj ~ kM i nj ; ’cj k: ’ i cj bÐ.cj ~ ;’cj ~ r.ïqñ j ~ tW ’ E r .ïqñ j ~ ประเทศ‚ แว่ น แคว้ น .~ a kingdom, realm, country . ×u i c j c · ~ (7)øbl` bu i lj l b,~ bu i lj pN . nj ~ qr.Y pN . nj ~ ek.nj pN . nj ~ dbj pN . nj ~ v,mesN hj ~ เสนา‚ ก้ อ งทัพ บก.~ force, an army , armed forces, troops. ssj q vj b u i l j p>~ (t)ørtj ~ (rtj n ku E e n.tÐj mpз r tj e ]q.· r tj e K[.Y ) ~ เกี่ ยว‚ ตั ด ด้ ว ยเคี ย ว เช่ น เกี่ ย วข้ า ว‚ เกี่ ย วหญ้ า •~ reap, mow. (lu n . ti ) ~ ri t j = ~ ri t j \ ftj = ~ ötì ÷ ørtj ì ~ m$i kj ~ öbu i | zj ÷ ~ bL Y ~ wt¸’m|pY mgpj w j bu E e dC . wj l cj l ,ø mgpj wj Tu i cj q ,~ mN i q[ j q tÐj (hW · e qcj mà , ) wt¸’mN ’ · ku E cC ’ hj m , mpз r tntÐyj ö rtì ] tyj ÷ rtì j p i \ pk. rj ø g ek.· r tì j p i \ pk. rj ~ n. rI r tì j ~ |bo r tì j ~ \db[ j Ku i hj \ db[ j | pY \db[ j mN ’ · ku E cC ’ hj m ,~ mtj tM · mN ’ · ku E cC ’ hj m ,~ แก้ ว ‚ เพชร‚ พลอย.~ a gem, jewel, a precious stone. (wqu ß rtn)~ örtì ÷ ~ (m$i ) ~ m[kj ~ ek[. kj m[kj ~ ek[. kj \ mtj ~ rtn.~ ötì ÷ ørtìjpi\pk.rj~ gek.·rtìjpi\pk. rj~ rtì]tyjørtìjpi\pk. rj mtW · g , bu d¯ r tì j ß Dm? r tì j ß q· G rtì j ø (k[.j ß DR ? j ß qGá ) ~ รั ตนตรั ย‚ แก้ ว ๓ ดวง คื อ พระพุ ทธ พระธรรม พระสงฆ์ ‚ รั ตน ๓.~ the Triple Gem consisting of the Buddha, Dhamma and the Order. (bu e d¯ > Dem? . q· e G. ti r tn· ) ~ (rtnøtÐy)~ örtì ] ty÷~ rtn. qu · , p> ,~ rtn. qu· , p> ,aep> cj , ~ ötì÷ørtìjTpHj\pk.rj~ seven jewels. ötì÷ørtìjTpHj\pk.rjt·tunjø(1)øTwj~ (qtÐørtn)~ rtn. Ku × H s j p> ,~ ทอง.~ gold. (qu w À)~ eRä ~ (2)ø ]qnj ~ เงิ น .~ silver. (r z t )~ ecW ~ (3)øbL Y ~ แก้ ว มุ ก ดา‚ ไข่ มุ ก .~ pearl. ;’cj m vjr . mvedq qu w ÀBU m i 85ø๘๕ø 8 5 (mu tÐ . )~ pu l Y ~ (4)øm$i kj ~ mtj m $i kj ~ แก้ ว มณี . ~ gems. (m$i )~ ptÐ\m.,~ (5)øm$i kj e wÈ’rI y j ~ m$i kj w· q wÀj ~ m$i kj q .j sN . m? j du nj ~ m$i kj m tu p j q .j sN. m? j du nj ~ m$i kj m tÐj bà Y ~ แก้ ว ไพฑู ร ย์ ‚ เพชรตาแมว.~ a beryl, cat’s eye, lapis lazuli. (e w È ’ ri y)~ ek[. kj m [kj R W Y ~ e]k. cj ~ (6)øöbu i | zj ÷ ~ötM · bu i | zj ÷ ~ เพชร.~ diamond. (w zi r)~ si n j ~ (7)øgW > ~ qi lÊ.~ mtj tM · qi lÊ.~ แก้ ว ประพาฬ‚ หิ น กะรัง .~ coral. ( p w>È)~ q×Ð.~ ötì ÷ ønwrtìj~ rtjìdËitjq.j~ นวรั ตน์ ‚ นพรั ตน์ ‚ เนาวรั ตน์ . nine lewels, nine gems. (nwørtn)~ önwrtì ÷ ~ nwrtj ~ m[kj ku i , ~ rtn. ku i , p> ,~ ötì÷ørtìjdËitjq.jmà,tunjø แก้ วเก้ าอย่ าง คื อ-(1)øöbu i | zj ÷ ~ ömtj bu i | zj ÷ ~ เพชร.~ diamond. (wzi r )~ öw\z÷~ si n j ~ si n j r tn.~ (2)øm$i kj q .j b ektj ~ m$i k j el. hi t ká ~ (Bqj ø m$i kj e l. hi t cj ) ~ (w> )` m$i kj e l. hi t .~ ทั บทิ ม‚ พลอยสี แดง.~ ruby. (el.hi t ká ß rtÐ ø m$i ) ß pdu m ør.gß ku Ru wi ס ) ~ ptÐ\m.,nJ ~ ek[. kj n J ~ (3)øtM · m rktj ø mtj m rktj ø m$i kj m rktj rtì j m tj mrktj mN ’ · ku E q .j e tC kj tN , Su ø q.j e tC kj } k·cj} k· cj mqA,zcC , qZ ’ cj K L cj dscjb½ c j t o bW Y m el. nj hgW · e s. nj kL i ekwj qZ’ cj KL cj l s,to ~ มรกต‚ มรกตสี เขี ยวใบไม้ สี เขี ยว เข้ มและใส.~ an emerald, oriental emerald, green corundum. (mr kt)~ (mrktøm$i ) ~ \m~ \mek[. kj ~ \mrtn.~ nJ l . si m j , ~ (4)øm $i kj fu Q r. gj ~ m$i kj q .j ; .j m i d¡ j ø q.j q tj g aI ; ’hj ; ’hj ~ บุ ษราคั ม‚ พลอยสี เหลื อง.~ topaz. (pu pF ø r.g)~ öpu qP r .g÷~ (fu Q ør. g)~ öpu q[r. g÷~ qKW >,qJ , mH vmu tÐj ~ ömtj e g>mU } tj ÷ ~ m$i kj q .j b ektj }k· cj } k· cj ~ โกเมน‚ พลอยสี แดงเข้ ม.~ garnet. (eg>ømu tÐ) ~ öeg>mU ] t÷~ egãmu t j e k[.kj ~ (6)ønIl .~ ni l rtì j ~ m$i kj l mË · kj ~ mtj q .j d m[Õi cj ~ (mtj q .j p: ’ J } k· cj } k· cj ) ~ tM · » ס nI l .~ นิ ล ‚ นิ ล รัต น์ ‚ พลอยสี ดาํ , แก้ ว สี ข าบ.~ sapphire. (nI l øm$i ) ~ (»×¡ ø nI l )~ ö»|ס nI l ÷~ nJ l .~ ptÐ\m.,Vu i ~ \mek[. kj Vi u ~ (7)øbL Y ~ มุ ก ดา‚ ไข่ มุ ก .~ moon stone, pearl. (mu tÐ.)~ ömu kÐ.÷~ pu lY~ a\mêet~ (8)øtM · e g>emdj ~ tM · m tu p j t o r o e kLcj m i d j g L o ( ekLcj e mdj gL o ø ekL c j g L o K tj K tj ø g,)~ m$i kj q .j e bÒtj kL ’ kL ’ bu i hj bu i hj l H ’ J l H ’ J hW · qZ’ cj K L cj ø hW · d scj b½ cj t o ~ zircon. (ywj q .j b ektj mà , ek.j ø wine-red zircon. )~ เพทาย‚ พลอยชนิ ดหนึ่ งสี แดงสลั วๆ. zircon. (ถ้ าสี แดง เรี ยก- wine-redzircon. )~ (eg> ø emd)~ egã mi dje k[. kj ~ ×W . ,aSJ K Y × H Á cj t U e q. ek[. kj ~ (9)øm$i kj ewÈ’rI y j ~ m$i kj w · q wÀj ~ m$i kj sN . m? j du nj ~ m$i kj q .j sN . m? j d u n j ~ m$i kj m tÐjbà Y ~ ไพฑู รย์ , แก้ วสี ไม้ ไผ่ ‚ เพชรตาแมว~ lapis lazuli, cat’s eye. (ewÈ’ ri y )~ öwY ; êy¤ ÷~ ek[. kj m[kj R W Y ~ e]k. cj ~ \pyu i , y.~ w· q w$j ~ øeg>emdj ~ mtj m $i kj m kli g W · n cj ×U du E hi m w×Ðj ( du E hi m . lyj ) eku . · ×U ] k’cj qi ׯ ’ mN ’ · ku E m $i kj q.j bu bÐ. cj ß m$i kj q .j ; .j m i d¡ j f[Õi hj f[Õi hj ß m$i kj q .j e bÒtj ß m$i kj q .j dm[Õicj (q.j p: ’ J } k· cj }k· cj ) ~ (eg>emd)~โคเมท–เพชร พลอย ที่ ไ ด้ จ ากเขาหิ ม าลัย และ ลุ่ ม แม่ น้ํา สิ น ธุ มี พ ลอย สี ข าว‚ พลอยสี เหลื อ งซี ด ‚ พลอยสี แ ดง‚ พลอยสี น้ํา เงิ น แก่ . ~ 86ø๘๖ø 8 6 li K j g tu E e zN . j ötì ÷ ørtìjdËitjq.jø mWYnyjpLnjø ¤¤Twjß ]qnjß m$i kjß bui | zj ß bLYß bàYß eg>mutÐj öeg>mU } tj ÷ ß mrktj ( \mktj ) ß fu Q r.gj õ õ~ ötì÷øktuicjrtìj~ a mine of jewels . (rtnøKni)~ örtìKni÷~ rtn.tWcj,~ ötì÷øzM׸jrtìj~ a string of jewels. (rtn.wli)~ rtn.ku·,~ (tì)øbWRàjrtìj~ a heap of precious stnes. (rtnør.qi)~ rtn.asu~ (tÐ)øö]t÷ør.zputÐj~ ör.zpu}tj÷~ r.zkum.rj~ ek.njqMJ~ ราชบุ ตร์ .~ a king’s son, a prince. (r.zøpu tÐ)~ ör.zpu } t÷~ mcj , =q.,~ mcj , q.~ (tÐ)ør.zBtÐj~ pi @ p>tj a .h.r qM J tL m bà i nj ku E d>nj ku g mI yj Bi kÉ ’ qGá t· ~ ราช ภั ต ต์ ‚ อาหารที่ พ ระราชาถวายภิ ก ษุ . ~ (r.zøBtÐ)~ r.zBtj ~ ö‚qÐ÷øör.zq.‚qÐj÷~ \pku i hj qM J ~ ราชศาสตร์ ‚ กฎหมายที่ พ ระเจ้ า แผ่ น ดิ น บั ญ ญั ติ ตามหลัก ธรรมศาสตร์ • ~ (r. zqt¸)~ ör. z q. ‚qÐ÷~ r. zqtj ~ (z)ør.z.Dir.zj~ qM i c j m vj t lv,r. z. Di r . zj ;’cj h · q . wtI ø ;’cj e bà > ~ ö A-D1393 ÷~ qM i cj ¿ kr. zj mdH j g x’pj TU p j \ pk. ekN . åj lAi å j qM i cj g mL ’ i cj ~ qM i cj mWY mdH j e kN . åj lAi å j qM i cj g mL ’ i cj ~ qM i cj lÐêqM i cj g mL ’ i cj ~ qM i cj m W Y m |pY lÐêqM i cj g mL ’ i cj ~ ราชาธิ ร าช‚ พระราชา ผู้ เ ป็ นใหญ่ ก ว่ า พระราชาสามัญ ในเมื อ งหงสาวดี รามัญ ประเทศ (ประเทศมอญ).~ a wise or brave king, a king of kings, the name of a famous king of Bago or Pegu. (r.z.Di r .z.)~ r. z. Di r . zj ~ (å)ør.qIøkrkåj~ r.qIø]kkåj~ RU p j g t.· ~ ราศี ก รกฎ.~ the Zodiac Sign of Cancer. (kkÒåør. qi ) ~ ökk¤år. qi ÷ ~ ökR Ò år. qi ÷ ~ ökrkår. qi ÷ ~ krkåj r . qJ ~ ]kkåj ø r. qJ ~ ( s¦ )ør.qIøbis¦.ß r.qIø|bis¦.~ RU pjayo~ ราศี พิ จิ ก .~ Scorpio. (wi s¦i k ø
(å)ølAi åj e kN .åj ~ tN ’ cj ] kek.åj ~ lAi å j mu Qj~ ekN . åj tN ’ cj ~ ekN .åj g x’pj ~ TU p j \ p k.~ mu Qj tN ’ cj ~ ekN . åj k: hj ~ ที่ สุ ด‚ ท้ าย‚ ปลาย.~ the extreme point, end, top, summit, height. (ek. åi ) ~ asW n j , ~ aSu · , sW n j ~ aTW å j ~ Ti p j ~ (å)ølAiåjdduikÉj~ end of sorrow. (du kÉ ×Ð)~ Scj,rY=aSu·,~ (åß Û)ølAiåjdduikÉjwÛj~ (esW.·` 141·)~ wåjScj,rY=aSu·,~ (å)ø(d)ølAi åj p ri q .dj ~ the outer circle of a congregation. (pri q øpri y ×Ð)~ pri q tj = asW n j , ~ (t)ølkjqtj~ ölkæ$jsMtjqmÐJ÷~ ;’nj dM · cj p: Y z ku mN i Qj ~ ปาน.~ a birthmark. f[Õnj sN . m? j m dH j q .j e bÒtÐj ø q.j l mË · kj mN ’ · dM · cj (z.tiø si h n)~ wmj , tW c j , p>amH t j ~ (tÐ)øöpÐ÷ølsanwttÐj~ ölsanwtpÐj÷~ lsaen.ttÐj~ l sa×u t tÐj ~ (yM ’ lsezN . j T pH j ×W · p : Y | g’i p j hi m w×Ðj ) ~ (;.j hW · tU g mÐo tC Y p: Y e ;· ) ~ สระอโนดาต‚ ;’cj m vj r .mvedq qu w ÀBU m i ชื่ อ สระ ๆ หนึ่ ง แห่ ง สระทั ้ง เจ็ ด ในป่ า หิ ม พานต์ . ~ 87ø๘๗ø 8 7 name of a lake, name of one of the seven great lakes, not heated. (anwttÐ)~ öanwtpÐ÷~ (aen. ttÐødh)~ öanwtpÐ\dh÷~ anwttj a u i c j ~ aen. ttj a u i c j ~ (t)ølbuitjk[.~ ลมร้ า ย‚ ลมแรง‚ a gale, hurricane. (mh. øni l ß s@ø w> t)~ elmu n j t u i c j , ~ (t)ølmutj~ lM ’ tj ~ lu tj ~ lu tj lu J ~ lu tj e l.nj ~ kli e l.nj ~ lu J mH . ~ ละเมิ ด ‚ ฝ่ า ฝื น .~ transgresses. (ati kÒmti ) ~ k[ê,ek[.j = ~ k[ê,lW n j = ~ \psj m H . ,=~ (t)ølhutj~ hu tj yu tj au i tj a .~ ztj lC kj au i tj a .~ degeneration. (awq.dß Ky)~ Su tj yu tj \ Kcj, ~ (t)ølkjhtj~ decrease, recession, the lathe of a loom. (d@k)~ (w> yød@k)~ (ewmø d@k)~ lkj K tj ~ ykj k nj , lkj K tj ~ (d¯)øl.Blud¯j~mlud¯jp:Yl. Bj~mluhjp:Yl. Bj~(l. Blud¯)~l. BjÏmkjem. qvj~ (d¯)ølud¯j~ el.lj~ el.Blud¯jel.lj~ mikjgW·~ el. BezN.j~ mN’·el. BmezN . j ~ mN ’ · pM i k j m ezN . j ~ v,el. BezN . j ~ v,mel. Bku E ] qnj ~ v,mlu d¯ j e l. lj el. Bku E ] qnj ~ eTN nj e l. nj ~ mN ’ · q B. wj m elpj e TN n j s pj ~ eTN nj g L kj ~ eTN n j s pj ~ meTN nj gL kj ~ meTN n j s pj ~ v,meTN nj s pj ~ v,meTN n j s pj e l. nj ~ ลุ ท ธ์ ‚ โลภ‚ อยาก ได้ ‚ มัก ได้ ‚ กระหาย‚ โลภใหญ่ ‚ ผู้ โ ลภ‚ ละโมบ‚ ผู้ ล ะโมบ.~ miser, greedy, avaricious. (lu d¯ ß el. lß at¸ølu d¯ ß gi d¯ ) ~ el. B}kJ , qvj ~ tpj m kj em. qvj ~ rm? k j } kJ , qvj ~ tpj s W n j , \Kcj , }kJ , qvj ~ el.j l vj q vj ~ (d¯ ) øel.Blu d¯ j e l.lj t o p: Y y qj q mP tÐj tu Y ~ (el. Blu e l. njt o p: Y yQptj tu Y ) ~ (esW . · ` 345· ) ~ svj , si m j Ï tpj m kj q \fÁcj ~ (d¯ ) ømcj b L . Y m lu d¯ j e l.nj mW Y g H j ~ mcj b L . Y m lu e l. njmW Y g H j ~ (sW · ` 179· ) ~ tey. kj eq.el.j l vj e q. ey.k[.j , qvj ~ (t)ølutja.~ (esW . · ` 158· ß 473· ) ~ pW m fa.to e dà tj lM ’ tj pW lM ’ tj lu tj lu J plu J ek.nj q mÚ.v,~ ความประพฤติ ท่ี ผิ ด .~ misconduct. (dU q n)~ \psj m H . ,\Kcj , ~ ☼ Dm? dI p nI☼ (1)øaes.· B w mlu e l. nj a . tu Y a. dH j e k. nj k L i k j mW Y ~ 1 4 3· ~ (2)øpU g u i l j m lu t j ( lu d¯ j ) ku E sN b /U qu r . emryj ~ 3 8 5· ~ (3)ølu t j d ,qZ ’ i c j q . lu e l. nj m H . r. a. pL nj ~ 9· ~ (4)økqpj hW · d ,r, aY m d,K[pj wW · lu tj a . tu Y r g,tu Y ef[· k N i p j t· zu i c j k[.j } tY tu Y kl· ekL · k[.j } tY r ~ 6 6 · ~ (5)øpW m d,lu t j a . p: Y k[.j DR ? j qGá ~ 4 2 7 · ~ (6)ømd,lu t j ø md,kli e l.nj bW Y e d>qj ~ 3 4 2 ·~ 2 8 4· ß 4 2 5· ~ (7)øsu i tÐjm lu tj e l.nj ~ (pW m hM Y ku E su i tÐjm lu tj e l.nj ~ pW m lu tj e l.nj t o ku J ) ~ (tu ) øel.kD.tuj~ (#.nj d tnj lu i kj p i ~ gL , ti ~ skÒw>Èj ß skÒw>lj ) ~ โลกธาตุ . ~ the world sy stem, cosmos, a world or sphere. 88ø๘๘ø 8 8 li Kj g tu E e zN . j (el. køD. tu ) ~ el. kD. tj ~ (zZ)øel.kwzZj~ (Û)øel.kwÛj~ ed>qj mN i Qj t· ~ โทษทางโลก.~ (el. køwzZ ) ~ lU t u i Á =a\psj ~ pW m egtj e gcj egtj g ecC cj egtj g pwj el.kM wj egtj b½ cj dM · cj p: Y lu i kj ~ q· q .rj ~ (el. køwÛ)~ el. kÏk[cj l vj \ Kcj , ~ q· q r.~ (tÐ)øel.kwtÐj ~ edà tj w tÐj mN i Qj t· ~ courtesy, etiquette, conduct of the people. (el. køwtÐ)~ lU tu i Á =k[Ácj w tj ~ the (t)ølmtj~ /tj / tj ~ lM tj / tj / tj ~ bL . Y ~ tM i ~ qM tj ~ ltj l tj ~ ;’i nj / tj ~ ;’i nj e;.tj ~ ;’i nj e v.· ~ อ่ อ น‚ หนุ่ ม‚ อ่ อ นหนุ่ ม‚ ใหม่ . ~ young, fresh, new, tender, delicate, sprouting, unripe. (tRu $ )~ ×u n yj q vj ~ ×u p[ Õi q vj ~ øqtjt.ljlMtj~ bL ’ i cj t .lj / tj / tj ~ 5 0 2 · ~ zu - j lM t j / tj / tj ~ 5 0 0 · ~ øtN , Su t · g H j ×U lM t j / tj / tj t · g H j e;· d H j a . qL t |m· c j ` ×U qL t |m· cj t · g H j e;· d H j a . qL lM ’ hj ;’hj \ phj a . au i t j r ~ zM . pj Su du n j e K[.Y k M t j au i Q u J ×U k . llM t j / tj / tj t · g H j hu t j lu J l.j a . au i t j tu Y dH j t |m· cj m}k· c j ; ’hj a . au i t j e r. cj ~ 5 9 1 · ~ (t)øqLlmtj~ qLlmtj/tj/tj~ qLlMtj/tj/tj~ kM w j qL lM t j ~ tN ’ cj lM tj ~ tN , m/tj ~ qL S u m /tj ~ qL Su / tj / tj ~ tN , Su m /tj ~ tN , Su / tj / tj ~ lmwj ~ lM wj Su ~ ใบอ่ อน‚ ยอดอ่ อน.~ a new leaf, a tender leaf, young leaves. (ki q ly)~ (tRu $ øpÀ)~ (plÊw)~ RW k j × u ~ (t)øpmtjlz~ (sW·`394·)~ lMtj~ lMtj to~ lMtjdM·cj~ gem.tj ~ gem.tj to ~ gem. tj m cj dM · cj ~ mcj ~ lz~ mcj l z~ zem. tj ~ mcj z em. tj ~ lzzem. tj ~ mcj dM · cj ~ du J dM · cj ~ (sM I ~ sM I dM · cj ~ mcj sM I dM · cj ~ r· cj lM I ) ~ รอ‚ คอย‚ ยับ ยั ้ง , คาดหมาย.~ waits for, to wait, waits, to wait for, to tarry, tarries, lingers, delays, to expect, expects, to look for, looks for. (a. gemti ) ~ öa. gmy ti ÷ ~ (lmÔ ti ß a. kKá ti ß aBi k Ká ti ß aepkÉ ti ) ~ lÁcj = ~ c· < = ~ c< · Su i c j , =~ c· < e \m§. j = ~ cnj y .gu sN f>pj tu Y lM t j t o p y.· k .lpi @ p>tj gZ · k lcj dM · cj D R ? j au i tj r ~ (5)øDR ? j a ri y mgà j g H j p: Y k .lgy,ku J ß tC Y ku J ß qwj tC Y ku J ß y,gtku J ß tlI ku J ß gi tu gtku J ß y,qN . · ku J k. lmpз q .j w W · hgW · lM t j tu Y p: Y m qkj qM i c j z ku g H j bW Y m \phj zu i n j ku E fu i lj r ~ hu i tu j m zu i nj ku E f u i lj bW Y m hM Y ku E a Ki cj k .lq.j w W · ak.li k mà , r~ (t)ølM’tj~ lmutj~ lutj~ ละเมิ ด ฝ่ า ฝื น .~ to transgress, k[ê,lW n j = ~ \psj mH . ,=~ lu tj lu J ~ lu tj e l.nj ~ kli e l.nj ~ lu J m H . ~ transgresses. (ati k Òmti ) ~ k[ê,ek[.j = ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (t)øel.tjqCIa.~ 89ø๘๙ø 89 hu i tu j p rhj g[i | z’· g H j e l. n j a . tu Y el. tj qC I a . p: Y - . nj g H j r ~ (esW . · ` 58· ) ~ e¥mSi p j = ahu n j \ fÁcj mi n j , em.qvj \ fsj ¹ Tu i a rpj Ï q. l{cj lvj , =~ (t¸)øwsnt¸j ~ arTgl. nj ~ arTqd¡ > ~ arTp>Èi p>cj k[.j } tY ~ arTwi gà h ~ fu E pW m hu J tW · ~ พจนาตถ์ ‚ พจนารถ‚ ใจความ‚ คํา พู ด‚ เนื้ อความของคํา พู ด.~ meaning of words. (wsnt¸)~ öwsn. T¤÷~ öwsn. R ¸ ÷~ wsntj ~ (¶)øw¶kI~ qM.dzY~ ช่ างไม้ .~ a carpenter. (w¶kiß w¶kI)~ lkjqm.,~ (sË)øwsËkuåI~ วั จจกุ ฎี ~ a privy for monks. (wsË ku åi ) ~ wsË k u å i ~ ku å i a i m j ~ kuå J ~ (sì)øwsìj~ wsn~ gl. nj~ lhuJ~ pWmhuJ~ pWmtW·~ pWmqà,~ พจน์ ‚ พจนา‚ คํา พู ด‚ ถ้ อย คํา .~ a word. (wsn)~ wu s j ~ sk.,~ Su i \ Kcj , ~ Su i B W y j ~ eh. \ Kcj , ~ (D)øwzir.wuDj~ (lW hj w zi r bu i zj ~ lW hj w zi r bu i zj qM i cj » ס j ~ lW hj b zZ bu i zj ~ lW hj bui zj qM i c j »×¡ j ) ~ ölW hj w \zbu i | zj ~ lW hj b \zbu i | zj ~ lW hj bu i | zj qM i cj » Â×j ÷ ~ (lW hj b zZ b tj ø v,lM ’ hj g,)~ วชิ ร าวุ ธ ‚ อาวุ ธ พระอิ ท ร์ . ~ Sakka’s weapon, Indra’s thunderbolt, the thunderbolt of Indra. (wzi r .wu D )~ öw\z.wu D ÷~ (»×¡ ø wzi r )~ ö»‚ס w \z÷~ wzi r si n j l kj n kj ~ wrzi n j l kj n kj ~ qi ] k.,mcj , =wrzi n j l kj n kj ~ (Û)øwÛj~ K:·~ wuicj~ wÛskÒj~ bNIskÒj~ วงกลม.~ a circle. (wÛ)~lu·,qvj~ wnj,qvj~ (Û)øwÛj~ DRj?wÛj~ wÛskÒj ~ öwÛs}kj ÷ ~ pW m egtj e gcj egtj g ecC cj egtj g pwj el. kM w j egtj b½ cj dM · cj a. su i p j lAi å j e kN . åj tu Y kelcj e gtj k L ’ cj pÐnj z ku tM i BwtM i p L nj ~ pW m egtj e gcj gecC cj e l. kM wj dM · cj su ti K[ Õi tj au i t j qÒׯ j tuY kelcj kÐ’E d H j B wtM i pL nj ~ วั ฏ ‚ วั ฏ จั ร (วั ฏ ฏจั ก ร)‚ การหมุ น เวี ย น ที่ เมื่ อถึ ง ที่ สุ ด แล้ ว วนกลั บ มาตั้ งต้ นใหม่ อี ก .~ round of rebirths. (wÛ)~ wåj ~ (wåj t r.,)~ (Û)øwÛjdukÉ~ dduikÉjwÛj~ suffering from the round of rebirths. (wÛødu kÉ ) ~ wåj du kÉ ~ wåj S cj , rY ~ (tÐ)øwtÐj~ ki sË e Tkj ku E q d,ekL . nj qd,qP ~ ki sË g pj w j q d,pÐ’Y qd,qP qd,ekL . nj ~ edà tj ~ edà tj w tÐj ~ DRj ? edà tj w tÐj ~ l[Õi cj w tÐj ~ t. l[Õi cj ~ edà tj lC tj p åi p tÐj ~ วัต ร‚ กิ จ พึ ง กระทํา ‚ หน้ า ที่ ค วามประพฤติ ‚ การปฏิ บ ัติ ‚ การจํา ศี ล ‚ พรต.~ a duty. (wtÐ)~ wtj ~ wtj t r.,~ (tÐ)øDm?wtÐj~ edà tj w tÐj g L · cj t ro D R ? j ~ ธรรมวัต ร.~ the duty of religion. (Dm? ø wtÐ)~ Dm? w tj ~ tr.,lmj , e]k. cj , k[ Ácjw tj ~ (z)øwnr.zj~ (qM i cj | g’i p j ~ qM i cj z . di qu i há ~ qM icj r . zqu i há ) ~ วนราช‚ เจ้ า ป่ า ‚ สิ ง ห์ โ ต.~ the lion. (wnør. z.)~ \ Keqá Á ~ (tÐ)øwiptÐj~ pL n j g t,~ gt,ebL cj b L nj ~ lN J ~ lu J l .j ~ bL , ebL t j ~ วิ บ ัติ ‚ พิ บ ัติ ‚ ความ ฉิ บ หาย‚ ความเคลื่ อนคลาด‚ ความผิ ด .~ failure, misfortune. (wi ø ptÐi ) ~ (tÐ)øwip>kjsuitÐj~ (wipkjsuitÐj)~ su i tÐj m dH j fui l j ~ วิ ปากจิ ต‚ จิ ต ที่ เ ป็ นผล.~ resulting consciousness. (wi p>køsi tÐ)~ wi p>kj s i t j ~ 90ø๙๐ø 9 0 li Kj g tu E e zN . j (Û)øwip>kwÛj~ (wÛjmdHjfuilj)~ kamma-resultants. วิ ป ากวัฏ ‚ วัฏ ที่ ่ เป็ นผล.~ round of (wi p>kwÛ)~ wi p> kwåj ~ (tÐ)øwi pPyu tÐj ~ วิ ปปยุ ตต์ ~ dissociation. (tÐ)øwi pPyu tÐj p sË yj ~ วิ ปปยุ ตตป ั จ จั ย.~ (wi pP yu tÐ)~ wi p P y u t j ~ dissociation condition. (wi pP yu tÐøpP sË y ÷~ wi p P y u t j p sË v j , ~ (tÐ)øwiBtÐj~ pW m pãpr· ~ gl. nj a Skj l kj k ro pdj m elpj pãpr· a rTgmL ’ i cj m pз k m? j ~ วิ ภ ั ต ß วิ ภ ั ต ติ ~ a noun or verbal affix. (wi ø BtÐi ) ~ wi B tj ~ ö]t÷øöwiq.K>nkæ}tj÷~ yM ’ nkætÐj m r×u k j ku ø 15~ วิ ส าขา, วิ ศ าขา‚ ชื่ อดาวฤกษ์ ที่ the lunar mansion of Visakha. ๑๖, ชื่ อดาวนั ก ษั ต รหมู่ ท่ี ๑๖.~ (wi q . K> )~ wi q . K> nkÉ t j ~ (d¯)øwiqud¯j~ qA,zcC , qZ ’ cj K L cj dscjb½ cj t o bW Y m el. nj hgW · e s. nj kL i ~ qA,zcC , sI K L bu d scj b½ cj t o hgW · kL ’ i kj kL i ~ วิ สุ ท ธ์ ‚ สะอาด‚ ใส‚ ขาว‚ หมดจด‚ บริ สุ ท ธิ .์ ~ clear, purified. (wi qu d¯ ) ~ wi q u D j ~ aTU , q\fÁcj s cj ] kyj q vj ~ øwiqud¯imgàj~ (hu i tu j pW m qA,zcC , ~ gL · cj t ro m a. su i p j p W m qA,zcC , ~ gL · cj t ro hu i tu j m su i p j ni bÔ . nj ) ~ วิ สุ ท ธิ ม รรค‚ ทางไปสู่ ค วามบริ สุ ท ธิ .์ ~ the Path of Purification. (wi qu d¯ i ø mgà ) ~ wi q u d ¯ i m gj ~ scj ] kyj \ Kcj , =ae]k. cj , ~ ni b Ô . nj q u i Á er. kj e ]k. cj , KrJ , ~ (sì)øewwsì j ~ (gek.· p dj q d¡ > mN ’ · ku E r m{. cj a kÉ rj e tM cj tu Y tW · a rTtu p j r cj qÒ· ø mi kj g ,)~ pdj mN ’ · ku E a rTmW Y D wj ~ pdj mN ’ · ku E a rTmtu p j ~ gl. nj a Di pP > yj tu p j ~ gl. nj mN ’ · ku E tL ’ cj l a. aDi pP > yj tu p j ~ gl. nj r m{. cj e tM cj tN hj \ K. Sg, mN ’ · ku E hu i tu j tu p j arTa Di pP > yj tu p j ~ gl. nj mN ’ · ku E bi mÔ j \ pcj q ò. nj e T½ . · t L cj RUp j q .j e tM c j tM hj tN hj \ K. Sg, /u i n j gH j e lwj mN ’ · ku E a Di pP > yj tu p j qM h j d H j mW Y ~ gl. nj p ri y . yj ~ pri y . yj tu p j ~ qd¡ > pri y. yj ~ qd¡ > eTkj ~ lH . Y g l. nj ~ lH . Y q d¡ > ~ ไวพจน์ . ~ a sy nony m. ( ew wsnß pri y . yß pri y .yøwsnß ¿kt¸øpd)~ ewwu s j ~ (tÐ)øq· GBtÐj~ pi@p>tjq·GBtÐj~ pi @ p>tj m gpj w j ku E d>nj ku q Gá ~ pi @ p>tj q Gá ~ สัง ฆภั ต ‚ สัง ฆภั ต ต์ ‚ ภั ต ต์ อ ั น บุ ค คลพึ ง ให้ แ ก่ ส งฆ์ ‚ ข้ า วสงฆ์ . ~ food given to the Order as a whole, food given to the community of monks as opposed to food offered to an individual monk . (q· G øBtÐ)~ q· G Btj S W m j , ~ q· G . a.,lç a pj e q. SW m j , ~ (z)øq·Gr.zj~ qGár.zj~ (rm{. cj ti tj ø qcj G r. zj ) ~ (qM i cj q Gá ~ qM i cj gmI y j ~ k: ’ i p j qÒ’i p j pu i cj | pI q . qn.)~ สงฆราช‚ ราชาแห่ ง สงฆ์ ‚ ตํา แหน่ ง สงฆ์ ผู้ เ ป็ น ใหญ่ ใ นสัง ฆมณฑล.~ the head of the Order, Patriarch. (q· G ør. z.)~ (q. qnøpti ) ~ q· G . r.zj ~ rhnj , mcj , ~ q. qn. pu i c j ~ (z)øqkÒr.zj~ ศั กราช.~ era. (q.k)~ qkÒr. zj~ (t)ø(tÐ)øö]t÷øqGá. tj~ |pYzW.~ (qd¡eBdqgáø65·)~ e\p.YzW.~ mi tÐj ~ mi } tj ~ qh. yj ~ mi tÐj q h. yj ~ mi tÐj q: ’ i k j ~ qh.yj m edà tj dÐ’Y \ mem.wj mW Y h .nj ~ kl[. ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i $mi tÐj ~ สหาย‚ เพื่ อ น‚ มิ ต ร.~ a friend, a boon qK> ß qKi ß mi tÐ)~ ömi ] t÷~ aeSW K cj p W n j , ~ mi t j e SW ~ 91ø๙๑ø 9 1 companion. (t)ø(tÐ)øö]t÷øqGá. tj|bo~ |pY~ (qd¡eBdqgáhø83·)~ e\p.Y~ (qKß e\p.Y | bo ~ e\p.Y zW . |bo ~ mi } tj | bo ~ mi tÐj q h. yj | bo ~ เพื่ อ นหญิ ง ‚ สหายญิ ง .~ a female friend, woman’s female friend. (qKi k .)~ (qKI ) ~ (wyq.)~ aeSW Kcj p W n j , m~ mi t j e SW m ~ mi t j e SW K cj p W n j , m~ (q)øq·w>qj~ hu Y h .Y ~ pW m p· cj f kj hu Y h .Y ~ pW m pdto m W Y s W · ~ hu Y h .Y e qbj g L i b j qW ’ i n j b pu i n j edà t j D R ? j e mTu n j ~ pW m hu Y h .Y e qbj g i L b j D R ? j e mTu n j ~ สัง วาส‚ การอยู่ ด้ ว ยกั น ‚ การอยู่ ร่ ว ม กั น ‚ ร่ ว มประเวณี ‚ การร่ ว มประเวณี . ~ living together, cohabitation, consorting, copulation, sexal intercourse, sexal union, sexal pleasure. (q· w>q)~ q· w>q~ kW e n\Kcj , ~ ep> cj , eB.j \ Kcj , ~ ep> cj , eB.j y xj p> ,\Kcj ~ (q)øqPq·w>qj~ qPq·w>q~ Tu nj ~ สัง วาส.~ copulates. qW ’ i nj b pu i nj D R? j e mTu nj ~ edà tj D R? j lu i kj ~ edà tj D r? j e m (mi Tu nI ker. ti ) ~ q· w> q£p=~ (tÐ)øö‚tÐ÷øqtptÐj~ öqtp‚tÐj÷~ dkH j mN ’ · ku E kL · Tu i k j ø kL · T . cj ~ dkH j ~ ศตบัต ร‚ มี ร้ อ ยกลี บ คื อ ดอกบัว ชนิ ด หนึ่ ง.~ hundred-petalled, the sacred lotus. (qtptÐ)~ öqtp‚tÐ÷~ qtptj ~ aK[pj t r. yH i e q. ]k.~ pdu m . ]k.~ (Q)øqtwQj~ kL · qN . · ~ mW Y kL · qN . · ~ mW YmW Y kL · qN . · ~ mW YpW ’ i cj kL · qN . · ~ bW R à j kL · qN . · ~ ศตวรรษ‚ ร้ อ ยปี ‚ หนึ่ งร้ อ ยปี ‚ รอบร้ อ ยปี ~ century, each 100 years . (qtøwQ)~ (wQøqt)~ a×H s j t r.~ ×H s j r . su ~ r. \pv< j ~ (t)øqtuitj~ l.nj ~ el.nj ~ eT.nj ~ qnj ~ k: cj ~ mel.nj ~ mel.nj k .Y ~ m el.nj k: cj ~ mel.nj e T.nj ~ mel.nj l .nj ~ mel.nj q tu i tj ~ mel.nj q nj ~ very , exceedingly . (asË ×з ß ati q y· ß atI w )~ alW n j t r.~ (t)øöq]t’÷~ qNq]t’~ q]t’qN~ ศัตรู .~ an enemy . (qtÐ’)~öq]t’÷~rnjqU~ (d¡)øö\d÷øqmud¡j~ öqmu|dj÷~ qmu\d.~ /I~ ggá~ สมุ ทร‚ ทะเล.~ an ocean, sea. (qmu d¡ ) ~ öqmu \ d÷~ qmu d j ~ qmu d ¡ r .~ pcj l yj ~ (tÐ)øqernimitÐj~ (gu i c j e ktj ni m i tÐj p: Y r m{. cj m gW · m i cj g H j ß gu i cj e ktj a . Ru i $ mj p: Y r m{. cj mgW · m i c j g H j dH j a Di pP > yj ø qernim i tÐjø r )~ øq e r ni mi tз g $H i ` qer` p: Y r m{. cj m gW · m i cj g H j ~ ni m i tз ` nj ni m i tÐj ø nj a . Ru i $ mj ~ g$H i ` su i n j g u i cj e ktj r ~ (gu i cj e ktj ni m i tÐj gu i cj e ktj a . Ru i $ mj p: Y r m{. cj m gW · m i cj g H j ) ~ (aes.· m gW · m i cj l wj D R ? j ø mgW · gu i c j l wj q erni m i tÐj tu Y ~ gW · m i cj e ktj r m{. cj D R ? j g H j tu Y gu i cj e ktj nim i tÐj p: Y r m{. cj g H j r ~1 4 3 · ø 6 · ) ~ (mgW · k lcj p cj m H i cj D R ? j k[.j } tY g H j mN i Qj l wj kL . r` /u i n j du E tir s¦. nj t· g H j S bN t j q erni m itÐj ku J mgW · k lcj p cjm H i cj tu Y ~ mi cj b Ru r m{. cj D R ? j g H j tu Y nmgu i c j l wj ni m i tÐj p: Y r m{. cj g H j au i tj ku E k wmqu n j kL · t· kN p jqC i tj klcj d M · cj du E ku E K mI t· g H j ef: . tj au i tj r ~ rm{. cj w W· rm{. cj D R ? j r lwj su i tÐj tu Y gu i c j e ktj ni m i tÐj p : Y r m{. cj g H j tu Y klcj t o r ~ 1 4 2 · ) ~ 92ø๙๒ø 92 li Kj g tu E e zN . j (cC o m W Y nmsM t j q mÐJ D R ? j gu i tj l wjni m i tÐj p: Y r m{. cj k[.j } tY tu Y kL ’ cj k lcj dM · cj z ercj g H j r ~ ewcj a. ×U p W m gu i cj e ktj ni m i tÐj p : Y r m{. cj k[.j } tY tu Y ku qu i l j qA. cj hW · g W · v . tj r )~ (Q)øqhQj~ lC J ~ mW Y lC J ~ 1ß000~ สหัส ‚ พัน ‚ หนึ่ งพัน ‚ ๑‚๐๐๐.~ thousand, 1,000. (qhQ)~ qhqj ~ aeT. cj ~ teT. cj ~ a (Q)ø(tÐ)ø(]t)øqhQkÉj~ qhQentÐj~ öqhQen}tj÷~ mN ’ · ku E m tÐj lC J ~ pÒcj r cj l wj l v. tj m tÐj lC J ~ tL l v. tj m }tj lC J ~ edwr. zj n.Y e dw to mN ’ · k u E m }tj lC J ~ mtÐj lC J ~ m}tj lC J ~ qM i cj » ס j ~ öqM i c j » Â×j ÷ ~ สหัส สเนตร ( สหัส เนตร ) ‚ a สหั ส สนั ย น์ ( สหัส นั ย น์ ) ‚ พัน ตา‚ เทวราชผู้ เ ห็ น ซึ่ ง นั ย น์ พ ัน หนึ่ ง‚ พระอิ น ทร์ . ~ thousand-ey ed, Indra, Sakka. (qhQkÉ ) ~ (qhQøentÐ)~ öqhqC en]t÷~ (»×¡ ) ~ ö»Â×÷~ qhQentj ~ m[kj sit eT. cj yH i q vj ~ m[k j s i t eT. cj a \mcj e S. cj q vj ~ qi ] k.,mcj , ~ (tÐ)øö]t÷øq.riputÐj~ öq.ripu}tj÷~ (q.ripuitjøv,lM’hjK[ê)~ (q. riputÐß öq.rI pu]t÷` ek.nj}t’·miq.rI)~ huitujv,dHjek. nj}t’·miq. rI tu Y ek.j K o s v, øq.ri pu tÐj ø er. cj ~ mH . eTrj m dH j e k. nj } t’· mi q . rI ~ (agà q . w kqÐ’· ø kW , ekN . åj p rY kW , tY pu cj k[.j } tY ) ~ mH . eTrj q . ri pu tÐj~ mh. eTrj q . rI p u } tj ~ dku i p j pN . nj D Rj ? ~ mH . eTrj q . ri pu tÐj d ku i p j pN . nj D Rj ? ~ mH . eTrj q . ri pu } tj m su i n j d H j t o d ku i p j pN . nj D Rj ? ~ n. yÒj pu O e Trj q . ri pu tÐj d ku i p j pN . nj D Rj ? ~ พระสารี บุ ต ร‚ พระเถระ บุ ต รของนาง สารี (อรรคสาวก ขวา), ธรรมเสนาปดี ‚ แม่ ท ัพ ธรรม หมายถึ ง พระสารี บุ ต ร.~ one of the two chief disciples (aggāsavaka) of the Buddha, name of the first of the foremost disciples of Gotama Buddha, captain of Dharma, Marshal of the Law, a name of Ven, Sāriputta. (q. ri ø pu tÐ)~ öq. ri p u ] t÷~ (xpti Q )~ (Dm? ø eqn. pti ) ~ q. ri p u tÐr.~ RH c j q . ri p u ] t.~ aRH c j q .ri p u ] t. meTrj ~ tr.,ssj q U } kJ , ~ (t)øqikjedàtjauitjer.*~ (esW.·` 208·)~ aquiÁ£pkunjqnvj,*~ (t)øqI×Hosutj~ gx’Y g[i m cC I e kL · v ,gH j pu O qI × H o su tj p: Y qu r . T,tu Y ~ (esW . · ` 171· ) ~ Ktj ~ c> qvj eqKW k j Ï mi n j , em. \Kcj , tu i Á ku i £ pttj e q. eS,ku i Ktj ¹ ~ (z)øqIhr.zj~ öqÃhr.zj÷~ qM i cj r .zqI hj ~ qMicj r .zqu i há ~ qM i cj z .di qu i há ~ mi g r.zj ~ mi giס j ~ qM i cj q tÐj zu i cj p nj ~ qM i cj n . yÒj t lqtÐj zu i cj p nj t· ~ สี ห ราช‚ สิ ง หราช‚ พญาราชสี ห์ ‚ พญาสิ ง ห์ โ ต.~ a lion ( Felis leo ), king of beasts. (qI h ør. z.)~ öqÃhr. z.÷~ (mi g ør. z.)~ \Keqá < ~ q.,tu i Á =mcj , ~ (t)øqu sritj~ qu sRuitj~ edà tj p åi p tÐj d ,r,~ edà tj lC tj p åi p tj Ð md,r,~ สุ จ ริ ต .~ good conduct, right conduct, well-doing. (qu ø sri t )~ qu s Ru i k j ~ (Q)øqudQj~ (qW . v. t j ~ v. tj e l.Y qW . ~ v. tj kL , f: , )~ สุ ท รรศ‚ เห็ น ง่ า ย‚ ชัด เจน.~ easily seen, conspicuous. (qu ø dQ)~ qu d qj ~ \mcj l W y j q vj ~ (Qì)øqudQìj~ (pW m r· cj qW . v. tj ~ pW m r· cj v . tj e l.Y qW . ~ ek[wj e g>wj ~ eg>wj ~ eg>wj S.Y ~ eg>wj qZ ’ cj ~ t½ tj } qo ~ gpj w j d ,gN p j gpj w j e TNnj su i tÐj pU m H j e l. nj ~ eTkj ku E r · cj qCI ø ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 93ø๙๓ø 93 bu E qCI e l. nj ) ~ สุ ท ัศ น์ ‚ สุ ท รรศน์ ‚ การเห็ น ง่ า ย‚ การเห็ น งาม‚ สวย‚ งดงาม‚ รู ป ดี ‚ น่ า ดู . ~ easily seen, beautiful, handsome. (qu ø dQn)~ alW n j Ré \Kcj , BW y j yH i q vj ~ ]kv< j RéB W y j e k. cj , qvj ~ (zì)øqu D.eB.zìj~ quD.Buzìj~ (qu D .Bu tj ø mvj bW kjbM . K[ê)~ sN qu D .eB.zì j edwto ~ a. h. rdi bÑj ~ สุ ธ าโภชน์ ‚ อาหารทิ พ ย์ . ~ ambrosia or nectar, ambrosial food. (qu D .øeB. zn)~ qu D . Bu t j ~ ntj q u D . Bu t j ~ (tÐ)øqunimitÐj~ nimitÐj qNYKuihj~ nimitÐjqNYd,r,~ นิ ม ิ ต ต์ ดี ‚ นิ ม ิ ต ดี . ~ a good omen. (qu ni m i tÐ)~ ek. cj , eq. nim i t j ~ nim i t j e k. cj , ~ (tÐ)ødu×ìimitÐj~ ni m i tÐjqN Y hW · Ku i hj ~ ni m i tÐj qN Y h W · d ,r,~ ทุ น นิ ม ิ ต ต์ ‚ ลางร้ า ย‚ เครื่ อ งหมาย an inauspicious omen, a bad อั น ชั ว่ ราย‚ ไทยเข◌ียน ¤ทุ น นิ ม ิ ต õ.~ omen. (du ×ì i m i tÐ)~ mek. cj , eq. ni m i t j ~ Su i , eq. ni m i t j ~ ni m i t j S u i , ~ (tÐ)øpubÔni mitÐj~ hu i tu j m kÐ’E d H j p : Y g t~ ni m i tÐj qN Y Ku i h j p er· hu J p[,T½ , lwj hu i tu j kÐ’E d H j g t~ บุ พ นิ ม ิ ต ‚ บุ พ พนิ ม ิ ต ต์ ‚ ลาง (ทั ้ง ดี หรื อ ร้ า ย) ที ◌บอกเหตุ ่ ข้ึ น ก่ อ น.~ an omen. (pu bÔ ø ni mi tÐ)~ pu b Ô n i m i t j ~ eRH , Ï\fsj e q. ae]k. cj , ~ (t)øquB.qitj~ (qu B . qu i tj ø v,lM ’ hj K[ ê)~ gl.nj qu B .qi tj ~ g l.nj m d,r,~ gpj w j hu J b WYm d,r,~ lhu J m d,r,~ สุ ภ าษิ ต .~ well said, proverb, aphorism. (qu ø B. qi t )~ qu B . qi t ~ ek. cj , sW . e\p. Su i a pj q vj ~ (tÐ)øö]t÷øqumitÐj~ öqumi}tj÷~ kl[. $mi tÐj ~ mi tÐj T mi kj ~ mi } tj q h.yj T mi kj~ mi tÐj q h.yjKu i hj ~ mi } tj q h.yj m S.Y ~ มิ ต รดี . ~ a good friend, a trusty upright friend. (qu m i tÐ)~ öqu m i ] t÷~ (kl[. $ømi tÐ)~ ökl[. $mi ] t÷~ ek. cj , eq. aeSW K cj p W n j , ~ kl[. $mi t j e SW ~ (t)øeqq.tj~ tu i p j qu kj e qq.tj hu J kN . tj l wje r.cj ~ dN . Y v ,mv.tj eq q.tj bu i nj kÎ nj~ (27· ß 51· ) ~ etM cj tN hj \ K.~ to be different, various. (Q)øeq.mnQj~ (rm{. cj ti tj ø eq. mntj ø qW gj g su i tj k tj) ~ DR ? j e q. mnQm mi p j su i tÐj \mhj su i tÐj ~ ddH j mN ’ · ku E su i tÐj m i p j su i tjÐ S.Y su i tÐj \ mhj su i tÐj m i p j au i hj tM ’ i hj DR ? j e q. mnQkÐ’E dH j ~ pW m qu i Kj su i tÐj lM ’ hj su i tÐj /u i hj su i tÐj ~ pW m q: ’ i kj mL ’ i kj au i hj tM ’ i hj su i tÐj ~ pW m au i hj tM ’ i hj m i p j su i tÐj ~ โสมนั ส ‚ ดี ใ จ‚ ปลาบปลื้ ม ‚ ยิ น ดี ‚ ความสุ ข ใจ‚ ความ ปลาบปลื้ ม ‚ joy, mental plessure, ความสบายใจ‚ ความยิ น ดี ‚ ความเบิ ก บาน.~ satisfaction, enjoyment. (eq. mnQ)~ eq. mnqj ~ ek. cj , eq. si t j yH i qvj = a\fsj ~ si t j = K[ mj , q. \Kcj , ~ ×H s j q kj \ Kcj , ~ wmj , e\m. kj \ Kcj , ~ qW gj g su i tj k hj ø ()øeq. mnQj ~ ed>mnQj ~ (rm{. cj ti tj ø eq. mnhj ~ ed>mnhj ) ~ ()ørQj ~ rqj ~ (rm{. cj ti tj ø rhj ) ~ ()ømN i Qj ~ mi N q[ j ~ (rm{. cj ti tj ø mN i hj ) ~ (t)øqtj~ (qtjseku.· zbL’)~ (qtj s eku.· z bL ’ gH j tmL . v,ek.j ø ¤kM o õ ør)~ หมาก.~ betel nut, areca nut. (pU g ß pU g øflß kmuk )~ kW m j , qJ , ~ tN · k M o ø (ew>h. rj t mL . )~ tN · q tj ~ tN · q tj s eku . · z bL ’ ~ ไม้ หมาก.~ nut palm (Areca catechu), the betel nut tree. the betel 94ø๙๔ø 9 4 li Kj g tu E e zN . j (pU g øRu kÉ) ~ (pU g øt. l)~ kW m j , qJ , pcj ~ (t)øqtjaikjs.cj~ dried tender betel nut. (qu kÉ t Ru $ øpU g fl)~ kW m j , qJ , ]kkj e K[,~ (tÐ)øötW÷øöt~÷øqtÐj~ qtWj~ qt~j~ สิ่ ง ที่ ม ี ชี วิ ต และเคลื่ อนไหวไปได้ . ~ a sentient \db[ j w t¸’’mN ’ · ku E l m[ÕJ K[I Su Y a .gW · ~ สัต ว์ ‚ being. (qtÐ)~ öqt~ ÷ ~ qtÐw> ~ (tÐ)øötW÷øöt~÷øqtÐjnrkj~ qtWjnrkj~ qt~jnrkj~ (kÐ’E d H j p: Y n rkj ) ~ สัต ว์ น รก‚ เกิ ด ในนรก.~ an inhabitant of hell, an inhabitant of the hells. (nrkøqtÐ)~ önrkqt~ ÷ ~ crY e k. cj ~ of one (tÐ)øqmP yu tÐj~ สัมปยุ ต.~ associated with. (qmP yu tÐ)~ qmPyutj~ (tÐ)øqmP yu tÐj p sË yj ~ สัมปยุ ตป จั จัย.~ condition by way of association. (qmP y u tÐøpP sË y )~ qmP y u t j p sË v j , ~ ö‚qÐ÷øöq.‚qÐj÷~ \g׸j~ \g׸jg׸j~ \pkuihj\g׸jg׸j~ ตํา รา•~ a treatise, ö\g׸÷~ k[mj , gnj ~ book, science or art. ศาสตร์ ‚ คั มภี ร์ ‚ (qt¸)~ öq. ‚qÐ÷~ (g׸)~ ö‚qÐ÷øöDm?q.‚qÐj÷~ qLep>t¸jeqN.wj~ qLep>t¸jeqN.wjDm?q.ïqÐj ~ \pkuihjeqN.wjDm?q.‚qÐj~ \pkuihjkuÛjeqN. wjødnjeqN. wj~ \pkuihjqà’tj qW . tj g bu D j a mé ~ \pku i hj sIe rcj g buDj a mé ~ \pku i h j qM i cj D R ? j ~ ธรรมศาสตร์ ‚ คัม ภี ร์ กฎหมาย‚ วิ ซ า กฎหมาย•~ law-book, a treatise on law, a statute-book. (Dm? ø qt¸)~ öDm? q . ‚qÐ÷~ Dm? q tj ~ tr.,ku i S u · , \ftj e q. k[mj , ~ (d)øqikÉ. pdj~ wi n yj q Gá ~ wi n yj g mI y j ~ tcj e dà tj qI l ~ edà tj lC tj ~ edà tj w tÐj ~ \pku i hj qi kÉ. ~ สิ ก ขาบท‚ วิ นั ย สงฆ์ ‚ ข้ อ ศี ล .~ a rule of training, rule of morality, training precept, a precept. (qi kÉ. ø pd)~ qi kÉ . pu d j ~ qi k É . =ae]k. cj , ~ k[ Ácjw tj ~ (t¸)øqid¯t¸j~ qMicjqid¯t¸j~ ek.njqMicjqid¯t¸j~ k.ldH j d M · cj e k.nj qM i cj b L . Y e t· ) ~ เจ้ า ชายสิ ท ธัต ถะ‚ yM ’ k[.j } tY e g>tmaeG. พระนามของพระพุ ท ธเจ้ า •~ Siddhartha, prince Siddhattha [Siddhartha], Gotama Buddha’s name when a prince. (qi d¯ t¸)~ öqi d¯ > T¤ ÷~ qi d ¯ t j m cj , ~ (tÐ)øqmPtÐj~ pu i vj \ db[ j ~ qmP tÐi pu i vj h .nj ~ pu i vj t qu i Kj ~ tqu i Kj pu i vj h .nj ~ สมบัติ . ~ attainment, success. (qmP tÐi ) ~ qmP t j ~ (tÐ)øö]t÷øqutÐj~ öqU}tj÷~ พระสู ต ร.~ a discourse, sermon, rule in grammar, aphorism. (qu tÐ)~ öqU ] t÷~ qu t j ~ øw>k[pdjmelpjqP\p. ktjkuEarTøw>k[pdjmgpjwjtW·lwjbWYmd,r,øw>k[pdjmelp j ezN . j pM wjku E a rTøw>k[pdj m elpj e zW . wj ku E a rTøw>k[pdj m elpj m cj mW Y l wj a rTgH j qu tÐj öqU } tj ÷ mà , yM ’ r~ (gl. nj m pL T½ , arT bW Y K mN n j ) ~ (qd¡ e Bd qgá h ø34· ) ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBUmi 95ø๙๕ø 9 5 (å)øqCikLåj~ qCikLåjnסj~ qC i kL åj n ס j T wj ~ nס j T wj \ p.q.dj kL åj e zN . wj ~ qC i qM i cj ~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ qC i tN ’ cj ] kek. åj ~ ราชวัง ‚ วัง .~ a royal palace, a palace. (r. zmס i r ß r. zeghß p>q.d)~ ö\p. q. d÷~ ai m j e t.j ~ nnj , et.j ~ (å)øqCikLåj~ เรื อ นยอด.~ any room or building with a peaked roof or pinnacles, a house with a peaked roof, a house roof. (kU å . g>r)~ su l sj m W n j , Kº nj t pj e q. ai m j ~ (å)øqCikLåjzN.cj~ with a gabled (sW · ` 25· ) ~ nס j \ p. q. dj qC i kL åj e zN . wj ~ qC i tN ’ cj ] kek.åj ~ qC i qM i c j ~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ วั ง ‚ ราชวั ง ‚ พระราชวั ง .~ palace. (r.zømס i r )~ (r. zøegh)~ nnj , et.j ~ a palace, a roy al (å)ø☼øqCikLåj bÐ.cjø☼ø(;’cjaemri k.nj)~ ทํา เนี ย บขาว(ของสหรัฐ อเมริ กา). The White House. (Dwløegh)~ ai m j \ fêet.j ~ (å)ø☼økLåjTwjjß qCikLåjTwjø☼ø(;’cjaemrik.nj)~ United States Senate. øp:Y;’cjaemrik. njwW·ø¤qCikLåj bÐ.cjøkLåjTwjøqCikLåjTwjõøt·gHj dHjmW Y aDi pP > yj dH j mW Y dN . Y e hcj r ~ (å)økL å j T wj ~ qC i k L åj T wj ~ (qBcj ß qBcj e k.· d Ru J ß #. nj dN . Y e k.· d Ru J ß #. nj dN . Y e k.· m W Y h . nj ß #. nj dN . Y e k.· qAI bu i cj ß Ru cj m dH j dN . Y e k.· D ruJß r. zwcj ß kL åj T wj am. tÑ j d o b v. t· ) ~ วุ ฒิ ส ภา‚ สภาสู ง ‚ สภาสู ง ของรั ฎ ‚ สภาขุ น นาง. økLåjTwjß qC i kL åj T wj ø gH j aemri k .nj t · e k.j ø Senate. (Upper House. elwj g ,) . eagá li kj t· ek.j ø House of Lords. zI pu n j ( g[p>nj ) t· e k.j ø House of Peers. (qB.ß wu ¶i ø qB.)~ lä t j e t.j ~ (åøt[)øam.t[ j kL åj T wj ~ v,mgW · du cj v,;’cj k W . nj t· RuY sH j pÐ’i n j n ku E m .Y tu Y lu p j a.gZ · e kL . nj k el.nj sN , v,;’cj k W . nj p : Y qCi kL å j T wj ~ v,mekL . nj k el.nj sN , v,;’cjkW. nj t · p: Y qC i kL å j T wj ~ v, sN , v,;’cj kW . nj t · ~ สมาชิ ก วุ ฒิ ส ภา.~ Senator . lä t j e t.j a mtj ~ (t)økLtjTwj~ pWmkLtjTwj~ stealing of gold. ขโมยทอง.~ stealer of gold, (qu w Àøes. rß qu w ÀøeTy[)~ eRä Ku i , ~ eRä Kui, \Kcj , ~ (t)øqCis.tj~ (s. tj ~ T· c j ~ gu k j ) ~ a jail, a prison, เรื อ นจํา ‚ คุ ก .~ (k. r.)~ eק . cj a i m j ~ eT. cj ~ eT. cj t nj , ~ a cage. (sË ) øqCiwsËj~ (wsË ku åi ~ wsË ku åI ~ qC i } to e zN . j ~ qC i ; .j ~ dN . Y q L , xsË . r)~ วัจ จกุ ฏิ ‚ วัจ จกุ ฎี ‚ ส้ ว ม‚ ห้ องสุ ข า‚ ห้ องนํ้า ‚ ที่ ถ่ า ยอุ จ จาระ‚ ห้ องส้ วม~ restroom, a privy , latrine, lavatory . (wsË ø ku åi ) ~ k[cj } kJ , ai m j ~ ai m j q .~ erai m j ~ wsË k u å i ~ (t)øqCIgLitjs·/tjr·cjtuY~ (qM i cj qC I gLitj s · / tj r· cj tu Y dH j bu i nj tJ bu i nj tu Y qM i cj ku E e k.j n cj a
ahu t j a mH n j a .,\fÁcj q i ¹ eKã¹)~ 96ø๙๖ø 96 li Kj g tu E e zN . j (t)øqMtj~ (esW.·` 311·)~ mcjbL.Y~ a y oung man. (yuwznß m. $w)~lulcj~ (t)øqMtj|bo~ (esW.·` 459·)~ a y oung daughter. (kum. rik.)~ a bride. (nwøwDU ß kká $ . øD. r.)~ qtu i Á qmJ , ~ (t)øqM . tM ’ tj ~ v,tu tj tu tj ~ mN i Q j tu t j tu t j ~ qM . tu tj tu tj ~ qM . y×Ð j eqwjtL kW tj tM ’ tj ~ öqM . yï ×Ð j e qwj ÷ ~ (qM . ynj e qwj ø v,lM ’ hj K[ê)~ ช่ างหู ก‚ ช่ างทอผ้ า.~ a weaver. (t×Ðøw>y)~ öt‚ ×Ðw>y÷~ rkj k nj , qvj ~ (-)øqMicjedwtoDtr-j~ (qM i cj e dwto D tr - mpdto p: Y du i qj b M · kj tM · qi ×ì r . zj ( du E qi × ì r. zj ) mgW · a lu E a qI g ׯ R j W gmL ’ i cj ~ qM i cj w cj s tu m RH . zj mpu i cj du i qj bM · kj ) ~ ท้ า วธตรฐ‚ ธต รษฐ์ (โลกบาล ทิ ศตวั นออก)•~ the king of the gandhabbas, name of one of the four Maharajas. (Dtør -)~ Dtr j n tj m cj , ~ Dtr -ntj m cj , ~ (t)ø(D)ø(t[)ø(sË)øqMicjqà’tjqW. tjamé~ qMicjezN.jsIercjgbuDjamH’~ a m.sËjqà’tjqW. tjamé~ n.yÒjbis.rj~ am.t[jn.yÒjb is.rj~ dku i p j bi s . rj ~ dku i p j b i s . rj qà ’ tj qW . tj a mé ~ qM i cj D Rj ? ku tj e qN . wj d nj e qN . wj ~ v,m ku tj e qN . wj dnj e qN . w j ~ v,mef[· qà’ tj qW . tj a mé ~ v,ezN . j a mé ~ ผู้ พิ พ ากษา, ผู้ ต ั ด สิ น .~ a judge. (akÉ d Q)~ (akÉ ø dQk)~ (wi nis¦y. msË ) ~ (×[. y. Di q )~ tr.,Su · , \ftj e q. amtj ~ tr.,qU } kJ , ~ (t¸)øöqÐ÷øqL ep>t¸j~ (qLpuit¸j)~ öqLpuiqÐj÷~ qLpt¸j~ (qLptjøv, lM ’ hj K[êek.j ) ~ kN p j qL e p>t¸j ~ \pku i hj qL e p>t¸j ~ \pku i h j kN p j ~ li K j e p>t¸j ~ \pku i hj li K j e p>t¸j kN p j ~ li K j e p>t¸j \ g׸j g ׸j~ li K j au p j ~ \pku i hj v ,mK[ êekH j l wj p : Y lÐêqL Rui tj ø qL t. lj ~ \pku i h j qL Ru i t j ø qL t . lj ~ qL Rui tj ø qL t . lj ~ bep>t¸j ~ (bpu i t¸j) ~ öbpu i qÐj÷ ~ (bpu i tj ø v,lM ’ hj K[ ê)~ bep>t¸j Rui tj t . lj ~ bpu i t¸jRui tj t . lj ~ bep>t¸j li K j au p j \ pku i h j kN p j m N ’ · ku E k W p j Tpj ku E T pj flpj $ . flpj n cj ø f: ’ i p j $ . f: ’ i p j n cj ø tK· k j $ . t K· k j ncj g W · ~ หนั งสื อที่ เขี ยน หรื อ จาร‚ คั มภี ร์ หนั งสื อ‚ เล่ มหนั งสื อ‚ ใบลาน จารหนั งสื อ.~ (qL e p>t¸ j ß qL pu i t¸jß qL p t¸ j ß qL p tj ) ø a religious book or writing, any book distinguished from manuscript, writen substance, whether and forwards, and or writing treating of art or sclence, prose as verse, a writing on palm leaf, palm leaf on palm leaf, a palm-leaf book, a flat thin of paper, cloth or metal, folded backwards used to write on, (li Kj e p>t¸ j ß li Kj p t¸ j ß li Kj p tj ß \pku i hj ß \pku i hj kN p j ) ø a book, books. (bep>t¸ j ß bpu i t¸jß bpu i tj ) ø a book, volume, a note-book, a record, a tablet, a plate of metal with writing. (bep>t¸ j Rui tj t .lj ß bpu i t¸jRui tj t .lj ß bpu i tj Rui tj t .lj ) ø a palm-leaf book. (etlpÀøelK)~ (ep>t¸k. RU ȧ ) ~ (pu t¸k)~ (ep>t¸k)~ öpu qÐk÷~ (g׸)~ ö\g׸÷~ ep~ eps.~ pu r pu i k j ~ s. au p j ~ (t¸)øqL e p>t¸j D Rj ? ~ Buddhism. bep>t¸jDRj?~ (li K j au p j D Rj ? )~ manuscript (Dm? ø ep>t¸k)~ eps.~ tr.,s. au p j ~ on ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (qmÐJ ) ø¤ep>t¸kõø tW · a rT ø¤g׸õø r~ (å)øeqLkj(elHkj)]kek.åja.r~ to pieces. 97ø๙๗ø 9 7 (aBi D . nj g>T.ø1006)~ (esW . · ` 135· ) ~ be all knocked mé n j Á mé Á nj v§ k j v§ k j e ]kqvj ~ (t¸)øöqÐ÷øht¸j~ öhqÐj÷~ mW Y h t¸j ~ bN tj mW Y h t¸j ~ (/>s: ) ~ (18øeÆ.· tY ) ~ หัต ถ์ ‚ หั ส ต์ ‚ ศอกหนึ่ ง.~ a cubit. (ht¸)~ öhqÐ÷~ aet. cj ~ tet. cj ( atu i cj , aRH v j ) ~ (t)øhutja.~ hutjyutjauitja.~ decreases, becomes loose. eh.· a .~ elcj a .~ diminishes, (KI y ti ß p ri kÉ I y ti ß p ri h . y ti ß h . y ti ) ~ yu t j = ~ el[.< = ~ yu t j e l[.< = ~ Su t j y u t j = ~ ø×UT,TwjcC’hjmWYlkÉjgHj Tu i e Rä K W k j m H yu t j ¹ ~ øBikÉê md,hu tj a . tu Y ~ (esW . · ` 445· ) ~ aBu i , tqi n j , Tu i k j e q.
qvj l. Bj m H yu t j k u n j = ~ (t)øpWmhutja.~ pWmhutjyutjauitja.~ damage, loss, decrease, diminution. pW m eh.· a .~ pW m elcj a .~ (apsyß h . ni ß p ri h . niß h . y n )~ yu t j \ Kcj , ~ yu t j e l[.< \ Kcj , ~ Su t j y u t j \ Kcj , ~ Su · , Ré · , \Kcj , ~ (tu ) øhu i tu j ~ Í ×[ ×ì (ehtu ) ~ ae]k. cj , ~ - เหตุ .~ reason, cause. 4~ b[ XZ j gsuitjknjgmL’icjø21øm~ v XZ $ @ À ×Р׸ ס ‚ ×Ð ‚ס l l[ lÊ qì È n ׯ ȧ bimÔjlkæ$jqW’irj b[XZ j gsuitjknjgmL’icj ☼ øi n j øu n j eønj eø.nj ø.nj øI nj øU n j øu i nj øu Íj øu vj øu i Íj øu i vj ☼ ønj øÍj øvj øXZ j ø$j øòj ø@j øÀj ønj ø. $j ø. nj øi $j øi nj øI n j øu $j øu nj eø$j eø. $j øu i $j eønj eø. nj øu i nj 98ø๙๘ø 98 ø×[ j ø×Ðj ø׸j øס j øÂ×j øׯ j ø×ìj ølj øl[ j ølÊj øÈj øȧ j li Kj g tu E e zN . j øU ×[ j ø. ס j øi ס j øI  ×j øu ס j eøס j eø. ס j øu i ס j ø. Èj øi Èj øu Èj eøÈj eø. Èj øu i Èj øu i ȧ j 2 (qmÐ J ) ø ¤ønj õ ø w· W rm{. cj q .ß rm{. cj k: . r~ (lhu ) ~ ¤øu i nj õ ø wW· rm{. cj qZ ’ i cj ß rm{. cj qZ ’ i h j r ~ (gRu ) ~ ¤øi nj õ ø wW · rm{. cj ti t j />q.j />bi mÔ j r ~ ¤øIn j õ ø wW · rm{. cj ti t j g L i c j ×U ( ¤øi nj õ )r~ (»I ø dI G ~ »ørQ)~ ¤øU ×[ j õ øwW· rm{. cj ti tj g L i c j ×U ( ¤øu n j õ )r~ bi mÔ j \ pcj tu nj ø ögi rI Â×i ÷ ~ ömu nI  ×i ÷ ~ (mI n ~ r. qI ø mI n j ) ~ (qu vj ) ~ öqU ×[ j ÷ ~ eqM q j b[ XZ j g su i t j k nj g mL ’ i c j tN h j qA. cj t · e lwj tu p j n yj wW · f au i t j r ~ -bi m Ô j b[ XZ j p Tm(b[Xj Z r m{. cj e ;.tj ) ¢ p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZjg su i t j k nj g mL ’ i cj ~ k ¢ ønj knj Knj snj Snj !nj nj ;njk ¢ ø.nj k. nj K>nj s. nj S. nj !. nj #. nj ;. nj k ¢ øinj øI n j k ¢ øunj øU n j k ¢ eønj k ¢ eø.nj k ¢ øuinj 2 ki nj Ki n j si n j Si n j !i n j i n j ;i n jku nj Ku n j su n j Su n j !’nj #’nj ;’nj eknj eKnj esnj eSnj e!nj e nj e;njek.nj eK>nj es.nj eS. nj e!. nj e#. nj e;. nj kuinj Ku i n j su i n j Su i n j !’i n j #’i n j ;’i n j ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i $nj tnj Tnj pnj fnj qnj hnj Ènj anj $. nj t. nj T.nj p>nj f>nj q.nj h.nj È.nj a.nj $i n j tin j Ti n j pi n j fi n j qi n j hi n j Èin j ai n j $u n j tu n j Tu n j pu n j fu n j qu n j hu n j È’nj au n j e$nj etnj eTnj epnj efnj eqnj ehnj eÈnj eanj 99ø๙๙ø 9 9 e$.nj et.nj eT.nj ep>nj ef>nj eq.nj eh.nj eÈ.nj ea.nj $u i n j tui n j Tu i n j pui n j fui n j qu i n j hu i n j È’i n j au i n j bi mÔ j b[ XZ j du ti y (b[ XZj r m{. cj e zN. j ) ¢p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k nj g mL ’ i cj ~ g ¢ ønj gnj Gnj cC n j znj z[nj vnj %nj dnj Dnj nnj bnj Bnj mnj ynj rnj lnj wnj Ænj g ¢ ø.nj g>nj G.nj cC . nj z.nj z[.nj v.nj %.nj d>nj D.nj n.nj b.nj B.nj m.nj y .nj r.nj l.nj w>nj Æ.nj g ¢ øinj øI nj g ¢ øunj øU nj g ¢ eønj g ¢ eø.nj g ¢ øuinj gu n j Gun j cC Õ nj zu n j z[Õnj v’nj %u n j du n j Du n j nÕnj bu n j Bu n j mu n j yu n j Ru n j lu n j wu n j Æ’nj egnj eGnj ecC n j eznj ez[nj evnj e%nj ednj eDnj ennj ebnj eBnj emnj eynj ernj elnj ewnj eÆnj eg>nj eG.nj ecC. nj ez.nj ez[.nj ev.nj e%.nj ed>nj eD.nj en.nj eb.nj eB.nj em.nj ey.nj er.nj el.nj ew>nj eÆ.nj gu i n j Gu i n j cC Õ i n j zu i n j z[Õi n j v’i n j %u i n j du i n j Dui n j ×u i n j bu i n j Bu i n j mu i n j yu i n j Ru i n j lu i n j wuin j Æ’i n j gi n j Gi n j cC i n j zi n j z[i n j vi n j %i n j din j Di n j ni n j bi n j Bi n j mi n j mI n j yi n j rin j li n j wi n j Æi n j (qmÐ J ) øb[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) t· w W · k. l ¢ p· cj bà p j e ku . · ( øu i n j ) mà , rm{. cj tit j hW· tu pj v· c j r m{. cj b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{. cj e ;. tj ) t· l ,l,r~ qd,qmÐJ e ktj vir ~ qmÐJ g W · ø (g)ø mW Y m tu Y mà , eqM q j b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) gmL ’ i c j tN h j qA. cjt· g H j e lwj el.Y qW . to aui t j r ~ tL ’ cj l a. tu p j v · cj ø (g)øfau i t j r ~ bi mÔ j \pcj tu n j ø ög ¢ øu i n j _ gu i n j ~ (เกิ น )~ gi tu d gu i n j ÷ ~ ---- 100ø๑๐๐ø 100 li Kj g tu E e zN . j K@j lC tj ☼ (n)øaeK>njad>nj~ aeK>njflH.~ (esW.·` ☼ cC . cj ~ kcjcC . cj ~ ภาษี ‚ อากร.~ tax, toll, aKWn j ~ aKW n j a tu t j ~ kcj , KW n j ~ 359· ß 360· ) ~ aeK>nj ~ aeK>nj duty, taxation. (krß qu ká ) ~ (n)øaeK>njqMicj~ ส่ วยอากรที่ ข้ึ นหลวง.~ revenue. (r. zkr)~ aKWnjet.j~ (ׯ ) øa×ubׯj~ mdkjelM cj~ pWmTe;cjbkj~ pWmbkja.~(pWmhW·Sutjkelcj×Uk|mot·ß pW m hW · S u t j k elcj ×U q B. wj ( ×U q Bo ) pkti tN · ß pW m edà t j b kj pdj m gpj w j pÐi t j \ zhtj n nyj m pз n dI e q. t)~ sM t j q eká t heqcj ku E a wyj l esH j ~ mpз ¤ ¤$õõa×u b ׯ j m gpj w j zu i t j l wj tu Y ~ psË y j m pз ø $ ni Q yj ku E lM ’ i n j k . l hgW · qà ’ tj \ K. tu Y m dM · cj t o ~ อนุ พ นธ์ . ~ a sign denoting the insertion of a nasal consonant of a root. (a×u ø bׯ ) ~ a×u b nj ~ before the final (ׯ ) øqmÔ ×¯ j ~ สัม พัน ธ์ . ~ joining together. (qmÔ ×¯ ) ~ qmÔn j ~ (×Ð)øq}ká.×Ðj~ at,q}ká. ×Ðj~ öat,q·]k.×Ðj÷~ สงกรานต์ . ~ the passage of the sun from one sign of the zodiac to another, the new y ear festival. (qká ×Ð)~ öq· ] k. ×Ð÷~ q}ká n j ~ su i p j gitu s Y ö sY ] t÷ p: Y k : ’ i p j t vcj wu tj bL. Y t· a o p: Y K mI a rI y j mtj | bY dkj Rup j at,q}ká . ×Ð j ewcj pÒo ewcj ; .j qI kL I z· q wj tu p j v · cj g L ’ cj k ½ cj~ pÐ’Y d>nj mcj qI lj ~ dkj k[.j b tI ~ f[ wj su i tÐj p: Y q Gá ~ (mnj /u i p j T wj ) ~ (×Ð)øaøk.r ×Ðj~ อ–การันต์ .~ (aøk. r ×Ð)~ aøk. rnj~ (n)øad¯ >nj~ troad¯>njmgLicjeqC.Y~(sW·`147·)~ troad¯>nj~ lukoad¯>nj~ k. lmgL i cj e qC . Y ~ tro m gL i cj e qC . Y e l.nj ~ distance, a long time, a tro m gL i cj e qC . Y ~ ทางไกล‚ ระยะไกล.~ distance of space or a time, long (ad¯ > n)~ aDW n j Á ~ RH v j e q. KrJ , ~ RH v j e q.k. l~ alW n j RHv j e q. KrJ , ~ KrJ , RH vj ~ ($)øaRu$j~ aRH’i$j~ q.j e bÒtj vi v øebÒtj p lu J ø ebÒtj f lu J ~ l[ ,qM i c j tC Y m tu i n j kL ’ cj bW Y ku i p j k L . ~ tC Y kM I tu i n j k L ’ cj ~ tC Y ti t j tM i ~ tC Y m tu i n j tM i ~ tC Y tu i nj / tj / tj ~ fl.cj y,~ py[ÕE y ,~ py.· f l. cj y ,~ ×U g y,\phj aKi cj k . laeG. qM i cj tC Y m tu i n j kL ’ cj ~ อรุ ณ ‚ เวลาเช้ า ตรู่ ต อนที่ พ ระอาทิ ต ย์ กาํ ลัง จะขึ้ น .~ dawn. (aRu $ )~ öaRu $ ÷~ aRu $ j ~ mu i , lcj , s~ mu i , eq. kj K[i n j ~ (×Ð)øaenk×Ðj~ uncertainty. (aenk×Ðt.)~ aenknj~ (×Ð)øaenkan×Ðj ~ aenkan×Ð~ (gL’icjgLcjel.nj~ hMYkuElAiåjtW’E~ hM Y ku E apu i cj a \K.tW ’ E dN k j lM i h j g $nj ~ hM Y ku E bN t j tW ’ E a pu i cj a \K. lM i h j g $nj ~ gL ’ i cj g Lcj e l. nj Ru i h j lM i h j g $nj hW · m . nj ø hW · t J lM i h j g $nj ~ gL ’ i cj g L c j e l. nj /tj kN . tj pu i cj \ K. tW’ E dN k j lM i h j g $nj hW · m . nj ) ~ อเนกอนนต์ ‚ มากมายก่ า ยกอง‚ นั บ ไม่ ถ้ ว น.~ overmuch, endless, interminable, infinite, limit. (aenkan×Ð)~ m[.,lW n j , qvj ~ innumerable, countless, without aSu · , myH i e q.~ apu i c j , a\K. ,myH i e q.~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 101ø๑๐๑ø 101 (×Ð)øöaRH ×Ðj ÷ ~ öaRØ×Ðj÷ ~ arh×Ðj~ tLaRH ×Ðj~ tLarh×Ðj~ v,m eqC . Y a .×U kie lq~ v,ms.j s: , a. ×U D R ? j r . g~ v,mhM Y ku E q r.· p>pj ~ v,m|pY m eqC . Y ×U qr.· p>pj ~ mN ’ · ku E g u $ j a n×Ðtu Y hu i tu j m eTkj } k’i kj ku E du cj d>nj v ,nwt¸’m|pY | pY ku J ` (esW . · ` 248· ) ß hu i tu j m eTkj ku E du c j d kÉ i $ d>nj v ,m|pY ku J ß hu i tu j m eTkj du c j d>nj mN i Q j e dwto m|pY ku J tu Y tL a RH ×Ðj ø tL a rh×Ðj mà , yM ’ r)~ อรหั น ต์ ‚ พระอรหั น ต์ ‚ ผู้ ไกลจากกิ เ ลส.~ the Arahant, saint. (arh×Ð) ~ öah¤ ×Ð÷~öaR ×Ð÷~öaRH ×Ð÷~ rh×Ð.~ h øaRH ×Ð j ø wW· dH j a kÉ rj p>ÈiømkL’cj×U \ pku i hj q kÒtøq· ‚ qÒ’i å j e r. cj ~ øtL a RH ×Ð j t· tu nj ø hu i tuj ×U hM Y ku E kie lqt· tuY zW m hgW · q mA’Y e r. cj ~ 227· ~ (À)øawÀj/>møaß a.~ (aøwÀ.)~ aw$jקsjlu·,ø aß a.~ (n)øawq.nj~ lAiåjdÐ’Y~ อวสาน.~ end, conclusion. (awøq.n)~awq.nj~ (À)øaqwÀj~ qW’irj #.njhW·tupj~ aqwÀj mtW·g, ¿ø]q~ (aøqwÀ)~ #. nj m tU e q. qr~ Äø]qøhU e q. aqw$j ~ (ס)øö‚ס÷øaquriסj~ öaquriÂ×j÷~ öaquerÂ×j÷~ aqurr.zj~ qM i c j aqU rj~ qM i c j ¿ kr. zj g ek.· a qU r j t· ~ qÒ’i p j t L a qU r j t· ~ ezN. j k: ’ i p j qÒ’i p j a qU rj t· ~ aqU r j e zN . j e wpsi tÐi ~ อสุ ร ิ น ท์ ‚ อสุ ร ิ น ทร์ ‚ อสุ เ รนทร์ , พญายัก ษ์ ‚ จอมอสู ร ‚ อสุ ร ราช‚ ราชาแห่ ง พวกอสู ร คื อ ท้ า วเวปจิ ต ติ . ~ the chief or king of the Asuras. (aqu ri ס ) ~ öaquri ‚ ס ß aqu e r‚ס ÷ ~ aqu r i n j ~ aqu r r. zj ~ aqu r . mcj , ~ (ס) øa.nסj~ (ti pu i vj e Trj a . nס j ~ n.Y pu O e Trj a . nס j ~ mH . eTrj a . nס j ) ~ อานนท์ ‚ อานั น ท์ ‚ พระอานนทเถระ.~ the elder Ananda, name of a famous disciple of the Buddha. (a.ønס) ~ a. nס . eTrj ~ a. nס . meTrj ~ (ס ) øa.liסj~ wuinjegcj~ temcj~ tenwj~ muKjqCi~ a terrace before a outside a house. ระเบี ย ง‚ เฉลี ย ง‚ หน้ า มุ ข ‚ พะเพิ ง .~ house, verandah, a terrace or verandah (a . li ס ) ~ a. li nj ~ w>rnj t .` Scj k pj ~ ai m j x J , ~ ek[. cj , xJ , ~ aSÁcj ~ Scj w cj ~ (×ì)øa.q×ìjmr$~ (k. lmev. nj ku E g su i t j ~ k. lmvnj ku E su ti ~ k. lmvnj ku E ] kpj K[ Õi t j ) ~ near death. (a.q×ì ø mr$)~ a.qnj m r$~ eqK>nJ , qvj ~ (ס ) øö‚ס÷ø»×¡j~ ö»Â×j÷~ qM i cj » ס j ~ öqM i cj » Â×j ÷ ~ อิ น ท์ ‚ อิ น ทร์ ‚ พระอิ น ทร์ . ~ Indra. (»×¡ ) ~ ö»‚ס ÷ ~ qi ] k.,mcj , ~ (qMicj»njß qMicjainjø v,lM’hjK[ê)~ (À)ø»wÀj/>mø»ß »I~ (»øwÀ.)~ »w$jקlu·,ø »ß +~ (n)øxd[.nj ~ kLaj~ xd[.njkL·pÒo~ xd[.njpÒoqtj~ kLajqtjSu~ kLajpÒo~ dN . Y m gpj wj qL i cjsu i tÐj~ อุ ท ยาน‚ สวน‚ สวนเป็ นที่ ร่ื น รมย์ . ~ kL a j m dH j a park, grove, garden, a fruit garden, a flower garden, pleasure garden. (xy[.n)~ öxd[. n÷~ (pu e pF > y[. n)~ (flU y[.n)~ xy[. xj ~ |K· ~ qsj q J , |K· ~ pnj , |K· ~ 102ø๑๐๒ø 1 0 2 li Kj g tu E e zN . j (n)øxp>d>nj~ pW m eTN nj su i tÐj ø eTN nj z o ø b.nj s pj ø es.Y s pj ø es.Y l .· ~ อุ ป าทาน‚ ความถื อ มั น่ ‚ การยึ ด มั น่ .~ clinging, grasping. (xp>d>n)~ xp>d>nj ~ kpj | ci \ Kcj , ~ sW Y l mj , \Kcj , ~ (À)øxwÀj/>møxß x’~ (xøwÀ.)~ xw$jקsjlu·,ø xß xJ~ (×Ð)ø¿k×Ðj~ aStj~ aStj¿k×Ðj~ aStj¿k×Ð~ sMtjaStj~ sM t j ¿ k×Ð~ sM t j a Stj ¿ k×Ðj hW · g W · p L n j g t,~ aStj sM t j ; .· \ p~ ตามความเป็ นจริ ง ‚ โดยแท้ จ ริ ง ‚ โดยจริ ง ใจ.~ actually, really. (¿k×з ) ~ (¿ke×Ðn)~ Äknj ~ ($)ø¿r.w$j~ si cj qM i c j » ס j ~ si cj f : ’ i k j qM i cj » i  ×j ~ yM ’ si cj k : ’ i p j p i mdH j y .nj r cj t L ’ cj e y.gà j yu i gjà d yu i n j $ .qM i cj » ס j ~ เอราวัณ ‚ ช้ า งเอราวัณ ‚ ช้ า งพระอิ น ทร์ ‚ ชื่ อช้ า งสามเศี ย ร พาหนะของพระอิ น ทร์ . ~ Sakka’s elephant, Indra’s elephant. (¿r.w$)~ Är. w$j S cj ~ qi ] k.,mcj , sJ , eq. ntj S cj ~ (ׯ ) økku q ׯ j ~ k[.j]tyjkkuqׯj~ yM ’ k[.j } tY z ku m r×u k j ku m W Y p : Y B \dklP j ø klP j p sË ’ pP ×ì j lM ’ hj wW · ~ กกุ สนธ์ ‚ พระนามของพระพุ ทธเจ้ าองค์ ที่ หนึ่ งในภั ทรกั ปป์ นี้ .~ the Buddha Kakusandha. (kku q ׯ ) ~ kku q nj B u r .,~ (v)ø(Í )økvj ß kÍj ß tu p j qM h j e ku . · ø k×[ j ø yM ’ r. qI mW Y p: Y ( 27)r. qI t· g H j r~ กั ญญ์ ‚ กั ญ เท่ ากั บ กั นย์ ชื่ อราศี ห นึ่ งใน ๒๗ ราศี . ~ ö×[÷øök×[ j÷~ ök×[.÷~ qMtjwutjkv.~ กั นย์ ‚ กั นยา‚ สาวน้ อย.~ Virgo, Virgin. (kv.~ กั ญญา)~ ök×[.~ กั นยา÷~ knj ~ ap[Õi k v.~ ö×[÷øör.qIøk×[ j÷~ (r.qIknjøv,lM’hjK[ê)~ yM ’ r. qI m r×u k j ku } to ~ r. qI msu i n j qÒ’J t o e ku . · gitu B d¡ j ~ RU pj qM t j wu t j k v.~ ราศี กั นย์ ‚ ชื่ อราศี ที่ หก.~ the Zodiac sign of Virgo. (kv.)~ ök×[.÷~ (kv.ør. qi ) ~ ök×[. r.qi ÷ ~ knj r . qJ ~ (ò)økòj ~ throat. (kaj ~ ge;.cj k aj ~ gku E k aj ) ~ คอ.~ the neck, (kò)~ lvj ~ lvj p cj , ~ lvj t · ~ lvj t u i c j ~ lvj e K[. cj , ~ the (@)øk@j ~ (k@~ pSu i k j ~ apu i c j a \K.~ apu i cj a \K.pSu i k j ~ dku t j ) ~ กั ณ ฑ์ ‚ หมวด‚ ตอน‚ ท่ อ น‚ ก้ อ น‚ ชิ้ น ‚ ภาค.~ a section, division, part, a section of a book, a chapter (division of a book), a section or chapter of a book. (k@)~ k@~ aK$j , ~ apu i c j , ~ ($)økr$j~ (kRu i $jøv,lM’hjK[ ê)~ pW m ekL . nj ~ pW m qP ~ pW m pÐ’Y ~ \pw~ pW ~ hu i tu j ~ hu i tu j g W·pÐ’Y ~ qtÐi m dH j hu i tu j m pÐ’Y ku E } ki y . mpз qÒ’Ûj b .j ~ mN ’ · p kti ku E a . su i p j dÐ’Y ~ hu i tu j kÐ’E d dH j a kÉ r j g mL ’ i cj ~ กรณ์ ‚ การทํา ‚ มี ป กติ ใ ห้ สาํ เร็ จ .~ making, doing, action, instrumental case, an organ of speech, an organ sense, articulation. (kr$)~ kRui$ j , ~ k Ru i $j p nj \ p k .rj t · tu nj ø (1)øziwH>mzî` of #. nj e d>wj l t.j ~ (2)øzi e wH > pgà ` #. nj mu Q j l t.j ø #. nj z ercj mu Q j l t.j ø #. nj z ercj tN ’ cj l t.j ~ (3)øzi wH gà ` #. nj tN ’ cj l t.j ~ (4)øqk-. n` #. nj z ku ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 103ø๑๐๓ø 1 0 3 (n)økw>nj ~ gmN o ~ kM . kM . ~ />/>~ lC wj lC wj ~ su · su · ~ eS. eS.~ คู่ ‚ แฝด‚ สอง.~ twins. (yml)~ a¥m.~ ($)økqi$j~ kqui$j~ bNIkqui$j~ bNIawnjkqui$j~ K: · ~ (bW ’ i kj e ;· K: · dM · cj v · cj q ò. nj s kÒkj kW I ø s}kj kW I ) ~ ดวงกสิ ณ.~ the Kasina disc or circle. (kqi $ )~ (kqi $ øm@l)~ kqui$ j , wnj , ~ (ס ) økסj~ kuiסj~ (kuinjøv,lM’hjK[ ê)~ dkHj~ dkH j bÐ. cj ~ dkH j bÐ. cj pu @ rI kj ~ qW . ~ qW . bÐ. cj ~ the white water lily (Nymphaea alba), the white lotus. (kס È )~ (eqtøxpP l ß eqtøpdu m )~ (pu @ rIk )~ ]k.\fê~ ]k. pu @ ri k j ~ (ׯ ) øk.ybׯ j ~ zukjk.ybׯj~ (KÌybׯ j ) ~ กายพั นธน์ ‚ รั ดประคด.~ waist-band, girdle, a belt. (k. yøbׯ n )~ K> ,pnj , ~ K> , pnj , ±ki , ~ a ($)øk.r$j ~ hu i tu j ~ hu i tu j tN · t· mU l k. r$e;· ~ hu i tu j tN · d dH j g x’pj e ;· ~ การณ์ ‚ การณะ‚ เหตุ ‚ เค้ า มู ล .~ cause, reason. (k.r$)~ k.r$~ (×Ð)øk.r ×Ðj~ (akÉ r j lAi å j e kN . åj ) ~ การัน ต์ . ~ end of a syllable. (k. r ×Ð)~ a rhyme. (a×i Ð y. ×u pP > qß k. r ×Ð)~ k. rnj ~ akÉ r . aSu · , qtj ~ (lÊ)øöl[÷øek.qlÊj ~ öek.ql[ j ÷~ pW m slI s l, Su i kj b dkj ~ sI k L , Su i k j b¡ k j \mkj s . qkj l kj eqÒkj qÒ. su i n j qÒ’J q: ’ i h j e kkj ekkj qÒ. to ~ โกสัล ละ‚ โกสัล ย์ ‚ เกาศัล ย์ ‚ ความเป็ นผู้ ส ามารถ‚ ความเป็ นผู้ ฉ ลาด, ความคล่ อ ง แคล่ ว ‚ ความชํา นาญ‚ ความฉลาด.~ cleverness, cunningness, skill, proficiency . (ek. qlÊ)~ öek. ql[÷~ li m?. \Kcj , ~ kº mj , k[cj \ Kcj , ~ (n)øöek.nj wu t j e dwto q rqW tI ÷ ~ edwto | bo q rQtI ~ the goddess Saraswati (the goddess of speech, eloquence, music and arts) . (qrQtI ) ~ öqrqW tI ÷ ~ qrQtJ n tj q mJ , ~ qU r QtJ n tj q mJ , ~ (n)øek.njwutjq:’ikj~ dear daughter. (am?)~ (n)øek.njwutjqMicj~ ek.nj|boqMJ~ ek.njqMicj|bo~ หญิ ง .~ a king’s daughter, princess. K[sj q ? J , ~ ราชกุ ม ารี ‚ เจ้ า หญิ ง ‚ เจ้ า ฟ้ า (r. zøku m . rI ~ mcj , qmJ , ~ (ס ) økuiסj~ tN·kuiסj~ (tN · ku i nj~ pÒo ku i nj~ tN · g lu m j ~ tN · d lu · ~ tN · l epÌ~ tN · l ep>wj ~ 59· ~ คล้ า ‚ ต้ น คล้ า -¤คลุ้ ม õø¤แหย่ ง õ‚ ตาเสื อ .~ the many-flowered jasmine, Jasminum multiflorum, the plant Maranta dichotoma (Marantaceae), Amoora polystachya (Meliaceae). (ku ס ) ~ qcj , eKW p cj ~ qcj < e KW p nj , ~ (v)økMinj;’cjmvj~ r.mvedq~ r.‚qñjr.mv~ r.‚qñjmÍj~ r.‚qjñ mvj~ r.‚qñjm×Ñ j~ (r,r.mvß r,mvj ß r,mÍj ß r,mnj ø v,lM’hjK[ê)~ (r,øhW · e qcj ` r. ‚qñ j ø ehcj e r.cj ) ~ (r . ‚ qñ j ø gH j kL ’ cj × U p>Èi m à , ør -øß qkÒtq· ‚ qÒ’i å j mà , ø r . ‚ qñ ø er. cj ) ~ ประเทศมอญ‚ รัฐ มอญ‚ เมื อ งมอญ‚ ประเทศรามัญ ‚ รัฐ รามัญ .~ the Mon-land, the Mon-country. (r. mvøedq)~ ör. m×[edq÷~ (r. mvør-)~ ör. m×[r. ‚qñ ÷ ~ mW n j ×u i c j c · ~ mWn j \ pvj ~ r. mvtu i c j , ~ 104ø๑๐๔ø 1 0 4 li K j g tu E e zN . j (n)ø(×ì)økLcjekL.nj~ duigàjdi×ìj~ du i gà j kL cj e kL . nj ~ du i gà j kL cj e kL . nj a n.T~ du i gà j di ×ì j kL cj e kL . nj ø du i gà j di ×ìj kL cj e kL . nj k .Y kN . Y ø du i gà j di ×ìjk .Y kN . Y kL cj e kL . nj ~ du i gà j di ×ìjk .Y kN . Y f · cj pN · cj ~ du i gà j w>tj ~ du i gà j q .~ ยากไร้ ‚ กํา พร้ า ‚ อนาถา‚ ไร้ ญ าติ . .~ indigent, wreched. (kp$)~ aTJ , k[nj q vj ~ (n)ek.njkLcj~ tmLcjtemL.nj~ tmLcjkemL.nj~ aTJ,k[njeq.qU~ (n)øekL.nj/uitj~ xpk.rj~ ekL.nj/uitjxpk.rj~ ekL.nj/uitj|mi \mnjezN.jpMwjlwj~ (esW . · ` 190· ø 191· ) ~ lu p j e kº ,=~ (n)øekL.nj/uitjqIkLItoqMicjr~ (esW.·` 162·)~ mcj,kuiKs.,=~ (n)ø]kkÒdinj~ (esW.·` 143·)~ (q·ws¦rj)~ ปฏิ ทิ น.~ calender. (ti Ti ø ptÐI ) ~ öti Ti ø p}tI ÷ ~ (påi ø di n )~ ö\pti ø di n ÷~ \pkÉ d i n j ~ (n)økW.nj~ (muY kW.nj (@)øK@j ~ (eKtÐj~ \mp· cj ) ~ (esW . · ` 390· ) ~ pY K W p j pu S i n j ( ep> kj S i n j ) ~ tW ’ E ~ tW ’ E e KtÐj ~ qÒ’tj ~ dku t j ~ tK@j ~ qÒ’tj t K@j ~ l esH j ) ~ ขัณ ฑ์ ‚ เขต‚ ขอบ‚ ท่ อ น‚ ตอน‚ ก้ อ น‚ ชิ้ น ‚ ส่ ว น‚ ภาค.~ a fragment, piece, part. (K@)~ aK$j , ~ apu i c j , ~ (@)øK@jlCtj~ K@jlCtjepÒcjpÒtj~ การฝึ ก หัด .~ an exercise. (abÚ. q)~ öaB[. q÷~ elÁk[ Ácj K $j , ~ (@)øK@j lW . ~ eKtÐjK@j~
(@)øtK@j ~ piece (qÒ’tj ~ dku t j ~ lesj H ) ~ ท่ อ น‚ กึ่ ง .~ a fragment, broken off, part. (K@)~ aK$j , ~ apu i c j , ~ piece, a (l)øK:.jmlud¯jel.ljmWY~ Crow. (esW . · ` 417· ) ~ K: . j e l.BezN . j mW Y ~ a greedy (el. løk. k)~ (lu d¯ ø k. k)~ tKu e q.l{ pj e pãeq. k[J , ~ (n)øKNikjekN.nj~ k×Hikj]kek.Ûj~ ]kek.Ûjk×Hikj~ (133·)~ powder. aménjÁ~ (n)øgknj~ (esW.·` 150·)~ pRuicj~ gl.njpRuicj~ ข่ าว.~ tidings. (qm.s. r)~ (wu tÐ×Ð)~ qtcj , sk.,~ (n)øgl.njpLnjgt,~ (sW · ` 128· ß 506· ) ~ friendly welcom, kind reception. påi q ׸.r~ aesÁaspj s k.,e\p.\Kcj , ~ a reply, friendly manner, (påi w snß påi q ׸.r)~ sk.,t· u Á ~ (n)øgl.njmqÒ.tj~ gl.njmqÒ.tj\mhj~ (esW . · ` 385· ) ~ ]kmj , Åktj eq. sk.,~ ]kmj , Åktj Run j Á rcj , eq. sk.,~ (n)øgl.njmq.eynj~ gl.nj m zi p j gL i p j e l.nj ~ rm{.cj m ;’i nj v· zi p j gL i p j m mi p j k et.wj v,~ bRu m mi p j zi p j gL i p j m eTkj ku E k lcj p cj mH i cj ` bRu m hu J d kj e d>nj m ztwj ku E su i tÐj v ,` bRu m ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 105ø๑๐๕ø 105 f[Õi kj ku E k et.wj v , mhu J d kj e d>nj l es.njr e$.nj m i p j qCi p j e l.nj ~ rm{.cj m ;’inj e ;.tj zi p j gL i p j mN ’ · ku E r qj q .el.nj ~ (sW · ` 280· ø 1· ) ~ a melodious sound, mellifluous. (mDu r øQr)~ q.y.eq.sk.,~ q.y.sW . eq.aq· ~ (ȧ)øgi tu d gu i ȧj ~ ögitua.q.%j÷~ (gi tu dà ’ i nj ø gi tu a q.tj ø v,lM ’ hj g,)~ อาษาฒ‚ กรกฎาคม.~ July. (a. q. ȧ . ß a. q. ȧ I ) ~ öa. q>%> ÷~ w>Sui l ~ (×Ð)ø(n)øgimH×Ðj~ gimH. nj~ gimH×Ðxtu~ gi mH . nxtu ~ tvcj ~ xtu t vcj ~ xtu g mÐo ~ r. qIg mÐo ~ gi tu g mÐo ~ gi tu e zq j e ku . · gi tu dà ’ i ȧ j />gi tu ) ~ คิ ม หัน ต์ ‚ ฤดู ร้ อ น.~ dry season,the hot season, summer. (ס ) øö‚ס÷øgiri סj~ ögirIÂ×j÷~ (gi mH ) ~ gi mH. nj ~ gi m H × Ðxtu ~ e×W x tu ~ e×W r . qJ ~ tM · qi ×ì r .zj ~ du E qi ×ì r .zj ~ emRu r .zj ~ (qM i cj du E mN ’ · qL ’ cj ø84ß000øey. zn.)~ คิ ร ิ น ทร์ ‚ เขาพระ สุ เ มรุ . ~ Mount Meru, the Mount Meru. (gi ri ס ) ~ ögi rI ‚ ס ÷ ~ (emRu ß emRu ø r. z.)~ gi r i n j ~ \mcj , mu i r j e t. cj ~ (×Ð)øgu$w×Ðj~ one possessing good qualities. (gu$øw×Ð)~ gu$wnj~ (׸)øö\g׸j÷~ g׸j~ \g׸jg׸j~ liKjep>t¸j\g ׸jg׸j~ (\pkuihj~ kNpj~ \pkuih j kN p j ~ \pku i h j \ g ׸j ~ \pku i h j \ g׸j g ׸j ~ kN p j q L e p>t¸j ~ \pku i h j l i K j e p>t¸j kN p j ~ \g ׸j composition, literary composition, mpз \ g׸jg x’Y ) ~ คัม ภี ร์ ‚ ตํา รา.~ book, a treatise, text. (g׸)~ ö\g׸÷~ k[mj , ~ k[ mj , gnj ~ s. epk[mj , gnj ~ (n)øslnj~ จันทน์ .~ the sandal wood (Santalum album). (sסn)~sסkU,~ (n)ø\mem.wjsLnj~ a|m.Y\mem.wjslnj~ (qMêa|m.Yslnj)~ กลิ่ นจัทน์ .~ the scent of sandal wood. (sס n øgׯ ) ~ sס k U , n· Á q.~ (n)ø]kek.Ûj s lnj~ ]kek.Ûj]kkjs lnj~ KNikjlek.Ûj sLnj~ ผงจัน ทน์ . ~ sandalwood powder. (sס n øsu À )~ sס k U , n· Á q. mé n j Á ~ (n)ø]kkjslnj~ แก่ นจันทน์ .~ choice sandalwood. (sסnøq. r)~sסkU,×Hsj~ (n)øekLcjsLnj~ นํ้า มันจันทน์ .~ sandalwood oil. (sסnøetl)~ sסkU,SJ~ (n)øtN·slnj~ ต้ นจันทน์ .~ the sandal tree. (sס n øtRu ) ~ sס kU , pcj ~ (n)øslnjebÒtj~ จันทน์ แดง.~ red sandalwood (Pterocarpus santalinus). (q. mvørtÐsס n )~ sס k U , nJ ~ n· Á q. nJ ~ (n)øslnjbÐ.cj~ album). จัน ทน์ ข าว.~ the white (eqtøsס n )~ sס k U , \fê~ n· Á q. \fê~ sandalwood (Santalum (n)øsIkL,el.njqnjqW·~ (esW . · ` 218· ) ~ Su i kj b¡ kj e l.nj q nj qW · ~ sI kL , Su i kj b¡ kj e l.nj q nj qW · ~ very clever. (qu d kÉ ) ~ alW n j l{cj li m? . =~ (n)øsIkL,×W·topv.qnj~ (sW·`90·)~ wise and learned. (×Ð)øsMtj¿k×Ðj~ sMtj¿k×ÐjhW·gW·pLnjgt,~ sMtjaStj¿k×Ð~ certainly, surely. (qsË · ) ~ (awQ· ) ~ Äknj a mH n j ~ pv.RHi = ~ li m? . =~ แน่ แ ท้ . ~ veritably, 106ø๑๐๖ø 1 0 6 li Kj g tu E e zN . j (n)øsMinj\pm.nj~ pW m gW · » Qr »I qW ’ i rj »×¡ j qW ’ i RÑj alu E a qI mgW · pu i cj | pI sM i nj \ pm.nj l wj ~ ความเป็ นอิ ส ระ.~ sovereignty, supremacy. (»Qri y )~öaY qW RÑ÷~ asu i , r\Kcj , ~ (n)øsMinj\pm.njtor~ (esW.·` 214·)~ asui,rqvj~ (n)øsMinj\pm.njpuicj|pI~ (esW.·` 212·)~ asui,req.~ (n)øsMinj\pm.njk:’icjbÐ.cj~ (sW·`25·)~ ruled the realm. øa.suipjsMinj\pm.njel.B~ (esW . · ` 216ø7· · ) ~ el. B=alu i q u i Á lu i k j = ~ øgW · sM i nj \ pm.nj l wj qW R à j r ~ ntj \ pvj ku i asu i , r=~ øgW · e dà tj b kj sM i nj \ pm.nj z ku ~ gW · d H j sM i nj \ pm.nj z ku ~ gW · e dà tj b kj z ku ~ (esW . · ` 249· ) ~ mi m i a lu i q u i Á lu i k j r =~ qB.wj qM i cj mà , gH j mi tÐjhW · mW Y ` q]t’fau i tj e r.cj ` q]t’t· g H j d ,pmi tÐjtu Y v·cj ku E g W · e dà tj bkj sM i nj \ pm.nj z ku ` v· cj g W · d H j sM i nj \ pm.nj z ku ` v· cj g W · e dà tj b kj z ku g H j g pj w j hu J e r.cj ~ øedà tj b kj sM i nj \ pm.nj m .tu g>mj ~ edà tj b kj pM i kj m .tu g>mj ~ (m. tu g>møwqit )~ subject to the will of a woman. mi n j , m×u i c j c · q u i Á lu i k j q vj ~ øedà tj b kj sM i nj \ pm.nj D R? j e l.B~ (esW . · ` 217· ) ~ el.B×u i c j c · qu i Á lu i k j = ~ ødH j qM i cj » ס j gW · sM i nj \ pm.nj qW Rà j />~ (esW . · ` 213· ) ~ ntj \ pvj × H s j T pj k u i asu i , req. qi ] k.,mcj \ fsj = ~ øpu i cj | pI \ pmi nj \ pm.nj l wj /u i p j dË i tj e sH j . }to lC J bbW Y D R? j r ~ (esW . · ` 220· ) ~ øp: Y k .lma.su i p j sM i nj \ pm.n j | bo g H j ~ mi n j , malu i q u i Á er.kj e q. k. lÏ~ øp: Y k .lmdH j sM i nj \ pm.nj aY g H j ~ mi m i a lu i q u i Á lu i k j e q. k. lÏ~ ømkli g W · sM i nj \ pm.nj ~ mgW · sM i nj \ pm.nj ~ (esW . · ` 214· ø 5· ) ~ asu i , req.~ ømgW · sM i nj \ pm.nj l wj eb.kÉ j qW , tW I w>r mgL ’ i cj e l.nj~ (esW. · ` 214· ) ~ m[. ,sW . ku n j eq. a|K· a r· t u i Á ku i au p j s u i , r\Kcj , tu i Á qvj ~ ømto p: Y sM i nj \ pm.nj D R? j e d>qtu Y ~ (esW . · ` 217· ß 504· ) ~ ed> qalu i quiÁ li u k j ¹ ~ ed> q ×u i c j c · quiÁliuk j ¹ ~ ømedà tj b kj a .sM i n j \ pm.nj q ]t’~ (esW . · ` 218· ) ~ rnj qU = ×u i c j c·qu i Á lu i k j r =~ ømd,kL ’ cj su i p j sMinj \ pm.nj gN o ~ (esW . · ` 217· ) ~ a]kcj w mj , =alu i q u i Á lu i k j k u n j = ~ ømdH j sM i nj sM . nj | bo tu Y ~ (esW. · ` 220· ) ~ mi n j , malu i q u i Á lu i k j ¹ ~ ømdH j sM i nj \ pm.nj aY ~ (esW . · ` 217· ) ~ c> =alu i q u i Á lu i k j r =~ ømdH j sM i nj \ pm.nj aY pL nj r ~ (esW . · ` 216· ) ~ c> =alu i qu i Á er. kj ku n j l tз Á ~ ømdHjsM i nj \ pm.nj | bo ~ msu i p j a .p: Y sM i n j | bo ~ mi n j , m=alu i q u i Á lu i k j = ~ ølH nj e ktj p \pmi nj \ pm.nj z ku tY u ~ gu i cj e ktj p sM i n j \ pm.nj z ku tu Y~ (esW . · ` 218· ß 219· ) ~ mi m i a lu i q u i Á eS. cj y U q \fÁcj ~ ki e lq. ×u i c j c · q u i Á eS. cj × u i c j l tз Á qvj t k.,~ øqM i cj m i t¸’ i lj gW · sM i nj \ pm.nj pu i cj | pI v,wi e dhr.ïqñ j g mL ’ i cj ~ wi e dhtu i c j , qU m[.,ku i a su i , req. mi t¸i l . \pvj < RHc j m cj , ~ øyW · qM i cj m sM i nj \ pm.nj q tÐ j t· g mL ’ i cj ~ (esW . · ` 213· ) ~ lU t u i Á ku i a su i , req. mcj , }kJ , ~ øyW · q M i c j msM i n j \ pm.nj z nj t · ~ \pvj q U m [.,ku i asu i , req.aRHc j m cj , \mtj ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 107ø๑๐๗ø 1 0 7 øyW · qM i cj m sM i nj \ pm.nj l wj mH . znj g mL ’ i cj ~ (esW . · ` 213· ) ~ \pvj q U m[.,ku i au p j sui , eq. aRH c j m cj , \mtj ~ øqM i cj qu t eq.m m\pmi nj \ pm.nj q tÐ j t· g mL ’ i cj g H j ~ (esW . · ` 220· ) ~ ød,a.su i p j sM i nj \ pm.nj D R? j m .ntu Y ~ 399· ~ (×Ð)øSd¡ ×Ðj ~ (1)øsicjSd¡ ×Ðj~ (si cjmN ’ · ku E l[,\dcj } to q .j ~ ap: Y sicj s H j g kU l j t· g H j dH j yM ’ mW Y g kU lj ku J ~ q.j z ku bÐ. cj qA, qA,zcC , qZ ’ cj KLcj bu dË cj b½ cj t o b W Y m el. nj h gW · e s. nj kL i hgW · kL ’ i kj kL i v· cj r o q .j ] qnj v ,mpL cj l wj aeG. mlcj dM · cj p: Y m i qj ß p>cj e ku . ·zu i cj q.j ebÒtj ) ~ ฉั ท ทั น ต์ ‚ ฉั ท ทัน ตหัต ถี ‚ ช้ า งฉั ท ทัน ต์ สี ก ายขาวบริ สุ ท ธิ ์ ดัง สี เ งิ น ยวง ปาก และเท้ า สี แ ดง.~ an elephant whose tusks emit six rays, the name of mythical elephant. (Sd¡ ×Ð)~ Sd¡ n j S cj ~ asW y j e r. cj e \K. kj p > ,yH i e q. Scj ~ (×Ð)ølsSd¡ ×Ðj~ (p: Y l sezN . j T pH j l st· g H j dH j yM ’ lsezN. j mW Y mN ’ · p : Y | g’i p j hi m w×Ðj ) ~ ชื่ อสระ ใหญ่ ส ระหนึ่ ง ใสระทั ้ง เจ็ ด ในหิ ม พานต์ . ~ the name of one of the senen great lakes in the Himalayas. (Sd¡ ×Ðødh)~ Sd¡ n j a u i c j ~ (ס ) øSס j ~ Sסj mpз a ×u - ÕBSס j ~ öSסq .‚qÐj ÷ ~ \pku i hj S ס j ~ \pku i h j n yj mbàp j f[pj g> prosody . (Seס . )~ öSסq j ÷ ~ T.~ \pku i h j k wi l ká . ~ ฉั น ทศาสตร์ . ~ Snj , ~ Snj , k[mj , ~ (ס ) øSס j ~ K[êSס j z׸j bà p j l wj ~ K[êSס j KN · sI e rcj l wj ~ K[êSס j KN · b dH j l wj ~ K[ êz׸j bà p j S ס j lwj ~ K[êz׸j KN· zM ׸j l wj ~ K[êz׸j KN · b dH j l wj ~ K[êekH j KN · b dH j l wj ~ แต◌่ง‚ ประดิ ษ ฐ์ ‚ เรี ย บ เรี ย ง.~ composes. (Seס . ß ge׸ti ß rsyti ) ~ sJ k u · , =~ sJ k u · , er,q. , \=~ er,q.,sJ k u · , =~ s. ku · , =~ s. spj = ~ (●)øSnjkuE~ (pÒo mW Y mW Y e ;. cj qM i cj S nj ku E ku g N k[.j g mL ’ i c j r )~ 1 5 6 · ~ (●)øSnj / nj g lu i c j l wj ~ 1 1· ß 1 4· ß 4 1· ß 4 0 4·~ (●)øSnj / nj b[I b[. pj ~ 2 5 2 · ~ (●)øSnj / nj r ×u k j b epcj l wj ~ 3 6 · ~ (●)øSnj / nj l wj ~ 2 · ß 2 2 · ß 2 3 · ß 3 2 · ß 5 1· ~ (●)øSnj / nj l wj p>rmI ~ (r×u k j b epcj l wj p>rmI ) ~ 3 2 · ~ (●)øSnj / nj l wj qL , s. g~ 2 2 4 · ~ (ס ) øö‚ס ÷ øzniסj~ özniÂ×j÷~ özenÂ×j÷~ qMicjmsMinj\pm.njznjgmL’icj~ qM i cj mgW · a lu E a qI pu i cj | pI l wj z nj g mL ’ i c j ~ qM i c j m gW · a lu E a qI mN i Q j g mL ’ i cj ) ~ ชนิ น ทร์ ‚ ชเนนทร์ , กษั ต ริ ย์ . ~ a king. (zni ס ) ~ özen‚ס ÷ ~ zni n j ~ lU tu i Á ku i asu i , req. mcj , ~ (n)øznjdMikjhW·\gcjgu$jv,mpÐ’Ylwjp:Yzku~ (sW · ` 510· ) ~ yu t j m . eq. qU ~ (n)øznj ~ m×uQj~ m×uq[ j~ mNiQj~ gek.·mNiq[ j~ qtÐjß qtWjß qt~j~ ชน‚ คน‚ สัต ว์ . ~ a man, human, human being, a person, a being, a creature, a layman, householder, men, people, the world, men collectively, a number of people, a body of people, a sentient being. (znß z×Ð’)~ lU ~ lU a ep> cj , ~ qtÐw> ~ 108ø๑๐๘ø 1 0 8 li Kj g tu E e zN . j (1)øznj t· lC ’ E ~ 1 5 1 · ~ (2)øznj p kti ~ 1 3· ß 6 9· ~ (3)øznj e b.kÉ j tI R ¸ Ñ j mdH j m i s¦. di -i t· g H j ~ 1 5 8 · ~ (4)øznj m sI k L , v,mN ’ · ku p v.~ 4 8 · ~ (5)øznj m i s¦. di -i g mL ’ i c j ~ 1 5 8 · ~ (6)øznj mN i Q j ~ öznj mN i q[ j ÷ ~ 7 6 · ~ (7)øznj m N ’ · t o kuE D R ? j ku qu i l j d mL i mtnj t o p : Y D R ? j q pP ’ Ru i q j m ;’i k j e pcj t o e ku . · D R ? j qI l t· gH j su titu Y g W · a .qW R à j r ~ 2 9 1 · ~ (8)øznj l bcj q M ’ cj ~ 3 2 3 · ~ (9)øznj lC ’ E mdH j e b.kÉ j m i s¦. di -i t · g H j ~ 1 5 7 · ~ (10)øznj q pP ’ Ru i q j t L p v. gmL ’ i cj ~ 3· ~ (1 1 )øznj q pP ’ Ru i qj mpз » qi ß pri bÔ . zj ß pri bÔ . zÒj ß (\pB. zj ß \pB. tj ) ~ 3 9 0· ~ (12)øznj q m? . di -i g mL ’ i c j ~ 1 5 8 · ~ (1 3 )øznj q . mvae\p.· ~ (n)øznjlbcjqM’cj~ 321· ~ lbcj ~ lbcj qM ’ cj ~ qmu cj qu r .~ lbcj qM ’ cj qu r .~ v,m drunkard. lu d ¯ j ku E qu r .~ mN i Q j ai k j a rkj ~ นั ก เลงสุ ร า‚ คนขี้ เ หล้ า .~ a (qu r . ø Du tÐ)~ (qu r .øeq. @)~ eqeq. kj ] kê,~ eqeq. kj ] kê,qU ~ (׸)øz׸jøzM׸j~ z׸j t ercj l wj b[i cj d M · cj ~ z׸j e pÒ.· l wj hW · ku E \ p,S.Y ~ z׸j q tpj l wj ~ z׸j l wj n e\zhj bW Y e lM cj e lM cj ~ z׸j e tN . tj l wj ~ z׸j zM ׸j l wj ~ dkj z ׸j l wj ~ ร้ อ ยกรอง‚ สอดผู ก ให้ ติ ด ต่ อ กั น .~ strings, a string, a string of beads . (gu mF ti ) ~ (g׸ti ) ~ (ge׸ti ) ~ qJ k u · , =~ Tu · , fWÁY= ~ fWÁY q J = ~ (׸)øz׸j t ercj ~ (bi mÔj z ׸j t ercj RUp j e ;· ) ~ (qd¡ e Bdqgá h ø60· ) ~ (1)øz׸j t ercj l wj b[i c j dM · c j r ~ 88· ~ (2)øz׸j e pÒ.· l wj hW · ku E \ p,S.Y ~ (ni d>nj ) ~ (3)øz׸j l wj n e\zhj bW Y e lM cj e lM cj ~ 5 1 2 · ~ (4)øz׸j q tpj l wj ~ (ni d>nj ) ~ (ס)øöÂ×÷øzniסj~ özniÂ×jß zenÂ×j÷~ qM i cj m sM i nj \ pm.nj z nj g mL ’ i cj ~ qM i cj m gW · a lu E a qI pu i cj | pI l wj z nj g mL ’ i cj ~ ชนิ น ทร์ ‚ ชเนนทร์ . ~ a king. (zni ס ) ~ özenÂ×÷~ zni n j ~ (n)øzhnj~ sNa.h.rß ezW.·ma.h.rj~ อาหาร.~ food. (a×ìß eB.zZ)~as.~ (n)øzhnjgm[Õicj~ sNa.h.r mhgW·p:’njf[injlwj$J~ uncooked food. (n)øzhnjmf[inj~ sNa.h.r mp:’njf[injlwjtuYøsinjtuY~ cooked food. (n)øekL.wjzhnj~ (esW.·` 122·)~ eacjsN~ eacjekL.wj~ b[ÕETcj thcjteh.nj el.nj ~ ekL . wj b[ÕE e el.nj ~ to fast, to endure hunger. (n)øezN.jkW. njdMikj~ (esW.·` 455·)~ scoundrel. RW.,s.,p[kj~ ($)øÍ.$j~ v.$j~ Í. $j p v.~ Í. $jpv. qk.~ g\mcj~ pv.~ g\mcjpv.~ g\mcj Í . $j p v.~ pW m tJ ~ pW m \gcj t J ~ Í. $j m elpj \ gcj t J ) ~ ญาณ‚ ความรู้ ‚ ปรี ช า‚ ั ญา.~ knowledge, intellect, intelligence. (Í. $)~ öz. n÷~ Í. $j ~ ปญ x Í. $j p v.~ qi \ Kcj , ~ qi t tj e q. Í. $j ~ (×Ð)øÍ.$w×Ðj~ ผู้ ม ี ค วามรู้ ‚ ผู้ ม ี ป ◌ั ญญา.~ endowed with knowledge, intelligent. (Í. $w×Ð)~ Í. $wnj ~ v,mN ’ · Í .$j ~ v,mN ’ · p v.~ tL p v.~ Í. $j y H i q vj ~ pv. yHi~ (n)ø#.njdM·cj~ a habitat. ti tj a . ×U # . nj dM · cj tu Y ~ (esW . · ` 308· ) ~ ถิ่ น ที่ อ ยู่ อ าศัย ของสัต ว์ . ~ (wqnø-. n)~ enr. arpj ~ enr. #. n~ (enr. arpj m H T W k j ¹ )~ ;’cjm vj r . mvedq qu w ÀBU m i (n)ø;’inj;ê~ S.nj;ê~ สงสาร.~ 109ø๑๐๙ø 1 0 9 compassionates, pities. (a×u k mP ti ß kRu $.yti ) ~ qn.,=~ (n)ø;’inj;êqicjq.toauitjr~ (esW.·` 106·)~ ×Hlu·,mq. y. kunjqvj\fsj¹~ (n)øtnj]knj~ tnjetwj~ tnj]knjetwje]kwj~ ตั ้งมั น่ .~ is compossed, to become tranquillized or collected. (qm. Di y ti ) ~ tvj ] kvj = ~ øsuitÐjtnj]knjøtnjetwjøtnj]knjetwje]kwj~ (sW· ` 35· ) ~ su i tÐj m klH j l fH j a . gH j bW Y m \phj e \phj e hcj k elcj t nj ] knj ø tnj e twj ø tnj ] knj e twj e ]kwjt o r ~ p[· Á lW Á cj eq. si t j q vj l[cj \ mnj s W . q. l{ cj tvj ] kvj = ~ (n)øtnj]knjøtnjetwjøtnj]knjetwje]kwjr~ ตั ้งมั น่ แล้ ว.~ in mind. collected (qm. hi t )~ (¿kgà ) ~ tvj ] kvj q vj ~ øsuitÐjn}kitnj]knjøtnjetwjøtnj]knjetwje]kwjtuYenwj~(qm.hiet si t j q vj tvj ] kvj | pJ , eq.j ~ ømN’·suitÐjmtnj]knjøtnjetwjøtnj]knjetwje]kwj~ tvj ] kvj e q. si t jRHi q vj ~ intent. si e tÐ)~ (¿kgà ø si tÐ)~ (lÊ)øtfuQ eku . · BlÊi k (»tpU eku . · »tbwj ) ø ek. nj bN i k jmvj/> v, />ek. e ku . · e d· ~ Taphussa and Bhallika two the Mon-merchant brothers. (tfu Q øBlÊi k )~ tfu Q ×H Á cj B lÊi k mW n j k u n j q vj vJ e n. cj ~ ☼p: Y m h. qkÒr. zj ø 103øgi tu p q.j ( 14)m· kj ` tC Y a gá C . øeb. Di qtÐj e k. nj qM i cj qid¯ tÐku m.rj a.su i p j | zY a zp> lør~ tC Y g H j gW · \ pm×ì j ( pu cj ×H o r o ; .j tH j ) qu z . t.` eTwj T ,tu Y tC Y g H j gW · | zY e b. Di p lÊká ` gW · zN , edwpu tÐm. rj r ~ tC Y e lwj pL ’ i tj pN . nj m . rj t· e pkj q a,a. au i tj tu Y p: Y bз g H j pTmy. mj eb. Di q tÐj za,pu e bÔ ni w>q. ×u Q ti Í . $j r ` p: Y du ti y y. mj g H j za,di bÔ s kÉ ’ Í. $j r ` p: Y t ti y . mj g H j bi s . r$. qm. ptÐj r ` p: Y s tu t¸y. mj f l. cj y , gH j skÒj gi tu e lwj qM i kj pL ’ i tj eqqj mW Y lP . j ` s}kj tC Y e lwj gtwj tu i nj mW Y lP . j p: Y gi tu p q.j epcj tC Y bu D w>rj g H j kli g W · q m? . qemÔ . Di Í . $j a. su i p j d dH j k[.j q m? . qmÔ ’ d¯ r ~ p: Y k . lgH j ki e lq(1500)ß t$H . (108)gmL ’ i cj qà ’ tj a . au i tj tu Y mgW · zN , aBi q Ká > rm. rj r ~ ☼p: Y T . nj ø (7)øsW · k[.j a . pdto tu nj ø (1)ømgW · zN , edwpu tÐm. rj ß ki e lqm. rj a . di ku i p j kL . gH j TpH j tC Y k[.j ] tyj dM · cj p: Y e b. Di plÊká ø r~(2)ødM · cj p: Y a ni m i q kelcj bu E a ey. cj al. eb. Di T pH j tC Y mhW · g W · l /Y m tÐj r ~ (3)øto p: Y qC i s }ká m j r tì j TpH j tC Y ~ (4)ødM · cj p: Y qC i r tì j TpH j tC Y ~ (5)økelcj a . dM · cj p: Y | zY a zp>lgHpj L n j TpH j tC Y ~ (6)ødM · cj p: Y mu s li ס qM J n . gj b . qu gI ndN · kj m ezN . j bdlwj | bY ku k[.j TpH j tC Y ~ (7)øk[.j a . dM· cj p: Y r. z. y tn qM wj tN · Su b pu i n j TpH j tC Y ~ TpH j q tÐ. hgH j T. nj T pH j s W · ` dH j ø (49)øtC Y ` p: Y ø (49)øtC Y w W · a. h. rj vi ku J k[.j ] tyj hW · gW · ku E pu i vj ` pnj e sH j . dË i t j ( 49)tC Y kli el.nj a .tu Y a.gW · n . ;ê\pm×ì j q .Y e k.nj g kU m vj /> »tpU »tbwj t · r ~(q.Du ø 3)~ 110ø๑๑ø 1 1 0 li K j g tu E e zN . j ☼k. lmdu cj bà i nj n .;ê\pm×ì j q .Y g H j bebcj hW · m W Y tu Y k[.j ] tyj K[pj r ø¤¤ywj r aY q du c j ektj n gt. tY aY mà , ek.nj aY g mI yj t· a n.gtj g t d,du cj s ngt.tY au i tj r q· W õ õø k[.j ] tyj b i s .r$.tu Y p: Y k .lgH j qM J s tu m RH . zj p nj ektj e f[· n cj b ebcj tM · p nj ` mW Y d|mi p j k[.j lZ · kj e kL · qu J b ebcj p nj qM hj d H j a .mW Y tu Y k[.j ] tyj du cj e ktj n . ;ê\pm×ì j q .Y »tpU »tbwj t· r ~ ek. nj bN i kj m vj /> v,/>ek.eku . · e d· a. tj pU z nI y wt¸’r~ k[.j ] tyj tI l mN ’ · pu i vj bi s .r$.tu Y v. tj du E qi gu á tÐrmdH j TU p j \ pk. (99)ømdu c j yM ’ m qu nj q .j qbÔ v ’v.tj tu Y ku E v ,/>ek.eku . · e d· dgu i njqI lj m qu n j qu J q r$gmnpi tu Y qbÔ v ’Ku tj yM ’ v,/>ek.eku . · e d· t· r ~ ek. gH j tfu Q ` ed· g H j BlÊi k ` k[.j pÎp j lwj yM ’ v,/>t· r ~ qbÔ v ’zW i tj kNi p j tu Y gW · D .tu j e q.j dË . · tN ’ cj bdu cj ku E t fu Q BlÊi k t· r ~ p: Y gitu a .q.%j ( gi tu dà ’ i ȧj ) pnj mM · kj ` tC Y a gC á . gH j D.tuj e q.j dË . · tN ’ cj k[.j \ pcj f[o ku E e k.njbN i kj m vj /> ku E s o T½ ’ tj l wj p: Y k: ’ i p j du E qi gu á tÐrør~ T.nj dM · cj k[.j p i lY a Y t mL . et· k[.j zuinj kuEe k.nj bNikj />t· r ~ v,/>du cj g knj k[.j ] tyj t u Y pÐnj l wj D .tu j p: Y e ]k. tj bu i | zj tu Y v,/>kelcj s o kL ’ cj ; ’cj x kÒl.pør~ (gtwW · efkj t r,gL ’ i cj e l.nj a .ø efkj li Kj au p j e zN . j e l. nj a . tu Y hW · g W·K[êtr,lwj e r. cj ) ~ ☼mU k . lmqlu icj D . tu j e q.j ( 8)tN ’ cj g H j e r.* ywj qà , ø☼ p: Y m h.qkÒr.zj ø 103ß gi tu a .q.%j ( gi tu dà ’ i ȧ j ) pnj mM · kj ß tCYa gCá. gH j tfu Q eku . · BlÊi k mgW · D .tu j e q.j dË . · tN ’ cj so su i p j kL ’ cj ; ’cj x kÒl.ptu Y D.tu j e q.j p nj tN ’ cj mekL · a.gH j qM J x kÒl.pqP a Di - .nj tu Y qM J p· kj r· cj e ]k.tj bu i | zj D.tu j e q.j qu J dË . · tN ’ cj kL ’ cj su i p j ×W · dM · cj p: Y e ]k.tj bu i | zj g H j r ~ qM J qu J t fu Q eku . · B lÊi k v.tj D .tu j e q.j dË . · tN ’ cj t· g H j tu Y mi p jsu i tÐj pU m H j bW Y m el.nj r ~ su i p j tu Y SmgL . Y dM · cj dm· c j D .tu j p i qN . · tu Y p: Y m h.qkÒ r.zj ø 106ß gi tu dà ’ i nj ø 12øm· kj ß tC Y a .du i t[ j p: Y l gà j e mTunj g H j blu i p j D .tu j p: Y du E r Àgu á ` du E g H j to qM wj k[.du E qi g u á tÐ rør~ bepcj f .là ’ nj ( bepcjf wj r gu i $j ) ß tC Y bu D w>rjß p: Y l gà j tu lj di t¸I n kætj | m’i tj D zu i kj ` p: Y k .lgH j v,mqlu i cj D .tu j e q.j dË . · tN ’ cj p: Y d u E qi gu á tÐ rør~ (gpj w j q mÐJ ) ~ (kL ’ cj ×U \ pku i h j r .z.wqá m vj ø k[.j e zN . j a .s.RÑ j tL a esW . · ) ~ ☼lkj T kj qM J b M . anwj r T. bM . t· eqà . · dH j kL ’ cj bu d¯ B .q.☼ p: Y ø A. D. 1057 . gH j qM J bM . anwj r T. lu p j bÐ’i kj p lu J ø ¤¤r.‚qñ j k: ’ i cj bÐ.cj m vj ø r.mv edq qu w ÀBU m i qu D m? j ( qDu J ) ti T wj õ õøtu Y pL · cj / ,ektj D .tu j k[.j e ku . · ø pi å ktÐÑ j p i bN tj f: ’ i kj si cj bÐ. cj ( 32)f: ’ i kj ` rpj e ktj tL p v.mvj ß qr.Y qà · cj pN . nj m vj e ku . · K mI q Gá mvj g mL ’ i cj m elpj li Kj m suinj qÒ’J to p: Y p i å ktÐÑ j p i t· g H j tu Y kelcj f[o $ .;’cj b k.· e t· au i tj r ~ ptW ’ E ×U g H j tu Y gkU lj bM . t· eqà . · dH j kL ’ cj b ud¯ B . q.øeRH j e qH j kL ’ cj q . qn. k[.j au i tj r ~ (qmÐ J ) øk.lmqluicj D .tu j e q.j dË . · tN ’ cj ø dkj pÐnj k[.j là ’ cj e t· g H j k[.j ] tyj g W · p i w Qj ` a Ki cj g H j gkU lj bM . t· hW · gW · Su E q .qn.k[.j ø hgW · d H j bu d¯ B .q.$J ~ hu i tu j g H j r qM J m vj x kÒ l.pku J ß ek.nj bN i kj m vj /> v,/> ek.eku . · e d· t· kuJ ` dH j g kU lj bM . hW · e qcj ` dH j g kU lj mvj e hcj e r.cj ~ D.tu j e q.j là ’ cj ø k[.j là ’ cj g H j gkU lj m vj p u O e hcj r T½ ’ tj pÐnj l wj ø qmÐJ ~ KmI q Gá bM . t· hu J tW · dM · cj ø ¤¤qM J x kÒl.pß tfu Q ß BlÊi k õõødH j g kU bM . gH j dH j g l.nj sM tj a Stj hW · e qcj ` dHjg l.nj mu q .sN . Y mu q .w>d aBi zî.ehcj e r.cj ~ ~ (n)øt.njS·cj~ (\p. q. dj p nj kL cj mN ’ · ku E e kN . åj g x’pj ø mN ’ · ku E TU p j \ pk.)~ พลั บพลา‚ ปะรํา ‚ โรงพิ ธี .~ a four-cornered edifice erected over the gate of a roy al city or as an appendage to a pagoda, a pavilion, a one peaked building. (m. lk)~ (m. È)~ (m. Èk)~ tnj e S. cj , ~ aTW å j yH i e q. el,eT.Ácj \ p. q. dj ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 111ø๑๑๑ø 1 1 1 (ס ) øö‚ס ÷ øt.riסj~ öt.erÂ×j÷~ gi tu ~ qM i cj gi tu ~ qM i cj gitu mgW · a lu E a qI m pi u cj | pI sM i n j \ pm. nj l wj qM n j qN · cj n kæ}tj g mL ’ i c j ~ ดาริ น ทร์ ‚ ดาเรนทร์ ‚ ดวงจัน ทร์ ‚ ดวงเดื อ น‚ พระจัน ทร์ . ~ the moon. (t.ri ס ) ~ ö t . e r ‚ס ÷ ~ t. rin j ~ ($)øet.r$j~ atHjtrcj~ tuicjtrcj~ dyuicjatHj/> เสาต้ า ย‚ เสาค่ า ย‚ เสาระเนี ย ด.~ v,mtu E l wj mC , trcj ~ โดรณ‚ an archway, an arch, gateway, pandal or triumphal arch used on state occasions. dW > r)~ tu Rui $ j , ~ tu Ru i $ j tu i c j ~ t· K> ,au · ~ mu t j e p> kj ~ ($)øet.r$j T wj ~ (et. r$)~ (bhi ø quwÀjet.r$j~ atHjtrcjTwj~ golden archway or portal. (qu w Àøet. r$)~ (ס ) øö‚ס ÷ øtCYsסj~ ötCYsÂ×j÷~ (tCYsnjøgsuitjluJlM’hj)~ a eRä t · K> ,au · ~ วั น จั ท ร์ . ~ Monday. (sס r )~ ös‚ס ÷ ~ (sס ø w>r)~ ös‚ס w>r÷~ tnlá . enÁ~ (×Ð)øsס k ×Ðj ~ ösÂ×k.×Ðj ÷ ~ tM · s ס k ×Ðj ~ ötM · s Â×k.×Ðj ÷ ~ q: ’ i kj mL ’ i k j qM i cj gi tu mà , gH j tM · a fL ’ i kj d ,l[,gitu tu Y ×W · ku E p lkj ~ จัน ทรกานต์ ‚ ที่ ร ัก ของพระจัน ทร์ คื อ แก้ ว ผลึ ก ที่ ถู ก แสงจัน ทร์ แ ล้ ว มี เ หงื่ อ .~ the moon-stone. (sס ø k×Ð)~ ösÂ× k. ×Ð÷~ sס k nj e k[. kj ~ sס. rk. ×Ðek[. kj ~ (n)øTe$njsuitÐjøTe$njzo~ to take hold, to be attached. (n)øTe$njtoauitjr ~ (esW.·` 346·)~ mkjem. kunj=~ (@)ødsu @j ~ dsu @ j b lY ~ el·d@j~ el·dsu@j~ el·dsu@jv,b[Õ~ el· blY ~ ไม้ เ ท้ า ‚ ไม้ เ ท้ า คนแก่ ‚ ไม้ ร าว.~ a staff, a walking stick. (d@ß ktÐrød@ß ktÐrøy-i ) ~ et. cj e wH , ~ lkj k u i c j tu t j ~ lkj S W Y tu t j ~ (×Ð)øö‚ ×Ð÷ødmucjy×Ðj~ ödmucj y ï ×Ðj÷~ (dmucjynjøv,lM’hjK[ ê)~ tu tj tu tj ~ scj tM ’ tj ~ z·cj tM ’ tj ~ หู ก ‚ เครื่ ง ท่ อ ผ้ า .~ a loom. tM ’ tj ~ (t×Ð)~ öt‚×Ð÷~ (t×Ðk)~ öt‚ ×Ðk÷~ (ewm)~ rkj k nj , ~ rkj k nj , scj ~ (×Ð)øö‚ ×Ð÷øqM . y×Ðj e qwj ~ öqM. yï ×Ðjeqwj÷~ qM. y×ÐjeqwjtLkWtj (qM.ynjeqwjøv,lM’hjK[ê)~ qM. tM’tj~ v,tutjtutj~ ช่ างหู ก‚ tM ’ tj ~ ช่ า งท่ อ ผ้ า .~ a weaver. (t×Ðøw>y)~ öt‚ ×Ðw>y÷~ rkj k nj , qvj ~ (@)ød@j ~ ed>qj~ ed>qjd@j~ punishment. (d@)~ ทัณ ฑ์ ‚ อาชญา‚ โทษ.~ chastisement, d$j ~ \psj d $j ~ (@)øgpjwjs\mbehkjnd@j~ threatened with punishment. (d@ø tzZ i t )~ d$j \ fÁcj | ci m j , e\K. kj a pj q vj ~ (@)ød@jlCJ\p.pjkuE~ (esW.·` 48·)~ a fine of (@)øpÒ’Jd@j~ (242·)~ sW·d@j~ pÒ’Jed>qj~ ef[·ed>qj~ ลงอาชญา‚ ลงโทษ.~ punishes. a thousand pieces. pÒ’Jed>qjef[· d @j ~ ku E e d>qj d @j ~ (d@yti ) ~ d$j T .,=~ \psj d $j e p,=~ 112ø๑๑๒ø 1 1 2 li Kj g tu E e zN . j (@)ø\p.pjd@j~ punishes. (d@yti)~ d$j Ktj=~ (@)øpWm\p.pjd@j~ infliction of punishment. (d@øpP w tÐn)~ (d@ø pP e y. g)~ d$j K tj \ Kcj , ~ (@)øv,\p.pjd@j~ an inflictor of punishment. (d@øpP w tÐk)~ d$j K tj q U ~ (@)øducjd@j~ suffers punishment. (d@iet. eh. ti)~ d$jK·=~ (@)øv,d,ducjd@j~ one punished. (d@øeB. gI)~ d$jK·rqU~ (@)øef[·d@j~ metes out punishment. (d@yti ) ~ d$jK[=~ (@)økuEd@j~ chastises, punishes. (d@yti)~ d$jep,=~ (@)øv,mkuEd@j~ a chastiser. (d@ød> t.)~ d$jep,qU~ (@)øsutjd@j~ \p.pjd@j~ tpjd@j~ imposes a fine. (aT¸d@· ker. ti ) ~ d$j t pj = ~ (@)ød,d@j~ incurs a penalty. (d@nIey. Bwti)~ d$jTi=~ (@)øTiukjkuEd@j~ deserves punishment. (d@. reh. Bwti)~d$jTuikj=~ (@)ømqTiukjkuEd@j~ deserving of punishment. (d@. rh)~ d$j Tu i k j q vj ~ (@)ø[email protected]~ mqkuEed>[email protected]~ Tu i kj } k’i kj ku E d ,ku E d @j ~ punishable, qvj ~ d$j e p,r. qvj ~ (@)øgpjwj}k’ikjkuEqd,kuEed>qjd@j~ culpable. gpj wj } k’i kj ku E ø d,ku E d @j ~ (d@nI y )~ d$j e p,×u i c j punishable. (d@nI y )~ \psj d$j e p,qÁcj q vj ~ (@)øhW·qd,kuEd@j~ v,hW·TuikjkuEqd,kuEd@j~ payment of fine. (aød@)~ (@)ømqkÒ’ed>qjd@j~ exempt from d$j m ep,rqvj ~ d$j m ep,Ti u k j e q.qU ~ ms.j s: , bL , /,a.×U e d>qj d @j ~ impunity. (aød@)~ (d@. B. w)~ \psj d $j k cj , \Kcj , ~ (@)øpWm\p.pjd@j~ pWmtkjd@j~ fining. (d@n)~ d$jRuikj\Kcj,~ (@)øpWmkuEed>qjd@j~ punishment. (d@n)~ \psjd$jep,\Kcj,~ (@)ød@j]qnj~ d@jmd,kuE\db[ j~ a fine, mulct, penalty. (at¸ø d@)~ (Dnød@)~ d$j e cW ~ ecW d $j ~ (×Ð)ød×Ðj~ ecCkj~ ทนต์ ‚ ทันต์ ‚ ฟ นั .~ a tooth. (d×Ð)~ qW.,~ ($)ødtuinjaRu$j~ dtuinjaRH’i$j~ k.ldtuinjaRu$j~ k.l dtuinjaRH’i$j~ aRH’i$jtuinj~ aRH’i$js.jtM,~ qMicjtCYS gW·tuinj~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 113ø๑๑๓ø 1 1 3 tC Y tu i n j tM i ~ อรุ โ ณทัย ‚ อโณทัย ‚ เวลาตั ้ง ขึ้ น แห่ ง อรุ ณ ‚ พระอาทิ ต ย์ เ พิ่ ง ขึ้ น ‚ เช้ า ตรู่ . ~ the break of dawn. (aRu$u gà m nß aRu $u d yß aRu e $. dy)~ aRu $ j tkj ~ aRu $ j t kj \ Kcj , ~ (n)ødtuinjtCY~ tCYtuinj~ tCYm·kjtuinj~ sunrise. พระอาทิ ต ย์ ข้ึ น ‚ พระอาทิ ต ย์ โ ผล่ ข้ึ น .~ (quri yu gàm n)~ (qu ri e y. dy)~ entkj ~ enTW k j ~ enTW k j \ Kcj , ~ øquriyugàmen` pY : k . ldtu i nj tC Y ~ p: Y du i qj d tu i nj tC Y ~ p: Y du i qj tC Y m tu i nj ~ p: Y du i qj tC Y m m· kj tu i nj ~ p: Y du i qj tC Y m m·kj ti tj ~ enTW k j e q. aK> Ï~ enTW k j e q. arpj Ï ~ øquriyugàmet. p-. y` ptW ’ E ×U k . ldtu i nj tC Y tu Y ~ (Dm? dI p nI ø 64· ) ~ ptW ’ E ×U k . l tC Y mm· kj tu i nj tu Y ~ enTW k j e q. aK> mH s ¹~ ($)ød>z$j~ q.hqI~ (dznj ß Dznj ß qh. qI ø v,lM ’ hj K[ê)~ mC ’ i hj T ;’i hj ß }k· cj mC ’ i hj ß }k· cj qÒ. t j ß qA’E qA.j ß }k· ] kß |d’i qj s .ß qÒ.tj \ mhj ß qÒ. tj \ b. tj ß qÒ.tj ] q.Y ~ ทารุ ณ ‚ สาหัส .~ harsh, rough, severe, terrible, dreadful, brutal, violent, cruel, ferocious, savage, hard-hearted. (d>Ru $ ß s@ß q. hqi k ß fRu q )~ Kkj T nj q vj ~ ]kmj , ]k’tj q vj ~ ×u i c j T kj k lU m U t tj qvj ~ aeS. tl[cj \ fsj q vj ~ Run j Á rcj , ]kmj , tmj , qvj ~ ]kmj , tmj , qvj ~ ($)øv,mqA’E qA.j }k· ] k qÒ.tj \ mhj d>z$j q.hqI ~ v,mqP ani cj a Tkj ø mqP bW Y m gbkj g erkj ~ อั น ธพล‚ คนพาล‚ คนโหด.~ a hoodlum, ruffian. (q. hqi k )~ Ru n j Á rcj , ]kmj , tmj , qU ~ (qmÐJ)øbkjkup> Èimà, ø¤¤d>Ru $ß q. hqi k õõø t· tu Y ø(¤¤dznj ß Dznj ß q h. qI õ õ)øhW · e qcj ` ø¤¤d>z$j ß q. hqI õ õøehcj e r.cj gpj w j K[ê)~ (ס ) øö‚ס÷øedwiסj~ öedwiÂ×j~ edewÂ×j÷~ qM i c j » ס j n . yÒj e dwto t · ~ 8 5 · ß 2 3 6 · ß 3 2 8 · ~ qM i cj » ס j tL e dwto t · ø qÒ’i p j tL e dwto t · ~ qM i cj » ס j m dH j tL m sM i nj \ pm.nj l wj edwto t · ~ (53· ) ~ เทวิ น ทร์ ‚ เทเวนทร์ ‚ พระ อิ น ทร์ ‚ หัว หน้ า เทวดา.~ the king of the Gods, Sakka, the king of the devas, Indra. (edwi ס ) ~ öedew‚ס÷ ~ edwi n j ~ ntj tu i Á =aRHc j q i ] k.,mcj , ~ (×ì ) øduigàjdi×ìj~ ยากจน.~ poor, needy . (dlid¡)~ (dugàtødi×ì)~ Scj,rYqvj~ ($)ø|d’i $j ~ öe\d.$j ÷ ~ (mWYzipj~ pnjtltj)~ โทณะ (โทณะหนึ่ ง เท่ ากับ ๔ อาฬหก.)~ a a measure of grain equal to ¼ basket, a fourth of basket, a measure of capacity equal to four Alhakas. (ed> $)~ öe\d. $÷~ tsi t j ~ el,\pvj ~ (ס ) ødW סj ~ (gmNo)~ lCwjlCwj~ SoSo~ su·su·~ kw>nj~ kM . kM . ~ />/>~ (dWסjqm.qj)~ คู่ ‚ แฝด‚ ประกอบด้ ว ย ๒~ duality, double, twin, a couple, pair. (dW ס ) ~ ödW · dW ÷ ~ dW n j ~ ×H s j Ku× H s j Ku~ asu · ~ dW n j q m. qj ~ (ׯ ) øDm? kÉ ×¯ j ø 84ß000~ ธรรมขัน ธ์ . ~ the of the Dhamma. (Dm? ø kÉ ×¯ ) ~ Dm? kÉ nj ~ main portions or articles 114ø๑๑๔ø 1 1 4 li K j g tu E e zN . j (ס ) ønסj\m\p.q.dj~ nסj\p.q.dj~ (esW . · ` 174· ß 419· ) ~ nס j ~ qCin ס j ~ qC i qM i cj ~ nס j qM i cj ~ qC i n ס j qM i cj ~ qC i tN ’ cj ] kek. åj ~ \p. q. dj ~ วัง ‚ ราชวัง ‚ พระมหา ราชวัง ‚ พระบรมมหาราชวัง ‚ เรื อ นหลวง‚ ปราสาท.~ a royal palace, a king’s palace or court, a palace. (r. zømס i r )~ (r. zø eghß r. zøGrßp>q. d)~ ö\p. q. d÷~ nnj , ~ nnj , et.j ~ mcj , ai m j ~ (ס) ø;’cjnסj~ นนทบุร.ี ~ Nonthaburi, Thailand.. (nסøpurI )~ (ס ) øö‚ס ÷ ønri ס j ~ önri  ×j ~ nerÂ×j ÷ ~ qMicjmsMinj\pm.njznj~ ¿kr. zj ~ qM i c j t L » Qr~ นริ น ทะ‚ นริ น ทร์ ‚ พระเจ้ า แผ่ น ดิ น .~ a king, the king นเรนทร์ ‚ of men. qM i cj ~ qM i cj จอมคน‚ พระราชา‚ (nri ס ) ~ öner‚ס ÷ ~ nri n j ~ mcj , ~ lU t u i Á =aRH cj ~ lU t i u Á =mcj , ~ (×Ð)øö‚ ×Ð÷ønim×Ðj~ nim×ÐjkÎ~ kÎ~ önimï×Ðj÷~ bÐ’ikjfea.wj~ a.tj aeK>cj wסjswj elC. wjpÐJ p>njpÐJ~(gl. njrpjspj qWgjelC. wjpÐJ ni m×Ðj kÎK mI q Gá t · ) ~ Bi k j ~ ek.j ~ ek.j B i k j ~ นิ ม นต์ , เชิ ญ ‚ เชื้ อ เชิ ญ .~ invites, offer, to call. (nim e×Ðti ) ~ öni m ‚×Ðyti ÷ ~ fi t j = ~ pÁcj f i t j = ~ (n)øniqIdnj~ qn.niqIdnj~ qN.niqIduinj~
(@)ø×ucjku@j~ plká . ~ ;.j p lká . ~ deg>cj ; .j ~ k.~ k. ;.j ~ ก◌ุ ณโฑ‚ คน โท‚ คนโทนํ้า ‚ หม้ อ นํ้า ‚ หม้ อ นํ้า มี หู ‚ เหยื อ กนํ้า .~ a jug, a water jug, the water pot of ascetic. (ku @i k .)~ (ku @I ) ~ kr.,~ erkr.,~ (n)øpk.nj g L o ~ lkæ$jgLo~ (eg>$ølkÉ$)~ öeg>$lkæ$÷~ ×W.,lkÉ$.~ (n)øpÒ.njmNiQj~ lkæ$jmNiQj~ (m×uQøkÉ$)~ öm×uQlkæ$÷~ (esW.·` 345· ) ~ lU t u i Á =lkÉ $ .~ (n)øek.njqkuipjq.gHj Suikj b¡kjp:Y\pkuihjpk.njgLot·qnj~ (esW . · ` 262· ) ~ lH v j ku n j q vj q .,lvj , ×W . ,tu i Á = lkÉ $ . kui \peq. k[mj , ku i ttj = ~ (À)øpkiÀj~ ปกิ ณกะ.~ mixed. (pkiÀk)~ pki$j,~ (×ì ) øpsË’pP×ìj~ mdHjaeG. mkÐ’EdHj~ mdHjp:Yk. lgtmtÐjpsË’pP×ìjlM’hjwW·~ mdH j p: Y B wpsË ’ pP ×ì j lM ’ hj wW · ~ aKi c j a eG. mkÐ’E d H j ~ aKi c j k . llM ’ hj wW · ~ aKi c j k . la]k. atI k j e ku . · an. gtj ~ ป จั จุ บ ัน ‚ เวลา ระหว่ า ง อดี ต กั บ อนาคต.~ present. (psË ’ pP ×ì ) ~ psË ’ pP n j ~ (×ì)øk.lpsË’pP×ìj~ k.llM’hjwW·~ ป จั จุ บันกาล.~ present time . (wtÐm. nø k. l)~ psË ’ pP n j k . l~ ø}kiy. mk|motopÐitj\zhtjhW·tuY$JgHj psË ’ pP ×ì j mà , r~ (qd¡ e Bdqgá h ø190· ) ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (×Ð)øpvw×Ðj~ (v,mN ’ · p v.)~ intelligent, knowing. 115ø๑๑๕ø 1 1 5 ผู้ มี ป ั ญ ญา.~ a learned man, wise, (pvw×Ðß pvw> )~ pvwnj ~ pv. yH i e q. qU ~ ($)øpåiv.$j~ kuElwjpåiv.$j~ (esW.·`206·)~ kuElwjdM’cjøducjlwjgl.njøducj lwj g ti p>cj ø k· p>cj ø du cj l wj w nj ~ plwj q sË . ~ ปฏิ ญ ญา‚ ปฏิ ญ าณ‚ ให้ คาํ มั น่ สัญ ญา.~ a promise, engagement. (påi v .)~ påi v .xj ~ wnj K · s k.,~ kti T .,\Kcj , ~ ($)ø(n)øpåiB.$j~ öpåiB.nj÷~ eloquence. ปฏิ ภ าณ‚ ปฏิ ภ าน.~ brilliancy , (påi ø B. $)~ ö\pti B . n÷~ påi B .~ påi B . nj ~ ($)øön÷øpåiB.$jÍ.$j~ påiB.$jv.$j~ öpåi B . nj Í . $j ß påi
($)øp@itj~ v,mN’·pv.~ tLpv.~ ötL \ pz..÷~ (pv.)~ ö\pzÍ.÷~ v,m Í ั ญา‚ นั ก ปราชญ์ . ~ a learned man, elpj kW tj e zN . j s H j dË . · q .j ~ บัณ ฑิ ต ‚ ผู้ ม ี ป ญ a wise man. (p@i t )~ p@i t j ~ qu K mi n j ~ ($)ø\pdkæi$j~ ö\pdkæ’i $j ÷ ~ (pdkj qu i $j ø v,lM ’ hj K[ê)~ gpwj qÐ’· ~ m egtj g pwj qÐÕ · ~ megtj lP . j pu cj ~ ประทัก ษิ ณ ‚ เวี ย นขวา.~ turning the right side towards. (pdkÉ i $ )~ ö\pdkæi $ ÷~ lkj [ . rsj l H v yj e tM cj wi e qq~ บทบู รณ์ ‚ คํา ที่ ทาํ ให้ บ ทประพัน ธ์ ค รบพยางค์ ต ามฉั น ท ลัก ษณะ.~ filling out a verse. (pdøpU r $)~ pdpU r nj ~ pu d j \ pv< j e ]k. cj , ~ (×ì)øprm×ìj~ \pm×ìj~ prm×ìj;.jtHj~ \pm×ìj;.jtHj~ pucj\pm×ìj~ pu cj p rm×ì j g $. ;.j tH j ~ (pmnj ß pu cj p mnj ß pM nj ß pu cj pM nj ß pM nj ; .j tH j ø v,lM ’ hj K[ê)~ pucj ; .j tH j ~ pu cj × H o r o ;.j tH j ~ pu c j ; .j tH j g L o ~ pu cj p>y. qj ~ ข้ า วปายาส‚ ข้ า วระคนด้ ว ยนํ้า นม‚ ข้ า วเปี ย กเจื อ นม.~ rice boiled in milk, milk-rice, rice porridge. (prm×ì ) ~ öprm. ×ì ÷ ~ (p>y.q)~ Gn.~ × ,pnj , ×H Á cj am{ yU z n. 42ß000 aes. kj y H i e q.et. cj ~ (2)ødu E » I q ׯ r øtM · »I q ׯ rj ~ (๒)–อิ ส ิ น ธร.~(»I q ׯ r )~ (2)ø+qׯ r et. cj ~ (3)ødu E k rwI k øtM · k rwI kj ~ (๓)– กรวิ ก .~ name of one of the kulacalas (principal muontain). (kr wI k )~ (3)økrwI k et. cj ~ (4)ødu E qu d QnøtM · qu d Qì j ~ (๔)–สุ ท ัศ น์ ‚ สุ ท รรศน์ . ~ (qu ø dQn)~ (4)øqu d Qnet. cj ~ (5)ødu E e nmi ס r ~ tM · e nmi ס rj ~ du E e nmi ׯ r ~ tM · e n mi ׯ r j ~ (๕)–เนมิ น ธร.~ (enmi ס r )~ (enmi ׯ r )~ öenmÃDr÷~ (5)øenmi × ¯ r et. cj ~ (6)ødu E win tkøtM · win tkj ~ (๖)–วิ น ตก.~ (wi n tøk)~ (6)øwi n tket. cj ~ (7)ø du E a QkÀj ø tM · a QkÀj p: Y g ek.· du E q tÐpri B @j mtW I b W ’ i cj pU bu i cj l wj wu tj du i qj du E qi e nRu ø emRu ø tM · qi ×ì r . zj ~ du E m tu p j t o e ku . · k et. wj e K[· ~ (๗)–เขาอั ส สกั ณ ณ์ ใ นหมู่ เขาสัต ตบริ ภ ั ณ ฒ์ (ที่ ล้ อ มเขาสิ เ นรุ ) .~ one of the seven circles of rock that surround Meru, name of a mountain. (aQøkÀ)~ (7)øaQk$j et. cj ~ \mcj , n.,×H Á cj t U e q. et. cj ~ the seven ranges of mountains encircling Mount MeruYugandhara, Isandhara, Karavika, Sudassana, Nemindhara, Vinataka, and Assakanna. qtÐpbÔ t p×Ði e y. emRu· pri w> ertW . ti - ×Ði eqy[T. yu g ׯ e r. s »I q ׯ e r. s krwI e k. s qu d Qen. s enmi ׯe r. (enmi ס e r.) s wi n tek. s aQkeÀ. s~ (‚ ×Ð)øqIdï ×Ðj~ /IqIdï ×Ðj~ ]k’cjqIdï ×jÐ~ qIdï ×ÐjTpHj~ /I qIdï ×ÐjTpHj~ (qI dnj~ /IqIdnjøv,lM’hjK[ ê)~ yM’]k’cj/I mH. qmid¡jTpHj mN’·a]k. duEqtÐpriB@jø du E b W ’ i c j T pH j T pj ø mtW I b W ’ i cj pU b u i cj bu i cjbà ’ pj bu i c j e kL . · pU e rtj p U k W i c j l wj tM · qi × ì r . zj ø du E qi ×ì r. zj g H j r ~ สี ท ัน ดร‚ ชื่ อทะเลในคัม ภี ร์ ไ ตรภู ม ิ อยู่ ร ะหว่ า งเขาสัต ตบริ ภ ั ณ ฑ์ ล้ อ มรอบ เขาพระสุ เ มรุ . ~ (qI d ×Ðr)~ qJ d> Ku n sj t nj ~ qJ d> qmu d ¡ r . Ku n sj t nj ~ \mcj , mu i r j e t. cj kui rsj e KW e neq.et. cj s xj K u n sj T pj t u i Á a]k.,t vj RH i e q. qmu d ¡ r . Ku n sj K u ~ ☼øqIdï ×Ðjø☼øqId×Ðr (qI d> ¢ a×Ðr) ~ qI d> ` ]k’cj /ImH . qmi d¡ j ø mh. qmu d¡ j ø mh. qmu | dj T pH j ~ a×Ðr` a]k. ( tM · q tÐpri B @j ø du E bW ’ i c j T pH j T pj m tW I bW ’ i cj p U bu i cj buicj bà ’ pj bu i cj e rtj bu i cj e kL . · pU e rtj pUkW i cj l wj tM · qi ×ì r . zj ø du E qi ×ì r . zj ) ~ qI d ×Ðr` qI d ï ×Ðj (]k’cj /Im H . qmi d¡ j ø mh. qmu d¡ j ø mh. qmu | dj T pH j mN ’ · a ]k. du E tM · q tÐpri B @j ø du E b W ’ i cj T pH j T pj mtW I b W ’ i cj pU b u i cj bu i cj bà ’ pj bu i cj e rtj pU e rtj pU k W i c j lwj tM · du E qi ×ì r . zj ) ~ (/I ] k’cj a ]k.ß /I]k’cjmdHja]k.ø g,)~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 117ø๑๑๗ø 1 1 7 øqI d ×Ðer` (qI d> ¢ a×Ðer)` p: Y a ]k. (ddkj t o ) ]k’cj /I mH . qmi d¡ j ø ]k’cj /I m h. qmud¡ j ø ]k’cj /I m h. qmu | dj ~ (qI d ï ×Ðer)~ qJ d> qmu d ¡ r . =a]k. ,Ï~ ___________________________________________________ ø]k’cjqIdï ×Ðj~ (]k’cjqIdnjøv,lM’hjK[ê)~ \msj~ _________________________________________ øggá m qu nj qI d ï ×ÐjT pH j t· g H j qRu cj e kL . · tu Y ~ (gcj m qu n j qI d nj T pH j t · g H j qRu c j ekL . · tu Y ) ~ qJ d> qmu d ¡ r . Ku n sj t nj t u i Á kui kU , lW n j ¹ ~ øpM cj e hmw×Ð j qI d ï ×Ð j g gá > ~ (pM cj e hmwnj qI d nj g gá > )~ øqtÐ p ri B @j qI d ï ×Ð j T pH j ~ (qnj t pj \ pBnj qI d nj T pH j ) ~ ømtu p j t o ro ] k’cj qI d ï ×Ð j au i tj e r. cj ~ (\msj × H Á cj t U k u n j = )~ _____________________________________________ ☼ øggá m qu nj ø qI d ï ×Ðj T pH j ø ☼ (1)øggámqunj ]k’cjezN.jmqunjt·tunjøggá> ß ymu n .ß asi r wtI ß mhI ß qr BU ~ the five great rivers, namely, Ganga, Yamuna, Aciravati, Mahi and Sarabhu. pXË m h. ndI eqy[T. ggá > s ymu n . S asi r wtI s mhI s qrBU s~ \msj } kJ , c> ,qW y j ~ (2)øqIdï ×ÐjTpHj~(qIdï ×ÐjTpHjt·gHj dH j ] k’cj /Im h. qmu | dj mN ’ · p : Y a ]k. du E q tÐpri B @j ø du E b W ’ i cj T pH j T pj mtW I bW ’ i c j pU bu i cj bu i c j e rtj pU e rtj pU kW i cj l wj tM · qi ×ì r . zj ø du E qi ×ì r . zj g H j r )~ mvj p> Èi eagá li kj sri zj ( sri t j ) ecC k j g r, qI t . a furrow the princess ek. nj | bo qM i c j ø ek. nj qI t . Sita wu t j qM i cj qI t . ;.j qI t .ø;.j lM ’ hj ø cool water qI t øzl ;.j /u i hj g · k j a river qI d> ]k’cj /I ndI øap: Y \ pku i hj p ki À kn. n. t¸aBi D . nj ~ qI d>` ]k’cj qI d> ~ /I qI d> ~ gN k[.j qI d> ~ qI d ×Ð r ` a]k. mH . qM i dj qI d> ~ bm. qJ t . TW n j e r, TW n j e ]k.cj , qJ t . mcj q mJ , qJ t . er qJ d> (qJ t .) ($)øpriew$j~ (\pwui$j)~ tW ’ E p y[ÕE ø tW ’ E e KtÐj ø tW ’ E a pu i cj a \K. mbu i c j e rtj bu i c j e kL .· dM·cj bW Y p W I pW ê wu t j du i q j p y[ÕE ti ~ บริ เ วณ‚ ขอบเขต‚ ถี่ น ที่ ‚ ขอบเขตโดยรอบของพี้ น ที่ . ~ a fence, a cell, a cell for bhikkhu, a hermit’s hermitage surrounding of a building, surrounding wall. $)~ prwu $ j ~ prwu i c j , ~ pri w $j ~ pri w u $ j ~ (n)øpel.nj~ qtjpel.nj~ มะกอก.~ (n)øtN·pel.nj~ ต้ นมะกอก.~ the (hri w Qøetlbdr)~ cell, (pri e w an olive. (etløbdr)~ q· l W c j q J , ~ q· l W c j p cj ~ olive tree. (Olea europaea). 118ø๑๑๘ø 1 1 8 (n)øekLcjpel.nj~ li Kj g tu E e zN . j นํ้า มัน มะกอก.~ olive oil (oleum oliva). (etl bdrøetl)~ q· l W c j S J ~ (lÊ)øplÊká ~ ป ั ล ลั งก์ ‚ บัลลังก์ .~ plÊcj ~ a divan, couch. (plÊká ) ~ (n)øpq.jmtnjper.*~ (esW.·` 251·)~ aquiÁ£papjqnvj,*~ (@)øp>$d@j~ d@jgsuitj~ ed>qjmsuipjlm[ÕJ~ ปาณทัณฑ์ ‚ โทษถึ งชี วิต.~ punishment. (wDød@)~ (p>$ød@)~ (msË ’ ød@)~ (mh. ød@)~ capital eqd$j ~ ($)øpu @ rI kj ~ dkH j pu @ rI kj ~ (pu @ ri kj ø v,lM ’ hj K[ê )~ dkH j bÐ. cj ~ dkH j poÒ bÐ. cj ~ ปุ ณฑริ ก‚ บุ ณฑริ ก‚ บั วขาว‚ บั วหลวงดอกขาว.~ the white lotus, a white lotus flower. (pu @ rI k )~ pu @ ri k j ~ ]k. pu @ ri k j ~ ]k. \fê~ (n)øpu Tu zZn j ~ pU g u i lj pu Tu zZnj ~ mN i Qj q . mÍj ß mNi Q j q . mvj ~ ömNi q[j q .m.×[j ÷ ~ mNiQ j a e\p.· ~ mN i Q j q . mvae\p.· ~ v,mqtu J t o bW Y kie lq~ v,ki e lqtu J ø ki elq}k· ] køki e lq}k· cj mC ’ i h j ø ki e lqmmu E ø ki e lqtu J g L ’ i c j e l. nj ~ v,yu t j ~ v, qm¡ ’ i h j ~ v,qdu J g edkj qN ’ Y lZ ’ Y ~ v,wi wi cj q du i hj qu du i m? j ( qdui h j q Du J ) ea. nj ku E p v.~ v, hW · e qcj ku E pU gu i lj q pP ’ Ru i qj t L p v.~ v,mdH j tN · \ K. ×U pU g u i lj a rI y j g mL ’ i cj ~ v,hgW · a . su i p j lAi åj dÐ’Y e kN . åj ari y mgà j ari y fu i l j $ J ~ ปุ ถุ ช น‚ บุ ถุ ช น‚ คนสามัญ ‚ คนหนาด้ ว ย กิ เ ลส‚ ผู้ ท่ี ย ัง ไม่ สาํ เร็ จ อริ ย มรรค อริ ย ผล.~ common people, commoner, worldling, the average worldly person. (pu Tu zZ n )~ pu Tu z xj ~ puTu zZ n j pug à ’ i l j ~ lU q . mnj ~ ari y . tu i Á mH a qJ , a\K.,\fsj e q. qU ~ (n)øpu×ì.gj~ tN·pu×ì .gj~ ötN·pu·n.gj÷~ (pn.gj~ pN.j~ tN·pN.gj~ tN·pN.jø v,lM ’ hj K[ê )~ บุ น นาค.~ the tree Rottleria tinctoria, the Alexander laurel (Calophyllum inophyllum), (Gangaw Indian ferrea). Pannag. (pu ×ì . g)~ öpu · n . g÷~ pu n j , vkj p cj ~ rose-Mesua ($)øpur.$j~ \pku i hj pu r . $j ø (18)økN p j mpз bu d¯ w qá ß a. sri y wqá ~ ชื่ อคัม ภี ร์ ในลั ท ธิ ศ าสนาฮิ น ดู . ~ an ancient tale or legend, old traditional history. (pu r . $)~ pu r . $j k[mj , ~ (ס ) øpuliסj~ v,¾gipjv,duE~ ปุ ลิ นท์ ‚ ชาวป่ าและชาวเขา.~ a barbarian. (pu li ס ) ~ (ki r . t)~ (mi l kÉ) ~ (qwr )~ (pbÔ r )~ lU Rui cj , ~ (v)øpuivjh.njyqjqmPtÐj~ puivjh.nj~ (esW . · ` 115· ß 242· ß 345· ß 475· ) ~ pu i vj h . nj Bu i gj B gj ~ pu i vj t qu i Kj ~ (Dm? e dqn.ø6· ß 25· ) ~ prosperity , wealth, riches. (wi B wß eB. g)~ svj , si m j ~ svj , si m j x sË . ~ svj , si m j K[mj , q.~ (n)øpC n j ~ (drtj ~ tcj $H j ~ tcj ~ $hj ~ kN h j ~ tcj kN h j ~ tcj tN h j ~ dL , epC . nj ~ pu J ~ dN . Y # . nj m dH j pC n j d rtj t cj tN h j g l. nj m etM c j tM hj ~ dN . Y t cj m w>tj ~ dN . Y t cj m qZ ’ i cj w>tj g>tj e l.nj ~ qd¡ >mN ’ · a rTmr×u k j b¡ n j ø arThW · \ p. kåj ~ ขอด‚ ข้ อ ‚ ปล้ อ ง.~ a knot, a joint, a knotty point, a knotty place. (gòi ) ~ (gòi ø -. n)~ (gU È § t¸)~ aSsj ~ aTu · , ~ Kkj S sj ~ Kkj Ssj r .~ Kkj S sj K Y r .~ eTW, RH k j K kj KY eq. ar.~ mepãeq. ankj yH i e q. qd¡> ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 119ø๑๑๙ø 1 1 9 (v)øpuivjk[.j}qI~ (esW.·` 273·)~ glory , fortune. (qirI)~ Bunj,k[kjqer~ (n)øf[Õnjp\d~ (T.cjlektj)~ ตะโพก‚ สะโพก.~ the flesh of the buttocks. (a. ni qdøm· q)~ (a. ni t mÔ ø m· q)~ tcj q .,~ (n)øf[ÕnjprY~ breast tHj~ f[Õnj tH j mN i Qj |bo~ นม‚ เต้านม.~ the female breast, the of female. (Tn)~ (ku s )~ (pey. Dr)~ q.,\mtj ~ ×u i Á ~ (ׯ)øf[ÕnjbWׯjzu-j~ (esW.·` (XZ ) øb[XZ j ~ พยัญชนะ.~ 527· ) ~ aRu i , Ïkpj e q. aq.,~ a consonant. (b[XZ n )~ öw[ XZ n ÷~ b[vj , ~ (qd¡>melpjesN. njT½,p\p. kåjkuEarT)~ (hu i tu j ×U q tÐi m elpj qP \ p. kåj ku E a rTau E dsi b[XZ j mà , yM ’ r~ qu tÐ.Di pP > y~ 2· ) ~ (b[XZ j mà , gH j akÉ r j g mL ’ i c j ø 33ømN ’ · t· e ;· ø kß mN ’ · lAi å j e;· ø a· ø t· g H j hu i tu j e ;· m esN . nj T ½ , \p. kåj ku E a rTau E d si (w> )` hu i tu j e ;· p \p. ktj ku E arTau E d si b[XZ j mà , yM ’ r~ q d¡ e B d q gá h ~ 1 3· ~ 2 2 · ) ~ (n)øeB.znj ~ eB.zui nj ~ sN ~ sN a . h. rj ~ ezW . · m a. h. rj ~ sN a . h. r~ sN eB. zu i n j ~ sN a . h. reB. zu i n j ~ pW m rpj s pj qu c j s qP \ pBu i g j ~ pW m sh. pj sN a . h. r~ pW m qP \ pBu i g j sN e B. zuin j ~ pW m sh. pj sN e B. zu i n j ~ pi @ p>tj pu cj kW . cj sN a. h. r eB. zu i n j ~ pu cj pi @ p>tj a. h. r eB. zu i n j ~ pu c j kW . cj sN a. h. reB. zu i n j ~ \db[ j msgW · ~ โภชนะ‚ โภชนี ย ะ‚ ของกิ น ‚ ที่ กิ น ได้ ‚ อาหาร‚ ข้ า วที่ จ ะกิ น ‚ การกิ น ‚ การ กิ น ข้ า ว.~ feeding, food, a meal, taking food, eatables. (eB. z n)~ (eB. znI y )~ eB. znj ~ eB. zxj ~ qu · , eS. cj \ Kcj , ~ as. s.,\Kcj , ~ as.~ s.,BW y j ~ SW m j , ~ ☼ ø(vß Í )øøøö×[ß n÷ø ☼ (mvj ø mU l tN · ) ~ (mÍj ø v,lM’hjK[ê)~ öm×[ j ø mU ltN·÷ ~ ömnj ø v,lM’hjK[ê÷~ sW·qtilPwuitjø(mv)øgHj kL’cj×Up>Èi~ öm×[÷øgHj kL’cj×UqkÒtøq·‚qÒ’iåj~ ☼ ø(mÍj ø มอญ)‚ (mvj ø มอญญ์ ) , (v,mÍj ø ชาวมอญ)‚ (v,mvj ø ชาวมอญญ์ )‚ (r.m.Íjø รามัญ)‚ (r.m.vjø รามัญญ์ ).~ Mon, Rāmān, Peguan. (mv)~ öm×[÷~ (r.mv)~ ör.m×[÷~ hir Íjß hir vj~ Twj~ หิ ร ัญß หิ ร ัญญ์ •~ ทอง•~ (hir v)~ ☼p> Èimà,ø(r.mvß mvß kv.)øt·wW· K[ê pÐitjbWYB.q.qkÒtøq·‚qÒ’iåj mà , øör.m×[ß m×[ß k×Ñ.÷ø t· r ~ r·cj☼ø(r.mv)~ ör.m×[÷~ ☼ ø(mv)~ öm×[÷~ ☼ ø(kv.)~ ök×Ñ.÷~ ap: Y ø vø gH j p L n j dH j dM · c j ø (Í ¢ Í )ø /> m lZ · k j l wj au i t j r ~ (Íø dHjb[ XZ j g sui t j k nj g H j 120ø๑๒๐ø 1 2 0 mW Y ø Íø` li Kj g tu E e zN . j Íø d,du c j lZ· k j l wj g H j mWYø Íø` p· cj ¢ (Í ¢ Í _ v)~ vøwW· dHjdM·cj øÍø/> m lZ·kjlwjauitjr~ (kv.~ กัญญา)~ ap:Yø×[øgHjpLnj ønødHjb[ XZjgsuitjknjgHj mWYm` yød,ducjlZ·kjlwjkuEønøgHj mWYm` p· cj ¢ (n ¢ y _ ×[ ) dH j dM · c j a kÉ r j lZ· k j /> m (nø eku . · ø y) t· au i t j r ~ ök×[.~ กันยา÷~ (mvj ß m×[ j ß r.qI ø k×[ j)øt·wW· gsuitjlwjatuicjp>Èiß atuicj\pkuihj qkÒtøq· ‚ qÒ’i å j t · a u i t j r ~ (gsu i t j mU l tN · ) ~ bimÔj\ pcjtunjø (;’cjm vj ß ). (gkU lj m vj )~ ö;’cj m ×[ j÷ß ögkU lj m ×[ j÷~ ör.qI ø k×[j÷ ~ öราศี กั นย์ ÷~ V i r g o . (mÍj ß mnj ß r.qI ø knj )øt·wW· }ko×UkMinj;’cjk:’icjbÐ. cjmvj r. mvedq Monland, Bago, Pegu qu w ÀBU m i qu D m? j ( qDu J ) ti T wj lu J d,du c j p lu J ku E qM i c j bM . anwj r T. p:Y ( A. 1057 ) et· g H j tu Y SakÉ r j m dH jb[XZ j g su i t j t · g H j e hcj mvj p u O K[êkL ’ cj au i t j r ~ D. bimÔj\ pcjtunjø (;’cj m Íj ) ß (gkU lj m Íj )~ ö;’cj m nj ÷ ß ögkU lj m nj ÷~ ör.qI ø knj ÷~ bimÔjbM. t·pelHjlwjauitjgHj mvj t· e lH j b kj au i tj r ~ (K[ pj b i s . rj )~ (À)øm$ikjw·qwÀj~ m$ikjewÈ’rIyj~ sN.m?jdunj~ m$ikjmtÐjbàY~ แก้ วไพฑู รย์ ‚ gem, bery l stone, cat’s ey e. m$i k j w Y ; êRÑj ~ m$ikjmN’·q.j เพชรตาแมว.~ the Veluriy a (w· q øwÀ)~ w· q w$j ~ ek[. kj m[kj R W y j ~ (×Ð)øö‚ ×Ð÷øm×Ðj~ m×Ðjx’·~ m×Ðjy×Ðj~ ömï ×Ðj~ mï×Ðjx’·~ mï ×Ðjyï ×Ðj÷~ (mnj ~ mnj x ’· ~ mnj y nj ~ mN j yN j ø v,lM ’ hj K[ê)~ pm×Ðj ~ öpmï ×Ðj÷ ~ g>T. m×Ðj y×Ðjx’·qW,~ ög>T.mï ×Ðjyï ×Ðjx’·qW,÷~ (g>T.mnjynjx’·qW,~ g> T.mNjyNjx’·qW,øv,lM’hjK[ ê)~ มนต์ ‚ มนตร์ .~ charm, spell, incantation. (m×Ð)~ öm‚ ×Ð÷~ m ×Ðr.,~ m×Ðnj ~ m×Ð. nj ~ g> T. m×Ðnj ~ g> T. m×Ðr.,~ (×Ð)øö‚ ×Ð÷øm×Ðjm|pY~ ömï ×Ðjm|pY÷~ (mnjm|pYøv,lM’hjK[ ê)~ (\bh? ø m×Ð)~ ö\bh? m‚ ×Ð÷~ \mtj e q. m×Ðr.,~ \mtj e q. m×Ðnj ~ (×Ð) øm×Ðjpm×ÐjtuY~ (esW . · ` 213· ) ~ öm×Ðjpmï ×jÐtuY÷~ m×Ðr.,ku i m nj , ¹~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 121ø๑๒๑ø 1 2 1 (×Ð)ømr$×Ðj~ ömr$.×Ðj÷~ mN’·lAiåje;·pWmd,pk.ljgsuitj~ มรณานต์ ‚ จนกว่ า จะตาย‚ ซึ่ ง มี ค วามตายเป็ นที่ สุ ด .~ (mr$×Ð)~ ömr$. ×Ð÷~ mr$nj ~ (×ì ) ømr$.q×ì j ~ (vnj ku E p y.· k . lqP k . lj g su i t j ~ vnj ku E p y.· k . lsu ti ) ~ near death. (mr$. q×ì ß mr$. q×ì · ) ~ mr$. qnj ~ eqK> nJ , qvj ~ eqp> ,nJ , ~ (n)øvnjkuEpy.·k.lqPk.ljgsuitj~ gsu i t j ~ in extremis, at the point of eqK> ,nJ , k. lÏ~ p: Y k . lvnj ku E p y.· k .lqP k .lj death. (mr$.qe×ì ) ~ eqK> nJ , ß (×Ð)ømh×Ðj~ ezN.j|pYlHYl,ezN.jkL,~ มหันต์ .~ great, mighty . (mh×Ð)~}kJ,qvj~ (n)øm.nj~ m.njs·cj~ มานะ‚ จองหอง‚ ถื ตัว.~ pride. (m.n)~ m.nj~ m.njes.cj~ (ס)ømigiסj~ migr. zj~ qMicjn. yÒjqtÐjzuicjpnj~ r. zqIhj~ r. zquihá~ z. diquihá~ qMicj z. di qui há ~ เนื้ อผู้ พ ระราชา‚ ราชสี ห์ ‚ สิ ง ห์ โ ต‚ พญาสิ ง ห์ โ ต.~ king or chief of beasts, a lion. (mi gi ס ) ~ (mi g ør. z.)~ q.,tu i Á =mcj , ~ \Keqá Á ~ (ס ) øö‚ס÷ømuniסj~ ömunIÂ×j÷~ (k[.j ] tyj qM i c j g mI y j t · ~ k[.j ] tyj mgW · a lu E a qI mu ni mqu n j \ pk. rj g mL ’ i cj ) ~ มุ นิ น ทร์ ‚ จอมนั ก ปราชญ์ ‚ พระพุ ท ธเจ้ า .~ chief of the great sage, an epithet of the Buddha, munis, chief of sages, the Buddha. (muni ס ) ~ ömu nI ‚ ס ÷ ~ mu n i n j ~ rhnj , tiuÁ =mcj , ~ (n)øemTu nj ~ DRj? emTu nj ~ edà tj e mTu nj ~ DR? j e mTu n j e dà tj lu i kj ~ elM cj p ercj lu i kj ~ wtÐj e w>h.rj lu i kj ~ DR? j lu i kj ~ edà tj lu i kj ~ k.mgu $j ~ q· w>q~เมถุ น‚ การร่ วมประเวณี ‚ การร่ วมเพศ‚ การสั ง วาส.~ sexual intercourse. (emTu nß emTu n øDm? ß g>møsri y .)~ emTu n j ~ emTu n j a k[Ácj ~ emTu n j m H J w Y \ Kcj , ~ emTu n j s pj y H k j \ Kcj , ~ lU t u i Á =ak[Ácj ~ RW . qU = ak[Ácj ~ (n)ø£mwnj~ (50·)~ นายกรัฐมนตรี.~ Prime Minister. (pD.nøm×ÐI)~ wnj}kJ,K[Õpj~ (×Ð)øy×Ðj~ akáy×Ðj~ (y.t¸jy×Ðj~ pel.·y×Ðj)~ ยันต์ .~ magic design . (×Ð)øö‚ ×Ð÷øy×Ðj~ öyï×Ðj÷~ y×ÐjpkY~ öyï×ÐjmtkY÷~ skÒj~ ös}kj÷~ skÒjy×Ðj~ ös}kjyï ×Ðj÷~ ยนต์ , ยนตร์ , ยันตร์ .~ engine, machine. (y ×Ð ) ~ öy ‚ ×Ð ÷ ~ y×Ðr. ,~ skj ~ (×Ð)øö‚ ×Ð÷øy×Ðmu tÐj~ öy‚ ×Ðmu tÐj÷~ (lWhjy×ÐmutÐjmN’·kuEk·lodHjtmj~ lWhjv,mb l,npqY y ×Ðj ~ lW h j m pnj l q. tj $ .øpnj e RH . bl,$.øpnj e q. wj b l,$. npqY y ï ×Ðj m pз k · l o ~ gkU l j lW hj m pз k· l o ) ~ อาวุ ธ จํา พวกหนึ่ งเรี ย กว่ า ยัน ตมุ ต ต์ มี ศ ร เป็ นต้ น .~ a weapon propelled by mechanical means, as an arrow. (y×Ðømu tÐ)~ öy‚ ×Ðmu tÐ÷~ \m.,seq. lkj n kj m[Õi , ~ (@)ør.zd@j ~ d@jqMicj~ โทษหลวง.~ (ed>qj qM i c j ) ~ ราชทัณ ฑ์ ‚ อาชญาพระเจ้ า แผ่ น ดิ น ‚ punishment ordered by the king, punishment inflicted by a king. (r. zød@)~ r. zd$j ~ mcj , d$j ~ 122ø ๑๒๒ø 1 2 2 li Kj g tu E e zN . j (lÊ)ør.zplÊká~ nסj~ qn. mtM ’ Y t o nTwj ~ qn. m|pY ~ plÊká mN ’ · q ò. nj r . z qu i há ~ plÊká m du cj n RU p j zN tj z . di qu i há ~ ราชบัล ลัง ก์ . ~ a roy al throne, throne, golden throne. (r. zøplÊká ) ~ (qIh . qn)~ öqÃh. qn÷~ (qI h ¢ a. qn)~ r. zplÊcj~ nnj , et.j ~ (qì ) ør.zq.qìj~ liKjr.zq.qìj~ (r. z.q.njø mvj lM ’ hjK[ê)~ li K j a q· a.$.qM i cj ¿ kr.zj t· ~ li Kj p rcj ø li Kj bÒnj ø li Kj bË nj ø gl.nj g knj qM i cj ¿ r.zj t· ~ ราช สาส์ น ‚ พระราชสาส์ น ‚ หนั ง สื อ ทางราชการของพระเจ้ า แผ่ น ดิ น .~ a royal edict, royal message, a king’s letter. (r. zøq. qn)~ r. z. q. nj ~ (n)ør.njq kuitj~ (esW . · ` 356ø360· ) ~ to be violent, harsh, overcome, ×H i p j s kj q vj ~ ×H i p j s kj lä m j , mu i , qvj~ ×H i p j m i q vj ~ lW n j ×u i cj q vj ~ ×H i p j q vj ~ ×H i p j kW p j q vj ~ vanquish, conquer, subdue, oppress. økisËezN.jr.njqkuitjtuY~ (esW.·` 361·)~ k[cj}kJ,×Hipjskjqvj\fsj¹~ økielqmr.njqkuitj~ (esW.·` 361·)~ kielq.×Hipjskjqvj~ øgmÐor.njqkuitjtuY~ (esW.·` 360·)~ tormented with thirst or heat. øgpjwjr.njqkuitj afflicted apU×Hipjskjqvj\fsj¹ with heat. bdu i kÉ j k .y elM . cj lM i tj b du i kÉ j k .y ngmÐ o ~ (Gm? Û )~ apU \ fÁcj×H i p j s kj a pj q vj ~ øzr.r.njqkuitjtuY~ (esW.·` 362·)~ zr.fisJ,×Hipjskjqvj\fsj¹~ øthcjr.njqkuitjtuY~ (esW.·` 360·)~ s.,K[cj\Kcj,×Hipjskjrk.,~ øetM.cjr.njqkuitjtuY~ (esW.·` 362·)~ pcjpnj,\Kcj,×Hipjskjqvj\fsj¹j~ ødduikÉjezN.jkuEr.njqkuitjkuJr~ (esW.·` 361·)~ mr$dukÉe\fÁcj ×Hipjskj=~ ønaeK>njad>nj mr.njqkuitjtotuY~ oppessed by taxation. (esW.·` 360· ) ~ aKW n j a tu t j \ fÁcj ×H i p j s kj q vj \ fsj ¹ øpWmr.njqkuitjekL·kielq~ (esW.·` 361·)~ kielq.kui×Hipj\Kcj,~ ømd,r.njqkuitjøgpjwjr.njqkuitjr~ (esW.·` 363·)~ ×HipjkWpjr.=~ øyY pU m H j s · cj tU r .nj q ku i tj tu Y ~ (esW . · ` 297· ) ~ su i , ri m j \ Kcj , qvj ×H i p j a pj q vj \ fsj ¹ ~ ø}yo pU g u i lj m eTkj } k’i kj q ku E r .nj q ku i tj ~ (esW . · ` 363· ) ~ ×H i p j k W p j T u i k j e q.qU ~ ør.nj q ku i t j p[Y p[.· ~ (esW . · ` 359· ) ~ ×H i p j s kj V H c j , SY q vj ~ ølmu hj r .nj q ku i tj tu Y ~ (esW . · ` 361· ) ~ tormented with cold. aK[mj , ×H i p j s kj qvj \ fsj ¹ ~ ølNJs·cjtUyYpUmHj r.nj q ku i tj tu Y ~ (esW . · ` 362· ) ~ ea.kj e mÁsu i , ri m j \ Kcj , qvj ×H i p j s kj a pj q vj \ fsj ¹ ~ øhuJr.njqkuitjbWYmel.njtuY~ (esW . · ` 362· ) ~ ek.cj , sW . ×H i p j \ Kcj , ku i × H i p j ¹ ~ ;’cj m vj r . mvedqu w ÀBU m i 123ø๑๒๓ø 1 2 3 (n)ør.qIømiTunj~ RU pj|bogmNo~ (RU pj | bo kM . økw>nj />/>øsu · su · ø lC w j lC w j ) ~ ราศี ม ิ ถุ น .~ the Zodiac sign of Gemini. (mi Tu n ør. qi ) ~ emTu n j r . qJ ~ (n)ømiTunj~ gmNo~ mNiQjgmNo~ }t’·|bogmNo~ eÆ.·kMkjgmNo~ gL i b j qW ’ i nj b pu i n j edà tj D R ? j e mTu nj ~ คู่ ป ระเวณี ‚ แฝด‚ ราศี ม ิ ถุ น .~ kw>nj ~ kM . kM . ~ r. qI ø mi Tu nj ~ gmN o hu Y h .Y e qbj มิ ถุ น ‚ คู่ ‚ คนคู่ ‚ a couple, copulation, pairing, a pair consisting of a male and a female, a pair of male and female, the Twins. (mi Tu n )~ emTu nj ~ ey. kj [ .,mi n j , masu · ~ fu i m asu·~ emTu n j r . qJ ~ (n)ør.qI ø mI nj ~ (r.qI ø mi nj ø v,lM ’ hjK[ ê)~ RU p j k ]kcj ~ ราศี มี น.~ Zodiac sign of Pisces. (mI n ør. qi ) ~ mi n j ~ mi n j r .qJ ~ the (m)ør.mvedqør.‚qñjk:’icjbÐ.cjmvjr.mvedqquwÀBUmi~ kM i nj ; ’cj k: ’ i cj bÐ.cj m vj r .mvedq~ r.za.$.skÒj m vj r .mvedq~ kM i nj ; ’cj m vj r . mvedq~ r. ‚qñ j r . mvedq~ r. ‚qñ j m vj ~ ;’cj m vj ~ ti m vj ~ r.‚qñ j ; ’cj m vj ~ r. ‚qñ j ; ’cj K @j lW . mvj ~ tW ’ E r . ‚qñ j ; ’cj m vj ~ r. ‚qñ j r .m.vj ~ (tW ’ E e KtÐj p y[ÕE ti m vj p u O t· g H j ×U ; ’cj q rkj ø du E su i p j ; ’cj k· q · c j ø mdH j r )~ (r. ‚qñ j m vj p i mtW · g , f. qJ ø 32ø;’cj ß mtÐmø32ø;’cj ß h· q . wtI ø 32ø;’cj ) ~ ราชอาณาจั กรมอญ, รามั ญญะเทสะ‚ รามั ญประเทศ‚ ประเทศมอญ‚ รั ฏมอญ‚ เมื องมอญ.~ the Mon-kingdom Rāmaññadesa, Rāmaññadesa-Suvannabhumi Monland, the Moncountry, the Mon-land, the land of Peguan, country of the Mons, country of the Rāmāns. (r. mvøedq)~ ör. m×[edq÷~ (r. mvør -)~ ör. m×[r. ‚qñ ÷ ~ r. mvedqtu i cj , ~ mW n j tu i c j , \pvj ~ mW n j × u i c j c · e t.j ~ (n)ølkuinj~ (esW.·` 347·)~ the lotus root. ]k. sWyj~ (n)ølW.lkuinj~ (esW.·` 386·)~ lw>lkuinj~ lW.dkuinj~ lu i cj l ku i n j ~ lW . dkH j ~ KM . Y d kH j ~ Ru i hj d kH j ~ Ru i h j m ti t j ×U k : ’ i p j d kH j ~ ไหลบัว , เง่ า บัว .~ ไหลบัว สาย‚ ไหลบัว กิ น สาย.~ lotus roots, esculent stalks, a lotus sprout from the root, the stalk of the lotus, fibres and stalks of the lotus, the sprout or fibres of the stalk of the water lily, root of the waterlily, the esculent root of the lotus, the esculent root of the water-lily, the root of the lotus. (bi q )~ (Bi q )~ (mu È . l)~ (pdu m ømU l )~ (q. lU k )~ ]k. sW yj ~ (]k. \msj m H T W k j e q. atkj ß asu i Á ß aeVH . kj ) ~ ]k. sW y j ] k. rcj , ~ ]k.fu ~ ]k. x~ ]k. rcj , ~ ]k. \msj ~ ($)øölkæ$j ÷ ~ (sM tj ~ msM tj l wj ~ tSi p j q mÐJ ~ lkæ$j sM t j q mÐJ ~ lkæ$j K rkj sM t j q mÐJ ) ~ ลัก ษณ‚ เครื่ อ งหมาย.~ a characteristic, mark, sign, feature. (lkÉ $ )~ ölkæ$÷~ lkÉ $ .~ amH t j ~ amH t j a q.,~ (l)ølud¯jel.lj~ (lu l nj ß lu e l.nj ø v,lM ’ hj K[ ê)~ el. Blu d¯ j e l. lj to ~ v,meTN nj e l. nj ~ el. BezN . j ~ v,el. BezN .j ~ v,mel. Bku E ] qnj ~ ผู้ โ ลภ‚ โลภใหญ่ . ~ greedy, covetous, avaricious, miser. (lu d¯ ) ~ (el. l)~ el.j l vj q vj ~ l{ pj e pã qvj ~ rm? k j } kJ , qvj ~ tpj s W n j , \Kcj , }kJ , qvj ~ tpj mkj e m. qvj ~ el.B}kJ , qvj ~ tpj m kj e m. qU ~ 124ø๑๒๔ø 1 2 4 li Kj g tu E e zN . j (l)øel.Blud¯jel.ljto p:YyqjqmPtÐjtuY~ (el.Blu e l.nj t o p: Y yQptj tu Y ) ~ (esW . · ` 345· ) ~ svj , si m j Ï tpj m kj q \fÁcj ~ (l)ømcj b L . Y mlu d¯ j e l.lj mW Y ~ (esW . · ` 179· ) ~ a certain greedy (el. løpu ri q )~ tey. kj e q. el.j l vj e q. ey. kj [ .,~ man. (l)ø}t’· m lu d¯ j e l.lj ~ (el. løpu ri q )~ l{ pj e pã eq. ey. kj [ .,~ (l)øgmI y j m lu d¯ j e l.lj ~ (el. løBi kÉ’ )~ l{pj e pã eq. rhnj , ~ (l)ømN i Qj m lu d¯ j e l.lj ~ (el. løm×u Q )~ l{pj e pã eq. lU ~ (l)øv· cj r o b /u E | bo m lu d¯ j e l.lj l{ pj e pã eq. e]k. cj m kY < qu i Á \fsj = ~ mlHnjss.cjt·gHjkuJr~ (esW . · ` 218· ) ~ ($)øel$j ~ (ew>h. rj e }t· ] thj ) ~ elnj ~ lu i $ j ~ gu i h j t M · ~ lu i $ j g u i h jtM · ~ Tu J ~ qÒ· b¡ , ~ b¡ n j b¡ , ~ #. nj dM · c j g W · b¡ n j b¡ , ~ #. nj d M · cj q W g j e qà . · b¡ n j b¡ ~ #. nj e a. pj b¡ ~ เลณ‚ เลน‚ ถํ้า ‚ ที่ แ อบ‚ ที่ เ ร้ น ‚ ที่ พ่ึ ง . ~ a cave, a rock cavern, grotto, refuge, a shelter. (el$)~ lu$ i j ~ lu i $ j e K> cj ~ lu i $ j g U ~ pu n j , ea. cj r .~ pu n j , kW y j r .~ (n)øel.nj~ el.nj tM ’ tj ~ (el.njtutjtutj)~ กระสวย‚ กระสวย เครื่ อ งทอผ้ า .~ a shuttle. (tqr)~ ö]tqr÷~ lW n j , ~ ykj k nj , lW n j , ~ (n)øl.nj~ el.nj~ el.njeT.nj~ el.njl.nj~ el.njq tuitj~ el.njqnj~ qtuitj~ el.njk.Y~ el.njk:cj~ (qLY very, l,el.nj l .nj Í.$j a tu l )~ 1 7 5· ~ ยิ่ ง ‚ ลํ้า ‚ ล้ น ‚ เกิ น .~ exceedingly. (aDi k· ß ati q eynß ati e q.ß ati q y·ß atI w ß ati m tз · ) ~ alW nj~ alW nja kY~ alW nja kº· ~ alW nja mcj, ~ alW njt r.~ alW n j l {cj ~ (×Ð)øwgà ×Ðj~ akÉrjmN’·lAiåje;· wgàj wRàj~ (wgà ×Ð)~ wgànj~ wgjaSu·,yHieq. akÉr.~ wgà ×з w> wegà ` ni m i tÐj b[ XZ j w R à j pu i rj ø ni m i tÐj b[ XZ j w Rj à }ko ø ni m i tÐj b[ XZ j w Rà j l kj k ro ` hu i tu j ×U b[ XZ j wR à j puir j ø hu i tju ×U b[ XZ j w R à j } ko ø hu i tu j ×U b[ XZ j w Rà j l kj k ro ) (ni gà hI t j pU r j ø ni gà hI t j kL . øni gà hI t j g t)qP w gà ×Ð j ø cC ß qP w gà ×j Ð ø Í ß qP w gà ×Ð j ø $ß qP w gà ×Ð j ø nß qP w gà ×Ð j ø mßøbW Y l C ’ E ~ (ø¤nimitÐõøgHj (ס)øwסj~ wס.~ adores, (×Ð)øwq×Ðj~ tW · a rTmpз ø ¤ni m i tÐjß hu i tu j ß a.Ru i $ mj õ øt· r )~ (wnj ø v,lM ’ hj K[ê)~ lfwj qI q ~ ef[· k: ’ i p j z· q wj elC . wj e RH j e qH j r o g o ~ bows the head. (wס ti ) ~ RHiKu i , =~ xJ , Kuik j = ~ xJ , K[=~ (wq×Ð~ xtu w q×Ðj ~ wq×Ðxtu ~ k: ’ i p j tÎ cj ~ tmj tÎ cj ~ tmj kÎ cj ~ (tmj kvcj ) ~ t· x tur .qI t vcj ~ xtu qL Su kM wj ~ xtu e kL . · tÎ cj ~ r. qI ekL . · tÎ cj ~ (gi tu s Y ] t eku . · gi tu bi q . Kj ) ~ วสัน ต์ ‚ วสัน ตะ‚ ฤดู ใ บไม้ ผ ลิ ‚ (ราวกลาง เดื อ นมี น าคม-ถึ ง พฤษภาคม).~ spring. (wq×Ðß wq×Ðøk. l)~ wqnj ~ wq×Ðxtu ~ e×W x J , ~ e×W k U , xtu ~ e×W k U , r. qJ ~ t. kU , lק Á cj k Su n j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 125ø๑๒๕ø 1 2 5 (×Ð)øwQ×Ðj~ wQ×Ðjxtu~ wQ×Ðxtu ~ wQ. nxtu ~ xtu | bY ~ k. l|bY ~ mu K j | bY ~ tqu J ~ gi tu K: Y qI l j e ku . · gi tu B d¡ j ø />gi tu ~ ฤดู ฝ น‚ หน้ า ฝน.~ the rainy season. (wQ×Ð)~ wQnj x tu ~ mu i G j , xtu ~ mu i G j , k. l~ w> eK> cj et.j q lcj , ק s j l ~ (×Ð)øp:YwQ×Ðjqmy~ p:Yk.lqmyxtu|bY~ rainy ในฤดู ฝ น.~ in the (wQ×Ðøqmy· ) ~ (wQøk. l· ) ~ mu i G j , xtu a K> Ï~ season. (Í ß $)øwiv.$j~ (Bqj pÐi tj r m{. cj ø wi Íj Í.$j ø vi ` v· cj r o m pз ø ¤kv.ß mvß qv.õøt· r )~ su i tÐj ~ วิ ญ ญาณ‚ ใจ.~ consciousness. (wi v.$)~ wi v . $j ~ (n)øwi m .nj ~ lWIm.nj~ lWIm.njedwto~ dN . Y dM · cj e dwto ~ \p. q. dj (h.* hW · eqcjmà , )dN . Y dM · cj e dwto ~ \p. q. dj T pH j Bu m? j ~ qC i n ס j mN ’ · ku E Bu m? j T pH j T pj ~ วิ ม าน‚ ปราสาท หรื อ ที่ อ ยู่ ข องเทวดา‚ เรื อ น ๗ ชั ้น .~ an edifice, a residence, abode, a pagoda or palace of seven stories, the Deva, a celestial mansion. (wi m . n)~ bi m . nj ~ abode of a (n)øwunjdcj~ (esW . · ` 312· ) ~ (K: aj tl. pu kj t . lj t\mcj ro n b. ml/kj g> pj lwj lÐês,mpз e K[· K[,t· g H j e ktj ) ~ pack, pannier. (kr@)~ wnj t cj \ Kcj , ~ (n)øgLokMkjwunjdcj~ a (B. rw>hI ø bli b d¡ ) ~ wnj t cj × W . ,~ pack bullock. øeK[·wunjdcj~ a pack horse. (B. rw>hIøaQ)~ øeK[·aQtrjwunjdcj~ (»tdHjK[,kMkj y.YdHjeK[·eÆ.· aQtrj ø r)~ øtir s¦.njwunjdcj~ a pack mule. wnj t cj \ mcj , ~ ek.nj S cj e sH j g H j dH j ø eK[· (B. rw>hI ø aQtr)~ wnj t cj l .,~ a pack animal, transport animal. wnj t cj ti r s¦. nj ~ (×Ð)øewzy×Ðj~ nסjqMicj»×¡j~ \p.q.djqMicj»Â×j~ lWIm.njqMicj»×¡j~ เวชยัน ต์ ‚ วิ ม านของพระอิ ท ร์ . ~ the palace of Sakka, (ewzy×Ð)~ ewzy×Ð.~ qi ] k.,mcj , =nnj e t.j ~ (×Ð)økW I e wzy×Ðj~ (kWIqMicj»×¡j)~ carriage, name of a chariot of Indra’s palace. รถเวชยัน ต์ ‚ รถพระอิ น ทร์ . ~ Sakka’s Sakka or Indra . (ewzy×ÐørT)~ ewzy×Ð. rT.,~ qi ] k.,mcj , =rT.,~ (n)øewÈ’wnj ~ |g’i p j du nj ~ B.ewÈ’wnj ~ yM ’ B. yM ’ a. RH . mj qM i cj bi mÔ i q . rj m }q’i cj KN · bà i n j ku E d>nj ku k[.j } tY mN ’ · p: Y z ercj ; ’cj r . ze\ghj ( r. z|g’i hj ) ~ เวฬุ ว ัน ‚ ป่ า ไผ่ ‚ ชื่ ออา รามที่ พ ระเจ้ า พิ ม พิ ส าร ส้ า งถวายพระพุ ท ธเจ้ า อยู่ ใ กล้ เ มื อ งราชคฤห์ . ~ the Bamboo Grove (Name of the monastery presented by King (ewÈ’øwn)~ öew$u w n÷~ ewÈ’wnj ~ w> ,et.~ ewÈ’wnj e k[. cj, ~ Bimbisara). (ׯ)øöqÒׯj÷~ Kׯj~ Kׯ~ (dY ß zku ß pXË kÉ ×¯ j ~ gek.· K ׯ m qu nj ~ awyj z ku ) ~ ขัน ธ์ ‚ ตั ว ‚ เบญจขัน ธั ‚ ขัน ธ์ ท ั ้ง ห้ า ‚ ส่ ว นหนึ่ งๆ.~ a group or aggregate, the body, the five aggregates, one of the five elements of beings. (Kׯ ) ~ öqÒׯ ÷ ~ Kׯ . ~ ku i y j ~ (qmÐ J ) ødY ø gH j B.q.eqmj ø Thailand ø v,t· e k.j ø edÌøตั ว ør)~ r· cj ø (e d h )~ 126ø๑๒๖ø 1 2 6 li Kj g tu E e zN . j (ׯ)ø(el.kqid¯i)øöauitjqÒׯj÷~ auitjK×j¯~ auitjKׯ~ au i tjdY~ lq.qÒׯj~ lq. Kׯ~ a. yu kj au i tj qÒׯ j ~ 32· ~ zo p L ’ i t j a u i t j d Y ~ 34· ~ dY au i tj ~ 3· ~ d,pL ’ i tj qÒׯ j dY ~ 3 3 · ~ mr$zo ~ 3 3 · ø 3 5 · ~ mr$dY ~ 6 1 · ~ lu J zI wi~ 3 4 · ~ lu J d Y au i tj qÒׯ j ~ 3 5 · ~ qÒׯ j au i tj dY p L ’ i tj d,K[Õi tj lC t j ~ 3 2 · ~ 3 5 · ~ qÒׯ j p L ’ i tj ~ 7 7 · ~ hu J f[o a ni cj ~ qM i cj y mj d kj g L ’ Y ~ 3 3 · ~ ตาย.~ to end life, to die, to give up the ghost, lit, to leave the skandhas or five elements of being death, dissolution, death, deceased, passing away . (mtß asË y )~ eqSu · , qvj ~ kW y j l W n j q vj ~ (qmÐJ)ø(dYøgHj zku ß k. yß Kׯ k . yømdH j r )~ ตั ว ‚ กาย‚ ร่ า ง กาย.~ body. (edh)~ ku i y j ~ Kׯ . ku i y j ~ zIwir÷~ until death. ø(ׯ ) øöqÒׯ j ku E au i tj dY ku E p L ’ i tj a .÷~ let the the ø(ׯ) øödu E au i tj qÒׯ j elements of being be gone and the life principle extinguished. ($)øqg$j~ (qg$j T wj ß qg$j e ;.tj ß KerY ) ~ กระดึ ง ‚ ลู ก พรวน.~ a hand-bell, a small bell. (ki k $i k .)~ K[ê~ Svj , lvj , ~ jingle, (n)øqò.nj ~ qò. nj a ey. cj a l.~ qò. nje T½ . · tL cj ~ eT½ . · tL cjRUp j q .j ~ bi m Ô j \pcj ~ bi mÔ j \ pcjq @. nj ~ elW qj a ey. cj a l.~ elW qj ~ aeq. cj ~ aey. cj a l.~ a. k. r~ สั ณ ฐาน‚ ทรวดทรง‚ ซวดทรง‚ รู ปร่ าง‚ ร่ างกาย‚ ท่ าทาง.~ shape, feature, figure, guise, form, appearance. (qò. nß ewqß RU p ß a. kti ß a. k. r )~ aqW c j ~ aqW c j a \pcj ~ pu · q ò. nj ~ (n)øqnj~ eT.nj~ l.nj~ qtuitj~ k:cj~ very , very much, exceedingly . (Í )ø(v)øö×[÷øq.mÍj~ q.mvj~ q.mv~ öq.m.×[ j÷~ ae\p.· ~ q. D. Rj S kj e S.· ø eku . · v ,gmL ’ i cj au i Qu J ) ~ $ ordinary, common. สามัญ ‚ สามานย์ ‚ ปรกติ ‚ ธรรมดา‚ ทั ว่ ไป.~ (q.mv)~ öq. m. ×[÷~(q.D.r$)~ q. mnj ~ am[. ,ק Á cj S u i c j q vj ~ q. mvae\p.· ~ pkti ~ Dm? t .~ (Í )ø(v)øö×[÷øbWYq.mÍj~ bWYq.mvj~ bWYq.m.×[ j~ bW Y a e\p.· ~ bW Y generally. (q. mv
(Í )ø(v)øö×[÷øq.mÍjznj~ q.mvjznj~ öq.m.×[ jznj÷~ znj q.mÍj~ znjq.mvj~ öznjq.m.×[j÷~ znjq.mvae\p.·~ znj p kti ~ mN i Q j p kti ~ mN i Q j D m? t .~ mN i q[ j p kti D m? t .~ mN i Q j q . mv~ mN i q[ j q . m. ×[ j ~ mN i Q j a e\p.· ~ mN i q[ j q . mvae\p.· ~ สามัญ ชน‚ öสามานย์ ช น÷‚ คนสามัญ ‚ คนธรรมดา.~ commoner. (pu Tu zZn )~ q. mnj l U ~ lU q . mnj ~ (×Ð)øq.m×Ðj~ wu tj du i qj ~ pW I pW ê wu tj du i qj ~ #. nj q . m×Ðj pW I pW ê wu tj du i qj ~ tW I tWê ~ tWIpW ê ~ tW I bW ’ i cj ~ pW I pW ê ~ pW I bW ’ i cj ~ pW ê bW ’ i cj ~ zercj ~ krpj ~ สามนต์ ‚ รอบๆ‚ ใกล้ เ คี ย ง‚ ใกล้ . ~ neighbo(u)ring. (q. m×Ð)~ ptj w nj , k[cj ~ Tkj w nj , k[cj ~ anJ , ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 127øø๑๒๗ø 1 2 7 ($)øq.w$j ~ gi tuq.w$j~ ögitu]q.w$j÷~ (gi tu K: Y qI lj ß gi tu g ;Y qI lj ß gi tu T ;Y qI ljß gi tu q: Y qIlj ) ~ (qw$j ß qwnj ß gi tu K: Y qI ø v,lM ’ hj K[ê)~ สิ ง หาคม.~ August. (q.w$øm.q)~ ö]q.w$m.q÷~ w> eK> cj l ~ (×Ð)øqIm×Ðj~ öqIm.×Ðj÷~ (tW’ E~ eKtÐj ~ tW ’ E e KtÐj ~ tW ’ E a pu i c j a \K.~ tW ’ E dN k j ~ a pu i cj a \K.tW ’ E dN k j ~ py[ ÕE ~ py[ÕE ti ~ py[’E dN k j ~ py[ÕE t W ’ E dN k j ~ py[ÕE r . ‚qñ j ~ bË p j tW ’ E r. ‚qñ j ) ~ สี ม ัน ต์ ‚ เขต‚ แดน.~ border, frontier. (qI m ×Ð)~ öqI m . ×Ð÷~ qJ m nj ~ nyj s pj ~ nyj s pj ] k.,~ e\m\K.,~ nyj \ K.,~ nyj \ K.,pyj | K.,~ (ׯ)øqIlkÉׯj~ gek.· qI l ~ bW R à j qI l ~ bW Rà j qI lj ~ สี ล ขัน ธ์ ‚ กองศี ล .~ aggreate of virtue, group of virtues. (qI l økÉ ×¯ ) ~ qJ l kÉ n j ~ qJ l asu ~ (×Ð)øqIlw×Ðj~ v,mN ’ · ku E qI l ~ ผู้ ม ี ศี ล . ~ of moral habit, one who observes the precepts. (qI l w×Ð)~ qJ l wnj ~ qJ l yH i e q. qU ~ (v)ø(Í )øö×[÷øqu vj ~ öqU×[j ÷ ~ qu v ~ qu vj \ g.· ~ öqU ×[ j \ g.· ÷ ~ qu vj \ g.· lC ’ ~ ölC ’ qU ×[ j \ g.· ÷ ~ lC ’ qu vj \ g.· a .~ öekL · b¡ nj lC ’ qU ×[ j\ g.· a .÷~ lmC ’ ~ lC ’ ~ lC ’ qM , ~ mqkÒ’qM , ~ mqkÒ’]kkj ~ hM Y ku E ] kkj ~ hM Y m W Y q .j ~ mg$nj qu v ø0~ สุ ญ ญ์ ‚ สุ ญ ญะ, สู ญ ‚ ศู น ย์ ‚ ว่ า งเปล่ า , สงัด ‚ หาแก่ น สาร มิ ไ ด้ ‚ หายสิ้ น ไป‚ ไม่ ม ี อะไร‚ ตั ว เลข ๐. ~ a zero, empty, void, vacuity, deprived of, cipher emptiness, nothingness, a cipher, to be desolate. (qu v )~ öqU ×[÷~ qu v ~ qu x j , qvj ~ aK[vj , ×H J , eq.~ aK[ vj × H J , \fsj \ Kcj , ~ aK[ vj , ×H J , \fsj q vj ~ (×Ð)øqu tÐ ×Ðj~ öp>ÈiqU}tj÷~ qÒ’tj t K@j a pu i cj a \K. pSu i kj p>Èi~ p>Èi qu tÐj t wH j p>cj k[.j g m[Õi cj ~ สุ ต ตั น ต์ ‚ พระสู ต ร‚.~ a Buddhist Sūtra or the doctrime contained in it, a Sūtra or Sutta (in the Tipiṭaka sense). (qu tÐ ×Ð)~ öqU ] t. ×Ð÷~ qu tÐnj ~ p> Èi e t.j a K$j , ~ qu t j p> Èi e t.j ~ (ס ) øö‚ס÷øquriסj~ öqu ri Â×j~ quer Â×j÷~ qMicj»×¡j~ öqMicj»Â×j÷~ สุ ร ิ น ทร์ ‚ สุ เ รนทร์ ‚ พระอิ น ทร์ . ~ Sakka, Indra. (qu ri ס ) ~ öqu e r ‚ס ÷ ~ qu r i n j ~ qU r i × ¡ r .~ (×Ð)øqu ri y k×Ðj~ qu ri y k.×jÐ~ (tM · m $i kj qu ri y k×Ðjß mtj m $i k j qu ri y k. ×Ðj) ~ öqU Rj k . ×Ðj ß qU r yk. ×Ðj÷ ~ ötM · m $i kj qU Rj k . ×Ðj ß mtj m $i kj qU r y y y k. ×Ðj÷ ~ tM·m q: ’ i kj mL ’ i kj d ,gN p j qM i cj tC Y ~ (mtj m $i k j m W Y g kU l j k . ld,l[,tC Y mà , qP ku E d H j pM t j ) ~ สุ ร ิ ย กั น ต์ ‚ สุ ร ิ ย กานต์ ‚ ชื่ อแก้ ว ชนิ ด หนึ่ ง ถื อ กั น ว่ า เมื่ อ ถู ก แสงอาทิ ต ย์ ทาํ ให้ เ กิ ด ไฟ.~ a sun gem. (qu riy øk×Ð)~ öqU y¤øk. ×Ð÷~ öqU Røk. ×Ð÷~ y öqU r yk. ×Ð÷~ qU r knj e k[. kj ~ qU r nj ~ enk[Õi k j × § s j q kj e q. ek[. kj ~ (×ì)øeq.t.p×ìj~ pu gà lj e q. t. p×ì j ~ v,ma. su i p j e zM . wj ; .j mtW · g , ari y mgà j tu Y ~ v,ma. su i p j D R ? j yM ’ eq. ttu Y ~ โสดาป นั น์ ‚ พระโสดาบัน ‚ ผู้ ถึ ง แล้ ว ซึ่ ง ธรรมชื่ อโสตะ‚ a stream-winner. (eq. t. p×ì ) ~ ผู้ ถึ ง แล้ ว ซึ่ ง ธรรมเพี ย งดัง ว่ า กระแส.~ eq. t. pnj~ eq. t. pnjpugà’ilj~ ari y . mgj h U e q. erayxj q uiÁer. kj q vj~ (n)øeq.jegL.nj~ (esW.·` 45·)~ หงอน.~ a tuft or lock of hair. xJ,sWnj,~ 128ø๑๒๘ø 1 2 8 li K j g tu E e zN . j (n)øqCitj\z;’inje;.tjdM·cjel.njqnj~ mN ’ · g l. nj qC i tj \ z;’i nj e ;. tj dM · cj e l. nj qnj ~ (esW . · ` 487· ) ~ Ré K[cj B W y jRHi= ~ ×U , v< · e \p\psj e q. sk.,RH i = ~ (ס ) øq: o n ס j ~ (q: o n ס j T wj ~ tL n ס j T wj ~ n.yÒj e Æ.· ku i åj n ס j ) ~ ¿kr.zj ~ qM i cj ¿k r.zj ~ mRH . zj ~ mh.r.zj ~ กษั ตริ ย์ ‚ ราชา.~ a monarch, light of the palace. (¿kør.z.)~ eRä n nj , e]k.ÁRH cj ~ (×Ð)øehm×Ðj~ ehm×Ðxtu ~ xtu e hm×Ðj ~ xtu q ktj ~ xtu l tu i p j ~ xtu l tu i p j lmL . cj ~ qI t xtu ~ xtu lM ’ hj ~ mu hj k[.~ mu qu · k[.~ xtu /u i hj g · kj ~ ltu i p j e hm×Ðj~ เหมัน ต์ ‚ ฤดู หิ ม ะ‚ ฤดู ห นาว‚ ฤดู น้ํา ค้ า ง.~ the cold season, winter. (eh m×Ð)~ ehmnj ~ ehm×Ðxtu ~ eS. cj, xtu ~ eS. cj , ehmnj ~ (×Ð)øehmw×Ðj~ หิ มาลัย.~ the Himalay as. (hi m w×Ð)~ ehmwnj~ (×Ð)ø|g’ipjhimw×Ðj~ |g’ipjehmw×Ðj~ ป่ า หิ มพานต์ .~ the Himalayan forest. (hi m . lyøwn)~ hi m wnj e t.~ (×Ð)øhimw×Ðj~ mN ’ · ku E l tu i p j l mL . cj ~ mN ’ · ku E hi m ~ tM · hi m w×Ðj~ du E hi m w×Ðj~ du E hi m . lyj ~ tM · hi m w×Ðj ø du E hi m w×Ðj mN ’ · ku E hi m ltu i p j l mL . cj ~ หิ ม วัน ต์ ‚ หิ ม พานต์ ‚ หิ ม าลัย ‚ มี หิ ม ะ‚ มี น้ํา ค้ า ง‚ เขาหิ ม พานต์ ‚ เขาหิ ม าลัย .~ having frost, snowy, the Himalayas, a snowy mountain. (hi m w×Ðß hi m w> øpbÔ t ß hi m . ly)~ SJ , ×H c j , yH i q vj ~ hi m w× Ð.et. cj ~ hi m wnj e t. cj ~ (n)ølC’kLcjekL.nj~ lmC’lCnj~ lmC’lmCnj~ lC ’ |g’i p j ~ mqkÒ’qh. yj~ โดดเดีย่ ว‚ ไร้เพือ่ น‚ อ้างว้าง.~ lonely, desolate. aTJ , k[nj ~ aef.j m Y < e q.~ __________________________________ p 5~ b[XZ j g su i tj k pj g mL ’ i cj ø 9øm~ pì pP b bÔ bÚ p $ b[ B øpj bimÔj lkæ$jqW’irj b[XZ j gsuitj kpj gmL’icj ☼ eøpj eø.pj ø.pj øi p j øu p j øI p j øU p j øui p j ø$ pj ø. $ pj øi $ pj øu $ pj eø $ pj eø. $ pj øu i $ pj øpì j øpP j øbj øbÔ j øbÚj øb[ j øBj ø. pì j ø. pP j ø. bj ø. bÔ j ø. bÚj ø. b[ j ø. Bj øi pì j øi pP j øi b j øibÔ j øibÚj øi b[ j øi B j øu pì j øu pP j øu b j øu bÔ j øu bÚj øu b[ j øu B j eøpì j eøpP j eøbj eøbÔ j eøbÚj eøb[ j eøBj eø. pì j eø. pP j eø. bj eø. bÔ j eø. bÚj eø. b[ j eø. Bj øu i pì j øu ipP j øui b j øu i bÔ j øu i bÚj øu i b[ j øu i Bj ☼ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 129ø๑๒๙ø 1 2 9 (qmÐ J ) ø(øi pj ß øu pj ß øU p j ß e øpj ß e ø. pj )øt·wW· rm{.cj ti t j hW · tu p j r cj qÒ· ø rm{.cj ti tj tN h j \ K.to bW Y m el.nj au i tj r ~ sW·q ti au i t j vi ~ (øi p j ß øu p j ) øt· wW · rm{. cj ti t j e gL · ×U ø (øI p j ß øU p j ) øt· au i tj r ~ (rQ)~ (øI p j ß øU p j ) øt· w W· rm{. cj ti tj gL i cj×øU (øi p j ß øu p j )øt· au i tj r ~ (dI G )~ bi mÔ j \ pcj tu n j ø (zmÔ ’ dI p j ß TU p j \ pk.ß DU p j q: o ß RU p j ) ~ __________________ bimÔ j b[XZ j p Tm(b[ XZj r m{. cj e ;. tj ) ¢p· c jbà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g su i t j k pj g mL ’ i cj~ k ¢ øpj k ¢ ø.pj k ¢ øi p j øI p j kpj Kpj spj Spj åpj pj ;pj $pj tpj Tpj ppj fpj qpj hpj Èpj /pj apjk.pj K>pj s.pj S.pj å.pj #.pj ;.pj $.pj t.pj T.pj p>pj f>pj q.pj h.pj È.pj />pj a.pj ki p j Ki p j si p j Si p j åi p j ip j ;i p j $i p j ti p j Ti p j pi p j fip j qip j hi p j Èi p j /i p j ai p jk ¢ øu p j øU p j ku p j Ku p j su p j Su p j å’pj #’pj ;’pj $u p j tu p j Tu p j TU p j pu p j fu p j qu p j hu p j È’pj /u p j au p j k ¢ eøpj ekpj eKpj espj eSpj eåpj e pj e;pj e$pj etpj eTpj eppj efpj eqpj ehpj eÈpj e/pj eapjk ¢ eø.pj k ¢ øi u p j ek.pj eK>pj es.pj eS.pj eå.pj e#.pj e;.pj e$.pj et.pj eT.pj ep>pj ef>pj eq.pj eh.pj eÈ.pj e/>pj ea.pj kui p j Kuip j sui p j Su i p j å’i p j #’i p j ;’i p j $u i p j tuip j Tu i p j pu i p j fui p j qu i p j huip j È’i p j /uip j au i p j bi mÔ j b[XZ j du ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢p·c jbà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g su i t j k pj g mL ’ i cj ~ g ¢ øpj g ¢ ø.pj g ¢ øi p j øI p j g ¢ øu p j øU p j g ¢ eøpj g ¢ eø.pj g ¢ øu i p j 130ø๑๓๐ø 1 3 0 gpj Gpj cC p j zpj z[pj vpj %pj dpj Dpj npj bpj Bpj mpj ypj rpj lpj wpj Æpj li Kjg tu E e zN. j g>pj G.pj cC . pj z.pj z[.pj v.pj %.pj d>pj D.pj n.pj b.pj B.pj m.pj y.pj r.pj l.pj w>pj Æ.pj gi p j Gi p j cCi p j zi p j z[i p j vi p j %i p j di p j dI pj Di p j nip j bi p j Bip j mi p j yi p j ri p j li p j wip j Æi p j gu p j Gu p j cC ’ pj zu p j z[Õpj v’pj %u p j du p j Du p j ×u p j bu p j Bu p j mu p j yu p j Ru p j RU pj lu p j wu p j Æ’pj egpj eGpj ecC p j ezpj ez[pj evpj e%pj edpj eDpj enpj ebpj eBpj empj eypj erpj elpj ewpj eÆpj eg>pj eG.pj ecC . pj ez.pj ez[.pj ev.pj e%.pj ed>pj eD.pj en.pj eb.pj eB.pj em.pj ey.pj er.pj el.pj ew>pj eÆ.pj gu i p j Gui p j cC ’ i p j zu i p j z[Õi p j v’i p j %u i p j du i p j Dui p j ×u i p j bu i p j Bu i p j mu i p j yu i p j Ru i p j lu i p j wu i p j Æ’i p j (qmÐJ ) øb[ XZ j du ti y (b[ Xj Z r m{. cj e zN .j ) t· w W· k. l ¢ p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[XZ j g su i tj k p j ø (ø. pj ß øu i p j ) øt· mà , rm{. cj ti t j hW · tu p j v · cj r m{. cj b[ XZ j p T(b[XZ j r m{. cj e ;. tj ) t· l, l,r~ qd,qmÐJ e ktj vi r ~ qmÐJ g W · ø (g)ømW Y m tu Y mà , eqM q j b[ XZ j du ti y (b[ XZjr m{. cje zN . j ) gmL ’ i c j tNh j qA . cj t · g H j e lwj elY . qW . to r ~ tL ’ cj l a. tu p j v · cj ø (g)øfau i t j r ~ bi mÔ j \pcj tunjø ög ¢ ø. pj _ g> pj ~ (แกบ)~ g> pj Su ÷ ~ ög ¢ øu i p j _ gu i p j ~ (เกิ บ )~ bgu i p j dW > nj ÷ ~ ___________________________ K@j l C t j ☼ (p)øak.pj~ ges·ak.pj~ นกตะขาบ.~ ☼
green jay )~ the jay , blue jay . (si ri ø cH k j K> ,~ (p)øacCpj~ qM i kj g W · s ~ acC p j qM i kjgW·s~ (esW . · ` 38· ø 9· ) ~ aecC . pj | bo mN ’ · ku E p åi q ׯ i ø mN ’ · ku E gL · g Rj ø mN ’ · ku E dM ’ cj d elcj ~ ความปรารธนาของหญิ ง มี ค รรภ์ . ~ the longing of a B pregnant woman, longing. (ed>hÈ)~ K[cj \ Kcj , ~ K[cj \ Kcj , n.~ øacCpjqMikjgW·sf[Õnj|g’ihjeb.DiqtÐjgHjdHjtuY~ qM i kj g W · s f[Õnj | g’i hj e b.Di q tÐj tu Y ~ Bu r.,el. cj , =×H l u · , q.,Ï K[cj \ Kcj , ku i \ fsj e s¹~ øyW·tLqCi` acC p j aY qM i kj g W · s f[Õnj | g’i hj kN ’ Y g H j e l.nj r ao ~ (esW . · ` 38· ß 39· ) ~ aRH cj ` +em[. kj m cj , =×H l u · , q.,Ï K[cj \ Kcj , qvj c< > a., \fsj = ~ aRH cj ` c> qvj Tu i em[. kj m cj , =×H l u · , q.,ku i s.,lu i = ~ 132ø๑๓๒ø 1 3 2 øaYmWYgHj li Kj g tu E e zN . j acC p j aY ×W · mW Y r ~ (esW . · ` 183· ) ~ c< > a., tKu e q. K[cj \ Kcj , qvj RH i = ~ (pì ) øa.lpìj~ a.luipìj~ (a.lu i p j ø v,lM ’ hj K[ê)~ arTmgpj w j e k.j K o bW Y m tU RU g H j a. lpì j ø a. lu i pì j ø a. lu i p j ø mà , yM ’ r~ arTe;· tu n j ø ¤¤aem· ß yW · ß hu O ß h.Y õ õ~ pW m ek.j K o b W Y m tURU ~ pW m ek.j hu J ~ pW m qhu J q g,~ pW m hu J g ,~ อาลปน์ ‚ คํา สํา หรั บเรี ยก‚ คํา ทั ก, การพู ด‚ การสนทนา‚ การเรี ยกร้ อง.~ speaking, speaking to, calling, addressing. (a.ølpn)~ a. lu p j ~ e\p. Su i \ Kcj , ~ eKã \Kcj , ~ ☼øa. lpnpubÔpdjøpubÔpdj pdjpUrj×W·gta. lpìjø×W·kL. a. lpìjøtnjtogta. lpìjt· gH j ø a. lpnpu bÔ p dj mà , r~¤¤aem· ß yW · ß hu O ß h.Y õ õø¤¤ ดู ก ร‚ ดู ร า‚ ดู ก่ อ น‚ ข้ า แต่ õ õ~ (p)øxp>diÀjRUpj~ form produced by karma. (xp>di À øRU p )~ xp>di$jRupj~ (p)økpj~ dunjkpjqWgjgW·TMêe\g.pjzWmNiQj~ a bamboo split coverlet. (ew$u eBdøat¸r)~ eq.w>,kpj ~ kpj a Kcj , ~ lU e qael.cj , qyj y U r nj w>,|Kmj , ×H Á cj l u p j T ., (pP)økpPj~ öklPj÷~ age, period, an gL , klP j ~ gL , ti ~ กั ป ‚ กั ล ป์ .~ an era, a aeon, cycle. (kpP ) ~ öklP ÷ ~ kpj ~ kmÚ.~ (pP ) øa×ÐrkpPj~ öa×ÐrklPj÷~ kpPjmdHja]k.~ intermediary world age. kalpa, world อั น ตรกั ป ป์ .~ in (a×ÐrøkpP ) ~ öa×ÐrklP ÷ ~ a×Ðrkpj ~ (qmÐJ ) øelM cj ×U k lP j m tnj tu Y g H j dH j ( 64)a×ÐrkpP j r ~ mW Y a ×ÐrkpP j mà , gH j ×U a . yu k j q tÐj t · m dH j s H j qN . · t · g H j kL · qN . · mW Y qN . · e m. wj tu i n j a . du E ku E sui p j a . yu k j q tÐj t · mW Y a q· K[j (mW Y a q· K yj ) ~ ×U mW Y a q· K[j g H j p L n j kL · qN . · mW Y qN . · hu t j e sH j a . du E k u E su i p j a . yu k j qtÐj t · s H j qN . · p L n j ` q.j wW · dH j mW Y a ×Ðr kpP j r ~ ×U k lP j m tnj tu Y g H j sH j />a×ÐrkpP j tu Y k[.j ]tyj k kÒ’qׯ j mkÐ’E d H j r ~ ×U g H j s H j a ×ÐrkpP j tu Y k[.j ] tyj e k. $. gmì j m kÐ’E d H j p L n j r ~ ×U g H j sH j a ×ÐrkpP j p L n j tu Y k[.j ] tyj k QpkÐ’E d H j p L n j r ~ ×U g H j s H j />a×ÐrkpP j tu Y k[.j ] tyj n .yÒj pu O m H . eg>tmkÐ’E d H j p L n j r ~ ×U k[.j ] tyj n . yÒj p u O m H . eg>tmwW · mqu n j a ×ÐrkpP j p L n j tu Y k[.j ]tyj a ri e metÐ y[]kkj kÐ’E d H j p L n j r ~ ×U k[.j ] tyj a ri e metÐy[gH j sH j />a×ÐrkpP j tu Y klP j tU r ~ »wW · e lM c j a ×ÐrkpP j r ~ (esW . · ` \pku i hj r . z. wcj m vj ) ~ (pP ) øa.yukpPj~ öa.yuklPj÷~ bN t j k . ldtnj a . yu k j ~ tW ’ E k . la. yu k j ~ bN t j tW ’ E a pu i c j a \K.k.ldtnj a .yu k j ~ dtnj a .yu kj ~ อายุ ก ั ป ป์ .~ duration of life. (a. yu ø kpP ) ~ öa. yu k lP ÷ ~ a. yu k pj ~ aqkj t mj , ~ (pP ) ømh.kpPj~ ömh.klPj÷~ (klPjøgHj bHjøkwjøvi)~ มหากัลป์ .~ a great cy cle of time. (mh.økpP) ~ ömh. klP ÷ ~ mh. kpj ~ (pP)ødubÚikÉ×ÐrkpPj~ kpjPekN.wj~ period of famine. kpP j m dH j e kN . wj e kL . wj b[ÕE hM Y ku E sN a .h.r~ (du bÚi kÉ ×ÐrøkpP ) ~ du bÚi kÉ ×Ðrkpj ~ a (pP)øer.g×ÐrkpPj~kpPjyY~ period of pestilence.(er.g×ÐrkpP)~er.g×Ðrkpj~ (pP ) øqt¸×ÐrkpPj~kpPjmgsuitjeT.·mNiQjquJqÒ·bWYmmC’ihjT;’ijhjqA’EqA.jqÒ.tj\mhjd>z$j q.hqI e l.nj ~ kpP j pN . nj ~ period of slaughter. (qt¸×ÐrøkpP ) ~ qt¸×Ðr kpj ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i ($ p )øö k.rjq.$ p j ÷~ (kq.pj ø v,lM ’ hj K[ê)~ 131ø๑๓๑ø 1 3 1 dekwj ~ กระษาปณ์ หรื อ กษาปณ์ ม าตรา นั บ ของอิ น เดี ย ยุ ค พระพุ ท ธเจ้ า เที ย บเงิ น ไทย ประมาณหนึ่ งตํา ลึ ง หรื อ ๔ บาท.~ a monetary unit, a certain weight, a certain coin, a small copper coin, mint coinage. (kh. p$)~ ök. R æ . p$÷~ aq\p. ~ a q \ p . ecW ~ tk[pj e q.e]k,ecW ~ k[pj d gá > ,~ p )ø\dbÑjk.rjq.$ pj ~ (\dbÑjkqpjøv,lM’hjK[ê)~ property . xsË.Dn~ (bÑß $ (b)øku;’bj~ ku ; wj ~ ku;’wj~ zh.cjtY~ gL’cjtY~ (r·cjøzh.cjøpLnjvi)~ ฟายมือ‚ (ku ; ’b)~ öku ; wß k;’w÷~ ku ; ’· ~ k;’· ~ ซองมื อ .~ (p)økuipj~ aKi cj a K> py.· k . lqmy~ กาล‚ เวลา‚ สมัย .~ time. (k. lß qmy)~ aK[i n j ~ aK> ~ (p)økuipjbз~ k:’ipjbз~ p my. mj ~ y. mj ku i p j bз ~ py.· k . ltC Y p L ’ i tj tu Y ~ aKi cj tC Y g L ’ ku i p j k L . ~ aKi cj tC Y g L ’ t· pmkL . au i t j h gW · K ey.· $J ~ พลบคํ่า ‚ หัว คํ่า ‚ เวลาตอน แรกมื ด ‚ เวลายัง ไม่ ดึ ก .~ evening, the beginning of night, the first watch of the night. (pmørtÐ)~ (pmøy. m)~ vxJ , ~ vxJ , y. mj ~(p)økuipjqwjtCY~ twilight, py.· q XZ [ .~ py.· qM wj tC Y ~ py.· q wj tC Y ~ ตอนเย็ น ‚ เวลาเย็ น .~ evening. (q. yß qXZ [ .ß di n sË y )~ venK[mj , ~ Svj , S.~ (p)øk: ’ipjtvcj~ tmjkÎ cj~ t· x tu r .qI t vcj ~ xtu qL S u kM w j ~ xtu e kL . · tÎcj ~ r. qI e kL . · tÎ cj ~ wq×Ðj ~ xtu w q×Ðj ~ wq×Ðxtu ~ ฤดู ใ บไม้ ผ ลี . ~ spring. (agà ø gi m H ß wq×Ðß wq×Ðøk. l)~ e×W x J , ~ e×W k U , xtu ~ e×W k U , r.qJ ~ (bÔ)økMtjdzibÔj~ (kM t j d zi p j ø v,lM ’ hj K[ê)~ eK[.Y d zi bÔ j ~ หญ้ า คา.~ grass, the Saccharum cylindricum, cylindrics. (dbÔ ) ~ (dbÔ ø ti $ )~ enz. \mkj ~ kusa-grass, Saccharum Imperato (bÔ)økMtjdzibÔ j bÐ.cj~ (kM t j d zi p j bÐ . cj ø v,K[ êlM ’ hj ) ~ eK[.Y d zi bÔ j bÐ.cj ~ the white durva grass. (g@. lI ) ~ (eg>el. mI ) ~ enz. \fêß enz. \fê\mkj ~ (p)øKpj\p.tj~ urgently , (ez[q# j a .q.%j v nj q.w$j K pj \ p.tj ~ m.Gj lu hj K pj \ p.tj ) ~(27· ) ~ forthwith. (ati Ki pP · ß ati tu ri t· ß qpdi ß qzZ ’ )~ Kpj q W t j ~ (p)øK[pjgNnjsnjs.~ K[pjgNnjpN’kjlduE~ K[pjgNnjlC’b¡nj~ counsel. tuicjpcj×HJ,e×H.\Kcj,~ (bÔ ) øgׯ bÔj ~ ögׯ RW j ÷ ~ ( r· cj ø ögׯRWj÷øK@jgsuitjkwjet·vi)~ edwtorYqM.geyHjø qM . kW i cj kW ’ i kj ~ คนธรรพ์ ‚ เทวดาพวกขับ รํา . ~ a Gandharva or celestial musician, a heavenly musician. (gׯbÔ ) ~ ögׯ w¤÷~ ögׯ RW ÷ ~ gׯ b Ô n tj ~ (bÚ)øgbÚj ~ ögRj Ú ~ gL·gRÚj~ gRjÚgNo÷~ gNo~ bu cj g N o ~ dM ’ cj d elcj ~ qtÐj m kÐ’E d H j p: Y bu cj g N o ~ คัพ ภ์ ‚ ครรภ‚ ท้ อ ง‚ ครรภ์ ‚ สัต ว์ เ กิ ด ในท้ อ ง.~ (gbÚ)~ ögB¤÷~ ögR Ú ÷~ (ku s¦i) ~ (ae×Ð.øku s¦i ) ~ wmj , tW c j , ~ wmj , tu i kj ~ wmj , ~ wmj , pu i k j ~ ku i y j w nj ~ ;’cj m vj r . mvedqqu w ÀBU m i (p)øöb[÷øgL·dempj~ gL·medpj\db[ jrtjì~ คลั ง พั ส ดุ .~ (ek . - . g>r )~ 133ø๑๓๓ø 1 3 3 tu i kj\db[ j~ โรงไว้ของ‚ คลังเก็บสิง่ ของ‚ store house, store room, treasure house, treasure chamber. qu i e lH . cj Ru· ~ qu i e lH . cj K nj , ~psË v j , qu i e lH . cj K nj , ~B@. tu i k j ~ (p)øgL·medpjr tìj~ gL · d empj r tì j T pH j \ pk. rj ~ (esW . · ` 210· ) ~ tu i kj m lwj r tìj~ (rtnø ek.-.g>r)~ rtn. T.,r. tu i k j ~ rtn. Ku × H s j p> ,tu i Á \fÁcj \ pv< j s u · k u n j e q. tu i k j ~ (p)øsrcjp >pj~ (qrcj p >pj ~ qr.· p >pj ~ \pwsrcj p>pj ~ pW s rcj p>pj ~ pW q r.· p>pj ~ pW q r.· p>pj m yu tj m .~ aku qu i lj ~ aku qu i lj q r.· p>pj ~ aku qu i lj su i tÐj ~ aku qu i l j km? j m yu tj m .~ wt¸’ pÐ’Y d ,tu Y d ,dÐ’· e sH j n rkj ~ dM i kj ~ dM i kj p>p~ myu tj m .~ edà tj m yu tj m .~ edà tj lC tj p åi p tÐj s Ru i tj m yu tj m .~ v,yu t j m .~ v,mpÐ’Y q r.· p j p>pj ~ pU gu i lj dM i kj ø qmL ’ J dM i kj hM Y ku E D R ? j qI l )~ บาป‚ ลามก‚ เป็ นบาป‚ ความชั ว่ ‚ ความร้ า ย‚ ความชั ว่ ร้ า ย‚ กรรมชั ว่ ‚ สิ่ ง ที่ ก ระทํา แล้ ว จะต้ อ งตกนรก.~ evil, bad, wicked, sin, sinful, wrong doing, demerit. (p>p)~ mek. cj , mé ~ aku q u i l j ~ (p)øsuitÐjspja.~ (sW · ` 79· ß 402· ß 442· ß 497· · ß 515ß)~ tpj s W n j , eq.si t j RHi qvj \ fsj ¹ ~ tpj s W n j , eq.si t j q vj \fsj e l=~ tpj e q. si t jRH i q vj \ fsj ¹ ~ ×H s j qkj e q. si t j RH i q vj \ fsj ¹ ~ (p)øddHjsuitÐjmspja.p:Yk.mgu$jgHj tJektjtuY~ (esW.·` 128·)~ minj, em. etW e wqvj = a\fsj ku i qi ¹ ~ (p)ø\zpjmscj\Kcj~ (p:Y\zpjmscj\KcjgHj kLÕcjek.·tuY)~ (esW.·` 251·)~svj,ew,r.z rpj ~ (svj , ew,r. zrpj Ï svj , ew,¹)~ (p)øtenpj~ t;’ihj~ (sW·` 446·)~ g·kj~ tC·kj~ crookedness. ek.kjekW,\Kcj,~ (p)øthcjacCpj~ thcj~ (esW . · ` 125· ß 179· ) ~ ความกระหายมาก.~ craving. (t$H . )~ et.Ácj t \Kcj , ~ s.,K[cj \ Kcj , ~ öb[÷øt·\db[ j~(esW.·`44·)~ principal, capital. (DnømUl)~xsË. arcj,[email protected],~ (p)øTUpj\pk.~ (Dupj\pk.øv,lM’hjK[ ê)~ (esW.·` 70· ) ~ ekN.åjgx’pjTUpj\pk.~ ekN . åj g x’pj s l· cj TUp j \ pk.~ ekN . åj lAi å j ~ sl· cj ~ smL · cj ~ ยอด‚ สุ ดยอด‚ ยอดสู งที่ สุ ด.~ peak, the apex, summit, top, steeple. (TU pi k .ß agà ) ~ aTW å j ~ (p)øTUpj\pk.qCikLåj~(kU å . g>rkÀi k .)~ sulsjmWnj,Kºnjtpjeq.aimj=aK[kj~ (p)ødkuipj;’cj~ ข้ าหลวง‚ ผู้ ว่ าราชการ.~ a governor. BurcjK·~aupjK[Õpjer,ar.RHi~ (b)ødbjpN. nj~ dbjpN. njtuikj~ (dpjpN. njøv,lM’hjK[ê)~ builjpN. nj~ v,mesNhj~ กองทัพ บก‚ กองทหารบก.~ an army. (eqn.ß anI k ß smU ) ~ ssj t pj ~ (bÔ)øöb[÷ødbÔgu$j~ ö\db[gu$j÷~ \g ׸jg x’Y d bÔ g u $ j ~ \pku i h j g x’Y d bÔ g u $ j ~ \pku i h j g x’Y d b[ gu $ j ~ \g ׸j g x’Y \ db[gu $ j ~ \pku i h j g x’Y \ db[gu $ j ~ (dbÔ g u $ )~ö\dw[gu $ ÷~ dbÔ g u $ j e S,k[mj , ~ (p)ødy.pj;.jp:YqMwj~ (esW . · ~ 43· ) ~ v. tj kM tj d zi bÔ j mW Y kM ’ E tu Y ¤¤kM tj d zi bÔ j t· w W · p hu i tu j d y. pj ; .j p: Y qM wj tu Y e r. cj m tuinj au i tj tnj dH j r õõ~ tKu e q. enz. \mkj s u k u i \ mcj 134ø๑๓๔ø 13 4 li Kj g tu E e zN . j ¹ ¤¤+\mkj t u i Á qvj ea. kj Ï ersu i q \fÁcj ep> kj k u n j q vj \ fsj l tз Á õõ~ (bÔ ) øöb[÷ødi bÔj ~ ödi b[ j÷~ (wt¸’\db[j mkÐ’E d H j p : Y ; ’cj qW R j à ~ mdH j \ db[ j e dwto t · ) ~ ทิ พ ย์ ‚ เป็ น ของเทวดา.~ divine. (di bÔ ) ~ (di b[)~ (di w[)~ ödi w[÷~ ntj \ pvj Ï \fsj q vj ~ (bÔ)øöb[÷ømtÐjdibÔj øömtÐjdib[j÷~ clairvoy ance. ตาทิ พ ย์ . ~ the divine ey e, divine sight, (di bÔ ø skÉ ’ )~ ntj m[kj s i ~ (bÔ)øöb[÷øket.wjdibÔjøöket.wjdib[j÷~ หู ทิ พย์ .~ divine hearing. (bÔ)øöb[÷ø;.jdibÔjøö;.jdib[j÷~pucjdibÔjøöpucjdib[j÷~y.t¸jdibÔjøöy.t¸jdib[j÷~ (bÔ)øöb[÷øtquiKjdibÔj~ ötquiKjdib[j÷~ tquiKjedwto~ tquiKjdibÔjedwto~ tquiKj mdH j p: Y e dwto ~ (di bÔ ø qu K )~ ödi b[qu K ÷~ ntj Ï \fsj e q. K[mj , q.~ (bÔ)øöb[÷øtquiKjk.mgu$jdibÔjø ötquiKjk.mgu$jdib[j÷~ (di bÔ ø k. m)~ ntj Ï \fsj e q. k. mgu $ j ~ (bÔ)øöb[÷ørqjdibÔjøörqjdib[j÷~ รสทิ พ ย์ ‚ รสอร่ อ ยเลิ ศ .~ (di bÔ ø rq)~ ödi w[rq÷~ ntj Ï \fsj e q. arq.~ (bÔ)øöb[÷øqmPtÐitquiKjdibÔjøöqmPtÐitquiKjdib[j÷~ tqu i j K j pu i vj h . nj di bÔj øöt qu i K j pu i vj h . nj di b[j ÷ ~ pu i vj h . nj t qu i Kj di bÔj øöpu i vj h . nj tqu i K j di b[j ÷ ~ pu i vj t qu i Kj di bÔj ~ pu i vj h . nj di b[ j~ สมบั ติ ทิ พ ย์ ‚ สมบัติ ใ นสวรรค์ . ~(di bÔ q mP tÐi ) ~ ntj = svj , si m j K[mj , q.~ (p)ød,gNpj~ mN’·pMikj~ r.dn.mikj~ for. หวัง ‚ ปราถนา‚ จํา นง‚ ต้ อ งกาง.~ wishes (a. kKá ti ß aBi k Ká ti ) ~ alu i RHi = ~ öb[÷øö\db[ j ÷ ~ (\dpj ø gsuit jwi p tÐj lu J lM ’ hj ) ~ (\db[ j a ep>tj ~ \db[ j a ep>tj wt¸’n. n. q.j ~ \db[ j k qpj ~ ]kkj \ db[ j ~ \db[ j r tì j T wj ] qnj ~ \db[ j p sË y j ~ pu i vj \ db[ j ~ pu i v j \ db[ j D n~ pu i v j \ db[ j q mP tÐi ) ~ ทรัพ ย์ ‚ สิ่ ง ของ‚ ทรัพ ย์ ส ิ น ‚ ทรัพ ย์ ส มบัติ . ~ matter, substance, property . (dbÔ ) ~ ö\dw[÷~ (Dnß wi tÐß q×Ðkß qmP tÐi ) ~ \dbj ~ aTvj w t¸’ xsË . ß xsË . Dnß xsË . psË v j , ~ (p)øe\dpjbkj lm.jzuicjeb.DiqtÐjr~ (esW . · ` 446· ) ~ Bu r .,el. cj , =e\K
(p)øDUp j~ DUpjq:o~ DUpjpN. cjq:o~ DUp jlCo~ (Du p j pN . cj q: o øv,lM ’ hj K[ê)~ incense, joss-sticks. (DU p )~ ธู ป.~ aemä , tu i c j ~ aKu i , aTu · ~ (bÔ)ønibÔ.nj~ pW m plu i t j e kL · ø pW m plu i t j l l· s : , ekL · ki e lqeku . · bW R à j d du i kÉj au i Qu J ~ pW m l l· p L ’ i t j a .~ pW m pL ’ i t j l l· e h.· h Y a .~ pWm ll· s : , a. ×U t $H . pW m eTN n j s pj ~ dN . Y m ti t j b L , a.×U t $H . pW m eTN n j s pj ~ (w>net. ni kÉ ×Ð ×Ði ni bÔ .n· ` pW m ti t j b L , a. ×U | g’i p j t $H . gH j ni bÔ . nj e r.cj ) ~ นิ พ พาน‚ ความดับ กิ เ ลสและกองทุ ก ข์ . ~ extinction of greed hatred and delusion, the blowing out of personality , ultimate reality , Nibbāna [Nirvāṇa], Nibbāna is the Highest Bliss!. (ni bÔ . n)~ (akt)~ (amt)~ nib Ô . nj ~ öb[÷øpuivj\db[ j~ (esW . · ` 44· ) ~ ทรัพ ย์ ‚ สมบัติ . ~ wealth. (Dn) xsË . ~ xsË . Dn~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i öb[÷øpu i v j \ db[ j tWIw>rmgL’icj kÐ’EbdHjkuEtuY~ 135ø๑๓๕ø 1 3 5 (esW . · ` 44· ) ~ m[.,sW . eq. xsË . ku i 4 cj , a|K· r · ku i 4 cj , \fsj e s¹~ (bÔ)øprinibÔ.nj~ pW m plu i t j l l· s: , ekL · kie lq bW Y m qkÒ’eqM q j ~ pW m qP p ri ni bÔ . nj ~ lAi å j ekN . åj k[.j ] tyj e ku . · tL a RH ×Ðj t· kli e l.nj kÎ lu p j s o a . kM i n j ; ’cj e zN . j ni bÔ . nj ~ ปริ นิ พ พาน‚ การตายของพระพุ ท ธเจ้ า และ พระอรหัน ต์ . ~ the final passing away of the Buddha or an arahant. (pri ni bÔ . n)~ prin i bÔ. nj ~ (bÔ)øqPprinibÔ.nj~ pL ’ i t j l l· a .×U pWIpW ê ~ pL ’ i t j l l· a .×U ki e lqt· ~ pL ’ i t j l l· a . ×U d tU t l.Y g mÐo g mÐ. nj mà , ki e lq~ pL ’ i t j l l· a .nki e lqpL ’ i t j nKׯ m qu n j \ pk.rj pL ’ i t j ~ finally passes away. (pri ni bÔ. yti ) ~ pri n i bÔ. nj £ p=~ (Buddha Gotama enters Nibbāna in year 483 BC). (bÔ)øqPprinibÔ.njtuY~ away. (pri n bÔ ’ t)~ plu i t j l l· s : , ekL · pM t j ki e lqtu Y ~ finally passed prinibÔ. nj £ pet.j m U | pJ , qvj ~ (b)ø(b[)øb.ybj~ b.yb[ j~ (wøakÉ rj qP l wj ø b)~ (b.ypj ø v,lM ’ hj K[ê)~ du i q j d ko a]k. plu i t j e ku . · qM w j k[.~ du i q j d ko mN ’ · p : Y l ed>wj a ]k. dko du i q j p lu i t j eku . · dko du i q j qM w j k[.~ พายัพ ‚ ทิ ศ ตะวัน ตกเฉี ย งเหนื อ .~ north-west. (w>y wI ) ~ öw>ywI ÷ ~ (w>yb[.)~ öw>yw[.÷~ (ps¦i mu tÐr.)~ aen. kj e \m. kj e T.< c j ~ aen. kj e \m. kj e T. < cj a rpj ~ (pì ) øyuipjy.pìjto~ (pW m gW · g[Õi c j t o l m[ÕJ ) ~ (pW m ku E g[Õi c j t o l m[ÕJ ) ~ (pW m ku E a . su i p j du E k . l bW Y m gL i c j e qC . Y ) ~ การยั งชี วิ ตให้ เป็ นไป‚ การยั งให้ เป็ นไป.~ keeping going, sustenance, to have enough, to get a living, keeping living, maintenance. (y.pn)~ m{\Kcj , ~ m{t\Kcj , ~ RH vj \ mÁcj s W . k. ltu i c j e a. cj er. kj e s\Kcj , ~ (1)ølCtjlwjDR?jlWI gL . Y qC I p i @ p>tj v ,au i Qu J tu Y ro m gW · yu i p j y .pì j t o ku J ~ 48· ~ (2)øqM i c j g W · pÒo wW· tu Y mku E k .rj q . pj ku a Y g H j SmgW · yu i p j y .pì j p: Y lu i k j w W · ku J ~ 88· ~ $ (3)øp: Y qC i s .tj hgW · ku E pu c j qW a . h. reB. zu i n j tu Y qM icj h gW · a .h.rør` npW ms}ká m j squ i cj t qu i Kj m gà j fu i lj gW · yu i p j y .pì j t o r ~ 110· ~ (p)øRU pj~ รู ป .~ (B)øl.Bj~ (Ru p j ø g,)~ form, matter, material, sight-object. (RU p )~ Ru p j ~ (\m. kli g W · ~ pW m kli g W · ~ pW m kli g W · l . Bj ~ \db[ j m kli g W · ~ aep>tj wt¸’\db[ j m kli g W · n cj bW Y m hgW·K[pj s M I l wj ~ l. Bj p rY ~ kli g W · p rY ~ prY ~ prY tN ’ cj tN , e;· ~ ลาภ‚ ของที่ ไ ด้ ‚ ของที่ ม ี ‚ โชคดี หรื อ สิ่ ง ที่ ไ ด้ ม าโดยมิ ไ ด้ ค าดคิ ด ‚ สมบั ติ ‚ กํา ไร‚ การได้ ‚ การมี . ~ gain, profit, a margin of profit. (l. B)~ l. Bj ~ r\Kcj , ~ l. Bj r \Kcj , ~ a\mtj a sW n j , ~ (pP ) øölP÷øwi kpPj~ öwi k lP j ÷ ~ pW m K[pj e tM cj ~ gl. nj m esN . nj T ½ , aDi pP> yj ku E RuY sH j e ktj m mi k j ku E mW Y mW Y ~ วิ ก ั ป ป์ ‚ ความคิ ด ‚ คํา แสดงความหมายให้ เ ลื อ กเอา อย่ า งใด อย่ า งหนึ่ ง.~ choice between two things. (wi k pP ) ~ öwi k lP ÷ ~ wi k pj ~ aTU , }k· \ Kcj , ~ 136ø๑๓๖ø 1 3 6 li Kj g tu E e ezN . j (p)øqkuipj|g’ipj~ qkuipj|z’ipj~ (esW . · ` 386· ø 389· ) ~ qku i p j l du E l wj~ qku i p j e\g. pj l wj ~ e\g. pj l du E l wj ~ e\g. pj b¡ n j l wj ~ glu J e \g. pj l wj ~ gu i p j g lu J l wj ~ kM I e\g. pj l wj ~ ปกคลุ ม .~ covered. (ps¦×ì ) ~ (påi ø s¦×ì ) ~ fu · , lä m j , apj q vj ~ (p)øqkuipjtL~ dkuipjtL~ leader. (134· ß 141· ) ~ zemN.j~ (sW · ` 483· ) ~ a chief, (mu K[ß n.yk)~ a}kJ , akY ~ a}kJ , amç , ~ (p)øqrpj~ qrpjf;pj~ qer.pjfe;.pj~ sIercjqrpjlwj~ qrpj f;pj l wj ~ sI e rcj q rpj f ;pj l wj ~ qrpj f : p j sI e rcj \ p’e\pcj l wj ~ sI e rcj e \pcj f[I l wj ~ bepcj lwj ~ sI e rcj gÎ i l wj ~ sI e rcj gÎ i b epcj l wj ~ sI e rcj \ p’e\pcj e\pcj f[I l wj d tu Y ~ sI e rcj \ p’e\pcj p elwj p eltj l wj kL . ~ เตรี ย มการ‚ จั ด แจงการให้ พ ร้ อ มไว้ ก่ อ น.~ prepares, makes ready. (qzZI ker. ti )~ sJ r cj = ~ (aqÁcj ) sJ r cj = ~ £p\pcj = ~ qrpj ~ (d>nj m ezN . j q rpj tu Y ) ~ prepared. alç } kJ , ku i sJ r cj = ~ ]qpj dM · cj ~ (]qpj dM · cj m qA .bN i kj r )~ sI e rcj \ p’e\pcj pelwj p eltj l wj kL . tu Y ~ sI e rcj \p’e\pcj pelwj p eltj l wj d tu Y tu Y ~ asJ a rcj ti u Á kui £p¹T.,=~ qrpj f ;pj l wj vi ~ to prepare. sJ r cj K nj Á T.,el.< ~ ]qwj ø øqrpj f ;pj l wj vi~ \pv< j su · e s e l . < ~ sI e rcj q rpj l wj ~ make ready . pu cj kW . cj sN sI e rcj q rpj l wj au i tj vi ~ KY B W y j eB. zxj kui sJ r cj ] kku n j e l.< ~ sI e rcj q rpj l wj tu Y ~ prepared. (aqÁcj ) sJ r cj ¹ ~ sI e rcj q rpj f ;pj l wj tu Y ~ made ready . (aqÁcj ) sJ r cj ¹ ~ sI e rcj q rpj p ;pj l wj ~ dk. |bo g H j tu nj e lwj atu i cj m sI e rcj q rpj p ;pj l wj qU p b[XZ n gH j e lwj Snj / nj ku e Trj e zN . j t· g H j qu J ku E q: ’ i kj su i tÐj r ~ Tu i m i n j , mqvj l vj , Turi hnj , }kJ , tuiÁa ., sJ r cj | mY tuic j , eq. hcj , l[. ku i lç = ~ (p)øqipj×Hkj~ congested, (kL i kj t· g H j e;· t· qip j ×H kj bu i nj e l.nj mqkÒ’dvkmL e r.cj ) ~ (sW · ` 483· ) ~ crowded. (qkáu l )~ \pv< j ] kpj q vj ~ \pv< j ×H kj e nqvj ~ (p)ø]qpj~ krpj krpj ~ zercj z ercj ~ bu i cj ] qpj dM · cj ~ bu i cj l wj krpj k rpj z ercj z ercj e gtj e kL . · ~ dto ] qpj dM · cj ~ dto dM · cj k rpj ~ dto dM · cj z ercj ~ (b)øeqbjgLibj~ (qi p j kL i p j ß qi p j gL i p j ø v,lM ’ hj K[ê)~ hu Y h .Y ~ hu Y × H o ~ qW ’ i n j b pu i n j ~ edà tj lC tj ~ påi p tÐj ~ edà t j qW ’ i n j b pu i n j ~ hu Y h .Y d edH j yH j ~ p· cj f kj hu Y h .Y ~ qI kL I ~ Ks~ Kb¡ . Y ~ niQ yj p qh. yj b¡ . Y ~ yu i kj du i kj ~ qP ~ pdto ~ sß sh. pj ß rpj s pj qu cj s qP \ pBu i gj ~ (b)øeqbjgLibj~ eqbj g L i b j qW ’ i n j b pu i n j ~ eqbj g L i b j hu Y h .Y ~ hu Y h .Y e qbj g L i b j ~ eqbj g L i b j q I kL I ~ qI k L I e qbj g L i b j ~ eqbj g L i b j K s~ qI k L I K s~ eqbj g L i b j q I k L I K s~ ni Q yj e qbj g L i b j ~ eqbj g L i b j p dto ~ Su i kj b¡ kj ni Q yj q I k L I e qbj g L i b j ~ eqbj g L i b j hu Y × H o ~ yu i kj du i kj qI kL I eqbj g L i b j ~ yu i kj du i kj e qbj g L i b j qI kL I ~ เสพ‚ เข้ า เฝ้ า‚ คบ‚ คบค้ า ‚ อาศัย ‚ คบค้ า สมา คม‚ ประพฤติ ‚ ปฏิ บ ั ติ . ~ cultivates, serves, to serve, to follow, to practise, to associate with, to keep with, to keep company with, to be in company with, to make friendship with. (eqwti ) ~ mH J w Y = ~ Svj , kpj = ~ Ks.,=~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 137ø๑๓๗ø 1 3 7 (b)øeqbjgLibj~ qW’injbpuinj~ edàtj~ eqbjgLibjDR?jemTunj~ eqbjgLibj qW ’ i nj b pu i nj D Rje? m Tu nj~ hu Y h .Y D R? j e mTu nj ~ hu Y h .Y e qbj g L i b j D R? j e mTu nj ~ hu Y h .Y e qbj g L i b j qW ’ i n j b pu i n j e dà t j DR? j e mTu n j ~ hu Y h .Y e qbj g L i b j q · w>qj ~ eqbj gL i b j e lM cj p ercj lu i kj ~ eqbj gL i b j e mTu njw tÐj ew>h. rj lu i kj ~ qW ’ i nj b pu i njD R? j lu i kj ~ edà tj D R? j lu i kj ~ (esW . · ` 428· ø 9· ) ~ qW ’ i nj b pu i nj D R? j emTu nj ~ qW ’ i nj b pu i nj k . mgu $j ~ qW ’ i nj b pu i nj D R? j e mTu nj e dà tj lu i kj ~ (esW . · ` 497· ø 9· ) ~ eqbj gL i b j ×H o r o ~ pa. to D R? j e mTu n j ~ dH j a . mW Y q· w>q~ (esW . · ` 191· ß 213· ) ~ เสพเมถุ น ‚ เสพสัง วาส‚ ร่ ว มสัง วาส‚ ร่ ว มประเวณี ‚ ร่ ว มรส‚ ร่ ว มรัก .~ knows carnally, to have sexual intercourse, to indulge in illicit love or sexual intercourse, to make love to/with, to have sex, to be intimate with. (zmÚti ) ~ (emTu n øDm? · påi e qwti ) ~ e mTu n j m H J w Y = ~ lU t u i Á =ak[Ácj ku i m H J w Y = ~ RW . qU = ak[Ácj k u i mH J w Y = ~ q· w> q£p=~ (b)øelMcjpercjluikjgHj eqbjgLibja.tuY~ wtÐj e w>h. rj lu i kj eqbj g L i b j D R? j e m Tu n j tu Y ~ edà tj D R? j lu i kj tu Y ~ lU tu i Á =ak[ Ácj ku i m H J w Y ¹ ~ (b)øeqbjgLibjedàtjaqpP’Ruiqjt·~ (eqbj g L i b j D R?jm Tu nj ) ~ (aqd¯ m ? · påi e qw ti ) ~ mqU e t.j t u i Á =ak[ Ácj k u i mH J w Y = ~ (b)øeqbj g L i b j × H o r o a .~ (esW . · ` 213· ) ~ mHJwY ×HJ,e×H. ep>cj,eB.jqvj~ (b)øeqbj g L i b j ~ eqbjgLibjqP\pBuigj~ eqbjgLibjdu cjsquicjrqj~ sß s resorts, h. pj ß rpj s pj ß qu cj s ß qP \ pBu i g j ~ เสพ‚ กิ น ‚ ใช้ ‚ สู บ ‚ บริ โ ภค, รับ รส.~ to resort to, uses, to use, to eat, to consume. (påi ø eqwti ) ~ mH J w Y = ~ mH J w Y q u · , eS. cj = ~ mH J w Y K · s .,=~ (b)øeqbjgLibj f×ucjbs,tuY~ (el.$mÔil· eqwitW.)~ K[ xjS.,kui mHJwY¹~ (b)øeqbjgLibjtquiKj~ ducjsquicjtquiKj~ เสพสุ ข.~ enjoy a happy life. (b)øeqbjgLibjtMtjqmÚ.~ (sW·`214·)~ my.,=aetWÁaTikui mHJwY=~ (pì)øöqWpìj÷~ qWpìjlP·~ nimitÐjqNYqWpìjlP·~ (qWpjß qWpjlP·ß nimitjqNY qWpjlP·ø v,lM ’ hj K[ê)~ ความฝ นั .~ a (pì)ønimitÐjqNYqWpìjlP·hW·Kuihj~ a dream. (qu p i n )~ öqW pì ÷ ~ ai p j m kj ~ bad dream. (du Q u p n)~ ödu , qW pì ÷ ~ mek.cj , eq.ai p j m kj ~ (p)øh.pj~ h.pjs~ sh.pj~ กิ น‚ รับระทาน‚ เสวย.~ to eat. s.,qvj~ (p)øhicjhuipj~ สลดใจ‚ หดหู่ ใจ‚ เศ้ าใจ.~ to be dull, melancholy . etWew Tu i c j , mH ’ i c j , qvj ~ (p)øhupj~ ek.· k el.· ~ จับ กลุ่ ม .~ gathers together, to throng. (qm.h rti ) ~ su = ~ pu · = ~ su | p’· = ~ (p)øhupjkitj~ to gather around ravenously . su|pJ,kuikjqvj~ (p)øhupjbuicj~ to gather around, to throng around. su|pJ,wuicj,suqvj~ 138ø๑๓๘ø 1 3 8 li Kj g tu E e zN . j 6~ b[XZ j g su i tj k mj g mL ’ i cj ø 7øm~ mì mÔ mÚ m $ m m? h? bimÔjlkæ$jqW’irj b[XZjgsuitjkmjgmL’icj ☼ øu m j eømj eø.mj øu i m j øu J ø.mj øi m j øU m j eø· eø.· ø.· øImj ø· > øu · eø· > øJ ø. $ mj øi $ mj øu $ mj eø $ mj eø. $ mj øui$ mj øuJ ø.mì j øi mì j øu mì j eømì j eø.mì j øu i mjì øu J ø.mÔ j øimÔj øu mÔj eømÔj eø.mÔ j øu i mÔj øuJ ø.mÚj øi mÚj øu mÚj eømÚj eø.mÚj øu i mÚj øu J ø.m? j øi m?j øu m?j eøm? j eø.m? j øu i m?j øu J ø.h? j øi h?j øu h?j eøh? j eø.h?j øu i h? j øu J ☼ ømj ø· ø$ mj ømì j ømÔ j ømÚj øm? j øh? j (qmÐ J ) ø(øimjß øI m j ß øu m j ß eømj ß eø. mj ) øt· wW · rm{.cj t i t j hW · tu p j r cjqÒ· ø rm{. cj ti tj tN h j \ K. to bWYm el. nj au i t j r ` sW · q ti au i t j vi ~ bi mÔ jb[XZ j p Tm(b[XZ j r m{. cj e ;. tj ) ¢p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ Xj Z g su i t j k mj g mL ’ i cj ~ k k k k k k k ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ømj ø· ø.mj ø· . ø· > øi m j øI m j øJ øu m j øU m j øu · eømj eø· eø.mj eø.· eø· > øu i m j øu J kmj k· Kmj K· smj s· Smj S· åmj å· mj #· ;mj ;· $mj $· tmj t· Tmj T·
ki m j Ki m j si m j Si m j SJ åi m j i m j ;i m j $i m j ti m j tJ Ti m jku m j ku · Ku m j su m j su · Su m j å’mj #’mj ;’mj $u m j tu m j ø tu · Tu m j ekmj ø ek· eKmj esmj es· eSmj eåmj e mj e;mj e$mj e $· etmj eTmjek. mj ø ek.· ku i m j ø kuJ eK>mj Ku i m j Ku J es. mj es.· su i m j su J eS. mj ø eS.· Su i m j Su J åu i m j å’J eå. mj #’i m j #’J e#. mj ;’i m j ;’J e;. mj $u i m j $u J e$. mj et. mj ø et.· tu i m j tu J eT. mj Tu i m j Tu J ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i pmj p· fmj f· qmj ø q· hmj h· · Èmj È· /mj /· amj a· p>mj p· > pi m j fi m j f>mj f· > q. mj q.· qi m j q I m j qJ hi m j h. mj h .· È. mj È.· Èi m j />mj /· > /i m j a. mj a .· ai m j aJ pu m j pu · fum j fu · qu m j qu · hu m j hu · È’mj /u m j au m j au · 139ø๑๓๙ø 1 3 9 epmj ep>mj ep· > pu i m j pu J efmj ef>mj fu i m j fu J qu i m j qu J eqmj eq· eq. mj ehmj eh. mj ø eh.· hu i m j hu J eÈmj eÈ. mj È’i m j È’J e/mj e/>mj /u i m j /uJ eamj ø ea· ea. mj e a.· au i m j au J bi mÔ j b[XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢p· c j bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g su i tj k mj g mL ’ i cj ~ g g g g g g g ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ømj ø· ø.mj ø.· ø·> øi m j øI m j øJ øu m j øU m j øu· eømj eø· eø.mj eø.· eø· > øu i m j øu J gi m j gmj g>mj g· > gu m j egmj eg>mj gu i m j gu J Gmj Gi m j eGmj eG. mj Gu i m j ø Gu J G. mj Gu m j cC m j cC i m j ecC m j ecC . mj cC’ i m j cC ’ J cC . mj cC ’ mj zmj zi m j zJ ezmj ez. mj zu i m j zu J z. mj zu m j z[mj z[i m j ez[mj ez[. mj z[Õi m j z[ ÕJ z[. mj z[Õmj vmj vi m j evmj v’i m j v’J ev. mj e v.· v. mj v’mj %mj %i m j e%mj e%. m j %u i m j %u J %. mj %u m j dmj d>mj d· > di m j edmj ed· ed>mj ed· > du i m j du J du m j Dmj D. mj Di m j Du i m j Du J eD. mj eDmj Du m j nmj ni m j nJ enmj en. mj ×W · ×u i m j ×u J n. mj n.· ×u m j bmj bi m j ebmj bu i m j bu J eb. mj b. mj bu m j Bmj Bu i m j Bu J Bi m j eB. mj B. mj Bu m j BU m j Bu · eBmj mmj mi m j em. mj ø em.· mu i m j mu J emmj em· m. mj m.· mu m j ymj yi m j ey. mj ø ey.· yu i m j yu J eymj y. mj ø y.· yu m j rmj r. mj r.· ri m j rJ Ru m j Ru·u Ru i m j Ru J er. mj er.· ermj lmj lu m j lu · l. mj ø l.· li m j lJ el. mj ø el.· lu i m j lu J elmj wmj w>mj w· > ew>mj wu i m j wu J wi m j wu m j ewmj Æmj Æ. mj Æ’i m j Æ’J eÆ. mj Æi m j Æ’mj eÆmj (qmÐ J ) øb[XZ j du ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) t· w W · k. l ¢ p· c j bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[XZ j g su i t j k mj gmL ’ i cj ø (ø. mj ß ø.· ß øu i m j ß øu J ) øt· mà , rm{.cj t i t j hW · tu p j v · cj r m{. cj b[XjZp Tm(b[XZ j r m{.cj e;. tj ) t· l ,l,r~ qd,qmÐJ e ktj vir ~ qmÐJ g W · ø (g)ømW Y m tu Y m à , eqM qj b[ XZ j du ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) gmL ’ i c j tN h j qA.cj t· g H j e lwj e l.Y qW . to bW Y m el.nj r ~ tL ’ cj l a. tu p j qM h j dHjmW Y q mU h ømW Y g ek.· v · cj ø (g)øfau i t j r ~ bi mÔ j \ pcj tu n j ø ög ¢ ø. mj _ g> mj ~ แกม~ g> mj kW . j a .÷~ ög ¢ øu i m j _ gu i m j ~ เกิ ม ~ gu J k L ’ i m j ÷ ~ 140ø๑๔๐ø 1 4 0 li Kj g tu E e zN . j ☼ K@j lC tj ☼ (m)øa×u e l.mj ~ (a×u lu · ø mvj bW kj bM . K[ê)~ bbW Y a .~ bbWYb kj ~ bbWYb kj a .~ bbWY to ~ ds,esH j ~ edà t j b kj ~ bbW Y ku E ~ dH j b bW Y b kj e lW cj ×U t mj ø du E e kN . åj ~ edà t j b kj a .øbbW Y bkj a .øqwj b kj a . elM cj ×U t mj ø du E e kN . åj ~ qwj b kj a .~ qP b kj ~ hW · d suEd s,~ dH j bbWYb kj t eq.j z ku ~ bbW Y b kj t eq.j z ku mà , tu n j ø bbWYb kj D m? t .~ อนุ โ ลม‚ ผ่ อ น ปรนไปตามความเหมาะสม‚ ทํา ตาม‚ คล้ อ ยตาม‚ ไม่ ข ัด ขื น ‚ เป็ นไปตามซึ่ ง ขน‚ ตาม ขน คื อ ตามธรรมดา.~ with the hair or grain, in a natural order. (a ×u ø e l . m )~ a×u l u · ~ el[.j q vj ~ el[. kj p tj q vj ~ asmH aSu · , tu i c j asxj a el[. kj \ fsj q vj ~ asmH aSu · , tu i c j el[.j e q. asxj ~ øa×uel. mjømà,gHj pq.j e r.* hu i tu j m bbW Y tuY a×u e l. mj mà , er. cj ~ pq.j e ;· m bbW Y er.* ku su i tÐj bW Y qM w j mtW · g , pri k m? j ß xps.rj t · g H j e;· b bW Y r ~ ku su i tÐj bW Y lÐêet· mtW · g , apP n . su i tÐj e lwj e;· b bW Y r ~ hu i tu j e ;· m bbW Y q .j w W · tu Y z. wì j ( zo ) tti y mr×u k j ku p i g H j a×u e l. mj ø mKu t j K o yM ’ er. cj ~ (Dm? dI p nI ø 442· ) ~ (m? ) øaBiDm?t¸qgáh~ Compendium (m? ) øam? $j ~ am?’i$j~ (amui$ j)~ 11øzi p j ~ equal to of Philosophy . aBi D m? t¸qgá h ~ 1øamÔ $ ~ 11øe\d.$j ~ 11ø|d’i $ j ~ อั ม มณะ‚ ประมาณ ๑๑ โทณะ.~ a measure of capacity eleven donas. (am? $ )~ (amÔ $ )~ tSÁyj t si t j ~ (m)øae\mtj ~ a¾mitj~ (v,hW·K[Õi t j ~ pW m hW·K[Õi t j ~ qu D .eB. zì j ~ pu cj di b[ j ~ sN di b[ j~ sN a e\mtj ~ sN a ¾mi t j ~ rqj a e\mtj ~ rqj a ¾mi t j ~ ;.j di b[ j~ ;.j a e\mtj ~ ;.j a ¾mi t j ~ ;.j qW ’ cj mtW · g , ae\mtj( a|m’i tj ) ni bÔ. nj ~ ni bÔ. nj ~ อมฤต‚ ผู้ ไ ม่ ต าย‚ ความไม่ ต าย‚ สุ ธ าโภชน์ ‚ นํ้า ทิ พ ย์ ‚ นํ้า อมฤต‚ พระนิ พ พาน.~ the deathless, immortality , nectar or ambrosia, the drink of the gods, water, Nibbāna. (amt)~ öae\mt÷~ a|m’i k j ~ meqeq.~ meq\Kcj , ~ qu D . Bu t j ~ a¾mi k j a rq.~ a¾mi k j n i b Ô . nj t vj , hU e q. aef[.j ~ ni b Ô . nj ~ (øu · ) øalu · ~ (alu · au i Qu J ~ alu · qu J f au i t j ~ qu J f au i t j ~ au i Qu J ~ Kpj qi m j ~ mKpj qJ ~ m qkÒ’eqM h j ~ hgW · e qM h j ~ hM Y ku E m eqM h j e qqj t o ) ~ ทั ้ง ปวง‚ ทั ้ง เพ‚ ทั ้ง หมด‚ ทั ้ง มวล‚ ทั ้ง สิ้ น ‚ สิ้ น เชิ ง ‚ บ่ ม ิ เ หลื อ ‚ ไม่ ม ี ส่ ว นเหลื อ .~ all, the whole, entire, entirety, without any remainder, entirely, without remainder. (qbÔ ß ekwlß qklß qklÊß qbÔ e q.ß ni Ki l ß wi Q ß aeqq· ß ni e Qq· ß a eqqß ni e Qq)~ alu · , ~ alu · , su · e q.~ a. ,lu · , ~ xQu · ~ Kpj q i m j , ~ Kpj q i m j , eq.~ a°kcj , mY < e q.~ a°kcj , myHi e q.~ (m)øa.gmj~ a.guimj~ p>Èia.gmj~ p>Èia.guimj~ p>ÈimkL’cj~ canon, seriptures. (a. gm)~ อาคม.~ a. gu · p> Èi~ ($ m )øa.r $ mj ~ a.Rui$ mj ~ gecCcja.Rui$ mj~ a.Ru J ø v,K[êlM ’ hj ) ~ อารมณ์ .~ an (a.ørm? $ )~ öa. lmÔ n ÷~ a. Ru · ~ object (esW . · ` of 459· ) ~ (a.Ru i m j ß consciousness. ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 141ø๑๔๑ø 1 4 1 (m)øa.RH. mj~ a.RH.mj|g’ipjz×U~ (aRH. mjß aRH.·øv,lM’hjK[ê)~
a. r. mj ~ eÁmW e l[.j \ Kcj , ~ ×H l u · , eÁmW e l[.j B W y j r .~ xy[. xj ~ |K· ~ (m)øxÀel.mj~ teq.jxÀel.mj~ teq.jxÀel.mj mtuinj mdHjp:Ya]k.edNcjmtÐj/> ~ teq.ja]k.edNcjmtÐj/> ~ (xÀlumjß xÀlu · ß x×ì lu · ø v,lM ’ hj K[ ê)~ ขนระว่ า งคิ้ ว .~ a single hair of Buddha’s forehead. the hair between the eyebrows, (xÀøel.mß xÀ.)~ xÀlu · ß xÀlu · e mW , RH c j e t.j ~ m[kj Knu j , ×H s j B kj ] k.,Ïep> kj e q. xÀlu · emW , RH c j e t.j ~ (øJ ) øxpm.v·cjq.jgHjkuJr~ ฉั น นั ้ น ‚ just so, so too, even so. (m)økmtjt|m·cj~ ฉั น นั ้ น นั น่ เที ย ว‚ อย่ า งนั ้ น ‚ (¿wemw)~ +atU l{cj ~ เช่ น นั ้ น .~ (esW . · ` 43· ) ~ kM tj t |m·cj~ eh. cj , ku n j ]kmj , ku n j e q. \mkj ~ kMtjmtuinjtMi~ (esW . · ` 43· ) ~ tBnj e p>kj ku n j e q. K[Õi e q. \mkj ~ (m? ) økm? j ~ \pw~ pW ~ srcj ki sË ~ qrcj ki sË ~ srcj e kcj k . RÑ j ~ \pwekcj k . RÑ j ~ pW e kcj k. RÑj~ pW m pÐ’Y ~ ekcj k . RÑ jtM i ~ }ki Ñ .~ \pwku qu i l j k m? j aku qu i l j k m? j ~ กรรม.~ action, deed, doing, bodily and verbal, volitional action, karma. (km? ) ~ k · ~ amé ~ £p\Kcj , ~ (qtÐ i m gpj w j a .su i p j n }ki y .mpÐ ·pW m pÐ ’ Y g H j km? j mà , yM ’ r)~ (m? ) øk.ykm? j ~ ekcj k . RÑjm gpj w j pÐ’Y n k. y~ \pwøpW ø mgpj w j pÐ’Y n k. y~ กายกรรม‚ การทํา ด้ ว ยกาย.~ bodily action. (k. yøkm? ) ~ k. yk· ~ kuiy j \ fÁcj £papj e q. amé ~ (m? ) øwsI k m? j ~ \pwekcj k .RÑj p>cj ø pW e kcj k .RÑ j mgpj w j pÐ’Y n p>cj ~ ekcj k .RÑ j m pÐ’Y n lhu J g l.nj w>s.~ วจี ก รรม‚ การกระทํา ด้ ว ยวาจา.~ verbal action, act by word. (wsI ø km? ) ~ wsJ k · ~ ×é t j a mé ~ ×é t j \ fÁcj £ papj e q. amé ~ (m? ) ømen.km?j~ \pwekcj k .RÑjm gpj wj pÐ’Y n su i tÐj ~ ekcj k .RÑj m pÐ’Y n su i tÐj mtW · g , K[pj \ gcj sM tj q mÐJ ~ มโนกรรม‚ กระทํา ด้ ว ยใจ‚ งานที่ ทาํ ด้ ว ยใจ คื อ คิ ด นึ ก จดจํา .~ action of the mind, mental action. (men.økm? ) ~ men. k· ~ (m? ) økm? j e hcj mdHja.YkM.Yzkur~ ผู้ ร ับ ผลแห่ ง การกระทํา ของตน.~ of karma or deeds. (km? ø d> y. d)~ k· = aemW K · ~ (m? ) økm? j e hcj m dH j s ½ ’ Y e s½ . j e qN hj q cj qÒ· b¡ , r~ having karma (km? ø pP å i q r$)~ k· q . l{cj ku i , kW y j mH J K u i r . yH i q vj ~ heir as refuge . 142ø๑๔๒ø 1 4 2 (m? ) økm? j e hcj liKj g tu E e zN . j mdHjkel.mS.njr~ deeds are kin. (km? ø bׯ ’ )~ พั นธุ์ แห่ งกรรม‚ วงศ์ แห่ งกรรม.~ k· q . l{cj a eSW a m[Õi , RH i q vj ~ (m? ) økm? j e hcj mdH j g kU l j z .ti hu i tu j tN · mU l k.r$ør~ เกิ ด เพราะ กรรม‚ ต้ น เหตุ แ ห่ ง กรรม.~ deeds are matrix. (km? ø ey. ni ) ~ k· q . l{cj a e]k. cj , yHq i vj ~ (m? ) økm? j e hcj mdHj\db[jzkuaStjr~ one’s own making, deeds are k· q . l{ cj m i m i x sË . yH i q vj ~ มี ก รรม เป็ นของ ของตน.~ of one’s own making. (km? ø Qk)~ (m)øk|motor~ k|modotor~ (esW.·` 436·)~a.,Tutj=~ e\p,\KcjcH. a.,Tutj=~ (m)økmLcjkemL.nj~ tmLcjkemL. nj~ tmLcjtemL. nj~ v,tmLcjtemL. nj~ pU g u i lj t mL cj k emL . nj ~ pU g u i lj t mL cj t emL . nj ~ tmL cj l a.tj ~ v,ek. nj kL cj m dH j t mL cj temL . nj ~ v,du i gà tj kL cj e kL . nj ~ v,du i gà j di ×ìjkL cj ekL . nj k .Y kN . Y d,qP ’ i cj y . t¸j K mN kj tY r pj k ewkj tu Y d,gL . Y } k’i cj a . tj s ~ v,hM Y ku E eqN hj ] qcjb¡ b¡ Ì ~ v,du i gà j ~ v,du i gà tj ~ v,du i gà j di ×ìjk .Y kN . Y kL cj e kL . nj ~ คนกํา พร้ า ‚ คน ยากไร้ ‚ คนอนาถา‚ คนจน‚ คนตกยาก‚ คนขอทาน.~ a wretched fellow, a poor man. (kp$ø m×u Q )~ aTJ , k[nj e q. qU ~ qU S cj , rY ~ (øuJ ) øk.lmsuinjqkuJtoeku.·r.gkielq~ (esW . · ` 255· ) ~ k.lmdH j mW Y h.nj e ku . · r .g~ r. gki e lq.×H Á cj t kW \ fsj e q. k. l~ (mÚ)øku mÚj~ mWYku mÚj~ (10øamÔ $ ß 10øam? $ j ~ 10øam? ’ i $ j ~ ⅓øpi bW R j à mW Y bW R à j ø a ⅓øpi g au · mW Y g au · l[Õi cj m W Y f : ’ i k j kW I ~ TpH j e sH j . TpH j n />zi p j ) ~ ๑๐ อั ม พณะ.~ measure of grain (capacity ) equal to 10-ammaṇas. (ku mÚ)~ tku m Ú~ lH v j , tsJ , wnj = qu · , pu · t pu · ~ Ku × H s j S < y j K u × H s j t cj , ×H s j s i t j ~ (mÚ)øku mÚ@j ~ (kel.j l ku i q j d |m’i h j ~ yM ’ gkU l j a qU r j mdH j tW I w>rn.· | m’i cj e b. kÉ j qW , qM i cj n .Y w cj wiRU ȧ k )~ กุ ม ภั ณ ฑ์ ‚ ยัก ษ์ ‚ ชื่ ออสู ร จํา พวกหนึ่ ง เป็ นบริ ว าร ของท้ า ววิ รุ ฬ า หก.~ a demon. (ku mÚ@)~ ku mÚ$ j ~ (mì ) øek.$.gmìj~ (yM’k[.j]tyjzkumr×ukjku/> p:YB\dklPjpuO$·~ k[.j } tY e k. $. gmì j ~ k[.j } tY e k. n. gmì j ) ~ โกนาคมน์ ‚ นามพระพุ ท ธเจ้ า องค์ ท่ี ส องในภั ท รกั ป ป์ นี้ .~ the Buddha Konagamana. (ek.$.gmn)~ ek. $. gu · \ mtj s W . Bu r .,~ (m)øk[.gm[i~ (esW . · ` 446· ) ~ k[.gN o z mÒ.tj ~ k[.zmÒ.tj p: Y gN o ~ (Dm? dI p nI ø 158· ß 393· ) ~ (qt¸køw>t)~ qt¸kel~ D.,cyj k Y < q u i Á \ftj t tj e q.el~ øalu·mWYtCY hW · gW · a . h. rj t u Y p: Y a p: Y p s¦i m y. mj g H j k[. gm[i g mL ’ i cj qL ’ i kj tu i nj au i tj r ~ lu k o tW ’ E mW Y tC Y hu i tu j h kli g W · a . h. rtu Y su i p j p s¦i m y. mj k[. gN o z mÒ . tj t· g H j e;· qL ’ i kj dpkj tu i nj au i tj r ~ k[. zmÒ . tj p: Y gN o lu i kj l o kÐ’E kW ’ E e kL · f[ Õnj | g’i hj tu Y d ,pk. lj g su i tj r ~ (mÚ)øk[.ewr mÚj~ k[.ewr mÚjøbr.tj~ k[.ewr mÚjø\m.tj~ (esW. · ` 136· ß 138ß 189· · ) ~ k[. zmÒ. tj m ezN. j ku E \ zhtj ~ 4 9· ß 6 1· ~ k[.d\m.tj ~ k[. br.tj ~ ;’cj m vj r .mvedq qu w ÀBU m i 143ø๑๔๓ø 1 4 3 k[. \m. tj ~ k[. br. tj ø k[. \m. tj mN ’ · yM ’ ewr mÚ~ (k[. ewr· cjøhW·eqcj` k[. ewr mÚjøehcjer. cj) ~ a cy clone, a tornado, a hurricane. (e w r mÚ ø w>t )~ \pcj , sW . eq.el~ elScj × H . em.cj , ~ ewr mÚamvj y H i e q. elebW ~ (m)økLqe\mcj~ (kL b /u E tL e qN cj ) ~ kwk: ’ i p j \ b. tj ~ ค้ า งคาวแม่ ไ ก่ ø (ค้ า คาวชนิ ด ตั ว โต ขนสี น้ํา ตาลไหม้ ปนดํา ).~ a flying fox (Pipistrellus), a flying fox (a kind of bat), a flying squirrel (Glaucomys volans). (pkÉ ø bi È . lß pkÉ i ø bi È . lß tu li y )~ (kס lI ) ~ Rç , p[· ~ (eø.·)økL’cjek.·mWYh.nj~ ประชุ ม กั น .~ meets together, assembles. (q×ì i p tti ) ~ (esW . · ` 251 · ) ~ avJ a VW t j s vj , ew,=~ (m)øKmNkj~ kL i K: kj ~ kL i e s.nj ~ kL i p pj ~ ecC t j e }t· ~ (mli n ømi l . t)~ vsj × W m j , qvj ~ dirty and faded. (ki li - )~ (m)øy.t¸j K mN kj ~ (esW . · ` 151· ) ~ y. t¸j m kL i K: kj ~ y. t¸j m ecC tj e }t· ~ cloth. (ki l i - øpi e l. ti k .)~ pu S u i , vsj ~ pu S u i , ×W m j , ~ (m)øKmNkjsuitÐj~ (ddHjsuitÐjmluJel.Y~ (mÔ)ø\K’mÔj~ kquil?j~ kquil?j\K’mÔj~ r.pj ~ kM ’ E ~ พุ่ ง ไม้ ‚ กอไม้ ‚ ป่ า ละเมาะ.~ (mÔ)ø\K’mÔjzku~ sensitiveness. a (|K’· ~ kqu E ~ kqu E | K’· ø v,lM ’ hj K[ê)~ bush. (gu mÔ ) ~ ögu l? ÷ ~ K[Õ· ~ K[Õ· e t.~ lu p j s W · l wj p : Y \ K’mÔ j z ku g H j tu Y ~ (esW . · ` 57· ) ~ in his own lair. soiled own lair. laid them mi m i e nr. K[’· ~ mi m i e nr. K[Õ· Ï q. l{ cj T .,¹~ (eø· ) øges·kLcjhuikj~ นกเค้ า‚ นกเค้ าแมว.~ an owl. (xlU k )~ Kcjpupj~ (eø· ) øges·dzY~ (sW·`291·)~ ges·/·kjSuøg,~ นกหัวขวาน.~(kL.Y×Ueq·mà,øges·k:’ipjmuY)~ a woodpecker. (m)øgmNo~ (k-økU å )~ qsj e t. kj c H k j ~ qsj e t. kj e l. kj c H k j ~ kw>nj ~ kM . kM . ~ />/> ~ eS. eS.~ คู่ ‚ แฝด‚ สอง.~ couple, pair, twins. (yml)~ asu · ~ a¥m.~ lC wj ~ su · su · ~ a (m)øge\mcj~ (esW . · ` 58· ) ~ (ktu i c j ~ eTM . cj p eT. cj ) ~ ชุ ม ‚ หลุ ม ‚ บ่ อ ‚ รู ‚ โพรง‚ ช่ อ ง‚ ร่ อ ง.~ a hole, a hole in the ground, a pit, a chasm. (a. w>åß k. qu ) ~ (bi l )~ tW c j , ~ k[cj , ~ aeK> cj , ~ ertW c j , ~ (m)øge\mcj|z’·~ a serpent’s hole. (qpP ø wiw r)~ e¥mtWcj,~ (m)øge\mcj tN aj ~ the hole of the ant-hill. (wm? i k øbi l )~ et. cj p u i Á tW c j , ~ (m)øös}kámj÷~ (pWms}kámjkL’cja.p:YmlCo~ pWmkW.js}kámj~ pWmkW.jtunjSnj~ pWmkW.j s}ká m j tu n j S nj kL ’ cj a .~ pW m kW . j tu n j S nj k L ’ cj a . v· cj k wu i cj e qà . · l ,~ #. nj s }ká m j ~ dN . Y kW . j s }ká m j ~ dN . Y qW g j g W · kW . j s }ká m j tu n j S nj kL ’ cj a .)~ จงกรม‚ ที่ จงกรมเดิ น ไปมา‚ เดิ น เปลี่ ย นอิ ร ิ ย าบถ เพราะนั ่ งมานาน.~ a pacing-place, a (covered) walk, arcade, cloister, pacing up and down, a cloister walk, a walk, a place for walking to and fro, walking to and fro. (ská m )~ös}ká m ÷~ (ská m n) ös}ká m $÷~ s}k© ~ aev. cj , av. e\pea. cj qW . ,l. \ Kcj , ~ 144ø๑๔๔ø 1 4 4 li Kj g tu E e zN. j (m)ømuKjs}kámj~ muQjs}kámj~ #.njmuQjs}kámj~ end of the walk. (esW . · ` 58· ß 190· ) ~ the (ská m nøek.åi ) ~ (ská m øqI q )~ ös}ká m qI Ræ ÷~ s}k© xJ ,~ (m? ) øsm?K@j~ qN . sm? K @j ~ qN . gZ · sN . m? j ~ sN. m? j gZ · ~ dku t jsN . m? j gmI y j dà ’ i n j Du t gá m rpj s pj l,ti k j ~ จัม มขัณ ฑ์ ‚ ท่ อ นหนั ง ที่ พ ระธุ ด งค์ ใ ช้ ปู น อน.~ a piece of skin used as a rug, a piece of leather used as a rug, a piece of skin to sit on, a strip of skin, a rug. (sm? ø K@)~ sm? K $j ~ q.,ernyj p u i c j , ~ (m)øs|m’icjl[,~ l[,bpnj~ l[,pq. nj ~ l[,a· qU ~ ar· cj a· qU l[,~ รัง สี ‚ ลํา แสง.~ beam, a ray, a ray of light. (a· qu ß r· qi ß rq? i ) ~ er. cj \ Kvj ~ (m)ø¤¤s|m’icjl[,õõøeweny[znjt·gmL’icj
(m)øs|m’icjl[,tCY~ (l[,tCY~ bpnj tC Y ~ l[,bpnj tC Y ~ l[,pq. nj tC Y ) ~ แสงแดด, แสงอาทิ ตย์ , แสงตะวั น.~ a sun-beam, the sun’s ray s. (quri y ørq? i ) ~ ener. cj \ Kvj ~ (m)øsmL,~ tmL,~ mbL,/,~ อิ สระ‚ เสรี.~ free. lWtjltjeq.~ (m)øv,smL,~ v,mbL,/,×UBw;ikj~ v,mtitjbL,×UBw;ikj~ v,hW·eqcjkuE;ikj~ ผู้ ท่ี เ ป็ นอิ ส ระ.~ freeman. (øu J ) øsuinjqkuJ~ pÒ’J~ เสรี ช น‚ kº nj m hu t j qU ~ ประกอบ.~ puts together, unites. (yu X Z ti ) ~ (q· yu X Z ti ) ~ yH x j = ~ (øuJ)øgl.njmsuinjqkuJtoeku.·huitujfuilj~(255·)~tr.,×HÁcjyHxjeq. sk.,~ (øu J ) øK: . jdM i kj a yu tj msu i nj q ku J t o e ku . · D R? j a qpP ’ Ru i qj sH j q .j t · g H j ~ (esW . · ` 256· ) ~ Syj p> ,ku n j e q. mqU t u i Á =ak[ Ácj × H Á cj \ pv< j su · e q. k[J , qvj ~ øyW·tLpv. tN · ] k’kjwW · p: Y kL . et· g H j msu i nj q ku J t o e ku . · q .j \ mem.wj r qj e hcj er.cj ~ (esW . · ` 255· ) ~ pv. RH i ` +qrkj p cj q vj eRH , Ï aScj , an· Á arq. ×H Á cj \ pv< j su · q vj \ fsj q l{cj k tvj , ~ ømsuinjqkuJtoeku.·pv.mtJxp>yjer.cj~ pv. ×H Á cj \ pv< j s u · e t.j m U = ~ (esW . · ` 256· ) ~ ae]k. cj , ku i qi e q. øq]t’m;’ikjepcjsuinjqkuJtoeku.·pv.~(esW.·`254·)~pv.×HÁcj\pvpjd,suinjqkuJ~ ((esW.·` 257·)~ mek. cj,mé\fÁcjlimj,k[·=~ (m? ) øsN. m?j~ sN . m? j q tÐj ~ sN . m? j \ bnj ~ sN . m? j a zu i n j ~ (sN . mj ß sN . · ø v,lM ’ hj K[ ê)~ หนั ง ‚ หนั ง สัต ว์ . ~ leather, skin, the hide of an animal, the skin of a black antelope. (sm? ß azi n )~ q.,er~ q.,ernyj ~ qsj n kj e r~ (øu J ) øSbN tj d s.· k .rj q . pj t· ku J ~ (esW . · ` 159· ) ~ RH s j q \p. tu i Á ku i q .~ $ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 145ø๑๔๕ø 1 4 5 (m)øzmÔ ’ dI pj ~ özmÔ ’ dW I pj ÷~ (zmÔ ’ di p j ø g,)~ tÒ· e ]kcj ~ tÒ· z mÔ ’ dI p j ~ ;’cj ai ס i y ~ ;’cj g l.~ ชมพู ท วี ป ‚ อิ น เดี ย .~ India. (zmÔ ’ ødI p )~ özmÔ ’ dWI p ÷~ zmÔ ’ di p j ~ ai × ¡ i y \pvj ~ øalu · z mÔ ’ dI p j ~ kN ’ kj kN . Y e kL · a lu · z mÔ ’ dI p j tu Y mpÐ’Y d>nj e r.cj ~ (esW . · ` 117· ) ~ zmÔ ’ di p j kºnj , alu · , ku i eK[. kj K[. es¹ alç k u i l ç = ~ øalu · ; ’cj z mÔ ’ dI p j ~ kN ’ kj kN . Y e kL · alu · ; ’cj z mÔ ’ dI p j tu Y d>nj m ezN . j g H j ku E d>nj e r. cj ~ (esW . · ~ 118· ) ~ øalu · , su · e q. zmÔ ’ di p j kºnj , ku i e K[. kj K[. es¹ alç } kJ , ku i l ç = ~ øalu · g t.zmÔ ’ dI p j ~ kN ’ kj kN . Y e kL · alu · g t. zmÔ ’ dI p j tu Y ku E d>nj r ~ (esW . · ` 118· ) ~ øzmÔ ’ di p j kºnj , alu · , ku i eK[. kj K [. esl[kj alç e p,=~ (øu J ) øv,bN i kjluJ~ v,bNikjluJek.njv,eqriwr.‚qñj~ (esW . · ) ~ (ks¦pu å ø w>$i z )~ (eqri w øw>$i z )~ RW Y k u n j q vj ~ eqri w tu i c j , q.,RW Y k u n j q vj ~ (øu J ) øv,bNikjluJqmL’J~ (esW.·` 445·)~ RWYkunjqvjmuikj~ (m)ø;’injvmj~ ;’njev.mj~ congenital, polished. e\p\psj=×U,vr)~ (wi Q .møegh)~ sKnj , K[r. enr.~ kW n j , tY ~ kW n j , eT. kj ~ (m)øtmNkjqNicj~ (esW . · ` 467· ) ~ t.Y T mN kj e pW cj qM i cj ~ nס j \ m’t.Y ~ ;’cj \ m’t.Y ~ #. nj dM · cj hW · t nj l aj ~ the king’s bed-chamber, a roy al camp, the king’s camp. (qiwi r )~ (r. zkI y øKׯ . w>r)~ (r. z. g>røk)~ tY n nj , ~
(m)øtmLcjkemL.nj~ (esW.·` 153·)~ a wretched fellow. aTJ,k[njeq. qU~ (øJ ) øtJtogu$jv,~ (192·)~ tJgu$jv, mpÐ’Ylwjp:Yzku~ elpjqP\p. kåjgu$jv, m pÐ’Y l wj p: Y z ku ~ grateful. (ktvêß ktewdI) ~ qU Á ek[,zU , ku i q i e lȧit)~ sunk down, immersed in. จมลงแล้ ว .~ nsj q vj ~ nsj £ mpj q vj ~ nsj m W n j , qvj ~ (øJ)øtNJgLkjlwj~ (esW.·` 219·)~ tNJbluikjlwj~ (Dm?dIpnIø475·)~ immersed, plunged into. (øu · ) øtN·|zYqu·~ (]qg>Dß ]qg>ȧ ß ]qq×ì ß ni g>ȧ i t )~ ×H s j a pj q vj ~ ต้ น ไทร.~ the Banyan tree, Indian figtree, (Ficus indica, Ficus bengalensis)~ (ni e \g. D)~ pev. cj p cj ~ 146ø๑๔๖ø 1 4 6 li Kj g tu E e zN . j (m)ødkuipjdmL~ (esW.·` 88·)~ the robber chief. Kui,qU}kJ,~ (p)ødkuipjq.kmLtj~ (esW.·` 382·)~ Kui,qU}kJ,~ (m)ødm[ÕicjmuKj~ (kN’YezN.j dm[ÕicjmuKjmWY)~ (esW.·` 204·)~ a big black-faced mvj , eq.m[kj × H . ~ (tKu e q. mvj , eq.m[kj × H . RH i e q. em[.kj } kJ , ~ (m)ødm[Õicjq.jynj~ (esW.·` 204·)~ black as jet. m[kjsxj,v’iaScj,~ Konkey . (m)ødmL. nj~ (¤¤kN’YdmL. njøesW.·` 137·õõ)~ eS. k[)~ (qm. pnøwsn)~ (kT.øpri e y. q. n)~ ni g u · , au p j s k.,~ ni g u · , K[Õpj s k.,~ (eø.· ) ø×W·k.lmWYtCY~ ×W·p:Yk.lmWYtCY~ day , one day . (esW . · ` 53· ß 256· ) ~ Now one tsj e nÁqÏ~tenÁqÏ~ (m)øpåiel.mj~ (påi lu · ø mvj bW kj bM . K[ê)~ (ds,tu i n j ~ pW m gt,tu i n j e lM c j ~ pW m k in reverse elcj p lnj ~ pW m dsu E d s,)~ ปฎิ โ ลม‚ ทวนกลับ ‚ ถอยกลับ .~ order. (påi ø el.m)~ påi l u · ~ asxj \ pnj \ Kcj , ~ Snj < k[cj e q.~ (m? ) øpri k m? j ~ บริกรรม.~ preparation. (pri ø km? ) ~ (øu · ) øfu·pLI~ n;.jlmuhjkuJß n;.jgmÐokuJ fu·pLIkuEauitjr~ (esW.·` pri k · ~ 63· ) ~ ere×W , \fÁcj l vj , ek. cj , ß erea,\fÁcj l vj , ek. cj , erK[Õi , esku n j = ~ (øu J ) øf[ÕnjqtuJ~ (esW.·` 527·)~ SUeq. aq.,~ (mÔ ) øbi mÔj ~ (buimÔj)~ (buJøv,lM’hjK[ ê)~ RU p j bi mÔ j ø (RU p j bu i mÔ j ) ~ RU p j b i mÔ j z ku ø (RU pj bu i mÔ j z ku ) ~ Ru p j s N , ~ bi mÔj \ pcj~ (bu i mÔ j \ pcj ) ~ bi mÔ j \ pcj q ò. nj e T½ . · tL cj RU p j r o RU p j q .j ~ RU p j sN , zku k[.j ]tyj ~ k[.j p åi m . RU pj ) ~ พิ ม พ์ ‚ แบบ‚ ตั ว อย่ า ง, รู ป ‚ รู ป แบบ‚ รู ป ร่ า ง‚ รู ป เปรี ย บ.~ an image, an image of figure, form. (bi mÔ ) ~ Scj , tu ~ aRu p j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 147ø๑๔๗ø 1 4 7 (mÔ)ø(p:’EbimÔj)~ (p:’EbuimÔj)~ พิมพ์ .~ print, press. (bimÔ)~ pu·×Hipj\Kcj,~ pu·×Hipjqvj~ (mÔ ) øtuikjp:’EbimÔj~ (tuikjp:’EbuimÔ j)~ a press. (mu d¡ > ly)~ pu·×Hipjtuikj~ (mÔ)øtuikjp:’EbimÔjliKj~(tuikjp:’EbuimÔjliKj)~ Rucjp:’EbimÔ jliKj~(Ru cjp:’Ebi u mÔjliKj)~ โรงพิ ม พ์ . ~ a printing press, printing house, press. (mu d¡ ká n .ly)~ (mu d¡ > ly)~ (mu d¡ $ . ly)~ ömu \ d$.ly÷~ s. pu · × H i p j t u i k j ~ (mÔ ) øskÒjp:’EbimÔjliKj~(s}kjp:’EbuimÔjliKj)~ แท่ น พิ ม พ์ ‚ เครื่ อ งพิ ม พ์ ‚ เครื่ อ งพิ ม พ์ machine. (mu d¡ หนั ง สื อ พิ ม พ์ หรื อ พิ ม พ์ ห นั ง สื อ เป็ นเล่ ม .~ a printing $øy×Ð)~ ömu \ d$y‚×Ð÷~ (mu d¡ > y×Ð)~ ömu \ d. y‚×Ð÷~ s. pu · × H i p j s kj ~ (mÔ ) ø#.np: ’ E bi mÔj ~ (#.np: ’ E bu i mÔj ) ~ สํา นั กพิมพ์ .~ publisher, printing house. (mÔ)ømbimÔj~ makÉrjfek. wjqWgjp:’EbimÔjliKj~ ตัวพิมพ์ .~ type. (mud¡)~ pu·×Hipjs. lu·,~ (mÔ ) øskÒjp:’EbimÔj~ (skÒjp:’EbiumÔj)~ a printing press. (mud¡$øy×Ð)~ pu·×Hi0jskj~ (mÔ)øeÆ.·bimÔj~ eÆ.·bimÔjtN·ß eÆ.·bimÔjezN.j~ bL·gj~ แม่ พิมพ์ ‚ บล๊ อค.~ block, block letter. (k-kÉ r )~ pu · × H i p j s . lu · , }kJ , ~ (h? ) ø\bh?j~ qMicj\bh? j~ |b’ih?j~ qMicj|b’ih?j~ (|b’Jøv,lM’hjK[ ê)~ พระพรหม.~ a Brahma, the supreme being. (\bh? . )~ (h? ) ø\b.h? $ ~ \b.h?n,~ Brahman, a Brahmin. พรหม‚ \bh? . ~ (\bmN , ~ bmN , ~ bN , øv,lM ’ hj K[ê)~ พราหมณ์ . ~ (\b. h? $ )~ pu À .,~ a (m)øBkmLto~ (esW . · ` 129· ) ~ qku E e fkj l ku i tj ~ qku E d H j b ehkj su i tÐj ~ ทํา ให้ น่ า กลัว มาก.~ frightens, terrifies. (q×Ð. epti ) ~ \pcj , sW . Ti t j l nj Á es=~ (m? ) ø(m)øBum?j~ BUmj~ (BUmjTpjTpj)~ a story , floor. ชั ้น .~ a plane (Bu m? i ) ~ (BU m i ) ~ (öBU m i ÷ ~ Bu · ~ Bu · a SÁcj ~ of existence, (eø.· ) ømUqgà,×W·er.*~(esW.·`145·)~ mUqkjg,×W·er.*~aByjmH. SuiBWyjRHia·mqZ’cjdscjb½cjto~ (esW.·` 147·)~ mN’·mukÉw>mqZ’cjKLcjdscjb½cj|moto~ mN ’ · mu kÉ w>mqZ ’ cj e g>wj ~ 5 2 7 · ß 5 9 4· ~ ]kvj l cj e q.m[kj × H . aScj , RHi= ~ (øu · ) ømN’·rm{.cjm;’injkuEsuitÐjv,~ mild speech, soft of (esW . · ` 36· ) ~ mN ’ · g l.nj m ;’i nj ku E su i tÐj v ,~ speech. (mu du ø w>s.)~ ×U , v< · e q. sk.,~ (ø· . )øy.·dkjdnjto~ (esW.·~ 168·)~ bemoans. (kסti)~ cuie°k,\mvjtmj,=~ (ø· . )øyW.·~ lNJ~ pWmlRuiajgetwjy.·~ y.·getwjkerwjker. tj~ s·cjtUy.·dkjed>nj~ lamentaion, bemoaning. (pri e dwß er. dnß wi l pn)~ cui e °k,\Kcj , ~ 148ø๑๔๘ø 1 4 8 li Kj g tu E e zN . j (m? ) ør.zDm?j~ r.zDR?j~ DR?jqMicj~ kisËwtÐjqMicjqd,edàtjbkj~ ราช ธรรม‚ หน้ า ที่ ข องพระเจ้ า แผ่ น ดิ น .~ rules for roy al observance, king’s duties. (r.zøDm? ) ~ ör.zDR? nj ÷ ~ r.zD· ~ mcj , k[Ácjt r.,~ ør.zDm?jør.zDR?jøDR?jqMicjø(10)ø\pk.rj~ a king. a the ten duties of (dqr.zDm? . )~ mcj , k[Ácj t r.,Syj p >,~ øDR?jqMicjøkisËwtÐjqMicjø(10)ø\pk.rjtunjø(1)ød>n·` pWmtW’EetWtj qL , pW , qL , \db[j pÐ’Y d>nj gH j mW Y ~ almsgiving. (2)øqI l· ` pW m dà ’ i nj e dà tj m cj mW Y e ;.cj D R? j qI l m|pY t· g H j mW Y ~ morality . (3)øpri sË . g· ` pW m qL , d>nwt¸’mpз p sË yj p nj ku v ,qA.cj t· g HjmW Y ~ liberality . (4)øazZ w· ` pW m tpj t mC ê là ê qtpj q t, là ê qtpj q tcj d ,r, hM Y ku E k .yp>cj su i tÐj mtC · kj lJ wu E sN . Y lÐêmh.znj v ,;’cj kW . nj t· g H j mW Y ~ straightness. (5)ømd¡ w· ` pW m ;’i nj v mj ;’i nj e ;.tj ;’i nj / tj mhgW · } k· cj mC ’ i hj }k· cj qÒ.tj qÒ.tj \ mhj qÒ.tj q .Yku E mH . znj v ,;’cj kW . nj t· g H j mW Y ~ gentleness. (6)øtp· ` pW mN ’ · lW I rj p r. m gmÐo e kL · ki e l qt· g H j mW Y ~ self reseriction. (7)øaekÒ . Dn· ` pW m hgW · pN Dj eacjdu cj dM · cj v· cj lC tj ti qu ס rI hgW · gL. Y qC I mW Y l elcj v ,gH j mW Y ~ non anger. (8)øawi hÃq.` pW m hgW · p Ru i kj ef: . cj v ,;’cj kW . nj t· ø hgW · p Rui kj l m[ÕJ v ,;’cj kW . njt· g H j mWY ~ forbearance. (9)øK×Ð i ` pW m gW · e acj du cjdM · cj p: Y e l.kDm? j ø el.kDR jd? Ë. · \ pk.rj ø p: Y m pз pW lM ’ tj v ,mqP au i Qu J g H j mW Y ~ austerity . (10)øawi e r.Dn· ` pWm hgW · e sH j s ,gH j mW Y ~ non oppositio. (mÚ)ør.qIøku mÚj~ (r.qI ku m j ß r.qI ku · ø v,lM ’ hj K[ê)~ RU pj × u cj ~ ราศี กุ ม ภ์ . ~ Aquarius. (ku mÚør. qi ) ~ ku m j r . qJ ß ku · r . qJ ~ (øJ ) ølPp·kjp>cjpÐJv,vi~ (esW.·` 137·)~ mey. cjymj, m\mvjtmj,lÁcj~ (øu J ) øluJ~ a kind of beads. (¿kpPk. røguåik.)~ RWY~ (øuJ)øluJ\dcjb·kj~ \dcjb·kj~ lk·kj\dcjb·kj~ lk·kjtY~ gÎitY~ lk·kjgt Îi Y ~ the กํา ไล มื อ .~ a bracelet. (kká $ ß a. w>pkß kåk)~ lkj e k. kj ~ (øu J ) øluJpÒo~ lk·kjtYpÒo~ (øJ ) ølNJs·cjtUhYa.~ eq. k~ ไม่ ม ี โ ศก.~ (m? ) øwi qu k m? j ~ a flower bangle. (pu pF ø wly)~ pnj , lkj e k. kj ~ (esW . · ` 434· ) ~ hMYkuElNJs·cjtUyYpUmHj~ free from sorrow. (ek. nj e dwto hM Y ku E s · cj tU (ni e Q. k)~ su i , ri m j \ Kcj , kcj , qvj ~ mni m? i t j b dH j m . nj f au i t j ~ ek. nj e dwto wi qu k m? ) ~ Name of the divine creative architect, the god who accomplishes every thing. (wi qu ø km? ) ~ wiqu k · ~ wi q ]k’· n tj q .,~ (m)øqtÐjgm[igmÐ.nj~ เนื้ อร้ า ย‚ สัต ว์ ร้ า ย‚ พาฬมฤค.~ a beast (s@ømi g )~ (w>È)~ (w>Èømi g )~ q.,rY ~ (ø· . )øqr.·p>pj~ (esW.·`257·)~ srcjp>pj~ a misdeed, evil (eø.· ) øqtÐjae\p.·~ (esW.·` 145·)~ aK[vj,×HJ,eq. qU~ of prey. deed. mek. cj , mé ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 149ø๑๔๙ø 1 4 9 (m)øqmÚ.;ikjkemL.nj~ (sW·` 234·)~ ภรรยา‚ เมีย.~ wife. (Briy.)~ my.,~ (m)øqmÚ.q:’ikj~ a beloved wife. (piyøBriy.)~ K[sjlHsW.eq.my.,~ (m)øqImj~ (qimjøv,lM’hjK[ê)~ tW’EeKtÐjøtW’Eapuicja\K.p:YpWmpÐ’Yq·Gkm?j~ dN.YT .nj dÐnj K mI q Gá t · pÐ’Y q · G km? j ~ สี ม า‚ เขตกํา หนดในการทํา สัง ฆกรรม‚ สถานที่ ที่ พ ระสงฆ์ ทํา สั ง ฆกรรม‚ โบสถ์ ‚ อุ โบสถ.~ (qI m .)~ an ordination hall. qi m j ~ (m?)øquDm?j~ ;’cjquDm?j~ (qDuJß ;’cjqDuJøv,g,)~ (quDm?øpur)~ qTu·¾miÁ~ (m?)øqum?Tuikj~ qu·mTuikj~ tM·qum?Tuikj~ afL’ikj~ แก้ วผลึ ก.~ cry stal, glass. (fåik )~ (fli k )~ (fåi k øqi l .)~ (k. s)~ flj ~ fnj ~ (m?)øguihjqum?Tuikj~ (esW.·` 128·)~ a cry tal cave. (fåikøguh.)~ fljgU~ (m)øqmC·kjqmC.tj~ qC·kjqC. tj~ qmC·kjqmC. tjsuitÐj~ lkuitjsu i tÐj~ efkjg M·kj qmC · kj q mC . tj su i tÐj~ efkj g M · kj q mC · kj q mC. tj lku i tj su i tÐjbW Y m el. nj ~ lku i tj e fkj gM · kj qmC · kj q mC . tj ~ สัง เวช‚ สลดใจ‚ ทํา ให้ ส ะดุ้ ง ตกใจ.~ is greatly terrified or frightened, is terrified. (q×Ðqti ) ~ Ti t j lnj Á =~ e]k. kj l nj Á =~ ☼øsu i tÐjqC · kj qC .tj gH j dH j tu Y ~ (esW . · ` 484· ) ~ Ti t j l nj Á eq. qeB. RH i q vj \ fsj ¹ ~ (m)øqmC . tj su i tÐj` (esW . · ` 477· ) ~ Ti t j l nj Á eq. si t j RH i q vj \ fsj ¹ ~ (m)øgW i cj q mC . tj to ~ (esW . · ` 476· ) ~ tu n j l é p j l[ kj ~ (m)øefkj q mC . tj tu Y ~ (esW . · ` 482· ) ~ Ti t j l nj Á qvj \ fsj ¹ ~ (m)øefkj d vqmC. tj tu i nj p: Y su i tÐjtu Y ~ (esW . · ` 483· ) ~ eqeB,\fÁcj e]k. kj r k.,~ (m)øqmC . tj d |mo tu i nj p: Y su i tÐjtu Y ~ (esW . · ` 483· ) ~ Ti t j l nj Á qvj \ fsj ¹ ~ (m)øSqmC . tj d |mo p: Y su i tÐjg H j e lwj ~ (esW . · ` 483· ) ~ Ti t j l nj Á \Kcj , m{ ku i l vj , ~ (m)øefkj q mCk · j q mC . tj g H j d H j tu Y ~ (esW . · ` 479· ) ~ Ti t j l nj Á qvj \ fsj ¹ ~ (m)øqmC · kj q mC. tj ku E su i tÐj~ hu J q mC · kj q mC . tj t o su i tÐj~ (esW . · ` 479· ß 480· ) ~ Ti t j lnj Á esqvj ~ Ti t j l nj Á es=~ (m)øqmC · kj q mC . tj t o p: Y su i tÐj bW Y m el.nj r ~ (esW . · ` 478· ) ~ Ti t j l nj Á \Kcj , qu i Á er. kj ¹ ~ (m)ømN ’ · su i tÐj m qmC · kj q mC . tj t o lM ’ i nj au i tj e r.cj ~ K;.j t· g H j su i tÐje ;· qmC · kj q mC. tj t o lM ’ i nj au i tj e r.cj ~ (esW. · ` 478· ) ~ k[J , tu i Á qvj a|mY T i t j l nj Á eq. ×H l u · , RH i k u n j = ~ (m)ømN ’ · su i tÐj m qmC · kj q mC . tj t o lM ’ i nj au i tj e r.cj ~ (m)øp: Y su i tÐjm d,qmC · kj q mC . tjt o lM ’ i nj au i t j er. cj ~ (esW . · ` 478· ) ~ a|mY Ti tjl nj Á eq. si t j RHik u n j = ~ (m)øqmC · kj q mC . tj tu i nj p: Y su i tÐjtuY~ (esW . · ` 479· ) ~ Ti t j l nj Á qvj \ fsj ¹ ~ (m)økÐ’E b dH j q mC · kj q mC . tj tu Y ~ (esW . · ` 481· ) ~ Ti t j l nj Á esapj q vj RHi e q.j ~ (øu · ) øqM.glu·~ (esW . · ` 425· ) ~ qm. ktj } k.Y ~ qM . k,eq.j ~ qM . eKpj e q.j ~ ช่ า งตั ด ผม.~ a barber. (×H . pi t ß Ku rI ) ~ StÐ. qvj ~ (m)øqMicjymj~ qMicjyuimj~ edwtoym~ qMicjym~ ymr. zj~ msË’r. zj~ bv. msË ’ r.zj ~ qM i cj m sË ’ r.zj ~ qM i cj g su i t j ~ พระยม‚ ยมบาล‚ มัจ จุ ร าช‚ พญามัจ จุ ร าช.~ the god who rules over the dead, Yama, King Yama, Death, king of death. (ymß ymør.z)~ ymntj ~ ymmcj , ~ Pluto, eqmcj , ~ 150ø๑๕๐ø150 li Kj g tu E e zN . j (m)økMinj;’cjqMicjymj~ tW ’ E r .‚qñ j qM i cj y mj ~ tW ’ E r .‚qñ j qM i cj g su i t j ~ eqÒ· tY qM i c j y mj ~ eqÒ· tY qM i cj g sui t j ~ kM i n j ; ’cj qM i cj g su i tj ~ ที่ ต ั ้ง แห่ ง ควาาม ตาย.~ Death’s realm. (ymøwi q yß msË ’ øeDy[)~ eqmcj , ×u i c j c · ~ (m)ø;’cjqMicjymj~ ;’cjqMicjgsuitj~ tW ’ E r .‚qñ j qM i cj y mj ~ tW ’ E r .‚qñ j qM i cj g su i t j ~ nrkj ~ ยมโลก‚ โลกของพระยม‚ โลกของคนตาย‚ นรก.~ the realm of Yama, the realm of Death. (ymøD. nI ß ymø r-ß ymøel. kß ym. ly)~ eqmcj , \pvj ~ ymmcj , =el. k~ (øJ)øqZ’icjqtJqnj~(esW.·`248·)~ hard to understand. (duebÔ.D)~qi×uicjKYqvj~ (ø·.)øq:.·\p~ q:.·qMtj~ accurate, true. (qsË ) ~ hutjmHnjqvj~ (mÔ)øqLimÔj~ tN·qLimÔj~ (tN·nimÔjøelwjg,)~ (qLJß tN·qLJøv,lM’hjK[ê)~ สะเดา.~ the margosa or nimb tree (Azadirachta Indica), a Nimb tree or Azadirashta indica, magosa (Azadirachta indica). (ni mÔ ß ari -ß pu si m ס ) ~ tm.~ tm. K> ,~ tm. pcj ~ (eø.· ) øeqL.·~ (y.t¸j e qL . · e }t· t· g H j eqL .· kL ’ cj au i tj tu Y ) ~ (esW . · ` 102· ) ~ pu S u i , eh. cj , tu i Á ku i q . l{cj wtj Ru· k u n j ¹ l. ku n j = ~ (øuJ)øhuJs\mbehkj~ ฅุ ก คาม‚ ขู่ เ ข็ ญ .~ (esW . · ` 137· ) ~ s\m~ s\mbehkj ~ behkj e kL · ~ threatens. (tezZ ti ß q×ÐezZ ti ) ~ |Ki m j , eK[. kj = ~ (øJ u ) øhuJs\mbehkjqMicj~ (esW . · ` 137· ) ~ behkjekL·qMicj~(Dm?dIpnIø3 7 4·)~ (øuJ ) øhuJqL.·bz,~ huJqL.·bz, bg·cjkuEsuitÐj~ huJqL.·bz,suitÐj~ huJqL.·b z,ekL · su i tÐj~ pL . · b z,~ pL . · b z,su i tÐj~ hu J pL . · b z,~ hu J p L . · b z,su i tÐj~ (esW . · ~ 41·ß 180· ß 336· ß 342· ) ~ qL . · b z,~ qL . · /u i tj ~ ปลอบ‚ ปลอบใจ‚ ปลอบโยน.~ gratifies, consoles, inspires with, courage, to pacify, to console, to reassure, comforted, consoling, consolation, to comfort, comforting, to soothe. (a. er. eDti ß q׸yti ß aQ. eqti ß qmQ. eqti ) ~ ×H s j q i Á mj e s=~ (øuJ)øtNhjnhuJpL.·bz,tuY~ (esW.·` 338·)~ consoling. ×HsjqiÁmjeslui¹~ (øuJ)øpL.·bz,tuY~ huJpL.·bz,tuY~ huJpL.·bz,suitÐjtuY~ huJqL.·bz,tuY~ hu J qL . · b z,su i tÐjtu Y ~ hu J q L . · b z,ekL · tu Y ~ hu J q L . · b z,ekL · su i tÐj tu Y ~ (esW . · ` 336· ø 9· ß 340· ß 41· ø 42· ) ~ to reassure, comforted, consolation, comforting. ×H s j q i Á mj e s¹~ (ø·.)øpL.·bz,tor~ (esW.·` 339·)~ to relieve. qkjq. r. resqvjRHieq.j~ (øuJ)øqMikjhuJqL.·bz,suitÐjtuY~ (esW.·` 341·)~ comfort. ×HsjqiÁmjesl[kj~ (ø·.)øqMikjpL.·bz,suitÐjtuY~ qMikjhuJpL.·bz,tuY~ (esW.·` 336·ß 338·)~ to console, comforted. ×H s j q i Á mj e slu i r k.,~ (øuJ)øhuJqL.·bz, bg·cjkuEsuitÐjtuYmà,~ (180·)~ comforting. ×HsiqiÁmjes|pJ,l{ cj~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 151ø๑๕๑ø 1 5 1 7~ b[XZ j g su i tj k yj g mL ’ i cj ø 5øm~ yß yÒß $ y ß y[ß R ¸ Ñ ☼ bi mÔ j l kæ$j b[XZ j g su i tj k yj g mL ’ i cj ☼ øyj øY ø.yj øi yj ø.yÒj ø.y $j øI y j øu yj øI R ¸ Ñ j øu Y ø.Y eøyj eø.yj øu i yj eøy[ j eøY øu O eø.Y bi mÔ j b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{. cj e ;. tj ) ¢p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g suitj k yj g mL ’ i cj ~ k ¢ øyj øY k ¢ ø.yj ø.Y kyj kY Kyj KY syj sY Syj SY åyj åY yjY ;yj ;Y $yj $Y tyj tY Tyj TY
k ¢ øi yj k ¢ øI yj k ¢ øu yj øuY k k k ¢ ¢ ¢ eøyj eø.yj øuiyj eøY eø.Y øu O kI yj ku yj ku Y Ku yj KuY su yj su Y Su y j Su Y å’yj å’Y #’yj #’Y ;’yj ;’Y $u y j $u Y tu y j tu Y Tu y j TuY ekyj ekY eKyj eKY esyj esY eSyj eSY eåyj eåY e yj eY e;yj e;Y e$yj e$Y etyj etY eTyj eTYtI y j Ti y j ek. yj ek.Y eK>yj eKÌ es. yj es.Y eS.yj eS.Y eå.yj eå.Y e#.yj e#.Y e;.yj e;.Y e$.yj e$.Y et.yj et.Y eT.yj eT.Y kuy i j ku O Ku i yj Ku O suiyj su O Su i y j Su O å’i y j å’O #’i y j #’O ;’i y j ;’O $u i y j $u O tu i y j tu O Tu i y j Tu O 152ø๑๕๒ø 1 5 2 pyj pY fyj fY qyj qY hyj hY Èyj ÈY /yj /Y ayj aY li Kj g tu E e zN . j p>yj pÌ f>yj fÌ q.yj q.Y h.yj h.Y È.yj È.Y />yj /Ì a.yj a.Y pI y j pu yj puY fu yj fuY quyj quY hu yj huY È’yj È’Y /u yj /uY au yj auY epyj epY efyj efY eqyj eqY ehyj ehY eÈyj eÈY e/yj e/Y eayj eaY pu i y j pu O fu i y j fu O qu i y j qu O hu i y j hu O È’i y j È’O /u i y j /u O au i y j au O ep>yj epÌ ef>yj efÌ eq.yj eq.Y eh.yj eh.Y eÈ.yj eÈ.Y e/>yj e/Ì ea.yj ea.Y bi mÔ j b[ XZ j du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢p·cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g sui t j k yj g mL ’ i cj ~ g g g g g g g g ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øyj øY ø.yj ø.Y øiyj øIyj gyj gY Gyj GY cC y j cC Y zyj zY z[yj z[Y vyj vY %yj %Y dyj dY Dyj DY nyj nY g>yj gÌ G.yj G.Y cC . yj cC. Y z.yj z.Y z[.yj z[.Y v.yj v.Y %.yj %.Y d>yj dÌ D.yj D.Y n.yj n.Y øuyj øuY eøyj eø.yj øuiyj eøYY eø.Y øuO gu y j gu Y Gu y j Gu Y cC ’ yj cC ’ Y zu y j zu Y z[Õyj z[ÕY v’yj v’Y %u y j %u Y du y j du Y Du y j Du Y n’yj n’Y egyj egY eGyj eGY ecC y j ecC Y ezyj ezY ez[yj ez[Y evyj evY e%yj e%Y edyj edY eDyj eDY enyj enY eg>yj egÌ eG.yj eG.Y ecC . yj ecC . Y ez.yj ez.Y ez[.yj ez[.Y ev.yj ev.Y e%.yj e%.Y ed>yj edÌ eD.yj eD.Y en.yj en.Y gu i y j gu O Gu i y j Gu O cC ’ i y j cC ’ O zu i y j zuO z[Õi y j z[ÕO v’i y j v’O %u i y j %u O du i y j du O Du i y j Du O n’i y j n’O ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i byj bY Byj BY myj mY yyj yY ryj rY lyj lY wyj wY Æyj ÆY b.yj b.Y B.yj B.Y m.yj m.Y y.yj y.Y r.yj r.Y l.yj l.Y w>yj wÌ Æ.yj Æ.Y mIyj rI y j ri y j bu y j bu Y Bu y j Bu Y mu y j mu Y yu y j yu Y Ru y j Ru Y lu y j lu Y wu y j wu Y Æ’yj Æ’Y ebyj ebY eByj eBY emyj emY eyyj eyY eryj erY elyj elY ewyj ewY eÆyj eÆY 153ø๑๕๓ ø 1 5 3 eb.yj eb.Y eB.yj eB.Y em.yj em.Y ey.yj ey.Y er.yj er.Y el.yj el.Y ew>yj ewÌ eÆ.yj eÆ.Y bu i y j bu O Bu i y j Bu O mu i y j mu O yu i y j yu O Ru i y j RuO lu i y j lu O wu i y j wu O Æ’i y j Æ’O ☼ K@j lC tj ☼ (ø.Y ) øa}k’Jsr.Y~ (sW·`128·)~ a special distinguished propery. gu$jaTU,~ (y)øa×Ðr.yj~ huitujmqPkuEgikt.nj (h.* hW·eqcjmà,) huitjmqPkuETk,\p, elH k j lH · cj kwj d ku t j K[Õi t j e lcj lu J l .j elcj bL ’ i kj eh.· | b· qu vj e lcj a .ß Byj ß Byj lC ß eBdByj ø Byj n .n.q.j ø Byj tN h j tN h j q .j ~ อั น ตราย‚ เหตุ ท่ี ทํา ให้ บ าดเจ็ บ หรื อ แตกดับ พัง ทลาย ฉิ บ หายไป‚ เภทภั ย -ภั ย ต่ า ง ๆ.~ calamity , danger. (a×Ðr. y)~ a×Ðr. yj ~ (ø.Y)øam.Y~ (qUpß b[XZnß sNa.h.rmsh.pjeku.·pucj)~ กับข้ าว‚ dishes eaten with rice. อาหารที่ กิ น กั บ ข้ า ว.~ (qU p ß b[ XZ n )~ hcj , ~ hcj , l[.,~ amY h cj l[.,~ pam.YpucjmtkBtÐj~ (esW.·`203· ß 403·)~ h.pjpucjquJam.Y~1 8·~pucjquJam.Y kf[Õnj ~ 2 0· ~ pi @ p>tj qu J a m.Y b[XZ j ~ 2 2 0· ~ rqj a m.Y qW f[Õnj ~ 3 7 6 · ~ (y)øarI yj ~ pU gu i lj a rI y j mpз e q.t.p×ì j ~ mdH j \ db[ j a rI y j m |pY ~ mdH j g kU lj z .ti a rI y j ~ m|pY ~ mpD.nj ~ m|pY e qC . Y ×U q r.· p>pj ~ pU g u i l j m kli g W · D Rj ? el.ku tÐ’i r j tu Y ~ }t’· qpP ’ Ru i q j ø pU gu i l j q pP ’ Ru i q j m pз k[.j ~ พระอริ ย ะ‚ พระอริ ย บุ ค คล‚ เป็ นของพระอริ ย ะ‚ เป็ นชาติ อ ริ ย ะ‚ เจริ ญ ‚ เด่ น ‚ ประเสริ ฐ .~ a venerable or holy man, a holy person. (ari y )~ \mtj e q.~ ari y lU m[Õi , \fsj e q.~ Bu r .,asyHi eq. qU e t.j e k. cj , ~ (y)øalmP.yj~ lm.yj~ a.s.RÑjlm.yj~ lm.yj|z’·~ หมองู . ~ a snake-charmer. (almP . y)~ (ahi ø tu @i k )~ almP . yj ~ (y)øawyjligáagá~(esW.·` 180· ) ~(rm{. cj ti tj ø awY li cj a gá ) ~ \mtj e q. agá > ~ 154ø๑๕๔ø 1 5 4 li Kj g tu E e zN . j (y)ø(y[)øaq·K[jø(rm{.cjtitjøaq·Kyj)~ (aqcjGYøv,lM’hjK[ê)~ a qeKá[ y[j~ öaq·eK[yj÷~ htJkuEbNtjtW’E~ hMYkuEtW’ElMihj~ hMYkuElMihjg $nj ~ tW ’ E dN kj lM i hj g $nj hW · m . nj ~ Ru i hj lM i hj g $nj hW · m . nj ~ et.j g u i tj lM i hj g $nj hW · m. nj ~ pu i cj \ K. tW ’ E dN kj / tj kN . tj lM i hj g $nj hW · m . nj ~ gL ’ i cj g L cj e l. nj hM Y ku E lM i hj g $nj ~ qd¡ > qKá [ . mN ’ · lM i hj qu v ø140~ อสงไขย‚ นั บ ไม่ ถ้ ว น‚ นั บ ไม่ ไ ด้ ‚ มากมาย.~ incalculable, irreckonable, innumerable. (aøq· K[)~ (aøqeKá [ y[)~ öaq· e K[y÷~ aqeKá [ ~ mertW k j × u i c j e q.~ qu v er 140 yH i e q. qKá [ . qd¡ > ~ (y)ø(y[)øa.z.nIyj~ a.z.eny[ j~ öa.z.eny÷~
enyj ~ gkU lj Ku i hj ~ gkU lj | pY ~ อาชาไน.~ a thorough-bred, a marty r. (a.øzv )~ (a.øz. nI y )~ (a.øz. eny[)~ öa. z. eny÷~ a. z. nvj ~ a.z.enyß a.z.nI yj ß a.z.eny[ j } to g kU lj tu nj ø (1)øqI h ` z. di qu i há ~ (2)øht¸ . z. eny[` si cj a . z. eny[j ~ (3)øaQ. z. en y[` eK[· a . z. eny[j ~ (4)øxqB. z. eny[` gL o x qBøgL o } k’i tj a . z. eny[j ~ (5)øpu ri q . z. eny[` }t’· a . z. eny[j ~ (6)øKI $ . qw` tL a RH ×Ðj ~ (y)øa.lyj~ a.lyjsuitÐj~ su i tÐj m eTN nj s pj ~ (esW .· ` 47· ) ~ t$H . meTN nj s pj ~ (alyj ß alY ß alyjsu i tj ß alY su i tj ø v,lM ’ hj K[ê)~ อาลัย ‚ การห่ ว งใย.~ a dwelling, abode, longing, attachment, lust. (a.ly)~ t$H . ~ kpj | ci \ Kcj , ~ tpj s W n j , \Kcj , ~ (y)ø»Â×i yj ~ »Â×iyj »×¡jrIyjmpзskÉ’~ ö»Â×iy÷~skÉ’seq. »e‚ס~ (y)ø»Â×iyjmqunj\pk.rj~ the five organs of sense, viz. eye, ear, nose, tongue and mind. men. ti pXË i  ×i y )~ »e‚ס c> ,p> ,~ (skÉ ’ ß eq. tß G. nß zi wH > ß (y)øskÉ’Â×iyj~ the eye faculty. (skÉ ’ Â×i y )~ skÉ’e‚ס~ (y)ø»Â×i yj ~ »×¡ jrI yj ~ อิ นทรีย์ .~ faculty, sense faculty, of sense. faculty ö»Â×i y ÷~ »eÂ×~ (yß ø.Y ) øxp>yjsN.Y~ (esW.·` 511·)~ m. y.~ guile, magical illusion. มายา.~ artifice, blandishment, (m. y.)~ m. y.~ (y)økpP I yj ~ gpj w j ~ \db[ j g pj w j ~ wt¸’gpj w j ~ gpj w j ku g mI y j t · ~ (arpj s pj q m$ew>h. røgl. nj e w>h. rj K mI q Gá t · r pj s pj s k.)~ กั ป ปี ย์ ‚ สมควร‚ ของสมควร‚ (ใช้ สาํ หรับ สมณโวหาร)~ allowable. (kpP i y )~ apj q vj ~ rhnj , tu i Á a.,apj q vj ~ (eøY ) økerYrm{.cjøkerYkuErm{.cj~ bRurm{. cjmTtjqk. tj~ bRurm{.cjm Ttjqtuitj~ a loud sound. (mh. øn. d)~ qvj,sW. eq. aq·~ (eøY ) økerY r m{.cj ø kerYkuErm{.cjtuY e\dpjdoa.r~ (esW.·` 60·)~ fled away trumpeting loudly . qvj , sW . eq. aq· k u i £ p¹ e\p,=~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (eø.Y ) øker.Y~ ลู ก ข่ า ง.~ a top, a play top. 155ø๑๕๕ø 1 5 5 (kס ’ kß eg@’ß eg@’kß Bmrik .)~ ai m j k[cj ~ k[cj ~ g[cj ~ g[ cj l u · , ~ eB.Álu · , ~ ks.,eq. eB.Álu · , ~ (y)øk.yjbׯj~ zukjk.yjbׯj~ k.ybׯjKmIqGát·~ zu kj gN i cj ~ zu k j gtj gN i c j ~ zu kj g rtj gN i cj ~ กายพัน ธน์ ö กายøยะøพัน ÷ß เครื่ อ งผู ก กายß เครื่ อ ง รัด ตั ว ß รัด ประคดß ผ้ า คาดอก หรื อ เอวของบรรพชิ ต .~ a belt, a board band, a waist-band, waist-band for a Buddhist monk, a girdle, a monk’s girdle, corset. (k. yøbׯ n ß pÛkß kåi b ׯ ß flkø bׯ n ß kåi ø qu tÐß kåi ø bׯ n )~ K> ,pnj , ~ K> ,pnj , ±ki , ~ K> ,±ki , ~ (ø.Y ) økW.Ylb.Y~ kW.Ytm.Ylb.Y ~ (esW . · ` 399· ) ~ lkjeS.cjkuiSkj= ~ (ø.Y)øK:.jsN.Y~ (esW.·` 127·)~ K;.jdMikj~ sinner. yutjm. eq. k[J,~ (y)øgmIyj~ (KmI)~ ภิ กษุ .~ a Buddhist monk. (gmikß gmiyß BikÉ’)~rhnj,~ (y)ø(ø.Y)øskÒjk.yj~ skÒjk.Y~ ös}kjk.yj÷~ ös}kjk.Y÷~ qÒ’ip j pN . nj e zN . j ~ n. yÒ j dbj ~ dku i p j pN . nj ~ qÒ’i p j pN . nj ~ ezN . j ø bu i lj pN . nj ~ k: ’ i p j qÒ’i p j d bj pN . nj ~ จัก กาย (มอญ)ß แม่ ท ัพ .~ a lieutenant general, commamder-inchief, general. (mh.øsmU p ti ) ~ ssj k Y ~ (ø.Y ) øs.js:,q.YeqC.Y×Upv.~ (esW.·` 54·)~ pv. mHkcj,eq.~ (y)øestI y j ~ k[.jestIyj~ estIyjD.tujk[.j~ estIyjgL·D. tuj~ estI y j g L · D.tu j k[.j ~ estI y j g L · D .tu j k[.j } tY ~ gL · D .tu j ~ gL · D .tu j k[.j } tY ~ dN . Y qW g j pU z o ~ dN . Y eRH j e qH j r o g o ~ #.nj m N i Q j m ps½ ’ Y e s½ . j ~ #. nj m N i Q j t · m gpj w j qP e RH j e qH j r o g o ~ dN . Y mN i Qj au i Qu J pU z o ) ~ เจดี ย์ ‚ พระเจดี ย์ ‚ พระสถู ป ‚ ที่ สาํ หรับ บู ช า‚ ที่ เ คารพนั บ ถื อ .~ a sacred depository, shrine. (esti y )~ ösY t[÷~ (TU p )~ öqÐêp÷~ estJ ~ estJ p u Tu i , ~ D. tj e t.j a i m j ~ lU t u i Á aRu i a eq \p’r. eq. arpj ~ lU K pj q i m j , tu i Á pU e z.j r .~ (y)øestIyjTwjtikumÚj~ D.tujeq.jlgucj~ Thāt sok lagung. Shwedagon Pagoda, (ti ku mÚøesti y )~ eRä t i k u m Ú j Bu r .,~ eRä t i g u · Bu r .,~ (y)øDm? e stI yj ~ ¿kr.zjmvj tLv,qMicjDm?estIyjø;’cjh· q. wtIø (ebà . )` eku . · G$i cj qM i c j D m? e stI yj ~ king Dhammazedi, king of the Mon people and king Dhammazedi bell. (Dm? ø esti y )~ Dm? e stJ m cj , ~ (ø.Y ) øv,bNikjsN.Y~ (kir. å)~ sxj,lYeq. kunjqvj~ (ø.Y ) øtl,sr.Y~ tl,sr.Yeg>wjS.Y~ g· > kW.jbimÔj\pcjtW.jmN’·kuEa. k. r ak.Y a r. acC wj m eg>wj S .Y ø g· > a. ;’i n j ; ’i n j v§. v§ . bW Y m ;’i n j l[ lzqu i k j dC I qu i k j qu i k j dC I dC I 156ø๑๕๖ø 1 5 6 li Kjg tu E e zN. j qu i k j qu i k j qI qI qu J s r.Y k[.j } qI m S.Y d ,r,~ elegance, charm, beauty , to เยื้ อ งกราย‚ เดิ น อย่ า งมี ท่ า ทางงดงาม.~ walk slowly and gracefully . (lI l .ß lI È § . ß wi l . qß s. Ru t .)~ t< c j t yj \ Kcj , ~ t< c j t yj s · p yj \ Kcj , ~ (y)øöR ¸ Ñ÷øti t¸i yj ~ ötI R¸Ñ j ÷~ ö tIR¸ Ñ jø mC,q.qn.k[.j ÷~ v, ekW t j mu t j ~ v,mN ’ · e kW t j øv,meRH j e qH j e kW t j mC , bu d¯ q .qn.k[.j ~ เดี ย รถี ย์ (พวกถื อ ลัท ธิ น อกพระพุ ท ธศาสนา‚ พวกถื อ ลัท ธิ อ่ื น)~ an adherent of another sect, a sectarian, heretic. (ti t¸ i y )~ ötI T¤ Ñ ÷~ ötI R ¸ Ñ÷~ ti t¸i ~ (y)øetmIyj~ z.tÒjetmIyj~ พระเตมีย์ .~ (etmiy)~ etmJz. tjet.j~ (øY)øtm.Ylb.Y~ lb.Y~ (esW.·` 399·)~ tm.Yzminj~ prcj~ pRuJ~ ของขวัญ.~ a gift, present. (pÀ. k. rß xpk. ri k )~ lkj e S. cj ~ (ø.Y ) ø]t.Y~ niQy~ kL.YpÐitjarTaDipP>yj×Up>Èi~ word translation from Pāli. a word for (ni Q y)~ ni Q y~ (øY) øt½njet½.Yto~ m×H o ro ~ t½ nj e t½ . Y t o ×H o ro dM · cj ~ t½ nj tN cj dM · cj ~ tN cj t½ nj e t½ . Y ~ tN cj /nj ] k.nj Tu Y dM · cj ~ t½ nj e t½ . Y tpj tN cj là ’ cj epcj k: tj gL kj t qu E dM · cj ~ \g.tj g s.Y f: . Y lwj ~ b[.pj t r, \p,z, K[.Y f : . Y t o ~ เกลื่ อนกล่ น แล้ ว ‚ เรี่ ย ราย‚ เบ็ ด เตล็ ด ‚ กระจาย‚ ระคนกั น ‚ คละกั น .~ covered, filled, crowded. (qm. ki À ) (pøki À )~ ¥pmj , qvj ~ ¾pi , ¥pmj , qvj ~ }kY \ pnj Á qvj ~ p[· Á ×H · Á qvj ~ ______________________________ ☼e;. cj d kH j T wj elC . wj b su i p j v ,;’cj m vj ☼ yW · tI l pu i vj K mI q Gá m vj e ku . · tL p v. mvj t· v ,gmL ’ i cj a o & k[.j ` ap: Y ø ¤¤\pku i hj } t.Y a Bi D .nj p>Èi e ku . · m vj õ õøgek.· a . s. RÑj l i K j m vj ø ¤¤r. mvDm? . sri y õõøø¤¤gu i $j r . mv ni k . yõõømtkj t r,pÐi tj l wj t · g H j ywj Su E v .tj dN . Y ø ¤¤T½ nj e T½ . Y õ õøt· g H j mà , kelcj p elwj g hu i hj pÐ’i n j ø ¤¤t½ nj e t½ . Y õ õøvi k[.j ~ mU l tN · t· g x’pj li Kj mU l et· g H j a. s. RÑj l i K j tL p v. mvj p u O K[ êekH j KN · b dH j l wjø ¤¤t½ nj e t½ . Y õ õørk[.j ~ k. ld>nj sM I sM tj li Kj e t· g H j aY ;i kj pU gu i lj dM i kj q mL ’ J q ti k: n j ea.nj ku E l mi cj l v.tj $· hu i tu j ×U q du i hj qdu i m? j e l.nj e a. nj ku p v.wi wi cj wu i tj wu Y su i tÐj k lH j l fHjdH j q· q yeqL hj pM. qká . su i tÐj tu Y dN . Y ø ¤¤t½ nj e t½ . Y õ õø mU l li Kj m dH j ; .· sM tj a Stj ¿ k×Ðt· g H j pelwj | p· cj qL. Y e T.· ø ¤¤T½ n j e T½ . Y õ õøelwj ×W · ku J r k[.j ~ hu i tu j gH j r sW · D R ? j e mtÐ.kRu $ . lÐêaY ;i kj dM i kj q mL ’ J q m¡ ’ i h j $ · tuY ]qwj ø kÎ e acj du cj ed>qj qL , ed>qj ku aY ;i kj vik[.j ~ nø¤¤\pku i hj li K j g tu E e zN . j ; ’cj m vj r . mvedq qu w À BU m i õ õøwW · qP e ;. cj d kH j pN . cj tu i cj T wj yu E pÐ’i n j l wj p: Y lÐêkN i p j m |pY tu Y ef[· k: ’ i p j z· q wj kl· elM . wj elC . wj tL ’ cj $ .zercj t· zu i cj a .s.RÑj K mI q Gá m vj g ek.· ø ¤¤r. mvDm? . sri y ø gu i $j r . mvni k . yõõø eku . · tL p v. p@i tj m vj t· v ,gmL ’ i cj ×U #.nj z emC . Y ; ’cj a emri k.nj ø U.S.A.$· r ao ~ (KmT em kt· ed>q· qbÔ p>p· win Qtu Be×Ð )~ øp:Y\pkuihjaBiD.nj p: Y g>T.ø(861)øgH j ×W · a .s.RÑj li Kj mW Y dH j e k.nj mW Y kW . nj mW Y B . mW Y a .s.RÑj e ku . · aY ;i kj ` rm{.cjli Kj bM . ø¤¤+Rä r ß premRä r õõøt· g H j v,kL . Y e sL . · pÐi tj bW Y d dH j r m{.cj m vj hW · qM h j r Ttu Y v,kelcj K[êsu tj l wj a tu icj p kti e }t· li Kj bM . ø¤¤+Rä rß premRä r õõøpL n j r k[.j ~ dN. Y t· g H j gW · a Ru J a bcj ×U a .s.RÑj ø ¤\meq. nj õ øp: Y tu i kj p i å ktÐÑ j m vj ;’cj là ’ cj g H j tu Y gW · p elwj b dH j pÐ’i n j n li K j m vj nrm{.cj m vj mà , ø¤¤»I e yH . Y r ß pr ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 157ø๑๕๗ø 157 emeyH . Y r õõøt· g H j e lwj dHjdM · cj D R ? j p I ti e q.mnQj mi p j \ mhj dM · cj lM ’ i n j k.lku J r k[.j ~ (y)øduyj~ duY~ t|m·cj~ pr·cj~ ezN.j~ b[Õ~ old. auieq.~ aqkj}kJ,eq.~ (y)øbL.YezN.jduyj~ (tuEø25·)~ bL.YezN.j~ bL.YduY~ bL.Ypr·cj~ old bachelor. lUp[Õi}kJ,~ (y)øwutjezN.jduyj~ wutjezN.j~ wutjduY~ wutjpr·cj~ an old maid. ap[Õi}kJ,~ (ø.Y)øduigàjdi×ìjkLcjekL.njk.YkN.Y~(duigàjdi×ìjkLcjekL. cjk.YkN.YtuY md,suipjdduikÉjqN. bW Y m el.nj d,qpu i cj y .t¸j K mN kj tY r pj k ewkj pu i tj mhM Y ku E s½ ’ Y e s½ . j e qN hj ] qcj mhW · mW Y ku E a .h.rgN o md,gL . Y } k’i cj ( ]kcj g L . Y ) a.tj s r~ ni Q yj ku E b dcj qC i v ,mW Y tu Y pk.lj gsu i tj r ~ (esW . · ` 151· ø 2· ) ~ ยากไร้ ‚ กํา พร้ า .~ indigent, wretched. (kp$)~ aTJ , k[nj q vj ~ (aTJ , k[nj q vj \ fsj ¹ pu S u i , ×W m j , ku i w tj r q\fÁcj KW k j l kj s W Y l[kj as. a. h. ralu i Á cH . et. cj , s.,l[kj tsj K u e q. n· r · k u i m H J ¹ eq=)~ (ø.Y)ø\db[ ja.YkM.Yy.Y»taYgHj~ (esW.·` 417·)~ akº×jupjaBxsË. kui~ (y)ønxp>yjpv.aY~ (esW.·` 177·)~ by my own power. mimiasWmj,\fÁcj~ (yÒ)ø(y)ø(øY ) øn.yÒj~ (n.yjß n.Yøv,lM’hjK[ê)~ gl. njm·cjgtyM’mNiQj}t’·~ (mNiq[ j}t’·r.·titj×UgmIyjtuY gtyM’t·gHj qd,sutjøn.Yør)~ นาย‚ คํา นํา หน้ า ชื่ อผู้ ช าย.~ rhnj , lU T W k j | pJ , amvj e RH Á tW c j Tv< j e Kãqv< j s k.,~ (yÒ)ø(y)ø(øY)øn.yÒj~ n.yÒjq.~ dkuipjq.~ qÒ’ipjq.~ (n.yj ß n.Y ß n.Y q .øv,lM ’ hj K[ê)~ qÒ’i p j tL ~ zemN . j ~ k: ’ i p j qÒ’i p j ~ tL \ db[j ~ นาย‚ เจ้ า ของ‚ ผู้ เ ป็ นหัว หน้ า ‚ ผู้ จ้ า ง.~ a lord, a master, an owner, a leader, chief. (n. yk)~ eK> cj , eS. cj ~ a}kJ , amç , ~ a}kJ , aKY~ akY a mç , ~ aq{cj ~ qKcj ~ ø mtu p j t o v· c j r o qÒ’ i p j q . msel.· $ .ek.nj q . ×U t ro k ×Ð.rj mN ’ · ku E p Ru i kj tu Y ro m $. b su i p j ku E # . nj hM Y ku E p Ru i kj B yj ku J ~ (Dm? e dqn.ø177· ) ~ (yÒ)øn.yÒjq.kWI~ leader of the (esW . · ` 435· ) ~ qÒ’i p j q .kW I ~ a caravan leader, the caravan. (qkå qt¸øn.ykß qt¸øw>hß qt¸w>høez- k)~ lH v j , ku n j q vj m ç , ~ lH v j , ku n j q vj e K> cj , eS. cj ~ ~ øq.kW I ~ one of traders who carry their merchandise in carts travel in caravans. (qt¸øw>qi k ß qkåqt¸øw>qI ) ~ lH v j , ku n j q vj ~ (y)øk[.j]tyjekN.åjq.~ and the exalted Buddha the highest of all leaders. (yÒ)øn.yÒjdbj~ (n.Ydpjøv,lM’hjK[ê)~ n.Ybuilj~ qMicjbuilj~ eqn. pti ~ qÒ’i p j นายทัพ ‚ นายพล‚ pN . nj ~ dku i p j pN . nj ~ k: ’ i p j qÒ’i p j d bj pN . nj ~ gx’pj bu i lj ~ แม่ ท ัพ ‚ หั ว หน้ า ของกองทัพ ‚ เสนาบดี . ~ a general, a military commander. (eqn.øpti ) ~ ssj qU } kJ , ~ bu i l j K[ Õpj ~ ssj b u i l j K[Õpj ~ bu i l j K[Õpj } kJ , ~ (y $ )øn.r.y $j~ วิ ษ ณุ . ~ edwto b i qì ’ ~ wi q ×u ~ (edwto b I qN ’ øv,lM ’ hj g ,)~ นรายณ์ ‚ Vishnu. (n. r. y$)~ (wi q×u ) ~ bi q ×u i , ntj ~ 158ø๑๕๘ø 1 5 8 li Kj g tu E e zN . j (y)øni k .yj ~ (gek.· ~ bW R à j ~ qhDR ? j ) ~ gek.· K mI mN ’ · ku E D R ? j tu p j q M h j p: Y q . qn. mW Y ehcj ~ gek.· K mI m edà tj D R? j mW Y sW · ~ นิ ก าย‚ หมู่ ‚ พวก‚ หมวด‚ คณะนั ก บวชศาสนาเดี ย ว กั น .~ a collection esp. of the Buddha’s scriptures. (ni k . y)~ ni k . yj ~ aep> cj , ~ ☼ ☼ ☼ r.mvni k .y ☼ (รามั ญ ญ์ นิ กาย‚ รามั ญ ญะนิ กายะ) (Rāmañña Nikaya) p: Y q kÒr. zj K ri -j ö A-D-1863 ÷ gmI y j qi há Gu i È j ( KmI tз l ká . )gmL ’ i c j mN ’ · ku E qÒ’i p j qÒ amÔ g hwtлס . qBÍ. $q. mi e Trj kÎ \p.pj kL ’ cj ; ’cj h· q .wtI ö ;’cj e bà . ÷tu Y du c j qP p y[cj p : Y q I m j k l[.$I ø r~ aeG.gH j ;’cj h· q .wtI g H j eagá li k j t· au p j Du p j lwj r ~ lP . j k elcj mH . eTrj t · wW· nim ×Ðj kÎr cj t L ’ cj $ . k[.j p åi m .RU p j e ku . · p i å ktÐ Ñ j g mL ’ i cj r~ gmI y j qi há G u i È j t · gW · ; ’i kj g L ’ cj k½ cj ti tj × U ; ’cj d gu cj ø su i p j m dr.tj ø ö Madras ÷ør~ ×U g H j su i p j tÒ· qi há Gu i È j ;’cj g wj ø ö Galle ÷ømqkÒ’a×Ðr.yj r ~ eTrj kÎ\ p.pj a . B. wi z y.nס m h.wi h .rp: Y e wli w tÐtu Y pÐ’i n j g u i $ j m vj ø ¤¤r . m v ni k . y õõør~ a.s.RÑj t L g u i $ j wW · p: Y q kÒr.zj ø ö A-D-1870 ÷øöq . q n . ø2 4 2 4 ÷økli g W · t Si p j ]t.mà , ø¤¤q . q n w· q k wi D z qi rI q d¯ m? qU ri y y ti q· G . p ti » ס . q B Í . $ q . mi e T rj õ õør~ a.s.RÑj tL g u i $ j wW · su ti kÎs o a .qW R à j prj a . p: Y q kÒ r.zj K ri -j ø ö A-D-1886- January-29 ÷ør~ ~ p: Y tÒ· qi há Gu i È j ( tÒ· l ká . )et· p: Y k .lpsË ’ pP ×ì j lM’ hj wW · gu i $ j e }t· mtW · g , gu i $ j mh.wi h .rw>qI ß gu i $ j e tzwnw>qI ß gu i $ j a Bygi ri w>qI t · ekL · b¡ n j a .au i t j tu Y sN , gu i $ j t · g H j gu i $ j e zN . j p i mtW · g , gu i $ j e q· ø ö q[ . m ni k . y ÷ß gu i $ j a mrpU r øö am rpU r ni k . y ÷ß gu i $ j m vj r . mvni k . yøö r . m v ni k . y ÷ øt· \p.kåj t o kÐ’E d H j tu i n j k L ’ cj au i t j r ~ qA.cj a .×U t · g H j gu i $ j w nw>qI ö gu i $ j K mI qP d to B .|g’i p j ÷ mW Y tN h j \ K. ×W · $ J r ` Sg, lM i hj K mI q Gá t · hW · g L ’ i c j e kW · e kW · r ~ ~ lM i h j B .eku . · lM i hj q Gá atu i cj s rcj m kli g W · l wj p: Y q kÒr.zj K ri -j ø ö A-D1982 ÷ø ö q . q n . ø2 5 2 6 ÷øt· g H j dH j a tu i cj qM w j w W · au i t j r ~ yM ’ gu i $ j qN . · p Ð’i n j g u i $ j lM i h j B . lM i h j q Gá A-D- 1753 gu i $ j q[. mni k . y 3ß400 11ß474 A-D-1800gu i $ j a mrpU r ni k . y 2ß610 6ß200 A-D-1864 gu i $ j r . mvni k . y 2ß100 4ß900 gu i $ j w nw>qI 162 8ß272 560 23ß134 ¤¤gu i $ j r . mvni k . yõõømvj p u O g H j p: Y ; ’cj qi há Gu i È j e t· /u i n j ×W · \ p.kåj t o ku J e lwj p: Y # .nj g ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 159ø๑๕๙ø 1 5 9 kU l j m vj ×W · mtW · g , ;’cj m vj ß ;’cj e q· ø ( Thailand )øt· g H j ø ¤¤gu i $j r .mvni k .yõõø mvj pu O hW · m W Y \ p.kåj r ~ eTkj ku E d ,ea.nj s u i tÐj e kW · e kW · r mvj ~ p: Y ; ’cj m vj p u O wW · ø¤¤gu i $j r.mvni k .yõõømvj p u O g H j /u i n j r KmI q Gá m vj v ,mS.nj g kU l j t · ekL · su i tÐj pÐi t j \ dhtj a.tj pÐ’i n j dM · cj alu E a qI bM. ø KmI q Gá bM . t· ku J e lwj sN, d,ku E a eK>cj g H j alu E a qI bM . ø KmI q Gá bM . t· nku E su i tÐj m yu t j m .sN . Y mi k j g W · p : ’ E b lu i k j mi k j g W · cC i t j k mL k j e kL · gkU l j mvj t · tu Y hW · ku E a eK>cj t,pÌeT.· lM ’ i n j r ~ p: Y ; ’cj e q· ø ( Thailand )øelwj nnyj q .j wW · ku J r ` d,du cj cC i tj l wjku J tuY ¤¤gu i $j r .mvni k .yõõømvj pu O p: Y ; ’cj e q· q[.m j ( Thai land )gH j eqqj S yM ’ ehcj r ~ nik.yjmqunj\pk.rjmà,gHj v,e;· g H j e r.*øv,mà , nik .yj m qu nj \ pk.rj t· g H j e r.*ø (1)ødI G ni k .yj ~ (2)ømzîi m ni k .yj ~ (3)øq· yu tÐni k .yj ~ (4)øagá u tÐr ni k.yj ~ (5)øKu d¡ k ni k .yj ~ ที ฆ นิ ก าย‚ มัช ฌิ ม นิ ก าย‚ สัง ยุ ต นิ ก าย‚ อั ง คุ ต ร นิ ก าย และ ขุ ท กนิ ก าย.~ the five Collections, namely Digha, Majjhima, Samy utta, Anguttara, and Khuddaka. pXË ni k. ey. eqy[T. dI G ni k .ey. s` mzîi m ni k . ey. s` q· yutÐni k . ey. s` agá u tÐrni k .ey. s` Ku d¡ k ni k . ey. s~ (øY ) ø×UzemC.Y~ แต่ ท่ี ไกล.~ from afar. (dU r .)~ (dU r et.)~ aew,mH~ (øY ) øpqYduY~(esW.·`459·)~ an iron bar, a iron pin. (aey.ød@)~q·eK[. cj,~ (øY)øpqYduY;.Y;.Y~ a red-hot iron pin. e\p. cje\p. cjet. kjeq. q·eK[. cj,~ øqN l wj m tÐ j npqY du Y ; .Y ; .Y g H j |pY q nj r ~ e\p. cj e \p. cj e t. kj eq. q· e K[. cj \fÁcj skÉ ’ pq. dku i Tu i , \Kcj , qvj \mtj = ~ (yÒ)øbin.yÒj~ bin.yj~ edwtomH.bIn.Yø mH.bIn.yÒjø mH.bIn.yj~ พิ นาย‚ พิ นายก์ .~ (y)øwgàIyj~ the great Vishnu. (gzQ)~ mh.bi ×ì Y n tj ~ mN ’ · g ek.· ~ mN ’ · p : Y g ek.· ~ mN ’ · p : Y g au · ~ mN’·p:YbWRàj~ วั คคี ย์ ‚ อยู่ ใ นพวก‚ (wgà i y )~ öwg[÷~ asu RHi q vj ~ (y)øpXËwgàIyj~ mN’·gek.·mqunj~ mN’·p:Ygek.·mqunj~ ป ญั จวัคคี ย์ ‚ เบญจวัคคี ย์ ‚ อยู่ ใน พวกห้ า .~ a group of five. (pXË w gà i y )~ c> ,ey. kj a su yH i q vj ~ อยู่ ใ นหมู่ . ~ having groups. (y)øpXË w gà I yj ~ pXËwgàIyjmqunj~ gmIyjpXËwgàIyjmqunj~ gmI yj p XË w Rj à mqu n j ~ gek.· mN i Q j m qu n j ~ gmI y j m qu n j z ku m bkj a . pÐ’Y w tÐj e kL . nj /u i t j ku k[.j ] tyj k. lk[.j ] tyj d o t i t j qP k[.j aeG. mpÐi t j \ dhtj g L . Y q C I d M · cj D R ? j g H j ø tu Y p L n j ø v,k[.j ]tyj tW · ku E D R? j kL . au i tj ø v,mgW · k lcj p cj mH i cj t wH j e ;.cj D R? j tI l mN ’ · ku pu i vj k[.j ] tyj kL . au i tj ø v,mgW · \ gcj t J D R ? j k u i p j kL . ødH j t L a RH ×Ðj kL . au i t j ~ mN ’ · ku E g ek.· g mI y j m qu n j ) ~ ั จวัค คี ย์ ‚ เบญจวัค คี ย์ ‚ พวกห้ า คน หมายถึ ง พระสงฆ์ ห้ า รู ป ที่ ต ามเสด็ จ ปญ พระพุ ท ธเจ้ า ออกบวช และ ตรัส รู้ ก่ อ นพวกอื่ น‚ มี พ วกแห่ ง ภิ ก ษุ ห้ า .~ the group of five bhikkhus who accompanied Gotama at the time of the austerities, the five brahmins who accompanied Gotama Buddha when he became an ascetic. (pXË w gà i y . Bi kÉ ê )~ pXË w gà J c> , p> ,~ 160ø๑๖๐ø 1 6 0 li Kj g tu E e zN . j (øuY)øpRuikjncjtuY` fe;.cjlMitjtuY` gsuitjncjtuY~ (esW . · ` 257· ) ~ pu t j K tj ¹®cj , ` \ftj ¹ ®cj , ` qtj ¹ ®cj , ~ (ø.Y ) øp:,tM.Yto~ emits fragrance. ( qu g eׯ . w>yti ) ~ qcj,]kê=~ qcj,p< [ · =~ (ø.Y)øem.wjp:,tM.Yto~ diffused and fragrant.(wi t¸Àøqu g ׯ ) ~ emä,p[·Áqvj~ (y)ø|bo e wqI yj ~ |bo e wqI ~ ö|bo e wq[.÷~ (|bosr.Y;’cj~ |boqr.Y;’cj~ (esW.·` 223·)~ prostitute. หญิ ง แพศยา‚ โสเภณี ‚ .~ courtesan, courtezan, harlot, (ewqI ß ewqiy .)~ öewq[.÷~ (g$i k .)~ mi n j , mRä c j ß \pv< j t nj , S. m~ (ø.Y)ømcjbL.Y~ qMtjbL.Y~ ชายวัย รุ่ น .~ a y oung mN ’ · ku E a wyj×U a . yu kj ( 16)qN . · ø su i p j ( 32)qN . · ~ ชายหนุ่ ม‚ man. (m. $wß yu w> )~ lu l cj ~ lu l cj p[Õi ~ (ø.Y)øms.js:,q.YeqC.Y×Upv.~ (esW.·` 254·)~ pv. mHkcj,eq.~ (y)ømN’·pv.msuinjqkuJxp>yjer.cj~ (esW.·` 256·)~ ae]k. cj,kui qi e q. pv.×H Á cj \ pv< j s u · e t.j m U = ~ (ø.Y)øy.Yt~ (y.Yø»t)~ mim~ พ่ อ แม่ . ~ parents, father, Mom and Dad. (m. t.øpi t .)~ ami a B~ mother and (ø.Y ) øör.Yzuinj÷~ (hu · e b.kÉ j r .Yzui nj k[Õi cj pÐ’i nj dM · cj s r.Y tu Y ddH j RUp k.ymdH j a ep>tj m gpj w j k: ’ hj e mL · hW · tJ tu Y }t’· e TNnj su i tÐj p: Y | bo ) ~ 4 3 2· ~ a scented wood. qsj e mä , ~ (y)øel.kI yj ~ (el.kI ø mvj bW kj bM . K[ê)~ mdH j p :YmN i Q j ~ โลกี ย์ ‚ เป็ นไปในโลก‚ เป็ นโลกี ย์ . ~ mundane, worldly . (el. ki y )~ el. kJ ~ lU Ï \fsj q vj ~ (y)øewÈ’rI yj ~ m$i k j sN . m? j d u n j ~ m$i k j m tÐj bà Y ~ m$i k j w · q wÀj ~ แก้ ไ พฑู ร ย์ ‚ เพชรตาแมว.~ a precious stone, lapis lazuli, a beryl, cat’s eye. (ewÈ’ri y )~ ek[. kj m[kj R W Y ~ e]k. cj ~ \pyu i , y.,~ w· q w$j ~ (ø.Y)øqN.YkN·cj~ (esW . · ` 18· ) ~ B.qeagá li kj mu Kj li Kj ø 43 øgH j pin ør)~ öetN . tj e q.j ß etN . tj e q.j k: ’ i p j ø hair pin, hair clip pin. (ekqøqU sI ) ~ S· V H p j ~ S· T u i , ÷~ shawl v,kL . Y l wj ø shawl hair stick pin, pin. (ø.Y)øqN.Ydo~ (70·ß 73·)~ officer. (aDik.rI)~ ar.RHi~ mcj,K[cj,~ (ø.Y)øqN.Ydoklutj~ ผู้ ช่ วยทู ต.~ an attache. (qhs.rI)~ q·Ru·,ar.RHi~ (ø.Y)øqN.YdoklutjpN.nj~ ผู้ ช่ วยทู ตทหาร.~ a military attache. (eqni k ø qhs.rI ) ~ ssj q · ~ ssj q · m ç , ~ (y)øqur. emryj~ สุ ร า เมรัย .~ liquor fermented and distilled. (qu r .øemry)~ öqu r . mY r y÷~ qU r . e mry~ øetM cj qu r . eku . · emryj ø t· tu n j ø (1)øqu r .ømà , gH j dH j qi v ,mKN · nmpз wu i qñ j ( wu i h j ) t· r ~ wu i qñ j ( wui h j ) t· g H j pTu J g x’Y t u Y qZ ’ cj ektj ; .j p lkj e ;· g H j dH j ø qu r . ør~ สุ ร า~ fermented liquor, spirituous liquor. (qu r .)~ qu r .~ qU r .~ ;’cj m vj r .mvedq qu w ÀBU m i 161ø๑๖๑ø 1 6 1 (2)øemryjømà,gHj dH j a rkj v ,mKN · n;.j m pз t wj pÒo kN i pÒo t .lj pÒo q tj | bo t · g H j r ~ ;.j kN i ;.j t .lj ;.j q tj | bo ;.j Rui t j t · g H j du c j e ktj ; .j e ;· ×U t wj e ;· t · g H j tu Y tucj gW p j l wj l · KN · v · c j g W · b½ ê gH j dH j ø emryj ø r~ เมรัย .~ distilled liquor. (y)øemryj ~ arkj ~ qi v ,KN· n pÒo ~ qi d H j ×U pÒo ~ ;.j b½ ê mpTu J g x’Y tu c j g W p j l wj l · ~ ;.j b ½ ê mpTu J g x’Y tu cj g W p j l wj l · tu Y hg· W au p j qZ ’ cj d u c j e ktj ; .j p lkj e ;· $ J ~ เมรัย ‚ นํ้า เมา ที่ ห มัก หรื อ แช่ ‚ นํ้า เมาที่ ย ัง ม่ ไ ด้ ก ลั น่ .~ distilled liquor. (emry)~ ömY e r y÷~ arkj ~ pnj , r vj qsj q J , r vj p[.,r vj qk. r vj tu i Á ku i e p> cj , su spj h pj ¹ £papj e q. arkj ~ øv,mà , qu r .ø5øq.j t· gH j e r.* (1)øpi - øqu r .` qi m gpj wj KN · nwu i qñj(nwu i hj)gH j mW Y ~ (2)øpU w øqu r .` qi m gpj wj KN · nkW . cj g H j mW Y ~ (3)ø]qdni y øqu r .` qi m gpj w j KN · ø mgpj wj f[i nj npu cj g H j mW Y ~ (4)øki À øpP kÉ i tÐø qu r .` qi m gpjwj KN · nkW Y g H j mW Y ~ (5)øqmÚ . røq· yu tÐ` qi m gpj wj KN · naep>tj q mÚ.rtN hj tN hj g H j mW Y ~ øv,mà , emryj ø 5øq.j t· gH j e r.* (1)øpu pF . qew> ` arkj m gpj wj KN · n;.j r qj pÒo mTu J l wj b WYm l· g H j mW Y ~ (2)øfl.qw` arkj m gpj wj KN · n qtj Su m pз q tj bL tj mTu J l wj bW Y m l· g H j mW Y ~ (3)ømu d¡ i k . qew> ` arkj m gpj wj KN · nmpз q tj mu \ d.tj mTu J l wj bW Y m l· gH j mW Y ~ (4)øgu È . qew> ` arkj m gpj wj KN · n;.jk½o Tu J l wj bW Y m l· g HjmW Y ~ (5)øqmÚ . røq· yu tз` arkj m gpj wj KN · n aep>tj q mÚ.rtN hj tN hj m Tu J l wj bW Y m l· g H j mW Y ~ ____________________________ w wì RÚ R? lP l? 8~ b[ XZ j g su i tj k wj g mL ’ i cj ø 25øm~ r R RÒ R¬ g RÑ RW Ræ R y l[ lÊ lW È R¸ R $ l lu ; q h R¸ øgsu i tj k wj ~ ø¤¤qmR¸ j a es.· ß qM R¸ j a es.· õ õø~ (qmt¸)~öqmR¸ ÷~ø¤¤qM hj a es.· õ õøg,~ qøRæ øgsu i tj k wj ~ ¤mi g qI qj ö mi g qI Ræ j ÷ nkætÐj õ ~(mi g qI q )~ömi g qI Ræ÷~ø ¤xpedqj õ ~(xpedq)~ høgsuitj k wj ~ ø¤¤r. zqI hj õõ~ (r.zøqI h )~ ø¤¤wi w> hj õ õø~ (wi w>h)~ ___________________ ☼ (ørøkWkjøyø/> bimÔjø mtW · g , ¤¤ R ß RÑõõø)☼ y (1)ørøkW k j ø yøbi mÔ j ø ¤¤ Rõõøq.j w W· bkj l wj a tu i cj p kti qkÒtøq· ï qÒ’i å j r ~ y (2)ørøkW kj ø yøbi mÔj ø ¤¤RÑõõøq.j wW · bkj l wj a tu i cj tL ’ cj l a. aKu i k j kN . \pew$I a. s.RÑ j m vj t mL . pu O kW kj ø yør~ 162ø๑๖๒ø 1 6 2 li Kj g tu E e zN . j pey. gj tu njø a.s.Ryj~ a.s.RÑj ~ (a. sri y )~ öa.s.R ÷~ öa.s.rÑ÷~ y ekcj k . Rj ~ ekcj k .RÑ j ~ ( k .ri y ) ~ ök.R ÷~ ök.rÑ÷~ y y øwj bi mÔj l kæ$j b[ Xj Z g su i tj k wj g mL ’ i cj ☼ eøwj eø.wj øu i wj øu E ø.wj øI wj øu wj øU wj øwì j ø. wì j ørj ø.rj øR à j ø. R à j øIRjà øU R à j øR¬ j ø Rj $ ø.Rj ¬ ø.Rj $ øI R j ¬ øI Rj $ øU R j ¬ øU Rj $ _ _ _ ☼ øRj Ú øI wì j øI rj øU wì j øu rj øU rj eøwì j eø. wì j eørj eø.rj øu i rj øu E eøR j g eøRj ¬ e ø Rj $ eø. R à j øu i Ràj øuE eø.Rj ¬ e ø . Rj $ øu i R j ¬ øu E øu i Rj øu E $ _ øu i wì j øuE _ øRj ? ø. R?j øRj? øURj? e ø Rj? ø Rj y øRÑj ø. Rj y ø.RÑj øI Rj y øI R Ñj øU Rj y øU R Ñj eø Rj eø. Rj øu i Rj øuE y y y eøRÑj eø.RÑj øu i R Ñj øu E øRW j øRj æ ø. RW j ø. Rj æ øI RW j øI Rj æ ølj ø.lj øI lj ølP j øl[ j ølÊj ølW j ølu j _ ø. l[ j ø. lÊj ø. lW j ø. lu j _ øI l[ j øI lÊj øI lW j øI lu j _ øU l[ j øU lÊj øU lWj øU lj _ eøl[ j eølÊj eølW j eølu j _ eø. l[ j eø. lÊj eø. lW j eø. lu j _ øu i l[ j øu E øu i lÊj øu E øu i lW j øu E øu i lu j øuE ø.Èj øI Èj øU Èj eøÈj eø.Èj øu i Èj øÈj øU RW j øU Rj æ eøRW j eøRj æ øul j øU lj e ø . Rj ? _ eø. RW j eø. Rjæ øuiRj? øu E øu i RW j øu E øu i Rj æ øuE eølj eø.lj øu i lj øu E øuE ø;j ø.;j øI ;j øU ; j eø;j eø. ;j øu i ;j øu E (qmÐJ)ø(¤¤øY r j õ õ)ø~ (w ¢ øY rj _ wY rj)~ (ewr)~ öwY r ÷~ pwY rj~ dkj wY rj ~ ewrj wY rj ~ (wI rj wY rj ) ~ bi mÔ j b[ XZ j p Tm(b[ Xj Z r m{. cj e ;. tj ) ¢p·cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i rj b[ XZ j g su i tj k wj g mL ’ i cj ~ k k k k k k k ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ ¢ øwj ø.wj øI wj øuwj øU wj eøwj eø.wj øu i wj øuE kwj Kwj
kI w j KI w j kuwj kU w j KU w j ekwj eKwj ek. wj eK>wj ku i w j kuE Kui w j Ku E ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i swj Swj åwj wj ;wj $wj twj Twj pwj fwj qwj hwj Èwj /wj awj
sI w j SI w j åI w j I w j ;I w j $I w j tI w j TI w j pI w j fI w j qI w j hI w j ÈI w j /I w j aI w jsU w j SU w j åêwj #êwj ;êwj $U w j tU w j TU w j pU w j fU w j qU w j hU w j Èêwj /U w j aU w j eswj eSwj eåwj e wj e;wj e$wj etwj eTwj epwj efwj eqwj ehwj eÈwj e/wj eawj163ø๑๖๓ø 1 6 3 es. wj eS. wj eå. wj e#. wj e;. wj e$. wj et. wj eT. wj ep>wj ef>wj eq. wj eh. wj eÈ. wj e/>wj ea. wj su i wj Su i w j å’i w j #’i w j ;’i w j $u i w j tu i w j Tu i w j pu i w j fu i w j qu i w j hu i w j È’i w j /u i w j au i w j suE Su E å’E #’E ;’E $u E tuE Tu E pu E fu E quE huE È’E /u E au E bi mÔ j b[ XZj du ti y (b[ XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢p· c j bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g su i t j k wj g mL ’ i cj ~ g ¢ øwj g ¢ ø.wj g ¢ øIwj g ¢ øu w j øU wj g ¢ eøwj g g ¢ ¢ eø.wj øu i wj øu E gwj Gwj cCw j zwj z[ wj vwj %wj dwj Dwj nwj bwj Bwj mwj ywj rwj lwj wwj Æwj g>wj G. wj cC . wj z. wj z[. wj v. wj %. wj d>wj D. wj n. wj b. wj B. wj m. wj y. wj r. wj l. wj w>wj Æ. wj gI w j GI w j cC I w j zI w j z[I w j vI w j %I w j dI w j DI w j nI w j bI w j BI w j mI w j yI w j rI w j lI w j wI w j ÆI w j gU w j GU w j cC ê wj zU w j z[ êwj vêwj %U w j dU w j DU w j nêwj bU w j BU w j mU w j yU w j RU w j lU w j wU w j Æêwj egwj eGwj ecC w j ezwj ez[wj evwj e%wj edwj eDwj enwj ebwj eBwj emwj eywj erwj elwj ewwj eÆwj eg>wj eG. wj ecC . wj ez. wj ez[. wj ev. wj e%. wj ed>wj eD. wj en. wj eb. wj eB. wj em. wj ey. wj er. wj el. wj ew>wj eÆ. wj (qmÐJ ) ø b[ XZjdutiy(b[ XZjrm{. cjezN.j)t·wW· gu i w j gu E Gu i w j Gu E cC ’ i w j cC ’ E zu i w j zuE z[Õi w j z[ ÕE v’i w j v’E %u i w j %u E du i w j du E Du i w j DuE n’i w j n’E bu i w j bu E Bu i w j BuE mu i w j mu E yu i w j yu E Ru i w j Ru E lu i w j lu E wu i w j wu E Æ’i w j Æ’E
164ø๑๖๔ø 1 6 4 li Kj g tu E e zN . j qd,qmÐJ e ktj vi r ~ qmÐJ gW · ø (g)ømW Y m tu Y mà, eqM qj b[XZ j du ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) gmL ’ i cj tN hj qA. cj t· g H j e lwj el.Y qW . to r ~ tL ’ cj l a. tu p j v · cj ø (g)øfau i t j r ~ bi mÔj \ pcj tu nj ø ög ¢ øuiwjß øuE อื อ _ guiwjß guE~ กื อ ÷~ (guElhuEto)~ ________________ ☼ K@j l C t j ☼ (l)øakuqlj~ akuquilj~ pW m ku E fu i lj hW · d ,r, mdH j mW Y h .nj e ku . · e d>qj ~ pW m zu i n j ku E fu i lj d du i kÉ j m dHjmWYh .nj e ku .· e d>qj~ ku qu i l j hW · e qcj~ hW · e qcj ku E ku qu i lj ~ p: Y g L · cj hW · d ,r,~ dH j q r.· p>pj ~ s: , a. ×U mC ’ i lj ~ pW m yu t j m .~ อกุ ศ ล‚ ในทางที่ ไ ม่ ดี ‚ เป็ นบาป‚ เป็ นอั ป มงคล‚ ความชั ว่ ช้ า .~ demerit, A d j . unwholesome. (aøku q l)~ aku q u i l j ~ ku q u i l j m hu t j q vj ~ (l)øakuqljkm?j~ akuquiljkm?j~ km?jdMikjp>pmyutjm.~ k el.nj m yu tj m .~ pW yu tj m .~ ed>qj ~ qr.· p>pj ~ อกุ ศ ลกรรม‚ กรรมชั ว่ ‚ การทํา ชั ว่ ‚ ความชั ว่ ร้ า ย‚ โทษ‚ บาป.~ unwholesome action, evil deed. (aku q løkm? ) ~ aku qu i l j k · ~ (l)øakuquiljsuitÐj~ จิ ต .~ immoral su i tÐj m dH j a ku qu i lj mtW · g , lP . j p er· lP . j y u t j m .~ อกุ ศล consciousness. (aku q løsi tÐ)~ aku q u i l j s i t j ~ (l)øakuquiljestqikj~ immoral consciousness property. (aku q løestqi k )~ aku q u i l j e stqi k j ~ (l)ø(wì)øakuquiljz.wìj~ apperception. (akuquiljzoøv,lM’hjK[ê)~ immoral (aku q løzwn)~ aku q u i l j e z.~ (l)øakuqu i ljwipkjsuitÐj~ aku q lwi p kj su i tÐj ~ su i tÐj m elpj kÐ’E b dH j ku E wip kj hW · S.Y ø fu i l j hW · S .Y ~ consciousness which is the result of evil (due in former birth). (aku q lwi p>køsi tÐ)~ aku q u i l j w i p>kj s i t j ~ (l)øakuquiljmUlj~ akuqlmUlj~ tN · Rui h j t· mU l aku qu i lj ß Ru i hj tN · t· mU l aku qu i lj ß Ru i h j kN k j t· a ku qu i lj ß qZ ’ i c j p>dkt·Rui h j a ku qu i lj mN ’ · p i \ pk.rj mtW · g, el. B ed>q eku . · em. h (el.BmU lj ed>qmU lj eku .· em.hmU lj ) ~ อกุ ศ ลมู ล ‚ รากเหง้ า แห่ ง ความชั ว่ มี ส ามประการ คื อ โลภะ โทสะ และ โมหะ เรี ย กสามัญ ว่ า โลภ โมห์ โทสัน .~ unwholesome root. (aku q lømU l )~ aku q u i l j m U ~ aku q u i l j = ae\Ka\msj ~ (r )øakÉ rj ~ akÉr~ makÉrj~ mliKj~ a character, letter. (akÉ r )~ öakær÷~ (akÉrjmà,gHj อั ก ษร‚ อั ก ขระ‚ ตั ว หนั ง สื อ .~ akÉ r .~ s. lu · , ~ wÀø(41)øgmL ’ i c j mN ’ · t · e ;· ( a)t· g H j /u i n j a . su i p j p i å ktÐÑ j p i ku J e lwj hu i tu j e;· h gW · hu t j yu t j au i t j a . si akÉ r j mà , r)~ (\pku i hj q d¡ e Bdqgá h ø12· ) ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 165ø๑๖๕ø 1 6 5 (øu E ) øagáduE~ e]q.tj~ tie]q.tj~ tiagáduE~ tigehagáduE~(qd¡eB dqgá h ø82· ) ~ ซี เ มนต์ ‚ ปู น ซี เ มนต์ ‚ ปู น ขาว.~ cement. plaster, mortar, a coating of plaster over brick. (wzI r øsu À ß elp)~ agá e t~ nrpet~ (l)øagáulim.lj~ อังคุ ลิ มาล.~ Angulimala. (agá u li m . l)~ agáulim. l~ (w)øacCwj~ (esW.·` 1 0 1·ß 172·)~ az~ pW~ aKuikj~ aluikj~ aluikjaz~ nyjpk. r~ bi mÔ j \ pcj ~ a.k.r~ ak.Y a r.~ ak.Y a r.mkÐ’E d H j bW Y m bbW Y ku E gN p jsuitÐj pM i k j su i tÐj pW m qP tN h j tN h j q .j m pз pW m eb½ k j m tÐj d vi kj k : ’ i p j D v· k jk· ~ อาการ‚ ท่ า ทาง‚ กิ ร ิ ย า‚ มรรยาท‚ มารยาท.~ manner, aspect. (a.k.r)~ a|Kcj , ar.~ amU a r.~ (r )øati g mÚIrj ~ qZ’i®jk:cj~ qZ’ihjel.nj~ qZ’ihjgNkjel.nj~ ลึ กยิ่ ง‚ ลึ กสุ ดยั ง่ .~ profound, aby smal. very (ati ø gmÚI r ß ag>D)~ ati g mÚJ ~ alW n j n kj q vj ~ ( R)øaDi ki u Rj~ ky[.njdw>tj~ $ $ eqW k j zu E w>tj g>tj ~ eqkj zu E d H j k y[.nj ~ wi w>dj e qW k jzu E eku . · r cj qÒ· ~ ed>qj ~ amH ’ gbu D j g l. nj ~ อธิ ก รณ์ ‚ โทษ‚ คดี ‚ ความ‚ ข้ อ พิ พ าท.~ a quarrel, quarrelsome, dispute, a controversy . (aDi ø kr$)~ aDi k Ru $ j , ~ a\ccj , aKu · ~ (r )øabÚ ×Ð’irj ~ ap: Y ~ mlu p j lM i h j a p: Y ~ mkÐ’E d H j p: Y a p: Y ~ mkÐ’E d H j p : Y a p: Y z ku ~ mkÐ’ E d H j p: Y a p: Y q×Ð.nj z ku z ku ~ qW g j a p: Y ~ v,mlu p j l M i h j a p: Y ~ อั พ ภั น ตร‚ อั พ ภั น ดร‚ ส่ ว นใน‚ ภาย ใน‚ ท่ า กลาง‚ ชื่ อมาตราวัด ในบาลี ราว ๗ วา.~ inside, interior, internal, inner. ( a bÚ ×Ð r ) ~ ö a B[ ×Ð r ÷ ~ abÚ ×Ðr~ atW c j , ~ atW c j , Ï\fsj e q.~ ku i y j tW c j , Ï\fsj e q.~ atW c j , wcj e q. qU ~ (qmÐJ)ø(mWYabÚ ×Ð’irjgHj (R? )øaBiDR?j~ พระอภิ ธ รรม.~ mN ’ · bN tj ø 2 8 øht¸j r )~ mN ’ · bN tj ø 7øfi h j r ~ the higher doctrine, the further doctrine. (R? ) øtCYaBiDR?j~ (tC Y gi tu w Qj e pcj ) ~ Buddhist Lent). doctrine, a transcendental (aBi D m? ) ~ öaBi D r? ÷~ aBi D m? . ~ Abhidhamma Day (End of the (aBi D m? ø di w qß p mktÐi k .pu À m.)~ aBi D m? . enÁ~( R)øam.t[ jn.yÒjbis. Rj~ (esW.·` $ $ (l)øarhtÐfuilj~ fuilj mtW·g, 54· ) ~ tr.,Su · , \ftj e q. amtj } kJ , ~ pW m a. su i p jlAi å j d tu Y dH j tL a rh×Ðj (tL a RH ×Ðj ) ~ อรหัต ผล‚ ผล คื อ การสํา เร็ จ เป็ นพระอรหัน ต์ . ~ the fruition of Arahantship. (arhtÐøfl)~ arhtÐfu i l j ~ (r )øawuirj~ lwuirj~ lW’irj~ (awu E ß lwu E ß lW ’ E ø g,)~ lwu i rj m |pY ~ lW ’ i rj m |pY ~ l. Bj ~ l. Bj p rY ~ l. Bj p rY p À.~ l. Bj tM . Y p À.~ \db[ j Ku i hj ~ \db[ j p rY ~ \db[ j mRu Y s H j e ktj ~ dÐ’Y f u i l j m kli g W · ~ พร‚ ของดี ‚ ของที่ เลื อ กเอา‚ ของประเสริ ฐ .~ a boon, blessing, favo(u)r. (wr)~ Su ß Su l . Bj ß Su l . Bj p $.ß Su \ mtj ~ ølW’irj kW.njezN.jdË.·ø(l.BjkW. njezN.jdË.·øqMicjkuEr)~ 9 0· ~ 166ø๑๖๖ø 1 6 6 li Kj g tu E e zN . j (r)økligW·lwuirj~ kligW·lW’irj~ kli g W · l .Bj ~ kli g W · l wu i rj tu Y r ~ kli g W · lW ’ i rj tu Y r ~ kli g W · l .Bj tu Y r ~ received as a boon. (wrøld¯ ) ~ (ld¯ ø wr)~ Su ku i r qvj ~ Su r |pJ , qvj ~ (r )økuElwuirj~ kuElW’irj~ kuEl.Bj~ (wrød)~ การให้ พ ร.~ conferring a boon. (wrød>yI ) ~ Su k u i e p,qvj ~ (r )øpWmkuElwu i rj~ pWmkuElW’irj~ pW m ku E l . Bj ~ การให้ พ ร‚ การให้ บาํ เหน็ จ .~ the granting of a boon. (wrød>nß wrøpP d>n)~ Su keiu p,\Kcj , ~ Su e p,\Kcj , ~ (r )øpWmguicjektjlwuirj~ pWmguicjektjl. Bj~ (wrøgà h $)~ SukuiyU\Kcj,~ (r )øö R ÷øöRÑ÷øa.qrj~ öa.qRj~ a.qRÑj÷~ pWma.qrj~ qWgjd, y y a.qrj ~ gpj w j a .qrj ~ eTkj ku E a .qrj ~ etM cj tM hj dH j wi e qq ebL t j ×U p kti q . mvDm? t .~ (lP K[êøaqrj ø vi ` a.qrj ø ehcj e r.cj ) ~ อั ศ จรรย์ ‚ น่ า อั ศ จรรย์ . ~ a wonderful, wonderful thing, marvellous, surprise, amazement, a wonder, astonishment. (as¦rß as¦ri y ß aes¦r)~ öa.qË y¤ß a.qË Rß a.qË r Ñ÷~ a< · ] q~ a< · ] q\Kcj , ~ a< · ] qsr.~ a< · ] qapj q vj ~ a< · ] qBW y j ~ y (r )øaqU rj ~ edwtoaqUrj~ edwto m yu tj m . hi n j bi n j dM i k j p>pmà , yM ’ aqU r j g kU l j a m×u Q j ( am×u q[ j ) mdH j q ]t’ku e dwtto t· ) ~ อสู ร ‚ เจ้ า แห่ ง ความชั่ วร้ ่ า ย‚ อมนุ ษ ย์ พ วกหนึ่ ง เป็ นศัต รู ต่ อ เทวดา.~ an Asura, Titan or fallen angel. (aqu r )~ aqu r .~ aqu r . ntj ~ aqu r . mvj e q. yu t j vrgU ) ~ Sr. wnj ~ eS,Sr.~ eS,qm.,~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (w)øa.s.RÑ jqwjzIwk~ qwjzIwk~ celebrated phy sician. หมอชี ว ก.~ 167ø๑๖๗ø 1 6 7 name of a (zI w k)~ zI w kSr.~ (w)øqwj}t’·~ a doctor. øqwj|bo~ a lady doctor. (w)øa.×uB.wj~ a.×uBo~ aes.·a.×uB.wj~ aes.· q tÐi ~ aes.· qtÐi a . ×u B . wj ~ aes.· q tÐi m pÐ’Y ku E m . nj ~ »d¯ i ~ }kI zH j ~ »d¯ i a . ×u B . wj~ }kI zH j a. ×u B . wj ~ »d¯ i } kI zH j a .×u B .wj ~ อานุ ภาพ‚ อํา นาจ‚ ฤทธิ ์ เ ดช‚ ความกล้ าหาญ‚ ความยิ่ งใหญ่ .~ power, glory , supernatural power, faculty , might, majesty . (a. ×u B . w)~ a. ×u e B.j ~ |pJ , es×u i c j e q. asW m j , ~ asW m j , qtÐi ~ tnj , Ku i , ~ ölP ÷ øöa.yuklPj÷~ (a.yu kpPj)~ bN tj k .ldtnj a .yu kj~ tW ’ E k .ld tnj a . yu kj ~ bN tj tW ’ E a pu i cj a \K. k. ldtnja . yu kj ~ อายุ ก ั ป ปะ.~ duration of life. (a. yu ø kpP ) ~ öa.yu k lP ÷ ~ a. yu k pj ~ aqkj t mj , ~ (r )øa.h.rj~ sN a.h.rj~ ezW . · m a. h. rj ~ sN ~ sN a . h. r~ pu cj kW . cj sN อาหาร.~ food, victuals, nourishment . (a.
(l)ø»×¡KIlj~ Su»×¡KIlj~ dmu cj t rcj ~ \pBu i g j t rcj ~ tu i cj t rcj ~ dyu i cja tH j ~ atH j S u » ס KI lj ~ (dyu i cj ø tu i cj ø p: Y t rcj ; ’cj ~ dyu i cj ø tu i cj ø mu Kj t rcj ; ’cj ) ~ zu E t rcj ~ (Su zu E t rcj lP . j q M w j g H j v,ek.j ø dmu cj t rcj ß \pBu i gj t rcj ø r)~ เสา หรื อ หลัก หน้ า ประตู เ มื อ ง‚ หลั ก เมื อ ง‚ เสาเขื่ อ น‚ ธรณี ป ระตู (ไม้ ก รอบล่ า ง ของประตู เรี ย ก ธรณี ป ระตู ) .~ a pillar in front of a city gate, a post in front of a gate, a post or pillar at city gate, a door-post, a threshold, a large slab of stone let into the ground at the entrance of a house, a large slab of stone on threshold. (»×¡ ø KI l )~ ö»‚ס kI l ÷~ (¿qi k .ß ¿Èkß xm? . r)~ t· K> ,tu i c j ~ t· K> ,Ku · ~ (r )øöR ÷øöRÑ÷øö»IqW’irj÷~ ö»×¡jqW’ iRj ø»×¡jqW’iRÑ j÷~ y y ö»Â×j qW ’ i Rj ø »Â× j y qW ’ i R Ñ j ÷ ~ (»Qr)~ (alu E a qI ) ~ (»I qW ’ i r j a lu E a qI ) ~ ö»×¡ j q W ’ i RÑ j a lu E a qI ÷ ~ (pW m gW · » ס j qW ’ i R Ñ j a lE u a qI ~ pW m gW · » Â×j qW ’ i R Ñ j a lu E a qI ) ~ (tL ~ tL v ,~ n. yÒj ~ n. yÒj v,~ n. yÒj q .~ ddH j v ,mN ’ · » ס j qW ’ i RÑ j alu E a qI ~ ddH j v ,mgW · » ס j qW ’ i R Ñ j ø gW · » Qrø gW · a lu E a qI ) ~ การปกครอง‚ อํา นาจบารมี ‚ การนํา , ความเป็ นอิ ส ระ‚ ความเป็ นใหญ่ ‚ ความเป็ นเจ้ า ‚ ความเป็ นเจ้ า เป็ นใหญ่ ‚ ความยิ่ ง ใหญ่ . ~ lordship, leadership, sovereignty, domonion, supremacy. (»Qr)~ ö»I qW r ÷~ (»Q ri y )~ öaY qW y¤÷~ öaY qW R Ñ÷~ (a. Di p sË ) ~ öa. Di p t[÷~ (»×¡ i y )~ ö»Â×i y ÷~ asu i , r\Kcj , ~ qKcj a \fsj ~ aq{cj q Kcj ~ eK> cj , eS. cj a \fsj ~ eK> cj , eS. cj m H ’ ~ mcj , a\fsj ~ aK[Õpj a K[. a. $. pu i c j ~ ¤¤»I qW ’ i r j õ õøwW · kL ’ cj × U \ pku i h j q kÒtøq· ‚ qÒ’i å j mà , ø¤¤ö»I qW r ÷õõør~ ¤¤»×¡ j qW ’ i Rj ß »Â×j qW ’ i Rj ß »×¡ j qW ’ i R Ñ j ß »Â×j qW ’ i R Ñ j õ õøt· wW· kL ’ cj ×U \ pku i h j y y qkÒtøq· ‚ qÒ’i å j m à , ø¤¤öaY qW y¤÷ß öaY qW rÑ÷õõør~ 168ø๑๖๘ø 1 6 8 li K j g tu E e zN . j (r )øv,mgW · » I q W ’ i rj a lu E a qI ~ v,mgW · » ס j q W ’ i R Ñ j alu E a qI ~ v, mgW · » Qralu E a qI mgW · pu i cj | pI sM i n j \ pm. nj l wj z nj g mL ’ i cj ~ tL ~ v,ezN . j g W · a lu E a qI ~ qÒ’i p j tL ~ k: ’ i p jqÒ’i p j ~ n. yÒj s .~ s. q· k j ~ v,mdH j e zN. j ~ znj m dH j e zN . j ~ n. yÒj v ,~ tL v ,~ qM i cj n . yÒj ~ tL ti ~ ผู้ เ ป็ นใหญ่ ‚ ชนเป็ นใหญ่ ‚ พระเจ้ า แผ่ น ดิ น .~ a lord, ruler, chief, king. (»Qr)~ ö»I qW r ÷~ asu i , rqvj ~ aq{ cj ~ mcj , ~ öRÑ÷øpuivj t qu i Kj » ס j qW ’ i RÑj z ku ~ (esW . · ` 466· ø 507· ) ~ pu i vj h . nj\ db[ j r tì j z ku ~ one’s own enjoyment. (qeB. g)~ mi m i = svj , si m j ~ ( R )øxd>hu i R j ~ $ $ pey. gj ~ ö\pey. gj÷~ pyu i g j ~ ö\pyu i g j ÷ ~ bi mÔ j \ pcj ~ qkj qI ~ q. Dk~ pW m rcj t L ’ cjpÐi t j ~ bi mÔ j \ pcj m gpj w j r cj t L ’ cj p Ði t j ×U p i å ktÐÑ j p i ~ อุ ท าหรณ์ ‚ ตั ว อย่ า ง.~ example, an instance. (xd> hr$)~ xd>hRu $j ~ pu·s·~ øpi ! k tÐ y e t . (r )øxpk.rj~ an x d¯ ri tW . a .h ri t bÔ ×Ð i x d>h r $· ~ ekL . nj /u i tj ~ ekL . nj /u i tj x pk. rj ~ ekL . nj /u i tj | mi \ mnj ~ (esW . · ` 190· ß 191· ) ~ gu $ j x pk. rj ~ pW m ekL . nj /u i t j x pk. rj ~ pW m qP x pk. rj ~ pW m xpk. rj qP ku E gu $ j ~ pW m ekL . nj/u i t j x pk. rj wIr j p r.~ pW m ekL . nj /u i t jwIr j p r. xpk. rj ~ pW m ekL . nj /u i t j x pk. rj | mi \ mnj ~ pW m |mi \ mnj e kL . nj /ui t j x pk. rj ~ ทํา ความอุ ด หนุ น ‚ ความอุ ด หนุ น ‚ การช่ ว ยเหลื อ .~ services, help, assistance. (xpker. ti ) ~ (xpø k. r )~ lu p j e kº ,=~ ek[,zU , £p\Kcj , ~ lu p j e kº ,emW , \mê\Kcj , ~ (r )øxps.rj~ (zercj ~ mvnj ~ ]kpj ~ aSu i k j a vnj ~ #. nj m dH j z ercj ~ pW I pW ê ~ wu t j du i q j ~ pW m egtj e gcj p: Y z ercj ~ DR ? j m dH j z ercj a pP n .~ mSu i k j ~ mvnj ~ m]kpj ~ mdH j z ercj ~ mgecC cj p : Y z ercj ) ~ อุ ป จาร‚ การเข้ า ใกล้ ‚ ที่ ใ กล้ ‚ ชาน‚ บริ เ วณรบ ๆ.~ precincts, environs, neighbourhood, vicinity . (xpøs. r )~ xps.~ anJ , an.,~ anJ , \fsj e q. arpj ~ nJ , eq.~ øxps.rjømà,gHj pq.j e r.* hu i tu j m vnj mSu i k j v nj ku E a pP n . z[. nj e t· tu Y x ps.rj mà , er.cj ` hu i tu j m dH j z ercj mvnj ku E m gà j tu Y xps.rjmà , yM ’ er.cj ~ ømUtupjpM.er.*v·cj#.njmdHjzercjkW .njgHjø¤ ¤ x p s .rj kW .njõ õ ø rov,mek.jkuJ` #.nj mdH j z ercj ; ’cj g H j ø ¤¤x p s .rj ; ’ cj õõøro v ,mek.j ku J ` v· cj q .j g H j r z.wj ì ( zo ) du t i y mr×u k j ku />wW · hu i tu j m dH j z ercj a pP n .tu Y xps.rj mà , r~ øa ×u e l .m j ø gHj hu i tu j m vnj ku E a pPn .el.nj tu Y xps.rj ø g,hW · g W · ~ p: Y a r.wW · hW · eqC . Y e l.nj hW · Su i k j v nj e l.nj g H j mà , øx p s .rj ø er.cj ~ hu i tu j g H j r z.wì j ( zo ) du t i ymr×u k j ku />t· gH j x p s .rj ø mKu t j K o yM ’ er.cj ~ (D m? dI p nI ø6 2 3· ~ 4 4 2 · ~ 4 6 8· )~ (r )øxps.rjkW.nj~ g>mUps.rj~ (#. nj m dH j z ercj kW . nj ~ #. nj z ercj kW . nj ~ g>m eKtÐj ~ tW ’ E e KtÐj kW . nj ) ~ คามู ป จาร‚ อุ ป จารแห่ ง หมู่ บ้ า น‚ เขตบ้ า น.~ village domain, a domain, outskirts or entrance of (g>mU p s. r)~ (g>møekÉ tÐ)~ RW . xps.~ RW . nJ , arpj ~ g>meKtj ~ a village. (r )øxps.rj ;’cj~ #. njmdHjzercj;’cj~#. njzercj;’cj~(ngRU ps. r)~¾miÁmHnJ,eq. arpj~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 169ø๑๖๙ø 1 6 9 (q)øxpedqj~ nyj x pedqj m kL ’ cj ×U a .s.RÑj t mL . gmL ’ i cj ~ nyj kY x pedqj m rcj tL ’ cj kL ’ cj aSkj S kj m sN hj T½ , atu i cj e lM cj e qN . wj ku i p j kL . ~ xpedqj a esnj a Skj m edà tj b kj kL ’ cj ×U e p>r.$a.s.RÑj t mL . gmL ’ i cj ~ eqN . wj x pedqj ~ sN hj T½ , nyj ~ อุ ป เทศ‚ ชี้ แ จง.~ pointing out, a rule, law, instruction, direction. (xpedq)~ xped~ (l)øxpPlj~ xpP’ilj~ xpP’iljlmË·kj~ ls·cj~ qd¡ >qKá [ . mN ’ · ku E lM i h j qu v ø9 8 øm~ อุ บ ล‚ บัว สาย‚ สัง ขยา.~ the blue water-lily, the blue lotus (Nymphaea Stellata, Nymphaea Cyanea), one of the high numerals, 10,000,000 1 4 or 1 followed by ninety-eight cyphers . (xpP l )~ (nI lu pPl )~ (»×¡ I w r)~ xpPl ]k.~ ]k. Vu i ~ pdu m . ]k. Vui~ ku m u \ d. ]k. ~ qu v er 98 yH i e q. qd¡> qKá[ . ~ (r )øk×Ð.rj ~ ök.×Ð.rj÷~ k×Ð. r~ (tro k ×Ð. r j ~ tro qZ ’ i c j q a.~ tro qZ ’ i cj v,qa.~ tro qZ ’ i cj e kL . · a . m. nj ~ tro q Z ’ i c j v ,kli e l. nj e kL .· a . m.nj ~ tro kW . j w>tj ~ tro a . w>tj ~ tro w>tj g>tj ~ tro hW · m W Y ku E ; .j ~ tro m gL . Y ; .j w>tj ~ |g’i p j ~ |g’i p j t ro k ×Ð. rj ~ w>k×Ð. rj ~ #. nj | g’i p j l C ’ )~ กั น ดาร‚ ทางกั น ดาร.~ a desert, difficult road, difficult to pass/ to go, a wilderness, scarcity, famine. (k×Ð. r)~ ök. ×Ð. r÷~ forest, k×Ð.~ k×Ð. r~ KrJ , KY ~ KY e q. KrJ , ~ qW . ,×u i c j K Y q vj ~ ti t j S i t j e q. et. arpj ~ (r )øk×Ð.rj bÐI~ trok×Ð.rj bÐI~ mRu k×Ð.rj~ ggá bÐI ~ ¾gi p j bÐI ~ #. nj hW · m W Y ku E ; .j ~ #. nj m gL . Y ; .j w>tj ~ #. nj w>tj g>tj ; .j ~ #. nj m kH j z tj ~ มรุ ก ั น ดาร‚ ทะเลทราย‚ ท้ อ งที่ อ ั น กว้ า งใหญ่ ซ่ึ ง เป็ นทราย, แดนกั น ดาร‚ ที่ ก ั น ดารนํ้า .~ a sandy waste, a sandy desert. (mRu ø k×Ð. r)~ (qi k t.rv)~ qY k ×Ð. r~ qY e t.~ ermyH i e q. arpj ~ e\K. kj e qyemn)~ a.,}k’i , m.nj t kj ~ (l)økmÔ lj ~ y.t¸jkmÔ lj~ (kmÔ l j m kÐ’E d H j ×U t eq.j q tW j ~ y. t¸j t eq.j q tW j ~ y. t¸j m tu t j l wj n teq.j q tÐj ~ y. t¸j m gpj w j KN · l wj n teq.j q t~ j m pз t eq.j qu E ) ~ (y.tj kmlj ~ y.tj kM wj ø v,lM ’ hj K[ê)~ กั ม พล‚ กั ม พลเกิ ด แต่ ข นสัต ว์ , ผ้ า ขน สัต ว์ , ผ้ า ทอด้ ว ยขนสัต ว์ ‚ ผ้ า ทํา ด้ ว ยขนสัต ว์ . ~ woolen (woollen) cloth, a woollen garment, a woollen blanket, a blanket. (kmÔ l )~ kmÔ l .~ es. cj ~ qu i , sqvj t< u i = aemW , \fcj < £ papj e q. pu S u i , ~ q.,emW , K[ vj ~ ölP ÷ øöklPj÷~ (kpPj)~ (klj ß kwj ø v,lM ’ hj K[ê)~ apu i cj a \K.k.l klP j t nj klP j dH j tu Y klP j tU k lP j lu J a .mW Y w>rj กั ปป์ ‚ กั ล ป์ .~ an aeon, an era, cycle, a kalpa, world age, period. (kpP ) ~ öklP ÷ ~ kpj ~ kmÚ.~ ölP÷øp-mklPj~ a.diklPj~ tmjklPj~ klPjkuipjkL.~ beginning of the world, the beginning of öa.di k lP ÷ ~ (kpP > di ) ~ öklP . di ÷ ~ kpj x J , ~ kmÚ.xJ , ~ an aeon. the (a.di ø kpP ) ~ 170ø๑๖๐ø 1 7 0 li Kj g tu E e zN . j ölP÷øv,p-mklPj~ mN i Qj p -mklP j ~ v,tmj k lP j ~ v,klP j ku i p j kL . ~ an inhabitant of the beginning of the world, a primeval man. (a.di k pP i k )~ öa.di k lP i k ÷~ (a.di k pP ø pu ri q )~ (p-mkpP i k )~ kpj x J , qU ~ kmÚ. xJ , lU ~ (w)øklwj~ g,)~ (130· ) ~ |bohgW·TpjlwjtYbWYeqN.wj$J~ a ladylove, a female lover, a sweetheart. (øuE)økluElicj~ sMkluElicj~ sMllicj~ glowworm. (KezZ . t)~ (pewcj ø v,lM ’ hj (k×Ð.)~ rvj , s.,~ หิ ง ห้ อ ย.~ a fire-fly, the pu i , si m j , \fêß pu i , su n j , ]kêß pu i , su n j , \fêß pu i , \mvj \ mê,~ öl?÷økquil?j~ (kqu E ø v,lM ’ hj K[ê)~ kqu i l?j \ K’mÔ j ~ eqP . hj \ K’mÔ j ~ kqu i l? j | g’i p j ~ \K’mÔ j ~ (esW . · ` 57· ø 85· ø 87· ) ~ r. pj ~ r. pj \ K’mÔ j ~ au p j ~ kqu i l? j r . pj \ K’mÔ j ~ kM ’ E ~ พุ่ ม ไม้ ‚ กอไม้ ‚ ดงทึ บ ‚ ป่ า ทึ บ .~ a bush, scrub, shrub, a thicket, brushwood, a jungle, a clump of bushes. (gu mÔ ) ~ ögul? ÷ ~ K[Õ· ß K[Õ· e t.ß K[Õ· p u t j ß K[Õ· f u t j ~ öl?÷økquil?j\K’mÔjeK[.YkMtj~ thicket. (ti $ øghn)~ r.pj \ K’mÔ j e K[.Y kM tj ~ ¾gi p j e K[.Y kM tj ~ a grass \mkj K[Õ· ~ öl?÷økquil?jtN·Su~ (esW . · ` 86· ) ~ kqu i l? j S u ~ r. pj \ K’mÔ j tN · Su ~ พุ่ ม ไม้ ‚ ป่ า ละเมาะ‚ ป่ า เล็ ก ๆ‚ ต้ น ไม้ เ ตี้ ย .~ a tree coppice. (Ru kÉø ghn)~ qsj p cj K[Õ· ~ öl?÷økquil? jpÒo~ ซุ้ มไม้ .~ arbor, arbour. (pupFøgs¦)~ pnj,K[Õ·~ pnj,Ru·~ öl?÷økquil?jtN·zb~ tN·kquil?jzb~ (esW.·` 84·)~ kul.,zlpjpnj,K[Õ·~ öl?÷økqu i l? j tN·|zYqu·~ a bany an shoot. (esW.·` 84·)~ öl?÷øtN·kquil?j|zYqu·~ a y oung bany an. (esW. · ` 85· ) ~ pev. cjpcjcyj~ öR ÷øöRÑ ÷øk.Rj~ k.RÑj~ ekcjk.Rj~ ekcjk.RÑ j~ kel. njekcj y y y k. RÑj ~ kel. nj e kcj k . RÑ j ~ ki sË e kcj k . RÑj ~ ki s Ë e kcj k . RÑ j ~ kel. nj ~ k el. nj k emtj ~ ki sË ~ \pw~ pW ~ ki sË s rcj ~ ki sË q rcj ~ srcj ~ srcj kis Ë ~ qrcj ~ qrcj kisË ~ qrcj g bu D j ~ ekcjk . RÑ j g pj w j p Ð’Y ~ ekcj k . RÑ j q d,pÐ’Y ~ ekcj k . R[ j e Tkj ku E qd,pÐ’Y ~ การย์ ‚ หน้ า ที่ ‚ กิ จ ‚ ธุ ร ะ‚ งาน‚ พึ ง ทํา ‚ ควรทํา ‚ น่ า ทํา ‚ จํา ทํา .~ to be made or done, work, deed, employment, business. (k. ri y)~ök. y¤÷~ ök. R ÷~ ök.RÑ÷~ alu p j a ku i c j ~ amé ~ ki s Ë ~ alu p j ~ y öRÑ÷øekL.njk.RÑjtuY~ (esW.·` 111·)~ worked. amélupj¹~ öRÑ÷ø(l)øk.RÑ jkuqu i lj~ srcjkuquilj~qrcjkuquilj~ \pwkuquilj~pWkuquilj~ kel.nj ku qu i lj ~ wholesome action. (r )øk.rjkaimj~ pk.rjkaimj~ ku qu i lj e k. cj,mé ~ ยิ้ ม .~ smiles. (mH i t· ker. ti ) ~ öq? I t· ker. ti ÷ ~ ¾p· , =~ ¾p· , et.j m U = ~ (r)øk.r$Ups.rj~ การณู ป จาร.~ a metaphoric expression using cause for effect. (k. r$U p s. r)~ k. r$U p s.~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 171ø๑๗๑ø 1 7 1 (r )ø(lÊ)øk.rjewlÊj~ tN·k.rjewlÊj~ qtj k.rjewlÊj~ (kewlj ~ kewwj ø v,lM ’ hj K[ê)~ มะระ, มะระจี น ‚ มะระขี้ น ก.~ bitter melon, bitter gourd (Momordica Charantia). (k. rewlÊ)~ ]kkj h cj , K> ,~ ]kkj hcj , K> ,pcj ~ ]kkj h cj , K> , qJ , ~ (l)øk.lj~ k.ljgsuitj~ pW m pk. lj g su i t j ~ pW m qP k. lj g su i tj zI witi  ×i yj qÒ’tj pL ’ i tj a .~ pW m pk. lj g su i t j K[ Õi tj a .~ pW m su tiK[Õi t j tqu i t j a .~ กาล‚ ความ ตาย‚ คราวตาย.~ death, decease. (k. l)~ (k. løki ri y .)~ ök. l }ki y .÷~ (mr$ß ni D nß su ti ) ~ eq\Kcj , ~ su ti k . lku i £ p\Kcj , ~ (l)øpk.ljgsuitj~ (esW . · ` 40· ) ~ a.yu kj au i tj qÒׯ j ~ (32· ) ~ su ti K[Õi tj tqu i tjs: , a.~ au i tj qÒׯ j au i tjdY so # .nj qM J y mj ~ จุ ติ ‚ ตาย.~ dies, deceases. (k.l· ker.ti ß k.lká e r.ti ) ~ su ti k . lku i \p’=~ su t i k[=~ su e t=~ eq\Kcj , ku i £ p=~ eq=~ eqSu · , =~ eqlW n j = ~ a qkj k u n j \ Kcj , qu i Á er. kj = ~ (l)øpk.ljgsuitjtuY~ qÒׯ j au i tj dY pL ’ i tj zI wi ti  ×i yj qÒ’tj pL ’ i tj a . su ti K[Õi tj t qu i t j s : , a.~ au i tj qÒׯj au i tj dY au i tj K ׯ lq.Kׯ m.r$zo qM J y mj d kj gL ’ Y dH j gL ’ Y m.r$ dH j gL ’ Y qM J y mj a.yu kj au i tj qÒׯ j so # .nj qM J y mj el.pj a .eqÒ· tY qM J g su i tj qM J msË ’ r.zj so a .Bwprlu i k j e t· tu Y ~ dead, deceased. (k. l· ø ktß k. lká t)~ eqel|pJ , qvj ~ eqel|pJ , eq.~ (l)øpekL·k.ljgsuitj~ pekL·k.ljgsuitjtuY~ died.suet¹~ eq¹~ (l)ø(È)øk.ljkÀI~ k.ÈjkÀI~ (K>K$Iøv,lM’hjK[êg,)~ dMikj~ dMikj p>p~ v,dM i kj ~ v,yu tj ~ v,hM Y ku E k[.j } qI ø mqkÒ’k[.j } qI ø mqkÒ’mC ’ i l j ø mqkÒ’mC ’ i l j luck, k[.j } qI ~ กาลกั ณ ณี ‚ กาลกิ ณี ‚ กาฬก◌ิณี ‚ เสนี ย ด‚ โชกร้ า ย‚.~ bad misfortune, misfortune predicted, (k. løkÀI ) ~ (k. ÈøkÀI ) ~ (a lkÉ I ) ~ ayu t j ~ qU yu tj ~ (l)ø(È)øedwtok.ljkÀI~ edwtok.Èj kÀI~ (edwtoK>K$I øv,lM’hjK[ê)~ edwtomis¦. dMikjp>p~ (k. lkÀiedw)~ mis¦. ntjyutjm.~ (l)økuqlj~ kuquilj~ pWmkuEfuiljd,r,hMYkued>qj~ pWmzuinjkuEfuiljtquiKjmqkÒ’ ed>qj ~ pW d ,r,~ กุ ศ ล‚ บุ ญ .~ merit, good action. (ku q l)~ ku ql iu j ~ (l)økuqljkm?j~ kuquiljkm?j~ srcj ku qu i l j ~ qrcj ku qu i l j ~ \pwku qu i l j ~ \pwkm? j ku q u i l j ~ pW ku qu i l j ~ pW ku qu i lj TM i k j ~ km? j Ku i h j S .Y d ,r,~ km? j TM i k j m S.Y ~ pW m pÐ’Y d N . Y m Ku i h j S .Y d ,r,~ กุ ศ ลกรรม‚ กรรมดี ‚ การกระทํา ที่ ดี . ~ wholesome action, good deed. (ku q løkm? ) ~ ku quil j k · ~ ku quil j e k. cj , mé ~ (l)økuqljsitÐj~ kuquiljsiutÐj~ su i tÐjmdHjkuquilj~ กุ ศ ล.~ wholesome consciousness. กุ ศ ลจิ ต ‚ จิ ต อั น เป็ น (ku q løsi tÐ)~ ku q u i l j s i t j ~ (l)ø(wì)økuqljz.wìj~ kuquiljz.wìj~ kuquiljzowjì~ (kuquiljzoø v,lM ’ hj K[ê )~ moral apperception. (ku q løzwn)~ ku qu i l j e z.~ 172ø๑๗๒ø 1 7 2 li Kj g tu E e zN . j (l)økuqljz[.nj~ kuquiljz[.nj~ wholesome absorption. (ku q løzî.n)~ ku ql iu j s [. nj ~ (l)økuqljmUlj~ kuquiljmUlj~ kuqlmUlj~ (tN · Ru i hj Ru i h j tN· t· mU l ku qu i l j ~ Ru i hj kN kj t· ku qu i lj ~ qZ ’ i cj p> dkt· Ru i hj ku qu i lj ) ~ กุ ศ ลมู ล ‚ รากเหง้ า แห่ ง ควา มดี . ~ wholesome root. (ku q lømU l )~ ku qui l j m U ~ ku qu i l j = ae\Ka\msj ~ (l)økuqljwip>kj~ kuqljwipkj~ kuqu i ljwipkj~ wholesome karma. result of (ku q løwi p> k)~ kuquil j wip> kj ~ (l)økuqljhW·eqcj~ kuquiljhW·eqcj~ hW·eqcjkuEkuquilj~ Adj. unwholesome. (aku q l)~ ku qu i l j m hu t j q vj ~ (r )øekqrj~ ekqrj pÒo~ ekqrj d kH j ~ ekqrj pÒo d kH j ~ qekqC j pÒo ~ (Kni k j lkj k L ’ i k j ø mL ’ i k j b bu i k j m kÐ’E d H j ×U e ;. cj p Òo qW g j e qà . · p r,møef[· s el.· m gH j e kqrj pÒo mà , r)~ (kqwjøkqwjpÒoøqekqjpÒoøv,lM’hjK[ê)~ เกสร‚ ละอองดอกไม้ . ~ pollen, the pollen of flowers, the filament of a flower, a filament, the filament of the lotus or other plants. (ekqrß pu pF ø er$u ) ~ wtj m é · ~ wtj S · ~ wtj S · m é · ~ pnj , wtj S · ~ pnj , wtj m é · ~ ]k. wtj S · ~ ]k. wtj m é · ~ (w)øek.zwj~ ek. z.wj mgpj w j tu t j l wj n teq.j q tÐj ~ (ek. zo ß eK>z.ß Ko z .ß eK>zo ß qn.ek. zo ß qn. Ko z o ø v,lM ’ hj K[ê)~ qn. ek. zwj ~ qn. ek.z.wj m gpj wj tu tj l wj n teq.j q tW j ~ y. tÐj m gpj w j tu t j l wj m gpj w j e kL . nj l wj n teq.j e b½ · ~ โกเชาว์ ‚ พรม‚ ผ้ า ลาด.~ a carpet, a goat’s hair coverlet of fine workmanship. (ek. zw)~ ek.j e z.~ q.,emW , \fcj < r kj a pj e q.ek.j e z.~ (r )økMtjxqIrj~ (kMtjxqIøv,lM’hjK[ ê)~ kMtjbr·kj~ หญ้ า คมบาง‚ หญ้ า แฝก.~ the khuskhus (Vetiveria zizanioides), the fragrant root of Andropogon muricatus. (xqI r )~ pnj , rcj , ~ pnj , rcj , \mkj ~ (w)økMwj~ (esW . · ` 85· ) ~ tN ’ cj ~ lM wj ~ plu tj e ;· ~ หน่ อ ‚ ใบอ่ อ น‚ ยอดอ่ อ น.~ a sprout, a scion, a shoot. (aká u r ß plÊwß xper. pi k .)~ aVW n j Á ~ (w)økMwjqLlMtj~ (qL lM t j / tj / tj ~ lM w j S u ~ qL lM t j ~ qL S u m /tj ~ tN , Su m /tj ~ tN , m/tj ~ tN , Su / tj / tj ~ qL Su / tj / tj ) ~ ใบอ่ อ น‚ ยอดอ่ อ น.~ a new leaf. (ki q ly)~ (plÊw)~ RW k j × u ~ ölP÷øk[.elcjklPj~ (k[.elcj k lP j mezN . j \ dhtj mpu i kj k qI mpu i kj g s.Y pÒwj eb¡ . · gu i cj e \p.· e kL · ti tM · tM · qi ×ì r .zj tÒ· mH . qmi d¡ j ø mH . qmu | dj m .nj ) ~ the wind that destroy s the earth. (plyø w>t)~ kmÚ.f[kj e l~ (w)ø]kek.Ûj\mem.wj~ (esW . · ` 134· ) ~ ]kek.Ûj hu · ; .j ~ desaj s lnj hu · ; .j ~ bath powder. (×H . nøsu À )~ erK[ Õi , kqvj m é nj Á ~ erK[Õi , rnj k qvj m é n j Á ~ ø]kek.Ûjhu·;.j~ lek.Ûjbluipj~ ]kek.Ûjdesajslnj~ bathing powder. (qi n . n)~ öqì . n÷~ (kkÒ)~ öklÒ k÷~ (Kl)~ (nh. n)~ kqvj m é n j Á ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 173ø๑๗๓ø 1 7 3 (w)øekLwjmkj~(100·ß128·)~ official position.(aDik.rIy -iti)~r.TU,#.n×Ðr~ (r )øekL. nj/uitjxpk.rj~ ekL.nj/uitj~ xpk.rj~ ekL.nj/uitj |mi\mnjezN.jpMwj~ p lW I rj p r.xpk.rj ~ (esW. · ` 190· ø 1· ø 2· ß 255· ) ~ ekL . nj /u i tj x pk. rj wI rj p r.~ ekL . nj /u i tj x pk. rj lW I rj p r. pÐ’Y w tÐj e zN . j qM tj ~ ekL . nj /u i tj lW I rj p r. xpk. rj ~ รับ ใช้ ‚ บริ ก าร‚ บํา รุ ง .~ serves. (xpker. ti ) ~ (psË ’ ker. ti ) ~ attends on, waits on. (xp-. ti ) ~ tends, feeds, looks after. (påi z gà ti ) ~ lu p j e kº ,=~ (r)øpWmekL.nj/uitj xpk.rj wIrjpr.mim/> ~ pW m ekL . nj /u i tjmim/>~ (qL e p> t¸ j pRu i tÐj ø 30· ß 86· ) ~ pW m ekL . nj /u i tj x pk.rmi m /> ~ pW m ekL . nj /u i tj x pk.rj | mi \ mnj m i m /> ~ pW m ekL . nj /u i tj x pk.rj lW I rj p r.mi m /> ~ pW m ekL . nj /u i tj lWIrj p r.xpk.rj m i m /> ~ 3· ø 20· ~ การบํา รุ ง เลี้ ย งดู หรื อ รับ ใช้ มารดา บิ ด า.~ looking after father and mother. (m.t.øpi tu ø xp-. n)~ ami a Bku i ( a.,)lu p j e kº ,\Kcj , ~ (w)øekL.wjzhnj~ el.nj ~ }t’·gHj eacjsN ~ eacj e kL . wj ~ b[ÕE T cj t hcj t eh.nj e l.nj ~ ekL . wj b[ÕE to fast, to endure hunger. ekL . wj z hnj e kW · qW · ~ (esW . · ` 122· ) ~ Yon fellow must be +lu l cj q vj K[cj \ Kcj , tpj e q. qU \ fsj = ~ kuJlwj~ (sW`· 1·)~ ด้ วย‚ อี กด้ วย.~ also. (sß eswß apis)~ølvj,~ hungry . (w)økL’Jwj~ (øuE)økL ’ E¾gipj~ (esW . · ` 56· ø 7· ) ~ (kL ’ E kL i cj ~ fox. sN . Y dM · cj tW ’ E v· cj ku E k L ’ E kL i cj ~ as cunning as a fox. 4øB. q.~ 134· ) ~ สุ นั ข จิ้ ง จอก‚ หมาจิ้ ง จอก.~ a jackal (Canis aureus), a fox, a wild dog. (qi g>lß zmÔ ’ k)~ e\meKW , ~ ø(kL’E|g’ipj)øwW· mbI z gkU lj kL ’ E | g’i p j lP . j g L · cj ø ¤¤ Asia øeku . · ø North-Africa õõøt· g H j v,t· e k.j K o s ø¤¤ jackal (Canis aureus) õõør~ teq.j bW Y m gL ’ i cj g H j a. lP . j ; .j mid¡ j × H o e pÐcj ( w>)a. lP . j q .j qL ’ Y ø q.j g bu i c j ×H o e bÒtj×Hoe pÐcj r ~ bÐe gL · K su i k j qBu i k j d M · cj r ~ mbI z gkU l j k L ’ E | g’i p j lP. j g L · cj ø¤¤ Europe øeku . · ø America õõøt· g H j v,t· e k.j K o s ø¤ fox õør~ ¤¤ fox õõøgH j p L n j pã ti t j a . gL ’ i cj ku E g kU l j r ` mpз ø ¤¤ kit fox, red fox, black fox, silver fox õõøq.j w W · r ` ×W · a p: Y e tN . wj g kU l j ø ¤¤ Vulpes õõør~ öRà÷øKmIpXËwRàjmqunjzku~ (kelcjr·cjøgmIyjpXËwgàIyjmqunjzku)øpLnjvi~ (w)øK[ItmÎwjto~ K[ItM’ihjtuinj~ qN. qMicj»×¡j K[ItmÎwjøK[ItM’ihjtuinj~ (esW.·` 75·ß 77· ) ~ ไหว‚ สั น่ .~ shakes. (slti ) ~ lé p j = ~ pUe q. a\Kcj , ar. ku i \ p=~ (w)øK[Iq\mpjdzpjztwjto~ trembles, agitates. (esW . · ` 402· ) ~ สะเทื้ อ น„ ไหว.~ (fס ti ß kmP ti ß peweDti ) ~ tu n j l é p j = ~ throbs, (w)øeKLwjplnjgu$jv,~ (esW . · ` 192· ) ~ eKL wj e r.j g u $j v ,~ kelcj e KL wj p lnj g u $j v,~ kelcj e KL wj e r.j g u $j v ,~ ตอบแทน‚ ทอดแทน‚ สนอง (บุ ญ คุ ณ ).~ does a service in return, requites a favo(u)r. (psË ’ pker. ti ) ~ qU Á ek[,zU , ku i Spj e l< RHi = ~ ek[,zU , Spj = ~ ek[,zU , tu · Á £p=~ (l)øga.cjkuquilj~ (esW.·` 242·)~ tibCkuquiljTMikjm|pY~ tipuivjkuquiljm|pY~ 174ø๑๗๔ø 1 7 4 li Kj g tu E e zN . j ek. cj , mé = su i kj p[Õi , r. lyj e \m~atu m RH i \ mtj e q. ek. cj , mé = su i kj p[Õi , r. lyj y . e\m~ (l)øgkU lj ~ gkUljz.ti~ gkUljw·q~ \pk. rj ~ gkU lj \ pk. rj ~ a clan, family, a breed, a kind. (ku l )~ (z. ti ) ~ (aBi z . ti ) ~ (pk. r)~ ö\pk. r÷~ am[Õi , ~ (l)øgkUljmvj~ ögkUljm×Ñj÷~ gkUljr. mv~ gkUljz. timvj~(gkUljmÍj~ kU lj m nj ) ~ชาติ ม อญ.~ g Mon-nation. (r.mvku l )~ör.m×[ku l )~ mW n j a m[Õi , q.,~ (r )øggáq·q.rj~ öggá /I mh. qmu | dj q · q . rj mtW · g , pW m egtj e gcj K[Õi t j g[Õi cj ø dH j lu J d M · c j hgW · qà’ tj \ K.÷~ (ggá m h. qmu d¡ j mtW · g , q· q . rj ) ~ สมุ ท รสงสาร คื อ การเวี ย น ตาย เวี ย นเกิ ด .~ the sea of rebirths. (q· q . rÀw)~ (q· q . røq.g r)~ q· q r. tvj , hU e q. qmu \ d. (q· q r. tvj , hU e q. qmu d ¡ r .)~ (w)øges·qwjrwk.j~ bird, francolin (esW . · ` 37· ) ~ นกกระทา.~ partridge partridge. (ti tÐi r )~ K> cH k j ~ (w)øgetwjy.·to~ (esW.·` ønyW.·mezN.jgHj 168· ) ~ bird, francolin (kסtiß er. dti ) ~ cu i e °k,=~ laments. getwj y .· tu Y ~ qvj , sW . eq. aq· \ fÁcj cuie °k,l[ kj ~ öRW ÷ øgׯ RW j ~ edwtogׯRWj~ (gׯbÔj)~ v,melpjgeyHj~ qM. dWkjdibÔj~ v,melpjticj tu i k j ~ qM . kW i cj k W ’ i k j ~ qM . twi cj T $~ edwto p M cj d u E ~ คนธรรพ์ ‚ เทวดาพวกขับ รํา .~ a heavenly musician, a musician, a harper, a Gandharva or celestial musician. (gׯbÔ ) ~ ögׯ w¤÷~ ögׯ RW ÷ ~ gׯ b Ô n tj ~ (w)øgpwj]k’cj~ (esW.·` 64· ) ~ gpwj g gá ~ the bend of a river, a bight or bend in a river. (ndI ø nti ) ~ (ndI ø wká ) ~ \msj = aekW Á ~ \msj e kW Á ~ (w)øgpwjqÐ’·~ dkÉ i $ wwj ~ megtj g pwj qÐ’· ~ egtj lP . j p u cj ~ เวี ย นขวา . ~ turning to the right, turning the right side towards. (pdkÉ i $ )~ (dkÉ i $ . wÛk)~ (pdkÉ i $ .)~ lkj [ . rsj l H vÁj e q.~ lkj [ . rsj l vj q vj ~ lkj [ . lH vÁj \Kcj , ~ (È)øö;÷øö R ÷øgpÈj~ ögp;j ÷ ~ öqup Rj ÷~ $ $ (gpwj ß qpwj ø v,lM’hjK[ê)~ qt~ j mN ’ · ku E e qN cj m eg>wj S .Y ~ ges· h wj k L ’ i cj ~ ครุ ฑ ‚ สุ บ รรณ‚ ผู้ ม ี ปี ก งาม‚ นกอิ น ทรี . ~ a mystical bird, Garuda, an Eagle. (gRu È)~ (gRu ;)~ ögRu ; ÷~ (qu p À)~ öqu p R ÷~ gÈ’nj ~ lH p eq. aet. cj y H i q vj ~ lcj , yu n j ~ $ öR ÷øögRÚj÷øögRj gNo÷øögL·gRj÷øögRjÚmi÷øögRjÚgNomi÷øögL·gRjÚmi÷~ (gwjß gL·gwjß B B B gwj g N o ø v,lM ’ hj K[ê)~ dM ’ cj d elcj ~ bu cj gN o ~ ครรภ์ . ~ the womb, the f(o)etus in the womb, a mother’s womb. R Ú ÷~ (m. tu ø gbÚ)~ (m. tu ø ku s¦i ) ~ ku i y j w nj ~ ami w mj , ~ a foetus, (gbÚ)~ ögB¤÷~ ög (øu E ) øgl.njmb[ÕEpluJ\zh.njv,~ gl.njmhuJb[ÕElakja]k.v,~ gl. nj m pu i qj e kL · g u $j v ,~ malicious speech. (pi qu $ øw> s.)~ eK[. psj e q. ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 175ø๑๗๕ø 1 7 5 sk.,~ eK[. psj k u n j , tu i k j e q. sk.,~ (w)øgwjS.Ytor~ looks comely , (esW . · ` 85· ) ~ (p: · r . cj S .Y ø eg>wj S .Y t o r )~ รุ่ ง เรื อ ง‚ งดงาม.~ looks elegant, bright. (xpeq.Bti ) ~ öxpeq. B et÷~ (wi e r. sti ) ~ öwi e r. set÷~ tÁcj t yj = ~ (l)øgiriemKlj~ sicjgiriemKlj~ sicjgiriemKuilj~ m. rj ~ ช้ า งคิ ร ิ เ มขละ‚ ช้ า งมาร.~ emKl)~ gi r i e mKlScj ~ (øuE)øg[imqA’EqA.j~ (esW . · ` 411· ø 2· ) ~ the name of deadly poison. si c j g i ri emKl~ si cj qM i cj Māra’s elephant. (gi riø ]kmj , eq. aSi p j ~ \pcj , eq. aSi p j ~ ltj t el. eqesttj e q. aSi p j ~ (øu E ) øgL’icjkuExp>yjsN.Yqnj~ (esW . · ` 511· ) ~ มี เ ล่ ห์ เ หลี ย ม.~ artful. (bhu ø m. y.)~ m[.,sW . eq. m.y. RH i k u n j = ~ m. y. m[.,qvj ~ (È)øöl÷øskÒw>Èj~ös]kw>lj÷~(qMnjqN·cjalu·quJfauitjøqMnjqN·cjalu·auiQuJt· gH j dH j ø (skÒw>Èj ) øös]kw>lj ÷ øqu J f au i t j r )~ จัก รวาล, ดวงดาวทั ้ง มวล.~ the universe. (skÒøw> È)~ ös]kw>l÷~ s]k. wÈ.~ (l)ø[email protected]~ ed>[email protected]~ mN i Q j s @. lj ~ v,du i gà j ~ v,du i gà t j ~ mN i Q j g kU l j z. ti yu t j q wj ~ mN i Q j m qN o (h.* hW · e qcj mà , ) ek. nj k S· c j g kU lj tN h j \ K. » tma· kj yu tj dH j g kU l j v ,du i gà t j tu Y mi d H j g kU l j | pY ø dH j g kU l j \ bh? n ,øbmN , )~ (s$.ß sN . ß ed>cj s $.ß ed>cj sN . øv,lM ’ hj g ,)~ จัณ ฑาล‚ คนจน‚ คนตระกู ล ตํ่า ‚ คน ชาติ ต่าํ ‚ คนพัน ทาง หรื อ ลู ก ต่ า งวรรณที่ บิ ด าเป็ นศู ท ร มารดาเป็ นพราหมณ์ . ~ a pariah, an out-caste, a Chandala or man of the lowest caste, outcaste man. (s@. l)~ ös.@. l÷~ dW n j , s@.,~ (r )østumDurj~ stumDUrj~ stu m DU rj ø rqj m ;.tj m i p j ø rqj m ;.tj e ]k.· lM ’ hj p nj q.j ~ rqj a |m’i tj bÐwjq .Y ø rqj bÐwj q .Y mN ’ · ku r qj m mi p j p nj q .j ~ a syrup of four ingredients. (stu ø mDu r )~ stu m DU ~ (r)østumDurjß stumDUrjørqjbÐwjq.Ypnjq.jørqjm;. tje]k.·lM’hjpnjq.j mtW · g , ekL cj ß ;.j q .Y ß tcj l .Y ß ekL cj tM i ø (ekL cj b W ’ tj ß ekL cj b W ’ tj tMi ) ~ viz. oil , honey , molasses and butter. eqy[T. etl· s mDu · s f.$i t· s en. nI t· s~ (r )øsmrj~ (gLoDieÆtjøg,)~ (yM ’ qtj ~ gkU l j qC . Y e \gcj sN dH j g ek.· g L o ø eq.j z ku gL i cj ;’i n j e ;. tj zi p j g L i p j ø bÐgL i c j teq.j bÐgL i c j Ksu i k j qÐ’i k j qBu i k j b|b’i k j d M · cj ) ~ (s mrj ø gH j p: Y ; ’cj Die Ætj ø (Tibet) et· ×W ·dM· cj b W Y m gL ’ i cj g L cj r ` hu i tu j g H j r ø¤gL o Die Ætj õ øelwj v, ek.j r )~ จมร.~ a yak ( Bos grunniens, psË ’pP ×ìj$ · epL . pj s u t j l wj e tN . wj Poephagus grunniens ) ør~ (smr)~ (smrI ) ~ ti b kj × W . ,~ (r)øpNikjsmrj~ pNikja·cjmH’Y~ pN i k jbÐqtÐj ~ pN i k j t eq.j b Ðsmrj ~ pN i k j m ekL . nj KN · lwj n teq.j s mrj ~ pN i k j m ekL . nj KN · l wj n teq.j q t~ j ~ öpN i k j b ÐqtÐj s mrI ~ (smrøbI z nI ) ~ pN i k j bÐqtÐj s . mrI ~ แส้ ‚ แส้ ข นหางจมร‚ แส้ ป ดั แมลง‚ พัด ทํา ด้ ว ยขนทราย, 176ø๑๗๖ø 1 7 6 li Kj g tu E e zN . j พัด ทํา ด้ ว ย ขนสัต ว์ . ~ a y ak’s tail fan, a fan made of a y ak’s tail, a chowri, the tail of Bos grunniens used as a whisk, a y ak’s tail used as a whisk to drive off flies, it is one of the insignia of roy alty . (s. mr)~ (s. mrI) ~ (s.mri ø bI z nI) ~ (w> lø bI z nI ) ~ q.,|mJ , ypj ~ smrJ q .,|mJ , ypj ~ s. mrJ q .,|mJ , ypj ~ (r)øbÐsmrj~ teq.jbÐsmrj~ หางจมร‚ ขนหางจมร.~ a yak’s tail. (smrI ø pu s ¦)~ (s. mr)~ (s. mrI ) ~ s. mrJ q .,|mJ , ~ (w)ø(l)øsrcjetN.wjdet.wj~ kW tj p v.wi zZ. wi d[ . srcj e tN . wj d et.wj ~ a esnj a Skj e tN . wj d et.wj g kU lj w· q ~ วงศ์ ต ระ กู ล วิ ท ยา.~ genealogy, lineage. (ku l q×Ðti ) ~ (w· q øprmP r .)~ (w· q . wli ) ~ (w· q . ×u kÒm)~ (q×Ð ti ) ~ eSW s xjm[Õi , Skj ~ eSW m[ Õi , Skj ~ (w)øsMzrITwj~ แมลงค่ อ มทอง.~ a fire-fly, the cochineal insect. (»×¡ ø eg> pk)~ ö»‚ס e g> pk÷~ (KezZ. t)~ pu i , prnj ~ (r)øz.tiq·q.rj~ faring on rebirths. (z. ti ø q· q . r)~ z. tiq·q.~ (wì)øz.wìj~ zowìj~ (zoøv,lM’hjK[ê)~ pRHj~ pRHjaqicj~ pWm\phje\phj~ เชาวน์ ‚ เร็ ว‚ เชี่ ย ว‚ ไว‚ ความเร็ ว ‚ ความไว.~ apperception, impulsion, velocity. (zwn)~ ez.~ l[cj \ mnj q vj ~ l[cj \ mnj \ Kcj , ~ l[cj l[.\Kcj , ~ ahu n j ~ (l)øz.lj~ zN i k j ~ ×H i k j ~ z.lj zN i kj ~ z.lj × H i k j ~ zN i kj z .lj ~ ข่ า ย‚ ตาข่ า ย‚ แห‚ ร่ า งแห.~ network, a net, a fisherman’s net, a fishing net, netting, lattice. (z. l)~ kW n j ~ c> ,fmj , eq. pu i k j ~ kW n j r kj ~ kW n j R W k j ~ pu i k j ~ pu i k j k W n j ~ (rß RÒ )øzIrj~ zIRÒ j~ tN·zIRÒj~ (esW.·` 356·)~ (zIß cumin. zI y .ß tN · zI y.)~ ผัก ชี . ~ the (q. mvøzI r ß zIr k)~ zJ r .~ (w)øzUtoepÐwjelM.cjkL.~ zUepÐwjk.y~ (esW.·` 510·ß elM. cj~ b[êekL·elM. cj~ b[êphYelM. cj~ พักผ่ อน.~ takes rest, rests, reposes. 362· ) ~ b[ê (wi Q mti ) ~ an., yU = ~ apnj , e\f=~ (w)øzUepÐwjk.yvikL.r~ b[êphYelM.cjvikL.r~ take rest, to take a rest. พัก ผ่ อ นเสี ย หน่ อ ย.~ an.,yU p> ~ (w)øezN .wj~ ezN.wjal.·~ ezN.wjal.·r.Yt·cjeK>nj~ eK>nj ~ ezN . wj l t.j ~ al.· ~ al.· pN . nj ~ al.· zN , ~ ezN . wj r .Y t · cj ธง.~ a flag, a flag of cy lindrical streamer, victory, ensign, standard, streamer, a long banner, bunting. (Dz)~ t· K W n j ~ al· ~ ssj a l· ~ ea. cj l · ~ (esW . · ` 411· ) ~ ]kmj , eq. aSi p j RHi e q. ¥m~ (øuE)ø|z’·mN’·kuEg[imqA’EqA.j~ (øu E ) øv,mN’·kuEgM·cjmg·cjel.nj~ (esW . · ` 330· ) ~ qr.Y v ,gM · cj tL d yqj ~ v,gM · c j q r.Y ~ v,mg· cj q k.~ ผู้ ก ล้ า ‚ วี ร บุ รุ ษ .~ a hero. (wI r ß qU r ß wi kÒ×Ð)~ rY r cj < e q. qU ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 177ø๑๗๗ø 1 7 7 (øu E ) ø$.bsuipjkuElelcjauitjr~(esW.·` 218·)~p[kjsJ,\Kcj,quiÁ er. kjeskunj=~ (l)øtnjtop:Yfuilj~ established in fruition. (fel i t )~ fuiljÏtvjqvj~ (l)øt.lj ~ tN·t.lj~ ตาล‚ ต้ นตาล.~ a palmyra palm, a palmyra tree, toddy palm (Borassus flabelliformis).(t . l )~ Tnj , ~ Tnj , pcj ~ (lu ) øt.lu j ~ (gM i k j ~ f: . nj p> cj ) ~ (t.lu j ø gH j Bqj pÐi t j r m{. cjø t.ø vi ) ~ เพดานปาก.~ the palate. (t. lu ) ~ a. es. kj ~ (r)øtipuivjeTrja.nסj~ (esW . · ` 102· ) ~ n.Y p u O e Trj a .nס j ~ the our Elder (a. yq? . øa. nס ) ~ aRH cj a . nס . meTrj ~ Ananda. (l)øtulj~ tUlj~ qLdeklj~ r.qIøtulj~ r.qIøtUlj~ คัน ชั ง่ ‚ ราศี ตุ ล .~ Balance, pair of scales, Libra. (tu l .)~ (tu l .ø y×Ð)~ (tu l .ør. qi ) ~ tU ~ tU r . qJ ~ K[i n j K W c j ~ (r )øtCYagáC . ~ tCYagá.rj~ tCYagá >rj~ (tC Y a gC . øtC Y a cC . øv,lM ’ hj K[ê)~ วัน อั ง คาร.~ Tuesday. (agá > røw> r)~ (mgá l øw> r)~ agá > enÁ~ (w)øswj;’cj~(141·ø2·)~ \g,spj~ gitutCYswj;’cj~ gitutCY\g,spj~ eclipse. จัน ทรคราส.~ (gh$)~ (r.hu ø gà > h)~ enlk[sj \ Kcj , ~ enl]ktj \ Kcj ~ (w)øtCYswj;’cj~ tCY\g,spj~ solar eclipse. (quriyuøgàh)~enk[sj\Kcj,~ en]ktj\Kcj,~ (w)øgituswj;’cj~ gitu\g,spj~ solar eclipse. (sסøgàh)~lk[sj\Kcj,~ l]ktj\Kcj,~ (r )øtCYbuDw>rj~ (tCYbuDj)~ (¤¤tCYbud¯w>rjõõømvjlM’hjK[êek.j)~ วันพุ ธ‚ öพุ ธ วาร÷.~ Wednesday. öbu D øw>r÷~ bu d ¯ h U , enÁ~ (r )øtCYqCieq.rj~ (tCYqCiqrj)~ (tCYqCiqwjøv,lM’hjK[ê)~ Saturday. (eq. rß eq. ri ß eq. rI ) ~ วัน เสาร์ . ~ senenÁ~ (lÊ) øölW ÷ øtN·bIlÊj~ ötN·bIlWj÷~ ต้ น มะตู ม .~ the bael fruit tree (Aegle marmelos). (bi lÊ)~ öbi lW ÷ ~ xq{sj p cj ~ (lÊ)øölW ÷ øqtjbIlÊj~ öqtjbIlWj÷~ ผลมะตู ม ‚ ลู ก มะตู ม .~ a bael. (bi lÊ)~ öbilW ÷ ~ xq{sj q J , ~ (w)øtLnסjTwj~ q:onסjTwj~ แผ่ น ดิ น .~ a
(øuE)øtW’E~ apuicja\K.~ tW’Eapuicja\K.~ apuicja\K.tW’EdNkj~ tW ’ E dN kj ~ apu i cj a \K. pSu i kj ~ a book), chapter of a book. (øu E ) øtW’ E pÐitj~ (esW . · ` 493· ) ~ limit, a chapter of a (pri e s¦d)~ apu i c j , a\K.,~ aK$j , apu i c j , ~ kW ’ E pÐitj~ คว้ า นออก.~ to gouge, ek.j ¹ Tu t j q vj ~ (esW . · ` 493· ) ~ m[kj lu · , ku i ek.j ¹ Tu tj lu i kj q vj ~ gouge out, to scoop out, to force out. (øuE)øtW’ EpÐitjge;.cjmtÐj~ (division py[ÕE to 178ø๑๗๘ø 1 7 8 li Kj g tu E e zN . j (øu E ) øtW’Eptitj mtÐjmWYduihj~ to gouge out an eye. m[kj l u · , tlu · , ku i ek.j ¹ Tu t j l u i k j q vj ~ (øu E ) øtW’EptitjmtÐj~ to force out the eyes. (øuE)øw¶kI bIqkwjdyqjgHj kuEtW’ E pÐitjekL·mtÐjquJ/>~ (esW . · ` 346· ) ~ lkj q m. =m[kj s i t u i Á ku i Tu t j e sqttj ~ (w)øt½wj~ t½wjzu-j~ /wjzu-j~ ekL cj t½ wj ~ ekL c j t½ w j zu -j ~ ekL cjt ½ w j a p: Y zu -j ~ เยื่ อ ในกระดู ก .~ marrow, bone marrow, marrow of the bone. (a-i ø mi XZ . )~ (a-i ø mi XZ · ) ~ Ru i , tW c j , \Kcj S J ~ (r)øeTrj~ KmImkligW·sHjwQjtuY~ KmI mN ’ · ku E w Qj qP pз ×U s H j w Qj sH j qN . · tu i n j a .~ an elder who has พระเถระ‚ พระผู้ ใ หญ◌่มี พ รรษาตั ้ง แต่ - ๑๐-ปี ข้ึ น ไป.~ passed ten y ears as a bhikkhu, a senior monk. (eTr)~ eTrj ~ Syj w> r|pJ , eq. rhnj , ~ (r)øeTrja.nסj~ mH.eTrja.nסj~ mh.eTrja.nסj~ เถระ.~ พระอานนท the Elder Ananda, name of a famous disciple of the Buddha. (a.nס ø eTr)~ a. nס . eTrj ~ a. nס . meTrj ~ (w)ødzpjztwjtuinj~ (esW.·` 446·)~ tremulously . (qkmP·)~tunjlépjl[kj~ (w)ødtuY\mem.wj~ (esW.·` 263· ß 328·)~ ประโยชน์ .~ advantage, wealth. (at¸)~ ak[Õi , sJ , pW . ,~ (w)ødÐ’Y\mem.wjamHtjsuitÐj~dtuY\mem.wjmdHjgNpjsiutÐj~(sW·`171·)~luiapjeq.ak[Õi,~ (w)ødqwjdaikjdM·cj~ (esW.·` 356·)~ groans. (nit¸’nti)~ vvj,vê=~ (r )ødduikÉjq ·q.rj~ dduikÉjp:Yq·q.rj~ dduikÉjmd,egtjegcj gecCcjK[ÕitjdHj etN . wj K ׯ dH j lu J dM · c j hW · qà’ tj ~ สงสารทุ ก ข์ ‚ ทุ ก ข์ ใ นสงสาร‚ ทุ ก ข์ ท่ี ต้ อ งเวี ย นตาย เวี ย น เกิ ด .~ (q· q . rødu kÉ ) ~ q· q r. Scj , rY ~ (r)ødduikÉjwÛjq·q.rj~ ddu i kÉ j q· q .rwÛj ~ bN I a wnj d r. skÒj q· q . rj ö bN I a wnj d r. s}kj q· q . rj ÷ ~ pW m egtj e gcj g ecC cj K[Õi tj dH j p: Ylu i kj ~ สงสารวัฏ ‚ สงสารวัฏ ฏ์ . ~ suffering from the round of rebirths. (q· q . rwÛødu kÉ ) ~ q· q r. wåj S cj , rY ~ (r )ødr.skÒjq·q.rj~ ödr.s}kjq·q.rj÷~ (q·q.rskÒj)~ öq· q.rs}kj÷~ (qL. skÒjkWI mtW·g, q·q.rj)~ สงสารจักร‚ ล้ อ คื อ the wheel of the round of rebirths. (q· q . røskÒ)~ สงสาร.~ öq· q . rs]k÷~ q· q r. skj ~ q· q r. tvj , hU e q. rT.,BJ , skj ~ (wß r )ød>nwj~ kel.jd>nwj~ rkÉ’iqjd>nwj~ d>no~ rkÉ ’ i qj d>no ~ Dno ~ kel.j aqU rj ~ kel.j D no ~ (esW . · ` 352· ß 452· ß 484· ) ~ ทานพ‚ อสู ร .~ demon, a class of demon of ten identified with the Asuras. (d>nw)~ d>en. BJ l U , ~ d>en. rkÉ ’ i q j ~ aqu r .~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i öR ¬ ÷ødIRj¬~ 179ø๑๗๙ø 1 7 9 gL i cj~ qL ’ cj ~ (rQqW ’ i r j ø qW ’ i rj mN ’ · r m{. cj m egL · ø pi m mtW · g , øaß »ß xø t· g H j qd,dI R j ¬ qd,gli cj pÐ’i n j qd,qP dI G qW ’ i r j qd,qP qW ’ i r j m N ’ · r m{. cj m gL i cj mtW · g , øa.ß »I ß x’øt· r )~ (aøgH j dI R j ¬ qPø a.~ »øgH j dI R j ¬ qP ø »I ~ xøgH j dI R j ¬ qP ø x’ )~ ยาว‚ สู ง .~ long, high, tall. (dI G )~ ödI G¤÷~ ödI R ¬ ÷~ RH v j q vj ~ ødIG·` qW ’ i r j pU rj zu i t j tu Y qW ’ i r j p rj ( qW ’ i rj pu i rj ) dI R j ¬ p: Y p ey. gj ø p: Y p yu i gj l C ’ E ~ (1 5 )~ (l)øduQI lj~ v,duQIlj hW·mWYkuEqIl~ KmI e pÐ.· s mhM Y ku E D R ? j qI l mN ’ · ku E edà t j m yu t j m . qP e bL t j ø qP b L , wi n yj kli e l. nj e kL · qikÉ. pdj mN ’ · ku E e dà tj hW · d ,r, myu t j m . hi n j b i n j ) ~ ทุ ศี ล‚ ล่ ว งละเมิ ด ศี ล ‚ ทํา ผิ ด วิ นั ย ‚ มี ศี ล ชั ว่ ‚ ประพฤติ ช ั ว่ .~ of wrong moral habit. (du QI l )~ du Q J ~ (l)øed>qmU lj ~ mN ’ ·Ru i hj tN · ø mN ’ · tN· Ru i hj t· mU l e;· e d>qpW m |d’i q j p lu J ø plu J p l.j e kL · e hcj r~ rooted in hatred. (ed>qømU l )~ ed>qmU ~ f[kj S J , \Kcj , arcj , yHiq vj ~ (l)øed>q mUlj suitÐj~ consciousness rooted in hatred. (ed>qmU l ø si tÐ)~ ed>qmU s i t j ~ (l)ø(wì)øed>qmUljz.wìj~ (ed>qmU ljzoøv,lM ’ hjK[êek.j)~ tion full of aversion. (påi G øzwn)~ appercep- ed>qmU e z.~ (øuE)øduEkuEtW’Ea.yukj~ kׯ j ~ till the end du E ku E su i p j lAi åj l m[ÕJ ~ du E ku E tW ’ E lAi åj l m[ÕJ ~ du E ku E b[ÕK[Õi tj ~ du E au i tj q of life. (a.p>$ek.åi k· ) ~ aqkj S u · , qvj tu i cj e a.cj ~ (lP)øduEtW’EklPj~ till the end of an aeno. kmÚ.Su·,qvjtuicjea.cj~ (r)øduEyugׯrj~ duEmN’·kuEas·kjqL’cjø(42ß000)øey. zn. mqMhjeku.·dgnjgNicjduEqi×ì r. zj ~ ยุ ค ัน ธร.~ Mount Yugandhara. (yu g ׯ r )~ yu g ׯ ’ i r j e t. cj ~ (r)ødW>rj~ trcj ~ p>cj t rcj ~ eTM . cj p eT. cj e pN . j ×W · p: Y a ]k. z ku k. y~ gL · cj t ro lu p j ti t~j ทวาร.~ a hole, aperture, door. (dW > r)~ dW > r~ (r)ødW>rjpi~ the three avenues, body , speech, mind. (r )øk.ydW>rj~ body door. (k. yødW>r)~ k. ydW>r~ (r )øwsIdW>rj~ (wsIødW>r)~ wsIdW>r~ (r )ømen.dW>rj~ the mind door. (men.ødW> r)~ men. dW>r~ (r )ødW>rj tro\pk.rj mtW·g,ø(1)øskÉ’dW>rj~ the eye door. (2)øeq. tdW>rj~ (3)øG. ndW > rj ~ the nose door. (4)øzi wH > dW > rj ~ the tongue (5)øk. ydW > rj ~ the body door. (6)ømen.dW > rj ~ the mind door. the ear door. door. (r )ødW>rjsHj/>~ the öR ? ÷øöDR? j ÷ ~ ธรรม.~ twelve zodiac signs. truth, norm, law, doctrine, teaching, righteousness, phenomenon, idea, thing, Dharma. (Dm? ) ~ öDm¤÷~ öDR ? ÷~ tr.,~ 180ø๑๘๐ø 1 8 0 öR ? ÷øDR?jakuquilj~ li Kj g tu E e zN . j qB. wj D R? j g mL ’ i c j hW · e qcj ku E q tÐj ø hW · e qcj ku E l m[ÕJ mN ’ · l kæ$j pW m ku E fu i l j hW · d ,r, mdHjmW Y h . nj e ku .· e d>qj ~ qB. wj D Rj? g mL ’ i cj hW · e qcjku E q tÐj ø hW · e qcj ku E l m[ÕJ mN ’ · l kæ$j p W m zu i n j ku E f u i l j d du i kÉ j m dH j m W Y h . nj e ku . · e d>qj ~ อกุ ศ ลธรรม.~ karmically unwholesome phenomena. (aku q l. Dm? . )~ aku q u i l j t r.,~ öR?÷ø(l)øDR?jkuquilj~qB. wjDR?jgmL’icjhW·eqcjkuEqtÐjøhW·eqcjkuElm[ÕJ mN ’ · l kæ$j pW m zui n j ku E f lj d ,r,hM Y ku e d>qj ~ qB. wj D R? j g mL ’ i c j hW · e qcj ku E q tÐj ø hW · e qcj ku E l m[ ÕJ mN ’ · lkæ$j p W m zui n j ku E fu i l j t qu i K j m qkÒ’ed>qj ~ DR ? j m dH j ku qu i l j ~ กุ ศ ลธรรม‚ ธรรมอั น เป็ น กุ ศ ล.~ wholesome phenomena. (ku q l.øDm? . )~ ku qu i l j t r. ,~ öR ? ÷öRÑ÷øDRj?\bh?sRÑ j~ DRj?\bh?suiRÑ j~ DR ? j e dà t j m |pY ~ edà t j m |pY mtW · g , mgà j ~ edà t j m gpj w j e wcj e kL · ×U e mTu n j ~ q.qn.~ พรหมจรรย์ . ~ Brahma faring, Brahma life, chastity. (\bh? ø sriy )~ ö\bh? s y ¤ ß \bh? s R[÷~ \bh? s u i r j t r.,~ DR ? j \ bh? su i R Ñj p nj \ pk.rj tu nj ø (1)emtÐ .` pW m q: ’ i k j S .nj e mtÐ.qu Ki t du kÉ i t qtÐj t· tu p j qM h j ~ (2)kRu $.` pW m S.nj ; êdu kÉ i t qt~ j t· ~ (3)mu dit .` pW m au i h j tM ’ i h j t o su i tÐj øau i h j tM ’ i h j m i p j su i tÐj p : Y qu Ki t qtÐj t· ~ (4)xepkÉ .` pW m mzîhj dM · cj p: Y q tÐqKá >rmdH j » -a ni - au i Qu J ~ pW m qC I mW Y bW Y m d,r,~ pW m qP su i tÐj m zîhj m pÐnj l wj qM hj qM nj p: Y q tÐqKá > rmdH j » -ani mj hgW · e pL .pj su i tÐj ku E pW m au i h j tM ’ i h j t osu i tÐj ø au i h j tM ’ i h j m i p j su i tÐj p : Y g -au i Qu J ~ hW · qP a . Ru i $ ek.· qu Ki t qtÐj t· au i Qu J ø ddu i kÉ j g ek.· du kÉ i t qtÐj t · au i Qu J tu Y pW m mL . j q C I mW Y bW Y m zîhj ~ öR?÷øDR?jemTunjedàtjluikj~ DR?jemTunj~ edàtjemTunj~ DR?jluikj~ edàtjluikj~ wtÐjew>h.rjliukj~ elMcjpercjluikj~ common practice, village practice. (el.k.s.rß g>møDm? ) ~ lU tu i Á =ak[Ácj ~ rW . qU tu i Á ak[Ácj ~ (øuE)øn.gjmN’·kuEg[imqA’EqA.j~ (esW.·` 411·)~ \pcj,eq. aSipjRHieq. e¥m~ ( RÒ)øn.yÒjbis.RÒj~ dkuipjbis.RÒj~ dkuipjbis.RjÒqà’tjqW.tjamé~ (am.t[ jn.yÒj bi s .Rj ÒmpÐ’Y dM · cj e qN . wj v ,ømpÐ’Y g bu Dj qà’ tj qW . tj e qN . wj ø mqà ’ tj qW . tj a mé ø mqà ’ tj qW . tj eqN . wj ø qà ’ tj qW. tj a mé e qN . wj~ esW .· ` 52· ø 54· ) ~ am. t[ j qà’ tj qW . tj a mé ~ v,ezN . j amé ~ qM i cj qà’ tj qW . tj a mé ~ v,mef[· qà’ tj qW . tj a mé ~ v,mqà ’ tj qW . tj e qN . wj ~ v,m qà ’ tj qW . tj a mé ~ v,mqà ’ tj pÐ’Y a mé ~ v,ezN . j sI e rcj g bu Dj a mé ~ ผู้ พิ พ ากษา‚ ผู้ ต ั ด สิ น .~ a judge. (akÉ d Qß wi s . rk)~ tr.,Su · , \ftj e q. amtj } kJ , ~ tr. ,qU } kJ , ~ (r)ønigàhItjmN’·kuEb[XZjpuirj~(prb[XZ n ni gà hI t )~ b[ vj,e×H. cj,\Kcj,yHieq. nigàhitj~ (R ) ønIwuiRj~ นิ วรณ์ .~ hindrance, restraint, obstacle. (nI w r$)~ nJwr$~ $ $ DR? j nI wuiRj ø DR ? j m elpj e Swj d wj m .tj l duE su E dN . lwj su i tÐj mhku E tJ D R ? j ku qu i l j TM i k j $ mN ’ · m qu n j \ pk. rj mtW · g , (1)øk. ms¦×¡ ß (2)øaBi z î.ß (3)øTI n ømi d¯ ß (4)øxd¯ sË ø ku kÒ’sË ß (5)øwi si ki s¦.~ นิ ว รณ์ ‚ สิ่ ง ห้ า มกั น จิ ต ไว้ ม ิ ใ ห้ บ รรลุ ค วามดี มี ๕ ประการ 181ø๑๘๑ø181 ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i คื อ ๑. ความพอใจรัก ใคร่ , ๒. ความพยาบาท, ๓. ความง่ ว งเหงา หาว นอน, ๔. the five obstacles are ความฟ้ งช่ า นรํา คาญ, ๕. ความลัง เลใจ.~ (1) desire for sensual pleasure, (2) ill will. (3) sloth and torpor. (4) restlessness and worry and (5) perplexity. pXËnIw r$. ni n. m k. ms¦eס . aBi z î. TI n mi d¯ · xd¯ sË ku kÒ’sË · wi si ki s¦. eh. ×Ði ~ öR ? ÷ øpa.toDR?jemTunjeku.·gNk[.jezN.jr~ (esW.·` 213·ß 484· ) ~ lH i cj t o su i tÐj eku . · g N k[.j e zN . j r ~ mi f u r .,×H Á cj t kW emW Á el[.j = ~ (øu E ) øpau E ~ /u E ~ เกลื อ.~ salt. (lw$ß el. $)~ S.,~ (l)øp·qu kUlj~ (y.t¸jp·qukUljß qC.p·qukUlj)~ บั งสุ กุ ล‚ ผ้ าบั งสุ กุ ล.~ (rags from) a dust heap, cloth made of rags from a dust heap, a robe made of rags from a dust heap. (p· qu ø kU l )~ p· qu kU ~ (l)øpÒ’Jlwjnfuilj~ associated with fruition. (fløq· yu tÐ)~ fu i l j \ fÁcj yH x j t W Y q vj ~ (w)øpegwj ~ ö\pegwj÷~ how much more or less? (pegw)~ö\pegw÷~ peg,~ öR à ÷øpXËwRàjmqunj~ pXËwgàIyjmqunj~ (kelcjr·cjøpXËwgàIyjmqunj)~ (l)øp@’kmÔlj~ qN . p@’kmÔlj~ qN. tM·p@’kmÔ lj~ qN. tM·p@’ qN . qM i cj » ס j ~ (p@’kmlj ø p@’kMwj ø v,lM ’ hj K[ ê)~ ศิ ล า แท่ น หิ น ที่ ม ี ดุ จ ผ้ า กั ม พลเหลื อ ง เป็ นที่ ส ถิ ต ของ พระอิ น ทร์ ~ the throne of Sakka, Indra’s throne, the palace of Sakka. (p @ ’ ø k mÔ l ß p @ ’ k mÔ l ø qi l . )~ p@’kmÔ l .~ p@’kmÔ l . ek[. kj f[.~ qi ] k., kmÔ lj q M i cj » ס j ~ อาสน์ พ ระอิ น ทร์ ‚ mcj , =enr. ek[. kj f[.~ (l)øpÀq.lj~ B.pÀq.lj~
the hut of an asccti made of branches and leaves. (pÀøq. l.)~ qsj R W k j m u i , eq. ek[. cj , ~ qsj R W k j m u i , eq. srpj ~ qsj R W k j m u i , eq. qKá m j , ~ qsj R W k j t Y ~ (r )øpÀ.k.rj~ tM . Y p À.~ tM . Y p À. k. rj~ tM . Y z mi n j ~ tM . Y l b.Y ~ sM . Y sM i n j ~ pU zo q kÒ. rj ~ bzo q kÒ. rj ~ wt¸’sM . Y sM i n j ~ prcj ~ prcjbË n j ~ pRu J ~ kW . Y ~ \db[ j m Skj kW . Y ~ \db[ j m zu i n j × Hcj kW . Y ~ \db[ j pUz o q kÒ. rj ~ \db[ j b zo q kÒ. rj ~ \db[ jp rcj m\pcj bË ’ i p j $. ku E ~ \db[ jku E ~ \db[ jS kj ku E ~ \db[ jS kj bà i n j ~ wt¸’\db[ j m \pcj b su i p j $ . ku E bW Y m eRH j eqH j r o g o bW Y d dH j d edH j d yH j mi Q h. yj e \p.Y zW . ~ บรรณาการ‚ เครื่ อ งบรรณาการ‚ ของกํา นั ล ที่ ส่ ง ไปให้ ‚ ของให้ ‚ ของถวาย‚ สิ่ ง ที่ ส่ ง ไปให้ ด้ ว ยเคารพ หรื อ ไมตรี . ~ a gift, a present, a present sent in a fresh or dried leaf. (pÀ. k. r)~ (xpk. ri k )~ pÀ.~ lkj e S. cj ~ lkj e S. cj p À.~ (øuE)øptW’EtuY~ ppз tu Y ~ ptW ’ E ×U t mj tu Y ~ qP t· tu Y ~ pз tu Y ~ pз×U t mj tuY~ จํา เดิ ม ‚ ตั ้ง แรก.~ starting, starting from the beginning. having begun. (pø-.yß a.di e t. p-.yß a.r bÚß a.rBi tW . ß pøBu ti) ~ s¹~ eRH , xJ , mH s ¹~ as£p¹~ 182ø๑๘๒ø 1 8 2 li Kj g tu E e zN . j (øu E ) øptW’E×UgHjtuY RuihjddHjtCY~ (esW.·` 435·)~ TuiaK>mHs¹ enÁtuicj,~ (r)øpdjprj~ (puidjpuirjøv,lM’hjK[ê)~ pdj}ko~ puidjlkjkro~ the member of a compound. (prøpd)~ (xtÐrøpd)~ en.kj p u d j ~ öR W ÷ øöpdjpURWj÷~ pdjkL.~ pdjgt~ compound. last บุ พ บท.~ the first member of a (pu bÔ ø pd)~ öpU R W pd÷~ e t¸li k .)~ öpu tÐli k .÷~ (DI t li k .)~ (Di ti k .)~ yxj m cj , Ru p j ~ rsj m cj , Ru p j ~ vY m cj , Ru p j ~ (r )øprmIqWrjøöpremqW rj÷~ \pmIqWrj~ ö\pemqW rj÷~ (edwto p rmI qW rj ) ~ öedwto p remqW rj ÷ ~ (edwto \ pmI qW rj ) ~ öedwto \ pemqW rj ÷ ~ ปรเมศวร์ ‚ ผู้ เ ป็ น ใหญ่ ยิ่ ง ‚ พระอิ ศ วร.~ the supreme Lord, the supreme being. (prmI qW r )~ öpremqW r ÷~ prmJ q W . ntj ~ (r )øprj~ puirj~ }ko~ lkjkro~ อันหลัง‚ หนปลาย‚ ภายหลัง‚ ต่ างโพ้ น‚ ฝ่ ายอื่ น.~ (pr)~ en. kj \ fsj e q.~ e×H . cj , eq.~ (r)øprj a .~ su ti s o a . qW R à j prj a .Bwprlu i k j e t· ~ (rpj s pj s k.qW gj K mI q Gá t· ehcj ) ~ มรณภาพ (ใช้ สาํ หรับ พระสงฆ์ ) ~ ตาย.~ to pass away , to die (used of monks). (pr)~ p[· l W n j e t.j m U q vj ~ eqSu · , qvj ~ kW y j l W n j q vj ~ (r)ølk[.jprja.~ (pr )~ the monk has passed away. (r)øöR? ÷øqGáprj DR?jdHj~ (pr )~ (Dm?)~ öDr?÷~ (w)øpwj a .~ (pwj a . ro g es· ø g,)~ (xe«ti ) ~ to fly as a bird. öR ? ß R à ÷ øtlv,bv.To tKcjsoef.· mgW·yM’wiqud¯r.z. ¿kr.zj|bo mvj ptl}kI zH j a .×u B .wj e l.nj qd¯ . s.gel.nj dgu i nj m cj qI lj l mu i nj yY a .tu Y qu J m qP dM · cja .Ru i $ mj pÐnj l wj D R? j q m.Di aeG.mmL . j mW Y p: Y D .tu j e q.j l gu cj qu J m gu E KL cj dM · cj gH j p: Y q kÒr.zj ø 832øgH j tlv,a.sui p j a ni s Ë D R? j so a .qW Rà j r ~ (sW · ` 24· ø 25· ) ( R )øpw> Rj ~ pw>r$.~ $ $ ปวารณา.~ the rainy season residence. (r )øpri w>rj~ \pw>rj~ the service of the termination of (pw>r$.)~ ö\pw>r$.÷~ pw>~ pw>r$.~ tW I w>r~ tW I w>rn.· | m’i cj ~ tW I b W ’ i cj ~ tW I b W ’ i cj e b.j qW , n.· | m’i cj ~ znj m dH j tW I w>r~ znj tW I bW ’ i cj ~ znj m dH j tW I bW ’ i cj ~ znj e b.kÉ j qW , ~ znj qÒ· qW , ~ tW I bW ’ i cj b W k j } ko ~ v, bkj } ko ~ บริ ว าร‚ คนที่ เ ป็ นบริ ว าร‚ แวดล้ อ ม‚ ผู้ แ วดล้ อ ม‚ ผู้ ห้ อ มล้ อ ม ติ ด ตาม.~ a suite, entourage, followers. (pri w>r)~ a|K· a r· ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (l)øprYfuiljd>nj~ d>nj ~ 183ø๑๘๓ø 1 8 3 (esW . · ` 306· ) ~ fui lj a .ni q· q d>nj ~ fu i lj a Skj d>nj ~ fu i lj niQ ס of munificence. (d>nøni Q ס ß d>nøfl)~ alç = ak[Õi , ~ the fruit alç = ak[Õi , Skj ~ (l)øplj~ puilj~ l[Õi c j s H j D r$~ l[Õi c j p nj d ekwj ~ 400øp· c j m ~ 100øpu i l j dH j _ 1øtu l .~ ชื่ อมาตราชั ง่ ครั ้ง พุ ท ธกาล ๑๐๐ ปะละ เป็ น ๑ ตุ ล า (ชั ง่ ).~ ปละ ก็ เ ขี ย น.~ (pl)~ pu i l j ~ Syj D r$~ eRW , ø400~ el,k[pj e l,~ 4øk[pj q .,~ (r)øph.rj~ ö\ph.rj÷~ y.mj~ or watch of four hours, ยาม‚ โมงยาม.~ a watch, a Yama an (ph.r)~ ö\ph.r÷~ phu i r j ~ phui l j ~ (l)øpukjt.lj~ (pukjt.øv,lM’hjK[ê)~ telescope basket made of eighth part of the day. a palmy ra palm basket, a palmy ra palm leaf. Tnj , eK>kj f> ~ (t.li ø epÈ.)~ (l)øpugàlj~ pugà’ilj~ pUguilj~ mN i Qj ~ mN i Qj D m? t .~ mN i Qj q .mÍj ø mN i Qj q .mvj ø mN i Qj q .m.×[ j ~ mN i Q j q .mv~ v,mdu c j s qu i c j d du i kÉj ~ qtÐj t · ~ บุ ค คล‚ คน‚ คน ธรรมดา‚ คนสามัญ ‚ ผู้ เ สวยทุ ก ข์ ‚ สัต ว์ . ~ an individual person, an individual or person as opposed to a multitude or class, creature, being, man. (pugà l )~ pu g à ’ i l j ~ qtÐw> ~ (l)øpugàljmtnjtop:Yflj~ pugà’iljø(pUguilj)ømtnjtop:Yfuilj~ stationed in fruition. a one (fl-)~ fu i l j Ï tvj e q. pu g à ’ i l j ~ (r)øpUz.qkÒ.rj~ pUzoqkÒ.rj~ bzoqkÒ.rj~ tM . Y z mi n j ~ reverence, oblation, an offering. (qkÒ.r)~ (bli ø km? ) ~ (hu ti ) ~ pU e z.j q kÒ.~ öRW ÷ øöpURWj÷~ (kL . ß gt)~ บู ร ‚ ข้ า งหน้ า ‚ ก่ อ น‚ หน้ า ‚ ที แ รก‚ เบื้ อ งต้ น .~ first, foremost, previous, former, before. al[cj \ fsj e q.~ a eR ~ rY m kj b u i l j p> ~ ssj q vj b u i l j p> ~ (l)øqMicjbuilj~ eqn.pti ~ n.yÒj d bj ~ n.yÒj bu i lj ~ qku i p j pN . nj ~ dku i p j pN . nj ~ k: ’ i p j qÒ’i p j d bj pN. nj ~ gx’pj bu i l j ~ เสนาบดี ‚ แม่ ท ัพ ‚ นายทัพ ‚ นายพล‚ หัว หน้ า ของกองทั พ .~ a general. (eqn.øpti ) ~ ssj qU } kJ , ~ bu i l j K[Õpj ~ ssj b u i l j K[Õpj ~ bu i l j K[Õpj } kJ , ~ (l)øqMicjbuiljnyjepÒ.·gx’Y~ (1)ømkNil[Õicjø1i` (2)økwicjezN.jl[Õicjø1i` (3)øe\mkj ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 185ø๑๘๕ø 1 8 5 KM i hj dH j qM i cj bu i lj ~ (l[Õi cj m kN i e ku . · k wi cj e zN . j t · g H j dH j l[Õi cj e \mkj KM i hj r ` dH j l[Õi c j ø 2i ø )r~ (l)øbhIt.lj~ mN’·mNtjb½tjqL’cjtN·t.lj~ palmy ra palm. the height of a (t. løpP m .$)~ Tnj , pcj a \mÁcj atu i c j , aRH v j y H i q vj ~ (r )øbimÔiq.rj~ qMicjbimÔi q.rj~ mN’·q.jmtupjeku.·q.jTwj~ พระเจ้ า พิ ม พิ ส าร‚ พระยามี ผิ ว เช่ น ทองเป็ นแก่ น สาร.~ Name of a king of Magadha and patron of the Buddha, a convert of Buddhism. (bi mÔ i ø q. r)~ bi mÔiq . rmcj , ~ eRä a Scj , ×H Á cj t U e q. aScj , yH i q vj ~ (R? )øöbiqWkR?j÷~ biQkR?j~ biQkm?j~ (bIqkwjøv,lM’hjK[ê)~ นั ก สถาปนิ ก .~ architect, builder. k.~ bi Q k.~ (wi Q økm? ß wi qu k m? ) ~ öwi qW k R? nj÷ ~ bi q u (r)øbud¯×Ðrj~ bud¯×Ð’irj~ (bud¯njtuEøv,lM’hjK[ê)~ Kr.a]k.k[.j />zku ~ พุ ท ธัน ดร‚ เวลาระหว่ า งพระพุ ท ธเจ้ า องค์ ห นึ่ ง กั บ อี ก องค์ ห นึ่ ง บัง เกิ ด ขึ้ น .~ the period between the appearance of Buddha-interval. (bu d¯ ×Ðr)~ (bu d¯ ¢ öR W ÷ øöb[XZjpURWj÷~ b[XZ j kL . ~ b[XZ j g t~ the one Buddha and another, a×Ðr)~ Bu r .,×H s j S U t u i Á =a]k.,~ former consonant. a (pu bÔ ø b[ XZ n )~ öpU R W w[ XZ n ÷~ e< RH b[vj , ~ eRH , b[vj ~ e Á RH\ fsj e q. b[ vj , ~ (øuE)øb[ÕEpluJ\zh.njv,~ calumnious, (esW . · ` 382· ) ~ hu J b[ÕE ~ hu J b[ÕE l akj a ]k.v,~ slanderous. (epqu $I ) ~ eK[. psj t tj q vj ~ (øuE)øpWmb[ÕEpluJ\zh.njv,~ pW m hu J b[ ÕE l akj a ]k. v,~ pW m bzu E b pãplu J a ]k.~ pW m hu J bW Y a es.· p lu J \ zh. nj qM i nj ~ gl. nj m pu i qj g u $ j ~ ความส่ อ เสี ด .~ calumny , slander. (epqu $ )~ (epqu v )~ eK[. psj \ Kcj , ~ ku n j , tu i k j \ Kcj , ~ öRà÷øöbWRàj÷~ (bWwjøv,lM’hjK[ê)~ gek.· ~ fau · ~ หมวด‚ หมู่ ‚ พวก.~ a group. (wgà ) ~ öwg¤÷~ öwR à ÷~ (g$)~ (qmU h )~ (kl. p)~ asu ~ ölP ÷ øöB\dklPj÷~ (B\dkpP j)~ (klP j TM i kj ø klP j S .Y ) ~ (klP j p sË ’ pP ×ì j lM ’ hj w W · hu i tu j m N ’ · ku E k[.j } tY kÐ’E d H j su i p j m qu n j z ku t u Y B\dklP j ø klP j TM i k j ø klP j S .Y ø mà , r)~ ภั ท รกั ป ป์ ‚ กั ป ป์ อั น เจริ ญ คื อ กั ป ป์ ป จั จุ บ ัน เพราะมี พ ระพุ ท ธเจ้ า ถึ ง ห้ า พระองค์ . ~ the good kalpa. (Bd¡ ø kpP ) ~ öB\dklP ÷ ~ Bd¡ k pj ~ Bd¡ k mÚ. ~ (r )ømkrj~ mcjkrj~ kømkrj~ kømcjkrj~ (yM’r.qIsHj/> ødW>rjsHj /> mr×ukjkusHj)~ มกร‚ มังกร‚ ชื่ อดาวราศี ท่ี สิบ.~ a leviathan, Capricornus, Capricorn, name of my thical fish or sea monster, the 10 t h sign of the Zodiac. (mkr)~ mknj , ~ (r)ømgL’icjkuEw>rj K>mL.jmWY~ (esW.·` 309·)~ afnjtlYlY ]kvp· lu n.ti Si ×ì tI ti m gá l· ` estn. mqku Ûj t s¦j e ]kwj e kL · D R ? j q r.· p>pj t · g H j mdH j m C ’ i l j r ~ estn. wW· ku qu i l j e lwj dH j r ~ mC ’ i l j ku J ku qu i l j ku J dH j pW m qÒ’Ûj e kL · D R ? j q r.· p>pj t · r ~ (qL e p>t¸j p Ru i tÐj ø 88· ) ~ hu i tu j a . su i p j pW m r×u k j b epcj e zN . j e m. wj ku E pu i vj h . nj q mP tÐi t qu i K j ø tqu i K j d tu Y \ mem.wj ø tqu i Kj pu i vj h .nj au i Qu J ~ yM ’ mà , mC ’ i l j g H j hu i tu j m dH j hu i tu j a . su i p j $. bsu i p j r×u k j bepcj ku E lAi å j d tu Y mà , pW e zN . j e m. wj q tÐj t · qu J f au i t j ø au i Qu J a u E d si mC ’ i l j mà , yM ’ r~ (l)ømgàjflj~ mgàjfuilj~ มรรคผล.~ the Path and Fruition.(mgà ø fl)~ mgjfuilj~ ölP ÷ øömh.klPj÷~ (mh.kpP j)~ มหากัปป์ .~ a great cy cle of time. (mh.økpP ) ~ ömh.klP ÷ ~ mh. kpj ~ (r )øm.rj ~ edwto m . rj ~ qM i c j m . rj ~ edwto m . rj m yu t j m .~ edwto su i tÐj q r.· p>pj su i tÐj yu t j su i tÐj q wj eSwj d wj g s. nj d klwj hku E pÐ’Y ku qu i l j ~ edwto m elpj g su i t j D R ? j ku qu i lj ~ มาร‚ เทวดาใจบาปใจหยาบช้ า พวกหนึ่ ง คอยกี ด กั น ไม่ ใ ห้ ทาํ บุ ญ ‚ ผู้ กี ด กั น บุ ญ กุ ศ ล หรื อ ทํา ลายความสํา เร็ จ ที่ จ ะเกิ ด ขึ้ น .~ the evil one. (m.r)~ m. rj ntj ~ m. rj m cj , ~ yu t j m . eq. m. rj n tj ~ ku q u i l j t r.,ku i q tj t tj e q. ntj ~ (l)ø(l[)øm.lj~ m.l[ j~ ( pÒo ~ pÒo } qo ~ zM ׸ j pÒo ~ pÒo zM ׸j ~ pÒo m z׸j l wj d H j zM ׸j ) ~ a garland. มาลา‚ มาลย์ ‚ ดอกไม้ ‚ พวงดอกไม้ ‚ ดอกไม้ ท่ี ร้ อ ยเป็ นพวง.~ (m. l.)~ (m.l[)~ m. lj ~ pnj , ku · , ~ (q)øöRæ÷ømigqIqj~ öe\mgàqIRæj÷~ Migasisa. มิ คเศี ยร.~ the lunar mansion of (mi g øqI q )~ öe\mgà qI Ræ ÷~ mi g qI ~ (r ß q )øöRæ÷ømigqIrjnkæ}tj~ migqIqjnkæ}tj~ ömigqIRæjnkæ}tj~ p: Y n kæ}tj/>esH j . TpH j m t· g H j dH j n kæ}tj m r×u k j ku m qu n j ø dH j n kæ}tj RU pj k : ’ i p j \ d.Y ø dH j yM ’ gi tu e\mgà qu i Ræ j ø r)~ มิ ค เศี ย ร‚ ชื่ อดาว ฤกที่ ห้ า ‚ ชื่ อเดื อ นอ้ า ย.~ Name of the 3 r d or 5 t h nakkhatta containing 3 stars (one of which is Orionis). (mi g øqi r )~ öe\mgà qi r ÷~ (mi g øqI q )~ öe\mgà qI R æ ÷~ mi g qJ n kÉ t j ~ öRæ÷øör÷øöe\mgàqIRæj÷~ öe\mgàquiRæj÷~ ögi tu e \mgàqI Ræ j÷ ~ ögi tu e \mgà qu i Ræj÷ ~ ögi tu e \mgà qu i rj ÷ ~ เดื อ นอ้ า ย‚ เดื อ นที่ ๑‚ เดื อ นธัน วาคม.~ December. (mi g qI q ø m.q)~ öe\mgàqI R æ m. q÷~ (mi g øqi r )~ öe\mgà qi r ÷~ ntj e t.j l ~ (l)ømUlj~ (mU l ~ t· mU l k. r$~ tN · t· mU l ~ tN · Ru i h j t· mU l ~ Ru i h j tN · ~ mU l t· ~ Ru i hj kN kj t· ~ Ru i hj S u ~ Ru i hj kN kj ~ t· Ru i hj ~ t· tN · ) ~ มู ล ‚ ต้ น ‚ โคน‚ ราก‚ เง่ า ‚ เค้ า ‚ ราก เง่ า ‚ เค้ า โคน.~ original writing, a root, original, primary. (mU l )~ mU ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 187ø๑๘๗ø 1 8 7 (l)øem.hmUlj~ mN’·Ru i hjtN· mN’·t·mUle;·em. hehcjr~(em. hmU l )~ em. hmU ~ (øuE)ømN’·pv.mpsRuEkuEv,er.cj~ (esW.·` 256·)~ Räcjeq. pv. RHiet.jmU=~ (w)øem[.wjtro~ (pLtro~ T½,gL·cj~ /·kjk:’ipj~ ezN.jk:’ipjqÒ’ipj~ v,mem[. wjtro~ v, mpÎ ’ cj t ro ~ v,mpÎ ’ cj T ½ , ;. nj q b. nj t ro ~ v,ezN . j g W · a lu E a qI ~ v,mpL t ro ~ s. q· k j ) ~ ผู้ นํา .~ a guide, leader. (n. yk)~ eÁRH e S. cj ~ eÁRH e S. cj q U ~ eK> cj , eS. cj ~ KrJ , lmj , Vä n j ~ a}kJ , amç , ~ (w)øem[.wjtroluikjpi~ k[.j]tyjmdHjem[.wjtroznjt·~ k[.j ] tyj m dH j v,mrcj t L ’ cj $ . znj t· ~ em[. wj t ro z nj t · ~ v,mrcj tL ’ cj$ . znj t · ~ k: ’ i p j qÒ’i p j z nj t · ~ men. k: ’ i p j qÒ’i p j lu i k j p i ) ~ ผู้ นํา ของโลก.~ the Buddha, leader of (el. køn. yk)~ lU t Á i u = eÁRH e S. cj ~ (w)øem[.wjT½,~ (pÎ ’ cj T ½ , )~ (sN h j T ½ , )~ (esN . nj T ½ , )~ ผู้ ช้ี แ จง.~ pointing out. (edqøk)~ (xpedq)~ Vä n j \ pqvj ~ Vä n j \ p\Kcj , ~ (w)ø\mem.wj~ (esW.·)~ กลิ่ นหอม.~ aroma, sweet smell, fragrance. (r )ømH.eTrj~ mØ.eTrj~ mh.eTrj~ KmImligW·/>esHj. wQjtuY~ an· Á ~ KmI m ;’i k j epcj />esH j . wQj tu Y ) ~ ท่ า นมหาเถระ‚ พระเถระผู้ ใ หญ่ . ~ an Elder, a great elder, one who has passed twenty y ears as a bhikkhu, a great or eminent Thera or senior monk. (mh.øeTr)~ meTrj ~ mh. eTrj ~ eTrj } kJ , w>}kJ , ~ w>×H s j S yj \ pvj < | pJ , eq. rhnj , ~ (w)øywjr~ ถ้ า‚ ถ้ าหาก‚ ถ้ าว่ า‚ (w)øy.t¸j ] k.Twj ~ (esW . · ` ผิ ว่ า ‚ หากว่ า .~ if. (esß ydi ) ~ akyj ¹ ~ 58· ) ~ a gold ornament. (knkøBU q nß ehm. lká . r)~ eRä a wtj ~ eRä w tj s .,tnj , S.~ øy.t¸jbW’ikjltkj~ }ki Ñ .gÎ i ~ ky[Õi cj k y[wj ~ (pq.Dn)~ a garment, finery . (alká . rß wi BU q n)õõ~ accoutrement. ornament, wearing attire. apparel, (wt¸)~ öw‚qÐ÷~ (w)øy.·qrtjqawj~ (esW . · ` 230· ) ~ cui,e°k,l[kj~ (øuE) ø}yov,mN’·kuEpv.tunj~ (esW.·` 249·)~ a]kcjpv. RHiqvjk.,~ (h)ør.zqIhj~ r. zquihá~ qMicjr. zqu i há~ z. diquihá~ qMicjz. diquihá~ ราชสี ห์ ‚ สิ ง ห์ ‚ สิ ง ห์ โ ต.~ a Lion. (qI h )~ öqÃh÷~ (r. zøqI h )~ \Keqá < ~ (l)ør.qIøtulj~ r.qIøtUlj~ (r.qItUøv,lM’hjK[ê)~ ราศี ตุ ล .~ Libra. (tu l .ør. qi ) ~ RU p j qL d eklj ~ tU r . qJ ~ (r )ør.qIømkrj~ RU p j m krj ~ (RU pj m cj k rj ~ RU pj k ømkrj ~ RU p j k ømcjk rj ) ~ ราศี มัง กร.~ the Zodiac sign of Capricornus. (mkrør.qi ) ~ mkrr. qJ ~ (w)øRU pjpey[.wj~ RU pjkqU~ RU pjekL.njnagáduE~ (ep>t¸ køRU p )~ vW n j s J , Ru p j ~ a modelled figure. 188ø๑๘๘ø 188 li Kj g tu E e zN . j öR? ÷øöel.kDR?j÷~ DR?jel.kDm?j~ DR?jmNiQjt·~ el.kiywtÐj~ DR? j m gpj w j e dà tj lC tj p: Y lu i kj ~ qB. wj D R ? j m elpj kÐ’E d H j p: Y lu i kj ~ โลกธรรม‚ โลกิ ย วัต ร‚ ธรรมประจํา โลก.~ worldly condition, the law of men. (el. kø Dm? ) ~ öel. kDm¤÷~ el. kD· t r.,~ lU t u i Á =tr.,~ öR?÷øpRuikjel.kDR?jdË.·\pk.rj mtW · g ,ø โลกธรรมแปดประการ ค◌ือ.~ the a- el. kDm? . eqy[T.~ (1)øl. eB.` pW m kli g W · l . Bj b zo q kÒ. rj ( l. Bj pU z o q kÒ. rj ) pu i vj h . nj \ db[ j gain. (2)øal.eB.` pW m hkli g W · l . Bj pU z o q kÒ. rj pu i vj rtì j ~ มี ล าภ.~ h. nj \ db[ j r tì j ~ เสื่ อ มลาภ.~ loss. (3)øyeq.` pW m kli g W · y qj q mP tj tW I w>r~ มี ย ศ.~ repute. (4)øayeq.` pWm hM Y ku E y qj q mP tj tW I w>r~ เสื่ อ มยศ.~ disrepute. (5)øpq· q .` v,qA. cj hu J d yqj dH j a Tu i cj q ,v,~ สรรเสริ ญ .~ praise. (6)øni ס . ` v,qA. cj hu J g Ru i hj b[i pL ’ tj p[Õtj pM . ~ นิ น ทา.~ blame. (7)øqu e K> ` pW m kli g W · t qu i Kj su i tÐj t qu i Kj k . y~ สุ ข .~ happiness. (8)ø du e kÉ . ti ` pW m a. su i p j d du i kÉ j su i tÐj d du i kÉj k . y~ ทุ ก ข์ . ~ and misery. (qmÐ J ) øø»-.Ru i $ mj e ku . · a ni - .Ru i $ mj p· cj tu Y ek.j K o s mà , el. kDR ? j dË . · \ pk.rj ~ eight worldly conditions, namely. อิ ฏ ฐารมณ์ และ อนิ ฏ ฐารมณ์ รวม เรี ย กว่ า โลกธรรมแปด.~ (r )øel.kutÐrj~ öel.ek.tÐrj÷~ el.kutÐ’irj~ el.ku‚tÐj~ |pY lÐêlu i k j ~ ti t j b L , ×U lu i k j ~ kli e kL · li u k j ~ kli e l. nj a . lÐêli u k j ~ ti t j b L , ×U Bu m j p i ~ โลกุ ต ร‚ โลกุ ต ตระ‚ โลกอุ ด ร‚ เหนื อ โลก‚ พ้ น วิ ส ัย ของโลก.~ supramundane, transcendental, transcending the world, spiritual. (el. ku tÐr)~ öel. ek. tÐr÷~ el. ku t j ~ el. ku tÐr.~ el. kTkj \ mtj qvj ~ el. kmH T W k j e \m. kj q vj ~ Bu · q u · , p> ,mH T W k j e \m. kj q vj ~ (r )øel.kutÐrjsuitÐj~ el.kutÐ’irjsuitÐj~ ciousness. (el. ku tÐrøsi tÐ)~ transcendental cons- el. ku tÐ r. si t j ~ (r )ø(wì)øel.kutÐrjz.wìj~ (el.kutÐ’irj zoøg,)~ apperception. (el. ku tÐrøzwn)~ transcendental el. ku tÐr. ez.~ (l)øel.BmU lj ~ (mN ’ ·Ru i hj tN · ø mN ’ · tN · Rui hj t· mU l e;· el. Behcj r )~ rooted in greed. (el. BømU l )~ el. BmU~ el. Bl{cj a rcj , a\msj y H i q vj ~ (l)øel.BmUlj su i tÐj ~ consciousness rooted in greed. (el. B mU l øsi tÐ)~ el. BmU s i t j ~ (øuE)øluEm.Y~ f· hW · t kj lu E m .Y£ btuinj mà, ~ k: ’ i p j f o lu E m .Y m · kj tu i nj mà , ~ (138· ) ~ alu E z ku e ;· ~ automatism, automatically . (qy· }ki y t.)~ alu i a el[.kj £ pmU \ Kcj , ~ (w)ølCwj~ gmNo~ kw>nj~ kM.kM.~ a twin. />/>~ eS.eS.~ su · su · ~ (ymzß ymøz. tkß yml)~ a¥m.~ (r )øv,mezN.jkuElWIrj ~ v,mg· cj qÒ.rj ~ a hero. แฝด‚ คู่ สอง.~ (wI r )~ l< u · l }kJ , eq.qU~ rY r cj Á qU ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 189ø๑๘๙ø 1 8 9 öRÑ÷ølWIRÑj~ lWIRÑjpr.~ pW m pÐi tj \ zhtj lW I RÑjp r. hgW · lN ’ hj t o lu k o bз tC Y ~ wI RÑj ~ wI RÑj p r.~ (wI ß wI p r.øv,lM ’ hj K[ê)~ เพี ย ร‚ พยายาม.~ energy, diligence, exertion. (wi r i y )~ öwI R÷~ öwI RÑ÷~ lu · Á l~ a.,Tu t j \ Kcj , ~ y öRà ÷ øöwRjà÷~ wgàj~ (wwjøv,lM’hjK[ê)~ öbWRàj÷~ gek.· ~ fau · ~ วรรค‚ ตอน‚ หมวด‚ หมู่ ‚ พวก.~ a class of consonants in alphabet, a group, band. (wgà ) ~ öwg¤÷~ öwR à ÷~ wgj ~ aep> cj , ~ asu ~ øwgà ×Ð · w> wegà ` ni m i tÐj b[ XZ j w Rà j pu i r j ( hu i tu j ×U b[ XZj w R à j pu i rj ) ni gà hI t j pU rj qP w gà ×Ð j ø cC ß qP ø wgà ×Ð j ø Í ß qP w gà ×Ðj ø $ß qP w gà ×Ð j ø nß qP w gà ×Ð j ø mßøbW Y l C ’ E ~ (wgà j ø wRà j ø mà , gH j akÉ rj g mL ’ i cj ø 25øm mN ’ · t· e ;· ø kß mN ’ · lAi å j e ;· ø møt· g H j qP e kL · bW R à j bW Rà j tu Y hu i tu j m gpj w j e f: . tj au E d si wgà j ø wR à j ø mà , r )~ 13· ß 22· ~ öRà÷økøwRàj~ (akÉ r j g ek.· ø ¤¤køwRà j õ õømqu nj mtW · g , kß Kß gß Gß cC ) ~ gutturals ka, kha, ga, gha, nga. öRà÷øsøwRàj~ (køwgà ) ~ ökwRà ÷~ kwgj ~ (akÉ rj g ek.· ø ¤¤søwRà j õ õømqu nj mtW · g , sß Sß zß z[ß v)~ the (søwgà ) ~ öswRà ÷~ (sk.røwgà ) ~ ösk.rwRà ÷~ swgj ~ palatals. öR÷à øåøwRàj~ the (akÉ r j g ek.· ø ¤¤!øwR à j õ õømqunj mtW·g, åß #ß ;ß %ß $)~ cerebral consonants collectively . öRà÷øtøwRàj~ (åøwgà ) ~ öåwgRà ÷~ åwgj ~ (gek.· ø ¤¤tøwR à j õ õømqu nj mtW · g , tß Tß dß Dß n)~ dental consonants collectively . the the (tøwgà ) ~ ötwRà ÷~ twgj ~ öRà÷øpøwRàj~ (akÉrjgek.·ø¤¤pøwRàjõõømqunj mtW·g, pß fß bß Bß m)~ pwgj~ (w)øwwj~ เกี้ ยวโดยสาร‚ แคร่ ‚ เสลี่ ง.~ palaquin, palankeen. ew>~ Tmj,scj~ (r )øw>ksIrj~ qC.w>ksIrj~ (sW·`364··5·)~ qC.qek.wjSu~ qC.m×Horoeku.· qek.wj S u ~ bark-robe, bark garments. (w>køsIr )~ el{.j e tqká n j , ~ (r)ømicjbRue\g.wjqC.w>ksIrj»qigHjtuY~ bRube\m.pjqC.w>ksIrjgHjmicj tuY~ hearing the rusting of his bark-robe, the rusting sound of his bark garments, heard his bark-robes rustle. el{.j e tqkánj q · k u i ] k.,¹~ (r )øw>rj~ (tC Y e k.nj g kU lj m vj m r×u kj ku ø 67øw>rj )~ elM cj a lnj a w>rj~ (sW · ` 274· ) ~ alnj ~ ltu nj ~ หน‚ ครั ้ง .~ a turn, time, session. (w> r)~ alH v < j ~ a}ki m j ~ (r ß R )øwis.rj~ wis.Rj~ bis.rj~ bis.Rj~ bis.r$.~ $ $ $ DR ?jwi s. rj m elp j bi s . r$. eqP . tj t o a . Ru i$ mj k m? - . nj ~ pW m bi s . r$. eqP . tj t o ~ pW m eqP . tj bi s. r$. to ~ pW m qJ / tj e qP . tj b i s . r$. to ~ pW m K[pj s cj \ Kcj b i s . r$. to ~ pW m gL . Y qC I K[pj \ gcj scj \ Kcj bi s . r$. to ~ pWm gL . Y q C I qW I qW t j sM I s M t j t o ~ pW m K[pj b i s . rj ~ pW m K[pj 190ø๑๙๐ø 1 9 0 liK j g tu E e zN . j et.j g u i t j ~ pW m gL . Y s M t j sI s tj s cj \ Kcj t o ~ (bs.øbs. r$.øv,lM ’ hj K[ ê)~ วิ จ าร‚ วิ จ ารณ์ ‚ พิ จ าร‚ พิ จ ารณ์ ‚ ความใคร่ ค รวญ‚ พิ จ ารณา‚ ความตริ ต รอง‚ ความคิ ด ‚ ความตรวจตรา‚ ความสื บ สวน‚ การค้ น คว้ า .~ sustained application, applied thought, consideration, discursive thinking, pondering, investigation, examination. (wi s . rß wi s . r$)~ wi s . r~ qu · , qpj \ Kcj , ~ sJ r cj \ Kcj , ~ Scj \ Kcj \ Kcj , ~ si s sj S cj \ Kcj \ Kcj , ~ (R Ò)øwis.RÒj~ dkuipjbis.RÒj~ n.yÒjbis.RÒj~ lM ’ hj K[ ê)~ ผู้ พิ พ ากษา.~ a judge. (wi s .ß dku i p j b s.ß n.Y b s.ø v, (wi s . rk)~ tr.,qU } kJ , ~ (r )øwi zZ.Du i rj ~ v,mpÒcj r cj kW t j p v.~ v,mN ’ · k u E kW t j p v. k. yqi d¯i ~ v,mN ’ · k u E pW m tJ gL · cjkW tj p m×j Ð øökW t j p mï×Ðj ÷ øg>T. m×Ðj y ×Ðj ø ög>T. mï×Ðj y ï×Ðj ÷ øx’· qW , n. n. q.j ~ วิ ช าธร‚ พิ ท ยาธร‚ ผู้ ท รงวิ ช า‚ ผู้ ม ี วิ ช ากายสิ ท ธิ ‚์ ผู้ ม ี ค วามรู้ ท างเวทมนตร์ ต่ า งๆ.~ possessor of science or magical power, a (wi zZ. øDr)~ öwi d[. Dr÷~ wi z Z . Du i r j ~ attj p v. ku i e S. cj e q. qU ~ wizard. (r )øwinyDr~ winyjDuirj~ KmI m su i n j qÒ’J sL I s L , sI kL , Su i k j b dkj eqÒkj q k. qi kÉ . pdj ~ KmI mN ’ · l[Õi cj msI e rcj qà ’ tj qW . tj a Di ku i R j mpз k y[. nj d w>tj tu p j qM hj v · cj ø n. yÒj $ bi s . rj ø dku i p j bi s . rj ø dku i p j b i s . rj qà ’ tj qW . tj a mé ø qM i cj qà ’ tj qW . tj a mé ~ วิ นั ย ธร‚ ภิ ก ษุ ผู้ ชาํ นาญสิ ก ขาบท‚ ภิ ก ษุ ผู้ ม ี ห น้ า ที่ วิ นิ จ ฉั ย อธิ ก รณ์ เที ย บด้ ว ย ผู้ พิ พ ากษา.~ an expert in Discipline. (wi n yøDr)~ wi n vj , Du i r j ~ (h)øwiw>hj~ (rm{.cjtitjøwiw>ø)~ wiw>h~ pW m qN kj p er.Y ~ qNkj k er.Y ~ qN kj ]kktj ~ per.Y q $kj ~ pW m ku E e k. nj | bo ~ Tpj t Y ~ e\pcj e k. nj ~ e\pcj wiw>h~ qP away a mC ’ i lj T pj t Y ~ วิ ว าห์ ‚ แต่ ง งาน‚ การสมรส‚ แต่ ง งาน.~ leading bride from her father’s home, carry ing marriage, wedding. (wi w>h)~ Ti m j , \m.,\Kcj , ~ (r )øwih.rj~ B.~ dN.YdM·cjKmIqGát·~ Monastery, a Buddhist Monastery or eq. ewdn.~ karma. sending away , วัด ‚ ที่ อ ยู่ ข องสงฆ์ . ~ Convent. (wi h . r)~ wi h .~ (l)øewdn.mkÐ’EbdHjkuEakuquilj wipkj~ unprofitable or วิ หาร‚ feeling resulting a from (aku q lwi p>køewdn.)~ aku qu i lj wip> kj \ fsj e s (r )øör÷øewrj wY rj~ öwY rj ÷~ (wI wYøv,lM’hjK[ê)~ q]t’qN~ ewrj wY rj qN ~ ewrj wY rj q ]t’~ ewrj wY rj q ]t’qN ~ wY rj qN ~ wY rj q]t’qN ~ q]t’ewrj w Y rj ~ q]t’wY rjqN ~ d et. wj wY rj ø (det. wj wY ) ~ pW m det. wj wY rj ø (pW m det. wj wY ) ~ pW m gL . Y qN ø qP qN ~ เวร‚ ขัด ใจ‚ แค้ น ใจ.~ hatred, enmity. (ewr)~ öwY r )÷~ ewer.j ~ rnj ~ rnj £ p\Kcj , ~ rnj ¾ ci , ~ (r )øewQ×Ðrj ~ qMicjewQ×Ðrj~ เวสสัน ตร‚ พระเวสสัน ดร‚ เพศยัน ดร.~ Name of a king. (ewQ×Ðr)~ öwi qW . ×Ðr÷~ ewQ×Ðr.~ ewQ×Ðrmcj , ~ (r )øewÈ’wi h.rj~ B.dunj~ เวฬุ วิ หาร‚ วั ดไผ่ .~ (ewÈ’øwi h . r)~ ewÈ’wi h .~ w> ,ek[. cj , ~ the bamboo monastery . ;’cj m vj r .mvedq qu w ÀBU m i (r)øew>h.rj~ gl.njew>h.rj~ conventional language. โวหาร‚ ถ้ อ ยคํา .~ 191ø๑๙๑ø 1 9 1 popular or (ew>h.r)~ ew>h.~ ew>h.rsk.,~ (øuE)øwuEektj~ wuEsN.Y~ sN.YwuE~ sN.YwuEduE~ sN . Y lJ e lkj ~ lJ e lH k j ~ wu E e kL · ~ elH · lH n j ~ lJ / tj sN . Y ~ lJ / tj wu E sN . Y ~ lH n j / tj ~ ลวง‚ หลอก‚ หลอกลวง.~ hoodwinks, deceives, cozens, beguiles, cheats. (weXË ti ß wXË y ti ß plemÚti ß pri w eXË ti ß pri w XË y ti ) ~ lH v< j s . ,=~ lH v qk~ (r)øq.Du k .rj ~ (rm{. cj q .Du k .rj ~ pW m ku E q .Du k .rj ~ pW m pÐi t jw>s. ku E r m{.cj q.Du k .rj mà , ¤d,r,qnj r ` Ku i h j q nj r ` S.Y q nj r õø k. lmv.tj e Tkj ku E g pj w j pÐ’i n j s r.Y hu J Tu i cj q ,)~ สาธุ ก าร‚ เสี ย งสาธุ ก าร‚ การเปล่ ง วาจาว่ า ชอบแล้ ว ดี แ ล้ ว เมื่ อ เห็ น ควรยกย่ อ งสรรเสริ ญ .~ say ing “sādhu” or “amen” utterance of “amen”. (q. Du ø k. r)~ ek. cj , K[J , ep,\Kcj , ~ ek. cj , K[J , ~ q.Du ~ (d,r,qnj~ d,r,qnj r ~ Ku i h j q nj r ~ S.Y q nj r )~ สาธุ ‚ ถู ก แล้ ว ‚ ชอบ แล้ ว ‚ ดี แ ล้ ว .~ amen, well. (q. Du ) ~ q. Du ~ ek. cj , sW ~ ek. cj , elsW ~ (r )øq.me$rj~ q.m$Irjø(q.m$Iøv,lM’hjK[ê)~ TpuO~
a novice, a Buddhist novice undertaking (q. me$r)~ ö]q. me$r÷~ q. me$~ em. cj RH c j ~ (w)øqiׯwj~ qiׯ.wj~ /uEqiׯ.wj~ (qi ׯ o ß the ten precepts. /u E qi ׯ o ø v,lM ’ hj K[ê)~ สิ น เธาว์ ‚ เกลื อ สิ น เธาว์ . ~ rock-salt. (qi ׯ w )~ qi e ׯ . ~ qi e ׯ . S.,~ (È)øöl÷øqihá Gu i Èj ~ öqi há Gu i lj ÷ ~ tÒ· qi há Gu i Èj ~ ötÒ· qi há Gu i lj ÷ ~ (qi cj Gu i Èj ß qi cj Gu E ø v,lM ’ hj K[ê)~ lká . ~ tÒ· l ká . ~ qi rIl ká . ~ ลัง กา‚ เกาะ ลัง กา‚ ศรี ล ัง กา.~ Cey lon, the island of Cey lon, Sri Lanka. (qI h È)~ öqÃhl÷~ (qI h ÈødI p )~ (lká . )~ qJ h u i È j ~ qJ h u i È j kºnj , ~qJ h u i l j kº nj , ~ (w)øqipjeqwj~ qipjzM·~ (58·ß 70·)~ compact. (q·htß dȧ)~ qipjqvj,qvj~ (øu E ) øqIfuE~ tM.Yzminj~ l.Bjbzo~ l.BjpUzo~ สินบน.~ bribe. (xekÒ. sß lXË)~ t· su i , ~ t· sui, lkj e S. cj ~ lkj e S. cj p À.~ lkj e S.cj t · s u i , ~ (øu E ) øsqIfuEv,tuY~ swallowed bribes, took bribes. t·sui,kuiyU¹~ (r )øqIrj~ ö}qI÷~ k[.jqIrj~ ök[.j}qI÷~ (sr.Y k[.j qI r j }kI zH j a . ×u B . wj ~ l[,a.×u B .wj ~ sr.Y bW R à j pu i v j ~ sr.Y b W R à j p u i v j k[.j } qI ~ bWR à j pu i v j h .nj k[.j qI r j ~ k[.j } qI mC ’ i l j ~ sr.Y ) ~ ศรี ‚ มิ่ ง ‚ มิ่ ง ขวัญ ‚ ความสง่ า ‚ แสง‚ ความสุ ก ใส‚ ความสว่ า ง‚ ความ เปล่ ง ปลั ◌ง‚่ ความงาม‚ ความดี ‚ ความน่ า รัก ‚ ควาเจริ ญ ‚ ความรํ่า รวย‚ มงคล‚ ความ เป็ นใหญ่ ‚ อํา นาจ‚ ราชศัก ดิ้ . ~ glory, splendo(u)r, reputation. (qirI ) ~ ö}qI ÷ ~ qi r j ~ k[kj q er~ Bu n j , k[kj q er~ k[kj q ermgá l .~ t< c j t yj \ Kcj , ~ (r)ø(q)øöRæ÷øqIrj~ qIqj~ öqIRæj÷~ หัว .~ the head. qI q ~ kN i p j ~ k: ’ i p j ~ ศี ร ษะ‚ เศี ย ร‚ (qi r )~ (qI q )~ öqI Ræ ÷~ xJ , eK>cj , ~ (l)øqIlj~ (qIl)~ ศี ล.~ virtue, ethical conduct, morality. (qIl)~qJl~ (l)øpXËqIlj~ (qIljmqunj)~ ป ญั จศี ล‚ ศี ลห้ า.~ the five precepts or virtues. (pXË ø qI l )~ pXË q J ~ c> ,p> ,qJ l ~ 194ø๑๙๔ø 1 9 4 li Kj g tu E e zN . j v,mà , pXË qI lj ø qI lj m qu n j \ pk. rj t· g H j e r.* (1)øp>$. ti p>t. ewrm$I ` pW m ewcj e kL · ×U pW m gsu i t j l m[ÕJ q tÐj ø ×U pW m gsuit j l m[ÕJ v,ø×U pW m gsu i t j q t~ j mN ’ · ku E l m[ÕJ ø ×U pW m pÐ’· e f[· l m[ÕJ q tW j b W Y m \phj ø ×U pW m gsu i tj q tÐj ø ×U pW m pÐ’· ekL · l m[ÕJ q tÐj ø ×U pW m pÐ’· e f[· l m[ ÕJ v ,bW Y m \phj ~ (๑)øห้ า มฆ่ า สัต ว์ . ~ ( 1 ) - abstinence from taking life. qU Á aqkj kuil[cj s W . K[\Kcj , mH ø qU Á aqkj k u i q tj \ Kcj , mH ] kxj eRH. cj \ Kcj , ~ (2)øa di ×ì .d>n . e w r m $I ` pW m ewcj e kL · ×U pW m kL t j \ db[ jv ,mN ’ · kuEtL v, hW · g W · ku E ø ×U pW m kL t j \ db[ jv ,mN ’ · ku E tL mi n j tL v ,hW · ku E n p> cjsu i tÐj ø ×U pW m kL t j e ktj \ db[ jv , qA. cj mi n j tL v ,hgpj w j ku E n k.y p>cj su i tÐj ø ×U pW m gu i c j kL t j e ktj \ db[ j tL v ,hgW · kuE~ (๒)øห้ า มลัก ทรัพ ย์ . ~ (2)-abstinence from taking what is not given. aq{cj m ep,eq. xsË. ku i yU \ Kcj , mH ]kxj e RH. cj\ Kcj , ~ (3)øk . e m qu mi s¦ . s . r . e w r m $I ` pW m ewcj e kL · ×U pW m fa.edà t j lM ’ tj k L t j e k.nj q mÚ.v,ø×U p W m fa.pW lM ’ tj lu t j lu J p lu J e k.nj q mÚ.v,ø×U pW e dà t j b L , edà t j lM ’ tj p : Y k .mgu $ j g mL ’ i cj ø ×U p W m edà t j lu t j a.p: Y k .mgu $ j g mL ’ i cj mtW · g , pW m eqbj k L i b j D R ? j a qpP ’ Ru i qj p: Y e k.nj q mÚ.v,ø ×U pW m f a.to pW lM ’ tj p: Y e k.nj q mÚ.v,ø ×U pW m fa.to edà t j lM ’ tj p: Y k .mgu $ j t · mtW · g , estn.mkli e l.nj D R ? j e mTu n j ø ×U pW m fa.to \pwpW e dà t j b L , edà t j lM ’ tj p: Y k .m gu $ j g mL ’ i c j ~ (๓)øห้ ามล่ วงประเวณี .~ (3)-abstinence from committing k. mgu $ j t < u i Ï mH . ,eq. ak[ Ácj ku i k[Ácj \ Kcj , mH ø qU Á q.,ai m j r . ku i l W n j k[ê,¹k[ Ácj \ Kcj , mH ] kxj e RH. cj \ Kcj , ~ (4)ømu q . w>d> e w r m $I ` pW m ewcj e kL · ×U p W m hu J adultery . gl.nj mu q .hW · dH j sM tj ø ×U pW m hu J g l.nj mu q .TM ’ nj t lnj ø ×U pW m hu J g l.nj mu q .kN i k j TM ’ nj t lnj ø ×U pW m hu J g l.nj kN i k j TM ’ nj ø ×U pW m hu J g l.nj kN i k j TM ’ nj t lnj ø ×U pW m hu J hW · dH j sM t j ; .· \ p~ (๔)øห้ ามพู ดเท็ จ.~ (4)-abstinence from telling falsehoods. mhu t j m mH n j Su i \ Kcj , mH ] kxj e RH. cj \ Kcj , ~ (5)øqu r .emryømzZø pm.dø-.n. ewrm$I ` pW m ewcj ekL · ×U pW m qu cj s sN b½ ê qu r .emryj m dH j hu i tu j wiwi cj t½ ê m.Y ~ (๕)øห้ ามดื่ มสุ ร าเมรั ย.~ ( 5)abstinence from taking intoxicating ysj \ Kcj , emÁel[.< \ Kcj , =ae]k. cj , mH ]kxj e RH. cj \ Kcj , ~ liquors. eqarkj e ]k.Ácj ☼øqI lj ø(5)ø\pk.rj t· tu nj ø ☼ The-(5)-Precepts of Buddhism: (1)- I accept the training rule of no Killing. (2)- I accept the training rule of no Stealing. (3)- I accept the training rule of no Sexual Abuse. (4)- I accept the training rule of no Dishonesty . (5)- I accept the training rule of no Alcohol & Drugs. (2). Do not steal. (3). Do not lie. (4). (1). Do not kill . Do not be unchaste. (5). Do not take drugs or drink intoxicants. ö R ÷ø(È)øö;÷øöqup Rj÷~ (gpÈj)øögp;j÷~ ges·hwjkL’icj~ $ $ (qpwj ß gpwj ø v,K[êlM ’ hj ) ~ สุ บ รรณ‚ ครุ ฑ ‚ นกอิ น ทรี . ~ a mystical bird, a an eagle. (qu p À)~ öqu p R ÷ ~ (gRu È )~ ögRu ; ÷~ gÈ’nj ~ lcj , yu n j ~ $ Garuḍa, ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 195ø๑๙๕ø 1 9 5 (l)øq:YqIlj~ K:YqIlj~ g;YqIlj~ T;YqIlj~ gituq:YqIlj~ gi tu q.w$j ~ (q: Y qI ß K: Y qI ß g;Y qI ß T;Y qI ø qwnj ø v,lM ’ hj K[ê)~ เดื อ น ๙‚ สิ ง หาคม.~ August. (q. w$)~ ö]q. w$÷~ w> eK> cj l ~ öR?÷øq:oDRj?~ pN.cjq:oDR?j~ q: o ø (pN . cj q: o pM tj pN . cj q: o pM tj q: o q: o e kL cj pM tj pN . cj q: o ekL cj ) mtW · g , DR? j ~ q: o D R? j q pP ’ Ru i qj m elpj e pL cj e kL · dmL ’ em. h p: Y q ×Ð. njq tÐj t· ~ the lamp of the Law. (Dm? ø dI p )~ (Dm? ø pP e zZ . t)~ tr.,tvj , hU e q. SJ m J , ~ (w)øq;wj~ (14·)~ a jolly boat, yawl. (Kud¡kn.w>)~set.jelH~ set.jqmÔnj~ (w)øq:wj~ suEb¡nj~ struck. (påiht)~ Ktjmiqvj~ aTiaKuikjRHiqvj~ (w)øqkjq:wj~ mqkÒ’q:wj~ mqkÒ’t;wj~ mqkÒ’suEb¡nj~ (3·ß 95·)~ 2 4· ~ 3 7 5· ~ unstruck. (aøpP åi ht)~ aTi a Ku i k j m RH i q vj ~ ör÷øqMJskÒwrj~ öqMJs]kwrj÷~ universal monarch. (qM J s kÒ w wj ø v,lM ’ hj K[ê)~ จัก รพรรดิ . ~ the R (skÒwtÐi ø r.z.)~ös]kw ti r .znj ÷ ~ s]k.wet,mcj , ~ öR÷øöqW Rà j ÷ ~ ;’cjqW R j ~ kMinj;’cjqW R j ~ g g g (edwel. k~ lu i k j e dwto ~ ;’cj e d wto ~ lu i k j m N ’ · k u E a . Ru i $ mj Ku i h j ~ ;’cj a . k. qj ) ~ สวรรค์ ‚ เทวโลก‚ โลกของเทวดา‚ โลกมี อ ารมณ์ ดี ‚ เมื อ งฟ้ า.~ heaven. (qgà ) ~ öqW g¤÷~ öqW Rà j ÷ ~ ntj \ pvj ~ ntj RW. ~ (r )øöqW rj ÷ øöqW ’ i rj ÷ ~ qr~ bRu r mæ. cj ~ akÉ r j m ti t j r m{. cj z ku q kj q kj hW · d , a vowel, sound. (qr)~ öqW r ÷~ ni Q yj ku E r m{. cj v ,qA.cj ~ สระ‚ เสี ย ง.~ qr~ aq· ~ mi m i q kj q kj aq· T W k j e q. akÉ r .~ qWrjøqW’irjømà,gHj akÉ r j dË . · g mL ’ i c j mN ’ · t · e ;· ( a) mN ’ · lAi å j e ;· ( ] q )t· wW · hgW · n i Q yj ku E v , qA. cjtu Y hu i tu j e ;· m edà t j t o si~ (w> )` hu i tj u q tÐi hW · ni Q yj ku E v ,qA. cj tu Y m elpj kÐ’E d H j si (qW’irjp>Èiø8øm~ qW’irjmvjø12øm)~ (øu E ) øeqWkjzuEw>tjg>tj~ eqWkjzuErcjqÒ·~ eqkjzuEdHjky[. nj~ ky[. njdw>djeqkjzuE~ qW ’ i r j mà , yM ’ r )~ การทะเลาะ‚ การวิ ว าท.~ a quarrel, dispute. (r)øöRW÷øqW’irjpURjWmN’·kuEb[XZjpuirj~ (klhß B@n)~ Ku i kj r nj ~ (prb[ XZ n øpu bÔ q r)~ öprb[XZ n øpU Rqr÷~ W b[vj , e×H . cj , \Kcj , yH i eq. qr~ (w)øqmU\mem.wj~ smell, the sense of smell. emä,±kicjeq. an·Á~ (w)øqem.Y l wj ~ qem.Y]k njlwj~ ]knjq em.Y l wj ~ qMY]knjlwj~ K[i n j , K[kj T .,qvj ~ K[i n j , Su i T .,qvj ~ (esW . · ` 287· ) ~ qC i kL åj n ס j T wj ~ eRä n nj , et. j ~ qP l wj k ti k wtÐj ~ นั ด พบ.~ appoint. (w)øqC i n ס j kL åj T wj ~ (l)øhuitujpWmkÐ’EdHjkuquiljkm?jøakuquiljkm?j~ km? p Tj ~ gL · cj t ro ø gL · cj zew> wj ø gL · c j e zM . wj ø gL · c j k Ru cj ø gL·cj] k’cj ø gL · cj k er.cj k m? j mà , tunj ø edà t j p åi p tÐj p : Y k emL . nj g yuicj l m[ÕJ sM hj sM hj t C Y mi N Qj t· mN ’ ·/> \pk.rj mtW · g , ku q lkm? p TsH j 1 0 ß eku . · 196ø๑๙๖ø 1 9 6 li Kj g tu E e zN . j aku q lkm? p TsH j 1 0 ~ กรรมบถ‚ ทางหรื อ คลองแห่ ง กรรม คื อ ความประพฤติ ในชี วิ ต ประจํา วัน ของคน มี ๒ อย่ า ง คื อ กุ ศ ลกรรมบถ ๑๐ และ อกุ ศ ลกรรมบถ ๑๐.~ course of action. (km? ø pT)~ ku quil j k· a ku qu i l j k· = \fsj \ Kcj , ae]k. cj , ~ (l)øhuitujpWmkÐ’EdHjakuquiljkm?j~ akuqlkm?pTj~ gL · cj t ro ø gL · cj zew>wj ø gL · cj e zM . wj ø gL · cj k Ru cj ø gL · cj ] k’cj ø gL · cj k er.cj a ku q lj k m? j ( aku qu i lj k m? j ) ~ km? pTj mdH j a ku q lj ( mdH j a ku qu i l j ) ~ gL · cj t ro pW q r.· p>pj m yu t j m . hi n j bi n j mN ’ · s H j \ p k.rj mtW · g , k. ydu sË Rui t j ø 3ß wsI du sË Rui t j ø 4ß men. du sË Ru i t j ø 3~ อกุ ศ ลกรรบถ‚ กรรมบถเป็ นอกุ ศ ล‚ ทางแห่ ง ความชั ว่ หรื อ บาป มี ส ิ บ ประการ คื อ กายทุ จ ริ ต ๓‚ วจี ทุ จ ริ ต ๔‚ และ มโนทุ จ ริ ต ๓.~ course of unwholesome action, course or path of evil action, evil course. (aku q løkm? ø pT)~ aku qu i lj k · = \fsj \ Kcj , ae]k. cj , ~ (l)øhuitujpWmkÐ’EdHjkuquiljkm?j~ kuqlkm?pTj~ gL · cj t ro ø gL · cj z ew>wj ø gL · cj e zM . wj ø gL · cj k Ru cj ø gL · cj ] k’cj ø gL · cj k er.cjku qu i lj k m? j km? j m dH j ku qu i l j ~ gL · c j t ro k m? j mdH j ku qu i l j mN ’ · s H j \ pk.rj mtW · g , k. ykm? j ø 3ß wsI k m? j ø 4ß men. km? j ø 3~ กุ ศ ล กรรมบถ‚ คลองแห่ ง กรรมเป็ นกุ ศ ล มี ๑๐ อย่ า ง คื อ กายกรรม ๓ß วจี ก รรม ๔ß มโนกรรม ๓.~ a way of virtuous action or merit. (ku q lkm? ø pT)~ ku q u i l j k · = \fsj \ Kcj , ae]k. cj , ~ _______________________________ 9~ b[ XZ j g su i tj k hj g mL ’ i cjø15øm~ qÒ qC ‚qñ qÐÕ q¸ q¡ q q# q[ qñ q? øhj øH j Q h h[ ® ☼ bi mÔj l kæ$j b[ XZ j g su i tj k hj g mL ’ i cj ☼ ø.hj øi hj øu hj eøhj eø. hj øu i hj eøH j øI hj øU hj eøH j . øh[ j øqj øqÒj øqC j ø‚qñ j øqñ j øq jø. h[ j ø. qj ø. qÒj ø. qC j ø. ‚qñ j _ ø. q jøi h[ j øiqj øi qÒj øi qC j øi ‚ qñ j _ øi q jøqÐÕj øq¸j øq¡j ø. qÐÕj ø. q¸j øi qÐÕj øi q¸j øu h[ j øu qj øU qj øu qÒj øu qC j øu ‚ qj ñ _ øu q jeø· eøh[ j eøqj eøqÒj eøqC j eø‚qñ j _ eøq jeø. h[ j eø. qj eø. qÒj eø. qCj eø. ‚qñ j _ eø. q jøu i h[ j øu i qj øu i qÒj øu i qCj øu i ‚ qñ j øuiqñj øu i q jøu qÐÕj øu q¸j eøqÐÕj eøq¸j eø. qÐÕj eø. q¸j øuiqÐÕj øu i q¸j ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i øqì j øq? j øq[j øQj ø®j ø. qì j ø. q? j ø. q[j ø. Qj ø. ®j øi qì j øi q? j øiq[j øiQj øi ®j øu qì j øuq?j øu q[j øu Qj øu ®j eøqì j eøq? j eøq[j eøQj eø®j 197ø๑๙๗ø 1 9 7 eø. qj ì eø. q? j eø. q[j eø. Qj eø. ®j øuiqj ì øui q?j øu i q[j øu i Qj øu i ®j bi mÔ j b[ XZ j p Tm(b[ XZ j r m{.cj e ;.tj ) ¢ p·cjbà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[ XZ j g suitj k hj g mL ’ i cj ~ k ¢ øhj øH j k ¢ ø.hj k ¢ øi hj øI h j k ¢ øu hj øU h j k ¢ eøhj eøHj eø· k ¢ eø.hj eøH j . k ¢ øu i hj khj kHj Khj shj sHj Shj åhj hj ;hj øøø $hj $Hj thj tHj Thj phj pHj fhj fH j qhj qHj hhj hHj Èhj /hj /Hj ahj aHj
ki h j øøø Ki h j si h j øøø Si h j åi h j i h j ;i h j øøø $i h j øøø ethj øøø Ti h j pi h j øøø fi h j qi h j øøø hi h jku h j øøø Ku h j su h j øøø Su h j å’hj #’hj ;’hj øøø $u h j øøø tu h j øøø Tu h j pu h j øøø fu h j qu h j øøø huh j ekhj ekH j eKhj eshj esH j es· eShj eåhj e hj e;hj e;· e$hj e$H j e$· ethj etH j et· eThj ephj epH j efhj eqhj eqH j ehhjek. hj ekH j . eK>hj es. hj esH j . eS. hj eå. hj e#. hj e;. hj øøø e$. hj øøø et. hj øøø eT. hj ep>hj epH j . ef>hj eq. hj øøø eh. hj ku i h j øøø Ku i hj su i h j øøø Su i h j å’i h j #’i h j ;’i h j øøø $u i h j øøø tu i h j øøø Tuih j pu i h j øøø fu i h j quh i j øøø hu i h j È. hj />hj Èi h j /i h j È’hj /u h j eÈhj e/hj eÈ. hj e/>hj È’i h j /u i h j
ai h j øøø au h j øøø eahj eaH j ea. hj eaH j . au i h j øøø 198ø๑๙๘ø 1 9 8 li K j g tu E e zN . j pey.gj ø pyu i gj t u n j ø (øU hj ) øqmU hj ~ (qmU h )~ (øU q j ) ø(mU q j ) ~ (mU q )~ (øI h j ) ø(qI h j ) ~ (qI h )~ __________________________ bi mÔ j b[XZ j du ti y (b[XZ j r m{. cj e zN . j ) ¢ p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[XZj g su i tj k hj g mL ’ i cj ~ g ¢ øhj øHj g ¢ ø.hj g ¢ øi hj ghj gH j Ghj zhj zH j z[hj vhj %hj dhj dH j Dhj nhj bhj bH j Bhj mhj mH j yhj yH j rhj RH j lhj lHj whj wH j Æhj g>hj øøø G. hj z. hj øøø z[. hj v. hj %. hj d>hj øøø D. hj n. hj b. hj øøø B. hj m. hj øøø y. hj øøø r. hj øøø l. hj øøø w>hj gihj øøø Gihj zihj øøø z[ihj vihj %i hj di hj øøø Dihj nihj bihj øøø Bihj mi hj øøø yihj øøø rihj øøø lihj øøø wihj Æ. hj Æi h j g ¢ øu hj g g ¢ ¢ eøhj eø.hj eøHj eøH j . eø· g ¢ øuihj gu h j øøø Gu h j zu h j øøø z[Õhj v’hj %u h j du h j øøø Du h j n’hj bu h j øøø Bu h j mu h j øøø yu h j øøø Ru h j øøø lu h j øøø wu h j eghj øøø eGhj ezhj ezH j ez[hj evhj e%hj edhj edH j eDhj enhj ebhj ebH j eBhj emhj øøø eyhj eyH j erhj eRH j elhj elH j ewhj eg>hj øøø eG. hj ez. hj øøø ez[. hj ev. hj e%. hj ed>hj øøø eD. hj en. hj eb. hj øøø eB. hj em. hj emH j . ey. hj øøø er. hj øøø el. hj øøø ew>hj gu i h j øøø Gu i hj zuihj øøø z[Õihj v’ihj %uihj du i hj øøø Duihj n’ihj buihj øøø Buihj mu i hj øøø yuihj øøø Ru i hj øøø luihj øøø wuihj eÆhj eÆ. hj Æ’hj Æ’i h j ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 199ø๑๙๙ø 1 9 9 (qmÐ J ) øb[XZjd u ti y (b[XZj r m{.cj e zN. j ) t· wW · k. lp· cj ¢ bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[XZ j g su i t j k hj mpз ( øu i hj ) t· mà , rm{.cj t i t j hW·tu p j v ·cj r m{.cjb[ XZ j p Tm(b[XZ j r m{.cj e ;.tj ) t· l ,l,r~ qd,qmÐJ e ktj vi r ~ qmÐJ g W · ø (g)ømW Y m tu Y mà , eqM q j b[ XZ j du tiy (b[XZ j r m{.cj e zN . j ) gmL ’ i cj tN h j qA.cj t· g H j e lwj el.Y qW . to r ~ tL ’ cj l a.tu p j v · cj ø (g)øfau i t j r ~ bi mÔj \ pcj tu nj ø ög ¢ øuihj _ guihj÷~ (guihjk:cjqnj)~ ____________________ ☼ K@j lC tj ☼ (øHj)øatHjtrcjTwj~ (et.r$jTwj~ quwÀjet.r$j)~ archway portal. ( qu w Àøet. r$)~ eRä t · K> ,au · ~ (q)øa×uduiqj~ duiqjdko~ duiqjqMtj~ du i qjdescj~ duiqjef[cj~ a golden du i q j a ]k.~ อนุ ทิ ศ ‚ ทิ ศ น้ อ ย‚ ทิ ศ เฉี ย ง.~ an intermediate point of the compass, (a×u ø di q .)~ aeT.< c j a rpj ~ a×uduiqjß du i q j d ko ß du i qj qM tj ø อนุ ทิ ศ ß ทิ ศ เฉี ย งß ทิ ศ น้ อ ย.~ aeT.< c j a rpj ~ (1)ødu i q j ¿ q.nj ~ (du i q j »I q .nj ø elwj g ,)~ ทิ ศ อี ส าน.~ north-east. (2)ødu i q j a .egì y j ß du i q j a .gìy j ~ ทิ ศ อาคเนย์ . ~ south-east. (3)ødu i q j e nrti ~ du i q j e nri ti ~ ทิ ศ หรดี . ~ south-west. (4)ødu i qj b .ybj ~ (du i qj b .yb[ j ) ~ ทิ ศ พายัพ .~ north-west. (q)øöqÑ÷øam.wqj~ öam.wqÑj÷~ ti TI tC Y m · kj e sW k j p×ì r qI gi tu e ku . · tC Y dM · cj mW Y h .nj mtW · g , tC Y qI lj gi tu au i tj ~ (tC Y a .m? w qj ß a.· m whj ø v,lM ’ hj K[ê)~ วัน ที่ พ ระจัน ทร์ แ ละพระอาทิ ต ย์ ร่ ว มกั น .~ the day of the new moon. (am.øwqI ß am.w>qI ) ~ öam.wqÑ.ß am.w>qÑ.÷~ lkW y j e nÁ~ (q)øa.k.qj~ (ak,ß a.k,øgl.njluJlM’hj)~ the k.qj ~ amY H a .k.q~ อากาศ‚ กลางหาว.~ welkin, space. (a.k.q)~ ek. cj , kcj ~ amH Y ~ firmament, amH Y a . sky, (qÒ)øxp>qÒj}t’·~ d>yk.~ dk. B.~ v,m\p. pj a . ps½ ’ Y e s½ . j ku r tì j p i \ pk.rj ~ v,mKsrtì j p i \ pk.rj ~ v,m\p.pj a .qI kL I K srtì j p i \ pk.rj ~ อุ บ าสก.~ a lay follower, devotee, a lay devotee, follower. (xp> qk)~ qi t cj , qvj ~ qJ t cj , qvj ~ xp> qk.~ d> yk.~ (qÒ)øxp>qjÒ|bo~ d>yi k .b[vj ~ dk.eÆ.· ~ dk.|bo | bo t · ~ อุ บ าสิ ก า.~ a woman lay flollower, a female lay flollower. (xp>qik.)~ qi t cj , qvj m ~ qJ t cj , qvj m ~ xp>qi k .~ d>yi k . m~ (q¸)øxep>q¸j~ อุ โบสถ.~ observance of religious duties.(xep>qT)~xpuqj~ (q¸)øaDi-.njektjqIljxep>q¸j~(111·)~xpuqjqJlkui eS. kjtvjel=~ (q¸)øtCYxep>q¸j~ tCYqI ljxep>q¸j~ tCYqI lj~ วันอุ โบสถ‚ วันพระ.~ a fast day, obversance day. (xep>qT)~(xep>qTødi w q)~ xpu q j e nÁ~ 200ø๒๐๐ø 2 0 0 li Kj g tu E e zN. j øtCYxep>qT~ xep> qTenÁ~ a day of religious observance. (q)øxpedqj~ nyj x pedqj mkL ’ cj ×U a .s.RÑj t mL . gmL ’ i cj ~ nyj kY x pedqj mrcj tL ’ cj kL ’ cj a Skj a Skj msN hj T½ , atu i cj e lM cj e qN . wj ku i pj kL . ~ xpedqj a esnj a Skj m edà tj b kj kL ’ cj ×U e p>r.$a.s.RÑj t mL . gmL ’ i cj ~ eqN . wj x pedqj ~ sN hj T½ , nyj ~ อุ ป เทศ‚ ชี้ แ จง.~ pointing out, a rule, law, instruction, direction. (xpøed q)~ xped~ nvj , xped~ (h)øeacjqethjauihjtM’ihj~ (esW.·` 67·)~ (qC)øekqCj~ tN·ekqCj~ (ekqj~ ekhj~ v,lM ’ hj K[ê)~ พิ กุ ล .~ the star flower (ekqr)~ K[y.,~ K[y.,pcj ~ Ker~ contented. er.< c j r Y q vj ~ tN · e kqj ~ tN·e khj ~ tN · e kH j ø tree (Mimusops elengi). (qC ) øqekqC j pÒo ~ ekqrj pÒo ~ lkj kL ’ i kj mlu i kj bbu i kj mkÐ’E dH j p: Y e ;. cj pÒo ~ (qekqj p Ò o ß qeghj pÒ o ß kqwj p Ò o ø v,lM ’ hj K[ê)~ Tu i kj pÒo ~ ละอองดอกไม้ . ~ pollen, the pollen of flowers. (pupF ø er$u ) ~ (er$u ) ~ wtj m é · ~ wtj S · ~ (qC ) øqekqC j pÒo d kH j ~ ekqrj d kH j ~ ekqrj pÒo d kH j ~ (qekqj pÒ o d kH j ß qeghj pÒ o d kH j ~ kqwj p Ò o d kH j øv,lM ’ hj K[ê)~ เกสร‚ ละออง ดอกไม้ . ~ a filament, the filament of the lotus or other plants. (ekqr)~ (ki X Z kÉ ) ~ ]k. wtj S · ~ ]k. wtj m é · ~ (q)øek.q~ ek.qj~ (mW Y kui qj ø v,lM ’ hj K[ê)~ 500ømqu n j kL · zu E tC ~ ๕๐๐ ชั ว่ ธนู ‚ ๕๐๐ ธนู เป็ น ๑ โกสะ.~ a measure of length equal to a fourth of a yojana, a measure lenghts. (ek. q)~ öe]k. q÷~ length equal ku p j lu p j e l,t. c> ,r. ~ to 500 bow ☼ nyj m vj e ku . · b m. ☼ 10øeq.j _ mW Y m lC o ~ 10ø S· K [vj _ t×H m j , ~ _ mW Y e ]q.· y o ~ 6ømlC o 6ø×H m j , _ tmu e y.~ 4øe]q.· y o _ mW Y l pu h j ~ 4ømu e y. _ tlkj q sj ~ 8ølpu h j _ mW Y m i h j ~ 8ølkj q sj _ tmu i k j ~ _ mW Y h t¸j ~ 3ømi h j 3ømu i k j _ tet. cj ~ _ mW Y m cj l · ~ 7øht¸j 7øet. cj _ tt.~ _ mW Y x qB~ 2 0 ømcj l · 2 0 øt. _ txqB~ 2 0 øxqB _ mW Y e k. qj ~ (kuiqj ) 2 0 øxqB _ tek.q~ 4øek. qj _ mW Yg>wu tj ~ 4øek. q _ tg>wu t j ~ _ mW Y e y. zn.~ 4øg>wu t j 4øg>wu t j _ tyU z n.~ 1000ømcj l · _ dH j m W Y tu i cj ~ t. ø1000 _ ttu i c j \ fsj = ~ 6øtu i c j e ku . · 4 00ømcj l · _ dH j mW Y e y. zn. 6øtu i c j × H Á cj t . 400 _ tyU z n.~ (ø· ) øek.nj}t’·q:’ikj~ dear son. (t.t)~ K[sjlHsW.eq.q.,~ K[sjq.,~ (ø· ) øek.nj } t’· q : ’ i k j q emC h j mW Y ~ (sW · ` 98· ) ~ tsj e y. kj e q. qU ° kyj = K[sj lHs W . eq. q.,~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (h)øek.nj e ]thj ~ กรวด‚ หิ นเล็ ก ๆ.~ 201ø๒๐๑ø 2 0 1 (esW . · ` 40· ) ~ e]khj ~ me]khj ~ mtM · e ;.tj e ;.tj ~ gravel, a small stone. (qkÉ r )~ ek[. kj s rsj ~ (q)økuEpy[,duiqj~ huJtW·T½, p[,du i qj l wj d dH j a n. gtj g t~(k[.j } tY m d,øku E p y[,du i qjø ddH j k[.j a n. gtj ø 3 5· )~ prophecies. (b[. di tз keTti ) ~ b[. di t j e p,=~ (q)øk[Õick j [wjpektjelWqj»qituY~ (esW.·` of an ascetic. 58· ) ~ adopt the disguise req< a qW c j ku i yU e s¹~ (øHj)ø]kkj;.jtHjtM’hj~ ]kkj;.jtHjtMtj~ ekL cj bW ’ tj l m[Õcj ~ ekL c j b W ’ tj m qZ ’ cj ~ เนยเหลว‚ นํ้า นมวัว ข้ น .~ whey, the watery part of curds, sour cream. (mt¸’)~ (dDi ø m@)~ (dDi ø m@k)~ ×< i u D mj , ]kvj ~ ×< i u D mj , r vj ~ di n j r vj ~ (h)ø}k·]kqÒ.tj\mhj mecC.hjTe;.hj~ (esW . · ` 349· ) ~ ty rannical. ×u i c j T kj k lU m U t tj = ~ (h)ø}k·cjmC’ihjqÒ.tj\mhj~ fierce and passionate. RunjÁrcj,]kmj,Åktj=~ (h)ø}k’ihj~ sRuicj~ (sW·`305·)~ sr·cj~ KM’Y~ an impaling stake. (qUl)~t·k[cj~ (Q)øö‚qñ÷økW.njmuQjr.‚qñj~ kW.njpsË ×Ðr.‚qñj~ (esW.·` 141·ß 190·)~ (kW . nj mu hj r ,øv,lM ’ hj K[ ê)~ kW . nj mu Qj r .ïqñ j mu Qj ; ’cj mu Qj p y[ÕE tW ’ E lAi å j e KtÐj ; ’cj ~ kW . nj p sË ×Ðg>mj ~ บ้ า นปลายเขตแดน.~ an outskirt village, a bordering village, a village on the borders. (psË ×Ðøg>m)~ psË ×Ðrsj R W . ~ RW . sW n j , ~ (Q)øö‚qñ÷ømuQjr.‚qjñ~ psË ×Ðr.‚qñj~ eKtÐj ; ’cj ~ country . a frontier district, mu Qj r .‚qñ j mu Qj ; ’cj mu Q j p y[ÕE tW ’ E lAiåj the outskirts or borders of a psË × Ðrsj ~ tu i c j , sW n j , \pvj n .,~ (Q)øö‚qñ÷ømuQjr.‚qñjqMicjgHj punja.tuY~ (esW . · ` 503· ) ~ mcj , =psË × Ðrsj k u i Ku i , qU t u i Á qvj f[kj S J , apj = ~ (Q)øeK[Qj~ (eK[·øv,lM’hjK[ê)~ ม้ า.~ a horse. (aQ)~ öaqW÷~ \mcj,~ (øHj)øgezHj~ qkÒsËj~ eRHjeqHjrogo~ arogo~ aYprY~ yuikjduikjeRHjeqHjrogoaYprY~ qP aY p rY tu Y ~ qP a ro g o tu Y ~ g>rw~ เคารพ‚ ความนั บ ถื อ ‚ คารวะ.~ care, zeal, thoroughness, with deference. (qkÒ sË ) ~ (qkÒtW . )~ aRu i a eq\p’¹~ (øHj)øngezH j ~138·ø9·~ nqkÒsË j ~ bW Y m eRH j e qH j r o g o ~ bW Y m yu i k j d u i k j e RH j e qH j r o g o a Y p rY ~ qP pW m eRH j eqH j r o g o tu Y ~ sW · q ti e pL . pj su i tÐj ~ T· c j k et. wj f[Õcj sui tÐj ~ โดยเคารพ‚ ด้ ว ยความเคา รพนั บ ถื อ ‚ ระวัง หรื อ เอาใจใส่ ‚ กระทํา ซึ่ ง สติ . ~ respectfully, attentively, carefully, zealously, thoroughly. (qkÒsË · ) ~ Ru i e qsW . ~ Ru i e q\Kcj , ku i \ p’¹~ d,k.ltuY gpj w j a . klcj p cj m H i c j D Rj ? au i t j v i ~ p: Y k . lmklcj p cj m H i c j D Rj ? t· g H j ø¤ngezH j õ øgpj wj k lcj p cjmH i cj lP ku E wi wi cj k lHj l fH j s u i tÐj T· cj k et.wj f[Õcj su i tÐj ×U k |mo du E au i tj e kN . åj sM tj l wj n men.wi Í .$j dN. Y T .nj mN ’ · ku E e d>qj t· g H j qP l wjq· e wg` dN . Y T .nj gpj wj au i hj tM ’ i hj t· g H j gpj wj au i hj tM ’ i hj qP a .qrj n \dhtj m gW · q mÐJ l wj e;.cj D Rja ? e\mtj 202ø๒๐๒ø 2 0 2 li K j g tu E e zN . j (e;.cj D R ? j a |m’i tj ) nI wu i Rj su i tÐj g W · s: , a.` aes.· w>qn.Í.$j e lwj g W · } k· cj; ’hj ` pRuicj g u $j $ ed>qj fu i lj p>pj gW · t J e ktj bW Y sM tj tu Y mgW · l yu cj l wj D R? j qu s Ru i tj ` akuqu i lj su i tÐj gW · k lH j lfH j ` n}kI z qj a .×u B .wj ( a.×u B o wj ß a.×u B o ) mgW · qZ ’ cj q: ’ i kj D R? j mgW · e zN . j pM wj l wj qu s Ru i tj g H j k½ , atÐB.wj ( atÐBo wj ß atÐBo ) K[Õi tj tu Y g W · sosu i p j ; ’cj qW Rà j lÐê\p.q.dj T wj m gW · s qu i cj bW Rà j di b[j m |pY }ko tY kÐ’E d H j mN i Qj eqà hj dM · cj n v.$j p v.qk.lH Y l , }kI z qj w>q n.mgW · sI kL , mi ct j wH j D R? j v , mgW · d H j e q.t.p×ì j du E d dH j a RH ×Ðjg W · a .su i p j e hcj ~ (q)øgׯrqj~ qmUa|m.Yeku.·rqjq.~ flavo(u)r. คัน ธรส‚ กลิ่ น และรส.~ smell, (gׯø rq)~ an· Á ß an· Á arq.~ öq¸÷øgrq¸j~ grhjmdM·cjp:YqCikiMnj~(451·)~ v,hW · e qcj ku E K mI ~ v,mpdto p: Y qC i kM i n j ~ v,m edà t j p : Y qC i kM i n j ~ v,mtnj p: Y qC i ~ mN i Q j ~ คฤหัส ถ์ ‚ ผู้ ไ ม่ ใ ช่ นั ก บวช‚ ผู้ ค รองเรื อ น‚ ฆ ราวาส‚ ผู้ อ ยู่ บ้ า น.~ one who lives in a house, a householder, a layman as opposed to a monk. (gh-)~ öe\ghq¸÷~ (ku å ’mÔi k )~ lU ~
(h)øgl.njgritjnkjmqÒ.tj\mhj~ gl.nj qA’E qA.j \ mhj s .~ (sW· ~ 357·ß 158· ß 409ß 487· · ) ~ gl.nj qÒ.tj \ mhj gi e qÒwj v· cj r o dW · d ,ecC kj g etkj ~ gl.nj qA’E qA.j qÒ.tj \mhj ~ gl.nj mC ’ i hj T ;’i hj ~ Ru n j Á rcj , ]kmj , Åktj e q. sk.,~ øgl.njgritjnkjmqÒ.tj\mhjmr.njqkuitjt·gHj tL a Y m hu J qW · ~ (sW · ` 357· ) ~ Ru n j Á rcj , ]kmj , Åktj k u n j e q. sk.,tu i Á \fÁcj ×Hip j s kj l ä m j , mu i , l[kj Ti p> ,¹ c>< ku i S u i B i = ~ (h)øgl.njmqÒ.tj\mhj~ (esW . · ` 357· ß 385· ) ~ Ru n j Á rcj , ]kmj , Åktj e q. sk.,~ ]kmj , Åktj Run j Á rcj , eq.sk.,~ ]kmj , Åktj e q. sk.,~ (h)øgl.njmqÒ.tj\mhjgHj lel.cjtitjhuJr~ (esW . · ` 385· ) ~ ]kmj , Åktj Run j Á rcj , eq. sk.,ku i Su i t tj q vj \ fsj = ~ (h)øgl.njqA’EqA.j\mhjs.~ gl.nj qA’E qA.j qÒ. tj \ mhj ~ gl. nj qÒ.tj \ mhj } k· ] k~ gl.nj qA’E qA.j ~ (sW · ` 158· ) ~ harsh words. (fRu q øw>s.)~ ]kmj , ]k’tj e q. sk. ,~ (h)ø\gcjtJkL’ihjKLcj~ (esW . · ` 256· ) ~ ตรัส รู้ . ~ penetration. (påi e wD)~ (ni e bÔ D )~ Tu i , TW c j \ Kcj , ~ Tu i , TW c j ¹ qi \ Kcj , ~ Tu i , TW c j , qi \ Kcj , ~ (h)ø|g’ipjbpuihj~ (esW.·` 137·)~ a reed thicket. (nÈøghn)~ k[ êet.~ (h)øe\ghj~ qCi~ เรือน‚ บ้ าน.~ a house, home. (gh)~ öe\gh÷~aimj~ (h)ø\ghj~ ¾gihj~ ¾gihjkTuikj~ เคราะห์ .~ a planet. (gh)~ ö\gh÷~¾gihj~ (h)ø\ghjp>p~ ¾gihjp>p~ ¾gihjkTu i kjhW·Kuihj~ ¾gihjmelpjkuEed>qj mpз¾gihja. du i sË j ø ¾gi h j a .du i tÑ j ß ¾gi h j a gá C . ø¾gi h j a gá > rj ß ¾gi h j qC i e q.rj ø ¾gi h j qC i q wj ß ¾gi h j r . hu ~ บาปเคราะห์ ‚ เคราะห์ ร้ า ย‚ ดาวพระเคราะห์ ท่ี ใ ห้ โ ทษ‚ เช่ น พระอาทิ ต ย์ ‚ พระอั ง คาร‚ พระเสาร์ ‚ พระราหู . ~ an inauspicious planet. (p>pøgà h )~ öp>p\gh÷~ p>p¾gi h j ~ mek. cj , eq. ¾gi h j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (h)ø¾gihjqCieq.rj~ planet Saturn. ¾gihjeq.rI~ 203ø๒๐๓ø 2 0 3 (ดาวพระเคราะห์ พ ระเสาร์ . )~ the (qni ) ~ (eq. ri) ~ sen¾gi h j ~ eq. rJ ¾ gi h j ~ (h)ø¾gihj~ (kd>tj)~ ¾gihjøgHj mtu Y e t· økd>tj ø v,kL . et· m hu J ø v,kL . et· m ek.j r ~ ตั บ .~ liver. (ykn)~ aqvj , ~ ¾gi h j ømà , gH j dH j g L , getH j f[Õnj />kel.· m b[.cj dM · cj r ~ bW Y q .j e ;· tu n j ø ¾gi h j g H j mN ’ · ku E q .j e ;· m ebÒtj qC I d M · cj v· cj q .j sN i n j s ,qL qW . mhgW · b ektÐj k : cj g H j ku J ~ bWYq ò.nj e ;· tu n j ø t· e;· dH j mW Y g etH j ` ekN . åj e ;· b[.cj d M · cj d H j />getH j v· cj q ò.nj qL b epcjp>rkz.tj ku J ~ ¾gi h j gH j tu n j ø ku v ,mqdu i m? j ( ku v ,mqDu J ) ea.nj ku p v.t· g H j dH j mW Y g etH j e zN . j r ~ ku v ,mN ’ · ku pv.t· g H j dH j />pi g etH j e ;.tj e ;.tj r ~ (h)øsRuYmuhj|g’ipj~ (esW. · ` 386· ) ~ s½ ’ Y mu hj | g’i p j ~ (qd¡ e Bdqgá h ø1 2 6 · ø 7 · ) ~ ser.nj | g’i p j ~ sri zj | g’i p j ~ (qu tÐ. Di pP > yø100· ) ~ a long tract in a forest, streak of the forest. (wnør. zi ) ~ et. aer,~ (h)øs·cjtUyYpUmhj~ yYpUmhj~ lNJs·cjtUyYpUmHj~ as·cjatUyYpUmHj~ dduikÉjs·cjtU~ as·cj atU d wi cj d wÌ~ as· cj a tU g L ’ i k j e qC .· t o su i tÐj ~ dwi cj s· cj tU ~ DRj ? s· cj tU ~ s· cj tU pU S .eh.· \ z~ s· cjtU g L ’ i k j e qC . · d M · cj su i tÐj ~ ความโศก‚ ความเศร้ า ใจ‚ เศร้ า เสี ย ใจ . ~ grief, sorrow, anxiety , mourning. (eq.k)~ sui, ri m j K cj , ~ su i , ri m j p U p nj m é ~ si t j e q. k~ (øHj)økÐ’EdHjs·cjtUyYpUmHj mezN.jkuE\dhtjr~ sorrow. (esW . · ` 41· · ß 146)~ great su i , ri m j \ Kcj , }kJ , sW . \fsj = ~ (q)øsNmN’·kurqjkuJ` sNhMYkurqjkuJ` kuEp\pBuigjkuJr~ (esW.·` 254· ) ~ q. y. apj e q. eB. zxj k u i 4 cj , ` mq. y. apj e q. eB. zxj k u i 4 cj , s.,r. =~ (h)øsWkÒj¾gihj~ (sWkj¾gihjøv,lM’hjK[ê)~ kidneys. (wkÒ)~ öe\wkÒ÷~ (D m? dI p nI ø 4 8 9· ~ 5 0 3 · ) ~ ไต.~ av< § ’ i ~ ek[. kj k pj ~ (qmÐJ)øsWkÒj¾gihj(sWkj¾gihj)ømà,gHj dHjf[Õnj k el.· />TM t j mW Y t wj r ~ mN ’ · q ò. nj m tu p j to v · cj r o k er.Y e pW cj e k. nj cC. j qM t j m dkj b[. cj l wj mW Y zuk j ø v· cj q tj ] k’kj />mW Y t wj ku J ` dH j mW Y Tu i cjk er.· f[Õnj e k. nj tM · r ~ hu i tu j e ;· d H j mW Y qW gj mW Y k er.· f[ Õnj e k. nj tM · tu Y sW kÒj¾ gi h j (sW k j ¾ gi h j ) ømà , er. cj ~ mN ’ · ku E q .j e bÒtj f[Õi h j dM · cjv · c j r o pÒo b epcj p>rkz. tj r ~ (h)øzkue;·sNhjT½,tor~(sW·504·)~ (h)øzerhjs.·guicj~ (esW.·` 240·)~ shows oneself clearly. ku i yj T cj \ p=~ โซ่ ‚ ผู ก โซ่ . ~ chain. q· e \Kk[xj , ae×H . cj afW Y Á \fÁcj ~ q· k W c j , }k’i , ~ kW c j , Skj } k’i , ~ (h)ø#.njmuQjs}kámj~ muQjs}kámj~ muKjs}kámj~ end of the walk. (esW . · ` 58· ß 190· ) ~ the (ská m nøek. åi ß ská m øqI q )~ s}ká · x J , ~ (øHj)ø;.jgsHj~ ;.j kqHj~ ;.j p>cj ~ (;.j p>cjøwW · mtu Y e t· ;.j g sH j ø elwj v ,ek.j ` hu i tu j mK[hj tuY ;.j g sHjømà , r)~ นํ้า ลาย.~ savila, spittle. (eKÈß l.l.)~ t· e TW , ~ (øHj)ø;.jtHjq?.~ ;.jtHjqM.~ ;.jtHjtMi~ (;.j tH j m ptj pÐi t j tM i tM i l tj l tj ×U t H j qt~ j ß mW Y g kU l j mW Y q .j p L n j g H j ø ;.j tH j su t j l wj p: Y e swj d H j d M · cj ; .j m N ’ · l kæ$j h gW · K tj ) ~ นมสด‚ 204ø๒๐๔ø 2 0 4 li Kj g tu E e zN . j นํ้า นมที่ ร ี ด มาใหม่ ๆ จากเต้ า นมสัต ว์ ‚ อี ก ชนิ ด หนึ่ ง บรรจุ ก ระป๋ อง มี ล ั ก ษณะไม่ ข้ น .~ fresh milk. (KI r )~ ×< i u rvj ~ (øHj)ø;.jtHjtM’hj~ (esW . · ~ 56· ) ~ ;.j tH j k M’hj ~ ;.j tH j t M t j ~ ;.j tH j b s,~ ;.j tHjf[,f[,~ (;.j tH j k el.· ~ ;.j tH j g au t j ~ ;.j tH j D mj ) ~ นมส้ ม ‚ นมเปรี้ ย ว.~ curd, curd. curdled milk, coagulated milk, (dDi ) ~ ×< i u D mj , ~ ×< i u K[ xj ~ di n j ~ di n j K Y ~ ×< i u K Y ~ thick, sour milk, milk öqÐ’÷øö;’cjkpilwqÐÕj÷~ (;’cj k lpi l wqj ß ;’cj k pi l wH j ø v,lM ’ hj K[ê)~ (lM ’ hj ;’cj ø Nepal )~ (kpi l øwt¸’)~ ökpi l wqÐ’÷~ กรุ ง กบิ ล พัส ดุ์ . (ป จั จุ บ ัน ประเทศเนปาล)~ Kapilavastu-city . (kpi l wt¸’øngr)~ kpi l wtj \ pvj ~ kpu i l j \ pvj ~ (h)ø;’cjr.ze\ghj~ (;’cjr.z¾gihjøv,lM’hjK[êek.j)~ (;’cj r . ze\ghj ø wW · dH j yM ’ ;’cj e zN . j ø mgDr. ‚qñ j ø r. ‚qñ j m gDør)~ เมื อ งราชคฤห์ . ~ name of Magadha. (r. zøgh)~ ör. ze\gh÷~ r. z¾gi h j \ pvj ~ of capital öqÐ÷ø;’cj]q.wqÐj~ (;’cj]q. wqjß ;’cjq. rwqjß ;’cjq. rwHjøv,lM’hjK[ê)~ (;’cj ]q. wqÐ j ø wW · ×W·p: Y ø ek. qlr. ïqñ j ø r)~ กรุ ง สาวัต ถี . ~ of a Savatthi-city , name Capital of Kosala on the North of the Ganges. city , (q.wt¸i ) ~ ö]q.wqÐI ÷ ~ q. wt¸i \ pvj ~ (h)øtl.dNihj~ โลงศพ.~ a (sW · ` 296· ) ~ tl.su tj zW ~ dN i hj su tj zW ~ (Ku i cj su tj zW ø mvj bW kj bM. g,)~ coffin. (Swøepåi k .)~ tl.,~ eK>cj , ~ lU e qTv< j q v< j e K>cj , ~ (øH j ) øtwj s RH j pÒo ~ a flower facing downwards. (pu pF w å· q k)~ pnj , xJ , eS. kj ~ pnj , xJ , es. kj ~ (øHjß hß ®)øtwHjp>cjk[.j]tyj~ \pkui®jtWhjp>cjk[.j~ bud¯B.qitj~ ภาษิ ต ทางศาสนาพุ ท ธ.~ spoken by the Buddha. (bu d¯ ø B.qi t )~ Bu r .,eh.j e t.j mU a pj q vj ~ Bu r .,eh.j k[mj , ~ (øHj)øDR?jtwHjp>cjk[.j]tyj~ (esW.·` 186·)~ Bur.,eh.jet.jmUeq.tr.,et.j~ (h)øtibCgmihj~ (esW . · ` 176· ø 7· ) ~ lyj y . e\mek. cj , ~ pUguiljgmL’icjmq:’ikjtoqIlt·gHj tibCTMikj~ good and fertile fields. mtu p j qM hj e ku . · ti bC g mi hj au i tj r ~ qJ l kui K[sj ku n j e q. pu g à ’ i l j t u i Á qvj lyj y . e\mek. cj , ×H Á cj tU ku n j = ~ v,mN’·kuEqIlm|pYt·gHj v· cj r o ti bC g mi hj m dH j e r. cj ~ p: Y v ,mqM hj e ku . · ti bC g mi hj t· g H j mN ’ · ku E d>nj g H j mezN . j ku E fu i lj r ~ v,mN ’ · ku E qI l m|pY t· g H j dH j m zuinj ku E ; ’cj qW R à j ku tL d>nj t· g H j r ~ (h)øtYt;’ihj~ (esW . · ` 446· ) ~ tY t enpj ~ tY g · kj ~ tY tC · kj ~ mN ’ · tY m t;’i hj ø mtenpj ø mg· kj ø mtC · kj ~ v,tY m t;’i h j ø mg· k j ø mtC · k j ~ แขนคอก‚ คนง่ อ ย.~ having a crooked arm, a cripple with a crooked (ku $i ) ~ lkj e k. kj = ~ ek. kj e q. lkj RH i q vj ~ lkj e k. kj q U ~ (øHj)øtNJesHj~ tNJbL’ikjesHj~ จมลง.~ arm. sinks down, is immersed. (ni mu zZti) ~ nsj \ m’pj = ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 205ø๒๐๕ø 2 0 5 (øHj)øelpjtNJesHjøtNJbL’ikjesHj ef[·ap>yjv,er.cj~ crYÏnsjttj=~ (ø·)ø}t’·q.cjel.k~ }t’·lW’Yatul~ k[.j]tyj~ พระพุ ทธเจ้ า.~ the Buddha. (bu d¯ ) ~ \mtj s W . Bu r .,~ (h)øet½hjlkj~ ด่ า ‚ ด่ า ว่ า ‚ ต่ อ ว่ า .~ vituperates. reviles. (apB. qti ß apwdti ß aekÒ. qti ß pri B . qti ) ~ erRW t j = ~ erRW t j S Y e r,=~ (h)øet½hjlkjtuY~ (esW.·` 251·)~ errWtj¹~ (h)øT·cjsRuicj T·cj}k’ihj~(sW·`305·)~ fix stakes. t·k[cjtuiÁkui siukjkunj=~ (h)øT,TwjcC’hjmWYlkÉj~ (esW.·` 445·)~ (mWYmh. lkÉjømWYlkÉjezN.jø mWYkuiåjmvjø mW Y ku i åj e ;. tj ø g,)~ aBu i , tqi n j , Tu i k j e q. eRä K W k j ~ (h)øTuJbbuihjektj~ (esW . · ` 133· ) ~ besmears, a. li mP ti ß xpli mP ti ß mekÉ ti ) ~ li m j , k[· = ~ daubs. (li mP tiß a×u li mP ti ß (h)øTuJbbuihjektj]kek.ÛjsLnjtuY sRHjektjzM׸jpÒotuY~ (esW.·` 133·)~ sס kU , n·Á q.li mj, k[· l[kj pnj,pnjl[kj~ (øHj)ødkHjkumudj~ dkHjbÐ.cj~ dkH j ku m u d ~ ku m u d> ~ dkH j ku m u d bÐ. cj ~ qW. bÐ. cj ~ บั วสายดอกสี ขาว‚ อุ บลขาว.~ the lily , water lily . the white esculent white lotus, the white water (ku mu d )~ (eqtøxpPl )~ ]k. ku m u d j ~ ku m u d j ] k.~ ]k. \fê~ ku m u d ]k.~ ku m u d> ~ ku m u \ d. ]k. \fê~ (øHj)øddHjsuitÐjmspja.p:Yk.mgu$jgHj tJektjtuY~ (esW . · ` 128· ) ~ mi n j , em. etW e wqvj = a\fsj k u i qi ¹ ~ (q)øddHjmqkÒ’ed>qjgHjtJtuY~ (esW.·` 242·)~ a\psjmRH i eq. a\fsjkuiqi¹~ (øHj)ødedHjyHj~ (esW.·` 254·)~ dedHjdyHj~ คนคุ้ นเคยกัน‚ คนที่ รู้ จักกัน.~ an acquaintance. (q· q gà I ß pri s yß pri si tß DI r ømi tÐ)~ akºmj , wcj q U ~ (øHj)ømdedHjyHj~ mdedHjdyHj~ qgà I ) ~ well-acquainted. คุ้ น เคย.~ familiar. (pri si t ß wlÊBß quq· (qu p ri si t )~ akºmj , wcj q vj ~ (q)ød|m’iqj~ zmÒ.tj~ qA’EqA.j~ (esW . · ` 408ø9· · ) ~ (d|m’i qj }k· ] k |d’i qj s . qÒ.tj \ mhj ~ (p>Èi p Ru i tÐj e zN . j ) ~ (s@)~ (27· ß 81· ) ~ โหดร้ า ย‚ ชั ว่ ช้ า .~ wicked. (kkÒqß Krß fRu q )~ ]kmj , qvj ~ ]kmj , Åktj q vj ~ (q)økel.jd|m’iqj~ a fierce demon. (w>ÈøykÉ)~]kmj,Åktjeq. BJlU,~ (q)øKmId|m’iqj/> ~ KmIzmÒ.tj/>~ KmIqA’EqA.j/>~ (esW.·` 408·ø9·)~ ]kmj , Åktj k u n j e q. rhnj , ×H s j p> ,tu i Á ~ (q)øsicjd|m’iqj~ (esW.·` 137·)~ wicked elephant. ]kmj,eq. Scj~ (qß h)ød|m’iqjm|d’ihjkuEmitÐj~ (esW.·` 382·)~ traitors. aeSWKcjpWnj,kui \psj m H . , ttj k u n j = ~ 206ø๒๐๖ø 206 li K j g tu E e zN . j (øHj)ødHjlhutjlm[ÕJgL’icjqnjr~(sW·`305·)~ death. p[kjsJ,\Kcj,quiÁ er.kjkunj=~ (q)øed>qjqCikMinj~ (sW·`506·)~ the misery of desires. k.mtuiÁ=a\psj~ (q)øeb.DiqtÐj v.tjed>qjqCikMinjtuY~ Bodhisatta he saw the Bu r .,el.cj , qvj k.mtu i Á =a\psj k u i \mcj ¹ ~ (mi tÐødU B )~ ömi ] t\d’hj ÷ ~ aeSW K cj p W n j , ku i \ psj m H . ,qvj ~ mistery of desires. (h)øm|d’ihjkuEmitÐj~ (h)ømelpj|d’ihjkuEmitÐj~ ömelpjm|d’ihjkuEmi}tj÷~ (mi tÐød¡ ’ )~ ömi ] t \d’hj ÷ ~ (mi tÐødu bÚI ) ~ (mi tÐødU BI ) ~ aeSW K cj p W n j , ku i \ psj m H . , ttj q vj ~ (q)ø(Q)øöq[÷ø(h)øöh[÷ø|d’iqjpluJ~ |d’iQjpluJ~ ö|d’iq[jpluJ÷~ plu J p l.j e pL c j e kL · ku E lu J l .j a .~ ประทุ ษ ร้ า ย‚ ทํา ร้ า ย‚ ทํา ชั ว่ ‚ ทํา เลว ทราม‚ เบี ย ดเบี ย น.~ defiles, violates, corrupts, becomes corrupt or depraved. (du Q ti ) ~ ödu q[ti ÷ ~ (dU e qti ) ~ (dU h )~ ö\d’h$÷~ f[kj S J , =~ p[kj s J , =~ p[kj s J , es=~ p[kj e s=~ f[kj S J , \Kcj , ~ f[kj S J , ttj q vj ~ (q)øv,m|d’iqjpluJ~ v,mpluJpl.j~ v,mkuEluJ~ ขื น .~ a corrupter, defiler. ข่ ม (dU q k)~ f[kj S J , qU ~ p[kj e sqU ~ (q)ø|d’iqjpluJ~ elpj|d’iqjpluJ~ corrupting. ผู้ ป ระทุ ษ ร้ า ย‚ elpj p lu J p l.j e pL c j e kL · ~ defiling, (dU q k)~ f[kj S J , qvj ~ f[kj S J , ttj q vj ~ (q)øv,m|d’iqj pluJ(pluJpl.j)KmI|bo~ KmI m |d’i q j p lu J (plu J p l.j ) Bi kÉ ’ nI | bo ~ ประทุ ษ ร้ า ย (ข่ ม ขื น ) นางภิ ก ษุ ณี . ~ corrupting (raping) a bhikkhuni. (Bi kÉ ’ ni ø dU q k)~ rhnj , mi n j m ku i f[kj S J , eq. qU ~ Bi k É ’ nJ m ku i f [kj S J , eq. rhnj , ~ (q)øDR?j|d’iqjkEuv,~ DR?jd|m’iqjkuv,~ DR?jed>qpWm|d’iqjkuEv,~ pW m|d’i q j ~ (esW . · ` 382· ø 5· ) ~ DR? j pN Dj ~ (ed>q)~ \psj m H . ,\Kcj , ed> q~ (q)øDR?jd|m’iqjkuv,gHjaYhW·d,gNpjer.cj~ (esW . · ` 385· ) ~ \psj m H . ,\Kcj , ed> q ku i c> m×H s j q kj ~ (q)øpWm|d’iqjq.jwW·gHj e;·kÐ’EdHj×UDR?jpNDjmdHjr~ (esW.·` 385·)~ ned>qmN’· lkæ$jpWm|d’iqjq.jwW·gHj eTYpNDjtuY~a]kcjed> qqvjek. D e]k.Ácj \fsj = ~ Tu i q u i Á \psj mH . ,\Kcj , lkÉ $ . RH i e q. ed> q\fÁcj am[kj T W kj | pJ , ¹~ (h)ø|d’iqjqÒ.tjqA’EqA.jto~ (esW . · ` 409· ) ~ fierce and passionate. ]kmj , Åktj = ~ (qß øHj)ødyqj~ dyqjtHj~ bRudyqjtHj~ bRu m Tu i c j q ,~ bRu m ku E q .Du hono(u)r, reputation. (ki tÐi ß k.rj ~ ชื่ อเสี ย ง‚ กิ ต ติ ศ ัพ ท์ . ~ fame, renown, ki tÐi q d¡ ß yeq.)~ aek[.j a es.~ ek[.j e s. ki tÐi ~ ek[.j e s. q· ~ ek[.j e s. eq. aq· ~ K[J , mW m j , eq. aq· ~ ek. cj , K[J , ep,eq. aq· ~ ek[.j e s. \Kcj , ~ (qß øHj)ødyqjk|mo~ dyqjkL·cjTx ldu k |mo ~ dyqj t mÎ w j ~ dyqj tH j ~ dyH j tH j ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 207ø๒๐๗ø 2 0 7 \p. kåj ~ dyqj \ p. T.~ dyqj tH j l el. cj b[.pj t o ~ (wi Qu y ti ) ~ ek[.j e s. =~ ek[.j e s. Tcj RH. ,=~ is famed. (qß øHj)ødyqjtHj~ mN’·kuEpWdyqjtHjpRuicjgu$j~ dyqjtHj\p.kåj~ ปรากฏ‚ มี ช่ื เสี ย ง‚ คนมี ย ศ.~ renowned, widely illustrious, famed, famous. celebrated, well-known, (yqQI ß ki tÐi m .ß K[. tß wi K[. tß wi Qu t )~ ek[.j e s. qvj ~ ek[.j e s. \Kcj , RH i q vj ~ ek[.j e s. Tcj , RH . ,qvj ~ ødyqjk|moalu·;’cjb. r. $qIr~ødyqjk|modM·cjalu·zmÔ’dIpjr~ødyqjT x zmÔ ’ gt.~ødyqj k L · cj T x p: Y g L · z mÔ ’ n~ødyqj t mÎ wj a . alu · du i qj p nj ~ (qß øHj)ømN’·kuEdyqjtHj~ มีช่ื อเสียง.~ famous. (yqw> )~aek[.jaes. RHiqvj~ (øHj)ødukÉewdn.ezN.jgHj kÐ’EdHjr~ (esW.·` 40·)~\pcj,sW. eq. ewdn. qvj\fsj=~ (øHj)ød,gNpjpUmHj~ (mn. p)~ เป็ นที่ ชอบใจ.~×HsjqkjBWyjeq.~ ×HsjqkjBWyjRH i qvj~ (øHj)ødHjs½’Yes½.jtuYr~ (esW.·` 227·)~ kui,kWyjr. \fsjBU,qvjq. l{cjtvj,~ (øHjß ø·)ødHjbtje;·~ (esW.·` 184·)~ dHjaelwje;·~ dHjaluEzkue;·~ sprung up spontaneously . (qy· ø z. t)~ alu i lu i \ fsj q vj ~ mi m i a lu i lu i \ fsj q vj ~ (ø· ) øe]q.· g ׯ q .lI mdHjbtje;·~(sW·`184·)~ e]q.·q.lImdHjaelwj e;·ømdHjaluEzkue;·~ the wild paddy . (qy·z. tøq. li)~ alui lu i \ fsj e q. q el,~ alu i lu i e p> kj e r. kj e q. qel,sp> ,~ (q)ødiqj~ (ew>h. rj t mL . )~ duiqj~ mpз dui q j ø 4ß du i q j ø 8ß du i q j ø 10 ~ ทิ ศ ‚ ด้ า น‚ ข้ า ง.~ a quarter or point of the compass, a region of the earth, a direction, section. (di q .)~ arpj ~ arpj m[ kj ×H . ~ du i q j ø (8)øt· tu n j ø (1)ødu i q j b M · k j ~ ทิ ศ ตะวัน ออก‚ ทิ ศ บู ร พา.~ east. (pu r t¸i m ødi q .)~ ae < RHa rpj ~ (2)ødu i q j p lu i t j ~ ทิ ศ ตะวัน ตก‚ ทิ ศ ประจิ ม .~ west. (ps¦i m ødi q .)~ aen. kj a rpj ~ (3)ødu i q j q mL ’ cj k[.~ ทิ ศ ใต้ ‚ ทิ ศ ทัก ษิ ณ .~ south. (dkÉ i $ ødi q .)~ et. cj a rpj ~ (4)ødu i q j q M w j k[.~ ท◌ิศเหนื อ ‚ ทิ ศ อุ ด ร.~ north. (xtÐrdi q .)~ e\m.kj a rpj m[kj × H . ~ (5)ødu i q j ¿ q.nj ~ (du i q j » I q .nj ø elwj g ,)~ du i q j d ko a ]k. bM·k j e ku . · qM w j k[.~ du i q j d ko mN ’ · p : Y l ed>wj a ]k. dko du i q j bM· k j e ku . · d ko duiq j qMw j k[.~ ทิ ศ อี ส าน‚ ทิ ศ ตะวัน ออกเฉี ย ง เหนื อ .~ the north-east. (¿q.nI) ~ (»I q . nøek. $)~ (pu r t¸i m . ×u di q .)~ aeÁRH e \m. kj a rpj ~ aeÁRH e \m. kj e T.< c j ~ aeÁRH e \m. kj e T.< c j a rpj ~ (6)øöduiq j a .egì y j ÷ ~ du i qj a .gì yj ~ (du i qj a gN Y ø v,lM ’ hj K [ê)~ du i qj d ko a]k. bM · kj e ku . · q mL ’ cj k[.~ duiqj d ko mN ’ · p: Y l ed>wj a ]k.dko duiqj bM · kj e ku . · d ko du i qj q mL ’ cj k[.~ ทิ ศอาคเนย์ , ทิ ศตะวั นออกเฉี ยงใต้ .~ southeast . (aegà y [J ) ~ öa.egì y I ÷ ~ aeÁRH e t. cj ~ aeÁRH e t. cj a rpj ~ aeÁRH e t. cj e T.< c j ~ (7)ødu i q j e nrti ~ du i q j e nri t i ~ du i q j d ko a ]k. plu i t j e ku . · q mL ’ cj k [.~ du i q j d ko mN ’ · p: Y l ed>wj a ]k. dko d u i q j p lu i t j e ku . · d ko du i q j q mL ’ cj k [.~ ทิ ศ หรดี ‚ ทิ ศ ตะวัน ตก 208ø๒๐๘ø 2 0 8 เฉี ย งใต้ . ~ li K j g tu E e zN . j south-west. (enri t øek.$ß dkÉ i $ øps¦i m .ß aen. kj e t. cj a rpj ~ aen. kj e t. cj e T.< c j ~ ps¦i m ødkÉ i $ .)~ (8)øduiqj b .ybj ~ du i qj b .yb[j ~ (du i qj b .ypj ø v,lM ’ hj K[ê)~ duiqjd ko a]k.plu i tj e ku . · qM wj k[.~ duiqj d ko mN ’ · p: Y l ed>wj a ]k.dko du i qj p lu i tj e ku . · d ko dui qj qM wj k[.~ ทิ ศ พายัพ ‚ ทิ ศ ตะวัน ตกเฉี ย งเหนื อ .~ north-west. (w>ywI ) ~ (w>yb[.)~ öw>yw[.÷~ a en.kj e \m.kj e T.< c j ~ aen.kj e \m.kj e T.< c j a rpj ~ duiqjø(6)øtunjø(esW.·ø99·)ø (1)øpu r ti ¸ m du i q j ~ (du i q j bM · k j ) ~ mi ku E m />mkÐ’E d H j kL . gH j mdH j du i q j b M · k j r ~ ปุ ร ัต ถิ ม ทิ ศ คื อ ทิ ศ เบื้ อ งหน้ า ได้ แ ก่ บิ ด ามารดา.~ (2)ødkÉ i $ duiq j ~ (duiq j q mL ’ cj k[.)~ a.s.RÑj m |pY t· g H j dH j du i q j q mL ’ cjk[.r~ ทัก ษิ ณ ทิ ศ คื อ ทิ ศ เบื้ อ งขวา ได้ แ ก่ ครู อ าจารย์ . ~ (3)øps¦ i m du i q j ~ (du i q j p lu i t j ) ~ ek.nj q mÚ. mdH j bW k j k ro z ku t · g H j dH j du i q j p lu i t j r ~ ป จั ฉิ ม ทิ ศ คื อ ทิ ศ เบื้ อ งหลัง ได้ แ ก่ บุ ต รภรรยา.~ (4)øxtÐ r duiq j ~ (du i q j q M w j k[.)~ mi tÐjTM i k j m |pY qu i K j qM h j du i kÉ j qM h j t · g H j dH j du i q j qM wj k[.r~ อุ ต รทิ ศ คื อ ทิ ศ เบื้ อ งซาย ได้ แ ก่ มิ ต รสหาย.~ (5)øeh-i m du i q j ~ (du i qjqM wj ~ du i q j l pãqM wj ) ~ ;i k j qÒ· kel.nj e kM tj t · g H j dH j du i q j qM w j r ~ เหฏฐิ ม คื อ ทิ ศ เบื้ อ งตํ่า ได้ แ ก่ บ่ า วไพร่ . ~ (6)øxpri m du i q j ~ (du i q j lÐê ~ du i q j l pãlÐê)~ rtì j p i \ pk.rj t· g H j dHjdu i q j lÐêr~ อุ ป ริ ม ทิ ศ คื อ ทิ ศ เบื้ อ บน ได้ แ ก่ สมณชี พ ราหมณ์ . ~ du i qj ø 6øtu n j ø (Dm? dI p nI ø 240· ) ~ (1)ømi m an×Ðgu $j />tL t· g H j ` pu bÔ di q .` du i qj bM · kj r ~ (2)øa.s.RÑj a n×Ðgu $j t· g H j ` dkÉ i $ di q .` dui qj q mL ’ cj k[.r~ (3)øek.nj q mÚ.t· g H j ` ps¦ i m di q .` du i qj p lu i tj r ~ (4)ømi tÐj \ pw>rj kel.dv.tj t· g H j ` xtÐ r di q .` du i qj qM wj k[.r~ (5)ø;i kj k emL . nj v ,mekL . nj e kcjk .RÑj t· g H j ` eh-i m di q .` du i qj qM wj r ~ (6)øKmI \b. h? n , bmN , v,mN ’ · ku E D R ? j qI l t· g H j ` xd¯ · di q .` du i qj lÐêr~ (q)øduiq j~ duiqjklcj~ earth, a ทิ ศ ‚ ด้ า น.~ a region, a direction . (di q .)~ arpj ~ arpj m [kj × H . ~ region of the (q)øduiqjsHj~ du i q j s H j mtW · g , du i q j b WYl mN c j ø 8ß bW Y lÐêø1ß bW Y qM w j ø 1~ สิ บทิ ศ‚ ทิ ศทั ้ งสิ บ คื อ ทิ ศเบื้ องขวาง ๘‚ ทิ ศเบื้ องบน ๑‚ ทิ ศเบื้ องล่ าง ๑.~ the ten regions. (dqødi q .)~ arpj S yj m[kj × H . ~ (q)øpy[,edqj~ py[,duiqj~ ทํา นาย‚ ทาย‚ กล่ า วล่ ว งหน้ า .~ prophesy, announcement, assertion, revelation, prediction. (b[.di tÐ)~ b[. di t j ~ (q)øhuJp[,duiqj~ huJp[,duiqjlwjddHjan.gtjgtø ¤¤p:YlkjTkjk[.j]tyj eg>tm gW·dHjq.wkk[.j]tyjrõõ` q.j wW· k[.j ] tyj p du m u tÐ’i r j hu J p[,du i q j r ~ 8 5· ~ (q)øp[,duiqj~ (k[.j}tYmd,p[,duiqj ddHjk[.jan.gtjer.cj)~ 3 6 · ~ 4 3· ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 209ø๒๐๙ø 2 0 9 (q)øduiqjet· duiqjwW· qCImWYtuY~ (esW.·` 43·)~ lHv n)~ ea. cj,~ (h)øduiqjlwj~ (72·)~ 1 4 7 ·~ p[,duihjlwj~ duiqjlwj huJtW·lwj kuEtJddHjan.gtjgt~ ทํา นาย.~ to predict, to foretell. ebdcj e h.qvj ~ ni m i t j f tj q vj ~ (q)øducjpy[,duiqj~ kligW·py[,duiqj~ receives a prophecy. (b[. di tз a. di y ti ) ~ b[. di t j K · = ~ b[. di t j r =~ (q)øp[,edqjß p[,duiqjß py[,edqjß py[,duiqj~ öw[. edq÷~ (øH j ) ø¤¤dN.Yv,mTuikj}k’ikjpÒcjrcjmcjmWYqtÐjm.njgHj kuEa.suipjrõõøg, tuY~ (esW.·` 62·)~ mcj,\fsjTuikjeq.qU=aT·quiÁ qW.,ltзÁøhu~ (q)ø|d’iqjqÒ.tjqA’EqA.jto~ (esW.·` 409·)~ ]kmj,Åktjqvj~ (øH j ) øDR? jmdHjqB.wjedàtjSu~ (esW.·` 309·)~ qsjpcj=tr.,~ (q)ønyjxpedqj~(112·)~ nyjkYxpedqj~ กฎ.~ rule. (xpedq)~nvj,xped~ (øHj)ø×UgHjtuY~ (esW.·` 41·)~ ptW’E×UgHjtuY~ ptW’E×Uk.lgHjtuY~ after that. (tet.øp-. y)~ (tet.øpBu ti ) ~ Tu i a K> mH s ¹~ (ø·)øpÐ’·ef[·~ (esW.·` 309·)~ ตก‚ ตกลง.~ falls, comes down. ptti ~ k[=~k[es=~ (ø·)øpÐ’·ef[·pY:ap>yjgmL’icjauitjr~ (511·)~ap> yjtuiÁÏ nsjmWnj,esttjkunj=~ (øHj)øpÒotwjsRHj~ pÒoqtuikj~ pÒosuikj~ pÒokw,ltUk:’ipj~ a garland slung around the headbands, (flower head, a garland of flowers, floral head bands). (wå· q k)~ (mu d¯ m . l[)~ öawå· q ÷~ (a. ewå.)~ (a. ewå· q k)~ xJ , eS. kj p nj , ~ xJ , es. kj p nj , ~ (xJ , su i k j p nj , )~ (q)øpnqj~ tN·pnqj~ (pN hj ß tN · pN hj ø v,lM ’ hj K[ê)~ ต้ น ขนุ น .~ the jack fruit tree, the jack or bread-fruit tree, integrifolia). (pnq)~ pi × ì Y ~ pi × ì Y p cj ~ (q)ø(Q)øö‚qñ÷øB.kL·pnqj~ ;’cjmuQj;’cj~ (Artocarpus (B.kL · pN hj ß ;’cj mu hj ; ’cj øv,lM ’ hj K[ê)~ tW ’ E r .‚qñ j ; ’cj m vj ~ r.‚qñ j r .mvedq~ วัด สวนขนุ น .~ pi ×ì Y tu i kj ek[. cj , ~ mu d u · ¾ mi Á ~ mWn j \ pvj n yj ~ r.mvedqtu i c j , ~ (q)ø|g’ipjpnqj~ (|g’i p j pN hj ø v,lM ’ hj K[ê)~ ป่ า ขนุ น .~ a grove of jackfruit trees. (pnqøwn)~ pi × ì Y e t. ~ (q)øqtjpnqj~ ขนุ น.~ the jack fruit. (pnq)~ pi×ìYqJ,~ (q)ømpnqj~ the kernel of the jack fruit. (pnq-i ) ~ pi×ìYesqj~ (\pw>qjß 58· ) ~ e¥mSi p j = ahu n j ~ \pw,øv,lM ’ hj K[êek.j ) ~ pW m pdto p ri w>qj ~ pW m edà t j wtÐj ×U pW I pW ê wu t j du i q j ~ KmI t · d,lwj a .ptÐj q· G . di e qqj g mL ’ i c j tu Y pW m d,mcj w tj Ð d, edàt j w tÐj d,pdto p ri w>qj lu k o k .lbN t j l M i h j tC Y me\g.pj b¡ n j l wj a .ptÐj q· G .di eqqj t · g H j r ~ ปริ ว าส‚ บริ ว าส‚ กํา หนดอยู่ ‚ อยู่ แ รม‚ ใช้ . ~ living under probation. (pri w>q)~ pri w>qj e n\Kcj , ~ Tkj w nj , k[cj m H w tj k u i k[ Ácjq u · , \Kcj , ~ (q)øpdtopri w>qj~ อยู่ ป ริ ว าส‚ อยู่ แ รม‚ อยู่ ก รรม‚ อยู่ ใ ช้ . ~ lives under probation. (pri w qti )~ pri w>qj e n=~ (q)øpWmpdtopriw>qj~ living under probation. (pri w>q)~ priw>qjen\Kcj,~ (q)øpWmkuEpri w>qj~ allowance of probation. (pri w>qød>n)~ pri w>qj e p,\Kcj , ~ (h)øperhj~ (esW.·` 356·)~ nperhj~ basket. et. cj,~ (h)øpRuikjlM’hjgmÐo~(esW.·`464·)~ wind and sunshine.(w>t. tp)~elenpU~ (h)øpRuikjlMÕhjgmÐot·gHj hW·gW·RuihjstuY~ elenpUtuiÁkui mermtWkjmU¹~ (q¡)øpq¡j~ (pqjß phjß pHjøv,lM’hjK[ê)~ เก้ ง‚ อี เก้ ง‚ ฟาน.~ the barking deer, the spotted deer, the spotted antelope, the porcine deer. (pqd)~ (el.hi t ømi g )~ g[J ~ (q)øpelWqjmK[ÕitjtuY~ (esW.·` 245·)~ eqhnjkui£p¹~ (h)øpqYKMihj~ (sW·`175·)~ iron of the best kind. am[Õi,\mtjeq.q·~ (q)øp>qjzuk jbtqtÐj~ p>qjlyaj~ (esW.·` 263·)~ p>qj ~ p>qjd Nkj~ ley.· ~ lyaj ~ zu kj l[aj ~ dN kj ~ zu kj dN kj ~ a folding noose, a lasso, a snare. ky[. cj ~ บ่ ว ง‚ บ่ ว งบาศ.~ (p>qß p>qørzZ ’ ß w>gu r .ß kU å øp>qß kU å øbׯ ) ~ q.,|mJ , ek[.< k W c j , ~ ek[.< k W c j , ~ nf. ,~ (q)øzukjp>qjlyaj~ zu k j l[aj ~ zu kj dN kj ~ the rope of a snare. (p>qørzZ ’)~ ek[.< k W c j , }k’i , ~ (qÒ)øp>qÒj~ mp>qÒj~ qtjp>qÒj~ Ktjp>qÒj~ p>qÒjlkjeptj~ ลู ก บาศก์ ‚ ลู ก เต๋ า ‚ ลู ก สะกา‚ (ลู ก สกา)‚ ลู ก บาศก์ ส ะกา.~ a dice, a die. (p>qk)~ ö\p.qk÷~ anj s .~ a· s .~ e°kanj ~ anj l kj p sj ~ (q)øpiqj~ epqj~ a mouse deer, chevrotain deer. (pi q )~ (m.tu k.ømi g )~ g[J e lH . cj ~ eK[qcyj ~ (h)øephj~ epHj~ TNikj~ et·~ kicks, to kick. ดี ด (ม้ า øดี ด ด้ ว ยเท้ า หลัง )‚ ถี บ ‚ เตะ.~ (p>ednøphrti ) ~ knj = ~ knj e k[. kj = ~ (øH j ) ølw>dkH j ~ lW . dkH j ~ lW . lkס j ~ lW . lkui סj~ lu i cjl kס j ~ lW . qW . ~ lu i cj d kH j ~ lu i cj qW . ~ KM . Y d kH j ~ KM . Y qW . ~ k: ’ i p j d kH j ~ k: ’ i p j qW . ~ Ru i h j d kH j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 211ø๒๑๑ø 2 1 1 Ru i hj l kס j ~ Ru i hj qW . ~ เหง้ าบั ว (เง่ าบั ว)‚ เหง้ า (เง่ า)‚ ไหล.~ lotus roots, the stalk of the lotus, fibres and stalk of the lotus, the fibre of the lotus, the esculent root of the lotus, the root of the lotus, a lotus sprout from the root, the root of the water-lily, the sprout or fibres of the stalk of the water-lily, the edible root of a kind of water-lily, the root of a kind of lily, the esculent root of the water-lily, the edible root of a species of water-lily. (q. lu k ß
asuÁi ß aeVH . kj ) ~ k. x~ ]k. eK> cj , ~ ]k. \Kvj ~ ]k. fu ~ ]k. \msj ~ (øH j ) ø;.j y .mlW .dkH j ~ ;.j y .mlW .lkס j ~ (q. lu k øp>n)~ ]k. rcj , aef[.j ~ (øHj)øtcjlW.dkHj~ tcjlW.lkuiסj~ (BiqøpbÔ)~ ]k. sWyjaSsj~ (øHj)øpuJlW.dkHj~ puJlW.lkuiסj~ a knob on a lotus stalk. (Bi q ø gòi ) ~ (Bi q øgà ò I ) ~ ]k. afu ~ ]k. sW y j a fu ~ (q)øpuiqjtuY~ (esW.·` 356·)~ TNkjTM’kjtuY~ pounded. (ek. eÛtW.)~eT. cj, ¹~ (øHj)øp:Yk.lgHj~ ในกาลนั ้ น.~ at that time. (aTß td> )~ TuiaK> Ï ~ (h)ø(®)ø\pkuihj~ \pkui®j~ kNpj~ \pkuihjkNpj~ \g ׸j~ \g׸jg׸j~ \pkuihj \g ׸j ~ \pku i hj kN p j \ g ׸j ~ li K j \ g ׸j ~ ปกรณ์ ‚ คั ม ภี ร์ ‚ ตํา รา‚ หนั ง สื อ .~ a li K j e p>t¸j kN p j \ g ׸j ~ li K j ep>t¸j \ g ׸j g ׸j ~ composition, a literary composition, book, text, a treatise, a scripture, literature. k[mj , gnj ~ k[mj , s.~ s.epk[mj , gnj ~ (g׸)` ö\g׸÷~ k[mj , ~ (h)ø(®)øö\pkui®jgx’ Y\db[gu$j÷~ ö\g׸j g x’Y \ db[gu $ j ÷ ~ \pku i hj g x’Y d bÔ g u $j ~ \g׸j g x’Y d bÔ g u $ j ~ (dbÔ ø gu $ )~ ö\dw[øgu $ ÷~ dbÔ g u $ j e S,k[ mj , ~ (h)ø\pku i hj S ס j ~ Sס j ~ Sס q .ïqÐj ~ \pku i hj k wi ~ \pku i hj l ká . ~ \p ku i hj n yj K[êSס j z׸jt ercj g>T.~ ฉั น ทศาสตร์ . ~ the Vedas, poetical or meter, metrics, prosody . (Seס . )~ Snj , ~ Snj , k[mj , ~ (qÒ)ømp>qÒj~ qtjp>qÒj~ ycj~ z[ cj~ piece or man at chess. ตาลู ก สะกา.~ a metre chessman, a chess-board, a (q. ri ) ~ ssj t u r cj Ru p j ~ (qÒ)øgtuEp>qÒj~ gtuEp>qÒjdË.·K@j~ กระดานสะกา.~ a chequered or checkered board for play ing drafts having eight squares on each side, play ing drafts on a chequered or checkered board of eight squares. (q. ri ø flkß a-øpd)~ anj
(h)øf[Õnj | g’i hj ~ gL · h dy~ gL · h dyf[Õnj | g’i hj ~ (esW . · ` 39· ø 40· ø 41· ß 232· ) ~ f[Õnj ¾ gi hj ~ f[Õnj e k.nj su i tÐj~ (mtu Y e t· v,kL . et· m ek.j ) ~ ek.nj kM · ~ f[Õnj e k.njkM · ~ 489· ß 504· ~ f[Õnj ¾ gi hj e k.nj kM · ~ 68· ~ f[Õnj ¾ gi hj ~ ek.njsu i tÐj ~ ek.njtM · ~ ( R. Halliday )~ gL · h dy~ f[Õnj e k.nj tM · ~ gL · su i tÐj h dy~ μ10· ß 2 2 9· ÿ ~ หั วใจ‚ เนื้ อหัว ใจ.~ the heart, the mind. (hdy)~ ×H l u · , ~ ×H l u · , q.,~ si t j × H l u · , ~ 2 12ø๒๑๒ø 212 li K j g tu E e zN . j (h)øf[Õnj | g’i h j e b. Di q tÐj g H j f.Y a . a. r~ Bu r .,el. cj , =×H l u · , qvj kW Y = ~ (h)øf[Õnj|g’ihjqÒhja. gHjdHjtuY~ (esW.·` 40·)~ ×Hlu·,eK[. kjtpjqvj\fsj ¹~ (ø·)øef[·suitÐjtuY mL.jmWYtor~ (esW.·` 451·)~ ×Hlu·,qWcj,l[kj ]kvhj~ bpuihj~ (lpuihj)~ ไม้ อ้ อ.~ a reed. (nÈ)~ k[ê~ (øHj)øbis.r$.qHjpÐoDR?jqIlzkuzkutuY qÐikjdM·cjr~ (esW.·` 57·)~ mimi qJ l ku i Scj \ Kcj l[kj wpj = ~ (Q)ø|bYep>kÉrwQj~ |bYmgUp:Y|g’ipjdkHj~ นํ้า ตกลงในใบบัว .~ the wetting those only rain that who โปกขรพรรษ‚ โบกขรพรรษ‚ ฝนดุ จ falls on a want to be cluster wetted. ep>kÉ r wqj m u i G j , ~ ]k.et. ÏRW . eq. mu i G j , ~ of lotuses (ep>kÉ r øwQ)~ |bYgkUlj$· v,t·huJlokL’cjtunjø }yo v ,mW Y K[pj m N ’ · pM i k j qM i k j g W · ; ’kj mà , eqà . · ; ’kj t o r ß }yo v ,mW Y K[pj m N ’ · pM i kj hW · m i k j ; ’kjmà, hW · ; ’kj r ~ ฝนชนิ ด นี้ กล่ า วกั น ว่ า ใครนึ ก อยากเปี ย กก็ เ ปี ย ก‚ ใครนึ ก อยาก ไม่ เ ป็ ยกก็ ไ ม่ เ ปี ย ก.~ (q)øöe\bqj÷~ ö|b’iqj÷~ gLoxqB~ gLo}k’itj~ gLobaj~ gLodmj~ gL o kM k j ~ พฤษภ‚ โค.~ the Taurus, Bull. (wi Q )~öe\wq÷~(xqB)~ |pi Q ~×W . ,l.,~×W . ,qu i , ~×W . ,TJ , ~ (q)øör.qIøe\bqj÷~ ör.qIø|b’iqj÷~ the RU p j g L o x qB(RU pj g L o kM k j ) ~ ราศี พ ฤษภ.~ Taurus. (wi Q ør. qi ) ~ öe\wqr. qi ÷ ~ (xqB)~ \ pi Q r. qJ ~ |bi Q r. qJ ~ (q)ømDurjrqj~ rqj bÐwj q .Y mN ’ · ku r qj m mi p j ~ rqj m ;.tj e ]k.· lM ’ hj ~ rqj q .m;.tj e]k.· e l.nj ~ มธุ ร ส.~ sweetly cool. (mDu r ørq)~ K[Õi | mi n j B W y j e q.arq.~ (mihj ø v,lM ’ hj K[ê)~ mi qj p L c j T wj ~ eKãti qW gj g W · p L cj m pз f ek. wj T wj ]qnj ~ เบ้ า .~ a crucible. (mU q .)~ mu i k j K W k j ~ lu · ~ (q)ømiqj~ (qñ)ømiqñj~ (mi hj ø v,lM ’ hj K[ê)~ (mpзømWYmiqñjß />miqñjøgHj ektj ) ~ a fist, the distance between the tip of the thumb and that of the first finger. (mu -i ) ~ ömu qñ i ÷ ~ mu i k j ~ (q)ømuqj~ (muhjøv,lM’hjK[ê)~ จมู ก.~ the nose. (n.q.ß n.qik)~×H.eK>cj,~ (Q)ømuQj~ muQjtN’cj~ muQjlAiåj~ lAiåjmuQjv,~ ขอบ‚ ริม.~ an edge. (aQi ß ek.åi ) ~ asW n j , ~ (q)ømuqjk[.~ muqu·k[.~ ฤดู ห นาว.~ the cold season. (qi qi r )~ (qI t øk. l)~ eS. cj , ~ eS. cj , aK> ~ eS. cj , k. l~ (q)ømuqjgducj~ หัวแหลม.~ a cape, headland, a point (of land). (Bu qi (Q)ømuQj|g’ipjk:’ipjw>~ the rß xp×ÐøBU m i ß BU m i ø n. qi k .ß xdgà ø BU m i ) ~ acU ~ acU a sW n j , ~ asW n j , acU ~ wood. edge (wn×Ð)~ et. asW n j , ~ of the forest, edge of a ;’cj m vj r .mvedq (Q)ømuQjduE~ the edge of a (øHj)ømUgHj kuEpuO;ikjpÐ’Yer.ao*~ qu w ÀBU m i 213ø๒๑๓ø 2 1 3 mountain. (åká.)~ et.cjsWnj,~ (esW . · ` 208· ) ~ what is y our pleasure, aByj k u i £ pra· < n vj , * sire? (q)øemqj~ quEkMkj~ p: Y yM ’ dW > rj s H j /> ør. qI s H j/> øskÒj r . qI s H j /> t· g H j dH j yM ’ dW > rj ø yM ’ r. qI ø yM ’ s}kj r . qI m r×u k j ku mW Y ~ r. qI ø emqj ~ เมษ‚ แกะ‚ ชื่ อกลุ่ ม ดาว ราศี ท่ี หนึ่ ง.~ Aries, Ram. (emq)~ mi Q ~ qui, ~ mi Q r. qJ ~ (q)ør.qIøemqj~ zodiac sign of (r.qI ø mi hj ø v,lM ’ hj K[ê)~ RU p j qu E kM k j ~ ราศี เ มษ.~ Aries. (emqør. qi ) ~ mi Q r. qJ ~ emqr. qJ ~ the (h)ømC’ihjT;’ihj~(158·ß 346·)~ cruel. ]kmj,]k’tjqvj~ RunjÁrcj,]kmj,Åktj=~ (h)ø]qømC’ihjT;’ihjel.njqnjqW·` ]qøqA’EqA.jel.njqnjqW·` ]q qÒ.tj\mhjel.njqnjqW·` d>z$jq.hqIel.njqnjqW·~ (esW.·` 409· ) ~ harsh, cruel, violent. ]kmj , ]k’tj Run j Á rcj , sW . ×u i c j T kj k lU m U t tj s W ~ (h)ømC’ihjT;’ihj qA’EqA.j d>z$j q.hqI~ and cruel. (esW . · ` 345· ) ~ harsh ]kmj , Åktj Run j Á rcj , =~ ×u i c j T kj k lU m U t tj = ~ (h)ømC’ihjT;’ihj qA’EqA.j qÒ.tj\mhj d>z$j q.hqIel.nj~ (esW . · ~ 345· ) ~ harsh, cruel and violent. ]kmj , Åktj = ~ ×u i c j T kj k lU m U t tj = ~ (h)ømC’ihjT;’ihj qÒ.tj\mhjel.nj~ passionate. (esW . · ` 343· ) ~ fierce and Ru n j Á rcj , ]kmj , ]k’tj = ~ (h)ømC’ihjT;’ihj }k·cjqÒ.tj }k·]kto~ passionate. ]kmj , ]k’tj Run j Á rcj , =~ Ru n j Á rcj , (esW . · ` 344· ) ~ fierce and Ru n j Á rcj , ]kmj , Åktj = ~ (h)ømC’ihjmC’ihjT;’ihjT;’ihj~ cruelly . (kuRUr·)~ ]kmj,]kmj,ÅktjÅktj~ (h)øgl.njmqA’EqA.j\mhjs.~ gl.njzmÒ.tj~ (esW.·` 110· ß 406·ß 487· ) ~ harsh words. (kkÒqøw>k[ß fRu q øw>s.)~ ]kmj , Åktj e q. sk.,~ (h)øsuitÐjmC’ihjT;’ihjel.nj~ (esW . · ` 344· ) ~ a very hard-hearted. alW n j l { cj ×H l u · , Ku i c j m . = (h)øv,mmC’ihjT;’ihj qA’EqA.j qÒ.tj\mhj d>z$j q.hqIgHj~ (esW . · ` 345· ) ~ Tu i ] kmj , ]k’tj e q. qU q vj ~ (h)øpuivjh.nj»×¡jqW’iRÑjmkligW· bWYpWmC’ihjT;’ihj qA’EqA.j qÒ.tj \mhj d>z$j q.hqIgHj e;·hW·buinjgLi hW· i tikuEzkur~ (esW.·` 345· ) ~ ]kmj , ]k’tj q \fÁcj r eq. svj , si m j q vj aRH vj m tvj ~(h)ø\pwmC’ihjT:’ihj~ cruelty , atrocity . (kkÉ È økm? ) ~ ]kmj,]k’tjeq. amé~ (h)øpWmpluitjekL·r.g bWYmqÒ.tj\mhjøbWYmmC’ihjT;’ihj~ sadism. 214ø๒๑๔ø 2 1 4 li K j g tuEe zN . j (pI È . nס ) ~ ]kmj , Åktj s W . r. g|ci m j , es\Kcj , ~ (h)øpWmC’ihjT;’ihj~ (esW . · ~ 345· ß 347· ) ~ cruelty, atrocity. (kkÉ Èøkm? ) ~ ]kmj , Åktj e q. amé ~ (h)øpWmC’ihjT;’ihj~ (esW.·` 348·)~ RunjÁrcj,]kmj,]k’tjeq. amé~ (h)øpWmmC’ihjT;’ihj~ cruelty . (kuRUrt.)~ ]kmj,Åktj\Kcj,~ (h)øpWmC’ihjT;’ihjqA’EqA.jqÒ.tj\mhjd>z$jq.hqIrowW·gHjlPdHjvi~ (esW . · ` 345· ) ~ +qu i Á ]kmj , ]k’tj Run j Á rcj , qvj m\fsj l Ácj ~ (h)øbWYmmC’ihjT;’ihj~ (esW.·` 349·)~ RunjÁrcj,]kmj,]k’tjsW.~ (h)øbWYmqÒ.tj\mhj~ (esW.·` 311·)~ cruelly , grimly . ]kmj,ÅktjsW.~ (h)ømelpjqP pWmC’ihjT;’ihj~ doing wrong. (kibÔiqøk. rI)~ ]kmj, Åktj e q. amé k u i £ pttj q vj ~ (Q)øöq[÷ømNiQjmmC’ihjT;’ihj~ mNiq[ jd|m’iqj~ a fierce man. (s@)~ ]kmj , Åktj e q. lU ~ (h)ømN’·a.k.r mmC’ihjT;’ihj~ of harsh way s. (kkÒq. k. r)~ ]kmj , Åktj e q.a\Kcj , ar. RH i q vj ~ (h)ømN’·gl.njqA’EqA.j\mhjs.~ mN’·gl.njqA’EqA.jqÒ.tj\mhj~ (esW . · ` 406· ø 7· ) ~ ]kmj , ]k’tj e q. sk.,RH i = ~ (h)ømN’·gL·suitÐjmmC’ihjT;’ihj~ of a pitiless heart. (eG. røhdy)~ ]kmj , Åktj e q.×H l u · , RH i q vj ~ (h)ømN’·suitÐjmmC’ihjT:’ihj~(esW.·~347·)~ hard-hearted.KkjTnjeq. sitjRHiqvj~ (h)ømN’·suitÐjmC’ihjT;’ihj }k·cjqÒ.tj d>z$jq.hqIel.njqnj~ (esW . · ` 348· ) ~ very harsh and cruel. alW n j l{cj K u i c j m . =~alW n j l{cj v § c j , SY = ~ (h)ømN’·edàtjmC’ihjT;’ihj}k·cjqÒ.tj}k·cjmC’ihj}k·]k|d’iqjs.qÒ.tj \mhj~ of hard behaviour. (eG. r. k. r)~]kmj,Åktjeq.ak[ ÁcjRHi qvj~ (h)ømN’·qB.wjmmC’ihjT;’ihj~ of frightful appearance. (eG. røRU p)~ ]kmj , Åktj e q. qeB. RH i q vj ~ (h)ørm{.cjmmC’ihjT;’ihj~ a (h)ømC’ihjq:’ihj~ 59·~ mC’ihjs:’ihj~ ferocious sound. ]kmj , Åktj e q. aq· ~ emC . hj s:’ i hj~ emC . hj T e;. hj ~ }k·cj e mC . hj ~ }k· ]k~ qÒ. tj \ mhj ~ d>z$j ~ q. hqI ~ memC . hj ~ bu i n j b tj Ku i cj kL ’ i k j ~ แข็ ง ‚ กระด้ า ง‚ หยาบช้ า ‚ โหดร้ า ย‚ ร้ า ยกาจ‚ ทารุ ณ .~ hard, rigidity, stiffness, obdurate, dour, severe, harsh, rough. (TmÚ )~ (Td¯ ß kkÒqß d> Ru $ )~ Ku i c j m .\Kcj , ~ Ku i c j }k< · \ Kcj , ~ Kkj T nj ] kmj , Åktj q vj ~ Kkj m . qvj ~ Kkj T nj q vj ~ ]kmj , Tnj , qvj ~ ]kmj , tmj , qvj ~ 215ø๒๑๕ø215 ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i (Q)øöq[÷ømNiQj~ ömNiq[ j÷~ m×uQj~ öm×uq[ j÷~ man, a human being. มนุ ษ ย์ . ~ a (m×u Q )~ öm×u q[÷~ lU ~ (Q)ømNiQjezN.jsuitÐj ptLel.B~ (esW.·` 67·)~ mNiq[jel.BmezN.j el.njk:cj~ alWnjel.B}kJ,qU~ (Q)ømNiQjbpucjbpcj~ mNiQjkLtjpRuicj~ mNiQjkLtjT·cjpRuicj~ }t’·pn·(pnaj)~ }t’· s M ’ tj ~ }t’· m qP pN hW · ku E v ,qA. cj tJ ~ จารชน‚ นั ก สื บ .~ a secret agent. (gu tÐø dU t ß gu tÐøsr)~ a spy . (gU È § ø srß gU È § ø pu ri q ß srøpu ri q )~ qU l{Õi ~ (Q)ømNiQjbpucjbpcjt·gHj~(esW.·`130·)~ couriers. TuiqUl{Õiey. k[.j,tuiÁqvj~ (h)ømN’·pv.ms.js:,a.×UpWmeqLhjpM. \gcjtJkL’ihjKLcjer.cj~ (esW.·` qu ø 256· ) ~ Tu i , TW c j , eq. pv. RHi e t.j m U = ~ (h)ømN’·pv.qZ’icjqZ’ihjel.njer.cj~ (256·)~nkjnYeq. pv. RHiet.jmU=~ (h)øy.t¸jkmHihj~ (esW.·` 171·)~ e\p\psjeq. puSui,~ (hß øHj)øyYpUmhj~ (esW.·` 98·ß 146·)~ yYpUmHjs·cjtU~ lNJs·cjtU~ lNJsuitÐj~ DR? j s · cj tU ~ s· cj tU pU S .eh.· \ z~ s· cj tU gL ’ i kj e qC . · t o su i tÐj~ grief. (eq. k)~ su i , ri m j \ Kcj , ~ eq.k~ sorrow, (øHj)øyYpUmHjs·cjtUr.njqÒ’itjtuY~ sui,rim j \Kcj,\fÁcj ×Hipjskjapjqvj\fsj¹~ (h)øyYpUmhj mezN.jkÒ’EdHjtuY~ alWnj\fsjeq. sui,rimj\Kcj,RHiqvj\fsj¹~ (h)øyYpUmhj p:Y\db[ j~ (esW.·` 446·)~ xsË. Ï sui,rimj\Kcj,~ (q)ørkÉ’iqj~ (rkuiqjß rkuihjøv,lM’hjK[ê)~ kel.j;.j~ (dgrkj)~ รากษส‚ ผี เ สื้ อ นํ้า .~ a water demon. (rkÉ q )~ rkÉ ’ i q j ~ eres.Ácj B J l U , ~ (q)ørkÉ’iqjkel.j;.jeÆ.·~ นางผี เ สื้ อ น้ ◌.~ํา a female water demon. (rkÉ qI ) ~ rkÉ ’ i q j B J l U , m~ (q)ørqj~ rqjq.~ รส‚ รสชาติ .~ taste, flavo(u)r. (rq)~ arq.~ (q)ørqja¾mitjbtwjq.Y~ (esW.·` 41·)~ suieq. aq.,suicj~ (q)ørqjbÐwjq.Y~ rqjbÐwjq.YmN’·kurqjmmipj~ mDurjrqj~ rqjm;.tj e]k.· lM ’ hj ~ rqj m ;. tj e ]k.· e l. nj ~ rqj m mi p j ~ rqj m ;.tj m i p j ~ rqj m ;.tj m i p j el. nj~ รสอร่ อ ย.~ sweetly cool. (mDu r ørq)~ K[ Õi | mi n j B W y j e q. arq.~ (q)ørqj}toq.j~ รส หก อย่ า ง.~ the six flavo(u)rs or tastes. (Sø rq)~ arq. e\K. kj p> ,~ (q)ørqjdibÔj~ örqjdib[ j÷~ (RH j di p j ß rhj di p j ø v,lM ’ hj K[ê)~ ทิ พ ยรส‚ รสทิ พ ย์ ‚ รสอร่ อ ยเลิ ศ .~ (di bÔ ø rq)~ ödi w[rq÷~ ntj Ï \fsj e q. arq.~ (Q)ørQj~ egL · ~ qwj ~ สั ้น ‚ ตํ่า .~ short. (rQ)~ pu tu i q vj ~ li Kj g tu E e zN . j 216ø๒๑๖ø 216 ørQ· ` ni m i tÐj b[ XZ j p rj ( ni m i tÐj b[ XZ j pu i r j ) qW ’ i r j pU rj r Qj p: Y p ey.gj ø öp: Y \ pey.gj ÷ øp: Y p yu i g j ø öp: Y \ pyu i gj ÷ ølC ’ E ~ (2 6 )~ (a.ørQj qP ø a` »I ø rQj qP ø »` x’ørQj qP ø x)~ ö‚qñ÷ør.‚qñj~ kM i n j ; ’cj ~ kM i n j \ m’~ ;’cj ~ mU l ~ r.‚qñjk:’icjbÐ.cj~ kMinj;’cjk:’icjbÐ.cj~ ;’cjr.‚qñj~ tW’Er.‚qñj~ tW’Er.‚qñj;’cj~ ;’cj (r,øv,lM ’ hj K[ê)~ รัฐ ‚ ร า ช อ า ณ า จั ก ร ‚ แว่ น แคว้ น ‚ บ้ า นเมื อ ง‚ ประเทศ.~ realm, country , land, kingdom, district, an individual, inhabitant. ör.‚qñ ÷ ~ tu i c j , ×u i c j c · ~ tu i c j , \pvj ~ \pvj t u i c j k .,~ enrcj , \pvj ~ (r-)~ ‚qñ÷ør.‚qñjk:’icjbÐ.cjmvj r.mvedq quwÀBUmi~ r. ‚qñ j r . mvedqqu w ÀBU m i qu D m? j ( qDu J ) ti T wj ~ r.‚qñ j r . mv~ tW ’ E r .‚qñ j ; ’cj m vj ~ r.‚qñ j ; ’cj K @j l W . mvj ~ ;’cj m vj ~ ราชอาณาจกรมอญ‚ รัฐ รามัญ ‚ ประเทศรามัญ ‚ ประเทศมอญ‚ รัฐ มอญ‚ เมื อ งมอญ‚ แว่ น แคว้ น มอญ.~ the Mon-kingdom Rā maññadesa Suvannabhumi, the Mon-country , the Mon-land. (r. mvøedq)~ (r. mvør-)~ ör.m×[ør. ‚qñ ÷ ~ r. mvedqtu i c j , ~ r. mvtu i c j , ~ mW n j t u i c j , \pvj ~ ö‚qñ÷øtNhjnqa.ld·r.‚qñj~ (esW.·` 503·)~psË×Ðrsjkui |cimjsiÁmjeq. cH.~ (h)øRuihjlMihjauitjvi~ (esW.·` 41·)~ suRu·,kunjelÁ.~ (h)ølAiåjmuQjeq.j~ (esW.·` 128·)~ S·pcjf[.,~ (q)ølbcjd|m’iqj~ (esW.·` 171·)~ ]kmj,]kÕtjeq. eqeq. kj]kê,~ (q)ølewqj~ elWqj~ aeq. cj~ elWqjaey.cjal.~ qò. nj aey. cj a l.~ qò. nj e T½ . · t L cj ~ bi mÔ j \ pcj q ò. nj e T½ . · t L cj RU p j r o ~ eT½ . · t lcj RU p j q .j ~ lkæ$j ku E t J mà , ]t’· ß |bßo gkU l j pU g u i l j m pз e lW qj p bÔ zi t KmI ~ เพศ‚ รู ป ‚ ลัก ษณะ ให้ รู้ ว่ า หญิ ง หรื อ ชาย หรื อ ชนิ ด บุ ค คล เช่ น เพศบรรพชิ ต .~ guise, disguise, form, appearance. (ewq)~ aqW c j ~ pu · q ò. nj ~ (q)øelWqj»qi~ (esW.·` 58·)~ reqÁaqWcj~ (q)øk[Õicjk[wjpektjelWqj»qituY~ adopt ascetic. the disguise of an reqÁaqW c j k u i y U e s¹~ (Q)øöqÑ÷ølewQj~ elWQj~ ölewqÑ j÷~ öelWqÑ j÷~ v,l ewQj ~ v,elW Qj ~ öv,elW q Ñ j ÷ ~ v,elW qj ~ qemC hj ~ v,bN i kj ~ mN i Q j k S· cj g kU lj mr×u k j ku p i ~ mN i q[ j pU gu i l j p: Y k S· cj g kU l j m r×u kj ku p i ~ แพศย์ ‚ พ่ อ ค้ า ‚ คนวรรณะที่ ส าม‚ คน หรื อ บุ ค คล ในวรรณะที่ ส าม.~ a person of the third class, a person of the merchant class, member of the third social grade, a merchant, a prosperous person, a man of the trading and agricultural caste, rich, a rich man, a Vaisya, of the third caste, a tradesman, businessman, a merchant, a dealer. (ewQ)~ öwY q[÷~ (ewqi y . n)~ ku n j q W y j l yj lu p j q U ~ ku n j q vj ~ ku n j q vj } kJ , ~ aqvj ~ aqvj } kJ , ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 217ø๒๑๗ø 217 øgek.· ø Hindu øgl.ekL wj p: Y ; ’cj g l.ø India øai ס i y et· g H j pã pÐ i tj l wj mN i Qj pnj g kU lj ø pnj k S· cj t· au i tjr~ v,mà , mN i Qj p nj g kU lj ø pnj k S· cj t· g H j au i tj e r.* (1)ø\b. h? n ,~ \bmN , ~ bmN , ~ พราหมณ์ . ~ Brahman. (\b. h? $ )~ pu À .,~ (2)øqM i cj ~ ¿kr.zj ~ กษั ต ริ ย์ . ~ king, monarch. (r. zß ¿kør. z.)~ mcj , ~ Äkr. zj ~ (3)øv,elW Qj öv,elW qÑj ÷ ß v,bN i kj ~ แพศย์ ‚ พ่ อ ค้ า .~ merchant, trader, tradesman, businessman. (ewQ)~ öwY qÑ÷~ ku n j q vj ~ (4)øv,dui gà j ~ v,du i gà tj ~ mN i Qj w>tj ~ ศู ท ร‚ คนจน.~ a poor man. (qu d¡ ß du gà t ø m×u Q )~ qU S cj , rY ~ (Q)øv,duigàjeku.·v,elWQj~ the poor and the rich. (h)øeltjbbuihjtuY~ (356·)~ smeared, anointed. limj,¹~ limj,k[·apjqvj~ (øHj)ølNJs·cjtU yYpUmHj~ dduikÉjs·cjtU~ (esW.·` 362·)~ ea. kjem ~ ×H s j ~ mu i G j , ~ a year, rains, rain, the rainy season. (wQ)~ öwq (Q)øk.lmdà’injwQj~
(Q)øp:Yk.lmdà’injwQj~ p:Yk.lmpdtowQj~ p: Y k . l|bY ~ p: Y p nj gi tu | bY ~ p: Y x tu | bY ~ p: Y k . lxtu | bY ~ ในพรรษกาล‚ ในฤดู ฝ น.~ in the rainy season. (w Q ø k . e l )~ (w Q ø k . l· ) ~ (w Q ×Ð ø q m y· ) ~ w>Su i e q. aK> Ï~ mu i G j , aK> Ï~ muiG j , k. lÏ~ mu i G j e l,lÏ~ mu i G j , xtu a K> Ï~ (Q)øk.lm\p.pjlupjdà’injwQj~ qmym\p.pjlupjdà’injwQj~ time of taking up residence for the rains. ( w QU p n . yi k ø q m y )~ w>kpj a Á· e q. aK> ~ (Q)ø#.njm\p.pjlupjdà’injwQj~ (w QU p n . yi k ø k . l ) ~ the place of taking up residence for the rains. (w QU p n . yi k ø - . n )~ (Q)øtCYm\p.pjlupjdà’injwQj~ the w>kpj a · < e q. arpj ~ the day of taking up residence for the rains. (w QU p n . yi k ø di w q )~ (wQU p n. yi k .)~ w>kpj a · < e q. enÁ~ (Q)ø\p.pjlupjdà’injwQj~ enters on lent. (w Q· x p g s¦ ti )~ w>kpj=~ (Q)øpWm\p.pjlupjdà’injwQj~ (pWm\p.pjlupjpdtowQj)~ the taking up of residence for the rains. (w Q . w>q )~ (Q)øpWm\p.pjlupjdà’injwQj~ pWmpdtodà’injwQj~ B.dà ’ i n j w Qj~ การอยู่ จาํ พรรษา.~ w>kpj \ Kcj , ~ pW m pdto lu k ogitu | bY ~ the taking up of residence for the rains. 218ø๒๑๘ø 2 1 8 li Kj g tu E e zN . j (w Q . w>q )~ w>kpj \ Kcj , ~ w>Su i ¹ en\Kcj , ~ muiG j l ptj l u · , en~ (Q)ø\p.pjlupjdà’injwQjtuY~ rains. having taken up residence for the (wQUpgt)~ w>quiÁkpj|pJ,qvj~ (Q)øwQjauitj~ auitjwQj~ lAiåjwQj~ ekN.åjwQj~ terminates. (wQ· ]qq. n· pepP > ti ) ~ the lent w>ku n j = ~ (Q)øpWmRuihjlMihjwQj~ การนั บ พรรษา‚ การนั บ ปี . ~ counting the rainy seasons. (w Q ø g $ n . )~ w>ku i e rtW k j \ Kcj , ~ (Q)øwQjkwjdkutjluJl.j~ the lent is broken . (w Q w>e q . Bi zZti ) ~ w>k[Õi , =~ (Q)øtitjwQj~ dluikjkÐ’E×UwQj~ luikjwQjtuY~ is ended. (wQwu e -. eh. ti ) ~ the lent w> kºtj = ~ (Q)ødà’injwQj~ (pdtowQj)~ keeps lent. (wQ· wqti)~ w>Sui=~ (Q)øpWmdà’injwQj~ pWmpdtowQj~ keeping lent. (wQw> q)~ w> Sui\Kcj,~ (Q)øKmImdà’injwQjtuY~ KmItitjwQjtuY~ KmIdluikjkÐ’E×UwQjtuY~ KmIluikjwQjtuY~ dà’injwQjtuY~ a monk who has resided in the rainy season. (wu t¸øwQ)~ w>Su i | pJ , eq. rhnj , ~ w>kºtj e q.rhnj , ~ (Q)øB.dà’injwQj~ (Q)øqC.dà’injwQj~ (wQw>qi k ø-. n)~ w>Su i e k[. cj , ~ the robe for taking up of residence for the rains. (wQw>qi k øq. åk)~ w>Su i q ká n j , ~ (Q)øap:YwQj~ the lent season. (wQ×Ð)~ w>tWcj,~ (Q)øaKicjk.lap:YwQj~ lent time. (wQøk. l)~ w>tWcj,aK[inj~ (Q)øp:Yap:YwQj~ during the lent. (ae×Ð. wQ·)~ w>tWcj,Ï~ (Q)øKmIwQjqÒ’tj~ the monk who has broken the lent. (wQøes¦d)~ w>\ptj e q. rhnj , ~ (Q)ølupjwQj~ enters on lent. (q)øwutjduiqj~ pWIpWê~ pWIpWêwutjduiqj~ (wQ· xpwqti ) ~ w>wcj= ~ tW I t W ê ~ tW I pW ê ~ tW I b W ’ i cj~ pW I p W ê ~ pW I bW ’ i cj ~ pW ê bW ’ i cj~ #.nj q .m×Ðj pW I p W ê wu t j du i q j e gtj e kL . · ~ #.nj z ercj z ercj krpj k rpj e gtj e kL . · ~ รอบๆ‚ รอบคอบ‚ ใกล้ เ คี ย ง‚ ใกล้ . ~ environs, environment, vicinity, surroundings, neighbo(u)ring, round about, applied to a multitude. (pri q r)~ (pri y . wr$)~ (qmI p ø-. n)~ Tkj w nj , k[cj a rpj ~ ptj l vj ~ ptj w nj , k[cj ~ (q. m×Ð)~ Tkj w nj , k[cj ~ öqñ ÷ øöwu i qñ j ÷ ~ (wu i hj ø v,lM ’ hj K[ê)~ แป้ ง.~ meal, flour, a cake made of flour. (pi - )~ öpi qñ ÷ ~ m· u Á vkj ~ amé n j Á s.,BW y j ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 219ø๒๑๙ø 219 (q)øq·G.dieqqj~ a.ptÐjq· G.dieqqj~ a.ptÐjmgpjwjqà’tj qW.tjnq·Gkm?j~ สังฆาทิ เสส.~ priestly offence, offence entailing a formal meeting of the Order. q· G k· \ fÁcj Su · , \ftj r . eq. a. ptj ~ (q· G . di e qq)~ q· G . di q i q j a . ptj ~ (h)øqA’EqA.j}k·]køqA’EqA.j\mhjs.øqA’EqA.jqÒ.tj\mhj~ 406· ß 407· ß 409· ) ~ passionate, cruel, harsh. (esW . · ` 161· ß ]kmj , ]k’tj = ~ (h)øqA’EqA.tjqÒ.tjto~ qA’EqA.jqÒ.tj\mhjto~ qA’EqA.j\mhjs.~ (esW . · ` 410· ß 110· ß 406· ß 487· ) ~ passionate, cruel and violent. ]kmj , ]k’tj = ~ ]kmj , Åktj Run j Á rcj , =~ ×u i c j T kj k lU m U t tj = ~ (h)øqA’EqA.jqÒ.tj\mhj~ passionate, cruel and harsh. (h)øqA’EqA.jqÒ.tj\mhjto~ violent. หยาบ‚ (409· ) ~ ทารุ ณ ‚ โหดร้ า ย‚ โหดเยี้ ย ม.~ ]kmj , ]k’tj = ~ (esW . · ` 408· ) ~ passionate, cruel and ]kmj , Åktj Runj Á rcj , =~ ×u i c j T kj k lU mU t tj = ~ (h)øqA’EqA.jqÒ.tj\mhj d>z$j q.hqI~ and violent, cruel and ttj = ~ Run j Á rcj , ]kmj , Åktj = ~ (esW . · ` 110· ß 410· ) ~ harsh. ]kmj , ]k’tj Run j Á rcj , =~ cruel, ×u i c j T kj k lU m U (h)øqA’EqA.jqÒ.tj\mhj}k·]kel.nj` d>z$j q.hqIel.nj~ (dznj qh.qI øv,lM ’ hj K[ê)~ (esW . · ~ 410· ) ~ hasty, rough, violent. ]kmj , tmj , Ru n j Á rcj , =` ×u i c j T kj m U t tj = ~ (h)øqÒ.tj\mhj~ (esW . · ` 357· ß 385· ) ~ Ru n j Á rcj ] kmj , Åktj e q.~ ]kmj , Åktj eq.~ ]kmj , Åktj Run j Á rcj , eq.~ (h)ø]q qÒ.tj\mhjel.njqnjqW·` ]q qA’E qA.j e l. nj q nj qW · ` ]q mC ’ i hj T ;’i hj e l. nj q nj qW · ` ]q d>z$j q . hqI e l. nj q nj qW · ~ (esW . · ` 409· ) ~ harsh, cruel, and violent. ]kmj , Åktj Run j Á rcj , sW ` ×u i c j T kj klU m U t tj s W ~ (h)øqÒ.tj\mhj}k·]k~ (esW . · ` 158· ) ~ brutal. (s@ß ku Ru r )~ hardhearted. (k i n øhdy)~ ]kmj , Åktj q vj ~(h)øqÒYem.hjeT.hj~ (niQ yj ku E qÒY e m.hj e T.hj qC i v ,mY W qA.cj tu Y p k.lj g su i tj r~ ni Q yj ku E b dcj qC i v ,mW Y tu Y p k.lj g su i tj r )~ (esW . · ` 230· ß 152· ) ~ กํา แพงข้ าง‚ ผนั งข้ าง.~ side-wall. tu i k j n · r · ~ (qU t p> ,tu i k j n · r · k u i m H J ¹ eq=ß tsj K u e q. n· r · k u i m H J ¹ eq=)~ (qøh)øeqàhjqWhj~ eqàhjqWhjdyqjk|modM·cj~ eqà hj qW hj pu i vj Bu i gj ~ eqà hj qW hj ;’i kj e pcj t o ~ eqà h jpu i vj ~ mfY qAI ~ mN ’ · k u E pu i vj \dbÑ j~ mN ’ · ku E q mPtÐi t qu i K j ~ mN ’ · ku E ] kkj \ db[ j bW Y m gL ’ i cj ~ mN ’ · ku E \ db[ j r tì j T wj ] qnj m gL ’ i cj pu i cj \ K. tW ’ E dN k j l M i h j g $nj h W · m . nj ~ mN ’ · ku E b W R à j p u i v j e zN . j k L , ~ mN ’ · ku E p u i v j h . nj l H Y l ,ezN . j k L , el. nj ~ มี ท รัพ ย์ ม าก‚ มี ส มบัติ ‚ มั ง่ คั ง่ ‚ มั ง่ มี ‚ รํ่า รวย‚ มี ล้ น เหลื อ .~ rich , wealthy, rich in property. 220ø๒๒๐ø220 li Kj g tu E e zN . j (a¶ß a¶økß mhd¯ n )~ ömh. Dn÷~ (qmi d¯ ß Dnw¶)~ °kyj w eq.~ °kyj wqvj ~ xsË . °kyj w qvj ~ \pv< j s u · ° kyj w qvj ~ xsË . yH i q vj ~ m[.,sW . xsË . yH i q vj ~ (Q)øqtwQj~ bWRàjkL·qN.·~ kL · qN . · ~ mW Y kL · qN . · ~ mW Y mW Y kL · qN . · ~ mW Y pW ’ i cj kL · qN . · ~ ศตวรรษ‚ รอบร้ อ ยปี ‚ ร้ อ ยปี ‚ หนึ่ งร้ อ ยปี . ~ century, each (qtøwQ)~ (wQøqt)~ a×H s j t r.~ ×H s j r . su ~ r. \pvcj , asu ~ a group, band. (h)øqemChj~ ghpti~ v,meqà h j qW h j ~ v,meqà h j qW h j bW Y ] kkj \ db[ j m gL ’ i cj ~ v,meqà h j qWh j q mPtÐit qu i K j ~ v,mN ’ · ku E pu i v j \ db[ j~ v,mN ’ · ku E q mP tÐi t qu i K j ~ v,mN ’ · ku E ] kkj \db[ j bWYm gL ’ i c j ~ eq-I~ คนมี ท รัพ ย์ ‚ คหบดี ‚ คฤหบดี ‚ เศรษฐี . ~ a householder, a rich man, the head of a family, a man of wealth, a learned proprietor, a man of property, wealthy, having great wealth. (ghøpti ) ~ qU ° kyj ~ °kyj w K[mj , q. eq. qU ~ xsË. m[. ,sW . ° kyj w eq. qU ~ qU e #,~ (h)øqer.hjq$uYa.~ eqL.tjesHja.~ glides down. (sW · ` 364· ø 5· ) ~ slips down, (]qgÈti ß ]qptti ß qpP t i ß wi q rti ) ~ el{.=~ el{.k[=~ (øHj)øqHjz{.Yøep:njp:hjqHjz{.Yøef:. tjqHjz{.Y~ สัง วัธ ยาย‚ บ่ น .~ intones, chants, recites, to repeat, rehearse, (qzî. yti ) ~ qrzË Ñ . yj = ~ rW t j = ~ rW t j a · = ~ rW t j S u i = ~ (øHj)ø»qit·gHj qzî.yjdM·cj(qHjz{.YdM·cj)buidjpiauitjr~ สาธยาย‚ ท่ อ ง‚ read aloud. (esW. · ` 148· ) ~ a ]kcj r eqÁtu i Á qvj ebdcj k u i RW t j B tj q rzË Ñ . yj k u n j = ~ (øHj)øqHjpÐoqti~ (esW.·` 433·ß 446·)~ qtiT.,qvj~ qti\fsjsimjÁeq. cH.~ (øHj)øqHjpÐoDR?jqti~ ]qhjpÐoDRq j? ti~ (esW . · ` 435· ø 6· ) ~ qti k u i \ fsj e s\Kcj , cH . ~ qti k u i T cj s i m j Á eq. cH . ~qti k u i e S. kj t vj = ~ (h)øqHjpÐoDRq j? tituY~ (esW.·` 433·ø6·)~ qtir¹~ qtikuieS. kjtvj¹~ (øHj)øbis.r$.qHjpÐoDRjq ? IlzkutuY~ (esW.·`437·)~mimiqJlkui Scj\Kcjl[kj~ (h)øqur.gmHihj~ qur.TmHikjgmHihj~ qur.mKuihjd,r,~ (esW.·` 172·)~ good liquor. ek. cj , eq. qu r .~ aek. cj , s.,arkj ~ (q)øeqqj~ eqMqj~ eqqjz,~ residue. เศษ‚ เหลื อ .~ remaining, the remainder, (eqq)~ °kcj , qvj ~ a°kcj , ~ (h)øeqìhjq:’ikj~ (|bo m dH j # .nj e qì hj q: ’ i kj tL qC i z ku ) ~ (esW. · ` 133· ) ~ Drj?e qì hj q: ’ i kj ~ Dr ? j e qì h ~ pW m q: ’ i kj S . nj e qìhj qN o ~ เสน่ ห า‚ รัก ‚ รัก ใคร◌่.~ love. (qi e nh) (eqì h )~ (epm)~ K[sj \ Kcj , ~ K[sj \ mtj × u i , \Kcj , ~ öq?÷øöeqÊq?j÷~ (eqL h j ø v,lM ’ hj K[ê)~ เสมหะ‚ เศลษม์ ‚ เสลด.~ phlegm, the phlegmatic humour. (eqmH ) ~ öeqÊq? n j ÷ ~ qli p j ~ (h)øquihj~ quihjpluitj kuEpL’itjll·a.~ calms, quiet, stills. |cimjqkjes=~ (h)øqN.p@’kmÔljqMicj»×¡jK[ItmÎwjtoøK[ItM’ihjtuinjøtM’ihjtuinjr~ (esW . · ` 75· ø 7· ß 468· ) ~ (qN . p@Õkmlj ß qN . p@ÕkM wj ø v,lM ’ hj K[ ê)~ qi ] k., 222ø๒๒๒ø 2 2 2 li Kj g tu E e zN. j mcj , =enr.qvj l é p j = ~qi ] k.,mcj , =enr.qvj pUe q. a\Kcj , ar.kui\ p=~ (h)øqMhjaes.·~ öqmR¸jaes.·÷~ qMhjrT~ öqmrjrT÷~ สามารถ.~ able, capable, competent, versed in, potential. sW m j , ×u i c j q vj ~ ttj s W m j , qvj ~ ttj × u i c j q vj ~ (qmt¸)~ öqmR ¸ ÷~ (h)øqMhjgluicjtupjtupjehcj~ (esW . · ` 125· ) ~ qM hj g lu i cj ~ qM hj lC ’ E ~ qW gj lC ’ E ~ qW gj qM hj lC ’ E ~ qW gj m tu p j ~ qW gj m qM hj ~ qW gj m tu p j qM hj ~ กึ่ ง หนึ่ ง‚ ครึ่ ง ‚ ส่ ว น.~ a moiety , half, one half. (a¶ß a¶øB.g)~ vJ m{eq.aBu i Á ~ Tkj w kj ~ (q)ø}q’iqj~ (}q’i hj ø v,lM ’ hj K[ê)~ gL,}q’iqj~ qP.}q’iqj~ the breast, chest, the bosom, thorax. อก‚ หน้ า อก.~ (xr )~ öxrqj ÷ ~ rcj ~ rcj p tj ~ (h)øqLSulM’hjae\p.·~ (esW.·` 78·)~ eh.cj,el|pJ,\fsjeq.qsjRWkj~ (q)øht¸p>qj~ (ht¸p,øaerwjluJlM’hj)~ mWYth·kjtY~ />ht¸jkuEmWYs:~ บาส.~ person. two and a half cubits, the reach of the หัต ถ hands of a (ht¸øp>q)~ ht¸p> qj ~ lkj t ek[.< ~ lkj t kW c j , ~ ×H s j e t.< c j T W . ~ (Q)øöq[÷øhuYhQj~ öhuYhq[j÷~ (hu Y hH j ø v,lM ’ hj K[ê)~ (esW . · ` 515· ) ~ ar. mr×u kj b dnj ~ รหั ส ‚ รหัส ย์ ‚ สัญ ญาณลับ ที่ รู้ ก ั น เฉพาะในหมู่ ค ณะ ( cipher หรื อ cipher )‚ ความลั บ ‚ ลั บ .~ a secret, my stery , concealment, secret, private, concealed, mysterious. (rhQ)~ örhq[÷~ l{Õi Á wH k j a pj e q. a mé ~ l{Õi Á wH k j s r.~ l{Õi Á wH k j r . eq.~ l{Õi Á wH k j \ Kcj , ~ Si t j k W y j r . Ï£papj e q. amé ~ (h)øhuitujprhjg[i~ huitujprhjg[i |z’·~ strength of the snake’s poison. (esW.·` 58·)~ because of the e¥mSipj=ahunj\fÁcj~ ____________________________________________________________ ☼ ¤¤øgl.nj bË nj ø k[.j e zN . j a .s.RÑj tL ø B.zu i cj /I` kW . nj Rutз cj õ õ ☼ ¤¤yW · tI l pu i vj q Gá t· qN . · aY ;i kj kÎ a. ktj li Kj p: Y ; ’cj a cj w et· g H j kÎ lu p j \ p. pj a . bu E elC . wj k[.j e stI y j e mH j . to p: Y ; ’cj h· q .wtI ( ebà . )et· tu Y eqà . · Su E v . tj e ktj ( xJ , ×u ) t· kL tj tu i p j l wj li Kj tM · bM . p: Y z· cj e dwto k[.j lP . j du i qj q mL ’ cj k[. gH j r ~ (SgH j hW · e qcj $J ) RU p j ¿ kr. zj mvj ø qM i cj m vj g mL ’ i cj ×W · a p: Y e stI y j g H j (xJ , ×u ) t· gW , gL · kj pÐi tj ×U k[.j e stI yj emHj. to g H j au i tj tu Y a. tu i p j l wj a p: Y zu i cjtN i nj tu i nj e sH j lP . j du i qj p lu i tj e t· au i tj r ` RU p j ¿ kr. zj bM . øqM i cjbM . t· g H j (xJ , ×u ) t· kL tj qL ’ i cj su tj l wj ap: Y k[.j e stI y j emH j . to g H j r ` lo pM i cj ku v ,qM tj bW Y } ko t· aSkj a Skj au i tj vi k[.j õ õ` ro wW · v,lo pM i cj hu J bÒnj l wj q .j wW · r ao ~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 223ø๒๒๓ø 223 10~ b[ XZ j g su i tj k aj ~ aß ø· ☼ bi mÔ j l kæ$j b[XZ j g sui tj k aj g mL ’ i cj ☼ ø· eøaj ß eø· eø.ajß eø· . øaj ß øu i aj bi m Ô j l kæ$j b[XZ j p Tm(b[XZ j r m{.cj e ;.tj ) ¢ p· cj bà p j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[XZ j g suit j k aj g mL ’ i c j ~ k ¢ øaj ø· kaj Kaj saj Saj åaj aj ;aj $aj taj Taj paj faj qaj haj Èaj /aj aajk· S· ;· $· t· p· q· a· k ¢ eøaj eø· ekaj eKaj esaj eSaj eåaj e aj e;aj e$aj etaj eTaj epaj efaj eqaj ehaj eÈaj e/aj eaajeK· es· eS· e$· et· eT· ef· eq· eh· eÈ· e/· k ¢ eø.aj eø· . k ¢ øu i aj ek.aj eK>aj es.aj eS. aj eå. aj e#. aj e;. aj e$. aj et. aj eT. aj ep>aj ef>aj eq. aj eh. aj eÈ. aj e/>aj ea. aj ku i aj Ku i aj su i aj (sW · ) Su i aj å’i a j #’i a j ;’i a j $u i a j tu i a j Tu i a j puia j fuia j quia j (qW · ) huia j (hW · ) È’i a j /uia j au i a j ek.· sW · et.· eT.· qW · hW · eÈ.· bi mÔ j l kæ$j b[XZ j du ti y (b[ XZ j r m{.cj e zN . j ) ¢bàp j e ku . · l kæ$j qW ’ i r j b[XZ j g su i t j k aj g mL ’ i c j ~ g ¢ øaj ø· gaj Gaj cC a j zaj z· z[aj vaj g ¢ eøaj eø· egaj eGaj ecC a j ezaj ez[aj evaj g ¢ eø.aj eø· . g ¢ øu i a j eg>aj eG. aj ecC. aj ez. aj ez[. aj ev. aj gu i a j (gW · ) Gu i a j cC ’ i a j zu i a j z[Õi a j v’i a j g· W ecC . · ez.· ev.· 224ø๒๒๔ø224 %aj daj Daj naj baj Baj maj yaj raj laj waj Æaj liK j g tuEe zN . j e%aj edaj eDaj enaj ebaj eBaj emaj eyaj eraj elaj ewaj eÆaj d· b· m· r· l· ed· en· em· er· el· e%. aj ed>aj ed· > eD. aj en. aj eb. aj eB. aj em. aj ey. aj yW · er. aj el. aj el.· ew>aj eÆ. aj %u i a j du i a j Du i a j n’i a j bu i a j Bu i a j mu i a j yu i a j (yW · ) Ru i a j lu i a j wu i a j Æ’i a j (qmÐJ)øb[ XZjdutiy(b[ XZjrm{.cjezN.j)t·wW·
☼ K@j l C t j ☼ (ø·)øatIkjet·elwj~ p:YatIkjet·elwj~ (esW.·` 263·)~eRH,Ïlvj,~ (ø·)øatHjtM·~ dyuicjtM·~ tuicjtM·~ a stone pillar.(p>q. $t¸mÚ)~ek[. kjtvjtuicj~ (ø·)øa.s.RÑjqwjgmL’icjmSuikjb¡kjt·gHj~ (esW.·` 41·)~ the great roy al phy sicians. }kJ , \mtj k u n j e q. mcj , =eS,qm. tu i Á qvj ~ (ø·)øaYwW· eT.·ekL·lWIrjtuY v,gmL’icjt·wW· dHjelcjauitjrqW·~ (43·)~ c> qvj wi riy ku i e l{.< q vj RHi e q.j Kpj q i m j , ku n j e q. qU t u i Á qvj p[kj s J , ku n j l tз Á ~ (ø·)øaYhW·d,gNpj~ (esW.·` 385·)~ c> m×Hsjqkj~ (ø·)øpWmhW·d,gNpj~ ความไม่ ช อบ.~ dislike, disinclination. (apP I ti ß aRu si ß wi r tÐi ß ani s¦.)~ m×H s j q kj \ Kcj , ~ (ø·)økÐ’EdHjeqWkjzW’Eeku.·rcjqÒ·~ quarrel, discord. การทะเลาะ‚ ทะเลาะ‚ ความไม่ ล งรอยกั น .~ (wi q· w >d)~ Ku i k j r nj \ fsj \ Kcj , ~ (ø·)økÐ’EbdHjeqWkjzuE frIfz,rcjqÒ·auitjtuY gZ·dM·cjauitjr~ (esW . · ` 75· ) ~ \ccj , Ku · \ Kcj k u i 4 cj , e\p. cj e lH . cj \ Kcj , ku i 4 cj , £pku n j ¹ enku n j = ~ (ø·)økqI e kL · ~ kN ’ kj kN . Y e kL · ~ (esW . · ` 219· ) ~ l{pj e pã esqvj ~ (ø·)øk.lmtuYet·~ k.latIkjet·~ the past time or tense. (atI t øk. l)~ (BU t øk. l)~ lW n j e l|pJ , eq. aK> ~ ati t j k . l~ (ø·)øp:Yk.lmtuYet·~ kL ’ cj tu Y e t· ~ in (esW . · ` 37· ) ~ p: Y k .latI k j e t· ~ p: Y k .lmkli e l.nj times past. (atI t øk.el)~ long ago. (atI e t)~ ;’cjm vj r . mvedq qu w ÀBU m i One upon a time. lW n j e l|pJ , eq. aK> Ï~ eRH , eRH , tu · , aK> ~ eRH , qer. aK> ~ (ø·)øk:’ipjbNImtÐjhW·qMhj~ ey ed. 225ø๒๒๕ø 2 2 5 (sW · ` 446· ) ~ mtÐjqelwj~ ตาเหล่ . ~ squint (årkÉ ) ~ m[kj s i e s.cj , qvj ~ m[kj s i e sW q vj ~ (aß ø·)økNcjkaj~ Adam’s apple, Pomum adami. (kòøm$i)~lvjsi~ (a)ø]kajxm?tÐj~ ]kajxm?tÐjxm.Y~ (esW.·` 307·)~ ö]kajx×?tÐj÷~ บ้ า.~ mad. (xm? tÐ)~ öx×? tÐ÷~ RU ,qvj ~ (ø·)økL.et·gHj~ ×UkL.et·gHj~ (esW.·` 147·ß 416·)~ in former times. eRH,Ï~ (ø·)øK·kjbCe]q.·kemLcj~ (esW.·` 60·)~ tibCe]q.·ywj~ tibCe]q.· yo~ a field of barley , a barley field. (ywøekÉ tÐ)~ öywekæ]t÷~ mu e y. Kcj , ~ (ø·)øgx’Yg[imcCIekL·v,~ (esW.·` 171·)~ minj,em. \Kcj,tuiÁkui£pttjeq. eS,~ (ø·)øpWmcCIekL·~ confusion, perplexity . (wi e m. hn)~ minj,em. \Kcj,~ (ø·)øgecCcja.Rui$ mjzkuhW·gW·hutja. r~(esW.·`459·)~mimi=a. Ru·kuimyutjesltзÁ~ (a)øges·tMaj~ sea-eagle. (esW . · ` 138· ) ~ เหยี่ ย วกิ น ปลา.~ Osprey , (eqet.drøqmu d¡ qu p À)~ wnj l u i c H k j ~ (esW . · ` 58· ) ~ (ktu i c j kN aj ) ~ ant-hill. (wm? i k øbi l )~ et. cj p u i Á tW c j , ~ (a)øge\mcjtNaj~ the white-bellied the hole of the (ø·)øgl.njhW·dHjsMtj~ (esW.·` 56·)~ mhutjmmHnjeq. ek[,zU,sk.,~ (a)øg>kaj~ a collar put on prisoners. ak[xj,q.,lvjtWcjsWpjrnj qsj q .,×H Á cj l u p j T .,eq. ar.~ (a)ødunjg>kaj~ (kuEguicjekL· du nj g>kaj t· g H j tu Y ) ~ (esW .· ` 242· ) ~ fetter. et. kj ~ (et. kj t u i Á kui pyj e s¹)~ (ø·)øsNmipje]k.·~ ptW’E×UgHj (ptW’E×Uk.lgHjtuY) dN . Y k li g W · sN m i p j e ]k.· g H j ku E | bo g H j h.pj r ~ the pleasant food. ek.cj , eq.KY f W y j ~ Tu i k .lmH s ¹ rtu i c j , rtu i c j , ku n j e q. ek.cj , eq.KY f W y j asRH i q vj t u i Á ku i my.,a.,q.l{cj ep,=~ (ø·)øSgl.njpnjsW·wW·ehcjmhuJr~ (esW.·` 382·)~ +el,KWnj,eq.sk.,kui q. l{cj S u i = ~ gl.nj p nj sW · t· tu nj ø (1)øezN . j pN Dj e kW · qW · ~ cruel. am[kj l vj , TW k j t tj k u n j = ~ (2)øhW · \ gcj g u $j v ,ehcj qW · ~ ingrates. qU Á ek[,zU , ku i l vj , mqi t tj ku n j ~ (3)øb[ÕE p lu J \ zh.nj v ,er.cj qW · ~ slanderous. eK[.psj \ Kcj , ku i l vj , £pttj k u n j = ~ (4)ød|m’i qj m |d’i qj ku E m i tÐje r.cj qW · ~ traitors. aeSW K cj p W n j , ku i \ psj m H . ,ttj k u n j = ~ (ø·)øSlM.jzuicjhW· micjtuY~ (esW.·` 459·)~ e\Kq·\pcj,qvjkuim£pBY~ (esW . · ` 191· ) ~ (ø·)øS.njkMin ja.rcjqÒ· bWYmel.njauitjr~ tpj e q. si t jRHi k u n j = ~ (esW . · ` 414· ) ~ alW n j l{cj 226ø๒๒๖ø226 li Kj g tu E e zN. j (a)øzea.aj~ (zea.ajqCi)~ ไม้ ก ลอนหลัง คา‚ ไม้ จ ัน ทัน .~ rafters, a roof rafter, a bamboo rafter, the curved beam of a roof, the Λ shaped rafters of the roof. (eg>p>n qI ) ~ (wlBi ) ~ (Dr$)~ (k-øDr$)~ (ew$u ø Dr$)~ a\Kcj ~ ai m j a \Kcj ~ ynyj ~ rnyj ~ (ø· ) øv·cjkL.et·kuJ~ (esW.·` 255·)~ TuieRH,Ï£p|mYtuicj,\fsjeq.~ (ø·)øv,gW·bwjqt,ekL·auitjtuY~ (esW.·` 43·)~vJVWtj\Kcj,tuiÁkui £prkunjltзÁ~ (ø· ) øv,sHjek.eku.·ed·t·gHj~ (177·)~ Tuitsjk[ipjeq. mcj,vJen. cjtuiÁqvj~ (ø·)øv,e;·gHjer.*~ pq.jer.*~ mC’iljmà,gHj v,e;·gHjer.*øpq.jer.*~(esW.·` 251· ) ~ อไร.~ what?. (kÃ)~ aByj n vj , ~ (mgá l . mvj q vj aByj n vj , *)~ (ø· ) øv,bNikjwW· mepLcjkuaYeqcjh.*øg,tuY~ (esW . · ` 445· ) ~ +ku n j qvj q vj c>< a ., Ré · , \Kcj , }kJ , ku i £p|pJ , tk.,øhu ~ (ø· ) ø;ikjqÒ·~ ;ikjqÒ·tWIw>r~ eb.kÉjqW,tWIw>r~ znjqÒ·qW,~(esW.·~ 111· ø 15· ß 141· ß 443· ) ~ znj tW I bW ’ i cj ~ ผู้ แ วดล้ อ ม‚ ผู้ แ วดล้ อ มคอยรับ ใช้ ‚ ผู้ ห้ อ มล้ อ ม ติ ด ตาม‚ บริ ว าร.~ attendants, a suite, entourage. (pri w> r )~ a|K· a r· ~ (ø· ) øtC Y wW·~ tCYlM’hjwW·~ lM’hjwW·~ lM’hjwW·tunj~ p:YtCYwW·~ วัน นี้ ‚ ในวัน นี้ .~ today . (esW.·` 309·)~ (azZ ø di n )~ (azZø di w q)~ yenÁ~ yKu e nÁ~ yKu k .,~ (ø·)øtNhjnlWIrjpr.gHj hW·qMhjrTtuY wIrjhW·m.njauitjr~ could not cure. eS,ku a · < e q. cH . mttj × u i c j k u n j ~ (a)øtN aj ~ (esW . · ~ 58· ) ~ (k$aj ~ kN a j ~ an ant-hill. (esW . · ` 41· ) ~ จอมปลวก.~ kN a j \ g’nj ~ qC i \ d’nj ) ~ (wm?ik ß wm? I k )~ et. cj p u i Á ~ \Ket. cj p u i Á ~ \Kku n j , et. cj p u i Á ~ (a)øge\mcjtNaj~ (esW.·` 58·)~ the hole of the ant-hill. et. cjpuiÁtWcj,~ (a)øtLgduiaj~ (esW.·` 309·)~ นายท้ าย.~ a ferry man. (t. rk)~kU,tuiÁqvj~ (ø·)øtLpv.t·tmL.et·gHjkuJelwj kielqt$H.mgpjwjqká.t·gHj suinjgpjwj qP q ká . au i tj e hcj ~ whatever was (esW . · ` 85· ) ~ open to Sages of old too suspected suspicion. eRH , pv. RH i tuiÁq vj l vj , qvj tu i Á ku i RW · RH. ku nj q l{cj k tvj , ~ (ø·)ødsuEa.BwtNhjtuY mN,t·sMtjhW·d,auitjer.cj~ previous existences have become confused (esW. · ` 328· ) ~ in y our Bw fu · , lä m j , apj q vj = a\fsj e ]k. cj < k ., qcj t u i Á mmH t j m i × u i c j k u n j ~ (ø·)ø\db[ jmekL·elcja.tuY~ (esW . · ` 62· ) ~ (Dm? dI p nI ø 289· ) ~ ep[. kj e l|pJ , eq. xsË . ~ a monarch, a king. (ø·)ø×UzemC.Y gpjgwjewcjekL·vi~ y our minds. \db[ jmekL·KNcjl.Yelcja.tuY~ (ø·)øn.yÒjeÆ.·kuiåjnסj~ tLnסjTwj~ q:onסjTwj~ กษั ต ริ ย์ . ~ RW · RH. apj ¿kr. zj ~ qM i cj ~ เอกราช‚ (r.z.ß ¿kør.z)~ Äkr.zj ~ mcj , ~ (esW . · ` 36· ) ~ aew,mH ] kxj r . =~ ;’cj m vj r . mvedq qu w ÀBU m i 227ø๒๒๗ø 2 2 7 (ø·)øpk.ljgsuitj K[ÕitjhW·wiwicj~ (esW.·` 35·)~ metWmew eqr=~ (ø·)øpekL·k.ljgsuitjtuY~ (esW.·` 62·)~ died. eq¹~ (ø·)øpekL·k.ljgsuitjr~ ตาย.~ dies, deceases, to die. (mrti)~ (mi y[ ti ) ~ (mI y ti ) ~ (k. l· ker. ti ) ~ eq=~ eqSu · , =~ eqlW n j = ~ (ø·)øpÐnjsuitÐjhW·m.nj~ mimisitjkui KuicjsiÁmjeq. cH. mttj×uicj~ (ø·)øptW’E×UtCYwW·tuY~ ppз×UtCYwW·tuY~ (Dm?dIpnIø352·ø4·)~ qPt·×UtCYwW ·tuY~ ตั ้ง แต่ ว ัน นี้ เป็ นต้ น ไป.~ forward, from from this day , henceforth, from this day this day onwards, beginning from today . (azZ t egà ß azZ . r mÚß azZ ø pP Bu ti ß azZ . rbÚß azZ . dà ktW . ß azZ et. p-.y)~ +enÁmH s ¹~ yenÁku i a s£p¹~ yenÁmH a s£p¹~ yenÁmH s ¹~ (ø·)øptW’E×UwW·tuY~ ptW’E×Uk.lwW·tuY~ now on. from this time forward, from (»et. p-. y)~ +aK> mH s ¹~ (ø·)øpkj\d.tjeT.·ekL·tuY~ (esW.·` 446·)~ }kY¹~ (ø·)øepcjel·dM·cj~ (esW.·` 172·)~ epcjqU~ epcjel·bà.dM·cj~ เต็ ม.~ full. \pvjpjtuY~ in (esW . · ` 410· ) ~ eRH , Ïaku q u i l j k · k u i £ p¹~ (ø·)øp:Yk.lmtuYet·gHj~ (esW.·` 145·)~ eRH,k. lÏ~ (ø· ) øp:Yk.llM’hjwW·~ p:Yk.llM’hjwW·gHj~ (esW.·` 255·ß this time, at present. 417· ) ~ now, at (»d>ni ß ¿trhi ß aDu n .)~ yKu ~ yKu a K> Ï~ (ø· ) øp:YBwprluikjet·~ ภพอื่ น.~ after dying. (prmHiß epsË)~tmlWnjBwÏ~ (a)øpLajpL.Y~ (esW.` 404·)~ หลวม‚ หย่ อน.~ loose. ael[.mj t· g H j tN hj n mcj mW Y v ,t· g H j hW · qM h j r Tehcj ~ m. tu g>mj mà , gH j qZ ’ i cj v , mmcj mW Y m .nj q nj ~ (esW . · ` 354· ß 491· ) ~ mi n j , m mvj q vj k ., es.Ácj e RH . kj \ Kcj , cH . mttj × u i c j ~ (ø·)øbNtjgNpjmmikjgW· ektj$.r~ (esW.·` 210·)~aluiRH i tuicj,yU ¹ qW.,kunjel.pj~ (esW.·` 255·)~ mek. cj,mékui ap£peq. RHcjreqtjg>tjqnj~ (esW.·` 42·)~rKYkunj\fsjltзÁ~ (ø·)øqZ’icjgW·el.njqnj~` (esW.·` 172·)~ ได้ ใดยยาก.~ hard to get, hard obtain. to (du lÊB)~ rKY q vj ~ r×u i cjKYq vj ~ (ø·)øqtÐjluikjt·auiQuJ~ all (ø·)øöq]t’÷øöq]t’memL·÷~ persons. (qbÔ ø zn.)~ a.,lu · , eq.qU tu i Á ~ (esW . · ` 254· ) ~ ศัต รู ‚ ข้ า ศึ ก .~ (ari ) ~ (ewrI ) ~ (qtÐ’)~ öq]t’÷~ (ri pu ) ~ rnj q U ~ an enemy . (ø·)øqRucjekL.·tuY~(sW·`36·)~ having passed beyond or over.(atikÒm?)~lWnj¹~ (ø·)øqipjzM·~ (pv.qipjzM·)~ (58·)~ compact. k[sjl[sjeq.~ qipjqvj,eq.~ (ø·)øqMicjt·tmL.et· |bYhW·gUmà, qikjv,t·edàtjauitjer.*~ (esW.·` 208· ) ~ what used former monarchs to do?. mRW . eq.j aqu i Á £pku n j q nvj , *~ eRH , mcj , tu i Á qvj mu i G j , (ø·)øqMicjhW·sIstjtuYmpÐ’YkuEgbuDjv,gHj~ mScj\KcjmU¹£pelku E e kL . nj ~ ×W · p: Y e dL . · e bÐ.nj ~ gÎ i . tj } ki Ñ .~ ~ h}k© lC J e f[Y ~ ker.· v ,mC ’ i lj ~ tM · k· ku qu i l j ~ Du J Du Y p ÌepY ~ ~ qJ tu Y pãqH j ~ ebH j t· fH j pÐ’i n j ~ qu J ku E ø ycj ø nj ~ K[pj b i s .rj tu Y B qj ~ ~ ___________________________ gsuitjøk gsuitjøcC gsuitjøt gsuitjøn gsuitjøm gsuitjøy gsuitjøw gsuitjøh gsuitjøa ☼ bW Y l kæ$j g su i t j tu p j ☼ ;.j ß ;.Ñ j ~ ek.j ß ek.Ñ j ß ek. kj kÃß ki cj ~ qM J ß qM Ã ß qM i cj ~ k.j ß ktj ~ K.j ß Ktj ~ npu · ß npu cj g.j ß gtj pk.ì j ß pk. nj ~ ek.ì j ß ek. nj k.· ß k. mj ~ tJ ß ti m j ~ tu · ß tu m j ~ ek· ß ekmj ~ ek.· ek. mj ~ ku J ß ku i m j k.Y ß k. yj ~ ku Y ß ku y j ~ ekY ß ekyj ~ eK[.Y ß eK[. yj ~ epÌß ep> yj ~ pu O ß pu i y j ku E ß ku i wj ~ gu E ß gu i wj ~ su E ß su i wj ~ du E ß du i wj kH j ß k®j ß khj ~ ekH j ß ek®j ß ekhj ~ kui® j ß kuih j ~ }t’· ß Åthj ~ epз ß epÐhj t· ß taj ~ ed· ß edaj ~ epÐ.· ß epÐ. aj ☼ akÉ rj gsu i tj tu p j r mæ.cj e tM cj ☼ (1)øek. nje skj ek. nj e skj getkj getkj epkj su tj ku E k ewkj ~ v,erkj qL e rkj ;’kj e ;kj Ke;kj ewkj n ewgà j a .~ (wgj à a .)~ e]kcj sqtj e ]kcj ekL c j d kj ekL c j e kM . nj ekcj e kL .nj ekcj k .RÑj elcj a . ezW . wj e lcj kN ’ yj e gcj efkj epkj ~ ~ bepcj epcj k L . ;.j e ;cj \p,e;cj ~ (2)økescj tN · e Scj tC Y e scj tkj e Scj zu J e dcj du i h j e dcj etcj l wj ku q M i c j ~ gl. bu cj e tcj pÌewcj l· cj e wcj \z’mj e qcj ki t j t i c j ~ eacj d ucj qM ê eacj si cj e hcj mtÐj kL k j Tpkj d ,ehcj ~ ~ hW · e qcj K[Õi t j lH i cj (bkj ku E p>Èimà , øwgà ø tu Y gsu i tj l wj ø gà ø r) ;’cj m vjr . mvedq qu w ÀBU m i ☼ 231ø๒๓๑ø 231 ☼ (qmÐJ)øö\pz.÷ø kL ’ cj ×U B . q. qkÒtøq· ‚ qÒ’i å j ~ (pv.)ø kL ’ cj ×U p>Èi ~ (eKtÐj dW > r Í wtI kL . eKtÐj f k.· g H j mvj p u O K[êkL ’ cj ø ö\p Í z.÷øer. cj~ r·cjp:YliKjtM·mvjøลพบุ รีø Lopburi ø ;’cj l ew> ømN ’ · p: Y tu i kj l i K j ; ’cj / cj k · k j ß ;’cj e q· q[. mj ø Thailand øvi ) ~ (p: Y f k.· ku J ß bM . kuJ K[ ê ø\p Í z.ø×W·kuJer. cj)~ (}ko×UgHj p:YqLep>t¸jmvjgmL’icjqL.Y |p· cj kL ’ cj ø ¤\pdÎ . ß \pd¡ v .ß \ptjdv.õøt·er. cj)~ (qmÐJ)ø\pqì.~ pu s¦.~ qM . nj ~ qM . nj qM ’ kj g L ’ i k j g L . Y ~ qM . nj qM ’ kj s · / tj ~ s· / tj qM . nj qM ’ kj g L ’ i k j g L . Y ~ pW m qM . nj ~ gl.nj qM . nj ~ hu i tu j ki sË ~ ar. ki sË m w>tj g>tj ~ kÐ’E d H j w>tj g>tj ~ tcj m w>tj g>tj ~ tcj m eqL h j pM . ~ hu i tu j p er.pr.~ hu i tu j a Di ku i Rj ~ kÐ’E $ ั dH j hu i tu j ~ hu i tu j m kÐ’E d H j tu i n j ~ ป ญ หา‚ ข้ อ สงสัย ‚ คํา ถาม‚ เรื่ อ ง‚ เหตุ ก ารณ์ ‚ เรื่ อ งที่ เกิ ด ขึ้ น .~ a problem, a question, a query, riddle. (pͧ )~ ö\pqì ÷ ~ \p Q n. ~ pu s ¦.~ aem,~ aem,assj ~ em,\Kcj , ~ em,KW n j , ~ _____________________________ ☼ yM ’ elM cj tC Y T pH j ☼ a.duisËj öa.duitÑ j÷ sסj ösÂ×j÷ agCá.ß agá>rj buDw>rj \bhpPti öe\bhqPti÷ quikÒj öqui}kj÷ qCieq.rj (qCiqrj) (qCiqwjøg,) อาทิ ต ย์ Sunday
tngá e ×W จัน ทร์ Monday sס ø w>r s‚ס ø w>r tncj , l. อั ง คาร Tuesday agá > røw>r agá > røw>r agá> enÁ พุ ท Wednesday bu D øw>r bu D øw>r bu d ¯ h U , พฤหัส บดี Thursday ศุ ก ร์ เสาร์ \bhpP ti ø w>r e\bhqP ti ø ]k. qpet, w>r Friday qu kÒøw>r qu ] køw>r eq. ]k. Saturday eq. r eq. ri eq. rJ eq.j rI sen 232ø๒๓๒ø232 li Kj g tu E e zN . j Mon Eng Pāli April si tÐøm. q si ] tøm. q sY ] tøm. q tnj , KU , l พฤษภาคม May wi q. Køm. qß ewq. Køm. q wi q . Køm. q ewq. Køm. q kSu n j (ezHjøg,) dà’iȧjß dà’injß a.q> %j K:YqIljß มิ ถุ น ายน June ez- ez[ q # ß z[Y q # nyu n j กรกฎาคม July
w> Su i g;Y qI l j ß T;Y q I l j ß q: Y q I l j สิ ง หาคม August
]q. w$ w> eK> cj กั น ยายน September Bd¡ ø m.qß Bd¡ ø pd B\døm. qß B\døpd et.j q lcj , ตุ ล าคม October aQyu z ø m. q aqW yu z qJ t cj , kº tj sY]t biq.Kjß ebq.Kj (pq.Kj) ez[q jq.w$j Bd¡jß B|dj wQj aqutj kTuinj kTu i kj e\mgàqIRæj e\mgàquiRjæ puq[ j Thai yM ’ elM cj gitu ø (12) เมษายน Sanskrit Myanmar พฤศจิ ก ายน November ktÐi k ø m. q
ธัน วาคม mi g qI q ø m. q e\mgà qI R æ øm. q ntj e t.j pu q[øm. q \p. qu i m.Gøm. q tp< iut W Y
tep> cj , December มกราคม January m.Gj กุ ม ภาพัน ธ์ February f.là’nj fwjrgui$j มี น คม March fu Q ø m. q m. Gø m. q fgà ’ $ø m. q ;’cj m vj r . mvedq Mon
Thai qu w ÀBU m i 233ø๒๓๓ø 2 3 3 ☼ yM ’ elM cj dW > rj ø 12øß skÒ j r .qI ø 12ø☼ ราศี เมษ English Ram
Latin Pāli Sanskri t Myanmar emq emqør.qJ mi Q e\wQ |pi Q ør.qJ |bi Q emTu n mY T u n emTu n j r. qJ Cancer kkÒå kk¤ å kR Ò å krkå krkåj ø ]kkåj r. qJ Leo qI h QÃh qi h á qi n j r . qJ qi h j r . qJ Virgo kv. k×[. knj r . qJ Libra tu l . tu l . tU r . qJ Scorpio wi s¦i k e\wqË i k e\bqË i k |pi s ¦. r. qJ Sagitari us D×u D×u D×u r . qJ Caprico rnus mkr mkr mkrr. qJ Aquaris ku mÚ ku mÚ ku · r . qJ ß ku m j r . qJ Pisces mI n mI n mi n j r . qJ Aries Taurus Gemini emqør. qi wi Q ør. qi xqB 234ø๒๓๔ø 2 3 4 li Kj g tu E e zN . j ☼nyj gL .Y q kÒ r .zj K ri -j ø qkÒ r .zj e agá li kj ☼ ●sUÈqkÒr.zjøqkÒr.zj;’cjkL’cjsuipjlM’hjwW·gHj dH j q kÒr.zj K ri -j ø qkÒr.zj e agá li kj t· r ~ p· cj su tj ø (6 3 8 )øtu Y lM i hj g lu i cj k li g W · t· g H j ________ ☼nyj gL .Y sU È qkÒ r .zj ø qkÒ r .zj ; ’cj ☼ ●bud¯qkÒr.zjøqkÒr. zjq.qn.k[.jkL’cjsuipjlM’hjwW·gHj eqM qj t· g H j dH j sU È qkÒr.zj ø qkÒr.zj ; ’cj r ~ ×u kj pÐi tj e T.· ø (1182)øtu Y lM i hj _____________ ☼nyj gL . Y bu d¯ q kÒ r .zj ø qkÒ r .zj q .qn.k[.j ☼ ●sUÈqkÒr.zjøqkÒ r.zj;’cjkL’cjsu i pjlM’hjwW·gHj p· cj su tj ø (1 1 8 2 )øtu Y t· g H j dH j bu d¯ q kÒr.zj ø qkÒr.zj q .qn.k[.j r ~ lM i hj g lu i cj k li g W · ●(qmÐJ)ø;’cjmvjß ;’cj bM . ß tÒ· qi há Gu i Èj ø t· g H j qN . · tI l mN ’ · ku pu i vj k[.j ] tyj qP p ri ni bÔ . nj gH j e hcj Ru i h j e tM . j e t.j s bu d¯ q kÒr.zj ø qkÒr.zj q .qn.k[.j qP t·×U ø (1)ør~ ;’cje q· q[. mj ø ( Thailand )øt· g H j qN . · tI l mN ’ · ku pu i vj k[.j ] tyj qP p ri ni bÔ . nj g H j hW · Rui hj e tM . j e t.j stu Y qN . · g tgH j e hcj Ru i hj e tM . j e t.j s bu d¯ q kÒr.zj ø qkÒr.zj q . qn. k[.j qP · ×U ø (1)ø r~ hu i tu j g H j r bu d¯ q kÒr.zj ø qkÒr.zj q .qn.k[.j p: Y ; ’cj e q· t· g H j lZ ’ Y dM · cj ø (1)øqN . · e r.cj ~ _______________ ☼ qN . · T pj dà ’ i ȧj ☼ ●qkÒr.zj;’cjkL’cjsuipjgHj skuEpi` puitja.ß quvja. mà, qN.·gHj dHjqN.·Tpjdà’iȧjr~ ●Tpjdà’iȧje;.tjgHj piqN.·mWYw>rj qd,Tpjr~ Tpjdà’iȧje;.tj epcjpiw>rjtuY p:Ymr×ukjkupnj w>rj t· g H j dH j qN . · T pj dà ’ i È § j e zN . j r ~ ●Tpjdà’iȧje;.tjmà,øpß duø />gitu ;’ikjtuY` ●Tpjdà’iȧjezN.jmà,øpß ez[q jß pß duøpnjgitu;’ikjtoauitjer.cj~~ _______________ yW · k el.mvj t· p:Y; ’cj e q· ø ;’cj e d[.d[.et· dN . Y bM . t· s· cj p lu J p l.j l wj g H j \p.pj a .tu Y ti dN . Y bM . t· s· cj p lu J p l.j l wj g H j g H j v .tj tu Y pelwj p eltj l wj qM i p j tY />K[Õi tj tj pL ’ i tj tj tu Y ø ¤¤mvj pu O kelcj s o ; ’cj r eh· õ õøg,q.jgH j tu Y a· c j yW ’ J tu Y ti dN . Y g H j g H j qM i p j e ktj vi ` gW · tu Y gu i cj e dpj sW · l wj ~ tu Y pL nj \p.pj a .;’cjh· q .wtI ( ;’cj e bà . ) buE e lC . wj k[.j e stI y j e mH j . to lP . j z· cj e dwto du i qj qmL ’ cjk[.gH j tu Y tilP . j z· cj e dwto du i qj q mL ’ cj k[.gH j v .tj tu Y pelwj p eltj l wj qM i p j tY />K[Õi tj K[Õi tj pL ’ i tj tj pL nj tu Y ø ¤¤mvj pu O k elcj su i p j ;’cj r eh· õ õøg,q.j gH j tu Y a· cj yW ’ J tu Y ti dN . Y g H j g H j qM i p j e ktj pL nj vi ~ gW · tu Y qu J ti ø ¤¤mvj pu O k elcj s o ; ’cj ß mvj pu O k elcj su i p j ; ’cj õ õø/>t· g H j p· cj qN o qM hj b dH j mW Y tu Y ekL . nj K N · b dH j k[.j p åi m .Ru U p jmW Y z ku tu Y ni m ×Ðj kÎ sW · pÐnj l wj lP . j du i qj q mL ’ cj k[.estI yj a]k.estI yj qM t j p er.tj e stI yj dN . Y # .nj m d,|bY g H j vi ~ (aKi cj e ktj ti g tmu Kj k[.j e stI yj g H j ku J ß aKi c j ekL . nj KN · b dH j RUp j k[.j ku J ß aKi cj ni m ×Ðj sW · RUp j k[.j ku J tC Y s ס j ö tC Y s Â×j ÷ p: Y a Kicj ×U g y,gH j d ,r,gL ’ i cj e r.cj ) ~ (ti ; ’cj b k.· dN . Y qM J m vj m ×u h rj pu O d kj pÐnj l wj k[.j gH j ku J ß ti e stI yj ; ’cjqu D m? j ( ;’cj q Du J ) lP . j z· cj edwto lP . j du i qj q mL ’ cj k[.gH j ku J qP n nyj q .j wW · ku J mà , a.su i p j lAi åj dÐ’Y g W ·zN, ektj q ]t’qmL ’ J su i tÐj dM i kj p>pyu tj m . aktvêt· qu J f au i tj bW Y sM tj a Stj e r.cj ø mvj ~ (du ti y mP i ø qu p i n øqW pì ) ~ qu w ÀBU m i 23 5 ø๒ ๓ ๕ ø 2 3 5 ;’cj m vj r . mvedq ☼ ☼ _____________________________________ ¤¤»øqW.øquø¿õõ »øgu$jk[.jdËitj qW.øgu$jDR?j}to quøqGákW,k[.j ¿øqM hjtik qi d¯i mU l an×Ðao ~ h· cj f[o nibÔ . nj #. nj a mt~ dË i t j q .j g u $ j pu v eKtÐ~ pM wj r hW · pu i t j au i tj p wnj a o ~ ~ ________ » d· e m pu v· a . qW kÉ y· w h· e h . tu ~ » d· e m pu v· ni bÔ . n Q p sË e y . e h . tu ~ m m pu v B . g· q e bÔ q tÐ . q m· l B ×Ð ’ ~ ~ (di ß pu ß a.~ si ß pi ß eqß gi ~ eq.ß eq.ß qß qß aß aß ni ß ni ) ~ (aøgH j kN i cj zW i »økNci j qÐ’· møBu m? j qM wj wøzu E mu hj pÐnj købà nj e kN cj e\pcj ku E d ,dN . Y v,d,ro g o ezN . j pU z o q nj) ~ ☼gl.nj au p j ni g mì j d tu Y \ pku i hj ☼ (elC . wj pÐ J ) øyW · tI l pu i vj g mI y j q Gá m vj ø eku . · ø p@i tj m sIkL , v,mN ’ · ku p v. tL p v.mvj t· v,gmL ’ i cj a o & k[.j ~ ø¤¤gL ’ cj e kL · mà , qd,bkj n ku E g L ’ cj õ õødu cj qZ ’ i cj ku E g l.nj TM i kj q .jwW·tu Y g l.nj e w>h.rj m vj e }t· ] thj m dH j ] kkj mN ’ · ku r qj mqZ ’ i cj qZ ’ i hj qZ ’ i hj gN kj e l.nj m kL ’ cj ×U \ pku i hj k[.j e zN . j a .s.RÑj tL a esW . · pu O m K[êsW · l wj m pз ø ¤¤z.tÒ j ø 10ß z.tÒ j ø 550õõøt· g H j pÎ I pÎp j q tpj q t,r· cj eku . · B .q.bm. mpз mU lj ø ¤¤ ev.cj k nj S r.et. j õ õøgH j tu Y v· cj e qà . · d H j tu i nj ø ¤¤\pku i hj a Bi D .njm vj e ku . · b m.õõømW Y kN p j m .nj g H j ekL · su i tÐj pÐi tj \ dhtj K[êekH j K N · b dH j pÐ’i n j au i tj vi k[.j ~ bH j li Kj m vj d ,mà , gW · t J B .q.bm.ß bH j li K j b m.d,mà , eqà . · kL ’ i hj s uitÐj a Di pP > yj g l.nj e w>h.rj k[.j e zN . j a .s.RÑjt L a esW . · p u O mK[êsW · pÐnj l wj qW gj e k.njbW Y } ko so bW Y g t t· g H j bW Y sM tj a Stj r k[.j ~ dH j a T· k j a pcj ku v ,mKN · \ pku i hj ø v,mkL . Y B .q.t· bW Y m el.nj rk[.j ~ hW · dH j e lM . cj su i tÐj eqà . · au i hj tM ’ i h j t o su i tÐj r k[.j ~ gl.nj e w>h.rj m vj e }t· ] thj mdH j q tj m dH j ] kkj q .r mN ’ · ku r qj m qM hj v· cj r qj bÐwj q .Y m ;.tj e ]k.aj l M ’ hj t· g H j ek.nj bW Y } ko s o bW Y g t v,tL qM tj p rY a n.gtj t · eqà . · k elcj s qu cj gW · du cj s rqj gW · m i p j \ mhj su i tÐj gW · k elcj l yu cj su i tÐj gW · au i tj D R? j e lM . cj e;.cj/u i tj mW Y w >rj pL nj r k[.j ~ ni -i t· pri p u À· ~ su i nj a .su i p j lAi åj d tu Y SwW · e r.cj ~ ___________ bW Y m elC . wj e RH j e qH j r o g o a Y p rY zN ê z nj t l n .Y (kW . nj e qN hj w>nj ) Janujon Talanai 1- 13- 2017. (U.S.A.) gl.njbËnjøk[.jezN.j a.s.RÑjtLan×Ðgu$j ø¤¤Bd×ÐektumtIõõø B. Kru i kj q .· ø ;’cj e rwj kM i nj ; ’cj k: ’ i cj bÐ. cj m vj r. mvedq~ --- B. q. zku elpj tu Y e qcj h . qW g j v . $j e qà . · S .Y li Kj z ku mW Y zku d ,ktj B. q. v,pL gL . Y k tj tN hj r kL . tY d ,ktj d,lC tj ku i p j kL . ~ ktj r gL . Y n yj ~ ki sËhW· mW Y ~ wtÐj D m? t .~ ~ li Kj e p>t¸j g u E \ mhj v· c jr qj ti \ m. gu $j p v. g[ li Kj e p>t¸j e r. cj a o gkU l j g H j e g>wj ]qz. ×W · g u $j emH . (meh . )qDgH j mso d H j mU l j ezN . j e m. wj \ p.T.~ Su du nj ; ’i p j ; o ~ dyqj k |mo ~ gkU l j B . q.~ ~ qu J ku E m elC . wj bN ’ hj b H j qN. to lM ’ i nj n.Y zN ê znj (kW . nj e qN hj w>nj ) Janujon Talanai 11009 SE 186 th St Renton, WA 98055 |
Mia and the white lion ม อาก บม ตรภาพมห ศจรรย
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
ลิขสิทธิ์ © 2024 th.apacode Inc.
