กรณ ต งครรภ แสดงใบร บรองแพทย ไม ม ค าธรรมเน ยมการดรอป

กรณ ต งครรภ แสดงใบร บรองแพทย ไม ม ค าธรรมเน ยมการดรอป

thianon.maneewan.10 Download

  • Publications :0
  • Followers :0

inbound1929463986034168089

inbound1929463986034168089

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Create your own flipbook

View Text Version Likes : 0 Category : All Report

  • Follow
  • Upload
  • 0
  • Embed
  • Share

inbound1929463986034168089

อŒางอิง: เกศ ชัยวัชราภรณ, ธนวดี จันทรเทียน, ธนาพร ทองสิม, ประภาศร� สามใจ. โรคจากสิ�งแวดลŒอม: โรคตะกั่วและสารประกอบของตะกั่ว.

ใน: สุรศักดิ์ บูรณตร�เวทย,บรรณาธิการ.แนวทางเฝ‡าระวังและสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลŒอมภายใตŒ พ.ร.บ.

ควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลŒอม พ.ศ. 2562. พ�มพครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักพ�มพอักษรกราฟฟ�คแอนดดีไซน;

2566.

ที่ปร�กษา

โรคจากสิ�งแวดลŒอม: โรคตะกั่วและสารประกอบของตะกั่ว

แนวทางการเฝ‡าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลŒอม

ภายใตŒพระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลŒอม พ.ศ. 2562

บรรณาธิการ

ศ.ดร.นายแพทยสุรศักดิ์ บูรณตรีเวทย ประธานคณะทำงานดานการเฝาระวัง การปองกัน และการควบคุมโรค

จากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลอม

ผูŒช‹วยบรรณาธิการ

ดร.นายแพทยหิรัญวุฒิ แพรคุณธรรม ผูชวยผูอำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม

นายโกวิทย บุญมีพงศ เลขานุการคณะทำงานดานการเฝาระวัง การปองกัน และการควบคุมโรค

จากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลอม

กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

สำนักพิมพอักษรกราฟฟคแอนดดีไซน

จัดพ�มพและเผยแพร‹:

ออกแบบโดย :

ISBN (E-Book) : 978-616-11-5136-2

ผูŒเข�ยน

แพทยหญิงเกศ ชัยวัชราภรณ โรงพยาบาลสมุทรปราการ

แพทยหญิงธนวดี จันทรเทียน กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค

นางสาวธนาพร ทองสิม กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม กรมควบคุมโรค

นางสาวประภาศรี สามใจ กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม กรมควบคุมโรค

นายแพทยอภิชาต วชิรพันธ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค

ดร.นายแพทยสมเกียรติ ศิริรัตนพฤกษ นายแพทยทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค

แพทยหญิงปานทิพย โชติเบญจมาภรณ นายแพทยทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค

ดร.วิรัช ประวันเตา นักวิชาการสาธารณสุขทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค

ดร.นายแพทยยงเจือ เหลาศิริถาวร ผูอำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม

แพทยหญิงหรรษา รักษาคม ผูอำนวยการสำนักงานปองกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค

ดร.อรพันธ อันติมานนท รองผูอำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

คำนำ

โรคจากตะกั่วหรือ

สารประกอบของตะกั่ว

แนวทางการเฝ้้าระวัังและการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม ภายใต้้

พ.ร.บ. ควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 ฉบัับนี้้�มีีวััตถุุประสงค์์

เพื่่�อให้้ผู้้ที่่�มีีส่่วนเกี่่�ยวข้้อง ทั้้�งภาครััฐ เอกชน และหน่่วยงานอื่่�น ๆ นำำ ไปใช้้ประโยชน์์ในการดำำเนิินงาน

เฝ้้าระวัังและการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม ภายใต้้พ.ร.บ. ควบคุุมโรค

จากการประกอบอาชีีพ และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 ซึ่่�งคณะทำำงานด้้านการเฝ้้าระวััง การป้้องกััน และ

การควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม ร่่วมกัันจััดทำำ และได้้รัับความอนุุเคราะห์์

จากผู้้เชี่่�ยวชาญด้้านต่่าง ๆ ในการปรัับปรุุงเนื้้�อหาให้้มีีความเหมาะสมกัับการเฝ้้าระวััง การรายงาน การสอบสวน

รวมทั้้�งหลัักเกณฑ์์ ขั้้�นตอน และแบบฟอร์์มในการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม

เพื่่�อใช้้เป็็นแนวทางสำหรัำ ับผู้้ปฏิิบััติิงานทุุกระดัับและผู้้เกี่่�ยวข้้องทุุกหน่่วยงาน

แนวทางฉบัับนี้้�ประกอบไปด้้วยนิิยามในการเฝ้้าระวััง ขั้้�นตอนและแบบสอบสวนโรค หลัักเกณฑ์์ วิิธีีการแจ้้ง

สำำหรัับนายจ้้าง สถานพยาบาลและพนัักงานเจ้้าหน้้าที่่� ที่่�พบผู้้ซึ่่�งเป็็นหรืือมีีเหตุุอัันควรสงสััยว่่าเป็็นโรคตะกั่่�ว

และสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อมให้้รายงานต่่อพนัักงานเจ้้าหน้้าที่่�สัังกััดสำำนัักงานสาธารณสุุขจัังหวััด

หรืือสำำนัักอนามััยกรุุงเทพมหานคร เพื่่�อจะนำำ ไปสู่่ขั้้�นตอนการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�ว

จากสิ่่�งแวดล้้อม โดยหน่่วยปฏิิบััติิการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด

หรืือกรุุงเทพมหานคร เพื่่�อการป้้องกััน ควบคุุมผ่่านคณะกรรมการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและ

โรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััดหรืือกรุุงเทพมหานคร

คณะผู้้จััดทำำหวัังเป็็นอย่่างยิ่่�งว่่าแนวทางการเฝ้้าระวัังและการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�ว

จากสิ่่�งแวดล้้อม ภายใต้้พ.ร.บ. ควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 ฉบัับนี้้�

จะเป็็นประโยชน์์แก่ท่่ ่านผู้้อ่่าน ให้้มีีความรู้ความเ้ข้้าใจแนวทางขั้้�นตอนการเฝ้้าระวัังการรายงาน และการสอบสวน

โรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อมอย่่างถููกต้้องและหากมีข้ี้อเสนอแนะใดๆเพิ่่�มเติิม อัันจะเป็็น

ประโยชน์์ต่่องานนี้้�คณะทำำงานด้้านการเฝ้้าระวััง การป้้องกััน และการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ

และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมยิินดีีรัับไว้้พิิจารณา โปรดแจ้้งได้้ที่่�กลุ่่มพััฒนาระบบข้้อมููลและตอบโต้้ภาวะฉุุกเฉิิน

กองโรคจากการประกอบอาชีีพและสิ่่�งแวดล้้อม กรมควบคุุมโรค กระทรวงสาธารณสุุข โทร 0 2590 3865 หรืือ

ไปรษณีีย์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์[email protected]

คณะทำำงานด้้านการเฝ้้าระวััง การป้้องกััน

และการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม

พฤศจิิกายน 2565

คำนำ ค

สารบัญ ง

นิยามโรค 1

ลักษณะสิ�งคุกคามสุขภาพ 1

ประเภท ขนาด ลักษณะของกิจการ 1

กลุ‹มประชาชนที่ไดŒรับหร�ออาจไดŒรับมลพ�ษ 1

ผลกระทบทางสุขภาพ 2

การประเมินความเสี่ยงลักษณะของแหล‹งกำเนิดมลพ�ษสารตะกั่ว 3

แนวทางการเฝ‡าระวังทางสุขภาพ 5

การเฝ‡าระวังทางดŒานสิ�งแวดลŒอม 9

ประเภทผูŒป†วย 13

หลักเกณฑการแจŒง และรายงานผูŒป†วยตามพระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพ 13

และโรคจากสิ�งแวดลŒอม พ.ศ. 2562

เกณฑการสอบสวนโรค 14

แนวทางการสอบสวนโรค 15

มาตรการป‡องกันควบคุมโรค 19

แบบซักประวัติพฤติกรรมที่เกี่ยวขŒองกับการสัมผัสสารตะกั่วของเด็กแรกเกิดถึงอายุต่ำกว‹า 15 ป‚ 21

แบบสอบสวนการสัมผัสสารตะกั่วของเด็กในบŒานพักอาศัย และในชุมชน 23

แบบประเมินความเสี่ยงการสัมผัสสารตะกั่วในเด็กแรกเกิดถึงอายุต่ำกว‹า 15 ป‚ 28

แบบซักประวัติพฤติกรรมที่เกี่ยวขŒองกับการสัมผัสสารตะกั่วในผูŒใหญ‹และหญิงตั้งครรภ 31

แบบสอบสวนการสัมผัสสารตะกั่วของผูŒใหญ‹/หญิงตั้งครรภในบŒานพักอาศัย และในชุมชน 34

แบบสำรวจขŒอมูลแหล‹งกำเนิดมลพ�ษสารตะกั่วในพ�้นที่ 39

เอกสารอŒางอิง 41

สารบัญ CONTENTS

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

โรคจากตะกั่วหรือ 1

สารประกอบของตะกั่ว

เกิิดจากการรัับสััมผััสฝุ่่�นหรืือฟููมตะกั่่�วทั้้�งตะกั่่�วอนิินทรีีย์์(Inorganic lead) หรืือตะกั่่�วอิินทรีีย์์(Organic lead)

ประเภท ขนาดและลัักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษที่่�ได้รั้ับหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษที่่มี�ีการปล่่อยมลพิิษที่่ก่�่อหรืืออาจก่่อ

ให้้เกิิดโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ตามอนุุบััญญััติิที่่�ออกตามมาตรา 28 ภายใต้้พระราชบััญญััติิควบคุุมโรค

จากการประกอบอาชีีพและโรคสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562

4.1 ประชาชนกลุ่่�มเปราะบาง หมายถึึง ประชาชนกลุ่่มที่่�อาจมีีผลกระทบต่่อสุุขภาพรุุนแรงแม้้ได้้รัับสััมผััสมลพิิษ

ในปริิมาณที่่�อาจไม่มี่ผีลกระทบต่่อสุุขภาพในกลุ่่มประชาชนทั่่�วไป ได้้แก่่เด็็ก(เด็็กแรกเกิิดถึึงอายุต่ำุำ�

กว่่า15 ปีี) หญิิงตั้้�งครรภ์์

เป็็นต้้น

4.1.1 เด็็ก (เด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ

ำ�

กว่่า 15 ปีี) เนื่่�องจากเป็็นช่่วงที่่�มีีการเจริิญเติิบโตและพััฒนาการของ

อวััยวะสำำคััญ ได้้แก่่สมอง ระบบประสาท ซึ่่�งสารตะกั่่�วส่่งผลกระทบต่่อกระบวนการดัังกล่่าวโดยตรง นอกจากนี้้�เด็็กเล็็ก

วััย 0 - 5 ปีีเป็็นวััยที่่�มีีพฤติิกรรมเอาของเข้้าปาก จึึงเสี่่�ยงสััมผััสสารตะกั่่�วมาก

4.1.2 หญิิงตั้้�งครรภ์์เนื่่�องจากสารตะกั่่�วจากมารดาสามารถผ่่านรกไปสู่่ทารกในครรภ์์ได้้สารตะกั่่�วส่่ง

ผลกระทบต่่อการตั้้�งครรภ์์ ได้้แก่่ ทำำ ให้้เกิิดภาวะความดัันโลหิิตสููงขณะตั้้�งครรภ์์ ทารกในครรภ์์มีีน้ำ

ำ�

หนัักน้้อย รบกวน

การพััฒนาระบบประสาทของทารกในครรภ์์ หรืืออาจทำำ ให้้แท้้งได้้

4.1.3 ผู้้มีีโรคประจำำตััว เช่่น ผู้้ที่่�เป็็นโรคโลหิิตจาง ผู้้ป่่วยที่่�มีีภาวะขาดธาตุุเหล็็ก/ภาวะขาดแคลเซีียม

ภาวะทุุพโภชนาการ เป็็นต้้น

4.1.4 ผู้้ที่่�เคยได้้รัับการวิินิิจฉััยว่่าเป็็นโรคจากตะกั่่�ว

นิิยามโรค (Definition)

ลัักษณะสิ่่�งคุุกคามสุุขภาพ (Health hazard)

ประเภท ขนาด ลัักษณะของกิิจการ

กลุ่่�มประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับมลพิิษ

โรคหรืืออาการผิิดปกติิหรืือระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงเกิินค่่ามาตรฐานซึ่่�งเกิิดขึ้้�นจากหรืือเป็็นผลเนื่่�องมาจากการรัับสััมผััส

ตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ

ำ�

อาหาร อากาศ หรืือสิ่่�งของเครื่่�องใช้ที่่้มี�ีตะกั่่�วปนเปื้้�อน

1.

2.

3.

4.

โรคจากตะกั่วหร�อ

สารประกอบของตะกั่ว

ICD 10: T56.0 ร‹วมกับ Z58 หร�อ Y97

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

2

4.2 ประชาชนกลุ่่�มรัับสััมผััสสููง (Highexposuregroup) หมายถึึง ประชาชนที่่มี�ีโอกาสในการรัับสััมผััสสารมลพิิษ

ในปริิมาณที่่�สููง ทั้้�งนี้้�สามารถประเมิินการรัับสััมผััสได้้ทั้้�งจากการตรวจวััดในสภาพแวดล้้อมหรืือในตััวบุุคคลผู้้รัับสััมผััส

แล้้วทำำการเปรีียบเทีียบกัับค่่ามาตรฐานทางสิ่่�งแวดล้้อมตามตารางที่่� 5 หรืือค่่าอ้้างอิิงทางชีีวภาพ หรืือตามตารางที่่� 3

ในกรณีีประชาชนที่่�มีีการรัับสััมผััสตะกั่่�วจากแหล่่งอื่่�น ๆ อยู่่ก่่อนแล้้ว จะทำำ ให้้มีีโอกาสในการรัับสััมผััสสารตะกั่่�วจาก

แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ (ตามข้้อ 3) เพิ่่�มมากขึ้้�น ยกตััวอย่่างกลุ่่มที่่�มีีการรัับสััมผััสจากแหล่่งอื่่�น ได้้แก่่

4.2.1 ผู้้ที่่�อาศััยร่่วมบ้้านกัับสมาชิิกที่่�ประกอบอาชีีพที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับสารตะกั่่�ว (Take-home lead) หรืือ

4.2.2 ผู้้ที่่�อาศััยอยู่่ในบ้้านที่่มี�ีการใช้้ตะกั่่�วในการทำำงานภายในบ้้าน เช่่น กลุ่่มมาดอวนที่่�ใช้้ตะกั่่�วในการร้้อยแหอวน

(Home-based lead exposure) หรืือ

4.2.3 ผู้้ที่่�อุุปโภค บริิโภค ผลิิตภััณฑ์์ที่่�มีีตะกั่่�วเป็็นองค์์ประกอบหรืือมีีสารตะกั่่�วปนเปื้้�อน

5.1 แบบเฉีียบพลััน เป็็นการเกิิดภาวะพิิษจากการรัับสััมผััสสารตะกั่่�วปริิมาณมากในระยะเวลาสั้้�น ๆ มีีรายละเอีียด

ดัังนี้้�

5.1.1 เด็็ก มีีอาการ เช่่น ปวดท้้อง อาเจีียน อ่่อนเพลีีย ท้้องเสีีย โลหิิตจาง ชััก หมดสติิ ฯลฯ (ผลเฉีียบพลััน

ในเด็็ก มัักเกิิดจากการที่่�เด็็กกิินวััตถุุแปลกปลอมที่่�มีีสารตะกั่่�ว)

5. ผลกระทบทางสุุขภาพ (health effect)

5.1.2 หญิิงตั้้�งครรภ์์(มีีอาการตามข้้อ 5.1.3)

5.1.3 ผู้้ใหญ่ มี่ ีอาการเช่่น ปวดศีีรษะ อ่่อนเพลีียเบื่่�ออาหาร ปวดกล้้ามเนื้้�อคลื่่�นไส้้อาเจีียน ปวดท้้องอย่่างรุุนแรง

ท้้องผููก โลหิิตจาง ความคิิดสัับสน ชััก หมดสติิ ฯลฯ

ปวดศีรษะ คลื่นไสŒอาเจ�ยน ปวดทŒองอย‹างรุนแรง เบื่ออาหาร

เด็ก

ปวดทŒอง อาเจ�ยน อ‹อนเพลีย ทŒองเสีย

ปวดศีรษะ คลื่นไสŒอาเจ�ยน ปวดทŒองอย‹างรุนแรง เบื่ออาหาร

หญิงตั้งครรภ

ปวดศีรษะ คลื่นไสŒอาเจ�ยน ปวดทŒองอย‹างรุนแรง หมดสติ

ผูŒใหญ‹

5.2 แบบเรื้้�อรััง

5.2.1 เด็็ก การเจริิญเติิบโตและพััฒนาการล่่าช้้ากว่่าเกณฑ์์ ระดัับสติิปััญญาต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์กระวนกระวาย

ไม่่มีีสมาธิิ หงุุดหงิิดง่่าย อ่่อนเพลีีย เบื่่�ออาหาร ปวดท้้อง ท้้องผููก โลหิิตจาง ฯลฯ

5.2.2 หญิิงตั้้�งครรภ์์อาจมีีภาวะครรภ์์เป็็นพิิษ (ความดัันโลหิิตสููงขณะตั้้�งครรภ์์) ทารกในครรภ์์มีีน้ำ

ำ�

หนัักน้้อย

หรืืออาจตามมาด้้วยการแท้้งบุุตร ฯลฯ

5.2.3 ผู้้ใหญ่่ (ตามข้้อ 4.2 แนวทางการเฝ้้าระวัังและสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีีพ “โรคจากตะกั่่�ว

หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว”)

โรคจากตะกั่วหรือ 3

สารประกอบของตะกั่ว

การวางแผนเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชน ควรมีีการประเมิินความเสี่่�ยงเกี่่�ยวกัับลัักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ

โดยพิิจารณาข้้อมููล 4 ด้้าน ประกอบด้้วย ข้้อมููลชนิิดของสารมลพิิษ (A) ความเข้้มข้้นของมลพิิษที่่�ระบายออกสู่่สิ่่�งแวดล้้อม

(B) จำำ นวนประชาชนที่่�ได้รั้ับหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษตามคำำนิิยาม (C)และมาตรการป้้องกััน ติิดตามและเฝ้้าระวัังผลกระทบ (D)

การพิิจารณาให้้คะแนนในแต่่ละด้้าน รายละเอีียดตามตารางที่่�1(Criteriaforcomprehensiveenvironmentalassessment

of industrial clusters, 2009)

6. การประเมิินความเสี่่�ยงลัักษณะของแหล่่งกำำ เนิิดมลพิิษสารตะกั่่�ว

การให้้คะแนนข้้อมููลแต่่ละด้้านในการประเมิินความเสี่่�ยงลัักษณะของแหล่่งมลพิิษสารตะกั่่�ว

หมายเหตุุ: (1) IARC Monographs on the Identification of Carcinogenic Hazards to Humans. 2022

(2) เปรีียบเทีียบเกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ตารางที่่� 5) หรืือข้้อกำำหนดอื่่�น ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง

ตารางที่่� 1

หากพบผู้้ป่่วยโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วหรืือสงสััย

ว่่าป่่วย ทั้้�งกรณีีลููกจ้้างที่่�ปฏิิบััติิงานในแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษหรืือ

ประชาชนผู้้ได้รั้ับผลกระทบ ให้้จััดระดัับความเสี่่�ยงสููงขึ้้�นไป ในการ

คำำนวณคะแนนความเสี่่�ยง กำำหนดให้้ค่่าน้ำ

ำ�

หนัักในแต่่ละตััวแปร

รายละเอีียดในตารางที่่� 2

ระดัับคะแนน

ข้้อมููลที่่�ใช้้พิิจารณา

4 3 2 1

ชนิิดของสารมลพิิษ(1) (A) - Lead compounds,

inorganic

(Group 2A)

Lead (CAS

No.7439-92-1)

(Group 2B)

Lead compounds,

organic

(Group 3)

ความเข้้มข้้นของมลพิิษที่่�

ระบายออกสู่่สิ่่�งแวดล้้อม(2) (B)

\> ค่่ามาตรฐาน 1.5

เท่่าขึ้้�นไป

\> ค่่ามาตรฐาน

ถึึง ≤ 1.5 เท่่าของ

ค่่ามาตรฐาน

≥ 50%

ของค่่ามาตรฐาน

ถึึงค่่ามาตรฐาน

< 50%

ของค่่ามาตรฐาน

จำำ นวนประชาชนที่่�ได้้รัับหรืือ

อาจได้้รัับมลพิิษจากตะกั่่�ว

หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

ตามคำำนิิยาม (C)

\> 100,000 คน > 10,000 - 100,000

คน

\> 1,000 - 10,000

คน

≤ 1,000 คน

มาตรการป้้องกััน ติิดตาม

และเฝ้้าระวัังผลกระทบ (D)

ไม่่มีีมาตรการ/

มาตรการไม่มี่ ีประสิิทธิิภาพ/

มีีเรื่่�องร้้องเรีียนใน

ประเด็็นที่่�เกี่่�ยวข้้อง

มีีมาตรการป้้องกััน

ควบคุุมที่่�ผู้้รัับสััมผััส

มีีมาตรการควบคุุม

เส้้นทางการรัับสััมผััส

และผู้้รัับสััมผััส

มีีมาตรการควบคุุม

แหล่่งกำำเนิิดเส้้นทาง

การรัับสััมผััสและผู้้รัับ

สััมผััส รวมทั้้�งมีีการ

ติิดตามตรวจสอบ

อย่่างต่่อเนื่่�อง

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

4

เมื่่�อกำำหนดคะแนนข้้อมููลทั้้�ง 4 ด้้าน ให้้นำำคะแนนมาคำำนวณตามสููตร

และนำำคะแนนรวมที่่�ได้้มาจััดระดัับความเสี่่�ยงเพื่่�อระบุลัุักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ซึ่่�งระดัับความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพ

แบ่่งเป็็น 4 ระดัับ ได้้แก่่เสี่่�ยงสููงมาก สููง ปานกลาง และต่ำ

ำ�

รายละเอีียดตามตารางที่่� 3

คะแนนประเมิินความเสี่่�ยงรวม = (A x 2.0) + (B x 1.5) + (C x 1.0) + (D x 2.0)

ระดัับความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพ (ลัักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ) และมาตรการในการดำำเนิินการเฝ้้าระวััง

สุุขภาพ

ตารางที่่� 3

คะแนนรวม มาตรการในการดำำ เนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพ ระดัับความเสี่่�ยง

ต่่อสุุขภาพ

มากกว่่า 20 สููงมาก เจ้้าของหรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ประสานหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียน

ตามมาตรา 25 และดำำเนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชนเชิิงรุุกทัันทีีและจะต้้องมีี

มาตรการเพื่่�อลดความเสี่่�ยงทางสุุขภาพดัังกล่่าว

มากกว่่า 15 สููง เจ้้าของหรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ต้้องจััดการความเสี่่�ยงเพื่่�อให้้อยู่่ใน

ถึึง 20 ระดัับปานกลางลงมา และดำำเนิินการประสานหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียน

ตามมาตรา 25 ทำำการเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชนเชิิงรุุก

มากกว่่า 10 ปานกลาง เจ้้าของหรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ควบคุุมความเสี่่�ยงให้้อยู่่ในระดัับ

ถึึง 15 ปานกลางลงมา และสนัับสนุุนหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียนตามมาตรา 25

ในการเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชนเชิิงรัับ

น้้อยกว่่า 10 ต่ำ

ำ� ให้้ดำำเนิินการประเมิินระดัับความเสี่่�ยงของแหล่่งกำำเนิิดอย่่างน้้อยปีีละ 1 ครั้้�ง

พร้้อมให้้ดำำเนิินตามแผนการควบคุุมความเสี่่�ยงและมาตรการที่่�มีีอยู่่

ตารางที่่� 2 แสดงค่่าน้ำ

ำ�

หนัักของข้้อมููลที่่�ใช้้พิิจารณาในการประเมิินความเสี่่�ยง

ข้้อมููลที่่�ใช้้พิิจารณา ค่่าน้ำำ�หนััก รายละเอีียดการกำำหนดค่่าน้ำำ�หนััก

ชนิิดของสารมลพิิษ (A) 2.0 ชนิิดของสารมลพิิษที่่�ปล่่อยจากแหล่่งกำำเนิิดเป็็นสาเหตุหลัุัก

ที่่�มีีผลกระทบทางสุุขภาพโดยตรง

ความเข้้มข้้นของมลพิิษที่่�ระบายออก 1.5 ระดัับความเข้้มข้้นของสารตะกั่่�วที่่�ระบายออกจากแหล่่งมลพิิษ

สู่่สิ่่�งแวดล้้อม (B) เป็็นข้้อมููลเพื่่�อติิดตามประสิิทธิิผลของมาตรการ

จำำ นวนประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับ 1.0 จำำ นวนประชาชน เป็็นข้้อมููลประกอบสำำหรัับการวางแผน

มลพิิษจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว เฝ้้าระวัังสุุขภาพ

ตามคำำนิิยาม (C)

มาตรการป้้องกััน ติิดตามและเฝ้้าระวััง 2.0 มาตรการป้้องกััน ติิดตาม เฝ้้าระวัังผลกระทบต่่อสุุขภาพ

ผลกระทบ (D) อย่่างเคร่่งครััด และต่่อเนื่่�องเป็็นสิ่่�งสำคัำ ัญที่่�เจ้้าของ

หรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษต้้องดำำเนิินการ

โรคจากตะกั่วหรือ 5

สารประกอบของตะกั่ว

ทั้้�งนี้้�แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษอื่่�น ๆ ที่่�มีีการใช้้สารตะกั่่�วในกระบวนการผลิิต หรืือกลุ่่มอาชีีพที่่�นำำตะกั่่�วมาทำำงานที่่�บ้้าน

เช่่น ชุุมชนที่่�ทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา/เซรามิิก ร้้านซ่่อมแบตเตอรี่่� ร้้านซ่่อมหม้้อน้ำ

ำ�

รถยนต์์กลุ่่มมาดอวนที่่�ใช้้ตะกั่่�วในการ

ร้้อยแห อวน กลุ่่มทำำเบ็็ดตกปลา กลุ่่มคััดแยกขยะในชุุมชน ฯลฯ ให้้ดำำเนิินการเฝ้้าระวัังตามคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกััน

โรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก

7.1 การเฝ้้าระวัังเชิิงรัับในสถานพยาบาล สำำหรัับพื้้�นที่่�ที่่�มีีแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษที่่�มีีระดัับความเสี่่�ยงปานกลางขึ้้�นไป

กำำหนดให้้สถานพยาบาล ร่่วมกัับสาธารณสุุขจัังหวััด สาธารณสุุขอำำ เภอในพื้้�นที่่�รวบรวมข้้อมููลสถิิติิการป่่วยที่่�เกี่่�ยวกัับ

การสััมผััสสารตะกั่่�ว เช่่น ICD-10 จากโรงพยาบาล (T56.0 ร่่วมกัับ Z58 หรืือ Y96, Y97) เพื่่�อวิิเคราะห์์สถานการณ์์ในพื้้�นที่่�

และนำำข้้อมููลไปวางแผนการเฝ้้าระวัังเชิิงรุุกต่่อไป

7.2 การเฝ้้าระวัังเชิิงรุุก สำำหรัับพื้้�นที่่�ที่่�มีีแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษที่่�มีีระดัับความเสี่่�ยงสููงขึ้้�นไป กำำหนดให้้หน่่วยบริิการ

สุุขภาพที่่�ขึ้้�นทะเบีียนตามมาตรา 25 อาจจะร่่วมกัับหน่่วยงานสาธารณสุุขจัังหวััด สาธารณสุุขอำำเภอ สถานพยาบาล

องค์์กรปกครองท้้องถิ่่�น และเครืือข่่ายอื่่�น ๆ ร่่วมลงพื้้�นที่่�เพื่่�อประเมิินและคััดกรองสุุขภาพประชาชนเชิิงรุุก และค้้นหา

กลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับมลพิิษสารตะกั่่�วหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษสารตะกั่่�ว โดยมีีการดำำเนิินการดัังนี้้�

7.2.1 กลุ่่มเป้้าหมาย: ผู้้ที่่�อยู่่ภายใต้้การเฝ้้าระวัังโรค (Population under surveillance) ซึ่่�งเป็็นประชาชน

กลุ่่มเปราะบางและกลุ่่มรัับสััมผััสสููง ดำำเนิินการซัักประวัติิ ั ประเมิินความเสี่่�ยงรายบุุคคล และตรวจคััดกรอง โดยการดำำเนิินการ

ครั้้�งแรก มีีเกณฑ์์การคััดเลืือกกลุ่่มเป้้าหมาย ดัังนี้้�

  1. ประชาชนกลุ่่มเปราะบางควรดำำเนิินการทุุกคน
  1. กลุ่่มรัับสััมผััสสููงควรเน้้นหนัักในกลุ่่มดัังนี้้�

(1) อยู่่ใกล้้แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ

(2) อยู่่ใกล้กั้ับจุุดตรวจวััดสิ่่�งแวดล้้อมที่่�พบว่่ามีีค่่าเกิินมาตรฐาน

(3) มีีประวััติิการรัับสััมผััสตะกั่่�วจากแหล่่งอื่่�น ๆ

สำำหรัับการเฝ้้าระวัังครั้้�งต่่อไป ยัังคงดำำเนิินการในกลุ่่มเดิิม และให้้นำำข้้อมููลผลการตรวจคััดกรองสุุขภาพ

ครั้้�งก่่อนมาใช้้ประกอบในการพิิจารณาด้้วย

7.2.2 กิิจกรรมในการซัักประวัติิ ั ประเมิินความเสี่่�ยง และตรวจคััดกรองสุุขภาพ มีีรายละเอีียดดัังนี้้�

  1. เด็็ก

(1) การซัักประวัติิั

  1. ข้้อมููลทั่่�วไปของเด็็ก
  1. ข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น ประวััติิการรัับประทานยาสมุุนไพร
  1. ประวัติิัการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก เช่่น อาชีีพและพฤติิกรรมเสี่่�ยงของผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล

หรืือคนที่่�อาศััยบ้้านเดีียวกัันกัับเด็็ก รวมทั้้�งพฤติิกรรมของเด็็กที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�ว (ตามเอกสารแนบที่่� 2

แบบสอบสวน Pb)

  1. ประวัติิัอาการตามระบบ

(2) การตรวจร่่างกาย

  1. การตรวจพััฒนาการเด็็ก

• ด้้านการเคลื่่�อนไหว (Gross motor: GM)

• ด้้านการใช้้กล้้ามเนื้้�อมััดเล็็กและสติิปััญญา (Fine motor: FM)

• ด้้านความเข้้าใจภาษา (Receptive language: RL)

7. แนวทางการเฝ้้าระวัังทางสุุขภาพ

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

6

  1. ข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น ประวััติิการรัับกระสุุน

ปืืน การใช้้แป้้งทาหน้้างิ้้�ว ประวัติิัโรคประจำำตััว ประวัติิัการใช้้ยาที่่�ใช้้เป็็นประจำำ

ยาสมุุนไพร ประวััติิการเจ็็บป่่วยก่่อนหน้้านี้้�

• ด้้านการใช้้ภาษา (Expressive language: EL)

• ด้้านการช่่วยเหลืือตััวเองและสัังคม (Personal and social: PS)

  1. ตรวจเยื่่�อบุุตา (Conjunctiva) ดููภาวะซีีด
  1. ควรสงสััยภาวะป่่วยจากพิิษสารตะกั่่�ว(Indexcase) ในเด็็กที่่มี�ปัีัญหาหรืือมีีอาการที่่�ไม่่ทราบ

สาเหตุุแน่่ชััด ดัังต่่อไปนี้้�

• ชััก

• ซีีด

• เลี้้�ยงไม่่โต

• พฤติิกรรมการกิินสิ่่�งที่่�ไม่่ใช่่อาหาร

• พััฒนาการช้้า

• พััฒนาการถดถอย

• ซน สมาธิิสั้้�น

• Encephalopathy ร่่วมกัับการซัักประวััติิพบว่่ามีีปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�ว

(ราชวิิทยาลััยกุุมารแพทย์์แห่่งประเทศไทยสมาคมกุุมารแพทย์์แห่่งประเทศไทย: Guidelineinchild healthsupervision

บทที่่� 15 การคััดกรองสารตะกั่่�ว, 2557)

  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์

(1) การซัักประวัติิ ั

  1. ข้้อมููลทั่่�วไปหญิิงตั้้�งครรภ์์
  1. ข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น ประวััติิการฝากครรภ์์การแท้้ง ประวััติิน้ำำ�

หนัักบุุตรที่่�ต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์

โรคประจำำตััว ประวััติิการใช้้ยาที่่�ใช้้เป็็นประจำำ ประวััติิการเจ็็บป่่วยก่่อนหน้้านี้้�

  1. ประวัติิัการทำำงาน (เอกสารแนบที่่� 5 แบบสอบสวน Pb-1) และพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ

การสััมผััสสารตะกั่่�วของหญิิงตั้้�งครรภ์์(เอกสารแนบที่่� 4 แบบ PbC04)

  1. ประวัติิัอาการตามระบบ เช่่น ปวดศีีรษะ อ่่อนเพลีีย เบื่่�ออาหาร ปวดกล้้ามเนื้้�อ คลื่่�นไส้้

อาเจีียน ปวดท้้องอย่่างรุุนแรง ท้้องผููก โลหิิตจาง ความคิิดสัับสน ชััก หมดสติิ เป็็นต้้น

(2) การตรวจร่่างกาย

  1. วััดความดัันโลหิิต ประเมิินภาวะความดัันโลหิิตสููง
  1. ตรวจร่่างกายตามเกณฑ์์อายุุครรภ์์
  1. ตรวจเยื่่�อบุุตา (Conjunctiva) ดููภาวะซีีด
  1. ตรวจเหงืือก เพื่่�อตรวจหาเส้้นสีีม่่วง-น้ำ

ำ�

เงิินบนขอบเหงืือก (Lead line)

  1. ตรวจระบบประสาทส่่วนปลาย ดููข้้อมืือตก (Wrist drop) และเท้้าตก (Foot drop)
  1. ตรวจท้้อง (Abdominal sign) เพื่่�อแยกโรคอื่่�น หากมาด้้วยอาการปวดท้้อง
  1. ตรวจระบบประสาท (Neurological sign) อื่่�นๆ หากมาด้้วยอาการทางสมอง
  1. ผู้้ใหญ่่

(1) การซัักประวัติิ ั

  1. ข้้อมููลทั่่�วไป

โรคจากตะกั่วหรือ 7

สารประกอบของตะกั่ว

  1. ประวััติิการทำำงาน ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�ว พฤติิกรรมสุุขอนามััยส่่วนบุุคคล

(เอกสารแนบที่่� 5 แบบ Pb-1)

  1. พฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�ว (เอกสารแนบที่่� 4 แบบ PbC04)
  1. ประวัติิัอาการตามระบบ เช่่น อ่่อนเพลีีย เบื่่�ออาหาร คลื่่�นไส้้/อาเจีียน ท้้องผููก ปวดท้้อง

รุุนแรงเป็็นพััก ๆ ปวดตามข้้อ กล้้ามเนื้้�อ อาการปวดเมื่่�อยตามร่่างกาย ปวดศีีรษะ ซีีด ซึึม ชััก กระวนกระวาย/ไม่่มีีสมาธิิ

หงุุดหงิิดง่่าย น้ำ

ำ�

หนัักลดโดยไม่่ทราบสาเหตุ มืืุอสั่่�น มืือ/เท้้าอ่่อนแรง และผื่่�น เป็็นต้้น

(2) การตรวจร่่างกาย

  1. วััดความดัันโลหิิต ประเมิินภาวะความดัันโลหิิตสููง
  1. ตรวจเยื่่�อบุุตา (Conjunctiva) ดููภาวะซีีด
  1. ตรวจเหงืือก เพื่่�อตรวจหาเส้้นสีีม่่วง-น้ำ

ำ�

เงิินบนขอบเหงืือก (Lead line)

  1. ตรวจระบบประสาทส่่วนปลาย ดููข้้อมืือตก (Wrist drop) และเท้้าตก (Foot drop)
  1. ตรวจท้้อง (Abdominal sign) เพื่่�อแยกโรคอื่่�น หากมาด้้วยอาการปวดท้้อง
  1. ตรวจระบบประสาท (Neurological sign) อื่่�นๆ หากมาด้้วยอาการทางสมอง

7.3 การตรวจเพิ่่�มเติิมอื่่�น ๆ

การตรวจทางห้้องปฏิิบัติิัการ

  1. การตรวจความสมบููรณ์์ของเม็็ดเลืือด (Complete blood count: CBC)
  1. การตรวจระดัับตะกั่่�วในเลืือดจากเส้้นเลืือดดำำ (Venous blood lead) โดยมีีเกณฑ์์การเฝ้้าระวััง

และวิินิิจฉััยโรคจากตะกั่่�ว รายละเอีียดตามตารางที่่� 4 ทั้้�งนี้้�การตรวจพิิเศษอื่่�น ๆ ขึ้้�นอยู่่กัับดุุลพิินิิจของแพทย์์

แสดงระดัับตะกั่่�วในเลืือดที่่�เป็็นเกณฑ์์เฝ้้าระวัังและวิินิิจฉััยเป็็นโรคจากตะกั่่�ว หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

ที่่�มา: (1) Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2012 (2) Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 1985 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK236453/ (3) Guidelines for the identification and management of lead exposure in pregnant and lactating women, 2010 (4) National Institute for Environmental Health Services (NIEHS) [2012] National Toxicology Program NTP Monograph: Health

effects of low-level lead. (5) National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH,2021) (6) Guideline for clinical management of exposure to lead: executive summary, 2021

หมายเหตุ:ุกระบวนการตรวจคััดกรองสุุขภาพดำำเนิินการโดยหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียนตามมาตรา 25

ตารางที่่� 4

กลุ่่�มประชาชนที่่�ได้้รัับ ระดัับตะกั่่�วในเลืือด

หรืืออาจได้้รัับมลพิิษ เกณฑ์์เฝ้้าระวััง เกณฑ์์วิินิิจฉััย

เด็็ก มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL(1) มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 25 µg/dL(2)

หญิิงตั้้�งครรภ์์ มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL(1) มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 45 µg/dL(3, 6)

ประชาชนทั่่�วไป มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 10 µg/dL(4) มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 60 µg/dL(5)

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

8

แผนภาพที่่�1 ขั้้�นตอนการดำำเนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพของกลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับมลพิิษสารตะกั่่�ว

สรุุปแนวทางการดำำเนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพ ของกลุ่่มประชาชนที่่�ได้รั้ับมลพิิษสารตะกั่่�วหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษสารตะกั่่�ว

ตามแผนภาพที่่� 1

เจาของหรือผูครอบครองแหลงกำเนิดมลพิษตอง

ทำการประเมินความเสี่ยงอยางนอยปละ 1 ครั้ง

ยกเวนจะตองทำการประเมินความเสี่ยงทันที

ในกรณีดังตอไปนี้

มีการเปลี่ยนกระบวนการผลิต

พบผูปวยหรือสงสัยวาปวย

ขอรองเรียนจากประชาชน

พบผลการตรวจสิ่งแวดลอมเกินเกณฑมาตรฐาน

หมายเหตุ แหล‹งกำเนิดมลพ�ษ (ตามขŒอที่ 3)

ระดับความเสี่ยง (สูงมาก/สูง/ปานกลาง/ต่ำ)

ความเสี่ยงปานกลางข�้นไป ความเสี่ยงต่ำ

ดำเนินตามแผนการควบคุมความเสี่ยง

และมาตรการที่มีอยู‹

คณะกรรมการ

EnvOcc จังหวัด/กทม.

กรมควบคุมโรค

เฝ‡าระวังสุขภาพเชิงรับ

หน‹วยบร�การในพ�้นที่ ร‹วมกับ สสจ.

ผูŒรับผ�ดชอบในสถานพยาบาล (ม.30 (2))

พนักงานเจŒาหนŒาที่ (สสจ.)

ตรวจระดับตะกั่วในเลือด

โดยหน‹วยบร�การสุขภาพที่ข�้นทะเบียน

ตามมาตรา 25

หน‹วยบร�การสุขภาพ

ภาครัฐ/เอกชน

เฝ‡าระวังสุขภาพเชิงรุก

ความเสี่ยงสูงข�้นไป

พนักงานเจŒาหนŒาที่หร�อหน‹วย EnvOcc CU

ดำเนินการสอบสวนโรค (ม.33)

จัดทำรายงานการสอบสวนโรคสอบสวนโรค (ม.33)

คณะกรรมการ EnvOcc จังหวัด/กทม. และกรมควบคุมโรค

เจŒาของหร�อผูŒครอบครองแหล‹งกำเนิดมลพ�ษ

จัดใหŒมีการเฝ‡าระวังสุขภาพของประชาชน

มีการปล‹อยมลพ�ษที่ก‹อหร�ออาจก‹อใหŒเกิด

โรคจากตะกั่วหร�อสารประกอบของตะกั่ว

สื่อสารขŒอมูลระดับความเสี่ยง

และแนวทางการเฝ‡าระวังสุขภาพ

แก‹ประชาชน

แจŒงผลการประเมินความเสี่ยง

และแนวทางเฝ‡าระวังสุขภาพ

ต‹อพนักงานเจŒาหนŒาที่

เจŒาของหร�อผูŒครอบครองแหล‹งกำเนิดมลพ�ษ

ทำการประเมินระดับความเสี่ยงต‹อสุขภาพ

ลงพ�้นที่

รายงาน

เสนอและรายงาน

ลงพ�้นที่

ประสาน

แจŒงผลใหŒกับ

ประชาชน

แจŒงขŒอมูล

ตาม ม. 29

แจŒงขŒอมูล

ผูŒป†วยสงสัย

และผูŒป†วยยืนยัน

ผลการตรวจวัดระดับตะกั่วในเลือด

โรคจากตะกั่วหรือ 9

สารประกอบของตะกั่ว

เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ

ำ�

อากาศ ห่่วงโซ่่อาหาร รวมทั้้�งผลิิตภััณฑ์์สีีของเล่่นและวััสดุุที่่�

ใช้้ทำำของเล่่น เครื่่�องสำำอาง หรืือสิ่่�งของเครื่่�องใช้้ที่่�มีีตะกั่่�วปนเปื้้�อน รายละเอีียดตามตารางที่่� 5

8. การเฝ้้าระวัังทางด้้านสิ่่�งแวดล้้อม

ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ

ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา

ดิิน 750 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

น้ำ

ำ�ใต้้ดิิน 4.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดเกณฑ์์

การปนเปื้้�อนในดิินและน้ำ

ำ�ใต้้ดิิน การตรวจสอบ

คุุณภาพดิินและน้ำ

ำ�ใต้้ดิิน รวมทั้้�งการจััดทำำรายงาน

ผลการตรวจสอบคุุณภาพดิินและน้ำ

ำ�ใต้้ดิิน และ

รายงานเสนอมาตรการควบคุุมและมาตรการ

การลดการปนเปื้้�อนในดิินและน้ำ

ำ�ใต้้ดิิน พ.ศ. 2559

ตะกอนดิิน ไม่่เกิิน 36 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม (ร่่าง) ประกาศคณะกรรมการสิ่่�งแวดล้้อมแห่่งชาติิ

เรื่่�องกำำหนดมาตรฐานคุุณภาพตะกอนดิิน (มาตรฐาน

คุุณภาพตะกอนดิินในแหล่่งน้ำผิิ ำ�

วดิินเพื่่�อคุ้้มครอง

สััตว์์หน้้าดิิน)

น้ำ

ำ�ผิิวดิิน ไม่่เกิิน 0.05 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ประกาศคณะกรรมการสิ่่�งแวดล้้อมแห่่งชาติิ ฉบัับที่่�8

(พ.ศ. 2537) เรื่่�องกำำหนดมาตรฐานคุุณภาพน้ำ

ำ�

ในแหล่่งน้ำ

ำ�ผิิวดิิน

น้ำ

ำ�

บาดาลที่่�ใช้้บริิโภค ต้้องไม่่มีี ประกาศกระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม

เรื่่�องกำำหนดหลัักเกณฑ์์และมาตรการในทางวิิชาการ

น้ำ

ำ�ทิ้้�งจากโรงงาน ไม่่มากกว่่า 0.2 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม ฉบัับที่่�2 (พ.ศ. 2539)

ออกตามความในพระราชบััญญัติิัโรงงาน พ.ศ. 2535

เรื่่�องกำำหนดคุุณลัักษณะของน้ำ

ำ�ทิ้้�งที่่�ระบายออกจาก

โรงงาน

น้ำ

ำ�

ดื่่�มในภาชนะบรรจุุ 0.05 มิิลลิิกรััมต่่อปริิมาณน้ำ

ำ�

1 ลิิตร

ที่่�ปิิดสนิิท

ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข ฉบัับที่่�61 (พ.ศ. 2524)

เรื่่�องน้ำ

ำ�

บริิโภคในภาชนะที่่�ปิิดสนิิท

ผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม 0.05 มิิลลิิกรััมต่่อปริิมาณน้ำ

ำ�

1 ลิิตร

น้ำ

ำ�

บริิโภค

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม ฉบัับที่่�332(พ.ศ.2521)

ออกตามความในพระราชบััญญัติิัมาตรฐานผลิิตภััณฑ์์

อุุตสาหกรรม พ.ศ. 2511 เรื่่�องกำหำนดมาตรฐาน

ผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรมน้ำ

ำ�

บริิโภค

ปล่่องหรืือท่่อระบายอากาศ การผลิิตทั่่�วไป

ของโรงงาน • ไม่มี่ ีการเผาไหม้้เชื้้�อเพลิิง ไม่่เกิิน

30 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร

• มีีการเผาไหมเชื้้�อเพลิิง ไม่่เกิิน

25 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนด

ค่่าปริิมาณของสารเจืือปนในอากาศที่่�ระบาย

ออกจากโรงงาน พ.ศ. 2549

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

10

ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ)

ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา

ปล่่องเตาเผา 0.2 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร

(Semi Volatile Metals)

ได้้แก่่แคดเมีียม ตะกั่่�ว

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดปริิมาณ

สารเจืือปนในอากาศที่่�ระบายออกจากปล่่องเตาเผา

สิ่่�งปฏิิกููลหรืือวััสดุุที่่�ไม่่ใช้้แล้้วที่่�เป็็นอัันตรายจาก

อุุตสาหกรรม พ.ศ. 2545

น้ำ

ำ�

มัันใช้้แล้้วที่่�ผ่่าน

กระบวนการปรัับคุุณภาพ

และเชื้้�อเพลิิงสัังเคราะห์์

วาเนเดีียม โครเมีียม โคบอลต์์ นิิเกิิล

ทองแดง ตะกั่่�ว แมงกานีีส และดีบุีุก

รวมกัันไม่่มากกว่่า 200 ส่่วนใน

ล้้านล้้าน (ppm) โดยน้ำ

ำ�

หนััก

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดลัักษณะ

น้ำ

ำ�

มัันใช้้แล้้วที่่�ผ่่านกระบวนการปรัับคุุณภาพและ

เชื้้�อเพลิิงสัังเคราะห์์ที่่�จะนำำ มาใช้้เป็็นเชื้้�อเพลิิงในเตา

อุุตสาหกรรม เพื่่�อทดแทนน้ำ

ำ�

มัันเตา พ.ศ. 2547

ปล่่องระบายออกจาก

โรงงานกลั่่�นน้ำ

ำ�ปิิโตรเลีียม

เชื้้�อเพลิิงเหลว เชื้้�อเพลิิงผสม และ

หน่่วยแตกโมเลกุุล (Cracking unit)

ประเภทที่่มี�ีการเผาไหม้้ของโค้้ก (Coke)

ไม่่เกิิน 5 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดปริิมาณ

สารเจืือปนในอากาศที่่�ระบายออกจากโรงงานกลั่่�นน้ำ

ำ�

ปิิโตรเลีียม พ.ศ. 2553

ปล่่องระบายออกจาก

โรงงานผลิิตแก้้วและกระจก

ไม่่เกิิน 5 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนด

ปริิมาณสารเจืือปนในอากาศที่่�ระบายออกจาก

โรงงานผลิิตแก้้วและกระจก พ.ศ. 2555

ตะกรััน (Slag) ที่่�เกิิดจาก

การหลอมตะกั่่�ว

จากแบตเตอรี่่�เก่่า

ความเข้้มข้้นของตะกั่่�วในน้ำ

ำ�

สกััด

(Leachate หรืือ Extraction) ไม่่เกิิน

5.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ในการสกััดสาร

(Leachate extraction procedure)

ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องหน้้าที่่�

ของผู้้ประกอบกิิจการโรงงานหลอมตะกั่่�วจาก

แบตเตอรี่่�เก่่าเกี่่�ยวกัับการดำำเนิินการกำำจััดขยะ

สิ่่�งปฏิิกููลและวััสดุุที่่�ไม่่ใช้้แล้้ว

ค่่าเฉลี่่�ยของตะกั่่�ว

เวลา 1 เดืือน ในบรรยากาศ

โดยทั่่�วไป

ต้้องไม่่เกิิน 1.5 ไมโครกรััม

ต่่อลููกบาศก์์เมตร

ประกาศคณะกรรมการสิ่่�งแวดล้้อมแห่่งชาติิ

ฉบัับที่่� 10 (พ.ศ. 2538) เรื่่�องกำำหนดมาตรฐาน

คุุณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทั่่�วไป

ภาชนะบรรจุุที่่�ทำำด้้วย

พลาสติิก

  1. ชนิิดของพลาสติิก ปริิมาณสููงสุุด

ที่่�กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน

100 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

โดยมีีชนิิดพลาสติิก ดัังนี้้�

• พอลีีไวนิิลคลอไรด์์

(Polyvinyl chloride)

อาหาร ไม่่เกิิน 1 มิิลลิิกรััม

ต่่ออาหาร 1 กิิโลกรััม

ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข ฉบัับที่่�98 (พ.ศ. 2529)

เรื่่�องมาตรฐานอาหารที่่�มีีสารปนเปื้้�อน

ประกาศกระทรวงสาธารณสุุขฉบัับที่่�92 (พ.ศ. 2528)

เรื่่�องกำำหนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของภาชนะบรรจุุ

การใช้้ภาชนะบรรจุุและการห้้ามใช้้วััตถุุใดเป็็นภาชนะ

บรรจุุอาหาร

ฝุ่่�นตะกั่่�วที่่�พื้้�นบ้้าน 10 ไมโครกรััมต่่อตารางฟุุต

ฝุ่่�นตะกั่่�วที่่�ขอบหน้้าต่่าง 100 ไมโครกรััมต่่อตารางฟุุต

The united states environmental protection

agency: EPA proposed rules at 40 CFR part

745, 2018. (June 21, 2019)

การปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วในห่่วงโซ่่อาหาร

การปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วในเครื่่�องอุุปโภค เครื่่�องเล่่นสีี และอื่่�น ๆ

โรคจากตะกั่วหรือ 11

สารประกอบของตะกั่ว

ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ)

ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา

• พอลีีเอทธิิลีีน พอลีีโปรปิลีิีน

(Polyethylene,

polypropylene)

• พอลีีสไตรีีน (Polystyrene)

• พอลีีไวนิิลลิิดีีนคลอไรด์์

(Polyvinylidene chloride)

  1. ชนิิดลามิิเนต ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััส

กัับอาหารเป็็นพลาสติิกชนิิด

โพลีีเอทธิิลีีน เช่่น ภาชนะบรรจุุนม

หรืือเครื่่�องดื่่�ม ปริิมาณสููงสุุด

ที่่�กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน

20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

3. ชนิิดลามิิเนตพลาสติิกล้้วน

ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััสกัับอาหารเป็็น

พลาสติิกชนิิดพอลีีสไตรีีน

สำำหรัับบรรจุุนมหรืือผลิิตภััณฑ์์นม

และเครื่่�องดื่่�ม ปริิมาณสููงสุุดที่่�

กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน 20

มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

ภาชนะที่่�เป็็นภาชนะเซรามิิก

หรืือภาชนะโลหะเคลืือบ

• ภาชนะแบบแบน 7 มิิลลิิกรััม

ต่่อลิิตร

• ภาชนะแบบลึึกขนาดเล็็ก

5.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร

• ภาชนะแบบลึึกขนาดใหญ่่

2.5 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร

• ภาชนะบรรจุุอาหารสำำหรัับทารก

2.5 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร

• ภาชนะหุุงต้้ม 5.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร

ประกาศกระทรวงสาธารณสุุขฉบัับที่่�92

(พ.ศ. 2528) เรื่่�องกำหำนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของ

ภาชนะบรรจุุการใช้้ภาชนะบรรจุุ

และการห้้ามใช้วั้ัตถุุใดเป็็นภาชนะบรรจุุอาหาร

ภาชนะบรรจุุที่่�ทำำจาก

พลาสติิก

ชนิิดของพลาสติิก ปริิมาณสููงสุุดที่่�

กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน

100 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ดัังนี้้�

• พอลิิไวนิิลคลอไรด์์

• พอลิิเอทิิลีีน

• พอลิิพรอพิิลีีน

• พอลิิสไตรีีน

• พอลิิไวนิิลดีีนคลอไรด์์

• พอลิิเอทิิลีีนเทเรฟทาเลต

• พอลิิคาร์์บอเนต

ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข (ฉบัับที่่�295) พ.ศ. 2548

เรื่่�องกำหำนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของภาชนะที่่ทำ�ำ

จากพลาสติิก

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

12

ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ)

ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา

• ไนลอน (พีีเอ)

• พอลิิไวนิิลแอลกอฮอล์์

• พอลิิเมทิิลเมทาคริิเลต

• พอลิิเมทิิลเพนทีีน

• เมลามีีน

• ชนิิดพลาสติิกที่่�ใช้้บรรจุุนมหรืือ

ผลิิตภััณฑ์์นม ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััส

กัับอาหารเป็็นพลาสติิกชนิิด

พอลิิเอทิิลีีนเทเรฟทาเลต

ชนิิดพลาสติิกที่่�ใช้้บรรจุุนม

หรืือผลิิตภััณฑ์์นม

ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััสกัับอาหาร

เป็็นพลาสติิก

โลหะหนััก (คำำนวณเป็็นตะกั่่�ว)

ปริิมาณสููงสุุดที่่�กำหำ นดให้้มีีตะกั่่�ว

ได้้ไม่่เกิิน 20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

ดัังนี้้�

• พอลิิเอทิิลีีน หรืือเอทิิลีีน1

• แอลคีีนโคพอลิิเมอร์์ไรซด์์เรซิิน

• พอลิิพรอพิิลีีน

• พอลิิสไตรีีน

ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข (ฉบัับที่่�295) พ.ศ. 2548

เรื่่�องกำหำนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของภาชนะที่่ทำ�ำจาก

พลาสติิก

สีีเคลืือบเงาแอลคีีด ตะกั่่�ว ร้้อยละโดยน้ำ

ำ�

หนัักของ

สารที่่�ไม่่ระเหย ไม่่เกิิน 0.01

มาตรฐานผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม มอก. 327-2553

สีีตะกั่่�ว ไม่่เกิิน 100 ppm ประกาศคณะกรรมการว่่าด้้วยฉลากฉบัับที่่� 39

(พ.ศ. 2559) เรื่่�อง ให้้สีีที่่�มีีสารตะกั่่�วเป็็นส่่วนผสม

เป็็นสิินค้้าที่่�ควบคุุมฉลาก

สีีย้้อมสัังเคราะห์์

• สีีไดร็็อกต์์

• สีีรีีแอกทีีฟ

• สีีแวต

• สีีซััลเฟอร์์

• สีีแอชิิด

ไม่่เกิิน 100 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม • มอก. 739-2555

• มอก. 740-2555

• มอก. 760-2555

• มอก. 2344-2555

• มอก. 2532-2555

สารเคลืือบ วััสดุุขีีดเขีียน

พลาสติิก กระดาษ และ

กระดาษแข็็ง และสิ่่�งทอ

ไม่่เกิิน 90 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม มาตรฐานผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม มอก.685

เล่่ม 1 - 2562

ดิินปั้้�น ไม่่เกิิน 90 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

ฟิิงเกอร์์เพนต์์ ไม่่เกิิน 25 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม

ปริิมาณตะกั่่�วในสารละลายที่่�สกััดได้้จากของเล่่นและวััสดุุที่่�ใช้้ทำำของเล่่น

โรคจากตะกั่วหรือ 13

สารประกอบของตะกั่ว

ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ)

ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา

เครื่่�องสำำอาง 20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข เรื่่�องชื่่�อวััตถุุห้้ามใช้้เป็็น

ส่่วนผสมในการผลิิตเครื่่�องสํําอาง พ.ศ. 2559

9.1 ผู้้�ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููง (Elevated blood lead) ผู้้ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงเกิินเกณฑ์์เฝ้้าระวัังแต่่

ไม่่ถึึงเกณฑ์์การวิินิิจฉััย และไม่่มีีอาการผิิดปกติิ

9.2 ผู้้�ป่่วยสงสััย (Suspected case) ผู้้ป่่วยที่่�มีีประวััติิการรัับสััมผััส (Exposure) กลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับหรืือ

อาจได้้รัับมลพิิษ (ข้้อ 4) หรืือมีีผลการตรวจตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ

ำ�

อาหาร เป็็นต้้น เกิินค่่ามาตรฐานที่่�กำำหนด

โดยหน่่วยงานวิิชาการที่่�เกี่่�ยวข้้องทั้้�งในและต่่างประเทศ โดยผู้้ป่่วยอาจมีีหรืือไม่่มีีอาการแสดงก็็ได้้ ร่่วมกัับมีีผลตรวจทาง

ห้้องปฏิิบััติิการ (Venous Blood Lead) พบค่่าตะกั่่�วในเลืือดในระดัับที่่�อยู่่ในเกณฑ์์เฝ้้าระวััง (ค่่าอ้้างอิิง) ดัังนี้้�

• เด็็ก ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL

• หญิิงตั้้�งครรภ์์ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL

• ผู้้ใหญ่่ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 10 µg/dL

9.3 ผู้้�ป่่วยยืืนยััน (Confirmed case) หมายถึึงผู้้ป่่วยที่่�มีีประวัติิัการรัับสััมผััส(Exposure)กลุ่่มประชาชนที่่�ได้รั้ับ

หรืืออาจได้้รัับมลพิิษ (ข้้อ 4) หรืือมีีผลการตรวจตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ

ำ�

อาหาร เป็็นต้้น เกิินค่่ามาตรฐานที่่�กำำหนด

โดยหน่่วยงานวิิชาการที่่�เกี่่�ยวข้้องทั้้�งในและต่่างประเทศโดยผู้้ป่่วยอาจมีหรืื ี อไม่มี่ ีอาการแสดงก็็ได้ ร่้ ่วมกัับมีผีลตรวจทางห้้อง

ปฏิิบััติิการ (Venous blood lead) พบระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงถึึงเกณฑ์์วิินิิจฉััยโรคจากตะกั่่�ว ดัังนี้้�

  1. เด็็ก ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 25 µg/dL
  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 45 µg/dL
  1. ผู้้ใหญ่่ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 60 µg/dL
  1. ผู้้ที่่�อยู่่ในกลุ่่มที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงเกิินเกณฑ์์เฝ้้าระวัังแต่่ไม่่ถึึงเกณฑ์์การวิินิิจฉััย และมีีอาการหรืือ

อาการแสดงของโรคจากตะกั่่�วอย่่างชััดเจน

หลัักเกณฑ์์สำำหรัับผู้้�รัับผิิดชอบในสถานพยาบาล และพนัักงานเจ้้าหน้้าที่่�

10.1 เสีียชีีวิิตจากโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

10.2 ผู้้ป่่วยที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััยจากแพทย์์ด้้วยโรคจากตะกั่่�ว

10.3 ผู้้ป่่วยที่่�มีีประวัติิัการรัับสััมผััส(Exposure)ตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ร่่วมกัับมีีอาการหรืืออาการแสดง

สอดคล้้องกัับโรคจากตะกั่่�ว

ประเภทผู้้ป่่วย (Case classification)

หลัักเกณฑ์์การแจ้้ง และรายงานผู้้ป่่วยตามพระราชบััญญััติิควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ

และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 (Reporting criteria)

9.

10.

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

14

10.4 กลุ่่มเสี่่�ยงที่่�มีีประวััติิการรัับสััมผััส (Exposure) ตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ร่่วมกัับมีีผลตรวจทางห้้อง

ปฏิิบััติิการ (Venous blood lead) พบระดัับตะกั่่�วในเลืือด ดัังนี้้�

  1. เด็็ก ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL
  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL
  1. ผู้้ใหญ่่ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 10 µg/dL

10.5 เด็็กหรืือกลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับการตรวจคััดกรองและมีีผลตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ (Venous blood lead)

พบระดัับตะกั่่�วในเลืือด ดัังนี้้�

  1. เด็็ก ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL
  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL
  1. ผู้้ใหญ่่ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 10 µg/dL

หน่่วยปฏิิบััติิการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ทำำการ

สอบสวนโรค ตามเกณฑ์์ที่่�กำำหนดในตารางที่่� 6 ภายใน 3 วัันหลัังได้รั้ับแจ้้งเหตุุการณ์์ ทั้้�งนี้้� หากเข้้าเกณฑ์์การสอบสวนโรค

ของสำำนัักงานป้้องกัันควบคุุมโรค (สคร.) หรืือสถาบัันป้้องกัันควบคุุมโรคเขตเมืือง (สปคม.) และส่่วนกลาง ให้้ทีีมสอบสวน

ของ สคร. หรืือ สปคม. และส่่วนกลาง พิิจารณาร่่วมดำำเนิินการสอบสวนโรคด้้วย

11. เกณฑ์์การสอบสวนโรค (Epidemiological investigation)

ตารางที่่� 6 เกณฑ์์สอบสวนโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม (Epidemiological investigation)

เหตุุการณ์์ ทีีมสอบสวนสคร./

สปคม

ทีีมสอบสวนจัังหวััด ทีีมสอบสวนส่่วนกลาง

ประชาชนกลุ่่มเปราะบาง หรืือ

ประชาชนกลุ่่มรัับสััมผััสสููง เสีียชีีวิิตด้้วย

โรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

ตั้้�งแต่่1 ราย ตั้้�งแต่่1 ราย ตั้้�งแต่่1 ราย

ประชาชนกลุ่่มเปราะบาง หรืือประชาชน

กลุ่่มรัับสััมผััสสููงที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััย

จากแพทย์์ด้้วยโรคจากตะกั่่�ว

หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

ตั้้�งแต่่1 ราย ตั้้�งแต่่10 รายขึ้้�นไป

ในเหตุุการณ์์หรืือหมู่่บ้้าน

เดีียวกััน

ตั้้�งแต่่5 ราย

ในเหตุุการณ์หรืื ์อ

หมู่่บ้้านเดีียวกััน

ประชาชนกลุ่่มเปราะบาง หรืือ

ประชาชนกลุ่่มรัับสััมผััสสููงที่่�มีีประวััติิ

การรัับสััมผััส (Exposure) ตะกั่่�วหรืือ

สารประกอบของตะกั่่�ว ร่่วมกัับ มีีอาการ

หรืืออาการแสดงสอดคล้้องกัับโรค

จากตะกั่่�ว หรืือ มีีผลตรวจทาง

ห้้องปฏิิบััติิการ (Venous Blood Lead)

พบค่่าตะกั่่�วเกิินค่่าอ้้างอิิงตามเกณฑ์์

เฝ้้าระวััง

  1. เด็็ก มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 5 µg/dL

ตั้้�งแต่่1 ราย

  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์

มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ

5 µg/dL ตั้้�งแต่่1 ราย

  1. ผู้้ใหญ่่มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 10 µg/dL

ตั้้�งแต่่3 รายขึ้้�นไป

ในเหตุุการณ์์

หรืือหมู่่บ้้านเดีียวกััน

  1. เด็็ก มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 5 µg/dL

ตั้้�งแต่่3 รายขึ้้�นไปใน

เหตุุการณ์หรืื ์อหมู่่บ้้าน

เดีียวกััน

  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์มากกว่่า

หรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL

ตั้้�งแต่่2 รายขึ้้�นไปใน

เหตุุการณ์หรืื ์อหมู่่บ้้าน

เดีียวกััน

  1. ผู้้ใหญ่่มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 10 µg/dL

ตั้้�งแต่่5 รายขึ้้�นไปใน

เหตุุการณ์หรืื ์อหมู่่บ้้าน

เดีียวกััน

  1. เด็็ก มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 5 µg/dL

ตั้้�งแต่่2 รายขึ้้�นไป

ในเหตุุการณ์หรืื ์อ

หมู่่บ้้านเดีียวกััน

  1. หญิิงตั้้�งครรภ์์

มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 5 µg/dL

ตั้้�งแต่่1 ราย

  1. ผู้้ใหญ่่มากกว่่าหรืือ

เท่่ากัับ 10 µg/dL

ตั้้�งแต่่5 รายขึ้้�นไป

ในเหตุุการณ์หรืื ์อ

หมู่่บ้้านเดีียวกััน

โรคจากตะกั่วหรือ 15

สารประกอบของตะกั่ว

การดำำเนิินการสอบสวนโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วโดยหน่่วยปฏิิบัติิัการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ

และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ให้้ดำำเนิินการตามข้้อที่่� 12.1 - 12.2 ดัังนี้้�

12.1 การสอบสวนผู้้�ป่่วยเฉพาะราย (Case investigation)

กรณีีสถานพยาบาลพบผู้้เสีียชีีวิิต หรืือพบผู้้ป่่วยโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วให้้แพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์

หรืือพยาบาลอาชีีวอนามััย ร่่วมกัับแพทย์์ผู้้ทำำการรัักษาในสถานพยาบาลและหน่่วยปฏิิบัติิัการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ

และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ร่่วมกัันสอบสวนโรคทัันทีีซึ่่�งมีวัีัตถุุประสงค์์การสอบสวนโรคเพื่่�อยืืนยััน

การวิินิิจฉััยโรค โดยให้้ดำำเนิินการ ดัังนี้้�

  1. รวบรวมข้้อมููลจากสถานพยาบาล ได้้แก่่

• ประวััติิการรัักษาของผู้้ป่่วย

• ผลการตรวจทางห้้องปฏิิบัติิัการ เช่่น ระดัับตะกั่่�วในเลืือด

  1. ซัักประวััติิการรัับสััมผััสสารตะกั่่�วของผู้้ป่่วยเพิ่่�มเติิม

กรณีีเด็็ก สอบถามการศึึกษาของเด็็ก ระยะเวลาการเรีียนในโรงเรีียนของเด็็กรวมถึึงพฤติิกรรมปััจจุุบััน

ระยะเวลาที่่�เด็็กอาศััยอยู่่ในบ้้านปััจจุบัุัน โรคประจำำตััว ยา/สมุุนไพรที่่�รัับประทานเป็็นประจำำ รวมทั้้�งพฤติิกรรมการอาบน้ำ

ำ�

การดื่่�มนม สถานที่่�ไปเล่่นเป็็นบริิเวณที่่ทำ�ำงานหรืือเป็็นแหล่่งที่่มี�ีสารตะกั่่�วหรืือไม่่กรณีีไปแหล่่งที่่มี�ีสารตะกั่่�วเด็็กไปบ่่อยแค่่ใหน

และในระยะเวลาประมาณกี่่�ชั่่�วโมง รวมทั้้�งผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง ตามแบบซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ

การสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ

ำ�

กว่่า 15 ปีี(เอกสารแนบที่่� 1 แบบ PbC01)

กรณีีหญิิงตั้้�งครรภ์์/ผู้้�ใหญ่่ สอบถามข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น โรคประจำำตััว ยา/สมุุนไพรที่่�รัับประทานเป็็นประจำำ

ประวััติิการทำำงาน เช่่น ตำำแหน่่งงาน ลัักษณะการทำำงาน ระยะเวลาการทำำงาน ที่่�สััมผััสฝุ่่�นหรืือฟููมตะกั่่�วหรืือไม่่ ทั้้�งในงาน

ปััจจุุบัันและอดีีต รวมทั้้�งประวััติิการประกอบอาชีีพเสริิม หรืืองานอดิิเรกอื่่�น ๆ ที่่�มีีโอกาสรัับสััมผััสตะกั่่�ว รวมทั้้�งระยะเวลา

การอาศััยอยู่่ในพื้้�นที่่�ปััจจุุบััน ข้้อมููลสุุขภาวะและพฤติิกรรมสุุขภาพ และผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง กรณีีหญิิงตั้้�งครรภ์์

ให้้สอบถามประวััติิการเคยตั้้�งครรภ์์อายุุครรภ์์การฝากครรภ์์การแท้้ง และจำำนวนบุุตรที่่�มีีน้ำ

ำ�

หนัักต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์ตามแบบ

ซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วในผู้้ใหญ่่และหญิิงตั้้�งครรภ์์(เอกสารแนบที่่� 4 แบบ PbC04)

  1. วิิเคราะห์์และจััดทำำรายงานสรุุปผลการสอบสวน

• กรณีีที่่�ผลการสอบสวนพบว่่าไม่่ใช่่โรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ให้้สิ้้�นสุุดการสอบสวนโรค

และรัักษาผู้้ป่่วยตามแนวทางของโรคนั้้�น ๆ ทั้้�งนี้้�ให้้จััดทำำรายงานผลการสอบสวนเสนอต่่อสำนัำ ักงานสาธารณสุุขจัังหวััด หรืือ

สำำนัักอนามััยกรุุงเทพมหานคร

• กรณีีที่่�ผลการสอบสวนพบว่่าเป็็นผู้้ป่่วยสงสััย หรืือยืืนยัันโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

ให้้หน่่วยปฏิิบััติิการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ดำำเนิินการ

สอบสวนการระบาด (epidemiological investigation) เพิ่่�มเติิม เพื่่�อค้้นหาผู้้ป่่วยเพิ่่�มเติิม

หมายเหตุ: ุกรณีีสถานพยาบาลไม่มี่ ีแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์ หรืื ์ อพยาบาลอาชีีวอนามััยให้้ดำำเนิินการประสาน หน่่วยปฏิิบัติิัการ

ควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ดำำเนิินการสอบสวน

ผู้้ป่่วยเฉพาะราย ร่่วมกัับแพทย์์ผู้้ทำำการรัักษาในสถานพยาบาล

12. แนวทางการสอบสวนโรค

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

16

12.2 การสอบสวนการระบาด (Epidemiological investigation)

ขั้้�นที่่� 1 ระยะเตรีียมการ

1.1 รวบรวมข้้อมููลจากการสอบสวนผู้้�ป่่วยเฉพาะราย (Case investigation) เพื่่�อตรวจสอบเหตุุการณ์์

(Verify incident) และยืืนยัันการวิินิิจฉััยโรค (Verify the diagnosis)

1.2 กำำหนดวััตถุุประสงค์์และนิิยามผู้้�ป่่วยเชิิงรุุก (Active case finding)

  1. วััตถุุประสงค์์ของการออกสอบสวนโรคเพื่่�อค้้นหาผู้้ป่่วยเชิิงรุุก(Activecasefinding) เพิ่่�มเติิมในชุุมชน

หรืือแหล่่งมลพิิษ หรืือในพื้้�นที่่�เพิ่่�มเติิม และประเมิินความเสี่่�ยงรายบุุคคล

  1. ตั้้�งนิิยามผู้้ป่่วยเพื่่�อเป็็นการสร้้างความเข้้าใจที่่�ตรงกัันของทีีมสอบสวนโรคในการศึึกษาครั้้�งนี้้�และ

เพื่่�อการค้้นหาผู้้ป่่วยเชิิงรุุกที่่�อาจจะพบในสถานประกอบกิิจการ หรืือในพื้้�นที่่�ชุุมชนเพิ่่�มเติิม

1.3 เตรีียมเอกสารที่่�เกี่่�ยวข้้องในการสอบสวนโรค ได้้แก่่ แบบสอบสวนโรค แนวทางการสอบสวนโรค

แบบบัันทึึกข้้อมููลต่่างๆและแบบฟอร์์มเกี่่�ยวกัับการบริิหารจััดการเช่่น เอกสารการเงิิน ยานพาหนะเป็็นต้้น

1.4 เตรีียมเครื่่�องมืือวััสดุุอุุปกรณ์์อุุปกรณ์์เก็็บตััวอย่่างฝุ่่�นในพื้้�นผิิวLead insurfaceairborne wipesamples

(NIOSH 9100) หรืือการเก็็บตััวอย่่างด้้วยเครื่่�อง X-ray fluorescence spectrometer แบบพกพาอ่่าน

ค่่าแบบ Real time และหากมีีความจำำเป็็นต้้องเก็็บสิ่่�งส่่งตรวจ (Specimen) ทางชีีวภาพร่่วมด้้วย

ซึ่่�งการตรวจสารตะกั่่�วใน Whole blood ต้้องทราบปริิมาณและภาชนะที่่�ใช้้เก็็บ (Collection medium)

คืือ Whole blood 3 - 5 ml ที่่�เก็็บในหลอดเลืือด ใช้้สารกัันเลืือดแข็็งตััวชนิิด EDTA, Sodium heparin

และ Lithium Heparin เป็็นต้้น

1.5 การเตรีียมอุุปกรณ์์คุ้้�มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคล (Personal protective equipment: PPE)

เพื่่�อป้้องกัันตนเองขณะปฏิิบััติิงาน เช่่น ป้้องกัันการรัับสััมผััสสิ่่�งคุุกคามทางการหายใจ ก็็ควรจััดเตรีียม

หน้้ากากป้้องกัันฝุ่่�นหรืืออนุุภาค การป้้องกัันวััสดุุ/วััตถุุกระเด็็นเข้้าตาก็็ควรจััดเตรีียมแว่่นตาหรืืออุุปกรณ์์

ปกป้้องดวงตา ถุุงมืือปกป้้องการสััมผััสในการเก็็บหรืือสััมผััสกัับตััวอย่่างชีีวภาพ เป็็นต้้น

1.6 รวบรวมข้อ้มููลที่่�เกี่่�ยวข้้อง เช่่น

  1. รวบรวมผลการประเมิินความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ (ถ้้ามีี)
  1. ทบทวนหรืือประเมิินความเสี่่�ยงซ้ำ

ำ�

ทัันทีี หากมีีข้้อร้้องเรีียนจากชุุมชน/พบผู้้ป่่วยหรืือสงสััยว่่าป่่วยด้้วย

โรคจากสิ่่�งแวดล้้อมในชุุมชน

  1. ข้้อมููลทั่่�วไปของสถานที่่� หรืือบริิเวณที่่�เกิิดเหตุุการณ์์เช่่น จำำ นวนประชาชนกลุ่่มเสี่่�ยง โรงพยาบาลที่่�

รัับผิิดชอบ การประกอบอาชีีพ แหล่่งน้ำ

ำ�ใช้้

  1. ข้้อมููลสถิิติิการป่่วยที่่�เกี่่�ยวกัับการสััมผััสสารตะกั่่�ว เช่่น ICD-10 จากโรงพยาบาล ที่่�พบผู้้ป่่วยรายแรก

(T56.0 ร่่วมกัับ Z58 หรืือ Y96, Y97) เพื่่�อเป็็นข้้อมููลในการวิิเคราะห์์สถานการณ์์การระบาดในพื้้�นที่่�

ตััวอย่่างการเขีียนนิิยามผู้้�ป่่วย: เด็็ก ที่่�อาศััยอยู่่ในชุุมชน ก อำำเภอ ข จัังหวััด ง ห่่างจากบริิษััท A ที่่�ผลิิต

และประกอบแบตเตอรี่่่� ในรััศมีี5 กิิโลเมตร ตั้้�งแต่่วัันที่่� 1 มกราคม 2564 ถึึงวัันที่่� 1 มีีนาคม 2564 และ

ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 25 µg/dL อาจมีีหรืือไม่่มีีอาการหรืืออาการแสดงก็็ได้้(อ้้างอิิง

เกณฑ์์ข้้อ 8)

โรคจากตะกั่วหรือ 17

สารประกอบของตะกั่ว

ขั้้�นที่่� 1 ระยะเตรีียมการ (ต่่อ)

  1. ข้้อมููลพื้้�นฐานเกี่่�ยวกัับแหล่่งที่่�ก่่อให้้เกิิดการสััมผััสสารตะกั่่�วในระดัับจัังหวััด/อำำเภอ เช่่น ข้้อมููลด้้าน

อาชีีวอนามััยและสิ่่�งแวดล้้อม (Occupational & environmental health profile) และสอบถาม

ผู้้ที่่�อยู่่ในพื้้�นที่่�

  1. ข้้อมููลผลการตรวจวััดการปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ

ำ�

อากาศ ห่่วงโซ่่อาหารจากหน่่วยงาน

ที่่�เกี่่�ยวข้้อง เช่่น สำนัำ ักงานทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด อุุตสาหกรรมจัังหวััด ศููนย์์อนามััย

และสำนัำ ักงานสิ่่�งแวดล้้อมภาคที่่�รัับผิิดชอบ เป็็นต้้น

  1. ข้้อมููลของแหล่่งที่่�สงสััยว่่าเป็็นต้้นกำำเนิิดของมลพิิษ ได้้แก่่ ผลการตรวจวััดสภาพแวดล้้อมในการทำำงาน

ผลการตรวจสุุขภาพตามปััจจััยเสี่่�ยง ผลการตรวจสุุขภาพที่่�ผ่่านมา หรืือประวััติิการรัักษา โรคประจำำตััว

ต่่างๆและการดำำเนิินการ หรืือมาตรการใดๆเพื่่�อเฝ้้าระวััง ป้้องกััน หรืือควบคุุม ไม่่ให้้เกิิดการเจ็็บป่่วย

ด้้วยโรคจากตะกั่่�วที่่�ผ่่านมา เอกสารข้้อมููลความปลอดภััยสารเคมีี(Safety Data Sheet, SDS)

  1. ข้้อมููลอื่่�น ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง

ขั้้�นที่่� 2 ระยะดำำ เนิินการสอบสวนโรค

2.1 ดำำเนิินการสอบสวนโรคและรวบรวมข้้อมููล

2.1.1 รวบรวมข้้อมููลและประเมิินปััจจััยด้้านสิ่่�งแวดล้้อม

  1. เดิินสำำรวจสถานที่่�พบผู้้ป่่วย (walk through survey) เช่่น บ้้านพััก โรงเรีียน ฯลฯ และแผนที่่�

ความเสี่่�ยงข้้อมููลสภาพสิ่่�งแวดล้้อม โดยใช้้แบบสำำรวจข้้อมููลแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษสารตะกั่่�วใน

พื้้�นที่่� (เอกสารแนบที่่� 6 แบบ PbC02)

  1. ตรวจสภาพแวดล้้อม เช่่น การเก็็บตััวอย่่างด้้วยวิิธีีLEAD in Surface wipe samples (NIOSH
  1. หรืือการเก็็บตััวอย่่างด้้วยเครื่่�อง X-ray fluorescence spectrometer แบบพกพา

อ่่านค่่าแบบ Real time หรืือการเก็็บตััวอย่่างฝุ่่�น/ฟููมตะกั่่�ว โดยใช้้Personal pump อ้้างอิิง

ตามวิิธีีการของ NIOSH หรืือ OSHA ซึ่่�งสามารถสืืบค้้นและดาวน์์โหลดได้้ที่่�เว็็บไซต์์ของ

กรมควบคุุมโรคสหรััฐอเมริิกาhttps://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0368.html ฯลฯ

2.1.2 รวบรวมข้้อมููลและประเมิินปััจจััยด้้านสุุขภาพ

  1. การสอบถามและสััมภาษณ์์

กรณีีเด็็ก ทำำการสอบถาม สััมภาษณ์์ผู้้ปกครองหรืือผู้้ดููแล ถึึงอาการและอาการแสดงของเด็็ก

ในรอบ 3 เดืือนที่่�ผ่่านมา เช่่น ประวััติิการเจ็็บป่่วย การทานยา/สมุุนไพร ระยะเวลาที่่�อาศััยอยู่่ในที่่�อยู่่ปััจจุุบััน

ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�วในเด็็ก เช่่น อาชีีพผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล หรืือคนที่่�ที่่�อยู่่อาศััยบ้้านเดีียวกัับเด็็ก

ที่่�พัักอาศััย/โรงเรีียน พฤติิกรรมเสี่่�ยงของผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล หรืือผู้้ที่่�อาศััยบ้้านเดีียวกััน พฤติิกรรมเด็็ก แหล่่งมลพิิษ

สิ่่�งแวดล้้อมในพื้้�นที่่ที่่� �คาดว่่าจะมีีตะกั่่�วปนเปื้้�อน และพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วฯลฯ(ตามเอกสาร

แนบที่่� 2 แบบสอบสวน Pb)

สำหรัำ ับกรณีีแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษอื่่�น ๆ ที่่�นอกเหนืือจากข้้อที่่�3 ที่่มี�ีการใช้้สารตะกั่่�วในกระบวนการผลิิต

หรืือกลุ่่มอาชีีพที่่�นำำตะกั่่�วมาทำำงานที่่�บ้้าน เช่่น ชุุมชนที่่�ทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา/เซรามิิก กลุ่่มมาดอวนที่่�ใช้้ตะกั่่�วใน

การร้้อยแห อวน กลุ่่มทำำเบ็็ดตกปลา กลุ่่มคััดแยกขยะในชุุมชน ฯลฯ ให้้ทำำการประเมิินความเสี่่�ยงการสััมผััส

สารตะกั่่�วในเด็็กเล็็ก(ตามเอกสารแนบที่่�3แบบ pbC03) หากพบว่่า เด็็กมีีความเสี่่�ยงปานกลาง หรืือสููง ให้้ทำำการ

ซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�ว (ตามเอกสารแนบที่่� 1 แบบ PbC01) เพิ่่�มเติิม

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

18

ขั้้�นที่่� 2 ระยะดำำ เนิินการสอบสวนโรค (ต่่อ)

กรณีผู้้ี�ใหญ่่/ หญิิงตั้้�งครรภ์์สอบถามข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น อาการ ประวัติิัการเจ็็บป่่วยโรคประจำตัำ ัว

ยา/สมุุนไพร ประวััติิการทำำงาน และประวััติิการสััมผััสสิ่่�งคุุกคามสุุขภาพหรืือปััจจััยเสี่่�ยงอย่่างละเอีียด พฤติิกรรม

สุุขอนามััยส่่วนบุุคคล และสััมภาษณ์์ผู้้ที่่�เกี่่�ยวข้้อง เช่่น เพื่่�อนร่่วมงาน หััวหน้้างาน เจ้้าหน้้าที่่�ฝ่่ายบุุคคล เจ้้าหน้้าที่่�

ความปลอดภััยในการทำำงาน แพทย์หรืื ์ อพยาบาลประจำำสถานประกอบกิิจการ บุุคคลในครอบครััวหรืือบุุคคลใกล้ชิิ้ด

กรณีีหญิิงตั้้�งครรภ์์ ให้้สอบถามประวััติิการเคยตั้้�งครรภ์์อายุุครรภ์์การฝากครรภ์์การแท้้ง และจำำนวนบุุตรที่่�มีี

น้ำหนั

ำ� ักต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์ฯลฯตามแบบสอบสวนการสััมผััสสารตะกั่่�วของผู้้ใหญ่่/หญิิงตั้้�งครรภ์์ในบ้้านพัักอาศััยและชุุมชน

(ตามเอกสารแนบที่่� 5 แบบสอบสวน Pb-1)

  1. การค้้นหาผู้้ป่่วยเพิ่่�มเติิม โดยกระบวนการค้้นหาทำำ ได้้2 วิิธีี คืือ

• การค้้นหาในโรงพยาบาล ซึ่่�งการค้้นหาผู้้ป่่วยเพิ่่�มเติิมในโรงพยาบาลสามารถกระทำำ ได้้

โดยค้้นหารหััสICD-10 ที่่�เกี่่�ยวข้้อง (T56.0 ร่่วมกัับ Z58 หรืือY96,Y97)ซึ่่�งอาจค้้นหาผู้้ป่่วย

เพิ่่�มเติิมในช่่วงระยะเวลา 3 หรืือ 5 ปีีที่่�ผ่่านมา เพื่่�อวิิเคราะห์์สถานการณ์์ว่่าขนาดของ

ปััญหามีีมากน้้อยเพีียงใด

• การค้้นหาภายในสถานประกอบกิิจการ หรืือชุุมชน สามารถกระทำำได้้โดยสำำรวจผู้้ที่่�ประกอบอาชีีพ

หรืือทำำ งานในสถานที่่�นั้้�น ๆ โดยใช้้นิิยามประเภทผู้้ป่่วย (case classification)

  1. ตรวจสุุขภาพและการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ (กรณีีที่่�สามารถทำำ ได้้และมีีความจำำเป็็น)

สามารถดำำเนิินการประสานให้้กลุ่่มเสี่่�ยงจากการค้้นหาผู้้ป่่วยเชิิงรุุกเข้้ารัับการตรวจระดัับ

ตะกั่่�วในเลืือดในสถานพยาบาลตามสิิทธิิการรัักษาพยาบาล

  1. ผลการตรวจระดัับตะกั่่�วในเลืือด จากการค้้นหาผู้้ป่่วยเชิิงรุุกเพิ่่�มเติิม ควรผ่่านการแปลผล

โดยแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์กรณีีในจัังหวััดไม่่มีีแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์พิิจารณาประสานส่่งผล

ระดัับตะกั่่�วในเลืือดพร้้อมประวััติิการทำำงานที่่�มีีผลผิิดปกติิ ให้้สถานพยาบาลซึ่่�งมีี

แพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์ในเขตสุุขภาพ หรืือประสานกองโรคจากการประกอบอาชีีพและสิ่่�งแวดล้้อม

2.2 วิิเคราะห์์และสรุุปผล ดำำเนิินการรวบรวมข้้อมููลตามข้้อที่่� 12.1 นำำมาวิิเคราะห์์และจััดทำำรายงานสรุุปผล

การสอบสวน

2.3 การดำำเนิินการเมื่่�อพบความเสี่่�ยงหรืือความผิิดปกติิ ที่่�อาจก่่อให้้เกิิดการเจ็็บป่่วยด้้วยโรคจากตะกั่่�ว

ให้้ดำำเนิินการ ดัังนี้้�

2.3.1 แจ้้งสถานประกอบกิิจการ หรืือเจ้้าของสถานที่่�นั้้�น ๆ ดำำเนิินการปรัับปรุุง

2.3.2 หากจำำเป็็น ให้้พนัักงานเจ้้าหน้้าที่่�ออกคำสั่่ ำ �งตามมาตรา33ให้้นายจ้้าง หรืือเจ้้าของสถานที่่นำ�ำ ประชาชน

ที่่�ได้้รัับผลกระทบ เข้้ารัับการตรวจวิินิิจฉััยโรค รัักษาพยาบาล หรืือฟื้้�นฟููสมรรถภาพหากไม่่ปฏิิบััติิ

ตามให้้ออกคำำสั่่�งตามมาตรา 34 ต่่อไป

ขั้้�นที่่� 3 ระยะหลัังการสอบสวนโรค

3.1 ติิดตามผลการตรวจระดัับตะกั่่�วในเลืือด กรณีีที่่�มีีการส่่งผลการตรวจระดัับตะกั่่�วในเลืือดและประวััติิ

การทำำงาน ให้้สถานพยาบาล ซึ่่�งมีีแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์แปลผลและวิินิิจฉััยให้้

3.2 ติิดตามมาตรการ การป้้องกัันควบคุุมโรคและให้้ข้้อเสนอแนะเพิ่่�มเติิม

3.3 จััดทำำรายงานสอบสวนโรค

โรคจากตะกั่วหรือ 19

สารประกอบของตะกั่ว

การจััดทำำมาตรการควบคุุมโรค หรืือการกำำหนดแนวทางหรืือวิิธีีการในการควบคุุม โดยพิิจารณาผลการประเมิิน

ความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ร่่วมกัับข้้อมููลอื่่�น ๆ เช่่น ข้้อมููลจากการเดิินสำำรวจข้้อมููลการซัักประวััติิ

พฤติิกรรมเสี่่�ยง เป็็นต้้น โดยอาศััยหลัักการพื้้�นฐานในการควบคุุมอัันตรายตามลำำดัับชั้้�น การควบคุุม (Hierarchyofcontrol)

ทั้้�งนี้้� ต้้องพิิจารณาถึึงความเป็็นไปได้้ในการดำำเนิินงานจริิง และประสิิทธิิภาพของการควบคุุมความเสี่่�ยงเป็็นสำำคััญ

สำำหรัับรายละเอีียดลำดัำ ับชั้้�นการควบคุุมอัันตราย มีีดัังนี้้�

13.1 การควบคุุมทางวิิศวกรรม (Engineering controls)

แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษจะต้้องมีีการออกแบบทางวิิศวกรรมในกระบวนการผลิิตให้้เหมาะสมและมีีประสิิทธิิภาพ

ซึ่่�งการออกแบบทางวิิศวกรรมจะต้้องควบคุุมที่่�กระบวนการ (Process control) การปกคลุุมหรืือแยกกระบวนการที่่�มีี

ความเสี่่�ยงต่่อการฟุ้้งกระจายของสารเคมีี(Enclosure and/or isolation of emission source) รวมทั้้�งการใช้้ระบบ

ระบายอากาศเฉพาะที่่� (Local exhaust ventilation) สำหรัำ ับงานที่่�ก่่อให้้เกิิดฟููมหรืือฝุ่่�นตะกั่่�ว เช่่น งานขััด ทุุบ ตี หรืื ีอ

การใช้้ความร้้อนในการหลอมตะกั่่�ว รวมทั้้�งการจััดที่่�นั่่�งหรืือจุุดทำำ งานไม่่ให้้อยู่่ใต้้ลมที่่�พััดผ่่าน ทั้้�งนี้้�แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ

จะต้้องมีีการออกแบบหรืือเลืือกใช้้ระบบบำำบััดอากาศจากปล่่องระบายอากาศ หรืือระบบบำำบััดน้ำ

ำ�

เสีียที่่�มีีสารตะกั่่�วใน

กระบวนการผลิิตให้้มีีความเหมาะสมกัับลัักษณะของมลพิิษสารตะกั่่�วที่่�ปล่่อยออกสู่่สิ่่�งแวดล้้อม

13.2 การควบคุุมด้้านบริิหารจัดัการ (Administrative controls)

13. มาตรการป้้องกัันควบคุุมโรค

ALARMS

SYSTEMS

การควบคุุมด้้วยวิิธีีนี้้�ให้้พิิจารณาดำำเนิินการ เมื่่�อการ

ควบคุุมวิิธีีอื่่�นยัังไม่่สามารถดำำเนิินการได้ หรืื ้อเป็็นมาตรการเพิ่่�มเติิม

จากมาตรการอื่่�น ๆ โดยเฉพาะกัับสารเคมีีที่่�เป็็นสารก่่อมะเร็็ง

มาตรการนี้้�ต้้องเป็็นมาตรการเสริิมเท่่านั้้�น เนื่่�องจากสารอัันตราย

ยัังคงมีีอยู่่ โดยการควบคุุมนี้้�สามารถดำำเนิินการได้ทั้้้ �งกรณีีภาวะฉุุกเฉิิน

และภาวะปกติิ ตััวอย่่างการควบคุุมด้้วยการบริิหารจััดการ

  1. มีีแผนและการซ้้อมแผนกรณีีเกิิดเหตุุการณ์์สารเคมีี

รั่่�วไหล

  1. มีีAlarms systems เพื่่�อแจ้้งเตืือนต่่างๆเมื่่�อมีีเหตุุ

ฉุุกเฉิิน

  1. มีีการเฝ้้าระวัังสารตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อมและเฝ้้าระวััง

สุุขภาพลููกจ้้าง/ประชาชนที่่�อาศััยในพื้้�นที่่�ใกล้้เคีียงแหล่่งมลพิิษ

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

20

  1. การจััดสวััสดิิการต่่าง ๆ และการส่่งเสริิมสุุขลัักษณะส่่วนบุุคคล เช่่น การล้้างมืือ ทำำความสะอาดร่่างกาย

เปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าก่่อนกลัับที่่�พััก

  1. การฝึึกอบรม ให้้ความรู้ใน้หััวข้้อต่่าง ๆ กัับประชาชน เช่่น

• การสอนให้้เด็็กล้้างมืือ ด้้วยน้ำ

ำ�

สบู่่ทุุกครั้้�ง หลัังจากทำำกิิจกรรม หรืือก่่อนและหลัังรัับประทานอาหาร

• การเลืือกใช้้ภาชนะใส่่อาหารที่่�เป็็นแก้้วใส หรืือสแตนเลสไม่่เคลืือบสีี

• หลีีกเลี่่�ยงการทานอาหาร ยาสมุุนไพร (ยากวาดลิ้้�น) ลููกอม ที่่�ไม่่มีีอย.

• การส่่งเสริิมให้้เด็็กทานอาหารที่่�มีีธาตุุเหล็็กและแคลเซีียมสููง ไขมัันต่ำ

ำ�

• หากเด็็กตััวซีีดมาก ชััก ซึึม ปวดท้้อง มีีพััฒนาการช้้า ควรรีีบปรึึกษาแพทย์์

• หลีีกเลี่่�ยงไม่่ให้้เด็็กเล่่นเครื่่�องเล่่นสนามที่่�มีีสีีหลุุดร่่อน

• การทำำความสะอาดของใช้้ของเล่่น ไม่่ใช้้งานถ้้ามีสีีหลุุดลอก และระวัังเด็็กหยิิบสิ่่�งของเข้้าปาก

• การรัักษาความสะอาดของห้้องเรีียน พื้้�น โต๊๊ะ ตู้้ ด้้วยการใช้้ผ้้าชุุบน้ำ

ำ�

เช็็ดถูู แทนการกวาด เพื่่�อป้้องกััน

การฟุ้้งกระจายของฝุ่่�น

• การเลืือกใช้้วััสดุ อุุปกรณ์์และของเล่่นเด็็กควรเลืือกที่่�ได้้รัับการรัับรองมาตรฐาน

• เครื่่�องเล่่นสนามที่่�มีีอยู่่แล้้ว ต้้องบำรุำุงรัักษา

• การเลืือกให้้สีีทาอาคาร ทาของเล่่นสนามที่่�ไม่่มีีสารตะกั่่�ว (Lead free)

• ห้้ามทาสีีใหม่่ทัับสีีเก่่า หากยัังไม่่ขููดลอกสีีเก่่าออก และการขููดลอกสีีปนเปื้้�อนให้้ปฏิิบััติิตามแนวทาง

ของวิิศวกรรมสถานแห่่งประเทศไทย ในพระบรมราชููปถััมภ์์

  1. การสื่่�อสารความเสี่่�ยง เพื่่�อให้้ข้้อมููลแก่่ลููกจ้้าง/ประชาชน ได้้ทราบถึึงโอกาสของผลกระทบที่่�จะเกิิดขึ้้�น

โดยเฉพาะในภาวะฉุุกเฉิิน ต้้องมีีการแจ้้งข้้อมููลเหตุุการณ์์และการควบคุุมเหตุุการณ์์ที่่�เกิิดขึ้้�น ข้้อมููลมลพิิษและผลกระทบ

ต่่อสุุขภาพ รวมถึึงมาตรการในการป้้องกัันอัันตรายต่่อสุุขภาพและการปฏิิบัติิตััวของประชาชน

13.3 การใช้้อุุปกรณ์์คุ้้�มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคล (Personal protective equipment: PPE)

เป็็นมาตรการเสริิมเท่่านั้้�น เนื่่�องจากเป็็นการควบคุุมความเสี่่�ยงที่่�มีีประสิิทธิิภาพต่ำ

ำ�

สุุด ควรดำำเนิินการร่่วมกัับ

มาตรการอื่่�น ๆ หากแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษมีีการปลดปล่่อยสารตะกั่่�วออกมาในรููปฝุ่่�น ฟููม หรืือออกไซด์์ตะกั่่�ว สู่่สิ่่�งแวดล้้อม

ในปริิมาณที่่�มาก ไม่่สามารถกำำจััดหรืือควบคุุมอัันตรายได้้อย่่างเพีียงพอ ควรมีีการจััดอุุปกรณ์์ปกป้้องทางเดิินหายใจ

ให้้ประชาชน สำำหรัับหน้้ากากป้้องกัันการปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วเข้้าสู่่ทางเดิินหายใจ ที่่� NIOSH แนะนำำ ควรเป็็นหน้้ากาก

ชนิิดกรองอากาศที่่�มีีแผ่่นกรอง N100, R100, or P100 ทั้้�งนี้้�ประสิิทธิิผลการใช้้อุุปกรณ์์คุ้้มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคล

ขึ้้�นอยู่่กัับผู้้สวมใส่่เป็็นสำคัำ ัญ

ทั้้�งนี้้�สามารถศึึกษามาตรการเพิ่่�มเติิมจากแนวทางการเฝ้้าระวััง ป้้องกััน ควบคุุมโรคพิิษตะกั่่�วในกลุ่่มวััยแรงงาน

เรื่่�อง “มาตรการควบคุุมป้้องกัันโรคพิิษตะกั่่�ว ปีี2563” กองโรคจากการประกอบอาชีีพและสิ่่�งแวดล้้อมกรมควบคุุมโรค

หน้้า 107 - 110

โรคจากตะกั่วหรือ 21

สารประกอบของตะกั่ว

ข้้อมููลหน่่วยบริิการสาธารณสุุข

โรงพยาบาล ................................................................................. อำำเภอ ........................................... จัังหวััด ..........................................

ขนาดของโรงพยาบาล  รพศ. (A)  รพท. (S)  รพท. ขนาดเล็็ก (M1)

 รพช. แม่่ข่่าย (M2)  รพช. ขนาดใหญ่่ (F1)  รพช. ขนาดกลาง (F2)  รพช. ขนาดเล็็ก (F3)

1. การศึึกษาของเด็็ก  0 ยัังไม่่ได้้เข้้าเรีียน

 1 เข้้าเรีียน ระดัับ  1 ก่่อนอนุุบาล  2 อนุุบาล …....……..  3 ประถม ................

เด็็กเรีียนอยู่่ในโรงเรีียนปััจจุุบัันเป็็นระยะเวลา ..............................................ปีี........................................................เดืือน

2. เด็็กอาศััยอยู่่ในที่่�อยู่่ปััจจุบัุันมาประมาณ ..................................................... ปีี........................................................เดืือน

3. เด็็กมีีโรคประจำตัำ ัวหรืือไม่่

 0 ไม่มี่ ี  1 มีีระบุุ……………………….................……………..……………………

4. เด็็กรัับประทานยาประจำ ำ

 0 ไม่่ได้รั้ับประทาน  1 รัับประทาน ระบุุ……………...................……………………………

5. เด็็กอาบน้ำวั

ำ� ันละกี่่�ครั้้�ง …………………………................................................................................................................................…… ครั้้�ง

6. เด็็กดื่่�มนมหรืือไม่่

 0 ไม่ดื่่ ่�ม  1 ดื่่�ม ระบุุ……………..................................................................

 1 นมแม่่อย่่างเดีียว  2 นมกระป๋๋อง/นมกล่่อง  3 ทั้้�งนมแม่่และนมกระป๋๋อง/นมกล่่อง

7. เด็็กเคยไปบริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วบ้้างหรืือไม่่

 0 ไม่่ไป (ข้้ามไปข้้อที่่� 10)  1 (ทำำต่่อข้้อถััดไป)

8. เด็็กไปที่่�บริิเวณงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วบ่่อยแค่่ไหน  0 นาน ๆ ไปครั้้�ง  1 บ่่อยมาก

9. ระยะเวลาเฉลี่่�ยในแต่่ละวัันที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว

 1 เฉลี่่�ยน้้อยกว่่า 2 ชม.  2 เฉลี่่�ย 2 - 4 ชม.  3 เฉลี่่�ย 5 - 8 ชม.  4 เฉลี่่�ย 8 ชม. ขึ้้�นไป

10. ประวัติิรัับสารตะกั่่�ว อื่่�น ๆ ...............................................................................................

ชื่่�อ ด.ช./ด.ญ. ................................................. นามสกุุล .............................................. เลขบััตรประชาชน ..............................................

วััน เดืือน ปีีเกิิด ................/......................./........................ น้ำ

ำ�

หนััก .......................... กิิโลกรััม ส่่วนสููง .................................. เซนติิเมตร

ชื่่�อผู้้ปกครอง นาย/นาง/นางสาว ...................................................................... นามสกุุล ..........................................................................

ที่่�อยู่่ปััจจุุบััน บ้้านเลขที่่� ................ หมู่่ ………… ตำำบล …………... อำำเภอ ………….... จัังหวััด ……………………… เบอร์์โทร ...........................

ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป

ส่่วนที่่� 2 ข้้อมููลเด็็ก

แบบซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ

การสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ

ำ�

กว่่า 15 ปีี (แบบ PbC01)

ข้้อคำำถาม

เอกสารแนบที่่� 1

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

22

รายการตรวจ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ

1. ตะกั่่�วในเลืือด

2. พััฒนาการเด็็ก

 0 ไม่่ได้้ตรวจ ระบุุ…………….............................................

 1 ตรวจ ระบุุด้้าน

• ด้้านการเคลื่่�อนไหว (Gross Motor: GM)

• ด้้านการใช้้กล้้ามเนื้้�อมััดเล็็กและสติิปััญญา (Fine Motor: FM)

• ด้้านความเข้้าใจภาษา (Receptive Language: RL)

• ด้้านการใช้้ภาษา (Expressive Language: EL)

• ด้้านการช่่วยเหลืือตััวเองและสัังคม (Personal and Social:PS)

 1 สงสััยโรคจากตะกั่่�ว  2 โรคจากตะกั่่�ว  3 โรคอื่่�น ๆ

…………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................

…………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................

…………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................

…………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................

…………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................

วัันที่่�เก็็บข้้อมููล: ..............................................

ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

.................................

ส่่วนที่่� 3 ผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง

ส่่วนที่่� 4 การวิินิิจฉััยโรค

ส่่วนที่่� 5 การรัักษาพยาบาล หรืือข้้อเสนอแนะอื่่�น ๆ

โรคจากตะกั่วหรือ 23

สารประกอบของตะกั่ว

1.1 ชื่่�อ ด.ช./ด.ญ. .................................................นามสกุุล .............................................. เลขบััตรประชาชน ....................................

วััน/เดืือน/ปีีเกิิด ................/................/................น้ำหนั

ำ� ัก ................ ก.ก. ส่่วนสููง ................ ซม.

1.2 ชื่่�อผู้้ปกครอง นาย/นาง/นางสาว ........................................... นามสกุุล ...............................................

ที่่�อยู่่ปััจจุุบัันบ้้านเลขที่่� ................หมู่่ ................ ตำำบล ................................................... อำำเภอ ..................................................

จัังหวััด ................................ เบอร์์โทร ................................

1.3 จำำนวนสมาชิิกในครอบครััว ......................... คน จำำนวนเด็็กอายุุน้้อยกว่่า 7 ปีี......................... คน

1.4 ประวััติิเด็็ก

  1. การศึึกษาของเด็็ก  0. ยัังไม่่ได้้เข้้าเรีียน  1. เข้้าเรีียน ระดัับ

 1. ก่่อนอนุุบาล  2. อนุุบาล  3. ประถม

เด็็กเรีียนอยู่่ในโรงเรีียนปััจจุุบัันเป็็นระยะเวลา ...................................... ปีี...................................... เดืือน

  1. เด็็กอาศััยอยู่่ในที่่�อยู่่ปััจจุบัุันมาประมาณ ............................................... ปีี......................................เดืือน
  1. เด็็กมีีโรคประจำำตััวหรืือไม่่  0. ไม่่มีี  1. มีีระบุุ............................................
  1. เด็็กรัับประทานยาประจำำ  0. ไม่่ได้้รัับประทาน

 1. รัับประทาน ระบุุ............................................

 2. รัับประทานยาสมุุนไพร ระบุุ

 3. ยากวาดลิ้้�น

  1. เด็็กอาบน้ำ

ำ�

วัันละกี่่�ครั้้�ง ............................................ ครั้้�ง

  1. เด็็กดื่่�มนมอะไร

 1. นมแม่่อย่่างเดีียว  2. นมกระป๋๋อง/นมกล่่องอย่่างเดีียว  3. ทั้้�งนมแม่่และนมกระป๋๋อง/นมกล่่อง

  1. เด็็กเคยไปบริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วบ้้างหรืือไม่่

 0. ไม่่ไป (ข้้ามไปตอบส่่วนที่่� 2)  1. ไป

  1. เด็็กไปที่่�บริิเวณงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วบ่่อยแค่่ไหน

 0. นาน ๆ ไปครั้้�ง  1. บ่่อยมาก

  1. ระยะเวลาเฉลี่่�ยในแต่่ละวัันที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว

 1. น้้อยกว่่า 2 ชม.  2. 2 - 4 ชม.  3. 5 - 8 ชม.  4. 8 ชม. ขึ้้�นไป

ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป

แบบสอบสวนการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็กในบ้้านพัักอาศััย และในชุุมชน (แบบสอบสวน Pb)

เอกสารแนบที่่� 2

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

24

2.1 อาชีีพผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล หรืือคนที่่�ที่่�อยู่่อาศััยบ้้านเดีียวกัับเด็็ก

  1. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว โดยสถานที่่�ทำำงานอยู่่นอกบ้้าน

 0 ไม่่ใช่่  1. ใช่่ระบุุอาชีีพ ตอบได้้หลายข้้อ

( ) 1. งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� ( ) 2. ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว

( ) 3. งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4. หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน

( ) 5. ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6. ซ่่อมยานยนต์์

( ) 7. ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ

ำ�

หนััก) ( ) 8. ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน)

( ) 9. ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10. คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

( ) 11. เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12. งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์

( ) 13. งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14. ทำำเครื่่�องประดัับ

( ) 15. อื่่�น ๆ

ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก

 1. บิิดา  2. มารดา  3. พี่่�  4. ญาติิคนอื่่�น ๆ

  1. ทำำงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วในบ้้าน/บริิเวณบ้้าน

 0. ไม่่ใช่่  1. ใช่่ระบุุอาชีีพ ตอบได้้หลายข้้อ

( ) 1. งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� ( ) 2. ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว

( ) 3. งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4. หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน

( ) 5. ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6. ซ่่อมยานยนต์์

( ) 7. ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ

ำ�

หนััก) ( ) 8. ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน)

( ) 9. ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10. คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

( ) 11. เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12. งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์

( ) 13. งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14. ทำำเครื่่�องประดัับ

( ) 15. อื่่�น ๆ

ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก

 1. บิิดา  2. มารดา  3. พี่่�  4. ญาติิคนอื่่�น ๆ

  1. กิิจการร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตรจากบริิเวณที่่�อยู่่อาศััย)

 0. ไม่่มีี  1. มีีระบุุ

( ) 1. งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� ( ) 2. ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว

( ) 3. งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4. หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน

( ) 5. ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6. ซ่่อมยานยนต์์

( ) 7. ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ

ำ�

หนััก) ( ) 8. ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน)

( ) 9. ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10. คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

( ) 11. เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12. งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์

( ) 13. งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14. ทำำเครื่่�องประดัับ

( ) 15. อื่่�น ๆ

ส่่วนที่่� 2 ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก

โรคจากตะกั่วหรือ 25

สารประกอบของตะกั่ว

2.2 แผนผัังลัักษณะที่่�อยู่่อาศััย บริิเวณที่่�อยู่่อาศััยรวมทั้้�งวััสดุุ บ้้านเก่่า ทาสีี ลัักษณะการเก็็บข้้าวของเครื่่�องใช้้ในบ้้าน ให้้ใส่่ดาวบริิเวณ

ที่่ทำ�ำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วในบ้้าน บริิเวณที่่�นอน ที่่รั�ับประทานอาหารสถานที่่จั�ัดเก็็บอุุปกรณ์ที่่์ �เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว(โดยการเดิินสำำรวจ)

2.3 ปััจจััยเกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก

ปััจจััยเกี่่�ยวข้้องการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก ใช่่/มีี ไม่่ใช่่/ไม่่มีี

11. เด็็กชอบอมหรืือดููดนิ้้�วหรืือไม่่

12. เด็็กชอบเอาสิ่่�งแปลกปลอม/ของเล่่นเข้้าปากหรืือไม่่

13. ส่่วนใหญ่่เด็็กไม่่ได้้ล้้างมืือก่่อนรัับประทานอาหาร

14. เด็็กนอนกัับผู้้ปกครองที่่�ทำำงานสััมผััสสารตะกั่่�ว

15. บ่่อยครั้้�งที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว

16. ของเล่่นของเด็็กเป็็นวััสดุทีุ่่�สีีหลุุดลอก

เกี่่�ยวกัับที่่�พัักอาศััย

เกี่่�ยวกัับพฤติิกรรมเสี่่�ยงของผู้้�ปกครอง ผู้้�ดูแล หูรืือคนที่่�อยู่่�อาศััยบ้้านเดีียวกัับเด็็ก

พฤติิกรรมของเด็็ก

1. บ้้านใช้้สีีน้ำ

ำ�

มัันทาภายใน และ/หรืือมีีการหลุุดลอกของสีีทา

2. โดยส่่วนใหญ่่สมาชิิกครอบครััวนอนบนพื้้�น

3. มีีการเก็็บอุุปกรณ์์ทำำความสะอาดบ้้านไว้้ในบ้้าน

4. บ้้านหลัังนี้้�สภาพภายในบ้้านไม่ค่่ ่อยได้้ทำำความสะอาด (จากการสัังเกต)

5. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วทุุกวััน หรืือสััปดาห์์ละ 2 - 3 วัันขึ้้�นไป

6. บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วอยู่่ในบ้้าน หรืือบริิเวณบ้้าน

7. หลัังเลิิกงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว ส่่วนใหญ่่ไม่่ได้้อาบน้ำ

ำ�และเปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าทัันที ี

8. ในแต่่ละวัันท่่านปนเปื้้�อน ฝุ่่�น หรืือสีีเป็็นปริิมาณมาก

9. ป้้อนอาหารเด็็กขณะทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว

10. อุ้้มหรืือกอดเด็็กระหว่่างทำำงาน

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

26

ผลการตรวจวััดสภาพแวดล้้อม ระดัับฝุ่่นตะกั่่�วในบ้้าน หรืือสถานที่่�ที่่�เกี่่�ยวข้้อง (เก็็บด้้วย Wipe technique กรณีีพบความเสี่่�ยง

ปานกลาง หรืือสููง)

4.1 การซัักประวััติิ อาการและอาการแสดงของเด็็กในรอบ 3 เดืือนที่่�ผ่่านมา

ข้้อมููลเพิ่่�มเติิมอื่่�น ๆ

................................................................................................................................................................................................................

ผู้้ทํําการสํํารวจ: ...........................................................

เบอร์์โทรหรืือ ID line .................................................

ส่่วนที่่� 3 การตรวจวััดสภาพแวดล้้อมในบ้้าน

ส่่วนที่่� 4 ข้้อมููลอาการและการตรวจร่่างกาย เพื่่�อคััดกรองโรคจากตะกั่่�วในเด็็ก

จุุดเก็็บตััวอย่่าง

อาการ

ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว

เป็็นประจำำหรืือ

แทบทุุกวััน นาน ๆ ครั้้�ง ไม่่มีี

ระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว

(µg/ft2

)

ค่่าอ้้างอิิงระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว

ตามมาตรฐาน EPA (µg/ft2

)

พื้้�นบ้้าน 40

ขอบหน้้าต่่าง 250

ปวดท้้อง

อาเจีียน

อ่่อนเพลีีย

ท้้องเสีีย

โลหิิตจาง

ชััก

หมดสติิ

การเจริิญเติิบโตและพััฒนาการล่่าช้้ากว่่าเกณฑ์์

ระดัับสติิปััญญาต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์

ท้้องผููก

เบื่่�ออาหาร

กระวนกระวาย/ไม่่มีีสมาธิิ

หงุุดหงิิดง่่าย

โรคจากตะกั่วหรือ 27

สารประกอบของตะกั่ว

4.3 ข้้อมููลผลตรวจทางห้้องปฏิิบัติิัการ

4.2 การตรวจร่่างกายตามระบบ

BP …………….......……. mmHg PR ….......………………../min RR…………........…………/min BT……………...........……… °C

Normal Abnormal (โปรดระบุุความผิิดปกติิที่่�ตรวจพบ)

  1. General appearance  1.  2. ...........................................................
  1. HEENT: conjunctivae  1.  2. ...........................................................
  1. Lung  1.  2. ...........................................................
  1. Abdomen  1.  2. ...........................................................
  1. Skin  1.  2. ...........................................................
  1. Hand writing เขีียนชื่่�อ-สกุุลในช่่องด้้านล่่าง  1.  2. ...........................................................
  1. Neuro sign: motor power grade

(1) Upper extremities R L

Proximal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

Distal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

(2) Lower extremities

Proximal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

Distal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

  1. Gait  1.  2. ...........................................................
  1. Sensation  1.  2. ...........................................................
  1. Cognition  1.  2. ...........................................................
  1. Mood  1.  2. ...........................................................
  1. IQ หรืือ Mentality  1.  2. ...........................................................

ตััวอย่่างที่่�ใช้้ตรวจ ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว

การตรวจสารบ่่งชี้้�ทางชีีวภาพ

• ระดัับตะกั่่�วในเลืือด ............................................................................................................... µg/dL

ชื่่�อ-นามสกุุล แพทย์์ผู้้ตรวจร่่างกาย…………….....................................

เบอร์์โทรติิดต่่อ……………........................................……………………..…

ID line……………........................................…………………………….…….

วัันที่่�ตรวจร่่างกาย……………........................................…………….........

ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก

• CBC  ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.........................................................

• BUN/Cr  ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.........................................................

• SGPT/SGOT  ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.........................................................

• TB/DB  ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.........................................................

• Uric acid  ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.........................................................

• UA  ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.........................................................

ตััวอย่่างที่่�ใช้้ตรวจ ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

28

ชื่่�อ ด.ช./ด.ญ.......................................................................... นามสกุุล .....................................................................................................

เพศ  1 ชาย  2 หญิิง วััน เดืือน ปีีเกิิด............/ ............/ ........... น้ำ

ำ�

หนััก........... กิิโลกรััม ส่่วนสููง ............... เซนติิเมตร

ชื่่�อผู้้ปกครอง นาย/นาง/นางสาว .......................................................... นามสกุุล .....................................................................................

ที่่�อยู่่ปััจจุุบัันบ้้านเลขที่่� .................. หมู่่ ………...……… ตำำบล …………..………… อำำเภอ …………………….… จัังหวััด …………….....………………

ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป

ส่่วนที่่� 2 ประเมิินโอกาสการสััมผััสสารตะกั่่�ว

แบบประเมิินความเสี่่�ยงการสััมผััสสารตะกั่่�วในเด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ

ำ�

กว่่า 15 ปีี (แบบ PbC03)

(ใช้้ได้้ทั้้�งกรณีีเชิิงรัับ และเชิิงรุุก)

1. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว โดยสถานที่่�ทำำงานอยู่่นอกบ้้าน

 0 ไม่่ใช่่  1 ใช่่ระบุุอาชีีพ

 1 ทำำเครื่่�องประดัับ  2 ก่่อสร้้าง/รื้้�อถอนอาคาร  3 อู่่ซ่่อมเรืือไม้้

 4 งานเกี่่�ยวข้้องกัับสีี  5 งานเกี่่�ยวกัับเครื่่�องยนต์์  6 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่�

 7 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน  8 รีีไซเคิิลขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

 9 ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว เบ็็ดตกปลา/อวนหาปลา

 10 อื่่�น ๆ ระบุุ............................................................

ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ)

 1 บิิดา  2 มารดา  3 พี่่�  4 ญาติิคนอื่่�น ๆ

2. ทำำงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วในบ้้าน/บริิเวณบ้้าน

 0 ไม่่ใช่่  1 ใช่่ระบุุอาชีีพ

 1 ทำำเครื่่�องประดัับ  2 ก่่อสร้้าง/รื้้�อถอนอาคาร  3 อู่่ซ่่อมเรืือไม้้

 4 งานเกี่่�ยวข้้องกัับสีี  5 งานเกี่่�ยวกัับเครื่่�องยนต์์  6 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่�

 7 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน  8 รีีไซเคิิลขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

 9 ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว เบ็็ดตกปลา/อวนหาปลา

 10 อื่่�น ๆ ระบุุ............................................................

ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ)

 1 บิิดา  2 มารดา  3 พี่่�  4 ญาติิคนอื่่�น ๆ

3. บ้้านอยู่่ใกล้้แหล่่งอุุตสาหกรรม หรืือกิิจการ ร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตร)

 0 ไม่่ใช่่  1 ใช่่ระบุุ

 1 ทำำเครื่่�องประดัับ  2 ก่่อสร้้าง/รื้้�อถอนอาคาร  3 อู่่ซ่่อมเรืือไม้้

 4 งานเกี่่�ยวข้้องกัับสีี  5 งานเกี่่�ยวกัับเครื่่�องยนต์์  6 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่�

 7 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน  8 รีีไซเคิิลขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

 9 ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว เบ็็ดตกปลา/อวนหาปลา

 10 อื่่�น ๆ ระบุุ............................................................

4. อาศััยอยู่่ในบ้้านที่่�มีีสีีทาบ้้านหลุุดลอก

 0 ไม่่ใช่่  1 ใช่่

หากตอบใช่่1 หรืือ 2 หรืือ 3 หรืือ 4 จััดเป็็นกลุ่่มที่่�มีีโอกาสสััมผััสสููง ให้้ถามหรืือเก็็บข้้อมููลส่่วนที่่� 3 ถึึง 6 ต่่อไป

5.  ไม่่เกี่่�ยวข้้องกัับ ข้้อ 1-3 ดัังกล่่าวข้้างต้้น จััดเป็็นกลุ่่มที่่�ไม่่ได้้สััมผััส จบข้้อคำำถาม

ข้้อคำำถาม

เอกสารแนบที่่� 3

โรคจากตะกั่วหรือ 29

สารประกอบของตะกั่ว

1. โปรดเติิมคะแนน 0 หรืือ 1 ในคอลััมน์์A หรืือ B จนครบ 17 ข้้อ

2. หลัังจากนั้้�นคููณคะแนนแต่่ละข้้อด้้วยค่่าน้ำ

ำ�

หนััก

3. รวมค่่าคะแนนทั้้�งหมด ใส่่ลงในตาราง

ส่่วนที่่� 3 การประเมิินความเสี่่�ยงของเด็็กในการสััมผััสสารตะกั่่�ว

ข้้อมููล

ไม่่ใช่่

(0 คะแนน)

A

ค่่าน้ำ

ำ�

หนััก

C

ใช่่

(1 คะแนน)

B

คะแนน

D = A x C

หรืือ B x C

หมายเหตุุ

เกี่่�ยวกัับที่่�พัักอาศััย

เกี่่�ยวกัับที่่�พัักอาศััย

ข้้อมููลเด็็ก

ข้้อมููลการป่่วยด้้วยโรคจากตะกั่่�ว

คะแนนรวม

1. บ้้านมีีการหลุุดลอกของสีีทาบ้้าน

2. บ้้านอยู่่ใกล้้แหล่่งอุุตสาหกรรม หรืือกิิจการ

ร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตร)

3. โดยส่่วนใหญ่่สมาชิิกครอบครััวนอนบนพื้้�น

4. มีีการเก็็บอุุปกรณ์์ทำำความสะอาดบ้้านไว้้ในบ้้าน

5. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วทุุกวััน หรืือสััปดาห์์ละ 2 - 3 วัันขึ้้�นไป

6. บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วอยู่่ในบ้้านหรืือบริิเวณบ้้าน

7. หลัังเลิิกงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว ส่่วนใหญ่่ไม่่ได้้อาบน้ำ

ำ�

และเปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าทัันทีี

8. การเก็็บวััสดุ อุุปกรณ์์ ที่่�ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วไว้้ในบ้้าน

หรืือมีีแบตเตอรี่่�วางไว้้ในบ้้าน

9. เก็็บชุุดทำำงานที่่�ใส่่แล้้วไว้้ในบ้้าน

10. ซัักชุุดทำำงานรวมกัับเสื้้�อผ้้าอื่่�น ๆ

11. เด็็กชอบอมหรืือดููดนิ้้�วหรืือไม่่

12. เด็็กชอบเอาสิ่่�งแปลกปลอม/ของเล่่นเข้้าปากหรืือไม่่

13. ส่่วนใหญ่่เด็็กไม่่ได้ล้้ ้างมืือก่่อนรัับประทานอาหาร

14. เด็็กนอนกัับผู้้ปกครองที่่�ทำำงานสััมผััสสารตะกั่่�ว

15. บ่่อยครั้้�งที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว

16. ของเล่่นของเด็็ก เป็็นวััสดุทีุ่่�สีีหลุุดลอก

17. มีีประวััติิสมาชิิกครอบครััวป่่วยด้้วยโรคพิิษสารตะกั่่�ว

1.5

1.5

1

1

1.5

3

1.5

1.5

1.5

1

1.5

1.5

1.5

1.5

2

1.5

3

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

30

ส่่วนที่่� 4 สรุุปผลการประเมิินความเสี่่�ยงเบื้้�องต้้น (จากคะแนนรวมที่่�ได้้)

ส่่วนที่่� 5 ระดัับฝุ่่นตะกั่่�วในบ้้าน (เก็็บด้้วย Wipe technique กรณีีพบความเสี่่�ยงปานกลาง หรืือสููง)

ส่่วนที่่� 6 ข้้อเสนอแนะในการควบคุุมความเสี่่�ยงจากการสััมผััสสารตะกั่่�ว

คะแนนรวมของคำำตอบข้้อ 1 - 17

 1. (1 - < 10 คะแนน)  2. (10 - < 19 คะแนน)  3. สููง (≥ 19 คะแนน)

ต่ำ

ำ� ปานกลาง สููง

กรณีีพบความเสี่่�ยงปานกลาง หรืือสููง ให้้ประเมิินระดัับฝุ่่�นตะกั่่�วในบ้้านเพิ่่�มเติิม ซัักประวััติิเด็็กเพิ่่�มเติิม ตามแบบฟอร์์ม PbC01 พร้้อม

เจาะเลืือดหาระดัับตะกั่่�วในเลืือด หรืือส่่งเด็็กไปยัังหน่่วยบริิการสาธารณสุุขในพื้้�นที่่�

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

วัันเดืือนปีีที่่�เก็็บข้้อมููล …………../………………………../…………………..

ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก

จุุดเก็็บตััวอย่่าง ระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว

(µg/ft2

)

ค่่าอ้้างอิิงระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว

ตามมาตรฐาน EPA (µg/ft2

)

พื้้�นบ้้าน 40

ขอบหน้้าต่่าง 250

โรคจากตะกั่วหรือ 31

สารประกอบของตะกั่ว

ข้้อมููลหน่่วยบริิการสาธารณสุุข

โรงพยาบาล ............................................................................ อำำเภอ........................................... จัังหวััด ................................................

ขนาดของโรงพยาบาล  รพศ. (A)  รพท. (S)  รพท. ขนาดเล็็ก (M1)

 รพช. แม่่ข่่าย (M2)  รพช. ขนาดใหญ่่ (F1)  รพช.ขนาดกลาง (F2)  รพช. ขนาดเล็็ก (F3)

ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป

ส่่วนที่่� 2 ข้้อมููลสุุขภาวะและพฤติิกรรมสุุขภาพ

แบบซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วในผู้้ใหญ่่และหญิิงตั้้�งครรภ์์

(แบบ PbC04)

1. ชื่่�อ ........................................................................................... นามสกุุล .......................................................................................

เพศ  1. ชาย  2. หญิิง อายุุ ปีี น้ำ

ำ�

หนััก ................................ กิิโลกรััม ส่่วนสููง ........................ เซนติิเมตร

2. อาชีีพปััจจุบัุัน คืือ ............................................................................................... ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี.................................................... ปีี

3. ลัักษณะงาน/ ตำำแหน่่งงาน/ แผนกที่่�ทำำงานปััจจุุบััน .........................................................................................................................

4. ระยะเวลาที่่ทำ�ำงานต่่อวััน ................................................. ชั่่�วโมง/วััน และกี่่วั�ันต่่อสััปดาห์์............................................... วััน/สััปดาห์์

5. อาชีีพเดิิมก่่อนมาทำำงานปััจจุุบััน คืือ ................................................................ ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี...................................................... ปีี

6. ที่่�อยู่่ปััจจุบัุันบ้้านเลขที่่� ................ หมู่่ ……………… ตำำบล …………..................…… อำำเภอ ……...……………. จัังหวััด …………………..……

7. อาศััยอยู่่ในพื้้�นที่่�มาแล้้วกี่่�ปีี................. ปีี........................ เดืือน

8. สถานภาพสมรส

 1. โสด  2. คู่่  3. หย่่าร้้าง/แยกกัันอยู่่/หม้้าย  4. อื่่�น ๆ ..............................

9. ระดัับการศึึกษาสููงสุุด

 1. ประถมศึึกษา  2. มััธยมศึึกษา/ปวช.  3. อนุุปริิญญา/ปวส.

 4. ปริิญญาตรีี  5. สููงกว่่าปริิญญาตรีี  6. ไม่่ได้ศึึ้กษา

กรณีีตั้้�งเป็็นหญิิงตั้้�งครรภ์์(สอบถามเพิ่่�มเติิม)

อายุุ................................... ครรภ์สั์ ัปดาห์์ ท้้องคนที่่� ...................................... ฝากครรภ์หรืื ์ อไม่่....................................................

ประวัติิัการแท้้ง ...................... ครั้้�ง บุุตรน้ำ

ำ�

หนัักต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์............................ คน

2.1 ประวัติิัการสููบบุุหรี่่�

 1. ไม่สูู่บ  2. เคยสููบแต่่เลิิกมาแล้้ว.........ปีี  3. สููบ/ปััจจุุบัันยัังสููบ วัันละ ................. มวน

 บริิเวณรัับประทานอาหาร/โรงงานอาหาร  อื่่�น ๆ .............................................................

2.2 แหล่่งที่่�มาของอาหาร (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ)

 ปรุุง/ทำำอาหารเอง  ซื้้�อจากผู้้ประกอบการเป็็นหลััก  อื่่�น ๆ .............................................................

2.3 แหล่่งน้ำ

ำ�ใช้้

 น้ำ

ำ�ประปา  น้ำ

ำ�

บาดาล

 แหล่่งน้ำ

ำ�

ธรรมชาติิ ระบุุพิิกััด......................................................  อื่่�น ๆ ......................................................

เอกสารแนบที่่� 4

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

32

2.4 แหล่่งน้ำดื่

ำ� ่�ม

 น้ำ

ำ�ประปา  น้ำ

ำ�

บาดาล

 น้ำ

ำ�ซื้้�อ  อื่่�น ๆ ......................................................................................

2.5 ประวัติิัโรคประจำำตััว

 ความดัันโลหิิตสููง  เบาหวาน

 โลหิิตจาง  อื่่�น ๆ ......................................................

2.6 ประวัติิอื่ั ่�น ๆ

 ใช้้ยาสมุุนไพร ระบุุ......................................  การใช้้แป้้งทาหน้้างิ้้�ว

 ประวััติิการรัับกระสุุนปืืน

ส่่วนที่่� 3 ผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง

การตรวจร่่างกายตามระบบโดยแพทย์์

BP …………….......……. mmHg PR ….......………………../min RR…………........…………/min BT……………...........……… °C

Normal Abnormal (โปรดระบุุความผิิดปกติิที่่�ตรวจพบ)

  1. General appearance  1.  2. ...........................................................
  1. HEENT: conjunctivae  1.  2. ...........................................................
  1. Lung  1.  2. ...........................................................
  1. Abdomen  1.  2. ...........................................................
  1. Skin  1.  2. ...........................................................
  1. Hand writing เขีียนชื่่�อ-สกุุลในช่่องด้้านล่่าง  1.  2. ...........................................................
  1. Neuro sign: motor power grade

(1) Upper extremities R L

Proximal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

Distal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

(2) Lower extremities

Proximal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

Distal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

  1. Gait  1.  2. ...........................................................
  1. Sensation  1.  2. ...........................................................
  1. Cognition  1.  2. ...........................................................
  1. Mood  1.  2. ...........................................................
  1. IQ หรืือ Mentality  1.  2. ...........................................................

โรคจากตะกั่วหรือ 33

สารประกอบของตะกั่ว

 1. สงสััยโรคจากตะกั่่�ว  2. โรคจากตะกั่่�ว  3. โรคอื่่�น ๆ

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

ส่่วนที่่� 4 การวิินิิจฉััยโรค

ส่่วนที่่� 5 การรัักษาพยาบาล หรืือข้้อเสนอแนะอื่่�น ๆ

ข้้อมููลผลการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ

รายการตรวจ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ

การตรวจสารบ่่งชี้้�ทางชีีวภาพ

• ระดัับตะกั่่�วในเลืือด ………………………................................................................…… µg/dL ……….............................

• CBC

• BUN/Cr

• SGPT/SGOT

• TB/DB

• Uric acid

• UA

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

………...........................

………...........................

………...........................

………...........................

………...........................

………...........................

การตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการอื่่�น ๆ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ

ชื่่�อ - นามสกุุล แพทย์์ผู้้ตรวจร่่างกาย .................................................................................

เบอร์์โทร.............................................................................................................................

ID line ..............................................................................................................................

วััน/เดืือน/ปีี.........................................................................................................................

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

34

คำำชี้้�แจง

แบบสอบสวนโรคฉบัับนี้้�ใช้้ในการสััมภาษณ์์ผู้้ที่่�มีีความเสี่่�ยงหรืือสงสััยว่่าป่่วยด้้วยโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว

ประกอบด้้วย ข้้อมููลทั้้�งจากการสััมภาษณ์์การสัังเกต และบัันทึึกข้้อมููลภาคสนาม

แบบสอบสวนการสััมผััสสารตะกั่่�วของผู้้ใหญ่่/หญิิงตั้้�งครรภ์์

ในบ้้านพัักอาศััย และในชุุมชน (แบบสอบสวน Pb-1)

1.1 ชื่่�อ - นามสกุุล ........................................................................ เลขบััตรประชาชน ............................................................................

1.2 ที่่�อยู่่ปััจจุุบััน บ้้านเลขที่่� ....................... หมู่่ ................. ตำำบล ................................ อำำเภอ .............................................................

จัังหวััด ................................................................................. เบอร์์โทร ...................................................................

1.3 อาศััยอยู่่ในพื้้�นที่่�มาแล้้วกี่่�ปีี................. ปีี............................. เดืือน

1.4 อายุุ...................... ปีี

1.5 เพศ  ชาย  หญิิง

1.6 สถานภาพสมรส  โสด  คู่่

 หย่่าร้้าง/แยกกัันอยู่่/หม้้าย  อื่่�น ๆ ...........

1.7 ระดัับการศึึกษาสููงสุุด

 ประถมศึึกษา  มััธยมศึึกษา/ปวช.  อนุุปริิญญา/ปวส.

 ปริิญญาตรีี  สููงกว่่าปริิญญาตรีี  ไม่่ได้้ศึึกษา

1.8 จำำนวนสมาชิิกในครอบครััว .............................. คน จำำนวนเด็็กอายุุน้้อยกว่่า 7 ปีี............................. คน

กรณีีตั้้�งเป็็นหญิิงตั้้�งครรภ์์(สอบถามเพิ่่�มเติิม)

9. อายุุ.................................................................... ครรภ์์สััปดาห์์

10. ท้้องคนที่่� ............................................................

11. ฝากครรภ์์หรืือไม่่................................................

12. ประวัติิัการแท้้ง ................................................... ครั้้�ง

13. บุุตรน้ำ

ำ�

หนัักต่ำ

ำ�

กว่่าเกณฑ์์................................... คน

2.1 ประวัติิัการสููบบุุหรี่่�

 ไม่่สููบ  เคยสููบแต่่เลิิกมาแล้้ว ........... ปีี  สููบ/ปััจจุุบัันยัังสููบ วัันละ ................. มวน

2.2 สถานที่่�หรืือบริิเวณที่่�ท่่านสููบบุุหรี่่�

 ไม่่สููบ  บริิเวณสถานที่่�ทำำ งาน/สููบพร้้อมขณะทำำงาน

 บริิเวณที่่�จััดไว้้เป็็นสถานที่่�สููบบุุหรี่่�  บริิเวณรัับประทานอาหาร/โรงงานอาหาร

 อื่่�น ๆ ............................................................

วััน/เดืือน/ปีีที่่�ดำำเนิินการสอบสวน: .........................................................................................................................................................

สถานที่่�เกิิดเหตุุ: ..........................................................................................................................................................................................

ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป

ส่่วนที่่� 2 ข้้อมููลสุุขภาวะและพฤติิกรรมสุุขภาพ

เอกสารแนบที่่� 5

โรคจากตะกั่วหรือ 35

สารประกอบของตะกั่ว

ส่่วนที่่� 3 ลัักษณะงานและการประกอบอาชีีพ

ส่่วนที่่� 4 ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�ว

2.3 ท่่านรัับประทานอาหารในสถานที่่�ทำำงานหรืือไม่่

 ไม่่ได้้รัับประทาน  รัับประทานในบริิเวณเดีียวกัับสถานที่่�ปฏิิบััติิงาน

 รัับประทานในโรงงานอาหาร  อื่่�น ๆ .......................................................................

2.4 แหล่่งที่่�มาของอาหาร (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ)

 ปรุุง/ทำำอาหารเอง  ซื้้�อจากผู้้ประกอบการเป็็นหลััก

 อื่่�น ๆ .....................................

2.5 แหล่่งน้ำ

ำ�ใช้้

 น้ำ

ำ�ประปา  น้ำ

ำ�

บาดาล

 แหล่่งน้ำ

ำ�

ธรรมชาติิ ระบุุพิิกััด....................  อื่่�น ๆ ....................................

2.6 แหล่่งน้ำดื่

ำ� ่�ม

 น้ำ

ำ�ประปา  น้ำ

ำ�

บาดาล

 น้ำ

ำ�ซื้้�อ  อื่่�น ๆ .....................................

2.7 ประวัติิัโรคประจำำตััว

 ความดัันโลหิิตสููง  เบาหวาน

 โลหิิตจาง  อื่่�น ๆ .....................................

2.8 ประวัติิอื่ั ่�น ๆ

 ใช้้ยาสมุุนไพร ระบุุ.........................  การใช้้แป้้งทาหน้้างิ้้�ว

 ประวััติิการรัับกระสุุนปืืน

3.1 อาชีีพปััจจุบัุัน คืือ ................................................................................................ ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี.................................................... ปีี

3.2 ลัักษณะงาน/ ตำำแหน่่งงาน/ แผนกที่่�ทำำงานปััจจุุบััน ..........................................................................................................................

3.3 ระยะเวลาที่่ทำ�ำงานต่่อวััน ........................................... ชั่่�วโมง/วััน และกี่่วั�ันต่่อสััปดาห์์.................................................... วััน/สััปดาห์์

3.4 อาชีีพเดิิมก่่อนมาทำำงานปััจจุุบััน คืือ ............................................................................ ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี........................................... ปีี

4.1 ปััจจุุบัันท่่านหรืือสมาชิิกในบ้้านของท่่านมีีผู้้ใดประกอบอาชีีพหรืือทำำ งานในโรงงาน/ สถานประกอบการ ต่่อไปนี้้�หรืือไม่่ (ตอบได้้

มากกว่่า 1 ข้้อ)

( ) 1 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่� ( ) 2 ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว

( ) 3 งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน

( ) 5 ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6 ซ่่อมยานยนต์์

( ) 7 ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ

ำ�

หนััก) ( ) 8 ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน)

( ) 9 ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10 คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

( ) 11 เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12 งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์

( ) 13 งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14 ทำำเครื่่�องประดัับ

( ) 15 อื่่�น ๆ

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

36

4.2 โรงงาน/สถานประกอบการ/ร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตรจากบริิเวณที่่�อยู่่อาศััย)

( ) 1 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่� ( ) 2 ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว

( ) 3 งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน

( ) 5 ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6 ซ่่อมยานยนต์์

( ) 7 ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ

ำ�

หนััก) ( ) 8 ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน)

( ) 9 ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10 คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

( ) 11 เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12 งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์

( ) 13 งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14 ทำำเครื่่�องประดัับ

( ) 15 อื่่�น ๆ

4.3 ท่่านใช้้อุุปกรณ์์คุ้้มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลใดระหว่่างการทำำงานหรืือไม่่เพื่่�อป้้องกัันอัันตรายจากการทำำงาน

4.4 อุุปกรณ์คุ้้ ์ มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลที่่�ท่่านใช้้ได้้มาอย่่างไร (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ)

 1 ซื้้�อเอง  2 ได้้รัับจากโรงงาน/บริิษััท  3 แหล่่งอื่่�น ๆ ระบุุ.............................

4.5 ท่่านเก็็บอุุปกรณ์์คุ้้มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลไว้้ที่่�ใด

 1 บ้้าน  2 ที่่�ทำำงาน

4.6 ท่่านมีีการจััดเก็็บรัักษาอุุปกรณ์คุ้้ ์ มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลหลัังจากการใช้้งานอย่่างไร

 1 ตามพื้้�น/ผนัังห้้องภายในบ้้าน  2 ล็็อกเกอร์์หรืือตู้้เก็็บเฉพาะ  3 อื่่�น ๆระบุุ…...........................………

4.7 พฤติิกรรมด้้านสุุขลัักษณะและความปลอดภััยในการทำำงาน

การใช้้อุุปกรณ์์ ใช้้ทุุกครั้้�ง ใช้้บางครั้้�ง ไม่่ใช้้

1. ถุุงมืือยาง/หนััง

2. หมวก/ผ้้าคลุุมผม

3. หน้้ากากป้้องกัันฝุ่่�น/ผ้้าปิิดจมููก

4. แว่่นตา

5. รองเท้้าบููธ/ผ้้าใบ

6. เสื้้�อแขนยาว

7. กางเกงขายาว

8. อื่่�น ๆ ..............................................

พฤติิกรรม/สุุขลัักษณะ ทุุกครั้้�ง/ประจำำบางครั้้�ง ไม่่ได้้ปฏิิบััติิ/ไม่่ใช่่

1. ล้้างมืือก่่อนรัับประทานอาหาร

2. อาบน้ำ

ำ�

ก่่อนออกจากสถานที่่�ทำำงาน

3. เปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าก่่อนออกจากสถานที่่�ปฏิิบััติิงาน

4. เปลี่่�ยนรองเท้้าก่่อนออกจากสถานที่่�ทำำงาน

5. นำำหรืือสวมเสื้้�อผ้้าที่่�ปนเปื้้�อนกลัับบ้้าน

โรคจากตะกั่วหรือ 37

สารประกอบของตะกั่ว

อาการ

อ่่อนเพลีีย

เบื่่�ออาหาร

คลื่่�นไส้้/อาเจีียน

ท้้องผููก

ปวดท้้องรุุนแรงเป็็นพััก ๆ

ปวดตามข้้อ กล้้ามเนื้้�อ

อาการปวดเมื่่�อยตามร่่างกาย

ปวดศีีรษะ

ซีีด

ซึึม

ชััก

กระวนกระวาย/ไม่่มีีสมาธิิ

หงุุดหงิิดง่่าย

น้ำ

ำ�

หนัักลดโดยไม่่ทราบสาเหตุุ

มืือสั่่�น

มืือ เท้้า อ่่อนแรง

ผื่่�น

ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว

เป็็นประจำำหรืือแทบทุุกวััน นาน ๆ ครั้้�ง ไม่่มีี

ส่่วนที่่� 5 ลัักษณะอาการที่่�ผลกระทบทางสุุขภาพในระยะเวลา 3 สััปดาห์์ที่

่�ผ่่านมา

ส่่วนที่่� 6 ผลการตรวจต่่า งๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง

การตรวจร่่างกายตามระบบโดยแพทย์์

BP …………….......……. mmHg PR ….......………………../min RR…………........…………/min BT……………...........……… °C

Normal Abnormal (โปรดระบุุความผิิดปกติิที่่�ตรวจพบ)

  1. General appearance  1.  2. ...........................................................
  1. HEENT: conjunctivae  1.  2. ...........................................................
  1. Lung  1.  2. ...........................................................
  1. Abdomen  1.  2. ...........................................................
  1. Skin  1.  2. ...........................................................
  1. Hand writing เขีียนชื่่�อ-สกุุลในช่่องด้้านล่่าง  1.  2. ...........................................................
  1. Neuro sign: motor power grade

(1) Upper extremities R L

Proximal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

Distal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

38

 1. สงสััยโรคจากตะกั่่�ว  2. โรคจากตะกั่่�ว  3. โรคอื่่�น ๆ

ส่่วนที่่� 7 การวิินิิจฉััยโรค

ข้้อมููลผลการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ

รายการตรวจ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ

การตรวจสารบ่่งชี้้�ทางชีีวภาพ

• ระดัับตะกั่่�วในเลืือด ………………………................................................................…… µg/dL ……….............................

• CBC

• BUN/Cr

• SGPT/SGOT

• TB/DB

• Uric acid

• UA

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

 ปกติิ  ผิิดปกติิ ระบุุ.......................................

………...........................

………...........................

………...........................

………...........................

………...........................

………...........................

การตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการอื่่�น ๆ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ

(2) Lower extremities

Proximal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

Distal: Flexor /5 /5

extensor /5 /5

  1. Gait  1.  2. ...........................................................
  1. Sensation  1.  2. ...........................................................
  1. Cognition  1.  2. ...........................................................
  1. Mood  1.  2. ...........................................................
  1. IQ หรืือ Mentality  1.  2. ...........................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................

ส่่วนที่่� 5 การรัักษาพยาบาล หรืือข้้อเสนอแนะอื่่�น ๆ

ชื่่�อ - นามสกุุล แพทย์์ผู้้ตรวจร่่างกาย .................................................................................

เบอร์์โทร.............................................................................................................................

ID line ..............................................................................................................................

วััน/เดืือน/ปีี.........................................................................................................................

โรคจากตะกั่วหรือ 39

สารประกอบของตะกั่ว

ประเภทกิิจการ ไม่่มีีมีี ถ้้ามีีระบุุพิิกััด GPS (กรณีีสามารถดำำเนิินการได้้)

เป็็นพื้้�นที่่�ศัักยภาพแร่่ตะกั่่�ว

โรงไฟฟ้้า

เหมืืองเก่่า

โรงงานทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา/เซรามิิก

โรงงานผลิิตและบรรจุุสารกำำจััดศััตรููพืืช

โรงงานผลิิตอุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์

โรงงานผลิิตพลุุดอกไม้้ไฟ

โรงงานผลิิตแบตเตอรี่่�

โรงงานผลิิตหมึึกพิิมพ์์

โรงงานชุุบโลหะ

โรงงานทำำเครื่่�องประดัับโลหะ

โรงงานผลิิตแก้้ว

โรงงานผลิิตท่่อพีีวีีซีี/เหล็็ก

โรงงานผลิิตรถยนต์์

โรงงานผลิิตสีี

ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว แห อวน (มาดอวน)

ร้้านรัับซื้้�อของเก่่า/เครื่่�องใช้้ไฟฟ้้าอุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์

เกษตรกรฉีีดพ่่นสารเคมีกำีจัำ ัดศััตรููพืืชประเภทที่่�มีีสารตะกั่่�วผสม

คำำชี้้�แจง

แบบสำำรวจนี้้�ให้้หน่่วยงานสาธารณสุุขระดัับจัังหวััด/อำำ เภอ/ตำำบล เพื่่�อใช้้สำำรวจแหล่่งมลพิิษสิ่่�งแวดล้้อม ในพื้้�นที่่�ที่่�คาด

ว่่าจะมีีตะกั่่�วปนเปื้้�อน ข้้อมููลที่่�ได้้จากแบบสำำรวจนี้้�จะใช้้ในการกำำหนดกลุ่่มเป้้าหมายประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับมลพิิษ

และต้้องมีีการเฝ้้าระวัังผลกระทบต่่อสุุขภาพจากมลพิิษตะกั่่�วปนเปื้้�อนในสิ่่�งแวดล้้อม

แบบสำำรวจข้้อมููลแหล่่งกำำ เนิิดมลพิิษสารตะกั่่�วในพื้้�นที่

่�

(แบบ PbC02)

1. พื้้�นที่่�ที่่�สำำรวจ ............................... (ระบุุระดัับ Setting ของพื้้�นที่่�ๆ สำำ รวจ)

 ระดัับจัังหวััด ระบุจัุังหวััด .....................................................................................................................................................

 ระดัับอำำเภอ ระบุอำุำเภอ.............................................................จัังหวััด.............................................................................

 ระดัับตำำบล ระบุตำุำบล ..............................................................อำำเภอ .............................................................................

จัังหวััด ……………………………………………………………………………………...........................………………..........…….

ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป

ส่่วนที่่� 2 แหล่่งมลพิิษสิ่่�งแวดล้้อมในพื้้�นที่

่�

ที่่�คาดว่่าจะมีีตะกั่่�วปนเปื้้�อนทำำเครื่่�องหมาย  ในตารางข้้างล่่าง

เอกสารแนบที่่� 6

แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม

ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562

40

ประเภทกิิจการ ไม่่มีีมีี ถ้้ามีีระบุุพิิกััด GPS (กรณีีสามารถดำำเนิินการได้้)

ร้้านซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า/อุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์

ทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา

ซ่่อมหม้้อน้ำ

ำ�

รถยนต์์/มอเตอร์์ไซด์์

ร้้านซ่่อม/เปลี่่�ยนแบตเตอรี่่�รถยนต์์/มอเตอร์์ไซด์์

อู่่พ่่นสีีรถยนต์์

ทำำหลัังคา

หล่่อพระพุุทธรููป/พระเครื่่�อง

เชื่่�อมเหล็็ก/ตััดเหล็็ก

ตอกหมัันเรืือ

บััดกรีีโดยใช้้ตะกั่่�ว

ศููนย์์จััดการขยะของชุุมชน

โรงกำำจััดของเสีีย/โรงบำำบััดน้ำ

ำ�

เสีีย

 มีีแหล่่งมลพิิษขนาดใหญ่่ในชุุมชน ได้้แก่่เหมืืองแร่่ตะกั่่�ว หรืือพื้้�นที่่�ศัักยภาพแร่่ตะกั่่�ว บ่่อขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์

 ไม่่มีีแหล่่งมลพิิษขนาดใหญ่่ในชุุมชน

ชื่่�อ - สกุุลผู้้สำำรวจ: ...................................................................... ตำำแหน่่ง: ..........................................................

เบอร์์โทรศััพท์์มืือถืือ : ......................................... อีีเมลล์์/E-mail : .......................................................................

วัันเดืือนปีีสำำรวจข้้อมููล...................../...................................../....................................

ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก

จััดทำำแผนที่่�ความเสี่่�ยงข้้อมููลสภาพสิ่่�งแวดล้้อม

ส่่วนที่่� 3 สรุุป ในพื้้�นที่

่�มีี

โรคจากตะกั่วหรือ 41

สารประกอบของตะกั่ว

กระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม. ประกาศกระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม เรื่่�อง กำำหนด

ประเภทและขนาดของโครงการหรืือกิิจการ ซึ่่�งต้้องจััดทำำรายงานการวิิเคราะห์์ผลกระทบสิ่่�งแวดล้้อม และหลัักเกณฑ์์

วิิธีีการ ระเบีียบปฏิิบััติิและแนวทางการจััดทำำรายงานวิิเคราะห์์ผลกระทบสิ่่�งแวดล้้อม.

ราชกิิจจานุุเบกษา เล่่มที่่� 129, ตอนพิิเศษ 97 ง (20 มิิ.ย. 2555) [อิินเทอร์์เน็็ต]. [เข้้าถึึงเมื่่�อ 23 ส.ค. 2565]. เข้้าถึึงได้้จาก: http://klb.ddc.moph.go.th/dataentry/handbook/form/88