thianon.maneewan.10 Download
inbound1929463986034168089 inbound1929463986034168089 Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!Create your own flipbook View Text Version Likes : 0 Category : All Report
inbound1929463986034168089 อางอิง: เกศ ชัยวัชราภรณ, ธนวดี จันทรเทียน, ธนาพร ทองสิม, ประภาศร� สามใจ. โรคจากสิ�งแวดลอม: โรคตะกั่วและสารประกอบของตะกั่ว. ใน: สุรศักดิ์ บูรณตร�เวทย,บรรณาธิการ.แนวทางเฝาระวังและสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลอมภายใต พ.ร.บ. ควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลอม พ.ศ. 2562. พ�มพครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักพ�มพอักษรกราฟฟ�คแอนดดีไซน; 2566. ที่ปร�กษา โรคจากสิ�งแวดลอม: โรคตะกั่วและสารประกอบของตะกั่ว แนวทางการเฝาระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลอม ภายใตพระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ�งแวดลอม พ.ศ. 2562 บรรณาธิการ ศ.ดร.นายแพทยสุรศักดิ์ บูรณตรีเวทย ประธานคณะทำงานดานการเฝาระวัง การปองกัน และการควบคุมโรค จากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลอม ผูชวยบรรณาธิการ ดร.นายแพทยหิรัญวุฒิ แพรคุณธรรม ผูชวยผูอำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม นายโกวิทย บุญมีพงศ เลขานุการคณะทำงานดานการเฝาระวัง การปองกัน และการควบคุมโรค จากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลอม กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข สำนักพิมพอักษรกราฟฟคแอนดดีไซน จัดพ�มพและเผยแพร: ออกแบบโดย : ISBN (E-Book) : 978-616-11-5136-2 ผูเข�ยน แพทยหญิงเกศ ชัยวัชราภรณ โรงพยาบาลสมุทรปราการ แพทยหญิงธนวดี จันทรเทียน กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค นางสาวธนาพร ทองสิม กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม กรมควบคุมโรค นางสาวประภาศรี สามใจ กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม กรมควบคุมโรค นายแพทยอภิชาต วชิรพันธ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค ดร.นายแพทยสมเกียรติ ศิริรัตนพฤกษ นายแพทยทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค แพทยหญิงปานทิพย โชติเบญจมาภรณ นายแพทยทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค ดร.วิรัช ประวันเตา นักวิชาการสาธารณสุขทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค ดร.นายแพทยยงเจือ เหลาศิริถาวร ผูอำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม แพทยหญิงหรรษา รักษาคม ผูอำนวยการสำนักงานปองกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค ดร.อรพันธ อันติมานนท รองผูอำนวยการกองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 ข คำนำ โรคจากตะกั่วหรือ สารประกอบของตะกั่ว แนวทางการเฝ้้าระวัังและการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม ภายใต้้ พ.ร.บ. ควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 ฉบัับนี้้�มีีวััตถุุประสงค์์ เพื่่�อให้้ผู้้ที่่�มีีส่่วนเกี่่�ยวข้้อง ทั้้�งภาครััฐ เอกชน และหน่่วยงานอื่่�น ๆ นำำ ไปใช้้ประโยชน์์ในการดำำเนิินงาน เฝ้้าระวัังและการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม ภายใต้้พ.ร.บ. ควบคุุมโรค จากการประกอบอาชีีพ และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 ซึ่่�งคณะทำำงานด้้านการเฝ้้าระวััง การป้้องกััน และ การควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม ร่่วมกัันจััดทำำ และได้้รัับความอนุุเคราะห์์ จากผู้้เชี่่�ยวชาญด้้านต่่าง ๆ ในการปรัับปรุุงเนื้้�อหาให้้มีีความเหมาะสมกัับการเฝ้้าระวััง การรายงาน การสอบสวน รวมทั้้�งหลัักเกณฑ์์ ขั้้�นตอน และแบบฟอร์์มในการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม เพื่่�อใช้้เป็็นแนวทางสำหรัำ ับผู้้ปฏิิบััติิงานทุุกระดัับและผู้้เกี่่�ยวข้้องทุุกหน่่วยงาน แนวทางฉบัับนี้้�ประกอบไปด้้วยนิิยามในการเฝ้้าระวััง ขั้้�นตอนและแบบสอบสวนโรค หลัักเกณฑ์์ วิิธีีการแจ้้ง สำำหรัับนายจ้้าง สถานพยาบาลและพนัักงานเจ้้าหน้้าที่่� ที่่�พบผู้้ซึ่่�งเป็็นหรืือมีีเหตุุอัันควรสงสััยว่่าเป็็นโรคตะกั่่�ว และสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อมให้้รายงานต่่อพนัักงานเจ้้าหน้้าที่่�สัังกััดสำำนัักงานสาธารณสุุขจัังหวััด หรืือสำำนัักอนามััยกรุุงเทพมหานคร เพื่่�อจะนำำ ไปสู่่ขั้้�นตอนการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�ว จากสิ่่�งแวดล้้อม โดยหน่่วยปฏิิบััติิการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร เพื่่�อการป้้องกััน ควบคุุมผ่่านคณะกรรมการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและ โรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััดหรืือกรุุงเทพมหานคร คณะผู้้จััดทำำหวัังเป็็นอย่่างยิ่่�งว่่าแนวทางการเฝ้้าระวัังและการสอบสวนโรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�ว จากสิ่่�งแวดล้้อม ภายใต้้พ.ร.บ. ควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 ฉบัับนี้้� จะเป็็นประโยชน์์แก่ท่่ ่านผู้้อ่่าน ให้้มีีความรู้ความเ้ข้้าใจแนวทางขั้้�นตอนการเฝ้้าระวัังการรายงาน และการสอบสวน โรคตะกั่่�วและสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อมอย่่างถููกต้้องและหากมีข้ี้อเสนอแนะใดๆเพิ่่�มเติิม อัันจะเป็็น ประโยชน์์ต่่องานนี้้�คณะทำำงานด้้านการเฝ้้าระวััง การป้้องกััน และการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมยิินดีีรัับไว้้พิิจารณา โปรดแจ้้งได้้ที่่�กลุ่่มพััฒนาระบบข้้อมููลและตอบโต้้ภาวะฉุุกเฉิิน กองโรคจากการประกอบอาชีีพและสิ่่�งแวดล้้อม กรมควบคุุมโรค กระทรวงสาธารณสุุข โทร 0 2590 3865 หรืือ ไปรษณีีย์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์[email protected] คณะทำำงานด้้านการเฝ้้าระวััง การป้้องกััน และการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พฤศจิิกายน 2565 ค คำนำ ค สารบัญ ง นิยามโรค 1 ลักษณะสิ�งคุกคามสุขภาพ 1 ประเภท ขนาด ลักษณะของกิจการ 1 กลุมประชาชนที่ไดรับหร�ออาจไดรับมลพ�ษ 1 ผลกระทบทางสุขภาพ 2 การประเมินความเสี่ยงลักษณะของแหลงกำเนิดมลพ�ษสารตะกั่ว 3 แนวทางการเฝาระวังทางสุขภาพ 5 การเฝาระวังทางดานสิ�งแวดลอม 9 ประเภทผูปวย 13 หลักเกณฑการแจง และรายงานผูปวยตามพระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพ 13 และโรคจากสิ�งแวดลอม พ.ศ. 2562 เกณฑการสอบสวนโรค 14 แนวทางการสอบสวนโรค 15 มาตรการปองกันควบคุมโรค 19 แบบซักประวัติพฤติกรรมที่เกี่ยวของกับการสัมผัสสารตะกั่วของเด็กแรกเกิดถึงอายุต่ำกวา 15 ป 21 แบบสอบสวนการสัมผัสสารตะกั่วของเด็กในบานพักอาศัย และในชุมชน 23 แบบประเมินความเสี่ยงการสัมผัสสารตะกั่วในเด็กแรกเกิดถึงอายุต่ำกวา 15 ป 28 แบบซักประวัติพฤติกรรมที่เกี่ยวของกับการสัมผัสสารตะกั่วในผูใหญและหญิงตั้งครรภ 31 แบบสอบสวนการสัมผัสสารตะกั่วของผูใหญ/หญิงตั้งครรภในบานพักอาศัย และในชุมชน 34 แบบสำรวจขอมูลแหลงกำเนิดมลพ�ษสารตะกั่วในพ�้นที่ 39 เอกสารอางอิง 41 สารบัญ CONTENTS แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 ง โรคจากตะกั่วหรือ 1 สารประกอบของตะกั่ว เกิิดจากการรัับสััมผััสฝุ่่�นหรืือฟููมตะกั่่�วทั้้�งตะกั่่�วอนิินทรีีย์์(Inorganic lead) หรืือตะกั่่�วอิินทรีีย์์(Organic lead) ประเภท ขนาดและลัักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษที่่�ได้รั้ับหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษที่่มี�ีการปล่่อยมลพิิษที่่ก่�่อหรืืออาจก่่อ ให้้เกิิดโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ตามอนุุบััญญััติิที่่�ออกตามมาตรา 28 ภายใต้้พระราชบััญญััติิควบคุุมโรค จากการประกอบอาชีีพและโรคสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 4.1 ประชาชนกลุ่่�มเปราะบาง หมายถึึง ประชาชนกลุ่่มที่่�อาจมีีผลกระทบต่่อสุุขภาพรุุนแรงแม้้ได้้รัับสััมผััสมลพิิษ ในปริิมาณที่่�อาจไม่มี่ผีลกระทบต่่อสุุขภาพในกลุ่่มประชาชนทั่่�วไป ได้้แก่่เด็็ก(เด็็กแรกเกิิดถึึงอายุต่ำุำ� กว่่า15 ปีี) หญิิงตั้้�งครรภ์์ เป็็นต้้น 4.1.1 เด็็ก (เด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ ำ� กว่่า 15 ปีี) เนื่่�องจากเป็็นช่่วงที่่�มีีการเจริิญเติิบโตและพััฒนาการของ อวััยวะสำำคััญ ได้้แก่่สมอง ระบบประสาท ซึ่่�งสารตะกั่่�วส่่งผลกระทบต่่อกระบวนการดัังกล่่าวโดยตรง นอกจากนี้้�เด็็กเล็็ก วััย 0 - 5 ปีีเป็็นวััยที่่�มีีพฤติิกรรมเอาของเข้้าปาก จึึงเสี่่�ยงสััมผััสสารตะกั่่�วมาก 4.1.2 หญิิงตั้้�งครรภ์์เนื่่�องจากสารตะกั่่�วจากมารดาสามารถผ่่านรกไปสู่่ทารกในครรภ์์ได้้สารตะกั่่�วส่่ง ผลกระทบต่่อการตั้้�งครรภ์์ ได้้แก่่ ทำำ ให้้เกิิดภาวะความดัันโลหิิตสููงขณะตั้้�งครรภ์์ ทารกในครรภ์์มีีน้ำ ำ� หนัักน้้อย รบกวน การพััฒนาระบบประสาทของทารกในครรภ์์ หรืืออาจทำำ ให้้แท้้งได้้ 4.1.3 ผู้้มีีโรคประจำำตััว เช่่น ผู้้ที่่�เป็็นโรคโลหิิตจาง ผู้้ป่่วยที่่�มีีภาวะขาดธาตุุเหล็็ก/ภาวะขาดแคลเซีียม ภาวะทุุพโภชนาการ เป็็นต้้น 4.1.4 ผู้้ที่่�เคยได้้รัับการวิินิิจฉััยว่่าเป็็นโรคจากตะกั่่�ว นิิยามโรค (Definition) ลัักษณะสิ่่�งคุุกคามสุุขภาพ (Health hazard) ประเภท ขนาด ลัักษณะของกิิจการ กลุ่่�มประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับมลพิิษ โรคหรืืออาการผิิดปกติิหรืือระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงเกิินค่่ามาตรฐานซึ่่�งเกิิดขึ้้�นจากหรืือเป็็นผลเนื่่�องมาจากการรัับสััมผััส ตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ ำ� อาหาร อากาศ หรืือสิ่่�งของเครื่่�องใช้ที่่้มี�ีตะกั่่�วปนเปื้้�อน 1. 2. 3. 4. โรคจากตะกั่วหร�อ สารประกอบของตะกั่ว ICD 10: T56.0 รวมกับ Z58 หร�อ Y97 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 2 4.2 ประชาชนกลุ่่�มรัับสััมผััสสููง (Highexposuregroup) หมายถึึง ประชาชนที่่มี�ีโอกาสในการรัับสััมผััสสารมลพิิษ ในปริิมาณที่่�สููง ทั้้�งนี้้�สามารถประเมิินการรัับสััมผััสได้้ทั้้�งจากการตรวจวััดในสภาพแวดล้้อมหรืือในตััวบุุคคลผู้้รัับสััมผััส แล้้วทำำการเปรีียบเทีียบกัับค่่ามาตรฐานทางสิ่่�งแวดล้้อมตามตารางที่่� 5 หรืือค่่าอ้้างอิิงทางชีีวภาพ หรืือตามตารางที่่� 3 ในกรณีีประชาชนที่่�มีีการรัับสััมผััสตะกั่่�วจากแหล่่งอื่่�น ๆ อยู่่ก่่อนแล้้ว จะทำำ ให้้มีีโอกาสในการรัับสััมผััสสารตะกั่่�วจาก แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ (ตามข้้อ 3) เพิ่่�มมากขึ้้�น ยกตััวอย่่างกลุ่่มที่่�มีีการรัับสััมผััสจากแหล่่งอื่่�น ได้้แก่่ 4.2.1 ผู้้ที่่�อาศััยร่่วมบ้้านกัับสมาชิิกที่่�ประกอบอาชีีพที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับสารตะกั่่�ว (Take-home lead) หรืือ 4.2.2 ผู้้ที่่�อาศััยอยู่่ในบ้้านที่่มี�ีการใช้้ตะกั่่�วในการทำำงานภายในบ้้าน เช่่น กลุ่่มมาดอวนที่่�ใช้้ตะกั่่�วในการร้้อยแหอวน (Home-based lead exposure) หรืือ 4.2.3 ผู้้ที่่�อุุปโภค บริิโภค ผลิิตภััณฑ์์ที่่�มีีตะกั่่�วเป็็นองค์์ประกอบหรืือมีีสารตะกั่่�วปนเปื้้�อน 5.1 แบบเฉีียบพลััน เป็็นการเกิิดภาวะพิิษจากการรัับสััมผััสสารตะกั่่�วปริิมาณมากในระยะเวลาสั้้�น ๆ มีีรายละเอีียด ดัังนี้้� 5.1.1 เด็็ก มีีอาการ เช่่น ปวดท้้อง อาเจีียน อ่่อนเพลีีย ท้้องเสีีย โลหิิตจาง ชััก หมดสติิ ฯลฯ (ผลเฉีียบพลััน ในเด็็ก มัักเกิิดจากการที่่�เด็็กกิินวััตถุุแปลกปลอมที่่�มีีสารตะกั่่�ว) 5. ผลกระทบทางสุุขภาพ (health effect) 5.1.2 หญิิงตั้้�งครรภ์์(มีีอาการตามข้้อ 5.1.3) 5.1.3 ผู้้ใหญ่ มี่ ีอาการเช่่น ปวดศีีรษะ อ่่อนเพลีียเบื่่�ออาหาร ปวดกล้้ามเนื้้�อคลื่่�นไส้้อาเจีียน ปวดท้้องอย่่างรุุนแรง ท้้องผููก โลหิิตจาง ความคิิดสัับสน ชััก หมดสติิ ฯลฯ ปวดศีรษะ คลื่นไสอาเจ�ยน ปวดทองอยางรุนแรง เบื่ออาหาร เด็ก ปวดทอง อาเจ�ยน ออนเพลีย ทองเสีย ปวดศีรษะ คลื่นไสอาเจ�ยน ปวดทองอยางรุนแรง เบื่ออาหาร หญิงตั้งครรภ ปวดศีรษะ คลื่นไสอาเจ�ยน ปวดทองอยางรุนแรง หมดสติ ผูใหญ 5.2 แบบเรื้้�อรััง 5.2.1 เด็็ก การเจริิญเติิบโตและพััฒนาการล่่าช้้ากว่่าเกณฑ์์ ระดัับสติิปััญญาต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์กระวนกระวาย ไม่่มีีสมาธิิ หงุุดหงิิดง่่าย อ่่อนเพลีีย เบื่่�ออาหาร ปวดท้้อง ท้้องผููก โลหิิตจาง ฯลฯ 5.2.2 หญิิงตั้้�งครรภ์์อาจมีีภาวะครรภ์์เป็็นพิิษ (ความดัันโลหิิตสููงขณะตั้้�งครรภ์์) ทารกในครรภ์์มีีน้ำ ำ� หนัักน้้อย หรืืออาจตามมาด้้วยการแท้้งบุุตร ฯลฯ 5.2.3 ผู้้ใหญ่่ (ตามข้้อ 4.2 แนวทางการเฝ้้าระวัังและสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีีพ “โรคจากตะกั่่�ว หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว”) โรคจากตะกั่วหรือ 3 สารประกอบของตะกั่ว การวางแผนเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชน ควรมีีการประเมิินความเสี่่�ยงเกี่่�ยวกัับลัักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ โดยพิิจารณาข้้อมููล 4 ด้้าน ประกอบด้้วย ข้้อมููลชนิิดของสารมลพิิษ (A) ความเข้้มข้้นของมลพิิษที่่�ระบายออกสู่่สิ่่�งแวดล้้อม (B) จำำ นวนประชาชนที่่�ได้รั้ับหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษตามคำำนิิยาม (C)และมาตรการป้้องกััน ติิดตามและเฝ้้าระวัังผลกระทบ (D) การพิิจารณาให้้คะแนนในแต่่ละด้้าน รายละเอีียดตามตารางที่่�1(Criteriaforcomprehensiveenvironmentalassessment of industrial clusters, 2009) 6. การประเมิินความเสี่่�ยงลัักษณะของแหล่่งกำำ เนิิดมลพิิษสารตะกั่่�ว การให้้คะแนนข้้อมููลแต่่ละด้้านในการประเมิินความเสี่่�ยงลัักษณะของแหล่่งมลพิิษสารตะกั่่�ว หมายเหตุุ: (1) IARC Monographs on the Identification of Carcinogenic Hazards to Humans. 2022 (2) เปรีียบเทีียบเกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ตารางที่่� 5) หรืือข้้อกำำหนดอื่่�น ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง ตารางที่่� 1 หากพบผู้้ป่่วยโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วหรืือสงสััย ว่่าป่่วย ทั้้�งกรณีีลููกจ้้างที่่�ปฏิิบััติิงานในแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษหรืือ ประชาชนผู้้ได้รั้ับผลกระทบ ให้้จััดระดัับความเสี่่�ยงสููงขึ้้�นไป ในการ คำำนวณคะแนนความเสี่่�ยง กำำหนดให้้ค่่าน้ำ ำ� หนัักในแต่่ละตััวแปร รายละเอีียดในตารางที่่� 2 ระดัับคะแนน ข้้อมููลที่่�ใช้้พิิจารณา 4 3 2 1 ชนิิดของสารมลพิิษ(1) (A) - Lead compounds, inorganic (Group 2A) Lead (CAS No.7439-92-1) (Group 2B) Lead compounds, organic (Group 3) ความเข้้มข้้นของมลพิิษที่่� ระบายออกสู่่สิ่่�งแวดล้้อม(2) (B) \> ค่่ามาตรฐาน 1.5 เท่่าขึ้้�นไป \> ค่่ามาตรฐาน ถึึง ≤ 1.5 เท่่าของ ค่่ามาตรฐาน ≥ 50% ของค่่ามาตรฐาน ถึึงค่่ามาตรฐาน < 50% ของค่่ามาตรฐาน จำำ นวนประชาชนที่่�ได้้รัับหรืือ อาจได้้รัับมลพิิษจากตะกั่่�ว หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ตามคำำนิิยาม (C) \> 100,000 คน > 10,000 - 100,000 คน \> 1,000 - 10,000 คน ≤ 1,000 คน มาตรการป้้องกััน ติิดตาม และเฝ้้าระวัังผลกระทบ (D) ไม่่มีีมาตรการ/ มาตรการไม่มี่ ีประสิิทธิิภาพ/ มีีเรื่่�องร้้องเรีียนใน ประเด็็นที่่�เกี่่�ยวข้้อง มีีมาตรการป้้องกััน ควบคุุมที่่�ผู้้รัับสััมผััส มีีมาตรการควบคุุม เส้้นทางการรัับสััมผััส และผู้้รัับสััมผััส มีีมาตรการควบคุุม แหล่่งกำำเนิิดเส้้นทาง การรัับสััมผััสและผู้้รัับ สััมผััส รวมทั้้�งมีีการ ติิดตามตรวจสอบ อย่่างต่่อเนื่่�อง แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 4 เมื่่�อกำำหนดคะแนนข้้อมููลทั้้�ง 4 ด้้าน ให้้นำำคะแนนมาคำำนวณตามสููตร และนำำคะแนนรวมที่่�ได้้มาจััดระดัับความเสี่่�ยงเพื่่�อระบุลัุักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ซึ่่�งระดัับความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพ แบ่่งเป็็น 4 ระดัับ ได้้แก่่เสี่่�ยงสููงมาก สููง ปานกลาง และต่ำ ำ� รายละเอีียดตามตารางที่่� 3 คะแนนประเมิินความเสี่่�ยงรวม = (A x 2.0) + (B x 1.5) + (C x 1.0) + (D x 2.0) ระดัับความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพ (ลัักษณะของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ) และมาตรการในการดำำเนิินการเฝ้้าระวััง สุุขภาพ ตารางที่่� 3 คะแนนรวม มาตรการในการดำำ เนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพ ระดัับความเสี่่�ยง ต่่อสุุขภาพ มากกว่่า 20 สููงมาก เจ้้าของหรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ประสานหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียน ตามมาตรา 25 และดำำเนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชนเชิิงรุุกทัันทีีและจะต้้องมีี มาตรการเพื่่�อลดความเสี่่�ยงทางสุุขภาพดัังกล่่าว มากกว่่า 15 สููง เจ้้าของหรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ต้้องจััดการความเสี่่�ยงเพื่่�อให้้อยู่่ใน ถึึง 20 ระดัับปานกลางลงมา และดำำเนิินการประสานหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียน ตามมาตรา 25 ทำำการเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชนเชิิงรุุก มากกว่่า 10 ปานกลาง เจ้้าของหรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ควบคุุมความเสี่่�ยงให้้อยู่่ในระดัับ ถึึง 15 ปานกลางลงมา และสนัับสนุุนหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียนตามมาตรา 25 ในการเฝ้้าระวัังสุุขภาพประชาชนเชิิงรัับ น้้อยกว่่า 10 ต่ำ ำ� ให้้ดำำเนิินการประเมิินระดัับความเสี่่�ยงของแหล่่งกำำเนิิดอย่่างน้้อยปีีละ 1 ครั้้�ง พร้้อมให้้ดำำเนิินตามแผนการควบคุุมความเสี่่�ยงและมาตรการที่่�มีีอยู่่ ตารางที่่� 2 แสดงค่่าน้ำ ำ� หนัักของข้้อมููลที่่�ใช้้พิิจารณาในการประเมิินความเสี่่�ยง ข้้อมููลที่่�ใช้้พิิจารณา ค่่าน้ำำ�หนััก รายละเอีียดการกำำหนดค่่าน้ำำ�หนััก ชนิิดของสารมลพิิษ (A) 2.0 ชนิิดของสารมลพิิษที่่�ปล่่อยจากแหล่่งกำำเนิิดเป็็นสาเหตุหลัุัก ที่่�มีีผลกระทบทางสุุขภาพโดยตรง ความเข้้มข้้นของมลพิิษที่่�ระบายออก 1.5 ระดัับความเข้้มข้้นของสารตะกั่่�วที่่�ระบายออกจากแหล่่งมลพิิษ สู่่สิ่่�งแวดล้้อม (B) เป็็นข้้อมููลเพื่่�อติิดตามประสิิทธิิผลของมาตรการ จำำ นวนประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับ 1.0 จำำ นวนประชาชน เป็็นข้้อมููลประกอบสำำหรัับการวางแผน มลพิิษจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว เฝ้้าระวัังสุุขภาพ ตามคำำนิิยาม (C) มาตรการป้้องกััน ติิดตามและเฝ้้าระวััง 2.0 มาตรการป้้องกััน ติิดตาม เฝ้้าระวัังผลกระทบต่่อสุุขภาพ ผลกระทบ (D) อย่่างเคร่่งครััด และต่่อเนื่่�องเป็็นสิ่่�งสำคัำ ัญที่่�เจ้้าของ หรืือผู้้ครอบครองแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษต้้องดำำเนิินการ โรคจากตะกั่วหรือ 5 สารประกอบของตะกั่ว ทั้้�งนี้้�แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษอื่่�น ๆ ที่่�มีีการใช้้สารตะกั่่�วในกระบวนการผลิิต หรืือกลุ่่มอาชีีพที่่�นำำตะกั่่�วมาทำำงานที่่�บ้้าน เช่่น ชุุมชนที่่�ทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา/เซรามิิก ร้้านซ่่อมแบตเตอรี่่� ร้้านซ่่อมหม้้อน้ำ ำ� รถยนต์์กลุ่่มมาดอวนที่่�ใช้้ตะกั่่�วในการ ร้้อยแห อวน กลุ่่มทำำเบ็็ดตกปลา กลุ่่มคััดแยกขยะในชุุมชน ฯลฯ ให้้ดำำเนิินการเฝ้้าระวัังตามคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกััน โรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก 7.1 การเฝ้้าระวัังเชิิงรัับในสถานพยาบาล สำำหรัับพื้้�นที่่�ที่่�มีีแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษที่่�มีีระดัับความเสี่่�ยงปานกลางขึ้้�นไป กำำหนดให้้สถานพยาบาล ร่่วมกัับสาธารณสุุขจัังหวััด สาธารณสุุขอำำ เภอในพื้้�นที่่�รวบรวมข้้อมููลสถิิติิการป่่วยที่่�เกี่่�ยวกัับ การสััมผััสสารตะกั่่�ว เช่่น ICD-10 จากโรงพยาบาล (T56.0 ร่่วมกัับ Z58 หรืือ Y96, Y97) เพื่่�อวิิเคราะห์์สถานการณ์์ในพื้้�นที่่� และนำำข้้อมููลไปวางแผนการเฝ้้าระวัังเชิิงรุุกต่่อไป 7.2 การเฝ้้าระวัังเชิิงรุุก สำำหรัับพื้้�นที่่�ที่่�มีีแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษที่่�มีีระดัับความเสี่่�ยงสููงขึ้้�นไป กำำหนดให้้หน่่วยบริิการ สุุขภาพที่่�ขึ้้�นทะเบีียนตามมาตรา 25 อาจจะร่่วมกัับหน่่วยงานสาธารณสุุขจัังหวััด สาธารณสุุขอำำเภอ สถานพยาบาล องค์์กรปกครองท้้องถิ่่�น และเครืือข่่ายอื่่�น ๆ ร่่วมลงพื้้�นที่่�เพื่่�อประเมิินและคััดกรองสุุขภาพประชาชนเชิิงรุุก และค้้นหา กลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับมลพิิษสารตะกั่่�วหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษสารตะกั่่�ว โดยมีีการดำำเนิินการดัังนี้้� 7.2.1 กลุ่่มเป้้าหมาย: ผู้้ที่่�อยู่่ภายใต้้การเฝ้้าระวัังโรค (Population under surveillance) ซึ่่�งเป็็นประชาชน กลุ่่มเปราะบางและกลุ่่มรัับสััมผััสสููง ดำำเนิินการซัักประวัติิ ั ประเมิินความเสี่่�ยงรายบุุคคล และตรวจคััดกรอง โดยการดำำเนิินการ ครั้้�งแรก มีีเกณฑ์์การคััดเลืือกกลุ่่มเป้้าหมาย ดัังนี้้�
(1) อยู่่ใกล้้แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ (2) อยู่่ใกล้กั้ับจุุดตรวจวััดสิ่่�งแวดล้้อมที่่�พบว่่ามีีค่่าเกิินมาตรฐาน (3) มีีประวััติิการรัับสััมผััสตะกั่่�วจากแหล่่งอื่่�น ๆ สำำหรัับการเฝ้้าระวัังครั้้�งต่่อไป ยัังคงดำำเนิินการในกลุ่่มเดิิม และให้้นำำข้้อมููลผลการตรวจคััดกรองสุุขภาพ ครั้้�งก่่อนมาใช้้ประกอบในการพิิจารณาด้้วย 7.2.2 กิิจกรรมในการซัักประวัติิ ั ประเมิินความเสี่่�ยง และตรวจคััดกรองสุุขภาพ มีีรายละเอีียดดัังนี้้�
(1) การซัักประวัติิั
หรืือคนที่่�อาศััยบ้้านเดีียวกัันกัับเด็็ก รวมทั้้�งพฤติิกรรมของเด็็กที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�ว (ตามเอกสารแนบที่่� 2 แบบสอบสวน Pb)
(2) การตรวจร่่างกาย
• ด้้านการเคลื่่�อนไหว (Gross motor: GM) • ด้้านการใช้้กล้้ามเนื้้�อมััดเล็็กและสติิปััญญา (Fine motor: FM) • ด้้านความเข้้าใจภาษา (Receptive language: RL) 7. แนวทางการเฝ้้าระวัังทางสุุขภาพ แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 6
ปืืน การใช้้แป้้งทาหน้้างิ้้�ว ประวัติิัโรคประจำำตััว ประวัติิัการใช้้ยาที่่�ใช้้เป็็นประจำำ ยาสมุุนไพร ประวััติิการเจ็็บป่่วยก่่อนหน้้านี้้� • ด้้านการใช้้ภาษา (Expressive language: EL) • ด้้านการช่่วยเหลืือตััวเองและสัังคม (Personal and social: PS)
สาเหตุุแน่่ชััด ดัังต่่อไปนี้้� • ชััก • ซีีด • เลี้้�ยงไม่่โต • พฤติิกรรมการกิินสิ่่�งที่่�ไม่่ใช่่อาหาร • พััฒนาการช้้า • พััฒนาการถดถอย • ซน สมาธิิสั้้�น • Encephalopathy ร่่วมกัับการซัักประวััติิพบว่่ามีีปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�ว (ราชวิิทยาลััยกุุมารแพทย์์แห่่งประเทศไทยสมาคมกุุมารแพทย์์แห่่งประเทศไทย: Guidelineinchild healthsupervision บทที่่� 15 การคััดกรองสารตะกั่่�ว, 2557)
(1) การซัักประวัติิ ั
หนัักบุุตรที่่�ต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์ โรคประจำำตััว ประวััติิการใช้้ยาที่่�ใช้้เป็็นประจำำ ประวััติิการเจ็็บป่่วยก่่อนหน้้านี้้�
การสััมผััสสารตะกั่่�วของหญิิงตั้้�งครรภ์์(เอกสารแนบที่่� 4 แบบ PbC04)
อาเจีียน ปวดท้้องอย่่างรุุนแรง ท้้องผููก โลหิิตจาง ความคิิดสัับสน ชััก หมดสติิ เป็็นต้้น (2) การตรวจร่่างกาย
ำ� เงิินบนขอบเหงืือก (Lead line)
(1) การซัักประวัติิ ั
โรคจากตะกั่วหรือ 7 สารประกอบของตะกั่ว
(เอกสารแนบที่่� 5 แบบ Pb-1)
รุุนแรงเป็็นพััก ๆ ปวดตามข้้อ กล้้ามเนื้้�อ อาการปวดเมื่่�อยตามร่่างกาย ปวดศีีรษะ ซีีด ซึึม ชััก กระวนกระวาย/ไม่่มีีสมาธิิ หงุุดหงิิดง่่าย น้ำ ำ� หนัักลดโดยไม่่ทราบสาเหตุ มืืุอสั่่�น มืือ/เท้้าอ่่อนแรง และผื่่�น เป็็นต้้น (2) การตรวจร่่างกาย
ำ� เงิินบนขอบเหงืือก (Lead line)
7.3 การตรวจเพิ่่�มเติิมอื่่�น ๆ การตรวจทางห้้องปฏิิบัติิัการ
และวิินิิจฉััยโรคจากตะกั่่�ว รายละเอีียดตามตารางที่่� 4 ทั้้�งนี้้�การตรวจพิิเศษอื่่�น ๆ ขึ้้�นอยู่่กัับดุุลพิินิิจของแพทย์์ แสดงระดัับตะกั่่�วในเลืือดที่่�เป็็นเกณฑ์์เฝ้้าระวัังและวิินิิจฉััยเป็็นโรคจากตะกั่่�ว หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ที่่�มา: (1) Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2012 (2) Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 1985 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK236453/ (3) Guidelines for the identification and management of lead exposure in pregnant and lactating women, 2010 (4) National Institute for Environmental Health Services (NIEHS) [2012] National Toxicology Program NTP Monograph: Health effects of low-level lead. (5) National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH,2021) (6) Guideline for clinical management of exposure to lead: executive summary, 2021 หมายเหตุ:ุกระบวนการตรวจคััดกรองสุุขภาพดำำเนิินการโดยหน่่วยบริิการที่่�ได้้ขึ้้�นทะเบีียนตามมาตรา 25 ตารางที่่� 4 กลุ่่�มประชาชนที่่�ได้้รัับ ระดัับตะกั่่�วในเลืือด หรืืออาจได้้รัับมลพิิษ เกณฑ์์เฝ้้าระวััง เกณฑ์์วิินิิจฉััย เด็็ก มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL(1) มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 25 µg/dL(2) หญิิงตั้้�งครรภ์์ มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL(1) มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 45 µg/dL(3, 6) ประชาชนทั่่�วไป มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 10 µg/dL(4) มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 60 µg/dL(5) แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 8 แผนภาพที่่�1 ขั้้�นตอนการดำำเนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพของกลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับมลพิิษสารตะกั่่�ว สรุุปแนวทางการดำำเนิินการเฝ้้าระวัังสุุขภาพ ของกลุ่่มประชาชนที่่�ได้รั้ับมลพิิษสารตะกั่่�วหรืืออาจได้รั้ับมลพิิษสารตะกั่่�ว ตามแผนภาพที่่� 1 เจาของหรือผูครอบครองแหลงกำเนิดมลพิษตอง ทำการประเมินความเสี่ยงอยางนอยปละ 1 ครั้ง ยกเวนจะตองทำการประเมินความเสี่ยงทันที ในกรณีดังตอไปนี้ มีการเปลี่ยนกระบวนการผลิต พบผูปวยหรือสงสัยวาปวย ขอรองเรียนจากประชาชน พบผลการตรวจสิ่งแวดลอมเกินเกณฑมาตรฐาน หมายเหตุ แหลงกำเนิดมลพ�ษ (ตามขอที่ 3) ระดับความเสี่ยง (สูงมาก/สูง/ปานกลาง/ต่ำ) ความเสี่ยงปานกลางข�้นไป ความเสี่ยงต่ำ ดำเนินตามแผนการควบคุมความเสี่ยง และมาตรการที่มีอยู คณะกรรมการ EnvOcc จังหวัด/กทม. กรมควบคุมโรค เฝาระวังสุขภาพเชิงรับ หนวยบร�การในพ�้นที่ รวมกับ สสจ. ผูรับผ�ดชอบในสถานพยาบาล (ม.30 (2)) พนักงานเจาหนาที่ (สสจ.) ตรวจระดับตะกั่วในเลือด โดยหนวยบร�การสุขภาพที่ข�้นทะเบียน ตามมาตรา 25 หนวยบร�การสุขภาพ ภาครัฐ/เอกชน เฝาระวังสุขภาพเชิงรุก ความเสี่ยงสูงข�้นไป พนักงานเจาหนาที่หร�อหนวย EnvOcc CU ดำเนินการสอบสวนโรค (ม.33) จัดทำรายงานการสอบสวนโรคสอบสวนโรค (ม.33) คณะกรรมการ EnvOcc จังหวัด/กทม. และกรมควบคุมโรค เจาของหร�อผูครอบครองแหลงกำเนิดมลพ�ษ จัดใหมีการเฝาระวังสุขภาพของประชาชน มีการปลอยมลพ�ษที่กอหร�ออาจกอใหเกิด โรคจากตะกั่วหร�อสารประกอบของตะกั่ว สื่อสารขอมูลระดับความเสี่ยง และแนวทางการเฝาระวังสุขภาพ แกประชาชน แจงผลการประเมินความเสี่ยง และแนวทางเฝาระวังสุขภาพ ตอพนักงานเจาหนาที่ เจาของหร�อผูครอบครองแหลงกำเนิดมลพ�ษ ทำการประเมินระดับความเสี่ยงตอสุขภาพ ลงพ�้นที่ รายงาน เสนอและรายงาน ลงพ�้นที่ ประสาน แจงผลใหกับ ประชาชน แจงขอมูล ตาม ม. 29 แจงขอมูล ผูปวยสงสัย และผูปวยยืนยัน ผลการตรวจวัดระดับตะกั่วในเลือด โรคจากตะกั่วหรือ 9 สารประกอบของตะกั่ว เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ ำ� อากาศ ห่่วงโซ่่อาหาร รวมทั้้�งผลิิตภััณฑ์์สีีของเล่่นและวััสดุุที่่� ใช้้ทำำของเล่่น เครื่่�องสำำอาง หรืือสิ่่�งของเครื่่�องใช้้ที่่�มีีตะกั่่�วปนเปื้้�อน รายละเอีียดตามตารางที่่� 5 8. การเฝ้้าระวัังทางด้้านสิ่่�งแวดล้้อม ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา ดิิน 750 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม น้ำ ำ�ใต้้ดิิน 4.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดเกณฑ์์ การปนเปื้้�อนในดิินและน้ำ ำ�ใต้้ดิิน การตรวจสอบ คุุณภาพดิินและน้ำ ำ�ใต้้ดิิน รวมทั้้�งการจััดทำำรายงาน ผลการตรวจสอบคุุณภาพดิินและน้ำ ำ�ใต้้ดิิน และ รายงานเสนอมาตรการควบคุุมและมาตรการ การลดการปนเปื้้�อนในดิินและน้ำ ำ�ใต้้ดิิน พ.ศ. 2559 ตะกอนดิิน ไม่่เกิิน 36 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม (ร่่าง) ประกาศคณะกรรมการสิ่่�งแวดล้้อมแห่่งชาติิ เรื่่�องกำำหนดมาตรฐานคุุณภาพตะกอนดิิน (มาตรฐาน คุุณภาพตะกอนดิินในแหล่่งน้ำผิิ ำ� วดิินเพื่่�อคุ้้มครอง สััตว์์หน้้าดิิน) น้ำ ำ�ผิิวดิิน ไม่่เกิิน 0.05 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ประกาศคณะกรรมการสิ่่�งแวดล้้อมแห่่งชาติิ ฉบัับที่่�8 (พ.ศ. 2537) เรื่่�องกำำหนดมาตรฐานคุุณภาพน้ำ ำ� ในแหล่่งน้ำ ำ�ผิิวดิิน น้ำ ำ� บาดาลที่่�ใช้้บริิโภค ต้้องไม่่มีี ประกาศกระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม เรื่่�องกำำหนดหลัักเกณฑ์์และมาตรการในทางวิิชาการ น้ำ ำ�ทิ้้�งจากโรงงาน ไม่่มากกว่่า 0.2 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม ฉบัับที่่�2 (พ.ศ. 2539) ออกตามความในพระราชบััญญัติิัโรงงาน พ.ศ. 2535 เรื่่�องกำำหนดคุุณลัักษณะของน้ำ ำ�ทิ้้�งที่่�ระบายออกจาก โรงงาน น้ำ ำ� ดื่่�มในภาชนะบรรจุุ 0.05 มิิลลิิกรััมต่่อปริิมาณน้ำ ำ� 1 ลิิตร ที่่�ปิิดสนิิท ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข ฉบัับที่่�61 (พ.ศ. 2524) เรื่่�องน้ำ ำ� บริิโภคในภาชนะที่่�ปิิดสนิิท ผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม 0.05 มิิลลิิกรััมต่่อปริิมาณน้ำ ำ� 1 ลิิตร น้ำ ำ� บริิโภค ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม ฉบัับที่่�332(พ.ศ.2521) ออกตามความในพระราชบััญญัติิัมาตรฐานผลิิตภััณฑ์์ อุุตสาหกรรม พ.ศ. 2511 เรื่่�องกำหำนดมาตรฐาน ผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรมน้ำ ำ� บริิโภค ปล่่องหรืือท่่อระบายอากาศ การผลิิตทั่่�วไป ของโรงงาน • ไม่มี่ ีการเผาไหม้้เชื้้�อเพลิิง ไม่่เกิิน 30 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร • มีีการเผาไหมเชื้้�อเพลิิง ไม่่เกิิน 25 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนด ค่่าปริิมาณของสารเจืือปนในอากาศที่่�ระบาย ออกจากโรงงาน พ.ศ. 2549 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 10 ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ) ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา ปล่่องเตาเผา 0.2 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร (Semi Volatile Metals) ได้้แก่่แคดเมีียม ตะกั่่�ว ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดปริิมาณ สารเจืือปนในอากาศที่่�ระบายออกจากปล่่องเตาเผา สิ่่�งปฏิิกููลหรืือวััสดุุที่่�ไม่่ใช้้แล้้วที่่�เป็็นอัันตรายจาก อุุตสาหกรรม พ.ศ. 2545 น้ำ ำ� มัันใช้้แล้้วที่่�ผ่่าน กระบวนการปรัับคุุณภาพ และเชื้้�อเพลิิงสัังเคราะห์์ วาเนเดีียม โครเมีียม โคบอลต์์ นิิเกิิล ทองแดง ตะกั่่�ว แมงกานีีส และดีบุีุก รวมกัันไม่่มากกว่่า 200 ส่่วนใน ล้้านล้้าน (ppm) โดยน้ำ ำ� หนััก ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดลัักษณะ น้ำ ำ� มัันใช้้แล้้วที่่�ผ่่านกระบวนการปรัับคุุณภาพและ เชื้้�อเพลิิงสัังเคราะห์์ที่่�จะนำำ มาใช้้เป็็นเชื้้�อเพลิิงในเตา อุุตสาหกรรม เพื่่�อทดแทนน้ำ ำ� มัันเตา พ.ศ. 2547 ปล่่องระบายออกจาก โรงงานกลั่่�นน้ำ ำ�ปิิโตรเลีียม เชื้้�อเพลิิงเหลว เชื้้�อเพลิิงผสม และ หน่่วยแตกโมเลกุุล (Cracking unit) ประเภทที่่มี�ีการเผาไหม้้ของโค้้ก (Coke) ไม่่เกิิน 5 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนดปริิมาณ สารเจืือปนในอากาศที่่�ระบายออกจากโรงงานกลั่่�นน้ำ ำ� ปิิโตรเลีียม พ.ศ. 2553 ปล่่องระบายออกจาก โรงงานผลิิตแก้้วและกระจก ไม่่เกิิน 5 มิิลลิิกรััมต่่อลููกบาศก์์เมตร ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องกำำหนด ปริิมาณสารเจืือปนในอากาศที่่�ระบายออกจาก โรงงานผลิิตแก้้วและกระจก พ.ศ. 2555 ตะกรััน (Slag) ที่่�เกิิดจาก การหลอมตะกั่่�ว จากแบตเตอรี่่�เก่่า ความเข้้มข้้นของตะกั่่�วในน้ำ ำ� สกััด (Leachate หรืือ Extraction) ไม่่เกิิน 5.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ในการสกััดสาร (Leachate extraction procedure) ประกาศกระทรวงอุุตสาหกรรม เรื่่�องหน้้าที่่� ของผู้้ประกอบกิิจการโรงงานหลอมตะกั่่�วจาก แบตเตอรี่่�เก่่าเกี่่�ยวกัับการดำำเนิินการกำำจััดขยะ สิ่่�งปฏิิกููลและวััสดุุที่่�ไม่่ใช้้แล้้ว ค่่าเฉลี่่�ยของตะกั่่�ว เวลา 1 เดืือน ในบรรยากาศ โดยทั่่�วไป ต้้องไม่่เกิิน 1.5 ไมโครกรััม ต่่อลููกบาศก์์เมตร ประกาศคณะกรรมการสิ่่�งแวดล้้อมแห่่งชาติิ ฉบัับที่่� 10 (พ.ศ. 2538) เรื่่�องกำำหนดมาตรฐาน คุุณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทั่่�วไป ภาชนะบรรจุุที่่�ทำำด้้วย พลาสติิก
ที่่�กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน 100 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม โดยมีีชนิิดพลาสติิก ดัังนี้้� • พอลีีไวนิิลคลอไรด์์ (Polyvinyl chloride) อาหาร ไม่่เกิิน 1 มิิลลิิกรััม ต่่ออาหาร 1 กิิโลกรััม ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข ฉบัับที่่�98 (พ.ศ. 2529) เรื่่�องมาตรฐานอาหารที่่�มีีสารปนเปื้้�อน ประกาศกระทรวงสาธารณสุุขฉบัับที่่�92 (พ.ศ. 2528) เรื่่�องกำำหนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของภาชนะบรรจุุ การใช้้ภาชนะบรรจุุและการห้้ามใช้้วััตถุุใดเป็็นภาชนะ บรรจุุอาหาร ฝุ่่�นตะกั่่�วที่่�พื้้�นบ้้าน 10 ไมโครกรััมต่่อตารางฟุุต ฝุ่่�นตะกั่่�วที่่�ขอบหน้้าต่่าง 100 ไมโครกรััมต่่อตารางฟุุต The united states environmental protection agency: EPA proposed rules at 40 CFR part 745, 2018. (June 21, 2019) การปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วในห่่วงโซ่่อาหาร การปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วในเครื่่�องอุุปโภค เครื่่�องเล่่นสีี และอื่่�น ๆ โรคจากตะกั่วหรือ 11 สารประกอบของตะกั่ว ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ) ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา • พอลีีเอทธิิลีีน พอลีีโปรปิลีิีน (Polyethylene, polypropylene) • พอลีีสไตรีีน (Polystyrene) • พอลีีไวนิิลลิิดีีนคลอไรด์์ (Polyvinylidene chloride)
กัับอาหารเป็็นพลาสติิกชนิิด โพลีีเอทธิิลีีน เช่่น ภาชนะบรรจุุนม หรืือเครื่่�องดื่่�ม ปริิมาณสููงสุุด ที่่�กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน 20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม 3. ชนิิดลามิิเนตพลาสติิกล้้วน ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััสกัับอาหารเป็็น พลาสติิกชนิิดพอลีีสไตรีีน สำำหรัับบรรจุุนมหรืือผลิิตภััณฑ์์นม และเครื่่�องดื่่�ม ปริิมาณสููงสุุดที่่� กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน 20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ภาชนะที่่�เป็็นภาชนะเซรามิิก หรืือภาชนะโลหะเคลืือบ • ภาชนะแบบแบน 7 มิิลลิิกรััม ต่่อลิิตร • ภาชนะแบบลึึกขนาดเล็็ก 5.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร • ภาชนะแบบลึึกขนาดใหญ่่ 2.5 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร • ภาชนะบรรจุุอาหารสำำหรัับทารก 2.5 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร • ภาชนะหุุงต้้ม 5.0 มิิลลิิกรััมต่่อลิิตร ประกาศกระทรวงสาธารณสุุขฉบัับที่่�92 (พ.ศ. 2528) เรื่่�องกำหำนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของ ภาชนะบรรจุุการใช้้ภาชนะบรรจุุ และการห้้ามใช้วั้ัตถุุใดเป็็นภาชนะบรรจุุอาหาร ภาชนะบรรจุุที่่�ทำำจาก พลาสติิก ชนิิดของพลาสติิก ปริิมาณสููงสุุดที่่� กำำหนดให้้มีีตะกั่่�วได้้ไม่่เกิิน 100 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ดัังนี้้� • พอลิิไวนิิลคลอไรด์์ • พอลิิเอทิิลีีน • พอลิิพรอพิิลีีน • พอลิิสไตรีีน • พอลิิไวนิิลดีีนคลอไรด์์ • พอลิิเอทิิลีีนเทเรฟทาเลต • พอลิิคาร์์บอเนต ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข (ฉบัับที่่�295) พ.ศ. 2548 เรื่่�องกำหำนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของภาชนะที่่ทำ�ำ จากพลาสติิก แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 12 ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ) ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา • ไนลอน (พีีเอ) • พอลิิไวนิิลแอลกอฮอล์์ • พอลิิเมทิิลเมทาคริิเลต • พอลิิเมทิิลเพนทีีน • เมลามีีน • ชนิิดพลาสติิกที่่�ใช้้บรรจุุนมหรืือ ผลิิตภััณฑ์์นม ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััส กัับอาหารเป็็นพลาสติิกชนิิด พอลิิเอทิิลีีนเทเรฟทาเลต ชนิิดพลาสติิกที่่�ใช้้บรรจุุนม หรืือผลิิตภััณฑ์์นม ซึ่่�งด้้านที่่�สััมผััสกัับอาหาร เป็็นพลาสติิก โลหะหนััก (คำำนวณเป็็นตะกั่่�ว) ปริิมาณสููงสุุดที่่�กำหำ นดให้้มีีตะกั่่�ว ได้้ไม่่เกิิน 20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ดัังนี้้� • พอลิิเอทิิลีีน หรืือเอทิิลีีน1 • แอลคีีนโคพอลิิเมอร์์ไรซด์์เรซิิน • พอลิิพรอพิิลีีน • พอลิิสไตรีีน ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข (ฉบัับที่่�295) พ.ศ. 2548 เรื่่�องกำหำนดคุุณภาพหรืือมาตรฐานของภาชนะที่่ทำ�ำจาก พลาสติิก สีีเคลืือบเงาแอลคีีด ตะกั่่�ว ร้้อยละโดยน้ำ ำ� หนัักของ สารที่่�ไม่่ระเหย ไม่่เกิิน 0.01 มาตรฐานผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม มอก. 327-2553 สีีตะกั่่�ว ไม่่เกิิน 100 ppm ประกาศคณะกรรมการว่่าด้้วยฉลากฉบัับที่่� 39 (พ.ศ. 2559) เรื่่�อง ให้้สีีที่่�มีีสารตะกั่่�วเป็็นส่่วนผสม เป็็นสิินค้้าที่่�ควบคุุมฉลาก สีีย้้อมสัังเคราะห์์ • สีีไดร็็อกต์์ • สีีรีีแอกทีีฟ • สีีแวต • สีีซััลเฟอร์์ • สีีแอชิิด ไม่่เกิิน 100 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม • มอก. 739-2555 • มอก. 740-2555 • มอก. 760-2555 • มอก. 2344-2555 • มอก. 2532-2555 สารเคลืือบ วััสดุุขีีดเขีียน พลาสติิก กระดาษ และ กระดาษแข็็ง และสิ่่�งทอ ไม่่เกิิน 90 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม มาตรฐานผลิิตภััณฑ์์อุุตสาหกรรม มอก.685 เล่่ม 1 - 2562 ดิินปั้้�น ไม่่เกิิน 90 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ฟิิงเกอร์์เพนต์์ ไม่่เกิิน 25 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ปริิมาณตะกั่่�วในสารละลายที่่�สกััดได้้จากของเล่่นและวััสดุุที่่�ใช้้ทำำของเล่่น โรคจากตะกั่วหรือ 13 สารประกอบของตะกั่ว ตารางที่่� 5 เกณฑ์์มาตรฐานระดัับตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม ตามประเภทตััวอย่่างต่่าง ๆ (ต่่อ) ประเภทตััวอย่่าง เกณฑ์์มาตรฐาน ที่่�มา เครื่่�องสำำอาง 20 มิิลลิิกรััมต่่อกิิโลกรััม ประกาศกระทรวงสาธารณสุุข เรื่่�องชื่่�อวััตถุุห้้ามใช้้เป็็น ส่่วนผสมในการผลิิตเครื่่�องสํําอาง พ.ศ. 2559 9.1 ผู้้�ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููง (Elevated blood lead) ผู้้ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงเกิินเกณฑ์์เฝ้้าระวัังแต่่ ไม่่ถึึงเกณฑ์์การวิินิิจฉััย และไม่่มีีอาการผิิดปกติิ 9.2 ผู้้�ป่่วยสงสััย (Suspected case) ผู้้ป่่วยที่่�มีีประวััติิการรัับสััมผััส (Exposure) กลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับหรืือ อาจได้้รัับมลพิิษ (ข้้อ 4) หรืือมีีผลการตรวจตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ ำ� อาหาร เป็็นต้้น เกิินค่่ามาตรฐานที่่�กำำหนด โดยหน่่วยงานวิิชาการที่่�เกี่่�ยวข้้องทั้้�งในและต่่างประเทศ โดยผู้้ป่่วยอาจมีีหรืือไม่่มีีอาการแสดงก็็ได้้ ร่่วมกัับมีีผลตรวจทาง ห้้องปฏิิบััติิการ (Venous Blood Lead) พบค่่าตะกั่่�วในเลืือดในระดัับที่่�อยู่่ในเกณฑ์์เฝ้้าระวััง (ค่่าอ้้างอิิง) ดัังนี้้� • เด็็ก ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL • หญิิงตั้้�งครรภ์์ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL • ผู้้ใหญ่่ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือด มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 10 µg/dL 9.3 ผู้้�ป่่วยยืืนยััน (Confirmed case) หมายถึึงผู้้ป่่วยที่่�มีีประวัติิัการรัับสััมผััส(Exposure)กลุ่่มประชาชนที่่�ได้รั้ับ หรืืออาจได้้รัับมลพิิษ (ข้้อ 4) หรืือมีีผลการตรวจตะกั่่�วในสิ่่�งแวดล้้อม เช่่น ดิิน น้ำ ำ� อาหาร เป็็นต้้น เกิินค่่ามาตรฐานที่่�กำำหนด โดยหน่่วยงานวิิชาการที่่�เกี่่�ยวข้้องทั้้�งในและต่่างประเทศโดยผู้้ป่่วยอาจมีหรืื ี อไม่มี่ ีอาการแสดงก็็ได้ ร่้ ่วมกัับมีผีลตรวจทางห้้อง ปฏิิบััติิการ (Venous blood lead) พบระดัับตะกั่่�วในเลืือดสููงถึึงเกณฑ์์วิินิิจฉััยโรคจากตะกั่่�ว ดัังนี้้�
อาการแสดงของโรคจากตะกั่่�วอย่่างชััดเจน หลัักเกณฑ์์สำำหรัับผู้้�รัับผิิดชอบในสถานพยาบาล และพนัักงานเจ้้าหน้้าที่่� 10.1 เสีียชีีวิิตจากโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว 10.2 ผู้้ป่่วยที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััยจากแพทย์์ด้้วยโรคจากตะกั่่�ว 10.3 ผู้้ป่่วยที่่�มีีประวัติิัการรัับสััมผััส(Exposure)ตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ร่่วมกัับมีีอาการหรืืออาการแสดง สอดคล้้องกัับโรคจากตะกั่่�ว ประเภทผู้้ป่่วย (Case classification) หลัักเกณฑ์์การแจ้้ง และรายงานผู้้ป่่วยตามพระราชบััญญััติิควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อม พ.ศ. 2562 (Reporting criteria) 9. 10. แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 14 10.4 กลุ่่มเสี่่�ยงที่่�มีีประวััติิการรัับสััมผััส (Exposure) ตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ร่่วมกัับมีีผลตรวจทางห้้อง ปฏิิบััติิการ (Venous blood lead) พบระดัับตะกั่่�วในเลืือด ดัังนี้้�
10.5 เด็็กหรืือกลุ่่มประชาชนที่่�ได้้รัับการตรวจคััดกรองและมีีผลตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ (Venous blood lead) พบระดัับตะกั่่�วในเลืือด ดัังนี้้�
หน่่วยปฏิิบััติิการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ทำำการ สอบสวนโรค ตามเกณฑ์์ที่่�กำำหนดในตารางที่่� 6 ภายใน 3 วัันหลัังได้รั้ับแจ้้งเหตุุการณ์์ ทั้้�งนี้้� หากเข้้าเกณฑ์์การสอบสวนโรค ของสำำนัักงานป้้องกัันควบคุุมโรค (สคร.) หรืือสถาบัันป้้องกัันควบคุุมโรคเขตเมืือง (สปคม.) และส่่วนกลาง ให้้ทีีมสอบสวน ของ สคร. หรืือ สปคม. และส่่วนกลาง พิิจารณาร่่วมดำำเนิินการสอบสวนโรคด้้วย 11. เกณฑ์์การสอบสวนโรค (Epidemiological investigation) ตารางที่่� 6 เกณฑ์์สอบสวนโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วจากสิ่่�งแวดล้้อม (Epidemiological investigation) เหตุุการณ์์ ทีีมสอบสวนสคร./ สปคม ทีีมสอบสวนจัังหวััด ทีีมสอบสวนส่่วนกลาง ประชาชนกลุ่่มเปราะบาง หรืือ ประชาชนกลุ่่มรัับสััมผััสสููง เสีียชีีวิิตด้้วย โรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ตั้้�งแต่่1 ราย ตั้้�งแต่่1 ราย ตั้้�งแต่่1 ราย ประชาชนกลุ่่มเปราะบาง หรืือประชาชน กลุ่่มรัับสััมผััสสููงที่่�ได้้รัับการวิินิิจฉััย จากแพทย์์ด้้วยโรคจากตะกั่่�ว หรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ตั้้�งแต่่1 ราย ตั้้�งแต่่10 รายขึ้้�นไป ในเหตุุการณ์์หรืือหมู่่บ้้าน เดีียวกััน ตั้้�งแต่่5 ราย ในเหตุุการณ์หรืื ์อ หมู่่บ้้านเดีียวกััน ประชาชนกลุ่่มเปราะบาง หรืือ ประชาชนกลุ่่มรัับสััมผััสสููงที่่�มีีประวััติิ การรัับสััมผััส (Exposure) ตะกั่่�วหรืือ สารประกอบของตะกั่่�ว ร่่วมกัับ มีีอาการ หรืืออาการแสดงสอดคล้้องกัับโรค จากตะกั่่�ว หรืือ มีีผลตรวจทาง ห้้องปฏิิบััติิการ (Venous Blood Lead) พบค่่าตะกั่่�วเกิินค่่าอ้้างอิิงตามเกณฑ์์ เฝ้้าระวััง
เท่่ากัับ 5 µg/dL ตั้้�งแต่่1 ราย
มากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL ตั้้�งแต่่1 ราย
เท่่ากัับ 10 µg/dL ตั้้�งแต่่3 รายขึ้้�นไป ในเหตุุการณ์์ หรืือหมู่่บ้้านเดีียวกััน
เท่่ากัับ 5 µg/dL ตั้้�งแต่่3 รายขึ้้�นไปใน เหตุุการณ์หรืื ์อหมู่่บ้้าน เดีียวกััน
หรืือเท่่ากัับ 5 µg/dL ตั้้�งแต่่2 รายขึ้้�นไปใน เหตุุการณ์หรืื ์อหมู่่บ้้าน เดีียวกััน
เท่่ากัับ 10 µg/dL ตั้้�งแต่่5 รายขึ้้�นไปใน เหตุุการณ์หรืื ์อหมู่่บ้้าน เดีียวกััน
เท่่ากัับ 5 µg/dL ตั้้�งแต่่2 รายขึ้้�นไป ในเหตุุการณ์หรืื ์อ หมู่่บ้้านเดีียวกััน
มากกว่่าหรืือ เท่่ากัับ 5 µg/dL ตั้้�งแต่่1 ราย
เท่่ากัับ 10 µg/dL ตั้้�งแต่่5 รายขึ้้�นไป ในเหตุุการณ์หรืื ์อ หมู่่บ้้านเดีียวกััน โรคจากตะกั่วหรือ 15 สารประกอบของตะกั่ว การดำำเนิินการสอบสวนโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วโดยหน่่วยปฏิิบัติิัการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ให้้ดำำเนิินการตามข้้อที่่� 12.1 - 12.2 ดัังนี้้� 12.1 การสอบสวนผู้้�ป่่วยเฉพาะราย (Case investigation) กรณีีสถานพยาบาลพบผู้้เสีียชีีวิิต หรืือพบผู้้ป่่วยโรคตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�วให้้แพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์ หรืือพยาบาลอาชีีวอนามััย ร่่วมกัับแพทย์์ผู้้ทำำการรัักษาในสถานพยาบาลและหน่่วยปฏิิบัติิัการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพ และโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ร่่วมกัันสอบสวนโรคทัันทีีซึ่่�งมีวัีัตถุุประสงค์์การสอบสวนโรคเพื่่�อยืืนยััน การวิินิิจฉััยโรค โดยให้้ดำำเนิินการ ดัังนี้้�
• ประวััติิการรัักษาของผู้้ป่่วย • ผลการตรวจทางห้้องปฏิิบัติิัการ เช่่น ระดัับตะกั่่�วในเลืือด
กรณีีเด็็ก สอบถามการศึึกษาของเด็็ก ระยะเวลาการเรีียนในโรงเรีียนของเด็็กรวมถึึงพฤติิกรรมปััจจุุบััน ระยะเวลาที่่�เด็็กอาศััยอยู่่ในบ้้านปััจจุบัุัน โรคประจำำตััว ยา/สมุุนไพรที่่�รัับประทานเป็็นประจำำ รวมทั้้�งพฤติิกรรมการอาบน้ำ ำ� การดื่่�มนม สถานที่่�ไปเล่่นเป็็นบริิเวณที่่ทำ�ำงานหรืือเป็็นแหล่่งที่่มี�ีสารตะกั่่�วหรืือไม่่กรณีีไปแหล่่งที่่มี�ีสารตะกั่่�วเด็็กไปบ่่อยแค่่ใหน และในระยะเวลาประมาณกี่่�ชั่่�วโมง รวมทั้้�งผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง ตามแบบซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ การสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ ำ� กว่่า 15 ปีี(เอกสารแนบที่่� 1 แบบ PbC01) กรณีีหญิิงตั้้�งครรภ์์/ผู้้�ใหญ่่ สอบถามข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น โรคประจำำตััว ยา/สมุุนไพรที่่�รัับประทานเป็็นประจำำ ประวััติิการทำำงาน เช่่น ตำำแหน่่งงาน ลัักษณะการทำำงาน ระยะเวลาการทำำงาน ที่่�สััมผััสฝุ่่�นหรืือฟููมตะกั่่�วหรืือไม่่ ทั้้�งในงาน ปััจจุุบัันและอดีีต รวมทั้้�งประวััติิการประกอบอาชีีพเสริิม หรืืองานอดิิเรกอื่่�น ๆ ที่่�มีีโอกาสรัับสััมผััสตะกั่่�ว รวมทั้้�งระยะเวลา การอาศััยอยู่่ในพื้้�นที่่�ปััจจุุบััน ข้้อมููลสุุขภาวะและพฤติิกรรมสุุขภาพ และผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง กรณีีหญิิงตั้้�งครรภ์์ ให้้สอบถามประวััติิการเคยตั้้�งครรภ์์อายุุครรภ์์การฝากครรภ์์การแท้้ง และจำำนวนบุุตรที่่�มีีน้ำ ำ� หนัักต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์ตามแบบ ซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วในผู้้ใหญ่่และหญิิงตั้้�งครรภ์์(เอกสารแนบที่่� 4 แบบ PbC04)
• กรณีีที่่�ผลการสอบสวนพบว่่าไม่่ใช่่โรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ให้้สิ้้�นสุุดการสอบสวนโรค และรัักษาผู้้ป่่วยตามแนวทางของโรคนั้้�น ๆ ทั้้�งนี้้�ให้้จััดทำำรายงานผลการสอบสวนเสนอต่่อสำนัำ ักงานสาธารณสุุขจัังหวััด หรืือ สำำนัักอนามััยกรุุงเทพมหานคร • กรณีีที่่�ผลการสอบสวนพบว่่าเป็็นผู้้ป่่วยสงสััย หรืือยืืนยัันโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ให้้หน่่วยปฏิิบััติิการควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ดำำเนิินการ สอบสวนการระบาด (epidemiological investigation) เพิ่่�มเติิม เพื่่�อค้้นหาผู้้ป่่วยเพิ่่�มเติิม หมายเหตุ: ุกรณีีสถานพยาบาลไม่มี่ ีแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์ หรืื ์ อพยาบาลอาชีีวอนามััยให้้ดำำเนิินการประสาน หน่่วยปฏิิบัติิัการ ควบคุุมโรคจากการประกอบอาชีีพและโรคจากสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด หรืือกรุุงเทพมหานคร ดำำเนิินการสอบสวน ผู้้ป่่วยเฉพาะราย ร่่วมกัับแพทย์์ผู้้ทำำการรัักษาในสถานพยาบาล 12. แนวทางการสอบสวนโรค แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 16 12.2 การสอบสวนการระบาด (Epidemiological investigation) ขั้้�นที่่� 1 ระยะเตรีียมการ 1.1 รวบรวมข้้อมููลจากการสอบสวนผู้้�ป่่วยเฉพาะราย (Case investigation) เพื่่�อตรวจสอบเหตุุการณ์์ (Verify incident) และยืืนยัันการวิินิิจฉััยโรค (Verify the diagnosis) 1.2 กำำหนดวััตถุุประสงค์์และนิิยามผู้้�ป่่วยเชิิงรุุก (Active case finding)
หรืือแหล่่งมลพิิษ หรืือในพื้้�นที่่�เพิ่่�มเติิม และประเมิินความเสี่่�ยงรายบุุคคล
เพื่่�อการค้้นหาผู้้ป่่วยเชิิงรุุกที่่�อาจจะพบในสถานประกอบกิิจการ หรืือในพื้้�นที่่�ชุุมชนเพิ่่�มเติิม 1.3 เตรีียมเอกสารที่่�เกี่่�ยวข้้องในการสอบสวนโรค ได้้แก่่ แบบสอบสวนโรค แนวทางการสอบสวนโรค แบบบัันทึึกข้้อมููลต่่างๆและแบบฟอร์์มเกี่่�ยวกัับการบริิหารจััดการเช่่น เอกสารการเงิิน ยานพาหนะเป็็นต้้น 1.4 เตรีียมเครื่่�องมืือวััสดุุอุุปกรณ์์อุุปกรณ์์เก็็บตััวอย่่างฝุ่่�นในพื้้�นผิิวLead insurfaceairborne wipesamples (NIOSH 9100) หรืือการเก็็บตััวอย่่างด้้วยเครื่่�อง X-ray fluorescence spectrometer แบบพกพาอ่่าน ค่่าแบบ Real time และหากมีีความจำำเป็็นต้้องเก็็บสิ่่�งส่่งตรวจ (Specimen) ทางชีีวภาพร่่วมด้้วย ซึ่่�งการตรวจสารตะกั่่�วใน Whole blood ต้้องทราบปริิมาณและภาชนะที่่�ใช้้เก็็บ (Collection medium) คืือ Whole blood 3 - 5 ml ที่่�เก็็บในหลอดเลืือด ใช้้สารกัันเลืือดแข็็งตััวชนิิด EDTA, Sodium heparin และ Lithium Heparin เป็็นต้้น 1.5 การเตรีียมอุุปกรณ์์คุ้้�มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคล (Personal protective equipment: PPE) เพื่่�อป้้องกัันตนเองขณะปฏิิบััติิงาน เช่่น ป้้องกัันการรัับสััมผััสสิ่่�งคุุกคามทางการหายใจ ก็็ควรจััดเตรีียม หน้้ากากป้้องกัันฝุ่่�นหรืืออนุุภาค การป้้องกัันวััสดุุ/วััตถุุกระเด็็นเข้้าตาก็็ควรจััดเตรีียมแว่่นตาหรืืออุุปกรณ์์ ปกป้้องดวงตา ถุุงมืือปกป้้องการสััมผััสในการเก็็บหรืือสััมผััสกัับตััวอย่่างชีีวภาพ เป็็นต้้น 1.6 รวบรวมข้อ้มููลที่่�เกี่่�ยวข้้อง เช่่น
ำ� ทัันทีี หากมีีข้้อร้้องเรีียนจากชุุมชน/พบผู้้ป่่วยหรืือสงสััยว่่าป่่วยด้้วย โรคจากสิ่่�งแวดล้้อมในชุุมชน
รัับผิิดชอบ การประกอบอาชีีพ แหล่่งน้ำ ำ�ใช้้
(T56.0 ร่่วมกัับ Z58 หรืือ Y96, Y97) เพื่่�อเป็็นข้้อมููลในการวิิเคราะห์์สถานการณ์์การระบาดในพื้้�นที่่� ตััวอย่่างการเขีียนนิิยามผู้้�ป่่วย: เด็็ก ที่่�อาศััยอยู่่ในชุุมชน ก อำำเภอ ข จัังหวััด ง ห่่างจากบริิษััท A ที่่�ผลิิต และประกอบแบตเตอรี่่่� ในรััศมีี5 กิิโลเมตร ตั้้�งแต่่วัันที่่� 1 มกราคม 2564 ถึึงวัันที่่� 1 มีีนาคม 2564 และ ที่่�มีีระดัับตะกั่่�วในเลืือดมากกว่่าหรืือเท่่ากัับ 25 µg/dL อาจมีีหรืือไม่่มีีอาการหรืืออาการแสดงก็็ได้้(อ้้างอิิง เกณฑ์์ข้้อ 8) โรคจากตะกั่วหรือ 17 สารประกอบของตะกั่ว ขั้้�นที่่� 1 ระยะเตรีียมการ (ต่่อ)
อาชีีวอนามััยและสิ่่�งแวดล้้อม (Occupational & environmental health profile) และสอบถาม ผู้้ที่่�อยู่่ในพื้้�นที่่�
ำ� อากาศ ห่่วงโซ่่อาหารจากหน่่วยงาน ที่่�เกี่่�ยวข้้อง เช่่น สำนัำ ักงานทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อมจัังหวััด อุุตสาหกรรมจัังหวััด ศููนย์์อนามััย และสำนัำ ักงานสิ่่�งแวดล้้อมภาคที่่�รัับผิิดชอบ เป็็นต้้น
ผลการตรวจสุุขภาพตามปััจจััยเสี่่�ยง ผลการตรวจสุุขภาพที่่�ผ่่านมา หรืือประวััติิการรัักษา โรคประจำำตััว ต่่างๆและการดำำเนิินการ หรืือมาตรการใดๆเพื่่�อเฝ้้าระวััง ป้้องกััน หรืือควบคุุม ไม่่ให้้เกิิดการเจ็็บป่่วย ด้้วยโรคจากตะกั่่�วที่่�ผ่่านมา เอกสารข้้อมููลความปลอดภััยสารเคมีี(Safety Data Sheet, SDS)
ขั้้�นที่่� 2 ระยะดำำ เนิินการสอบสวนโรค 2.1 ดำำเนิินการสอบสวนโรคและรวบรวมข้้อมููล 2.1.1 รวบรวมข้้อมููลและประเมิินปััจจััยด้้านสิ่่�งแวดล้้อม
ความเสี่่�ยงข้้อมููลสภาพสิ่่�งแวดล้้อม โดยใช้้แบบสำำรวจข้้อมููลแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษสารตะกั่่�วใน พื้้�นที่่� (เอกสารแนบที่่� 6 แบบ PbC02)
อ่่านค่่าแบบ Real time หรืือการเก็็บตััวอย่่างฝุ่่�น/ฟููมตะกั่่�ว โดยใช้้Personal pump อ้้างอิิง ตามวิิธีีการของ NIOSH หรืือ OSHA ซึ่่�งสามารถสืืบค้้นและดาวน์์โหลดได้้ที่่�เว็็บไซต์์ของ กรมควบคุุมโรคสหรััฐอเมริิกาhttps://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0368.html ฯลฯ 2.1.2 รวบรวมข้้อมููลและประเมิินปััจจััยด้้านสุุขภาพ
กรณีีเด็็ก ทำำการสอบถาม สััมภาษณ์์ผู้้ปกครองหรืือผู้้ดููแล ถึึงอาการและอาการแสดงของเด็็ก ในรอบ 3 เดืือนที่่�ผ่่านมา เช่่น ประวััติิการเจ็็บป่่วย การทานยา/สมุุนไพร ระยะเวลาที่่�อาศััยอยู่่ในที่่�อยู่่ปััจจุุบััน ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�วในเด็็ก เช่่น อาชีีพผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล หรืือคนที่่�ที่่�อยู่่อาศััยบ้้านเดีียวกัับเด็็ก ที่่�พัักอาศััย/โรงเรีียน พฤติิกรรมเสี่่�ยงของผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล หรืือผู้้ที่่�อาศััยบ้้านเดีียวกััน พฤติิกรรมเด็็ก แหล่่งมลพิิษ สิ่่�งแวดล้้อมในพื้้�นที่่ที่่� �คาดว่่าจะมีีตะกั่่�วปนเปื้้�อน และพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วฯลฯ(ตามเอกสาร แนบที่่� 2 แบบสอบสวน Pb) สำหรัำ ับกรณีีแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษอื่่�น ๆ ที่่�นอกเหนืือจากข้้อที่่�3 ที่่มี�ีการใช้้สารตะกั่่�วในกระบวนการผลิิต หรืือกลุ่่มอาชีีพที่่�นำำตะกั่่�วมาทำำงานที่่�บ้้าน เช่่น ชุุมชนที่่�ทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา/เซรามิิก กลุ่่มมาดอวนที่่�ใช้้ตะกั่่�วใน การร้้อยแห อวน กลุ่่มทำำเบ็็ดตกปลา กลุ่่มคััดแยกขยะในชุุมชน ฯลฯ ให้้ทำำการประเมิินความเสี่่�ยงการสััมผััส สารตะกั่่�วในเด็็กเล็็ก(ตามเอกสารแนบที่่�3แบบ pbC03) หากพบว่่า เด็็กมีีความเสี่่�ยงปานกลาง หรืือสููง ให้้ทำำการ ซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�ว (ตามเอกสารแนบที่่� 1 แบบ PbC01) เพิ่่�มเติิม แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 18 ขั้้�นที่่� 2 ระยะดำำ เนิินการสอบสวนโรค (ต่่อ) กรณีผู้้ี�ใหญ่่/ หญิิงตั้้�งครรภ์์สอบถามข้้อมููลสุุขภาพ เช่่น อาการ ประวัติิัการเจ็็บป่่วยโรคประจำตัำ ัว ยา/สมุุนไพร ประวััติิการทำำงาน และประวััติิการสััมผััสสิ่่�งคุุกคามสุุขภาพหรืือปััจจััยเสี่่�ยงอย่่างละเอีียด พฤติิกรรม สุุขอนามััยส่่วนบุุคคล และสััมภาษณ์์ผู้้ที่่�เกี่่�ยวข้้อง เช่่น เพื่่�อนร่่วมงาน หััวหน้้างาน เจ้้าหน้้าที่่�ฝ่่ายบุุคคล เจ้้าหน้้าที่่� ความปลอดภััยในการทำำงาน แพทย์หรืื ์ อพยาบาลประจำำสถานประกอบกิิจการ บุุคคลในครอบครััวหรืือบุุคคลใกล้ชิิ้ด กรณีีหญิิงตั้้�งครรภ์์ ให้้สอบถามประวััติิการเคยตั้้�งครรภ์์อายุุครรภ์์การฝากครรภ์์การแท้้ง และจำำนวนบุุตรที่่�มีี น้ำหนั ำ� ักต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์ฯลฯตามแบบสอบสวนการสััมผััสสารตะกั่่�วของผู้้ใหญ่่/หญิิงตั้้�งครรภ์์ในบ้้านพัักอาศััยและชุุมชน (ตามเอกสารแนบที่่� 5 แบบสอบสวน Pb-1)
• การค้้นหาในโรงพยาบาล ซึ่่�งการค้้นหาผู้้ป่่วยเพิ่่�มเติิมในโรงพยาบาลสามารถกระทำำ ได้้ โดยค้้นหารหััสICD-10 ที่่�เกี่่�ยวข้้อง (T56.0 ร่่วมกัับ Z58 หรืือY96,Y97)ซึ่่�งอาจค้้นหาผู้้ป่่วย เพิ่่�มเติิมในช่่วงระยะเวลา 3 หรืือ 5 ปีีที่่�ผ่่านมา เพื่่�อวิิเคราะห์์สถานการณ์์ว่่าขนาดของ ปััญหามีีมากน้้อยเพีียงใด • การค้้นหาภายในสถานประกอบกิิจการ หรืือชุุมชน สามารถกระทำำได้้โดยสำำรวจผู้้ที่่�ประกอบอาชีีพ หรืือทำำ งานในสถานที่่�นั้้�น ๆ โดยใช้้นิิยามประเภทผู้้ป่่วย (case classification)
สามารถดำำเนิินการประสานให้้กลุ่่มเสี่่�ยงจากการค้้นหาผู้้ป่่วยเชิิงรุุกเข้้ารัับการตรวจระดัับ ตะกั่่�วในเลืือดในสถานพยาบาลตามสิิทธิิการรัักษาพยาบาล
โดยแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์กรณีีในจัังหวััดไม่่มีีแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์พิิจารณาประสานส่่งผล ระดัับตะกั่่�วในเลืือดพร้้อมประวััติิการทำำงานที่่�มีีผลผิิดปกติิ ให้้สถานพยาบาลซึ่่�งมีี แพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์ในเขตสุุขภาพ หรืือประสานกองโรคจากการประกอบอาชีีพและสิ่่�งแวดล้้อม 2.2 วิิเคราะห์์และสรุุปผล ดำำเนิินการรวบรวมข้้อมููลตามข้้อที่่� 12.1 นำำมาวิิเคราะห์์และจััดทำำรายงานสรุุปผล การสอบสวน 2.3 การดำำเนิินการเมื่่�อพบความเสี่่�ยงหรืือความผิิดปกติิ ที่่�อาจก่่อให้้เกิิดการเจ็็บป่่วยด้้วยโรคจากตะกั่่�ว ให้้ดำำเนิินการ ดัังนี้้� 2.3.1 แจ้้งสถานประกอบกิิจการ หรืือเจ้้าของสถานที่่�นั้้�น ๆ ดำำเนิินการปรัับปรุุง 2.3.2 หากจำำเป็็น ให้้พนัักงานเจ้้าหน้้าที่่�ออกคำสั่่ ำ �งตามมาตรา33ให้้นายจ้้าง หรืือเจ้้าของสถานที่่นำ�ำ ประชาชน ที่่�ได้้รัับผลกระทบ เข้้ารัับการตรวจวิินิิจฉััยโรค รัักษาพยาบาล หรืือฟื้้�นฟููสมรรถภาพหากไม่่ปฏิิบััติิ ตามให้้ออกคำำสั่่�งตามมาตรา 34 ต่่อไป ขั้้�นที่่� 3 ระยะหลัังการสอบสวนโรค 3.1 ติิดตามผลการตรวจระดัับตะกั่่�วในเลืือด กรณีีที่่�มีีการส่่งผลการตรวจระดัับตะกั่่�วในเลืือดและประวััติิ การทำำงาน ให้้สถานพยาบาล ซึ่่�งมีีแพทย์์อาชีีวเวชศาสตร์์แปลผลและวิินิิจฉััยให้้ 3.2 ติิดตามมาตรการ การป้้องกัันควบคุุมโรคและให้้ข้้อเสนอแนะเพิ่่�มเติิม 3.3 จััดทำำรายงานสอบสวนโรค โรคจากตะกั่วหรือ 19 สารประกอบของตะกั่ว การจััดทำำมาตรการควบคุุมโรค หรืือการกำำหนดแนวทางหรืือวิิธีีการในการควบคุุม โดยพิิจารณาผลการประเมิิน ความเสี่่�ยงต่่อสุุขภาพของแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ ร่่วมกัับข้้อมููลอื่่�น ๆ เช่่น ข้้อมููลจากการเดิินสำำรวจข้้อมููลการซัักประวััติิ พฤติิกรรมเสี่่�ยง เป็็นต้้น โดยอาศััยหลัักการพื้้�นฐานในการควบคุุมอัันตรายตามลำำดัับชั้้�น การควบคุุม (Hierarchyofcontrol) ทั้้�งนี้้� ต้้องพิิจารณาถึึงความเป็็นไปได้้ในการดำำเนิินงานจริิง และประสิิทธิิภาพของการควบคุุมความเสี่่�ยงเป็็นสำำคััญ สำำหรัับรายละเอีียดลำดัำ ับชั้้�นการควบคุุมอัันตราย มีีดัังนี้้� 13.1 การควบคุุมทางวิิศวกรรม (Engineering controls) แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษจะต้้องมีีการออกแบบทางวิิศวกรรมในกระบวนการผลิิตให้้เหมาะสมและมีีประสิิทธิิภาพ ซึ่่�งการออกแบบทางวิิศวกรรมจะต้้องควบคุุมที่่�กระบวนการ (Process control) การปกคลุุมหรืือแยกกระบวนการที่่�มีี ความเสี่่�ยงต่่อการฟุ้้งกระจายของสารเคมีี(Enclosure and/or isolation of emission source) รวมทั้้�งการใช้้ระบบ ระบายอากาศเฉพาะที่่� (Local exhaust ventilation) สำหรัำ ับงานที่่�ก่่อให้้เกิิดฟููมหรืือฝุ่่�นตะกั่่�ว เช่่น งานขััด ทุุบ ตี หรืื ีอ การใช้้ความร้้อนในการหลอมตะกั่่�ว รวมทั้้�งการจััดที่่�นั่่�งหรืือจุุดทำำ งานไม่่ให้้อยู่่ใต้้ลมที่่�พััดผ่่าน ทั้้�งนี้้�แหล่่งกำำเนิิดมลพิิษ จะต้้องมีีการออกแบบหรืือเลืือกใช้้ระบบบำำบััดอากาศจากปล่่องระบายอากาศ หรืือระบบบำำบััดน้ำ ำ� เสีียที่่�มีีสารตะกั่่�วใน กระบวนการผลิิตให้้มีีความเหมาะสมกัับลัักษณะของมลพิิษสารตะกั่่�วที่่�ปล่่อยออกสู่่สิ่่�งแวดล้้อม 13.2 การควบคุุมด้้านบริิหารจัดัการ (Administrative controls) 13. มาตรการป้้องกัันควบคุุมโรค ALARMS SYSTEMS การควบคุุมด้้วยวิิธีีนี้้�ให้้พิิจารณาดำำเนิินการ เมื่่�อการ ควบคุุมวิิธีีอื่่�นยัังไม่่สามารถดำำเนิินการได้ หรืื ้อเป็็นมาตรการเพิ่่�มเติิม จากมาตรการอื่่�น ๆ โดยเฉพาะกัับสารเคมีีที่่�เป็็นสารก่่อมะเร็็ง มาตรการนี้้�ต้้องเป็็นมาตรการเสริิมเท่่านั้้�น เนื่่�องจากสารอัันตราย ยัังคงมีีอยู่่ โดยการควบคุุมนี้้�สามารถดำำเนิินการได้ทั้้้ �งกรณีีภาวะฉุุกเฉิิน และภาวะปกติิ ตััวอย่่างการควบคุุมด้้วยการบริิหารจััดการ
รั่่�วไหล
ฉุุกเฉิิน
สุุขภาพลููกจ้้าง/ประชาชนที่่�อาศััยในพื้้�นที่่�ใกล้้เคีียงแหล่่งมลพิิษ แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 20
เปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าก่่อนกลัับที่่�พััก
• การสอนให้้เด็็กล้้างมืือ ด้้วยน้ำ ำ� สบู่่ทุุกครั้้�ง หลัังจากทำำกิิจกรรม หรืือก่่อนและหลัังรัับประทานอาหาร • การเลืือกใช้้ภาชนะใส่่อาหารที่่�เป็็นแก้้วใส หรืือสแตนเลสไม่่เคลืือบสีี • หลีีกเลี่่�ยงการทานอาหาร ยาสมุุนไพร (ยากวาดลิ้้�น) ลููกอม ที่่�ไม่่มีีอย. • การส่่งเสริิมให้้เด็็กทานอาหารที่่�มีีธาตุุเหล็็กและแคลเซีียมสููง ไขมัันต่ำ ำ� • หากเด็็กตััวซีีดมาก ชััก ซึึม ปวดท้้อง มีีพััฒนาการช้้า ควรรีีบปรึึกษาแพทย์์ • หลีีกเลี่่�ยงไม่่ให้้เด็็กเล่่นเครื่่�องเล่่นสนามที่่�มีีสีีหลุุดร่่อน • การทำำความสะอาดของใช้้ของเล่่น ไม่่ใช้้งานถ้้ามีสีีหลุุดลอก และระวัังเด็็กหยิิบสิ่่�งของเข้้าปาก • การรัักษาความสะอาดของห้้องเรีียน พื้้�น โต๊๊ะ ตู้้ ด้้วยการใช้้ผ้้าชุุบน้ำ ำ� เช็็ดถูู แทนการกวาด เพื่่�อป้้องกััน การฟุ้้งกระจายของฝุ่่�น • การเลืือกใช้้วััสดุ อุุปกรณ์์และของเล่่นเด็็กควรเลืือกที่่�ได้้รัับการรัับรองมาตรฐาน • เครื่่�องเล่่นสนามที่่�มีีอยู่่แล้้ว ต้้องบำรุำุงรัักษา • การเลืือกให้้สีีทาอาคาร ทาของเล่่นสนามที่่�ไม่่มีีสารตะกั่่�ว (Lead free) • ห้้ามทาสีีใหม่่ทัับสีีเก่่า หากยัังไม่่ขููดลอกสีีเก่่าออก และการขููดลอกสีีปนเปื้้�อนให้้ปฏิิบััติิตามแนวทาง ของวิิศวกรรมสถานแห่่งประเทศไทย ในพระบรมราชููปถััมภ์์
โดยเฉพาะในภาวะฉุุกเฉิิน ต้้องมีีการแจ้้งข้้อมููลเหตุุการณ์์และการควบคุุมเหตุุการณ์์ที่่�เกิิดขึ้้�น ข้้อมููลมลพิิษและผลกระทบ ต่่อสุุขภาพ รวมถึึงมาตรการในการป้้องกัันอัันตรายต่่อสุุขภาพและการปฏิิบัติิตััวของประชาชน 13.3 การใช้้อุุปกรณ์์คุ้้�มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคล (Personal protective equipment: PPE) เป็็นมาตรการเสริิมเท่่านั้้�น เนื่่�องจากเป็็นการควบคุุมความเสี่่�ยงที่่�มีีประสิิทธิิภาพต่ำ ำ� สุุด ควรดำำเนิินการร่่วมกัับ มาตรการอื่่�น ๆ หากแหล่่งกำำเนิิดมลพิิษมีีการปลดปล่่อยสารตะกั่่�วออกมาในรููปฝุ่่�น ฟููม หรืือออกไซด์์ตะกั่่�ว สู่่สิ่่�งแวดล้้อม ในปริิมาณที่่�มาก ไม่่สามารถกำำจััดหรืือควบคุุมอัันตรายได้้อย่่างเพีียงพอ ควรมีีการจััดอุุปกรณ์์ปกป้้องทางเดิินหายใจ ให้้ประชาชน สำำหรัับหน้้ากากป้้องกัันการปนเปื้้�อนสารตะกั่่�วเข้้าสู่่ทางเดิินหายใจ ที่่� NIOSH แนะนำำ ควรเป็็นหน้้ากาก ชนิิดกรองอากาศที่่�มีีแผ่่นกรอง N100, R100, or P100 ทั้้�งนี้้�ประสิิทธิิผลการใช้้อุุปกรณ์์คุ้้มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคล ขึ้้�นอยู่่กัับผู้้สวมใส่่เป็็นสำคัำ ัญ ทั้้�งนี้้�สามารถศึึกษามาตรการเพิ่่�มเติิมจากแนวทางการเฝ้้าระวััง ป้้องกััน ควบคุุมโรคพิิษตะกั่่�วในกลุ่่มวััยแรงงาน เรื่่�อง “มาตรการควบคุุมป้้องกัันโรคพิิษตะกั่่�ว ปีี2563” กองโรคจากการประกอบอาชีีพและสิ่่�งแวดล้้อมกรมควบคุุมโรค หน้้า 107 - 110 โรคจากตะกั่วหรือ 21 สารประกอบของตะกั่ว ข้้อมููลหน่่วยบริิการสาธารณสุุข โรงพยาบาล ................................................................................. อำำเภอ ........................................... จัังหวััด .......................................... ขนาดของโรงพยาบาล รพศ. (A) รพท. (S) รพท. ขนาดเล็็ก (M1) รพช. แม่่ข่่าย (M2) รพช. ขนาดใหญ่่ (F1) รพช. ขนาดกลาง (F2) รพช. ขนาดเล็็ก (F3) 1. การศึึกษาของเด็็ก 0 ยัังไม่่ได้้เข้้าเรีียน 1 เข้้าเรีียน ระดัับ 1 ก่่อนอนุุบาล 2 อนุุบาล …....…….. 3 ประถม ................ เด็็กเรีียนอยู่่ในโรงเรีียนปััจจุุบัันเป็็นระยะเวลา ..............................................ปีี........................................................เดืือน 2. เด็็กอาศััยอยู่่ในที่่�อยู่่ปััจจุบัุันมาประมาณ ..................................................... ปีี........................................................เดืือน 3. เด็็กมีีโรคประจำตัำ ัวหรืือไม่่ 0 ไม่มี่ ี 1 มีีระบุุ……………………….................……………..…………………… 4. เด็็กรัับประทานยาประจำ ำ 0 ไม่่ได้รั้ับประทาน 1 รัับประทาน ระบุุ……………...................…………………………… 5. เด็็กอาบน้ำวั ำ� ันละกี่่�ครั้้�ง …………………………................................................................................................................................…… ครั้้�ง 6. เด็็กดื่่�มนมหรืือไม่่ 0 ไม่ดื่่ ่�ม 1 ดื่่�ม ระบุุ…………….................................................................. 1 นมแม่่อย่่างเดีียว 2 นมกระป๋๋อง/นมกล่่อง 3 ทั้้�งนมแม่่และนมกระป๋๋อง/นมกล่่อง 7. เด็็กเคยไปบริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วบ้้างหรืือไม่่ 0 ไม่่ไป (ข้้ามไปข้้อที่่� 10) 1 (ทำำต่่อข้้อถััดไป) 8. เด็็กไปที่่�บริิเวณงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วบ่่อยแค่่ไหน 0 นาน ๆ ไปครั้้�ง 1 บ่่อยมาก 9. ระยะเวลาเฉลี่่�ยในแต่่ละวัันที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว 1 เฉลี่่�ยน้้อยกว่่า 2 ชม. 2 เฉลี่่�ย 2 - 4 ชม. 3 เฉลี่่�ย 5 - 8 ชม. 4 เฉลี่่�ย 8 ชม. ขึ้้�นไป 10. ประวัติิรัับสารตะกั่่�ว อื่่�น ๆ ............................................................................................... ชื่่�อ ด.ช./ด.ญ. ................................................. นามสกุุล .............................................. เลขบััตรประชาชน .............................................. วััน เดืือน ปีีเกิิด ................/......................./........................ น้ำ ำ� หนััก .......................... กิิโลกรััม ส่่วนสููง .................................. เซนติิเมตร ชื่่�อผู้้ปกครอง นาย/นาง/นางสาว ...................................................................... นามสกุุล .......................................................................... ที่่�อยู่่ปััจจุุบััน บ้้านเลขที่่� ................ หมู่่ ………… ตำำบล …………... อำำเภอ ………….... จัังหวััด ……………………… เบอร์์โทร ........................... ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป ส่่วนที่่� 2 ข้้อมููลเด็็ก แบบซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับ การสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ ำ� กว่่า 15 ปีี (แบบ PbC01) ข้้อคำำถาม เอกสารแนบที่่� 1 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 22 รายการตรวจ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ 1. ตะกั่่�วในเลืือด 2. พััฒนาการเด็็ก 0 ไม่่ได้้ตรวจ ระบุุ……………............................................. 1 ตรวจ ระบุุด้้าน • ด้้านการเคลื่่�อนไหว (Gross Motor: GM) • ด้้านการใช้้กล้้ามเนื้้�อมััดเล็็กและสติิปััญญา (Fine Motor: FM) • ด้้านความเข้้าใจภาษา (Receptive Language: RL) • ด้้านการใช้้ภาษา (Expressive Language: EL) • ด้้านการช่่วยเหลืือตััวเองและสัังคม (Personal and Social:PS) 1 สงสััยโรคจากตะกั่่�ว 2 โรคจากตะกั่่�ว 3 โรคอื่่�น ๆ …………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................ …………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................ …………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................ …………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................ …………….............................................…………….............................................…………….............................................……………................ วัันที่่�เก็็บข้้อมููล: .............................................. ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก ................................. ................................. ................................. ................................. ................................. ................................. ................................. ................................. ................................. ................................. ส่่วนที่่� 3 ผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง ส่่วนที่่� 4 การวิินิิจฉััยโรค ส่่วนที่่� 5 การรัักษาพยาบาล หรืือข้้อเสนอแนะอื่่�น ๆ โรคจากตะกั่วหรือ 23 สารประกอบของตะกั่ว 1.1 ชื่่�อ ด.ช./ด.ญ. .................................................นามสกุุล .............................................. เลขบััตรประชาชน .................................... วััน/เดืือน/ปีีเกิิด ................/................/................น้ำหนั ำ� ัก ................ ก.ก. ส่่วนสููง ................ ซม. 1.2 ชื่่�อผู้้ปกครอง นาย/นาง/นางสาว ........................................... นามสกุุล ............................................... ที่่�อยู่่ปััจจุุบัันบ้้านเลขที่่� ................หมู่่ ................ ตำำบล ................................................... อำำเภอ .................................................. จัังหวััด ................................ เบอร์์โทร ................................ 1.3 จำำนวนสมาชิิกในครอบครััว ......................... คน จำำนวนเด็็กอายุุน้้อยกว่่า 7 ปีี......................... คน 1.4 ประวััติิเด็็ก
1. ก่่อนอนุุบาล 2. อนุุบาล 3. ประถม เด็็กเรีียนอยู่่ในโรงเรีียนปััจจุุบัันเป็็นระยะเวลา ...................................... ปีี...................................... เดืือน
1. รัับประทาน ระบุุ............................................ 2. รัับประทานยาสมุุนไพร ระบุุ 3. ยากวาดลิ้้�น
ำ� วัันละกี่่�ครั้้�ง ............................................ ครั้้�ง
1. นมแม่่อย่่างเดีียว 2. นมกระป๋๋อง/นมกล่่องอย่่างเดีียว 3. ทั้้�งนมแม่่และนมกระป๋๋อง/นมกล่่อง
0. ไม่่ไป (ข้้ามไปตอบส่่วนที่่� 2) 1. ไป
0. นาน ๆ ไปครั้้�ง 1. บ่่อยมาก
1. น้้อยกว่่า 2 ชม. 2. 2 - 4 ชม. 3. 5 - 8 ชม. 4. 8 ชม. ขึ้้�นไป ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป แบบสอบสวนการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็กในบ้้านพัักอาศััย และในชุุมชน (แบบสอบสวน Pb) เอกสารแนบที่่� 2 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 24 2.1 อาชีีพผู้้ปกครอง ผู้้ดููแล หรืือคนที่่�ที่่�อยู่่อาศััยบ้้านเดีียวกัับเด็็ก
0 ไม่่ใช่่ 1. ใช่่ระบุุอาชีีพ ตอบได้้หลายข้้อ ( ) 1. งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� ( ) 2. ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว ( ) 3. งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4. หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน ( ) 5. ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6. ซ่่อมยานยนต์์ ( ) 7. ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ ำ� หนััก) ( ) 8. ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน) ( ) 9. ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10. คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ( ) 11. เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12. งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์ ( ) 13. งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14. ทำำเครื่่�องประดัับ ( ) 15. อื่่�น ๆ ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก 1. บิิดา 2. มารดา 3. พี่่� 4. ญาติิคนอื่่�น ๆ
0. ไม่่ใช่่ 1. ใช่่ระบุุอาชีีพ ตอบได้้หลายข้้อ ( ) 1. งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� ( ) 2. ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว ( ) 3. งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4. หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน ( ) 5. ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6. ซ่่อมยานยนต์์ ( ) 7. ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ ำ� หนััก) ( ) 8. ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน) ( ) 9. ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10. คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ( ) 11. เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12. งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์ ( ) 13. งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14. ทำำเครื่่�องประดัับ ( ) 15. อื่่�น ๆ ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก 1. บิิดา 2. มารดา 3. พี่่� 4. ญาติิคนอื่่�น ๆ
0. ไม่่มีี 1. มีีระบุุ ( ) 1. งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� ( ) 2. ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว ( ) 3. งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4. หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน ( ) 5. ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6. ซ่่อมยานยนต์์ ( ) 7. ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ ำ� หนััก) ( ) 8. ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน) ( ) 9. ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10. คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ( ) 11. เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12. งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์ ( ) 13. งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14. ทำำเครื่่�องประดัับ ( ) 15. อื่่�น ๆ ส่่วนที่่� 2 ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก โรคจากตะกั่วหรือ 25 สารประกอบของตะกั่ว 2.2 แผนผัังลัักษณะที่่�อยู่่อาศััย บริิเวณที่่�อยู่่อาศััยรวมทั้้�งวััสดุุ บ้้านเก่่า ทาสีี ลัักษณะการเก็็บข้้าวของเครื่่�องใช้้ในบ้้าน ให้้ใส่่ดาวบริิเวณ ที่่ทำ�ำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�วในบ้้าน บริิเวณที่่�นอน ที่่รั�ับประทานอาหารสถานที่่จั�ัดเก็็บอุุปกรณ์ที่่์ �เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว(โดยการเดิินสำำรวจ) 2.3 ปััจจััยเกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก ปััจจััยเกี่่�ยวข้้องการสััมผััสสารตะกั่่�วของเด็็ก ใช่่/มีี ไม่่ใช่่/ไม่่มีี 11. เด็็กชอบอมหรืือดููดนิ้้�วหรืือไม่่ 12. เด็็กชอบเอาสิ่่�งแปลกปลอม/ของเล่่นเข้้าปากหรืือไม่่ 13. ส่่วนใหญ่่เด็็กไม่่ได้้ล้้างมืือก่่อนรัับประทานอาหาร 14. เด็็กนอนกัับผู้้ปกครองที่่�ทำำงานสััมผััสสารตะกั่่�ว 15. บ่่อยครั้้�งที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว 16. ของเล่่นของเด็็กเป็็นวััสดุทีุ่่�สีีหลุุดลอก เกี่่�ยวกัับที่่�พัักอาศััย เกี่่�ยวกัับพฤติิกรรมเสี่่�ยงของผู้้�ปกครอง ผู้้�ดูแล หูรืือคนที่่�อยู่่�อาศััยบ้้านเดีียวกัับเด็็ก พฤติิกรรมของเด็็ก 1. บ้้านใช้้สีีน้ำ ำ� มัันทาภายใน และ/หรืือมีีการหลุุดลอกของสีีทา 2. โดยส่่วนใหญ่่สมาชิิกครอบครััวนอนบนพื้้�น 3. มีีการเก็็บอุุปกรณ์์ทำำความสะอาดบ้้านไว้้ในบ้้าน 4. บ้้านหลัังนี้้�สภาพภายในบ้้านไม่ค่่ ่อยได้้ทำำความสะอาด (จากการสัังเกต) 5. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วทุุกวััน หรืือสััปดาห์์ละ 2 - 3 วัันขึ้้�นไป 6. บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วอยู่่ในบ้้าน หรืือบริิเวณบ้้าน 7. หลัังเลิิกงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว ส่่วนใหญ่่ไม่่ได้้อาบน้ำ ำ�และเปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าทัันที ี 8. ในแต่่ละวัันท่่านปนเปื้้�อน ฝุ่่�น หรืือสีีเป็็นปริิมาณมาก 9. ป้้อนอาหารเด็็กขณะทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว 10. อุ้้มหรืือกอดเด็็กระหว่่างทำำงาน แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 26 ผลการตรวจวััดสภาพแวดล้้อม ระดัับฝุ่่นตะกั่่�วในบ้้าน หรืือสถานที่่�ที่่�เกี่่�ยวข้้อง (เก็็บด้้วย Wipe technique กรณีีพบความเสี่่�ยง ปานกลาง หรืือสููง) 4.1 การซัักประวััติิ อาการและอาการแสดงของเด็็กในรอบ 3 เดืือนที่่�ผ่่านมา ข้้อมููลเพิ่่�มเติิมอื่่�น ๆ ................................................................................................................................................................................................................ ผู้้ทํําการสํํารวจ: ........................................................... เบอร์์โทรหรืือ ID line ................................................. ส่่วนที่่� 3 การตรวจวััดสภาพแวดล้้อมในบ้้าน ส่่วนที่่� 4 ข้้อมููลอาการและการตรวจร่่างกาย เพื่่�อคััดกรองโรคจากตะกั่่�วในเด็็ก จุุดเก็็บตััวอย่่าง อาการ ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว เป็็นประจำำหรืือ แทบทุุกวััน นาน ๆ ครั้้�ง ไม่่มีี ระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว (µg/ft2 ) ค่่าอ้้างอิิงระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว ตามมาตรฐาน EPA (µg/ft2 ) พื้้�นบ้้าน 40 ขอบหน้้าต่่าง 250 ปวดท้้อง อาเจีียน อ่่อนเพลีีย ท้้องเสีีย โลหิิตจาง ชััก หมดสติิ การเจริิญเติิบโตและพััฒนาการล่่าช้้ากว่่าเกณฑ์์ ระดัับสติิปััญญาต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์ ท้้องผููก เบื่่�ออาหาร กระวนกระวาย/ไม่่มีีสมาธิิ หงุุดหงิิดง่่าย โรคจากตะกั่วหรือ 27 สารประกอบของตะกั่ว 4.3 ข้้อมููลผลตรวจทางห้้องปฏิิบัติิัการ 4.2 การตรวจร่่างกายตามระบบ BP …………….......……. mmHg PR ….......………………../min RR…………........…………/min BT……………...........……… °C Normal Abnormal (โปรดระบุุความผิิดปกติิที่่�ตรวจพบ)
(1) Upper extremities R L Proximal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 Distal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 (2) Lower extremities Proximal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 Distal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5
ตััวอย่่างที่่�ใช้้ตรวจ ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว การตรวจสารบ่่งชี้้�ทางชีีวภาพ • ระดัับตะกั่่�วในเลืือด ............................................................................................................... µg/dL ชื่่�อ-นามสกุุล แพทย์์ผู้้ตรวจร่่างกาย……………..................................... เบอร์์โทรติิดต่่อ……………........................................……………………..… ID line……………........................................…………………………….……. วัันที่่�ตรวจร่่างกาย……………........................................……………......... ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก • CBC ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ......................................................... • BUN/Cr ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ......................................................... • SGPT/SGOT ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ......................................................... • TB/DB ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ......................................................... • Uric acid ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ......................................................... • UA ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ......................................................... ตััวอย่่างที่่�ใช้้ตรวจ ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 28 ชื่่�อ ด.ช./ด.ญ.......................................................................... นามสกุุล ..................................................................................................... เพศ 1 ชาย 2 หญิิง วััน เดืือน ปีีเกิิด............/ ............/ ........... น้ำ ำ� หนััก........... กิิโลกรััม ส่่วนสููง ............... เซนติิเมตร ชื่่�อผู้้ปกครอง นาย/นาง/นางสาว .......................................................... นามสกุุล ..................................................................................... ที่่�อยู่่ปััจจุุบัันบ้้านเลขที่่� .................. หมู่่ ………...……… ตำำบล …………..………… อำำเภอ …………………….… จัังหวััด …………….....……………… ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป ส่่วนที่่� 2 ประเมิินโอกาสการสััมผััสสารตะกั่่�ว แบบประเมิินความเสี่่�ยงการสััมผััสสารตะกั่่�วในเด็็กแรกเกิิดถึึงอายุุต่ำ ำ� กว่่า 15 ปีี (แบบ PbC03) (ใช้้ได้้ทั้้�งกรณีีเชิิงรัับ และเชิิงรุุก) 1. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว โดยสถานที่่�ทำำงานอยู่่นอกบ้้าน 0 ไม่่ใช่่ 1 ใช่่ระบุุอาชีีพ 1 ทำำเครื่่�องประดัับ 2 ก่่อสร้้าง/รื้้�อถอนอาคาร 3 อู่่ซ่่อมเรืือไม้้ 4 งานเกี่่�ยวข้้องกัับสีี 5 งานเกี่่�ยวกัับเครื่่�องยนต์์ 6 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่� 7 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน 8 รีีไซเคิิลขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ 9 ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว เบ็็ดตกปลา/อวนหาปลา 10 อื่่�น ๆ ระบุุ............................................................ ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ) 1 บิิดา 2 มารดา 3 พี่่� 4 ญาติิคนอื่่�น ๆ 2. ทำำงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วในบ้้าน/บริิเวณบ้้าน 0 ไม่่ใช่่ 1 ใช่่ระบุุอาชีีพ 1 ทำำเครื่่�องประดัับ 2 ก่่อสร้้าง/รื้้�อถอนอาคาร 3 อู่่ซ่่อมเรืือไม้้ 4 งานเกี่่�ยวข้้องกัับสีี 5 งานเกี่่�ยวกัับเครื่่�องยนต์์ 6 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่่� 7 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน 8 รีีไซเคิิลขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ 9 ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว เบ็็ดตกปลา/อวนหาปลา 10 อื่่�น ๆ ระบุุ............................................................ ความเกี่่�ยวข้้องกัับเด็็ก (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ) 1 บิิดา 2 มารดา 3 พี่่� 4 ญาติิคนอื่่�น ๆ 3. บ้้านอยู่่ใกล้้แหล่่งอุุตสาหกรรม หรืือกิิจการ ร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตร) 0 ไม่่ใช่่ 1 ใช่่ระบุุ 1 ทำำเครื่่�องประดัับ 2 ก่่อสร้้าง/รื้้�อถอนอาคาร 3 อู่่ซ่่อมเรืือไม้้ 4 งานเกี่่�ยวข้้องกัับสีี 5 งานเกี่่�ยวกัับเครื่่�องยนต์์ 6 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่� 7 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน 8 รีีไซเคิิลขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ 9 ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว เบ็็ดตกปลา/อวนหาปลา 10 อื่่�น ๆ ระบุุ............................................................ 4. อาศััยอยู่่ในบ้้านที่่�มีีสีีทาบ้้านหลุุดลอก 0 ไม่่ใช่่ 1 ใช่่ หากตอบใช่่1 หรืือ 2 หรืือ 3 หรืือ 4 จััดเป็็นกลุ่่มที่่�มีีโอกาสสััมผััสสููง ให้้ถามหรืือเก็็บข้้อมููลส่่วนที่่� 3 ถึึง 6 ต่่อไป 5. ไม่่เกี่่�ยวข้้องกัับ ข้้อ 1-3 ดัังกล่่าวข้้างต้้น จััดเป็็นกลุ่่มที่่�ไม่่ได้้สััมผััส จบข้้อคำำถาม ข้้อคำำถาม เอกสารแนบที่่� 3 โรคจากตะกั่วหรือ 29 สารประกอบของตะกั่ว 1. โปรดเติิมคะแนน 0 หรืือ 1 ในคอลััมน์์A หรืือ B จนครบ 17 ข้้อ 2. หลัังจากนั้้�นคููณคะแนนแต่่ละข้้อด้้วยค่่าน้ำ ำ� หนััก 3. รวมค่่าคะแนนทั้้�งหมด ใส่่ลงในตาราง ส่่วนที่่� 3 การประเมิินความเสี่่�ยงของเด็็กในการสััมผััสสารตะกั่่�ว ข้้อมููล ไม่่ใช่่ (0 คะแนน) A ค่่าน้ำ ำ� หนััก C ใช่่ (1 คะแนน) B คะแนน D = A x C หรืือ B x C หมายเหตุุ เกี่่�ยวกัับที่่�พัักอาศััย เกี่่�ยวกัับที่่�พัักอาศััย ข้้อมููลเด็็ก ข้้อมููลการป่่วยด้้วยโรคจากตะกั่่�ว คะแนนรวม 1. บ้้านมีีการหลุุดลอกของสีีทาบ้้าน 2. บ้้านอยู่่ใกล้้แหล่่งอุุตสาหกรรม หรืือกิิจการ ร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตร) 3. โดยส่่วนใหญ่่สมาชิิกครอบครััวนอนบนพื้้�น 4. มีีการเก็็บอุุปกรณ์์ทำำความสะอาดบ้้านไว้้ในบ้้าน 5. ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วทุุกวััน หรืือสััปดาห์์ละ 2 - 3 วัันขึ้้�นไป 6. บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วอยู่่ในบ้้านหรืือบริิเวณบ้้าน 7. หลัังเลิิกงานที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว ส่่วนใหญ่่ไม่่ได้้อาบน้ำ ำ� และเปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าทัันทีี 8. การเก็็บวััสดุ อุุปกรณ์์ ที่่�ทำำงานเกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�วไว้้ในบ้้าน หรืือมีีแบตเตอรี่่�วางไว้้ในบ้้าน 9. เก็็บชุุดทำำงานที่่�ใส่่แล้้วไว้้ในบ้้าน 10. ซัักชุุดทำำงานรวมกัับเสื้้�อผ้้าอื่่�น ๆ 11. เด็็กชอบอมหรืือดููดนิ้้�วหรืือไม่่ 12. เด็็กชอบเอาสิ่่�งแปลกปลอม/ของเล่่นเข้้าปากหรืือไม่่ 13. ส่่วนใหญ่่เด็็กไม่่ได้ล้้ ้างมืือก่่อนรัับประทานอาหาร 14. เด็็กนอนกัับผู้้ปกครองที่่�ทำำงานสััมผััสสารตะกั่่�ว 15. บ่่อยครั้้�งที่่�เด็็กอยู่่บริิเวณที่่�ทำำงานเกี่่�ยวกัับตะกั่่�ว 16. ของเล่่นของเด็็ก เป็็นวััสดุทีุ่่�สีีหลุุดลอก 17. มีีประวััติิสมาชิิกครอบครััวป่่วยด้้วยโรคพิิษสารตะกั่่�ว 1.5 1.5 1 1 1.5 3 1.5 1.5 1.5 1 1.5 1.5 1.5 1.5 2 1.5 3 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 30 ส่่วนที่่� 4 สรุุปผลการประเมิินความเสี่่�ยงเบื้้�องต้้น (จากคะแนนรวมที่่�ได้้) ส่่วนที่่� 5 ระดัับฝุ่่นตะกั่่�วในบ้้าน (เก็็บด้้วย Wipe technique กรณีีพบความเสี่่�ยงปานกลาง หรืือสููง) ส่่วนที่่� 6 ข้้อเสนอแนะในการควบคุุมความเสี่่�ยงจากการสััมผััสสารตะกั่่�ว คะแนนรวมของคำำตอบข้้อ 1 - 17 1. (1 - < 10 คะแนน) 2. (10 - < 19 คะแนน) 3. สููง (≥ 19 คะแนน) ต่ำ ำ� ปานกลาง สููง กรณีีพบความเสี่่�ยงปานกลาง หรืือสููง ให้้ประเมิินระดัับฝุ่่�นตะกั่่�วในบ้้านเพิ่่�มเติิม ซัักประวััติิเด็็กเพิ่่�มเติิม ตามแบบฟอร์์ม PbC01 พร้้อม เจาะเลืือดหาระดัับตะกั่่�วในเลืือด หรืือส่่งเด็็กไปยัังหน่่วยบริิการสาธารณสุุขในพื้้�นที่่� .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. วัันเดืือนปีีที่่�เก็็บข้้อมููล …………../………………………../………………….. ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก จุุดเก็็บตััวอย่่าง ระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว (µg/ft2 ) ค่่าอ้้างอิิงระดัับตะกั่่�วบนพื้้�นผิิว ตามมาตรฐาน EPA (µg/ft2 ) พื้้�นบ้้าน 40 ขอบหน้้าต่่าง 250 โรคจากตะกั่วหรือ 31 สารประกอบของตะกั่ว ข้้อมููลหน่่วยบริิการสาธารณสุุข โรงพยาบาล ............................................................................ อำำเภอ........................................... จัังหวััด ................................................ ขนาดของโรงพยาบาล รพศ. (A) รพท. (S) รพท. ขนาดเล็็ก (M1) รพช. แม่่ข่่าย (M2) รพช. ขนาดใหญ่่ (F1) รพช.ขนาดกลาง (F2) รพช. ขนาดเล็็ก (F3) ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป ส่่วนที่่� 2 ข้้อมููลสุุขภาวะและพฤติิกรรมสุุขภาพ แบบซัักประวััติิพฤติิกรรมที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการสััมผััสสารตะกั่่�วในผู้้ใหญ่่และหญิิงตั้้�งครรภ์์ (แบบ PbC04) 1. ชื่่�อ ........................................................................................... นามสกุุล ....................................................................................... เพศ 1. ชาย 2. หญิิง อายุุ ปีี น้ำ ำ� หนััก ................................ กิิโลกรััม ส่่วนสููง ........................ เซนติิเมตร 2. อาชีีพปััจจุบัุัน คืือ ............................................................................................... ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี.................................................... ปีี 3. ลัักษณะงาน/ ตำำแหน่่งงาน/ แผนกที่่�ทำำงานปััจจุุบััน ......................................................................................................................... 4. ระยะเวลาที่่ทำ�ำงานต่่อวััน ................................................. ชั่่�วโมง/วััน และกี่่วั�ันต่่อสััปดาห์์............................................... วััน/สััปดาห์์ 5. อาชีีพเดิิมก่่อนมาทำำงานปััจจุุบััน คืือ ................................................................ ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี...................................................... ปีี 6. ที่่�อยู่่ปััจจุบัุันบ้้านเลขที่่� ................ หมู่่ ……………… ตำำบล …………..................…… อำำเภอ ……...……………. จัังหวััด …………………..…… 7. อาศััยอยู่่ในพื้้�นที่่�มาแล้้วกี่่�ปีี................. ปีี........................ เดืือน 8. สถานภาพสมรส 1. โสด 2. คู่่ 3. หย่่าร้้าง/แยกกัันอยู่่/หม้้าย 4. อื่่�น ๆ .............................. 9. ระดัับการศึึกษาสููงสุุด 1. ประถมศึึกษา 2. มััธยมศึึกษา/ปวช. 3. อนุุปริิญญา/ปวส. 4. ปริิญญาตรีี 5. สููงกว่่าปริิญญาตรีี 6. ไม่่ได้ศึึ้กษา กรณีีตั้้�งเป็็นหญิิงตั้้�งครรภ์์(สอบถามเพิ่่�มเติิม) อายุุ................................... ครรภ์สั์ ัปดาห์์ ท้้องคนที่่� ...................................... ฝากครรภ์หรืื ์ อไม่่.................................................... ประวัติิัการแท้้ง ...................... ครั้้�ง บุุตรน้ำ ำ� หนัักต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์............................ คน 2.1 ประวัติิัการสููบบุุหรี่่� 1. ไม่สูู่บ 2. เคยสููบแต่่เลิิกมาแล้้ว.........ปีี 3. สููบ/ปััจจุุบัันยัังสููบ วัันละ ................. มวน บริิเวณรัับประทานอาหาร/โรงงานอาหาร อื่่�น ๆ ............................................................. 2.2 แหล่่งที่่�มาของอาหาร (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ) ปรุุง/ทำำอาหารเอง ซื้้�อจากผู้้ประกอบการเป็็นหลััก อื่่�น ๆ ............................................................. 2.3 แหล่่งน้ำ ำ�ใช้้ น้ำ ำ�ประปา น้ำ ำ� บาดาล แหล่่งน้ำ ำ� ธรรมชาติิ ระบุุพิิกััด...................................................... อื่่�น ๆ ...................................................... เอกสารแนบที่่� 4 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 32 2.4 แหล่่งน้ำดื่ ำ� ่�ม น้ำ ำ�ประปา น้ำ ำ� บาดาล น้ำ ำ�ซื้้�อ อื่่�น ๆ ...................................................................................... 2.5 ประวัติิัโรคประจำำตััว ความดัันโลหิิตสููง เบาหวาน โลหิิตจาง อื่่�น ๆ ...................................................... 2.6 ประวัติิอื่ั ่�น ๆ ใช้้ยาสมุุนไพร ระบุุ...................................... การใช้้แป้้งทาหน้้างิ้้�ว ประวััติิการรัับกระสุุนปืืน ส่่วนที่่� 3 ผลการตรวจต่่าง ๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง การตรวจร่่างกายตามระบบโดยแพทย์์ BP …………….......……. mmHg PR ….......………………../min RR…………........…………/min BT……………...........……… °C Normal Abnormal (โปรดระบุุความผิิดปกติิที่่�ตรวจพบ)
(1) Upper extremities R L Proximal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 Distal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 (2) Lower extremities Proximal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 Distal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5
โรคจากตะกั่วหรือ 33 สารประกอบของตะกั่ว 1. สงสััยโรคจากตะกั่่�ว 2. โรคจากตะกั่่�ว 3. โรคอื่่�น ๆ .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. ส่่วนที่่� 4 การวิินิิจฉััยโรค ส่่วนที่่� 5 การรัักษาพยาบาล หรืือข้้อเสนอแนะอื่่�น ๆ ข้้อมููลผลการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ รายการตรวจ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ การตรวจสารบ่่งชี้้�ทางชีีวภาพ • ระดัับตะกั่่�วในเลืือด ………………………................................................................…… µg/dL ………............................. • CBC • BUN/Cr • SGPT/SGOT • TB/DB • Uric acid • UA ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ………........................... ………........................... ………........................... ………........................... ………........................... ………........................... การตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการอื่่�น ๆ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ ชื่่�อ - นามสกุุล แพทย์์ผู้้ตรวจร่่างกาย ................................................................................. เบอร์์โทร............................................................................................................................. ID line .............................................................................................................................. วััน/เดืือน/ปีี......................................................................................................................... แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 34 คำำชี้้�แจง แบบสอบสวนโรคฉบัับนี้้�ใช้้ในการสััมภาษณ์์ผู้้ที่่�มีีความเสี่่�ยงหรืือสงสััยว่่าป่่วยด้้วยโรคจากตะกั่่�วหรืือสารประกอบของตะกั่่�ว ประกอบด้้วย ข้้อมููลทั้้�งจากการสััมภาษณ์์การสัังเกต และบัันทึึกข้้อมููลภาคสนาม แบบสอบสวนการสััมผััสสารตะกั่่�วของผู้้ใหญ่่/หญิิงตั้้�งครรภ์์ ในบ้้านพัักอาศััย และในชุุมชน (แบบสอบสวน Pb-1) 1.1 ชื่่�อ - นามสกุุล ........................................................................ เลขบััตรประชาชน ............................................................................ 1.2 ที่่�อยู่่ปััจจุุบััน บ้้านเลขที่่� ....................... หมู่่ ................. ตำำบล ................................ อำำเภอ ............................................................. จัังหวััด ................................................................................. เบอร์์โทร ................................................................... 1.3 อาศััยอยู่่ในพื้้�นที่่�มาแล้้วกี่่�ปีี................. ปีี............................. เดืือน 1.4 อายุุ...................... ปีี 1.5 เพศ ชาย หญิิง 1.6 สถานภาพสมรส โสด คู่่ หย่่าร้้าง/แยกกัันอยู่่/หม้้าย อื่่�น ๆ ........... 1.7 ระดัับการศึึกษาสููงสุุด ประถมศึึกษา มััธยมศึึกษา/ปวช. อนุุปริิญญา/ปวส. ปริิญญาตรีี สููงกว่่าปริิญญาตรีี ไม่่ได้้ศึึกษา 1.8 จำำนวนสมาชิิกในครอบครััว .............................. คน จำำนวนเด็็กอายุุน้้อยกว่่า 7 ปีี............................. คน กรณีีตั้้�งเป็็นหญิิงตั้้�งครรภ์์(สอบถามเพิ่่�มเติิม) 9. อายุุ.................................................................... ครรภ์์สััปดาห์์ 10. ท้้องคนที่่� ............................................................ 11. ฝากครรภ์์หรืือไม่่................................................ 12. ประวัติิัการแท้้ง ................................................... ครั้้�ง 13. บุุตรน้ำ ำ� หนัักต่ำ ำ� กว่่าเกณฑ์์................................... คน 2.1 ประวัติิัการสููบบุุหรี่่� ไม่่สููบ เคยสููบแต่่เลิิกมาแล้้ว ........... ปีี สููบ/ปััจจุุบัันยัังสููบ วัันละ ................. มวน 2.2 สถานที่่�หรืือบริิเวณที่่�ท่่านสููบบุุหรี่่� ไม่่สููบ บริิเวณสถานที่่�ทำำ งาน/สููบพร้้อมขณะทำำงาน บริิเวณที่่�จััดไว้้เป็็นสถานที่่�สููบบุุหรี่่� บริิเวณรัับประทานอาหาร/โรงงานอาหาร อื่่�น ๆ ............................................................ วััน/เดืือน/ปีีที่่�ดำำเนิินการสอบสวน: ......................................................................................................................................................... สถานที่่�เกิิดเหตุุ: .......................................................................................................................................................................................... ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป ส่่วนที่่� 2 ข้้อมููลสุุขภาวะและพฤติิกรรมสุุขภาพ เอกสารแนบที่่� 5 โรคจากตะกั่วหรือ 35 สารประกอบของตะกั่ว ส่่วนที่่� 3 ลัักษณะงานและการประกอบอาชีีพ ส่่วนที่่� 4 ปััจจััยเสี่่�ยงต่่อการสััมผััสสารตะกั่่�ว 2.3 ท่่านรัับประทานอาหารในสถานที่่�ทำำงานหรืือไม่่ ไม่่ได้้รัับประทาน รัับประทานในบริิเวณเดีียวกัับสถานที่่�ปฏิิบััติิงาน รัับประทานในโรงงานอาหาร อื่่�น ๆ ....................................................................... 2.4 แหล่่งที่่�มาของอาหาร (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ) ปรุุง/ทำำอาหารเอง ซื้้�อจากผู้้ประกอบการเป็็นหลััก อื่่�น ๆ ..................................... 2.5 แหล่่งน้ำ ำ�ใช้้ น้ำ ำ�ประปา น้ำ ำ� บาดาล แหล่่งน้ำ ำ� ธรรมชาติิ ระบุุพิิกััด.................... อื่่�น ๆ .................................... 2.6 แหล่่งน้ำดื่ ำ� ่�ม น้ำ ำ�ประปา น้ำ ำ� บาดาล น้ำ ำ�ซื้้�อ อื่่�น ๆ ..................................... 2.7 ประวัติิัโรคประจำำตััว ความดัันโลหิิตสููง เบาหวาน โลหิิตจาง อื่่�น ๆ ..................................... 2.8 ประวัติิอื่ั ่�น ๆ ใช้้ยาสมุุนไพร ระบุุ......................... การใช้้แป้้งทาหน้้างิ้้�ว ประวััติิการรัับกระสุุนปืืน 3.1 อาชีีพปััจจุบัุัน คืือ ................................................................................................ ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี.................................................... ปีี 3.2 ลัักษณะงาน/ ตำำแหน่่งงาน/ แผนกที่่�ทำำงานปััจจุุบััน .......................................................................................................................... 3.3 ระยะเวลาที่่ทำ�ำงานต่่อวััน ........................................... ชั่่�วโมง/วััน และกี่่วั�ันต่่อสััปดาห์์.................................................... วััน/สััปดาห์์ 3.4 อาชีีพเดิิมก่่อนมาทำำงานปััจจุุบััน คืือ ............................................................................ ทำำมาแล้้วกี่่�ปีี........................................... ปีี 4.1 ปััจจุุบัันท่่านหรืือสมาชิิกในบ้้านของท่่านมีีผู้้ใดประกอบอาชีีพหรืือทำำ งานในโรงงาน/ สถานประกอบการ ต่่อไปนี้้�หรืือไม่่ (ตอบได้้ มากกว่่า 1 ข้้อ) ( ) 1 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่� ( ) 2 ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว ( ) 3 งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน ( ) 5 ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6 ซ่่อมยานยนต์์ ( ) 7 ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ ำ� หนััก) ( ) 8 ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน) ( ) 9 ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10 คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ( ) 11 เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12 งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์ ( ) 13 งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14 ทำำเครื่่�องประดัับ ( ) 15 อื่่�น ๆ แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 36 4.2 โรงงาน/สถานประกอบการ/ร้้านค้้าที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับตะกั่่�ว (ระยะไม่่เกิิน 30 เมตรจากบริิเวณที่่�อยู่่อาศััย) ( ) 1 งานเกี่่�ยวกัับแบตเตอรี่่� ( ) 2 ถลุุงตะกั่่�ว หลอมตะกั่่�ว ( ) 3 งานเชื่่�อมหรืือบััดกรีี ( ) 4 หลอมตะกั่่�ว/กระสุุน ( ) 5 ทาหรืือพ่่นสีี ( ) 6 ซ่่อมยานยนต์์ ( ) 7 ซ่่อมแห อวน (ที่่�มีีตะกั่่�วถ่่วงน้ำ ำ� หนััก) ( ) 8 ซ่่อมเรืือประมง (ที่่�มีีการใช้้เสน) ( ) 9 ซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า ( ) 10 คััดแยกขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ( ) 11 เครื่่�องเคลืือบ เครื่่�องปั้้�นดิินเผา ( ) 12 งานโรงพิิมพ์์/งานหล่่อตััวพิิมพ์์ ( ) 13 งานเกี่่�ยวกัับสีี ( ) 14 ทำำเครื่่�องประดัับ ( ) 15 อื่่�น ๆ 4.3 ท่่านใช้้อุุปกรณ์์คุ้้มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลใดระหว่่างการทำำงานหรืือไม่่เพื่่�อป้้องกัันอัันตรายจากการทำำงาน 4.4 อุุปกรณ์คุ้้ ์ มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลที่่�ท่่านใช้้ได้้มาอย่่างไร (ตอบได้้มากกว่่า 1 ข้้อ) 1 ซื้้�อเอง 2 ได้้รัับจากโรงงาน/บริิษััท 3 แหล่่งอื่่�น ๆ ระบุุ............................. 4.5 ท่่านเก็็บอุุปกรณ์์คุ้้มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลไว้้ที่่�ใด 1 บ้้าน 2 ที่่�ทำำงาน 4.6 ท่่านมีีการจััดเก็็บรัักษาอุุปกรณ์คุ้้ ์ มครองความปลอดภััยส่่วนบุุคคลหลัังจากการใช้้งานอย่่างไร 1 ตามพื้้�น/ผนัังห้้องภายในบ้้าน 2 ล็็อกเกอร์์หรืือตู้้เก็็บเฉพาะ 3 อื่่�น ๆระบุุ…...........................……… 4.7 พฤติิกรรมด้้านสุุขลัักษณะและความปลอดภััยในการทำำงาน การใช้้อุุปกรณ์์ ใช้้ทุุกครั้้�ง ใช้้บางครั้้�ง ไม่่ใช้้ 1. ถุุงมืือยาง/หนััง 2. หมวก/ผ้้าคลุุมผม 3. หน้้ากากป้้องกัันฝุ่่�น/ผ้้าปิิดจมููก 4. แว่่นตา 5. รองเท้้าบููธ/ผ้้าใบ 6. เสื้้�อแขนยาว 7. กางเกงขายาว 8. อื่่�น ๆ .............................................. พฤติิกรรม/สุุขลัักษณะ ทุุกครั้้�ง/ประจำำบางครั้้�ง ไม่่ได้้ปฏิิบััติิ/ไม่่ใช่่ 1. ล้้างมืือก่่อนรัับประทานอาหาร 2. อาบน้ำ ำ� ก่่อนออกจากสถานที่่�ทำำงาน 3. เปลี่่�ยนเสื้้�อผ้้าก่่อนออกจากสถานที่่�ปฏิิบััติิงาน 4. เปลี่่�ยนรองเท้้าก่่อนออกจากสถานที่่�ทำำงาน 5. นำำหรืือสวมเสื้้�อผ้้าที่่�ปนเปื้้�อนกลัับบ้้าน โรคจากตะกั่วหรือ 37 สารประกอบของตะกั่ว อาการ อ่่อนเพลีีย เบื่่�ออาหาร คลื่่�นไส้้/อาเจีียน ท้้องผููก ปวดท้้องรุุนแรงเป็็นพััก ๆ ปวดตามข้้อ กล้้ามเนื้้�อ อาการปวดเมื่่�อยตามร่่างกาย ปวดศีีรษะ ซีีด ซึึม ชััก กระวนกระวาย/ไม่่มีีสมาธิิ หงุุดหงิิดง่่าย น้ำ ำ� หนัักลดโดยไม่่ทราบสาเหตุุ มืือสั่่�น มืือ เท้้า อ่่อนแรง ผื่่�น ความถี่่�ของอาการดัังกล่่าว เป็็นประจำำหรืือแทบทุุกวััน นาน ๆ ครั้้�ง ไม่่มีี ส่่วนที่่� 5 ลัักษณะอาการที่่�ผลกระทบทางสุุขภาพในระยะเวลา 3 สััปดาห์์ที่ ่�ผ่่านมา ส่่วนที่่� 6 ผลการตรวจต่่า งๆ ที่่�เกี่่�ยวข้้อง การตรวจร่่างกายตามระบบโดยแพทย์์ BP …………….......……. mmHg PR ….......………………../min RR…………........…………/min BT……………...........……… °C Normal Abnormal (โปรดระบุุความผิิดปกติิที่่�ตรวจพบ)
(1) Upper extremities R L Proximal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 Distal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 38 1. สงสััยโรคจากตะกั่่�ว 2. โรคจากตะกั่่�ว 3. โรคอื่่�น ๆ ส่่วนที่่� 7 การวิินิิจฉััยโรค ข้้อมููลผลการตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการ รายการตรวจ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ การตรวจสารบ่่งชี้้�ทางชีีวภาพ • ระดัับตะกั่่�วในเลืือด ………………………................................................................…… µg/dL ………............................. • CBC • BUN/Cr • SGPT/SGOT • TB/DB • Uric acid • UA ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ปกติิ ผิิดปกติิ ระบุุ....................................... ………........................... ………........................... ………........................... ………........................... ………........................... ………........................... การตรวจทางห้้องปฏิิบััติิการอื่่�น ๆ ผลการตรวจ วัันที่่�ตรวจ (2) Lower extremities Proximal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5 Distal: Flexor /5 /5 extensor /5 /5
.................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................. ส่่วนที่่� 5 การรัักษาพยาบาล หรืือข้้อเสนอแนะอื่่�น ๆ ชื่่�อ - นามสกุุล แพทย์์ผู้้ตรวจร่่างกาย ................................................................................. เบอร์์โทร............................................................................................................................. ID line .............................................................................................................................. วััน/เดืือน/ปีี......................................................................................................................... โรคจากตะกั่วหรือ 39 สารประกอบของตะกั่ว ประเภทกิิจการ ไม่่มีีมีี ถ้้ามีีระบุุพิิกััด GPS (กรณีีสามารถดำำเนิินการได้้) เป็็นพื้้�นที่่�ศัักยภาพแร่่ตะกั่่�ว โรงไฟฟ้้า เหมืืองเก่่า โรงงานทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา/เซรามิิก โรงงานผลิิตและบรรจุุสารกำำจััดศััตรููพืืช โรงงานผลิิตอุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์ โรงงานผลิิตพลุุดอกไม้้ไฟ โรงงานผลิิตแบตเตอรี่่� โรงงานผลิิตหมึึกพิิมพ์์ โรงงานชุุบโลหะ โรงงานทำำเครื่่�องประดัับโลหะ โรงงานผลิิตแก้้ว โรงงานผลิิตท่่อพีีวีีซีี/เหล็็ก โรงงานผลิิตรถยนต์์ โรงงานผลิิตสีี ร้้อยเม็็ดตะกั่่�ว แห อวน (มาดอวน) ร้้านรัับซื้้�อของเก่่า/เครื่่�องใช้้ไฟฟ้้าอุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์ เกษตรกรฉีีดพ่่นสารเคมีกำีจัำ ัดศััตรููพืืชประเภทที่่�มีีสารตะกั่่�วผสม คำำชี้้�แจง แบบสำำรวจนี้้�ให้้หน่่วยงานสาธารณสุุขระดัับจัังหวััด/อำำ เภอ/ตำำบล เพื่่�อใช้้สำำรวจแหล่่งมลพิิษสิ่่�งแวดล้้อม ในพื้้�นที่่�ที่่�คาด ว่่าจะมีีตะกั่่�วปนเปื้้�อน ข้้อมููลที่่�ได้้จากแบบสำำรวจนี้้�จะใช้้ในการกำำหนดกลุ่่มเป้้าหมายประชาชนที่่�ได้้รัับหรืืออาจได้้รัับมลพิิษ และต้้องมีีการเฝ้้าระวัังผลกระทบต่่อสุุขภาพจากมลพิิษตะกั่่�วปนเปื้้�อนในสิ่่�งแวดล้้อม แบบสำำรวจข้้อมููลแหล่่งกำำ เนิิดมลพิิษสารตะกั่่�วในพื้้�นที่ ่� (แบบ PbC02) 1. พื้้�นที่่�ที่่�สำำรวจ ............................... (ระบุุระดัับ Setting ของพื้้�นที่่�ๆ สำำ รวจ) ระดัับจัังหวััด ระบุจัุังหวััด ..................................................................................................................................................... ระดัับอำำเภอ ระบุอำุำเภอ.............................................................จัังหวััด............................................................................. ระดัับตำำบล ระบุตำุำบล ..............................................................อำำเภอ ............................................................................. จัังหวััด ……………………………………………………………………………………...........................………………..........……. ส่่วนที่่� 1 ข้้อมููลทั่่�วไป ส่่วนที่่� 2 แหล่่งมลพิิษสิ่่�งแวดล้้อมในพื้้�นที่ ่� ที่่�คาดว่่าจะมีีตะกั่่�วปนเปื้้�อนทำำเครื่่�องหมาย ในตารางข้้างล่่าง เอกสารแนบที่่� 6 แนวทางการเฝ้าระวังและการสอบสวนโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม ภายใต้พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2562 40 ประเภทกิิจการ ไม่่มีีมีี ถ้้ามีีระบุุพิิกััด GPS (กรณีีสามารถดำำเนิินการได้้) ร้้านซ่่อมเครื่่�องใช้้ไฟฟ้้า/อุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์ ทำำเครื่่�องปั้้�นดิินเผา ซ่่อมหม้้อน้ำ ำ� รถยนต์์/มอเตอร์์ไซด์์ ร้้านซ่่อม/เปลี่่�ยนแบตเตอรี่่�รถยนต์์/มอเตอร์์ไซด์์ อู่่พ่่นสีีรถยนต์์ ทำำหลัังคา หล่่อพระพุุทธรููป/พระเครื่่�อง เชื่่�อมเหล็็ก/ตััดเหล็็ก ตอกหมัันเรืือ บััดกรีีโดยใช้้ตะกั่่�ว ศููนย์์จััดการขยะของชุุมชน โรงกำำจััดของเสีีย/โรงบำำบััดน้ำ ำ� เสีีย มีีแหล่่งมลพิิษขนาดใหญ่่ในชุุมชน ได้้แก่่เหมืืองแร่่ตะกั่่�ว หรืือพื้้�นที่่�ศัักยภาพแร่่ตะกั่่�ว บ่่อขยะอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ไม่่มีีแหล่่งมลพิิษขนาดใหญ่่ในชุุมชน ชื่่�อ - สกุุลผู้้สำำรวจ: ...................................................................... ตำำแหน่่ง: .......................................................... เบอร์์โทรศััพท์์มืือถืือ : ......................................... อีีเมลล์์/E-mail : ....................................................................... วัันเดืือนปีีสำำรวจข้้อมููล...................../...................................../.................................... ที่่�มา: ปรัับมาจากคู่่มืือการเฝ้้าระวัังและป้้องกัันโรคจากตะกั่่�วในกลุ่่มเด็็ก จััดทำำแผนที่่�ความเสี่่�ยงข้้อมููลสภาพสิ่่�งแวดล้้อม ส่่วนที่่� 3 สรุุป ในพื้้�นที่ ่�มีี โรคจากตะกั่วหรือ 41 สารประกอบของตะกั่ว กระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม. ประกาศกระทรวงทรััพยากรธรรมชาติิและสิ่่�งแวดล้้อม เรื่่�อง กำำหนด ประเภทและขนาดของโครงการหรืือกิิจการ ซึ่่�งต้้องจััดทำำรายงานการวิิเคราะห์์ผลกระทบสิ่่�งแวดล้้อม และหลัักเกณฑ์์ วิิธีีการ ระเบีียบปฏิิบััติิและแนวทางการจััดทำำรายงานวิิเคราะห์์ผลกระทบสิ่่�งแวดล้้อม. ราชกิิจจานุุเบกษา เล่่มที่่� 129, ตอนพิิเศษ 97 ง (20 มิิ.ย. 2555) [อิินเทอร์์เน็็ต]. [เข้้าถึึงเมื่่�อ 23 ส.ค. 2565]. เข้้าถึึงได้้จาก: http://klb.ddc.moph.go.th/dataentry/handbook/form/88 |