สิ่งใดบ้างที่ไม่สามารถจดลิขสิทธิ์ได้

ปัญหาน่ารู้

ถาม งานที่ได้ประดิษฐ์คิดค้นหรืองานที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นจะได้รับความคุ้มครอง

หรือได้รับสิทธิโดยสิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า หรือลิขสิทธิ์ ต้องทำอย่างไร

ตอบ งานที่ได้ประดิษฐ์คิดค้น หรืองานที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นจะได้รับความคุ้มครองโดยสิทธิบัตร

เครื่องหมายการค้า หรือลิขสิทธิ์ อย่างใดอย่างหนึ่งตามลักษณะของงานที่คิดค้นขึ้นว่าจะ

อยู่ในขอบข่ายของทรัพย์สินทางปัญญาประเภทใด เช่น เครื่องยนต์ กลไกต่าง ๆ จะต้อง

ยื่นขอจดทะเบียนสิทธิบัตรไม่ใช่ลิขสิทธิ์, หนังสือ เทปเพลง วิดีโอ เป็นงานที่เกี่ยวกับ

ลิขสิทธิ์ซึ่งได้รับความคุ้มครองโดยอัตโนมัติ (ทันทีที่ได้สร้างสรรค์งานเสร็จ) ไม่ต้องจด

ทะเบียน แต่อาจจะจดแจ้งข้อมูลลิขสิทธิ์ต่อกรมทรัพย์สินทางปัญญาไว้ก็ได้ โดยไม่เสีย

ค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งสิ้น เพื่อเป็นฐานข้อมูลให้ประชาชนผู้สนใจได้สืบค้น ศึกษา ทั้งนี้

การจดแจ้งข้อมูลลิขสิทธิ์ไม่ใช่เป็นการจดทะเบียนให้ความคุ้มครองหรือรับรองการมีสิทธิ

ในลิขสิทธิ์, และเครื่องหมายที่ใช้กับสินค้าหรือบริการ จะต้องจดทะเบียนจึงจะมีสิทธิใน

เครื่องหมายการค้าหรือบริการนั้น

ถาม ถ้ามีการประดิษฐ์คิดค้น หรือการออกแบบผลิตภัณฑ์ขึ้น แล้วมีการนำออกไปเปิดเผย

ผ่านทางโทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ มาก่อนจะยื่นขอจดทะเบียนสิทธิบัตรได้หรือไม่

ตอบ เนื่องจากสิ่งที่ขอรับสิทธิบัตรได้จะต้องเป็นการประดิษฐ์คิดค้น หรือการออกแบบ

ผลิตภัณฑ์ขึ้นใหม่ ยังไม่เคยมีการเปิดเผยสาระสำคัญมาก่อนไม่ว่าในหรือต่างประเทศ

ดังนั้นไม่ว่าจะมีการที่เผยแพร่ผ่านทางโทรทัศน์หรือสิ่งพิมพ์ใด ๆ มาก่อนจะถือว่าสิ่งที่ได้

ประดิษฐ์คิดค้น หรือออกแบบผลิตภัณฑ์ขึ้นนั้นไม่เป็นสิ่งประดิษฐ์หรือออกแบบผลิตภัณฑ์

ขึ้นใหม่ทันที เว้นแต่ เป็นการแสดงในงานที่หน่วยงานราชการได้จัดให้มีขึ้น ถือว่ายังมี

สิทธิที่จะขอรับสิทธิบัตรได้ ทั้งนี้จะต้องนำไปจดทะเบียนภายใน 12 เดือน นับแต่วัน

เปิดงานแสดง

ถาม การจดทะเบียนสิทธิบัตรในประเทศไทยจะคุ้มครองทั่วโลกหรือไม่

ตอบ การจตทะเบียนสิทธิบัตรในประเทศไทยจะให้ความคุ้มครองเฉพาะในประเทศไทย

เท่านั้น หากต้องการจะได้รับความคุ้มครองที่ประเทศใดก็ต้องไปยื่นขอจดทะเบียน

สิทธิบัตรในประเทศนั้น ๆ และการยื่นขอจดทะเบียนในต่างประเทศจะต้องยื่นขอภายใน

เวลาที่กฎหมายของแต่ละประเทศกำหนด ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงเวลา 12-18 เดือน

นับจากวันยื่นครั้งแรก

ถาม ผู้ขอรับสิทธิบัตรควรปฏิบัติอย่างไรจึงจะได้รับการจดทะเบียนได้อย่างรวดเร็ว

ตอบ ผู้ขอรับสิทธิบัตรควรทราบว่าการขอรับสิทธิบัตรมีขั้นตอนอะไรบ้าง และแต่ละขั้นตอน

จะต้องดำเนินการอย่างไร จะช่วยให้การพิจารณาตรวจสอบกระทำได้รวดเร็วยิ่งขึ้น เช่น

ขั้นตอนการยื่นขอรับสิทธิบัตร ผู้ขอจะต้องจัดเตรียมคำขอให้ถูกต้องตามที่

กฎหมายกำหนด ทั้งนี้สามารถขอรับตัวอย่างเพื่อเป็นแนวทางในการจัดเตรียมคำขอก็ได้

หรือ เมื่อเตรียมคำขอเสร็จแล้วไม่แน่ใจว่าจะถูกต้องหรือไม่ ก็สามารถที่จะปรึกษากับ

เจ้าหน้าที่ของกรมทรัพย์สินทางปัญญาที่จัดไว้คอยให้คำปรึกษาแก่ประชาชนโดยเฉพาะ

หรือหากได้รับหนังสือแจ้งให้แก้ไขเพิ่มเติมให้ถูกต้องตามที่กฎหมายกำหนด

และท่านไม่แน่ใจว่าจะดำเนินการแก้ไขถูกต้องหรือไม่ ก็สามารถที่จะปรึกษากับเจ้าหน้าที่

ของกรมทรัพย์สินทางปัญญาได้เช่นกัน

ขั้นตอนการตรวจสอบการประดิษฐ์ เฉพาะคำขอรับสิทธิบัตรการประดิษฐ์เท่านั้น

เมื่อคำขอรับสิทธิบัตรนั้นได้มีการประกาศโฆษณาแล้ว ผู้ขอจะต้องยื่นคำขอให้ตรวจสอบ

การประดิษฐ์ภายในเวลา 5 ปี นับตั้งแต่วันประกาศโฆษณา ซึ่งหมายถึงว่า ตั้งแต่วันแรก

ที่มีการประกาศโฆษณาคำขอรับสิทธิบัตรในหนังสือจดหมายเหตุที่กรมทรัพย์สิน

ทางปัญญาได้จัดพิมพ์ขึ้น ผู้ขอรับสิทธิบัตรสามารถที่จะยื่นคำขอให้ตรวจสอบ

การประดิษฐ์ได้ทันที หากไม่มีการยื่นคำขอให้ตรวจสอบการประดิษฐ์แล้ว เจ้าหน้าที่

ไม่สามารถที่จะดำเนินการต่อไปได้

ถาม เมื่อได้ยื่นคำขอรับสิทธิบัตรไว้แล้วจะมีการเปิดเผยข้อมูลการประดิษฐ์คิดค้นหรือไม่

และถ้ามีการลอกเลียนแบบจะได้รับความคุ้มครองหรือไม่

ตอบ เมื่อได้ยื่นคำขอรับสิทธิบัตรไว้แล้ว ก่อนการประกาศโฆษณาเจ้าหน้าที่จะต้องปกปิดเป็น

ความลับ และในระหว่างการพิจารณารับจดทะเบียน หากมีการลอกเลียนแบบ แม้ว่าผู้ขอ

ยังไม่มีสิทธิตามกฎหมายแต่ก็สามารถที่จะยื่นหนังสือเตือนให้ผู้ลอกเลียนแบบทราบ

เมื่อได้รับการจดทะเบียนแล้ว ผู้ลอกเลียนแบบยังไม่ยุติการกระทำ ผู้ขอสามารถดำเนิน

การตามสิทธิที่ได้รับตามกฎหมายได้ทันที และสามารถเรียกร้องย้อนไปถึงวันประกาศ

โฆษณาตามขั้นตอนการขอรับสิทธิบัตร

ถาม คนไทยสามารถยื่นขอรับสิทธิบัตรในประเทศใดได้บ้าง

ตอบ เนื่องจากกฎหมายสิทธิบัตรไทยใช้หลักปฏิบัติเยี่ยงคนชาติ ที่ยอมให้คนที่มีสัญชาติของ

ประเทศอื่นยื่นขอรับสิทธิบัตรในประเทศไทยได้ ดังนั้นคนไทยก็สามารถยื่นขอรับสิทธิ

บัตรในประเทศนั้นได้เช่นกัน เช่น สหรัฐอเมริกา, ญี่ปุ่น, ยุโรป, สาธารณรัฐประชาชนจีน,

สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี, สาธารณรัฐเกาหลี ฯลฯ หากแต่จะต้องปฏิบัติ

ตามกฎหมายของแต่ละประเทศ เช่น การแต่งตั้งตัวแทนเพื่อดำเนินการแทนผู้ขอ เป็นต้น

ถาม หากได้รับหนังสือแจ้งให้ดำเนินการสิ่งใดสิ่งหนึ่งในเวลา 90 วัน เช่น

การแก้ไขเพิ่มเติมการชำระค่าธรรมเนียมการประกาศโฆษณาและผู้ขอไม่

สามารถดำเนินการได้ทันจะทำอย่างไร

ตอบ หากได้รับหนังสือแจ้งให้ให้ดำเนินการสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ในเวลา 90 วัน และผู้ขอไม่สามารถ

ดำเนินการได้ทันตามกำหนดเวลา ก็สามารถที่จะขอผ่อนผันการดำเนินการได้สองครั้ง

โดยครั้งแรกขอผ่อนผันได้อีก 90 วัน และครั้งที่สองขอผ่อนผันได้อีก 30 วันซึ่งต้องขอ

ไม่เกินวันที่ 80 ของการขอผ่อนผันครั้งแรก โดยทำเป็นหนังสือ ถึง ผู้อำนวยการกอง

ตรวจสอบ 1 กรมทรัพย์สินทางปัญญา

ถาม เมื่อยื่นขอรับสิทธิบัตรไว้แล้วหากผู้ขอประสงค์จะผลิตสิ่งที่ขอรับสิทธิบัตรนั้นเป็น

สินค้าเพื่อจำหน่ายจะต้องรอจนกว่าจะไดรับการจดทะเบียนสิทธิบัตรหรือไม่

ตอบ ไม่ต้องรอจนกว่าจะไดรับการจดทะเบียน และผู้ขอมีสิทธิที่จะใช้คำว่า รอรับสิทธิบัตร

คำขอเลขที่ XXXXXX บนตัวสินค้าหรือภาชนะบรรจุสินค้านั้น และ ห้ามใช้คำว่า

สิทธิบัตร หรือ สิทธิบัตรไทย หรือคำที่เป็นภาษาต่างประเทศที่มีความหมาย