สหรัฐฯ-แคนาดา บรรลุข้อตกลงการค้าฉบับใหม่ แทนที่นาฟตา
1 ตุลาคม 2018
ที่มาของภาพ, Getty Images
คำบรรยายภาพ,
ที่ผ่านมาโดนัลด์ ทรัมป์ และจัสติน ทรูโด มีความเห็นไม่ลงรอยกันเป็นครั้งคราว
สหรัฐฯ, แคนาดา และเม็กซิโก บรรลุข้อตกลงการค้าฉบับใหม่แล้ว ซึ่งจะนำมาใช้แทนที่ข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ หรือ นาฟตา (North American Free Trade Agreement--Nafta)
ข้อตกลงสหรัฐฯ-เม็กซิโก-แคนาดา (United States-Mexico-Canada Agreement--USMCA) ทำให้สหรัฐฯ เข้าถึงตลาดนมของแคนาดามากขึ้น และเปิดโอกาสให้แคนาดาส่งออกรถยนต์ไปยังสหรัฐฯ ได้มากขึ้น
ข้อตกลง USMCA นี้ มี 34 หมวด ควบคุมการค้าเป็นมูลค่ามากกว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 32 ล้านล้านบาท ข้อตกลงมีอายุ 16 ปี และกำหนดให้มีการทบทวนทุก ๆ 6 ปี
ในตอนแรก ดูเหมือนว่าแคนาดาอาจถูกกีดกันไม่ให้เข้าร่วมข้อตกลงที่จะนำมาใช้แทนข้อตกลงนาฟตาที่ใช้มาตั้งแต่ปี 1994 แต่ได้มีการเปลี่ยนแปลงในช่วงไม่นานมานี้
ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ ซึ่งพยายามผลักดันให้มีการแก้ไขข้อตกลงนาฟตา มาเป็นเวลานาน ได้ทวีตข้อความว่าข้อตกลงใหม่นี้ "ยอดเยี่ยมมาก" สำหรับทั้ง 3 ประเทศ และช่วยแก้ไข "ข้อบกพร่องและความผิดพลาด" ของข้อตกลงนาฟตา
สหรัฐฯ ได้เปิดศึกสงครามการค้ากับหลายประเทศในปีนี้ รวมถึง การกำหนดกำแพงภาษีนำเข้าเหล็กและอะลูมิเนียมจากเม็กซิโกและแคนาดา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายอเมริกาต้องมาก่อนของประธานาธิบดีทรัมป์ นอกจากนี้ยังมีการขู่ว่าจะตั้งกำแพงภาษีรถยนต์ด้วย
- เพิ่มเติม : ทรัมป์ เซ็นคำสั่งให้ อเมริกา ออกจาก ทีพีพี แล้ว
- ทรัมป์ เรียกเก็บภาษีสินค้านำเข้าจากจีนอ้างเพื่อตอบโต้ความไม่เป็นธรรมทางการค้า
- แผนเศรษฐกิจทรัมป์: ที่เห็นและจะเป็นไป
ข้อตกลงฉบับใหม่มีอะไรสำคัญบ้าง?
มีการเผยแพร่รายละเอียดของข้อตกลงหลายร้อยหน้าตั้งแต่ช่วงเช้าตรู่ของวันจันทร์ตามเวลาท้องถิ่น และมีการปรับแก้ข้อตกลงที่เกี่ยวข้องกับ อุตสาหกรรมนมของแคนาดา รวมทั้งมาตรการต่าง ๆ ที่มีเป้าหมายในการโยกย้ายงานที่มีการจ่ายค่าแรงต่ำในภาคอุตสาหกรรมรถยนต์ออกจากเม็กซิโก
- ด้านอุตสาหกรรมนม เกษตรกรของสหรัฐฯ จะเข้าถึงตลาดนมมูลค่า 1.6 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 5.16 แสนล้านบาท ของแคนาดา ในสัดส่วน 3.5%
- ด้านอุตสาหกรรมรถยนต์ แคนาดาและเม็กซิโก มีโควตาส่งออกรถยนต์ไปยังสหรัฐฯ 2.6 ล้านคัน และอุตสาหกรรมรถยนต์ของทั้งสองประเทศจะได้รับการคุ้มครอง ถ้าสหรัฐฯ บังคับใช้กำแพงภาษีการนำเข้ารถยนต์จากทั่วโลก 25%
- นอกจากนี้ 40% ของชิ้นส่วนยานยนต์ที่ผลิตขึ้นตามข้อตกลง USMCA จะต้องผลิตในแถบอเมริกาเหนือ โดยต้องจ่ายค่าจ้างในอัตรา 16 ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 516 บาท ต่อชั่วโมง
- ด้านอุตสาหกรรมไม้แปรรูป (หรือป่าไม้) แคนาดาได้รับการคุ้มครองจากการตั้งกำแพงภาษีต่อต้านการทุ่มตลาด (anti-dumping tariffs) ด้วยการใช้กลไกการระงับข้อพิพาท
บรรลุข้อตกลงกันได้อย่างไร?
สหรัฐฯ บรรลุข้อตกลงกับเม็กซิโกตั้งแต่เดือนสิงหาคมที่ผ่านมา แต่ความสัมพันธ์ในแง่ข้อตกลงการค้ากับแคนาดา กลับแย่ลงในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา
รัฐบาลนายทรัมป์กำหนดเส้นตายให้แคนาดาต้องบรรลุข้อตกลงเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา
นโยบายกีดกันการค้าภายใต้การนำของนายทรัมป์ ทำให้สหรัฐฯ บรรลุข้อตกลงหลายฉบับอย่างรวดเร็วในช่วงที่ผ่านมา โดยได้ยกเลิกข้อตกลง พหุภาคีที่มีขนาดใหญ่กว่าและเปลี่ยนมาทำข้อตกลงเป็นรายประเทศแทน ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อระบบการค้าเสรีโลกที่ดำเนินมานานหลายสิบปี
นายทรัมป์ยังได้เปิดสงครามการค้ากับจีน ซึ่ก่อให้เกิดความเสียหายกับบริษัทหลายแห่ง และยังอาจทำให้การเติบโตของเศรษฐกิจโลกลดลงด้วย
- ศึกภาษีการค้าสหรัฐฯ-จีน กระทบโลกอย่างไร?
คำบรรยายวิดีโอ,
สงครามการค้าสหรัฐฯ-จีน: ทรัมป์กำลังทำอะไร และส่งผลกระทบต่อเราอย่างไร?
นี่คือชัยชนะสำหรับทรัมป์?
แอนดรูว์ วอล์กเกอร์ ผู้สื่อข่าวเศรษฐกิจ บีบีซี
นี่คือชัยชนะสำหรับประธานาธิบดีทรัมป์หรือไม่? แน่นอนว่านายทรัมป์ ทำให้แคนาดาและเม็กซิโกยอมตกลงปลงใจในเรื่องสำคัญหลายเรื่องตาม ที่เขาต้องการได้สำเร็จ
ข้อตกลงใหม่นี้จะทำให้ผู้ผลิตรถยนต์ได้รับผลกระทบจากการใช้ชิ้นส่วนยานยนต์ที่ผลิตจากนอกอเมริกาเหนือ โดยอาจจะเผชิญอุปสรรคมากขึ้น หรือต้องซื้อชิ้นส่วนยานยนต์ในราคาแพงขึ้น โดยเฉพาะจากจีน ขณะที่เกษตรกรนมของสหรัฐฯ สามารถเข้าถึงตลาดนมของแคนาดา ที่เป็นตลาดที่มีการปกป้องอย่างเข้มงวดได้มากขึ้น
นอกจากนี้ นายทรัมป์อาจได้ผลประโยชน์ทางการเมืองในการเลือกตั้งกลางเทอมที่กำลังจะเกิดขึ้น อย่างไรก็ดี นายทรัมป์มีเป้าหมายที่ใหญ่กว่านั้น ซึ่งก็คือการลดความไม่สมดุลทางการค้าระหว่างประเทศของสหรัฐฯ กับประเทศคู่ค้าทั่วโลก
ปัจจุบัน สหรัฐฯ นำเข้ามากกว่าส่งออก และนั่นคือสิ่งที่ประธานาธิบดีทรัมป์ต้องการเปลี่ยนแปลง การจะชี้ว่าเขาคว้าชัยชนะในประเด็นนี้แล้วหรือยัง คงต้องใช้เวลามากกว่านี้ในการตัดสิน
อย่างไรก็ตาม นักเศรษฐศาสตร์หลายคนไม่คิดว่าสิ่งที่ได้จากนโยบายการค้านี้คือการสร้างสมดุลทางการค้า แต่เป็นเรื่องของการกู้ยืมของรัฐบาล, การลงทุนภาคเอกชน และการตัดสินใจออมเงิน กับการเคลื่อนย้ายเงินทุนระหว่างประเทศ
ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น?
การบรรลุข้อตกลงการค้า USMCA ส่งผลให้เงินดอลลาร์แคนาดาแข็งค่าขึ้นสูงสุดในรอบ 5 เดือน และเงินเปโซของเม็กซิโกแข็งค่าขึ้นสูงสุดในรอบ 7 สัปดาห์
คาดว่ามูลค่าหุ้นของบริษัทอุตสาหกรรมยานยนต์ของสหรัฐฯ อย่าง ฟอร์ด (Ford) และเจนเนอรัล มอเตอร์ส (General Motors) จะปรับตัวเพิ่มขึ้น
อย่างไรก็ตาม เกษตรกรในอุตสาหกรรมนมของแคนาดากำลังเผชิญกับวิกฤต นายปิแอร์ ลัมพรอน ประธานเกษตรกรนมของแคนาดา กล่าวว่า "เราไม่เห็นว่าข้อตกลงนี้มีผลดีต่อครอบครัวชาวแคนาดา 220,000 ครอบครัว ที่ต้องพึ่งพาอุตสาหกรรมนมในการเลี้ยงชีพ แต่อย่างใด"
"รัฐบาลรับประกันว่าจะไม่ลงนามในข้อตกลงที่ส่งผลเสียต่อชาวแคนาดา แต่สิ่งนี้กลับเกิดขึ้นแล้ว" แต่นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโด ของแคนาดา กล่าวว่า "มันเป็นวันดีสำหรับชาวแคนาดา"
ขณะที่นายลูอิส วิเดกาไรย์ รัฐมนตรีต่างประเทศของเม็กซิโก กล่าวว่า เป็นข้อตกลงที่ดีทั้งสำหรับเม็กซิโกและอเมริกาเหนือ
คาดว่าจะมีการลงนามข้อตกลงนี้ก่อนที่ประธานาธิบดีเอนริเก เปนญา นีเอโต ของเม็กซิโก จะก้าวลงตำแหน่งในวันที่ 1 ธันวาคมนี้