ราคารับเหมาก่อสร้าง ต่อตารางเมตร

เราคงเคยได้ยินกันบ่อยๆ ว่าการประเมินราคาค่าก่อสร้างนั้นจะประเมินเป็นราคาต่อตารางเมตร ซึ่งตารางเมตรที่ว่าก็คือพื้นที่ใช้สอยของตัวอาคารหรือตัวบ้าน (ไม่รวมพื้นที่ของหลังคา)

ตัวอย่างเช่น บ้านเดี่ยวขนาด 8x12 เมตร 2 ชั้น จะมีพื้นที่ใช้สอยเท่ากับ 192 ตารางเมตร (ถ้าหากมีที่จอดรถที่มีโครงสร้างแยกต่างหากก็ต้องนำพื้นที่ของที่จอดรถมารวมด้วย)

การประมาณค่าก่อสร้างสำหรับบ้านเดี่ยวที่มีรูปแบบไม่หรูหรามาก ในปัจจุบันอยู่ที่ประมาณ 12,000-15,000 บาทต่อตารางเมตร ดังนั้นราคาค่าก่อสร้างบ้านที่มีพื้นที่ขนาดดังกล่าวจะเท่ากับ 192x12,000 = 2,300,400 บาท ซึ่งเป็นราคาประมาณการอย่างหยาบๆ และไม่สามารถนำไปใช้ประกอบการติดต่อธนาคารเพื่อขอกู้เงินได้ จะต้องทำรายการอย่างละเอียดทั้งหมดที่เป็นค่าก่อสร้างบ้านซึ่งเรียกว่า BOQ (Bill of Quantity) และเป็นเรื่องที่ผมจะขอเขียนเล่าให้ทราบในตอนนี้ครับ

“BOQ” คือเอกสารแสดงรายละเอียดของราคาค่าก่อสร้าง โดยมีรายละเอียดแยกประเภทค่าวัสดุและค่าแรงงานและจะแบ่งแยกเป็นหมวดงานประเภทต่างๆ ได้แก่ งานโครงสร้าง, งานสถาปัตยกรรม, งานระบบประปา-ระบบไฟฟ้า (ปัจจุบันอาจมีระบบสื่อสาร-บันเทิงพวกจานดาวเทียมและอินเตอร์เน็ตรวมอยู่ด้วย) และถ้าบ้านที่ซับซ้อนมากก็จะมีระบบปรับอากาศเพิ่ม ซึ่งแต่ละประเภทงานก็จะมีรายละเอียดตามลักษณะ ตัวอย่างเช่น งานโครงสร้างจะมีรายการของงานเสาเข็ม, งานขุดดิน, งานไม้แบบ, เหล็ก, คอนกรีต, งานหลังคา, งานแผ่นพื้นสำเร็จ รวมถึงลวดผูกเหล็กและตะปู เป็นต้น

สำหรับหมวดงานสถาปัตยกรรมจะมีประเภทของงานมากที่สุด ได้แก่ งานฝ้าเพดานกำหนดเป็นฝ้าแบบไหน ฝ้าฉาบเรียบหรือฝ้าทีบาร์, งานผนังจะก่ออิฐมอญ อิฐบล็อก หรืออิฐมวลเบา, งานพื้น โดยบอกประเภทของพื้นว่าเป็นพื้นกระเบื้อง พื้นไม้ปาร์เกต์หรือพื้นไม้จริง, งานประตูหน้าต่างเป็นไม้ประเภทใด หรือเป็นประตูกระจก อะลูมิเนียม มีแบบและขนาดอย่างไร, งานบันได (ถ้าเป็นบันไดปูด้วยไม้แผ่นราคาจะค่อนข้างสูงครับ), งานทาสี ต้องกำหนดชนิดของสีที่จะใช้งาน เนื่องจากสีแต่ละชนิดจะมีราคาต่างกันถึงต่างกันมาก เป็นต้น

งานระบบที่กำหนดเพื่อการใช้งานก็ต้องกำหนดลงในรายการของ BOQ เช่น งานระบบไฟฟ้าจะกำหนดชนิดของสวิตช์ไฟว่าเป็นแบบเดี่ยวหรือแบบสวิตช์เดียวคุมหลายดวงไฟ งานจุดสำหรับโทรศัพท์ โทรทัศน์ จุดติดตั้งเครื่องปรับอากาศ และส่วนใหญ่แล้วงานระบบไฟฟ้าจะกำหนดให้เจ้าของเป็นผู้จัดซื้อดวงโคม เนื่องจากเป็นเรื่องความสวยงามและมีราคาหลายระดับต่างกันมาก, งานระบบสุขาภิบาลจะกำหนดราคาของการติดตั้งสุขภัณฑ์ ระบบน้ำประปา ระบบระบายน้ำ ระบบบำบัดของเสีย บ่อบำบัดและท่อส้วม

ที่ผมเขียนเล่ามาอย่างรวมๆ ก็เพื่อให้ท่านได้ทราบเป็นแนวทางว่าในเอกสาร BOQ ควรมีอะไรบ้าง และเหตุผลสำคัญคือการจะทำสัญญาเพื่อกู้ธนาคารต้องมีรายละเอียดครบถ้วน นอกจากนั้นอีกเหตุผลหนึ่งที่สำคัญคือ ถ้าหากเกิดกรณีมีงานเพิ่มหรือลดจะได้ใช้เป็นหลักฐานอ้างอิงเพื่อความยุติธรรมทั้งสองฝ่าย

นอกจากรายการที่กล่าวมาแล้ว ในการสรุปราคารวมยังต้องมีรายการของค่าดำเนินการและกำไรบวกรวมเป็นค่าใช้จ่ายสุทธิ และถ้าหากใช้บริการของการสร้างบ้านจากบริษัทรับสร้างบ้านก็จะมีภาษีมูลค่าเพิ่มบวกรวมเข้ามาเป็นรายการสุดท้ายครับ และเมื่อได้ราคาทั้งหมดแล้วหากท่านได้นำพื้นที่ใช้สอยไปหารราคา ก็จะได้ราคาค่าก่อสร้างต่อตารางเมตรตามที่ผมได้เขียนตั้งแต่ต้น ซึ่งถ้าหากว่าราคาค่าก่อสร้างต่อตารางเมตรมีค่าสูงหรือต่ำเกินไป ก็จะเป็นดัชนีชี้วัดได้ถึงความผิดปกติของการเสนอราคา เพื่อการตรวจสอบอย่างละเอียดก่อนการตกลงทำสัญญาให้ก่อสร้าง ขอจบเรื่องรายละเอียดของราคาค่าก่อสร้างสำหรับตอนนี้ครับ

ลุงทอม

สำหรับท่านที่กำลังจะสร้างบ้าน ก่อนที่จะลงมือก่อสร้าง ท่านจะต้องผ่าน ขั้นตอนใน การคัดเลือกผู้รับเหมา ซึ่งจะเป็นผู้รับเหมาหรือบริษัทรับสร้างบ้านก็ตามที แต่คำถามที่น่าสนใจคือ

ว่าจ้างไปแล้ว
ทำอย่างไรเจ้าของบ้านจึงจะไม่เสียเปรียบ ไม่มีปัญหาที่อาจจะตามมา

ก่อนที่จะเข้าถึงประเด็นหลักของบทความนี้ คือ สร้างบ้าน..ไม่ต้องการให้ผู้รับเหมาเอาเปรียบ

จะขอพูดถึง เจ้าของบ้านและผู้รับเหมา ในส่วนที่เกี่ยวกับ ราคาค่าก่อสร้างบ้าน สักนิดครับ

กรณีที่ 1 . ราคาค่าก่อสร้างบ้าน สูงเกินไป ผู้รับเหมาเอากำไรมาก

ก็เพราะว่า มีเจ้าของบ้านจำนวนหนึ่ง ซึ่งไม่สนใจเรื่องราคา แต่ต้องการได้บ้านดีๆ จึงยอมจ่ายผู้รับเหมาสร้างบ้านในราคาที่สูงมาก

สภาพหลังการตอกเสาเข็ม

เสาเข็มที่ไม่ได้มาตรฐาน
เสาเข็ม ม.อ.ก.

เช่น บ้านที่มีคุณภาพหลังหนึ่ง ใช้วัสดุดีมากๆ ราคาค่าก่อสร้างบ้านที่ควรจะเป็น คือ ตร.ม.ละ 16,000 บาท แต่มีผู้รับเหมา รับงานในราคาต่อตารางเมตร ที่สูงถึง 20,000 – 22,000 บาท ซึ่งเจ้าของบ้านก็ยอมจ่าย อย่างนี้ก็มีครับ

แต่พอไปสืบเสาะประวัติการทำงาน ผู้รับเหมาพวกนี้ มีประวัติการทำงานบ้านคนใหญ่คนโตทั้งนั้น มีแต่พวกไฮโซ..ไม่ใช่พวกไฮซ้อ-บ่จี๊นะครับ 

กรณีที่ 2. ราคาค่าก่อสร้างบ้าน ต่ำเกินไป

เจ้าของบ้านบางรายกดราคาผู้รับเหมาสุดๆ อย่างเช่นราคาว่าจ้างสร้างบ้านหลังหนึ่ง หากตีราคาภายใต้มาตรฐานของบ้านตามหลักวิชาช่าง ราคาค่าก่อสร้างที่ควรจะเป็นประมาณ ต.ร.ม.ละ 12,000 บาท

สังเกตที่ปลายสุดของจันทันเหล็กที่มีไม้ โผล่ออกมา ด้านซ้ายมือคืองานที่ไม่ได้มาตรฐาน

เบื้องต้นเจ้าของบ้านรายนี้ ให้ผู้รับเหมาเสนอราคาเข้ามา 3 ราย ปรากฏว่าราคาที่ผู้รับเหมาเสนอเข้ามาก็เกาะกลุ่มอยู่ แถวๆ 12,000 บาท แก่อ่อนกว่ากันตารางเมตรละ 200 -500 บาท

เจ้าของบ้านรับราคาที่ผู้รับเหมาทั้งสามรายเสนอมาไม่ได้ และมองโดยใช้ความรู้สึกของตนเองว่าราคาค่าก่อสร้างไม่น่าถึง ตร.ม.ละ 12,000 บาท และรู้สึกต่อไปว่า ราคา ตร.ม.ละ 11,000 บาท ก็น่าจะสร้างได้แล้ว

ทั้งยังได้ ไปหาผู้รับเหมารายที่ 4 ให้เข้ามาเสนอราคางาน ผู้รับเหมารายที่ 4 นี้เสนอราคามาที่ ตร.ม.ละ 11,500 บาท เจ้าของบ้านดูอาการแล้วเห็นว่าผู้รับเหมารายนี้อยากได้งานมากจึงได้ต่อรองผู้รับเหมา เหลือราคาค่าก่อสร้างตารางเมตรละ 10,500 บาท 

ภาพทั้งสองภาพนี้ เป็นเหล็กเสริมของเสาเอ็น
ด้านซ้ายมือ เอาเหล็กมาวางไว้เฉยๆไม่มีการเจาะเสาเพื่อเสียบเหล็ก
ส่วนภาพด้านขวามือ มีการเจาะเสาเพื่อเสียบเหล็ก ทั้งยังใช้น้ำยา อีพ๊อกซี่ช่วยประสานให้ติดแน่น

และยังขอเพิ่มเติมรายการ จากเดิมที่ผนังก่ออิฐมอญครึ่งแผ่น เป็นก่ออิฐ 2 ชั้น เพื่อลบเหลี่ยมเสา และ ยังขอแถมมอบฝ้าไม้มะค่าทั้งหลังอีกด้วย ตามด้วย เปลี่ยนเกรดสีจาก ทีโอเอ โฟร์ซีซั่น เป็น ทีโอเอ ซุปเปอร์ชีลล์ (ราคาสีต่างกันเท่าตัว)

ปรากฎว่าผู้รับเหมา ยอมตามที่เจ้าของบ้านร้องขอ แต่มีข้อแม้ ว่าขอแบ่งงวดงานเอง และให้เจ้าของบ้านกันงวดสุดท้ายไว้ สัก 10 % ผลคือ ช่วงทำโครงสร้างเจ้าของบ้านต้องจ่ายเงินทั้งสิ้น 50 % ของราคาบ้าน และ การเทคอนกรีตโครงสร้าง ผู้รับเหมาขอใช้ปูนผสมโม่ แทนคอนกรีตผสมเสร็จ เจ้าของบ้านตกลง การเซ็นต์สัญญาว่าจ้างจึงเกิดขึ้น โดยผู้รับเหมารับเงินงวดแรก 15 % คิดเป็นเงินประมาณ 569,250 บาท

สรุปคือ เจ้าของบ้านรายนี้ สามารถต่อรองราคาผู้รับเหมา จากราคาที่ควรจะเป็นคือ 3,960,000 บาท ต่อรองราคาลงมาเหลือ 3,465,000 บาท เท่ากับประหยัดได้ ถึง 495,000 บาท มิหนำซ้ำยังได้เนื้องานเพิ่มติมอีก 3 รายการ คือ ก่ออิฐมอญจาก 1 ชั้นเป็น 2 ชั้น ได้มอบฝ้าไม้มะค่าทำสีธรรมชาติ และ เปลี่ยนสเปคสี จาก ทีโอเอโฟร์ซีซั่น เป็น ทีโอเอ ซุปเปอร์ชีลล์ ....

จากตัวอย่างที่ยกมานี่ สรุปว่าหลังจากผู้รับเหมา ทำงานโครงสร้างเสร็จเรียบร้อย และเก็บเงินทั้งหมดไป 50 % ของราคาว่าจ้าง อีกสามวันต่อมาเจ้าของบ้าน พยายามติดต่อทางโทรศัพท์มือถือกับผู้รับเหมา แต่ไม่สามารถติดต่อได้ เอะใจไปดูที่หน่วยงาน ปรากฏว่าแม้แต่ที่พักคนงานก็ไม่เหลือ เหลือแต่ส้วมชั่วคราว กับโครงสร้างบ้านที่สร้างไว้เท่านั้น (เรื่องเล่าเรื่องนี้ขอพักไว้ตรงนี้ก่อนนะครับ เดี๋ยวจะเสียประเด็นที่ตั้งใจจะเขียน)

ค่าก่อสร้าง มีอะไรบ้าง

สร้างบ้าน มีค่า ใช้ จ่าย อะไรบ้าง

สร้างบ้านชั้นเดียวราคากี่บาท

บ้านขนาดกลาง กี่ตารางเมตร