รหัสวชิ า 2901-2128 ชอ่ื วิชา การโปรแกรมไมโครคอนโทรลเลอรเ์ บ้อื งตน้ ท-ป-น 1-2-2 จุดประสงคร์ ายวชิ า 1. เข้าใจโครงสรา้ งการทางาน ชดุ คาสง่ั และการเขยี นโปรแกรม ไมโครคอนโทรลเลอร์ 2. มีทกั ษะในการใช้คาสั่ง และการเขยี นโปรแกรมควบคุม ไมโครคอนโทรลเลอร์ 3. มีกิจนวิ ยั ในการแสวงหาความรู้เพม่ิ เติม การทางานดว้ ยความประณตี รอบคอบและปลอดภยั
สมรรถนะรายวิชา 1. แสวงหาความรูเ้ กย่ี วกบั การประยกุ ตใ์ ช้งานไมโครคอนโทรลเลอร์ 2. ประกอบและทดสอบไมโครคอนโทรลเลอร์ 3. ประยุกตใ์ ช้งานไมโครคอนโทรลเลอร์
คาอธบิ ายรายวิชา ศึกษาและปฏิบตั ิเกี่ยวกบั โครงสร้างส่วนประกอบและหน้าทใี่ นส่วน ตา่ งๆ ของไมโครคอนโทรลเลอร์ชุดคาส่งั และการเขยี นโปรแกรมดว้ ย ภาษาแอสแซมบลแี ละภาษาระดับสงู ของไมโครคอนโทรลเลอร์ การ ควบคมุ ระบบดว้ ยไมโครคอนโทรลเลอร์การตอ่ วงจรและการประยุกต์ใช้ งาน
หนว่ ยท่ี 1 เรอ่ื ง ไมโครคอนโทรลเลอร์ ปัจจบุ ันไมโครคอนโทรลเลอร์ถูกนามาใชอ้ ยา่ งกว้างขวางในงานดา้ น อเิ ล็กทรอนิกส์ เพราะใช้ งานได้ งา่ ย สะดวก มีขนาดเลก็ ราคาถกู และที่ สาคญั สามารถสัง่ งานให้ทางานตามเงื่อนไขใหม่ ตามผู้ใชง้ านโดยไม่ จาเป็นตอ้ งเปล่ยี นวงจรภายนอก มบี รษิ ัทผูผ้ ลิตไอซีไมโครคอนโทรลเลอร์ ออกมาหลาย ตระกูล เชน่ Z80, PIC, MCS51, AVR, ARM7, ARM9, 68HC แต่ละตระกลู กจ็ ะมีคุณสมบตั ิต่างกันออกไป
1. โครงสรา้ งไมโครคอนโทรลเลอร์ 1.1 ความหมายของไมโครคอนโทรลเลอร์ ไมโครคอนโทรลเลอร์ (Microcontroller) มาจากคาวา่ ไมโคร (Micro) หมายถึงขนาดเล็ก สว่ นคาว่าคอนโทรลเลอร์ (Controller) หมายถึงตวั ควบคมุ หรอื อปุ กรณค์ วบคมุ ไมโครคอนโทรลเลอร์ จงึ หมายถงึ อุปกรณ์ควบคมุ ขนาดเลก็ ทส่ี ามารถควบคุมอุปกรณภ์ ายนอกได้ แตใ่ นตัว อปุ กรณค์ วบคมุ ขนาดเลก็ นี้ไดบ้ รรจคุ วามสามารถทคี่ ล้ายคลึงกบั ระบบคอมพิวเตอร์ กล่าวคอื ไมโครคอนโทรลเลอร์ ไดร้ วมเอาซพี ยี ู ( CPU ) หน่วยความจา (Memory) อินพุตเอาตพ์ ุตพอรต์ (I/O Port) รจี ิสเตอร์ (Register) วงจรผลติ สัญญาณ (Oscillator) และวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ เชน่ วงจรแปลงจากสญั ญาณ อนาลอ็ กเปน็ ดจิ ิทลั วงจรสร้างสญั ญาณ PWM (มเี ฉพาะบางเบอร)์ ไมโครคอนโทรลเลอรจ์ ึง สามารถ นาไปประยกุ ต์ใชง้ านควบคุมตา่ ง ๆ ได้
1.2 โครงสรา้ งภายในของไมโครคอนโทรลเลอร์ ไมโครคอนโทรลเลอร์แต่ละเบอร์แต่ละตระกูล นั้นมโี ครงสรา้ งภายในแตกตา่ งกันขน้ึ อยู่กบั บรษิ ทั ผ้ผู ลติ และจดุ ประสงคข์ องการสร้าง ไมโครคอนโทรลเลอรเ์ บอร์นัน้ ๆ พื้นฐานของ โครงสรา้ ง ภายในของไมโครคอนโทรลเลอรม์ ี สว่ นประกอบดงั รปู
โครงสรา้ งโดยทั่วไปของไมโครคอนโทรลเลอร์นนั้ สามารถแบ่งออกมาไดเ้ ปน็ 5 สว่ นใหญ่ๆ ดังต่อไปนี้ 1. หน่วยประมวลผลกลางหรอื ซีพีย(ู CPU: Central Processing Unit) ทา หน้าท่ีเป็น ศนู ย์กลางควบคมุ การทางานของระบบคอมพิวเตอรท์ ั้งหมด โดย นาขอ้ มลู จากอุปกรณ์รับข้อมลู มา ทางาน ประมวลผลข้อมลู ตามคาสั่งของ โปรแกรม และส่งผลลัพธอ์ อกไปหนว่ ยแสดงผลโดยการทางาน ของซีพียมู ี 2 จงั หวะ 1.1 เฟตซ์ (Fetch) คือ การอ่านคาสัง่ โปรแกรมแล้วทาการถอดรหัสคาสง่ั เป็น ภาษาเครอื่ ง 1.2 เอ็กซิควิ ต์ (Executed) คอื การทาตามคาสั่งโปรแกรมทถ่ี อดรหสั แล้ว
2. หนว่ ยความจา (Memory) สามารถแบง่ ออกเปน็ 2 สว่ น คือ 2.1 หนว่ ยความจาท่ีมีไว้สาหรบั เกบ็ โปรแกรมหลัก (Program Memory) เปรยี บเสมือน ฮารด์ ดิสกข์ องเครื่องคอมพวิ เตอรต์ ง้ั โตะ๊ คือข้อมูลใด ๆ ที่ถูกเก็บ ไว้ในนจี้ ะไมส่ ญู หายไปแมไ้ ม่มไี ฟเลีย้ ง อกี ส่วนหนึ่งคือ 2.2 หน่วยความจาขอ้ มูล (Data Memory) ใชเ้ ปน็ เหมือนกระดาษทดใน การคานวณของ ซพี ียู และเปน็ ทพี่ กั ขอ้ มูลชั่วคราวขณะทางาน แต่หากไมม่ ี ไฟเลย้ี ง ข้อมลู ก็จะหายไปคล้ายกับหน่วย ความแรม (RAM) ในเคร่ือง คอมพิวเตอร์ทวั่ ๆ ไป แต่สาหรบั ไมโครคอนโทรลเลอรส์ มยั ใหม่ หนว่ ยความจา ข้อมลู จะมที ้ังทีเ่ ป็นหน่วยความจาแรม ซ่ึงขอ้ มูลจะหายไปเม่อื ไมม่ ไี ฟเลี้ยง และ เปน็ อีอพี รอม (EEPROM) ซง่ึ สามารถเก็บขอ้ มูล ได้แมไ้ มม่ ไี ฟเลี้ยง
3. ส่วนตดิ ตอ่ กับอุปกรณภ์ ายนอก หรอื พอร์ต (Port) มี 2 ลักษณะคือ พอรต์ อินพตุ (Input Port) และพอรต์ สง่ สญั ญาณ หรอื พอร์ตเอาต์พตุ (Output Port) สว่ นน้ีจะใชใ้ นการ เชื่อมตอ่ กบั อปุ กรณภ์ ายนอก ถอื ว่าเป็นส่วนที่สาคญั มาก ใช้ รว่ มกันระหวา่ งพอรต์ อนิ พุตเพ่อื รับสัญญาณ อาจจะดว้ ยการ กดสวติ ชเ์ พื่อนาไปประมวลผลและส่งไปพอร์ตเอาต์พตุ เพอื่ แสดงผลเช่น การติดสวา่ ง ของหลอดไฟ เป็นต้น
4. ชอ่ งทางเดินของสญั ญาณ หรือบัส (BUS) คือเส้นทางการ แลกเปล่ียนสญั ญาณขอ้ มูล ระหวา่ ง ซพี ยี ู หน่วยความจาและ พอรต์ เป็นลกั ษณะของสายสญั ญาณ จานวนมากอยภู่ ายในตัว ไมโครคอนโทรลเลอร์ โดยแบ่งเป็นบสั ขอ้ มูล (Data Bus), บัส แอดเดรส (Address Bus) และบัส ควบคุม (Control Bus)
5. วงจรกาเนิดสัญญาณนาฬกิ า นับเป็นสว่ นประกอบทสี่ าคัญ มากอกี สว่ นหน่งึ เนื่องจากการ ทางานทเี่ กิดขึ้นในตัว ไมโครคอนโทรลเลอร์ จะข้นึ อยู่กบั การกาหนดจงั หวะ หาก สญั ญาณนาฬกิ ามี ความถส่ี ูง จงั หวะการทางานกจ็ ะสามารถ ทาไดถ้ ีข่ น้ึ ส่งผลให้ไมโครคอนโทรลเลอรต์ วั นั้น มีความเรว็ ใน การประมวลผลสูงตามไปด้วย
1.3 โครงสร้างภายนอกของไมโครคอนโทรลเลอร์ ในปัจจุบันผู้ผลติ ไอซไี มโครคอนโทรลเลอรไ์ ด้สร้างโครงสรา้ งขาเพือ่ ตอ่ ใชง้ าน หลายลักษณะ เชน่ โครงสร้างแบบ SOIC, PDIP, PLCC และ TQFP 16 1) โครงสร้างแบบ SOIC (Small Outline Integrated Circuit)
2) โครงสรา้ งแบบ PDIP (Plastic Dual In-line Package) 3) โครงสร้างแบบ PLCC (Plastic Leaded Chip Carrier)
4) โครงสร้างแบบ TQFP (Thin Quad Flat Packages)
2. สถาปตั ยกรรมของไมโครคอนโทรลเลอร์ สถาปตั ยกรรมของไมโครคอนโทรลเลอร์มี 2 แบบ คอื 2.1 สถาปัตยกรรมวอนนวิ แมนน์ (Von-Newman Architecture) ไมโครคอนโทรลเลอร์ที่ใช้สถาปัตยกรรมนี้ ซีพยี จู ะติดต่อกบั หนว่ ยความจา ผ่าน บัสข้อมลู เพียง 8 บิต ทาให้ซพี ยี ไู มส่ ามารถอา่ นหรือเขียนข้อมูลกับ หน่วยความจาได้ในเวลา เดยี วกนั การทางานจงึ คอ่ นขา้ งชา้
2.2 สถาปัตยกรรมฮารว์ ารด์ (Harvard Architecture) ไมโครคอนโทรลเลอร์ ทใี่ ช้สถาปัตยกรรมน้ีจะมบี สั ขอ้ มลู สองทาง สว่ นแรกคอื ซพี ยี จู ะ ติดต่อกับ หน่วยความจาแรมผ่านบสั ขอ้ มูล 8 บติ และส่วนทส่ี องคือซพี ยี จู ะติดตอ่ กบั หนว่ ยความจารอมผ่านบสั ขอ้ มลู 12, 14, 16 บิต ซพี ียจู งึ สามารถอ่านและ เขา้ ถงึ หน่วยความจาแรมและ หนว่ ยความจารวมไดใ้ นเวลาเดียวกนั ทาให้ กระบวนการทาคาสง่ั ลดขั้นตอนลงไมโครคอนโทรลเลอร์จึง ทางานไดเ้ ร็วขน้ึ
ประเภทของไมโครคอนโทรลเลอรเ์ มื่อแบง่ สถาปตั ยกรรมการ ประมวลผล 1. ไมโครคอนโทรลเลอร์ 8 บิต 2. ไมโครคอนโทรลเลอร์ 12 บิต 3. ไมโครคอนโทรลเลอร์ 14 บิต 4. ไมโครคอนโทรลเลอร์ 16 บติ 5. ไมโครคอนโทรลเลอร์ 32 บิต
ไมโครคอนโทรลเลอรต์ ระกลู ต่างๆ ทไี่ ด้รบั ความนยิ มและมพี ฒั นาการมาจนถึงปัจจุบนั มดี ังนี้ Z-80 ไมโครคอนโทรลเลอรท์ ่ีนยิ มใช้กนั เริม่ ตั้งแต่ตัวแรกท่ีเป็นลกั ษณะของ CPU ไมถ่ งึ ขัน้ เรียกวา่ ไมโครคอนโทรลเลอร์ ก็คือ ตระกลู Z80 เป็นลักษณะของ CPU เลก็ ๆ ทตี่ ้องอาศัย อนิ พุต/ เอาตพ์ ตุ ต่างๆ เพ่ิมเตมิ เข้ามามาก จึงทาให้บอร์ดมขี นาดคอ่ นข้างใหญ่ จัดไดว้ า่ เป็นการ เริ่มตน้ การเรยี นรทู้ ดี่ ี ของยุคสมัยนัน้ ทาให้ไดเ้ รียนรู้ชดุ คาส่งั ท่ีเป็น Op Code
MCS-51 บริษัททส่ี รา้ งไมโครคอนโทรลเลอรต์ ระกูล MCS-51 เป็นบรษิ ัทแรกคือบรษิ ัท Intel ตระกลู MCS-51 เปน็ ตระกูลท่ีพัฒนาตอ่ จาก Z80 ทาให้การศกึ ษาเรียนรู้ ไมโครคอนโทรลเลอรง์ า่ ยขึ้นกวา่ เดิม ไม่ว่าจะเป็นการเขียนโปรแกรมในลักษณะของ Assembly Code แล้วโหลดลงบอรด์ เพอื่ ใชง้ าน ตลอดจนสถาปัตยกรรมในการออกแบบ ไมโครคอนโทรลเลอรร์ ุ่นนี้จะช่วยลดอุปกรณ์รอบขา้ งลงไป ได้มาก เหมาะท่ีจะนาไปใช้ งานจริง
PIC บรษิ ทั Microchip Technology เป็นผ้สู ร้างและผลติ PIC เปน็ ไมโครคอนโทรลเลอร์ยุค ตอ่ มาท่ี ไดร้ บั ความนยิ มสงู อกี ตระกูลหนึง่ ตงั้ แต่อดีตจนถึงปัจจบุ ัน คาว่า PIC ยอ่ มาจากคาวา่ (Peripheral Interface Controller) ไมโครคอนโทรลเลอร์ตระกูลนี้ มกี ารพฒั นาเทคโนโลยีขึ้นในทุกด้าน ทาใหไ้ ดร้ บั ความนิยม กวา่ ไมโครคอนโทรลเลอร์ยคุ เก่า เพราะในเรอื่ งของอุปกรณ์ต่อพว่ งท่มี นี อ้ ย ประกอบกบั มี หน่วยความจา EEPROM ในตวั จึงทาใหง้ ่ายตอ่ การบันทกึ และจดั เก็บข้อมูล และ PORT ตา่ งๆ ไดม้ ีการ latch ในตัว IC อยู่ แลว้ จึงสามารถตอ่ ออกมาใช้งานภายนอกไดโ้ ดยตรง มีกระแสและ 20 แรงดนั ที่ เพยี งพอ และอกี ความสามารถหนง่ึ คอื สามารถโปรแกรมตวั Boot Loader เข้าไปในตัว ไมโครคอนโทรลเลอรไ์ ด้ จึงทาใหง้ า่ ยในการโหลดโปรแกรมเข้าไปจากคอมพิวเตอรโ์ ดยผ่านทาง Serial Port และกดปมุ่ Reset เพยี งอย่างเดียวไม่ต้องการเคร่ืองโปรแกรม IC เพิ่มเตมิ อย่างทีต่ อ้ งมีกับระบบ ไมโครคอนโทรลเลอร์ร่นุ เกา่ อย่าง MCS-51
AVR เปน็ ไมโครคอนโทรลเลอรร์ นุ่ ต่อมาทม่ี กี ารพัฒนาตอ่ มาจาก MCS-51 โดยบรษิ ัท ATMEL อนั เนอื่ งมาจากว่า MCS-51 ยุคหลงั นไี้ ม่ค่อยมีคนใช้งานจริง และมใี ช้งานแต่ เฉพาะ ในสถาบนั การศึกษา เป็น เชน่ นีก้ เ็ พราะว่าการออกออกแบบวงจรทีค่ อ่ นข้าง ยุง่ ยาก และตอ้ งอาศยั การ ต่ออุปกรณ์รว่ มเยอะนั้นเอง ดงั นน้ั AVR จงึ เข้ามาเปน็ ทนี่ ิยม ในการท างานด้านนี้ โดยคุณสมบตั หิ ลกั ทนี่ า่ สนใจกค็ อื สามารถ Interface ผา่ น USB ได้โดยตรง ซ่งึ ไมโครคอนโทรลเลอร์ยุคเกา่ ทาได้ โดยตอ่ ผ่านพอร์ต RS-232 แต่เนอื่ งดว้ ย คอมพิวเตอรย์ คุ ใหม่ พอร์ต RS-232 เร่ิมหายาก ดงั น้ัน AVR จึงไดร้ ับความนยิ ม
Arduino Arduino เป็นไมโครคอนโทรลเลอรบ์ อร์ดแบบสาเร็จรปู ในยคุ ปัจจุบนั ซ่ึงถกู สร้างมาจาก Controller ตระกูล AVR ของ ATMEL ขอ้ ดีของไมโครคอนโทรลเลอร์บอรด์ คอื เร่อื งของ Open Source ทสี่ ามารถนาไป พัฒนาตอ่ เป็นอุปกรณ์ตา่ งๆ ได้และ ความสามารถในการเพม่ิ Boot Loader เขา้ ไปทตี่ ัว AVR จงึ ทาให้การ Upload Code เข้าตัวบอรด์ สามารถทาได้ง่ายขึ้น และยงั มกี ารพฒั นา Software ทีใ่ ช้ในการควบคมุ ตัว บอร์ด ของ Arduino มลี กั ษณะเปน็ ภาษา C++ ทโ่ี ปรแกรมเมอร์มี ความคุ้นเคยในการใช้ งาน ตัวบอรด์ สามารถนาโมดูลมาตอ่ เพิ่ม ซึ่งทาง Arduino เรียกวา่ เปน็ shield เพื่อเพม่ิ ความสามารถเพมิ่ ขน้ึ
ไมโครคอนโทรลเลอรR์ aspberry Pi Raspberry Pi เปน็ ไมโครคอนโทรลเลอร์ Board ยุคนีเ้ หมือนกัน ใช้ Controller ตระกลู ARM เชน่ กัน ทน่ี า่ สนใจสาหรับบอร์ด Raspberry Pi ก็คอื การจาลองตัวมันเองให้เป็นระบบ คอมพิวเตอรเ์ ครื่องเลก็ ๆ เครอื่ ง หนึง่ ทส่ี ามารถรนั ระบบ Linux ได้ในตวั น้นั ก็หมายถึงการดึงระบบ ตา่ งๆ เพ่ือมาใชง้ าน ใน board ทาให้มคี วามสะดวกมากเพราะมี OS Linux ทางานให้แทนอยแู่ ล้ว อยา่ งเชน่ การติดตอ่ กบั ระบบ Network การตดิ ต่อกบั ระบบจอภาพ การติดตอ่ ระบบเสยี ง ตลอดจน การตดิ ตอ่ กบั ระบบการเกบ็ ขอ้ มลู ผ่าน SD Card ซ่งึ สามารถทาไดค้ รบและ ครอบคลมุ ด้วย ระบบปฏบิ ัติการ Linux ท่ีรนั อยบู่ นตวั บอรด์ Raspberry Pi
3. ไมโครคอนโทรลเลอรแ์ ละไมโครโพรเซสเซอร์ จากการพัฒนาเทคโนโลยใี นการผลิตไอซีรวมไดม้ คี วามกา้ วหน้าข้ึนอยา่ งมากมกี ารนา ทรานซิสเตอร์หลายๆตัวมาสร้างรวมไว้ดว้ ยกนั และพฒั นาจนเป็นทรานซสิ เตอรล์ า้ นๆตวั มาไว้ในวงจร รวมแบบ LSI (Large Scale integrated Circuit) ได้ และมกี ารพฒั นา ตอ่ ไปโดยสามารถรวมเอาวงจร ท่ใี ช้เป็นหน่วยประมวลผลกลางของระบบคอมพิวเตอร์ มาบรรจอุ ยู่ไว้ในไอซโี ดยเรยี กไอซนี ีว้ า่ ไมโครโพรเซสเซอร(์ Microprocessor) มาต่อ ไมโครโพรเซสเซอร์รว่ มกับหน่วยความจา และหนว่ ย อนิ พตุ /เอาตพ์ ตุ จะทาให้ไดเ้ ปน็ ระบบคอมพวิ เตอร์ขนาดเล็กขึน้ มาเรยี กวา่ ไมโครคอมพิวเตอร์ (Microcomputer) คือ คอมพิวเตอรท์ ีใ่ ชไ้ มโครโพรเซสเซอร์เป็นหน่วยประมวลผลกลาง
ไมโครคอนโทรลเลอร์ (Microcontroller) คือ อุปกรณค์ วบคมุ ขนาดเล็กทม่ี ี ความสามารถ ในการประมวลผลและตดั สินใจตา่ งๆ สามารถเขียน โปรแกรมควบคมุ ไดอ้ ยา่ งอิสระ ทาให้สามารถ นาไปใช้งานแทนวงจร อเิ ลก็ ทรอนิกสท์ ซ่ี บั ซอ้ นได้เปน็ อย่างดี เหมาะกบั การนาไปใช้ในงานควบคุม ต่างๆ ซ่ึงภายในตัวไมโครคอนโทรลเลอรจ์ ะประกอบดว้ ย หนว่ ยประมวลผล กลาง หน่วยความจา อุปกรณอ์ ินพตุ /เอาตพ์ ุต และวงจรสัญญาณนาฬิกา เหมอื นกับนาระบบคอมพวิ เตอรข์ นาดเล็กบรรจไุ ว้ ในไอซตี ัวเดียว
ไมโครโพรเซสเซอรไ์ มส่ ามารถตอ่ ใช้งานไดเ้ พยี งตวั เดียว จะตอ้ งตอ่ กบั หนว่ ยความจาและ อุปกรณ์อินพตุ /เอาตพ์ ตุ จงึ จะสามารถนาไปใช้ งานได้ แต่ตัวไมโครคอนโทรลเลอรส์ ามารถนาไปใชใ้ น งานควบคุมได้ ทันทเี พราะภายในไดร้ วมเอาหน่วยความจา อปุ กรณอ์ ินพตุ /เอาตพ์ ตุ และ วงจรที่ จาเปน็ บางสว่ นเขา้ ไว้ภายในตวั ไอซเี รียบร้อยแล้ว โดย รปู ร่างภายนอกของไอซไี ม่สามารถบอกได้วา่ อุปกรณต์ วั น้ัน เป็นไมโครโพรเซสเซอร์หรอื ไมโครคอนโทรลเลอร์ จะต้องศกึ ษา เอกสารรายละเอยี ดจาก ผ้ผู ลิต
4. หลกั การทางานของไมโครคอนโทรลเลอร์
แบบทดสอบบทท่ี 1
1. MCU เป็นช่ือเรยี กของอะไร ก. ไมโครคอนโทรลเลอร์ ข. ไมโครโปรเซสเซอร์ ค. หนว่ ยประมวลผลกลาง ง. หน่วยความจา
2. ขอ้ ใดเปน็ ความแตกต่างระหวา่ งไมโครโปรเซสเซอร์กบั ไมโครคอนโทรลเลอร์ ก. ไมโครโปรเซสเซอร์มีหน่วยความจาภายใน ข. ไมโครคอนโทรลเลอรไ์ มม่ ีความจาภายใน ค. ไมโครโปรเซสเซอรม์ ีหน่วยความจาและพอรต์ เชอื่ มตอ่ อปุ กรณ์ อนิ พุตและเอาต์พุต ง. ไมโครคอนโทรลเลอร์มีหน่วยความจาและพอรต์ เชอื่ มต่ออปุ กรณ์ อินพุตและเอาต์พตุ
3. โครงสร้างพ้ืนฐานของไมโครคอนโทรลเลอรข์ อ้ ใดไมใ่ ช่ ส่วนประกอบของโครงสร้าง ก. หน่วยความจาขอ้ มูล ข. หน่วยประมวลกลาง ค. วงจรกาเนิดสญั ญาณไซน์ ง. สว่ นตดิ ตอ่ กับอุปกรณภ์ ายนอกหรือพอร์ต
4. Data Bus เปน็ ชอ่ งทางเดนิ สญั ญาณใด ก. สายสัญญาณทีใ่ ช้ในการรับส่งข้อมลู หรือรหัสคาส่ังตา่ งๆ ข. สายสัญญาณท่สี ่งสัญญาณควบคุมการทางานต่างๆ ค. สายสญั ญาณตาแหนง่ ของข้อมลู ในหน่วยความจา ง. สายสญั ญาณท่ีส่งสัญญาณนาฬิกา
5. ไมโครคอนโทรลเลอร์ตระกลู MCS-51 ถกู พฒั นาให้เป็น ไมโครคอนโทรลเลอรต์ ระกลู ใด ก. ARM ข. AVR ค. PIC ง. MSP