Sign up with Google
อิศรญาณภาษิต by C'Rattanaporn Wannasri
1. โครงเรื่อง
1.1. คำสั่งสอนเรื่องต่างๆในลักษณะการเตือนสติ
1.2. ชี้แนะการประพฤติปฏิให้เป็นที่พอใจของผู้อื่น
1.3. เน้นเรื่องการเห็นคุณค่าและความสำคัญของผู้อื่น
2. ที่มาของเรื่อง
2.1. มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เป็นคำสั่งสอน
2.2. ให้คติในการดำเนินชีวิต
3. ข้อคิด
3.1. ควรรู้จักเก็บเงินและขยันทำงาน
3.2. ควรรู้จักระมัดระวังคำพูด
3.3. ควรเป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน
3.4. ควรรู้จักการใช้คนว่าจะใช้ใครควรพูดดีๆกับเขา
3.5. ควรเคารพผู้ใหญ่เพราะท่านมีประสบการมากกว่า
4. ความรู้จากวรรณคดี
4.1. ความรู้จากคำสอนต่างๆ
4.2. ความรู้เกี่ยวกับลักษณะของกลอนเพลงยาว
4.3. ความรู้เกี่ยวกับการประพฤติตนในสังคม
4.4. ความรู้เกี่ยวกับสำนวนต่างๆ
5. คุณค่าด้านสังคมและวัฒนธรรม
5.1. สะท้อนให้เห็นถึงการอยู่ร่วมกันในสังคม
5.2. สะท้อนให้เห็นว่าคนในสังคมเคารพผู้อาวุโส
5.3. สะท้อนให้เห็นถึงว่าสังคมสมัยนั้นมีความศรัทธาในทางศาสนา
6. แก่นเรื่อง
6.1. การอยู่ร่วมกันในสังคมต้องรู้จักประพฤติปฏิบัติให้เหมาะสม
7. ศิลปะการประพันธ์
7.1. ใช้คำง่าย อ่านแล้วเข้าใจได้ดี
7.2. ใช้โวหารเปรียบเทียบให้เห็นจริง
7.3. ใช้คำมีความหมายแฝงให้ตีความ
7.4. มีการเขียนสำนวนโวหาร
8. ลักษณะการประพันธ์
8.1. แต่งเป็นกลอนเพลงยาว
8.2. มีข้อบังคับทางฉันทลักษณ์เหมือนกลอนสุภาพหรือกลอนแปด
อิศรญาณภาษิตมีเนื้อหาที่เป็นคำสั่งสอนแบบเตือนสติ และแนะนำเกี่ยวกับการประพฤติปฏิบัติให้เป็นที่พอใจของผู้อื่น โดยเฉพาะผู้ที่มีอำนาจมากกว่า สอนว่าควรจะทำอย่างไรจึงจะอยู่ในสังคมได้โดยปราศจากภัยแก่ตน ทำอย่างไรจึงจะประสบความสำเร็จสมหวังบางตอนก็เน้นเรื่องการเห็นคุณค่าและความสำคัญของผู้อื่นโดยไม่สบประมาทหรือดูแคลนกัน โดยทั้งนี้การสอนบางครั้งอาจเป็นการบอกตรงๆ หรือบางครั้งก็สอนโดยคำประชดประชันเหน็บแนม เนื้อหาส่วนใหญ่จะสั่งสอนให้คนมีปัญญา ไม่หลงใหลกับคำเยินยอ สอนให้รู้จักคิดไตร่ตรองก่อนพูด รู้จักเคารพผู้อาวุโส รู้จักทำตามที่ผู้ใหญ่แนะนำรู้จักกตัญญูผู้ใหญ่วรรณคดีเรื่องอิศรญาณภาษิตมีคุณค่าอย่างไร
๑. เพื่อสั่งสอนเป็นคติเตือนใจ ๒. เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตน ๓. เพื่อให้อยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสงบสุข ๔. เพื่อเทิดพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว
เรื่อง อิศรญาณภาษิต สะท้อนคุณค่าด้านสังคมอย่างไร
สะท้อนให้เห็นถึงการอยู่ร่วมกันในสังคม ให้รู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา เกิดมาต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน และให้รู้จักฟังหูไว้หู สะท้อนให้เห็นว่าคนในสังคมให้ความเคารพผู้อาวุโสหรือทำตามคำสอนของผู้ใหญ่
อิศรญาณภาษิตมุ่งแสดงข้อคิดที่มีคุณค่าอย่างไร
จากบทประพันธ์กวีได้แสดงทัศนะเพื่อสั่งสอนให้แนวคิดและข้อคิดเกี่ยวกับการวางตนในสังคม โดยเริ่มจากการหาความรู้ให้แก่ตน การเข้าสังคมให้รู้จักเลือกคบคนที่มี ปัญญาความรู้เพราะเขาจะนำพาไปสู่หนทางที่ดีงาม และอีกประการคือการพูดจาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้อื่น ไม่ควรไปพูดขัดคอหรือขัดใจ หรือถ้าหากระหว่างการสนทนา
อิศรญาณภาษิตใช้โวหารแบบใด
ในแง่วรรณศิลป์ อิศรญาณภาษิตใช้ภาษาเรียบง่ายแต่ลึกซึ้ง เต็มไปด้วยโวหารเปรียบเทียบอันคมค่ยและแยบยล ชวนให้พินิจนัยที่แฝงเร้น เช่น อันเสาหินแปดศอกตอกเป็นหลัก ไปมาผลักบ่อยเข้าเสายังไหว