สิทธิสภาพนอกอาณาเขต สิ้นสุด รัชกาลใด

“หนังสือสัญญาเซอยอนโบวริง” เป็นสนธิสัญญาทางการค้าระหว่างสยามกับสหราชอาณาจักร โดยเซอร์จอห์น เบาว์ริง ราชทูตที่ได้รับการแต่งตั้งจากสมเด็จพระบรมราชินีนาถวิกตอเรีย เข้ามาทำสนธิสัญญา และได้ลงนามในสนธิสัญญาเบาว์ริง (Bowring Treaty) ซึ่งบนปกสมุดไทยใช้ชื่อว่า “หนังสือสัญญาเซอยอนโบวริง” เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2398

สยามเปลี่ยนไปอย่างไร เมื่อระเบียบใหม่เข้ามา ?

สนธิสัญญาเบาว์ริงลงนามในสมัยรัชกาลที่ 4 ทั้งนี้ความสัมพันธ์ระหว่างสยามและอังกฤษ เดิมถูกกำหนดไว้โดยสนธิสัญญา เบอร์นี ในปี 2369 และซึ่งเบาว์ริงใช้สนธิสัญญานี้เป็นจุดเริ่มต้นเจรจา 

สนธิสัญญาเบาว์ริงเปลี่ยนกฎระเบียบการค้าระหว่างประเทศ โดยถือเป็นการสิ้นสุดของการผูกขาดการค้าต่างประเทศโดยพระคลังสินค้าของกษัตริย์และเจ้านายสยาม ฯลฯ ทำให้เกิดการค้าเสรี แต่ในขณะเดียวกันก็ยังคงรักษารูปแบบบางประการของการให้สัมปทานหรือการผูกขาด ของเจ้าภาษีอากรแบบเดิมอยู่ (ฝิ่นและบ่อนเบี้ยการพนัน) นอกจากนี้ สนธิสัญญายังอนุญาตให้ชาวอังกฤษสามารถถือครองที่ดินในสยาม ทั้งให้สหราชอาณาจักรจัดตั้งกงสุลอังกฤษในกรุงเทพฯ ด้วย

สิทธิสภาพนอกอาณาเขตคืออะไร ?

สนธิสัญญาเบาว์ริงมีผลทำให้สยามเสียอำนาจอธิปไตยทางการศาล มีการรับประกันสิทธิสภาพนอกอาณาเขตให้พลเมือง เป็นสิทธิทางกฎหมายของประเทศนั้น ๆ ที่สามารถใช้กฎหมายของประเทศตัวเอง ในดินแดนประเทศอื่นได้ กล่าวคือสยามยินยอมให้ชาวต่างชาติ และคนในบังคับของชาวต่างชาตินั้นไม่ต้องขึ้นศาลไทย แต่ขึ้นศาลกงสุลแทน ซึ่งต่อมาไทยได้ใช้สนธิสัญญาเบาว์ริงเป็นแม่แบบของสนธิสัญญากับประเทศชาติตะวันตกอื่น ๆ ด้วย เช่น ฝรั่งเศส สหรัฐฯ เดนมาร์ก รวมถึงประเทศญี่ปุ่น เป็นต้น  

ผลของสนธิสัญญาทำให้คนจีนที่เข้ามาค้าขายในไทย ขอเข้าเป็นคนในบังคับชาติตะวันตก เพื่อต้องการได้สิทธิสภาพนอกอาณาเขต ทำให้คนไทยเกิดข้อเสียเปรียบอย่างยิ่ง นำมาสู่การพยายามเจรจาเพื่อขอยกเลิกสนธิสัญญาเบาว์ริง ซึ่งบางประเทศได้คืนเอกราชทางการศาลใหไทย บางประเทศต่อรองว่าไทย ต้องประกาศใช้ประมวลกฎหมายครบถ้วนแล้วเป็นเวลา 5 ปี จึงจะยกเลิกสิทธิสภาพนอกอาณาเขตอย่างเด็ดขาดให้

สู่หนทางพัฒนากฎหมายไทย

หลังสนธิสัญญาเบาว์ริงในสมัยรัชกาลที่ 4 สยามในเวลานั้นก็เร่งปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมและกฎหมายให้เป็นสากล หวังการปฏิรูประบบกฎหมายและการศาลของไทยให้เจริญทัดเทียมอารยประเทศ โดยมีสาเหตุสำคัญประการหนึ่ง ก็เพื่อนำไปสู่การยกเลิกสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ทวงคืนอธิปไตยทางการศาล โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งคณะกรรมการชำระกฎหมายขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2440 เพื่อปรับปรุงประมวลกฎหมายของไทย

ในปี พ.ศ. 2477 ไทยได้จัดทำประมวลกฎหมายสำเร็จ และประกาศใช้อย่างสมบูรณ์ในปี 2478 นับต่อไปอีก 5 ปี คือราวปี 2480 รัฐบาลไทยได้เจรจาขอความร่วมมือในการยกเลิกสิทธิสภาพนอกอาณาเขต ทำให้ไทยได้รับเอกราชทางการศาลกลับคืนมา นับรวมอายุของสิทธิสภาพนอกอาณาเขตที่มีอิทธิพลต่อไทยนับเป็นเวลากว่า 80 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2398 - 2480 

Sources : www.m-culture.go.th, pridi.or.th, วารสารนิติสังคมศาสตร์ ม.เชียงใหม่ ปีที่ 4 ฉบับที่ 1/2549: ความตกลง FTA กับความชอบด้วยกฎหมาย

เรียบเรียง : อ.อโณทัย

��. ������ʹ���ѭ�ҷ������繸��� ()

          ͹�� ���������Ѱ����ԡҨе�ŧ���ѭ�ҩ�Ѻ����Ѻ����������ѹ��� �� �ѹ�Ҥ� �.�. ���� ��ʹ���ѭ�ҩ�Ѻ������Ѱ����ԡ��������Ѻ�ͧ��� "�˻����Ѱ����ԡ��������ا���������ѵ����������٧��鹡��ҷ�����˹������ѭ�ҫ��������㹻�Шغѹ��� ���ѡɳ໹����Ӥѭ�ա������� ��������������Է�Ԩ��Ѻ�ž���ɵ���ԡѴ���շ���������� �����������ѵ�������蹹�������� ������ͻ���ª���š����¹���ҧ㴴���"  [] �����ǹ�ͧ�Է����Ҿ�͡�ҳ�ࢵ��� ������Ѱ����ԡҨ��Թ�������Է����Ҿ�͡�ҳ�ࢵ�ͧ�������ԡѹ㹻�������� "��ͧ໹�ѹ��ԡ�Ҵ�������شŧ � �ѹ������š����¹�ѵ�Һѹ�ͧ�ѭ��"  []����� "��ôҤ�������ͧ�˻����Ѱ����ԡҡ�� ����ѷ�Ҿǡ�����ǹ����Ҥ�������¡�� ������������㹤�����ͧ�ѹ�ͧ����ԡѹ㹡�ا������� ��ͧ������ӹҨ��������"  []�ҵ�����ѹ�������ѵ�Һѹ�ѹ��� �ѹ��� � �ѹ��¹ �.�. ���� ���ǡ��� ��㹢�� � ��� "��ͤ�����ͷ����ѭ�� ��ⵤ� [] ��������ӹҨ�������Ѻ���褹����ԡѹ�Ť����� ������������㹻�ͧ�ѹ����ԡѹ㹡�ا����" ��� ���Ѱ����ԡ��ѧ����ʧǹ�Է�Է��ж͹��� "��褹������ͧ����ԡѹ �Һ���ѷ �Ҿǡ�����ǹ ����Ҥ� ������������㹻�ͧ�ѹ�ͧ����ԡѹ໹������Ҽ���ͧ��"  [] ����ѧ����������þԨ�óҢͧ��Ůա����� "��ѡ�ҹ�ٵ�ҡ���žԨ�óҵѴ�Թ... ��������仵������������ԡѹ�������è����� ¡����褴դ�����鹨��բ�ͺѧ�Ѻ�������㹻����š����� �ҡ����·�����¢ͧ��ا����������С�������� ������ͤ���㹺������¹�����駤������ʶҹ�ٵ����ԡѹ � ��ا෾� ��Һ����"  []��駹��������������С���� "�����š����½�������������� ����Ǥ�� �����š������ҭ� �����š������觡Ѻ��ä�Ң�� �����š����¡�кǹ�Ԩ�óҡѺ��и����٭��ŷ�����¹�� �Ѻ�ա�˹�����Թ������һ������ѧ��С�ȹ��"  []���� �֧����ͷ��ʧǹ��������ѹ����شŧ

����ҡ���ҳ����� (��ҹ��� ��. ���)

          �����ѧ�ҡ����Ѱ���������ŧ�������š����¹�ѵ�Һѹ�Ѻ���Ѱ����ԡ����� �Ѱ����������鵡ŧ��Ҩ�ҧ ��.��ҹ��� ��. ��� ��ʵ�Ҩ�����Ԫҡ����ª�����Ѱ����ԡҫ�觵�������Ѻ����Ҫ�ҹ��ô��ѡ����� ����ҡ���ҳ����� �繼��᷹�Ѱ�������㹡���èҢ����ʹ���ѭ�ҡѺ����Ȥ���ѭ�ҷ������� �������ʹ���ѭ�ҷ�����������Ѻ���Ѱ����ԡ������ �.�. ���� �繵�Ẻ 㹢�����ǡѹ��������� �Ź�ԧ �������ѭ�ҩ�Ѻ���������ҧ�����Ѻ���Ѱ����ԡ���繵�Ẻ㹡�÷�ʹ���ѭ�ҩ�Ѻ���������ҧ���Ѱ����ԡҡѺ�չ��Э��������ҵ���� ���Ƿ���ͧ�ҵԹ�鹡������ѭ�ҷ������Ѻ���Ѱ����ԡ��繵�Ẻ㹡���è����ʹ���ѭ�ҡѺ�ҵԤ���ѭ������ �����ǡѺ�������������

��з���������ʶҹ

          ��ô��Թ����è����ʹ���ѭ����Ҥ����Թ������ͧ�Ҩ��������稤ú�ء�����㹵͹���Ѫ���¾�кҷ���稾�л��������������� ������վ�к���Ҫ�ͧ����ô����� ����С����˹ѧ����ѭ�ҷҧ����Ҫ����� ��ä�Ң�� ��С��������� �ͧ��Ѻ�ش���������ҧ�����Ѻ�Ե��� ��Ѻ˹�� ��������Ѻ�˻������ɰ�Ԩ �����������ѡ������ �ա��Ѻ˹�� ������ѹ��� �� �չҤ� �.�. ���� �������Ҥ���ѹ���ǡѹ��� �����ô����� ����ԭ��к��ǧ�ҹ�ǧ����Т���Ҫ�����Ѻ����Ҫ�ҹ��С���������������㹡�é�ͧ�ѹ�����Ҥ�ͧ��ا���� � ��з���������ʶҹ ����Ҫ�ѧ���Ե ������á�ʹ�����վ���Ҫ�����㹷���������� �դ����͹˹�����

          "㹻��»չ���ͧ�Ѻ��һ�����������������¹�ҹ�����͹˹������ ����������������е�駺�ҹ���ͧ�ͧ��������蹤�����໹���Ҫ�ҹҹ ��Ҩоٴ�֧����§����ͤ��駵��໹��ا����ѵ���Թ������ǹ�� ��кҷ���稾������蹴Թ��Ѫ��ŵ�� ��觾�к���Ҫ�ѡ��ǧ�� � ���ͧ���� ��ç�����������Ǻ�����ҹ���ͧ�����໹�֡�蹵�����Ѻ�ѵ�٢�ҧ��§�ͧ��ҵ�����Ἱ��ҳ ��С����繼�����稵�ʹ��

          ���鹵������������໹�ͧ������������ �������ѹ�Ҩ���Դ�����ҡ��������ѹ��Ѻ�ǡ�����ҡ��ҡ�Ѻ������ѹ ����ѹ��鹻���ȷ�������§�ͧ����������ö���е��������ͧ������� ��Ѻ�����໹���ͧ��鹢ͧ����ȷҧ�������û��ҧ� ���ͺ��ҧ �������������������������Ƿ������ö�ѡ�ҵ����� ��駹���ͧ�Ѻ���໹仴��¾�л�ժ�����ö�ͧ���稾������蹴Թ�ʹյ��� ������кҷ���稾�Ш����������������໹���� ����¹��໹���ҷ��������������ͧ���ҡ ��кҷ���稾�Ш������������������ç�������Ӥѭ��� 㹡�÷����Ҩ��ѡ�������Ҿ�ͧ��ҹ�� �Өе�ͧ���¹�������ԪҢͧ�ǡ��������ҹ�� ���������䢡�û���ͧ�ͧ��ҹ���ͧ���ѹ�� ���໹�Ը����Ƿ����ѡ�������Ҿ����� �����˵ع�鹨����ç����Ҫ�������������¹���ҽ��觢�� �����������������Ҫ���ѵ����� ����ç��С�س��ô����� ������Ҫ���ʢͧ���ͧ���ҹ�ء���ͧ����ç�������¹���ҵ�ҧ����� ��к����⪺���ѹ����ռ��˭���ǧ����ش�ѹ˹�� ��觴�����͹໹�����硹��� �����ͧ�������ҷç�ҹ������騹�Ѵ��� ��Ѫ���¢ͧ���ͧ���ҹ��������ѹ�������ҧ�����Ѻ������û�����ҡ��鹵���ӴѺ �����ç�Դ�͡����������û������ҷ��Ҥ�Ң��㹻����������ʴǡ

          ���鹵���� ��кҷ���稾�Ш�Ũ�����������������ç���Թ��к����⪺���ѹ��鹵���Ҵ��¾�л�ժҭҳ�ѹ�ʹ�������ҷ�����º���� �Ѻ���໹������շ���ش�ͧ��������� ����վ������蹴Թ����վ�л�ժҭҳ ��й�Ӿ���Ҫ�ķ���ѹ�ب�Ե��ͺ�ҹ���ͧ໹���ҧ�͡������������ ��Ҿ�������໹��ͧ�������� ��Ѫ���¢ͧ���ͧ���ҹ���ͧ����ԭ�����§� ����������Һ������¡ѹ����

          ���������ѧ��кҷ���稾�����خ�������������ǡ���ç���Թ��⪺�¹�鹵���� ��ç����Ҫ�����������������������Ҫ��˹��������������СѺ�������໹�ӴѺ��

          ��������ͻ��ʺ�͡������� ��ç��С�س��ô����� ���Ѵ����èҡѺ��ҧ�������������ѭ������������������������Ҿ��Ժ�ó�㹷ҧ��šҡ���������ԡ��š���ŷء����� ��к����⪺�¹��໹����������ҧ���������ش �����������ö���ѭ�ҡѺ��ҧ���������ҹ����������� ���¤�����ͧ�ͧ���ҧ��������Ե�ͧ�������š����¹��� ������´�����ҧ��觷�����è����ѭ�ҹ���������������ء�������Ѫ���¢ͧ���ͧ����� �����Ѵ���໹��ǹ�ҡ���� �֧�ѭ�ҷ��ӵ���������ѧ����Թ仵����к����⪺�¢ͧ���ͧ���ҹ����ͧ ���ҡ�ʴ����ä����¡�͹����ŧ��к�������Ը�·ء��Ѻ ������稷���ش����ҵ���Ѫ���¢ͧ��Ҿ��� ���໹����§�ح���Ţͧ��Ҿ��ҷ�������ҧ������ҧ��͹��ҹ�� ���ԧ��Ҿ�������ǹ����㹡�÷��������������������Ҿ�֧��§��� ���ҡ໹���кح���š�è����໹���������Ѫ���¢ͧ��Ҿ���

��кҷ���稾�Ш���������������� ��кҷ���稾�Ш�Ũ���������������� �����кҷ���稾�����خ��������������

          ��Ҿ���������������������֡�֧���പ��Фس�ͧ���ʹյ��ҡ�ѵ����ҧ���������ҧ��� �����˵ع���觹֡��� ��໹���е�ͧ�������ѡ���ҧ˹������໹����ͧ�ʴ���������֡������ �ѹ�������ǹ��ҹ������·�駾�к��ǧ�ҹ�ǧ����Т���Ҫ��÷��������ǹ�Ӥѭ����Ǣ�ͧ㹡�÷������ا����¹�ŧ�ҹТͧ�����������ʹ�� ���������ö��зӡ�û���ͧ���໹�������ͧ��ҧ����ȷ���������������������հҹ���������͹�Ѻ�� ������ѭ�������Ҥ�Ѻ������Ƿء����� ���໹�ͧ����Թ�����ҧ��� �����˵ع��������ԭ��ҹ���������㹷���� ����ԭ��к���ѰԢͧ�����ҡ�ѵ÷�����Ǿ�й�����Ƿ�� � ���ͧ�����Ҵ��� ���ͨ��������ѹ�ѡ��ú٪� ���º����͹˹�觡�Һ�ѧ��������ç��Һ��� ��к����⪺�¢ͧ���ͧ���ҹ�����໹����������Ƕ֧��§��� ��������ʴ��������ѡ�ѡ�����ҧ��觢ͧ��ҷ�����·�駻ǧ ��Т;���Ҫ�ҹ�����ǡ��ҷ�������ա��ѧ��¡��ѧʵԻѭ�����ͺ��ا�ҹТͧ������������������ͧ�׺� ��Ҿ���������ҧҹ����໹����㨢ͧ��ҹ������·��ǡѹ

          �͡�ҡ���稾������蹴Թ������͡��й�������� ��ҨӨе�ͧ���֡�֧��ҹ�����ǧ�Ѻ����Ƿ�駾�к��ǧ�ҹ�ǧ����Т���Ҫ��� �����稡����������ǧ��� �����ǧ�Ҫ����� �����ǧ��ê������ ����ҹ��໹�� �ء���ͧ����ǹ����ǹ�˭���觷����������ҹТͧ��������������������ԭ��֧��§���"  []

ไทยเริ่มเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขตในสมัยใด

สิทธิสภาพนอกอาณาเขต เป็นการเสียอธิปไตยทางศาล ซึ่งไทยตกอยู่ในภาวะจำยอมมาตั้งแต่การทำสนธิสัญญาเบาว์ริง ในสมัยรัชกาลที่ 3 และสนธิสัญญาเบอร์นี ในสมัยรัชกาลที่ 4 จนถึงรัชกาลที่ 6 จึงได้ ดร.ฟรานซิส บี. แซย์ ที่ปรึกษากระทรวงการต่างประเทศ ชาวอเมริกัน ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยากัลยาณไมตรี ช่วยดำเนินการแก้ไข จน ...

สิทธิสภาพนอกอาณาเขตมีความหมายตรงกับข้อใด *

สิทธิสภาพนอกอาณาเขต (อังกฤษ: extraterritoriality หรือ extraterritorial right) หมายถึงสิทธิพิเศษทางกฎหมาย ซึ่งประเทศหนึ่งสามารถบังคับใช้กฎหมายของประเทศตนต่อบุคคลในดินแดนของประเทศอื่นได้ ตัวอย่างในอดีตอาทิ สยามเคยให้สิทธิสภาพนอกอาณาเขตแก่อังกฤษ (สนธิสัญญาเบาว์ริง) คือหากคนในบังคับอังกฤษหรือฝรั่งเศสก่อคดีในสยามก็จะไปขึ้น ...

การเสียเอกราชทางการศาลเกิดขึ้นในรัชกาลใด

นับแต่ประเทศสยามเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขต เสียเอกราชทางการศาลไปในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ชนชั้นปกครองในเวลานั้นก็เร่งปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมและกฎหมายที่ถูกกล่าวหาว่าป่าเถื่อนให้เป็นอารยะขึ้น ดังพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งคณะกรรมการชำระกฎหมายขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2440 ...

สนธิสัญญาฉบับใดที่ทำให้ไทยสูญเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขต

สนธิสัญญาไทย-สหรัฐอเมริกา พ.ศ. 2463 เป็นข้อตกลงทวิภาคีฉบับแรกที่มีผลฟื้นฟูเอกราชทางการศาลและการศุลกากรของที่ไทยเคยสูญเสียไปก่อนหน้านั้น โดยสนธิสัญญาดังกล่าวมีเนื้อหายกเลิกสิทธิสภาพนอกอาณาเขต และให้สิทธิไทยในการกำหนดภาษีศุลกากรและค่าธรรมเนียมต่าง ๆ ได้เอง มีการลงนามเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2463 สนธิสัญญาดังกล่าว ...

กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

Toplist

โพสต์ล่าสุด

แท็ก

ไทยแปลอังกฤษ แปลภาษาไทย โปรแกรม-แปล-ภาษา-อังกฤษ พร้อม-คำ-อ่าน lmyour แปลภาษา แปลภาษาอังกฤษเป็นไทย pantip ไทยแปลอังกฤษ ประโยค แอพแปลภาษาอาหรับเป็นไทย ห่อหมกฮวกไปฝากป้าmv ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 แปลภาษาอาหรับ-ไทย Terjemahan พจนานุกรมศัพท์ทหาร หยน แปลภาษา มาเลเซีย ไทย Bahasa Thailand ข้อสอบภาษาอังกฤษ พร้อมเฉลย pdf บบบย tor คือ จัดซื้อจัดจ้าง การ์ดแคปเตอร์ซากุระ ภาค 4 ชขภใ ยศทหารบก เรียงลําดับ ห่อหมกฮวกไปฝากป้า หนังเต็มเรื่อง เขียน อาหรับ แปลไทย แปลภาษาอิสลามเป็นไทย Google map กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน อบรมออนไลน์ กระบวนการบริหารทรัพยากรมนุษย์ 8 ขั้นตอน ข้อสอบคณิตศาสตร์ พร้อมเฉลย ค้นหา ประวัติ นามสกุล อาจารย์ ตจต แจ้ง ประกาศ น้ำประปาไม่ไหล แปลบาลีเป็นไทย แปลภาษา ถ่ายรูป แปลภาษาจีน แปลภาษามลายู ยาวี โรงพยาบาลภมูพลอดุยเดช ที่อยู่ Google Drive Info TOR คือ กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน ช่างไฟฟ้า กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน อบรมฟรี 2566 กลยุทธ์ทางการตลาด มีอะไรบ้าง การบริหารทรัพยากรมนุษย์ มีอะไรบ้าง การประปาส่วนภูมิภาค การ์ดแคปเตอร์ซากุระ ภาค 3 ขขขขบบบยข ่ส ข่าว น้ำประปา วันนี้ ข้อสอบโอเน็ต ม.6 มีกี่ตอน ตารางธาตุ ประปาไม่ไหล วันนี้