การวางแผนการดำเนินการทำโครงงานวิทยาศาสตร์

Just for you: FREE 60-day trial to the world’s largest digital library.

The SlideShare family just got bigger. Enjoy access to millions of ebooks, audiobooks, magazines, and more from Scribd.

Read free for 60 days

Cancel anytime.

  โครงงานหมายถึง กิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ศึกษา ค้นคว้าและลงมือปฏิบัติด้วยตนเองตามความสามารถ ความถนัด และความสนใจ โดยอาศัยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หรือกระบวนการอื่นใดไปใช้ในการศึกษาหาคำตอบในเรื่องนั้นๆ โดยมีครูผู้สอนคอยกระตุ้นแนะนำและให้คำปรึกษาแก่ผู้เรียนอย่างใกล้ชิด ตั้งแต่การเลือกหัวข้อที่จะศึกษา ค้นคว้า ดำเนินการ วางแผน กำหนดขั้นตอนการดำเนินงาน โดยทั่วๆ ไป การทำโครงงานสามารถทำได้ทุกระดับการศึกษา ซึ่งอาจทำเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่มก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะของโครงงาน อาจเป็นโครงงานเล็กๆ ที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อนหรือเป็นโครงงานใหญ่ที่มีความยากและซับซ้อนขึ้นก็ได้ 

ที่มา://school.obec.go.th/niboog/thai33101_13.html 

การทำโครงงาน
·ตั้งงประเด็น หัวข้อที่จะศึกษา
·ลงมือปฏิบัติตามแผนที่วางไว้
·รู้จักคำว่า ปัญหา
·วิธีการศึกษาเรียนรู้ให้ได้คำตอบ ตนเองวางไว้ทุกขั้นตอน
·คิดหาวิธีแก้ปัญหา
·ขั้นตอนการทำงานเป็นระบบ

องค์ประกอบของโครงงาน

-ต้องเกิดจากความอยากรู้ของผู้เรียนเอง
-ต้องมีการวางแผนและดำเนินการตามขั้นตอน
-ต้องมีการใช้กระบวนการต่างๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งองค์ความรู้
-ต้องมีการนำเสนอเพื่อรายงานผลการศึกษาจากการทำโครงงาน
-ต้องมีการประเมินผลเพื่อให้เกิดการพัฒนางาน

ขั้นตอนในการทำโครงงาน
  ขั้นกำหนดประเด็นที่จะศึกษา
- เรื่องอะไร
- เพราะเหตุใดจึงศึกษาเรื่องหรือประเด็นนั้น
เช่น การได้พบเห็น จากการท่องเที่ยวหรือได้พบโดยบังเอิญ
  ขั้นวางแผน
- จะต้องทำอะไรบ้าง
- จะต้องทำอย่างไร มีวิธีการหาคำตอบในการหาคำตอบ
- เรียงลำดับเวลาก่อน-หลัง
- กำหนดระยะเวลาในการทำงานแต่ละส่วน
- ในกรณีที่เป็นโครงงานที่ทำเป็นกลุ่มต้องมีการวางแผนการจัดการด้วยว่างานใดใครเป็นผู้รับผิดชอบและมีการแบ่งงานกันทำออกเป็นสัดส่วนให้ชัดเจน
  ขั้นเขียนเค้าโครงของโครงงาน
- ชื่อโครงงาน
- ชื่อผู้ทำโครงงาน
- ชื่อผู้เป็นที่ปรึกษาโครงงาน
- ระยะเวลาดำเนินงาน

ที่มา://www.krubanchang.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=568114&Ntype=3

          หลังจากกำหนดวัตถุประสงค์ ขอบเขต และแนวทางในการพัฒนาโครงงานแล้ว ควรวางแผนการพัฒนาโครงงานตามขั้นตอนต่างๆ ให้รอบครอบ รัดกุม

1. ศึกษาเอกสาร และศึกษาความเป็นไปได้ของโครงงาน

          ขั้นตอนนี้ ควรเริ่มจากการค้นหาเอกสารที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม และศึกษาความเป็นไปได้เบื้องต้น

2. กำหนดผลสำเร็จของโครงงาน

          เป็นการกำหนดสิ่งที่จะส่งมอบและเวลาในการส่งมอบให้ชัดเจน

3. แบ่งการดำเนินการออกเป็นกิจกรรมย่อย

          ในการพัฒนาโครงงานนั้น ต้องแบ่งการทำงานออกเป็นกิจกรรมย่อยให้ชัดเจน เช่น ขั้นวางแผน , ขั้นการสำรวจ , ขั้นศึกษาเทคนิคที่เกี่ยวข้อง , ขั้นพัฒนาโปรแกรม , ขั้นการทดสอบและปรับปรุง และ ขั้นจัดทำเอกสาร เป็นต้น

4. กำหนดขั้นตอนก่อนหลังของแต่ละกิจกรรม

          เป็นการนำขั้นตอนต่างๆ ในข้อที่ 3 มาจัดลำดับความสำคัญ แล้วเรียงลำดับก่อนหลัง เพื่อให้สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย โดยอาจเขียนเป็นแผนภูมิก็ได้ เช่น

กิจกรรม

          นักเรียนทำข้อเสนอโครงงาน โดยสามารถดาวน์โหลดแบบฟอร์มได้ที่ท้ายบทเรียน

อ้างอิง

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, “เทคโนโลยี(วิทยาการคำนวณ)”, โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2561 หน้า 76-84

เรื่องที่ 2 ขั้นตอนการทำโครงงานวิทยาศาสตร์

              การทำกิจกรรมโครงงานเป็นการทำกิจกรรมที่เกิดจากคำถามหรือความอยา กรู้อยากเห็นเกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ ดังนั้น การทำโครงงานจึงมีขั้นตอน ดังนี้
                 1. ขั้นสำรวจหรือตัดสินใจเลือกเรื่องที่จะทำ
                       การตัดสินใจเลือกเรื่องที่จะทำโครงงานควรพิจารณาถึงความพร้อมในด้านต่าง ๆ เช่นแหล่งความรู้เพียงพอที่จะศึกษาหรือขอคำปรึกษา มีความรู้และทักษะในการใช้เครื่องมืออุปกรณ์ต่าง ๆ ที่ใช้ในการศึกษา มีผู้ทรงคุณวุฒิรับเป็นที่ปรึกษา มีเวลา และงบประมาณเพียงพอ
               2. ขั้นศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ตัดสินใจทำ
                     การศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ตัดสินใจทำ จะช่วยให้ผู้เรียนได้แนวคิดที่จะกำหนดขอบข่ายเรื่องที่จะศึกษาค้นคว้าให้เฉพาะเจาะจงมากขึ้นและยังได้ความรู้ เรื่องที่จะศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมจนสามารถออกแบบการศึกษา ทดลอง และวางแผนดำเนินการทำโครงงานวิทยาศาสตร์อย่างเหมาะสม
               3. ขั้นวางแผนดำเนินการ
                   การทำโครงงานวิทยาศาสตร์ไม่ว่าเรื่องใดจะต้องมีการวางแผนอย่างละเอียด รอบคอบ และมีการกำหนดขั้นตอนในการดำเนินงานอย่างรัดกุม ทั้งนี้เพื่อให้การดำเนินงานบรรลุจุดมุ่งหมายหรือเป้าหมายที่กำหนดไว้ ประเด็นที่ต้องร่วมกันคิดวางแผนในการทำโครงงานมีดังนี้ คือ ปัญหา สาเหตุของปัญหา แนวทาง และวิธีการแก้ปัญหาที่สามารถปฏิบัติได้ การออกแบบการศึกษาทดลองโดยกำหนดและควบคุมตัวแปร วัสดุอุปกรณ์และสารเคมี เวลา และสถานที่จะปฏิบัติงาน
             4. ขั้นเขียนเค้าโครงของโครงงานวิทยาศาสตร์
                  การเขียนเค้าโครงของโครงงานวิทยาศาสตร์มีรายละเอียด ดังนี้
                  4.1 ชื่อโครงงาน เป็นข้อความสั้น ๆ กะทัดรัด ชัดเจน สื่อความหมายตรง และมีความเฉพาะเจาะจงว่าจะศึกษาเรื่องใด
                  4.2 ชื่อผู้ทำโครงงาน เป็นผู้รับผิดชอบโครงงาน ซึ่งอาจเป็นรายบุคคลหรือกลุ่มก็ได้
                  4.3 ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน ซึ่งเป็นอาจารย์หรือผู้ทรงคุณวุฒิก็ได้
                  4.4 ที่มาและความสำคัญของโครงงาน เป็นการอธิบายเหตุผลที่เลือกทำโครงงานนี้ ความสำคัญของโครงงาน แนวคิด หลักการ หรือทฤษฎีที่เกี่ยวกับโครงงาน
                  4.5 วัตถุประสงค์โครงงาน เป็นการบอกจุดมุ่งหมายของงานที่จะทำ ซึ่งควรมีความเฉพาะเจาะจงและเป็นสิ่งที่สามารถวัดและประเมินผลได้
                  4.6 สมมติฐานของโครงงาน (ถ้ามี) สมมติฐานเป็นคำอธิบายที่คาดไว้ล่วงหน้า ซึ่งจะผิดหรือถูกก็ได้ สมมติฐานที่ดีควรมีเหตุผลรองรับ และสามารถทดสอบได้
                  4.7 วัสดุอุปกรณ์และสิ่งที่ต้องใช้ เป็นการระบุวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นใช้ในการดำเนินงานว่ามีอะไรบ้าง ได้มาจากไหน
                  4.8 วิธีดำเนินการ เป็นการอธิบายขั้นตอนการดำเนินงานอย่างละเอียดทุกขั้นตอน
                  4.9 แผนปฏิบัติการ เป็นการกำหนดเวลาเริ่มต้นและเวลาเสร็จงานในแต่ละขั้นตอน
                 4.10 ผลที่คาดว่าจะได้รับ เป็นการคาดการณ์ผลที่จะได้รับจากการดำเนินงานไว้ล่วงหน้า
ซึ่งอาจได้ผลตามที่คาดไว้หรือไม่ก็ได้
                4.11 เอกสารอ้างอิง เป็นการบอกแหล่งข้อมูลหรือเอกสารที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า

           5. ขั้นลงมือปฏิบัติ
                การลงมือปฏิบัติเป็นขั้นตอนที่สำคัญตอนหนึ่งในการทำโครงงานเนื่องจากเป็นการลงมือปฏิบัติจริงตามแผนที่ได้กำหนดไว้ในเค้าโครงของโครงงาน อย่างไรก็ตามการทำโครงงานจะสำเร็จได้ด้วยดี ผู้เรียนจะต้องคำนึงถึงเรื่องความพร้อมของวัสดุอุปกรณ์ และสิ่งอื่น ๆ เช่นสมุดบันทึกกิจกรรมประจำวัน ความละเอียดรอบคอบและความเป็นระเบียบในการปฏิบัติงาน
ความประหยัดและความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ความน่าเชื่อถือของข้อมูลที่ได้จากการปฏิบัติงาน การเรียงลำดับก่อนหลังของงานส่วนย่อย ๆ ซึ่งต้องทำแต่ละส่วนให้เสร็จก่อนทำส่วนอื่นต่อไปในขั้นลงมือปฏิบัติจะต้องมีการบันทึกผล การประเมินผล การวิเคราะห์ และสรุปผลการปฏิบัติ
          6. ขั้นเขียนรายงานโครงงาน
              การเขียนรายงานการดำเนินงานของโครงงาน ผู้เรียนจะต้องเขียนรายงานให้ชัดเจนใช้ศัพท์เทคนิคที่ถูกต้อง ใช้ภาษากะทัดรัด ชัดเจน เข้าใจง่าย และต้องครอบคลุมประเด็นสำคัญ ๆ ทั้งหมดของโครงงานได้แก่ ชื่อโครงงาน ชื่อผู้ทำโครงงาน ชื่อที่ปรึกษา บทคัดย่อ ที่มาและความสำคัญของโครงงาน จุดมุ่งหมาย สมมติฐาน วิธีดำเนินงาน ผลการศึกษาค้นคว้า ผลสรุป
ของโครงงาน ข้อเสนอแนะ คำขอบคุณบุคลากรหรือหน่วยงานและเอกสารอ้างอิง
        7. ขั้นเสนอผลงานและจัดแสดงผลงานโครงงาน
              หลังจากทำโครงงานวิทยาศาสตร์เสร็จแล้วจะต้องนำผลงานที่ได้มาเสนอและจัดแสดง ซึ่งอาจทำได้หลายรูปแบบ เช่น การจัดนิทรรศการ การประชุมทางวิชาการ เป็นต้น ในการเสนอผลงานและจัดแสดงผลงานโครงงานวิทยาศาสตร์ ควรนำเสนอให้ครอบคลุมประเด็นสำคัญ ๆ ทั้งหมดของโครงงาน