❝ การสื่อสาร (Communication) คือ กระบวนการถ่ายทอดสารจากผู้ส่งสารผ่านสื่อต่าง ๆ ที่อาจเป็นการพูด การเขียน การแสดงการจัดกิจกรรม ฯลฯ ไปยังผู้รับสารอย่างมีวัตถุประสงค์ ทำให้เกิดการรับรู้ร่วมกันมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อกัน สามารถปรับเปลี่ยนวิธีการให้เหมาะสมกับบริบททางการสื่อสาร เพื่อให้การสื่อสารสัมฤทธิ์ผล ❞
การใช้ภาษาเพื่อการสื่อสาร
สาระสำคัญ
ภาษาเป็นเครื่องมือที่สำคัญและจำเป็นสำหรับการสื่อสารของมนุษย์ ไม่ว่าในฐานะของผู้ส่งสารหรือผู้รับสาร ดังนั้นในการสื่อสารที่สัมฤทธิ์ผล ผู้ใช้ภาษาจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจ และสามารถเลือกใช้ภาษาได้อย่างถูกต้องเหมาะสม รวมทั้งมีคุณธรรมและมารยาทที่ดีในการสื่อสารเป็นสำคัญ
การสื่อสาร (Communication) คือ กระบวนการถ่ายทอดสารจากผู้ส่งสารผ่านสื่อต่าง ๆ ที่อาจเป็นการพูด การเขียน การแสดงการจัดกิจกรรม ฯลฯ ไปยังผู้รับสารอย่างมีวัตถุประสงค์ ทำให้เกิดการรับรู้ร่วมกันมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อกัน สามารถปรับเปลี่ยนวิธีการให้เหมาะสมกับบริบททางการสื่อสาร เพื่อให้การสื่อสารสัมฤทธิ์ผล
ความสำคัญของการสื่อสาร
๑) การสื่อสารเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิต ไม่มีใครที่ดำรงชีวิตได้ โดยปราศจาก การสื่อสาร โดยเฉพาะสังคมมนุษย์ที่มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาตลอดเวลา พัฒนาการทางสังคมจึงดำเนินไปพร้อมๆ กับพัฒนาการทางการสื่อสาร
๒) การสื่อสารช่วยธำรงสังคมให้อยู่ร่วมกันเป็นปกติสุข เนื้อหาสาระที่เกี่ยวข้องกับระเบียบ ประเพณี กฎเกณฑ์ทางสังคมและความรู้ต่างๆ จำเป็นต้องรับการถ่ายทอดเพื่อให้เป็นมรดกทางสังคมตกลงใช้ร่วมกันอย่างสันติ
๓) การสื่อสารเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาทางสังคมในด้านคุณธรรม จริยธรรม วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ฯลฯ รวมทั้งในการสื่อสารจำเป็นต้อง พัฒนาอย่างไม่หยุดยั้งและต้องใช้การสื่อสารเป็นเครื่องมือในการพัฒนาด้านต่างๆ เช่น การใช้สื่อโสตฯ หรือสื่อ อิเล็คทรอนิกส์ในงานสาธารณสุข เป็นต้น
ภาษาในฐานะเป็นเครื่องมือสื่อสาร
๑. ภาษาที่ใช้ในการติดต่อสื่อสาร ผู้ส่งสารใช้ภาษาถ่ายทอดเรื่องราว ความรู้ ความคิด ความรู้สึกไปยังผู้ส่งสาร ภาษาแบ่งออกได้ เป็น ๒ ชนิด คือ
๑.๑ วัจนภาษา (verbal languaye) เป็นภาษาถ้อยคำ อาจเป็นคำพูดหรือตัวอักษรก็ได้ การใช้วัจนภาษาจะต้องชัดเจนและถูกต้องทั้งการเขียน การออกเสียงคำ และการเรียงเรื่องประโยค นอกจากนี้ยังต้องใช้ภาษาให้เหมาะสมกับลักษณะของการสื่อสาร ลักษณะงาน สื่อ และผู้รับสารด้วย
๑.๒ อวัจนภาษา (non-verbal languaye) คือภาษาที่ไใม่ใช้ถ้อยคำ แต่แฝงอยู่ในถ้อยคำ ได้แก่ สีหน้า สายตา ท่าทาง น้ำเสียง วัตถุ ช่องว่าง เวลา การสัมผัส กลิ่น รส ภาพและลักษณะของอักษร เป็นต้น เราอาจใช้อวัจนภาษาเพื่อเสริม เน้นหรือแทนคำพูดก็ได้ ผู้ใช้ภาษาต้องเลือกใช้อวัจนภาษาให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ
ระดับภาษาในการสื่อสาร
การใช้ภาษาต้องคำนึงถึงระดับของภาษา ซึ่งต้องใช้ให้เหมาะสมกับโอกาส สถานการณ์และบุคคล ระดับภาษามี ๓ ระดับ คือ
๑. ระดับพิธีการ
เป็นระดับภาษาที่ใช้กับพระมหากษัตริย์ เช่น ภาษาในศาล การประชุมรัฐสภา และในพิธีการต่าง ๆ
ตัวอย่าง ข้าพระพุทธเจ้าของพระราชทานพระบรมราชวโรกาสกราบบังคมทูลอัญเชิญใต้ผ่าละอองธุลีพระบาทพระราชทาน ปริญญาบัตร
๒. ระดับทางการ
เป็นรูปแบบของภาษาที่ใช้ในโอกาสหรือเรื่องสำคัญ ได้แก่ภาษาในบทความวิชาการ เอกสารทางราชการ สุนทรพจน์ การประชุมทางการ ตัวอย่าง ประธานขอให้ที่ประชุมพิจารณาเรื่องปัญหาและแนวทางการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย
๓. ระดับกึ่งทางการ
เป็นระดับภาษาที่ใช้ปรึกษาหารือกิจธุระ การประชุมไม่เป็นทางการ บทความแสดงความคิดเห็น สารคดีกึ่งวิชาการ
���������� ���¶֧ �Ըա�õ�ҧ� 㹡�õԴ��������ҧ������ ��觷�������˹���Ѻ��� �������¢ͧ�ա����˹��
����ͧ��ͧ͢���������� ��� ����
���ҷ����㹡��������� ���͡�� 2 ��Դ ���
1.�Ѩ����� ��� ���ҷ������¤� ����ѡ�������͡�õԴ��� �� ���Ҿٴ ������¹
2.��Ѩ����� ��� ���ҷ���������¤������� ������˹�� ������ ��ҷҧ ����ѭ�ѡɳ��ҧ� �����͡�õԴ��� �� ������ ���Ҥ��Һʹ �ѭ�ҳ��ҧ�
ͧ���Сͺ�ͧ���������� ��Сͺ����
1.�ؤ�� 2 ���� ��� �������� ��м���Ѻ���
2.�Ըա�õԴ��� �� ������ͧ��͵�ҧ� �� ���Ѿ�� ���������� �������
3.����ͧ�������Ѻ���������������ѹ ���� ��õ�ҧ� �� ����稨�ԧ ����й� ��ͷѡ��ǧ
1. ����������м���Ѻ��à���
������������͠ �ؤ�ŷ���繼����·ʹ����ͧ��ǵ�ҧ� ����ͧ�������ա����˹���Ѻ �������÷��դ�����ѡɳз���Ӥѭ ����
1. �ըش�������㹡��������êѴਹ ��ҵ���ͧ������� �� ��ͧ��ö������������Ѻ�ͺ�������͵�ͧ���������Ѻ��÷ӵ�� �繵�
2. �դ�����������ͧ��Ƿ���������ù�������ҧ�� ��Ҽ��������դ������з��������ͧ��Ƿ����·ʹ�������������´���١��ͧ�Ѵਹ ��������Ѻ����Դ��������������Ͷ��
3. �շѡ�С�������� ��Ҽ��������դ�������ö㹡���������٧ �з������������û��ʺ������� ��駹�������������Ѻ�ش�������㹡��������ô��� �� ��ͧ��������ѧ���º�ԨҤ�Թ�������á��ͧ�������������������ѧ��ҡ�ӵ����赹��ͧ���
����Ѻ��� ��� �ؤ�ŷ���繽����Ѻ�������ͧ��Ƿ������������� ����Ѻ��è��Ѻ������ ������ѡɳз���Ӥѭ ����
1. �վ�鹰ҹ������������ͧ����Ѻ��� �з�����Ѻ������Ǵ���� ������㨪Ѵਹ��觢�� ���������á�����Ѻ��������ҡ���
2. �դ���ʹ� �����Ѻ��� �������� ����������ջ���Է���Ҿ��§㴡��� ��Ҽ���Ѻ������ʹ㨿ѧ �������������ͧ
2. ����
���� ���͠ ��ǡ�ҧ�����㹡��������õ�ҧ� ��õԴ��͡ѹ�Ҩ���Ըյ�ҧ� �� �ٴ ��¹ ���ٻ�Ҿ� ���Ţ ���ѭ�ҳ��ҧ� ����Ըա�õ�ҧ� ����ҹ���е�ͧ�������繵�ǡ�ҧ㹡�ù���èҡ����˹�� �� ��õԴ��͡ѹ�ҧ���Ѿ�� ��ǡ�ҧ��� �к����Ѿ�� ���ʹ��ҡѹ ��ǡ�ҧ���� �������§ 㹻Ѩ�غѹ���ͷ��������¡ѹ�ҡ��� ��������硷�ԡ���ҧ� �� �Է�� �÷�ȹ� ���Ѿ��
3. ���
��� ���͠����ͧ��Ƿ���դ������·�����������ѧ����Ѻ��� �·�������� �Ҩ��������� 3 ������ ���
1.��÷���繢���稨�ԧ� ����÷������ǡѺ����ͧ��Ǥ����繨�ԧ
2.��÷���繤����Դ��� ����÷������ǡѺ�����֡�Դ�ͧ�ؤ�ŷ���յ����觵�ҧ�
3.��÷���ʴ��������������֡ ����÷������ǡѺ��������֡�ͧ�ؤ�� �Ҩ�繤�������֡ ��� ����� �ѡ ���´ ��蹪�
�������ͧ����������
�����������·���������� 3 ������ ���
1.���������áѺ���ͧ
���������áѺ���ͧ �繡����������ӴѺ�á �������Ҩ�������áѺ�ؤ����蹡��͡�÷����ҹ֡�Դ���� �ٴ�Ѻ���ͧ�� �ҧ�����Ҩ�繡���ʴ��������ҡ���͡�� �蹠 �Դ��ѭ�����Ƕ�����͡�� �繵�
2.���������áѺ�ؤ�����
���������áѺ�ؤ����� �Ҩ�繡��������������ҧ�ؤ�� 2 �� �����繡�����ؤ�š��� �� ���ʹ��ҡѹ �����ѡ���¹
3.������������Ū�
������������Ū��繡��������÷���ռ���Ѻ����繨ӹǹ�ҡ ���������è����ػ�ó���ѹ���� ����ͧ���������è�������ͧ����Ѻ��������ѹ ����ǹ�˭�ʹ� �� �����˵ء�ó��ҧ�
���ҷ����㹡���������
���ҷ����㹡������������͡�� 2 �������˭���
1. �Ѩ����� ���Ͷ��¤�
�Ѩ����� ��� ���ҷ������¤�㹡��������� ��觵��������ѹ��������㹪��Ե��Ш��ѹ�Ҩ�����Ҿٴ����������¹
������Ѩ�����㹡�ö��·ʹ�˵ء�ó�����ͧ��ǵ�ҧ� ���㹢�з��Դ��͡ѹ ��кѹ�֡ ����ͧ����ʹյ ����餹��������Һ����ͧ��Ǣͧ���ʹյ����ҹ�� ����·ʹ�������������֡����ա����˹���Ѻ���
2. ��Ѩ����� �������ҷ���������¤�
��Ѩ����� ��� ���ҷ���������¤�㹡��������� �·������Ѩ����Ҩ����Сͺ�Ѩ����� ��觨з��������������դ������ªѴਹ��觢�� ��Ѩ����ҷ���Ӥѭ ����
1. ����ʴ��͡�ҧ�˹�� 㹢�з��������áѹ�˹�Ңͧ�ؤ�Ũ��ʴ���˹���͡�Ҵ��� ��觨Ъ��º觺͡�������������֡�ͧ���������������ҧ�� �� ��˹���������� �ʴ���Һؤ�Ź����������� �������繻���
2. ������¹�Ҡ ��Ҥ������Թ�ӡ���Ƿ����� ��ǧ�Ҥ��˹�ҵ�ҧ�ͧ�ǧ㨔 ��������� ����ҹ֡�Դ���ҧ�á���ʴ��������������֡����͡�ҷҧ��¹�Ҵ��� ����ҡ���������� �Դ�ѧ��������֡��� �� ������á ��¹�ҡ�д��秡���ǡ��һ���
3. ����觡�� ����觡���ռŵ�ͤ�������֡�ͧ����辺��� �Ъ��·�������Ѻ����Դ ������ѷ�� �������Ͷ�� ��������������Ͷ���� ����觡����������Ѻ�͡����С����� �Ъ�����������á����Դ��������֡���� �� ��Ҥ������ͧ������������ѡ���¹���ͧ ��з����ѡ���¹�Ҵ�������Ͷ��
4. ������з�ҹ�� ������з�ҹ�觨Ъ��º觺͡�������������֡�ͧ��������ʴ��������µ�ҧ� �� �� ��з���͡��ѧͺ���١ �١��ѧ���·�ҷҧ���º���� �����ʴ�����١���ѧ�Ѻ�ѧ�������ͧ��� �����١��ԧ˹�ҵ�ҧ ��������ǧ������ �����ʴ�����������١�շ�ҷҧ������ʹ� �����ҡ�ѧ����;ٴ
5.��������� ᢹ ���͡��������� �������� ᢹ ���͡�������������ʹ���ͧ�Ѻ��þٴ �Ъ����鹤������¢ͧ��觷��ٴ���Ѵਹ��觢�� �� �ٴ������ҡ� ���Ǫٹ�����������͢�鹡���繡����Ӥ��������ա����˹��
6. ����������§� ����������§�ѧ ���� ���� ��� �к͡�������������֡�ͧ���ٴ�� �� �ٴ���§��� ���е�� �ٴ���§��ǹ �ʴ����������
��Ѩ����� ���� 7 ������ ���
1. ������ ��� ���ҷ���Դ�ҡʶҹ������������ҧ�ͧ����������м���Ѻ��� �� ������ �����躹����٧�ش�ͧ�Ҥ�� ���ѡ�������ʹԷ�Ф�¡ѹ���ҧ���Դ
2. �ҡ������ ��� ���ҷ���Դ�ҡ�������ҡ�� ��ҷҧ �������� ᢹ ����� ��С����������� �� ������ǧ�����Ҿٴ��¡Ѻ����˭������������Ҿ
3. ������� ��� ���ҷ���Դ�ҡ��ǧ����㹡��������� �� ����ҵç���� �����ҡ����ҹѴ�ʴ�����դ������㨨�ԧ
4. ����� ��� ���ҷ�����ͼ�ҹ�ҧ��µ� �� ����ͧ���ѧ���ҧ���Ƕ֧ �������µҴعѡ���¹
5. ���������� ��� ���ҷ���Դ�ҡ��������� �� ����ٺ������١���¤�����繴� ��ǵ�ҧ�ҵ��ͺ�ʹ�ѡ��¡ѹ
6. �ѵ������ ��� ���ҷ���ʴ���ҹ�ҧ�ѵ����觢ͧ ��С���觡�����ҧ�������
7. ������� ��� ���ҷ���Դ�ҡ����������§��оٴ �¡�������§�٧��� �����ѧ�����������й�����§����������������ਵ�Ңͧ���ٴ
�ػ��ä�ͧ����������
�ػ��ä�ͧ���������� ����
1. �������� �Ҵ�س���ѵԵ�ҧ� ��
- �Ҵ���������л��ʺ��ó������ͧ�����������
- �Ҵ����ʹ����������ͧ ����㹻���繢ͧ����ͧ����������
- �դ�������֡������յ������ͧ��赹���繵�ͧ�������
- �Ҵ�����ѹ�Ѵ㹡��������
2. ������ ���ػ��ä㹡�������������
- �Ѻ�� �����֡��駨��Թ���ѧ�ͧ����Ѻ���
- ��ҧ�Ũҡ���ʺ��ó�ͧ����Ѻ����ҡ�Թ�
- �դ����Ѵ��駡ѹ㹵�����
- �����ҫ�ӫҡ �����ʹ�
- �������þٴ����¤�������� �������ͤ����š�����Թ�����Դ�ͧ����Ѻ�����ù�� ��С������ػ��ä�ͧ����������
3. ���ҷ����㹡��������� ���ػ��ä�ͧ���������� ���������ҼԴ�дѺ
��� �ӹǹ���� ������ç�Ѻ���������������ç��������Ңͧ����ͧ��Ƿ��������
4. ����Ѻ��� ���ػ��ä㹡��������� ����
- �Ҵ��鹰ҹ���������л��ʺ��ó����������ǡѺ����ͧ�����ҹ���Ϳѧ
- �Ҵ����ʹ� �Ҵ��Ҹ�㹡�ÿѧ������ҹ �����§��¡ѹ�ѧ
- �դ�������֡�����������ͤ�Ե�ͼ������� ���͵�����
- �Ҵ�������ͧ���ǪӹԪӹҭ ���ͷѡ��㹡���Ѻ��� �� �ѡ�С�ÿѧ �����ҹ ����ѧࡵ ��èѺ㨤����Ӥѭ �����ͤ���
5. ���� ������ػ��ä㹡��������� ����
- ����ͧ�������§����Ѻ���§�����������Ѻʶҹ��ó�
- ����ͧ�������§ ���� ���Ѿ�����դ����Ѵ��ͧ�ҧ�Ԥ
- �����ͷ����Ѵ�ҡ����ҹ����͡ ���͵�Ǿ�������������
- ���ʷ���բ�Ҵ���������� ���� ��������ҧ
6. �����������Ҿ�Ǵ����
- ���������÷�������������Ѻ��������͡�� �� �ԭ�ǹ�ѡ���¹���Ҥ���㹪�ǧ�����ͺ��ú����¸������ѧ�����Ѻ��зҹ�����
- �������������Ҿ�Ǵ����������������� �� �͡��ͧ��Ъ�������§�ѧ �� ���§ö ���§��á�����ҧ ���§��͡�顢ͧ��餹 ������ͧ��Ъ����������Ѻ����ҡ������ͧ
�Ը�����ػ��ä�ͧ����������
�Ը�����ػ��ä�ͧ���������� ����
1.��������
- �鹤����Ҥ��������л��ʺ��ó������ͧ�����������
- ����������������ͧ ����������ç�����
- ���ҧ��������֡���յ������ͧ��赹���繵�ͧ�������
- �֡���ѡ�С�������� �� ��þٴ �����ҹ
- �����������Ѵ�Թ������Դ�ػ��ä㹡��������� ��þԨ�óҵ��ͧ������բ�ͺ����ͧ�������
2.����Ѻ���
- ��ǧ�Ҥ��������л��ʺ��ó����������ǡѺ����ͧ������ҹ���Ϳѧ
- ���� �������Ҹ�㹡�ÿѧ������ҹ ������ҷ㹡�ÿѧ �� ��������§��¡ѹ�ѧ �ء����Թ�����
- ��Ѵ��������֡�����������ͤ�Ե�ͼ������� ���͵�����
- �֡���ѡ��㹡���Ѻ��� �� �ѡ�С�ÿѧ �����ҹ ����ѧࡵ ��èѺ㨤����Ӥѭ�����ͤ���
- ������������Ѵ�Թ ����Դ�ػ��ä㹡��������� ��þԨ�óҤ��������ͧ�ͧ���ͧ���ɻѨ������
3.������
- ���͡����ͧ������Ѻ�� �����֡��駨��Թ���ѧ�ͧ����Ѻ���
- ���͡����ͧ�������Ǣ�ͧ�Ѻ���ʺ��ó�ͧ����Ѻ���
- ���͡�Ըչ��ʹ����������� �� ������þٴ���ͪǹ����������ѹ��ش�ش�ѻ����
- ��ýҡ������͡��ͧ�����ٻ����ҧ����� ������þٴ ��Сͺ�����¹
- ����������������������Ѻ���� ������������Ǩ��Թ�
4. ���ҷ����㹡���������
- �����������������Ѻ�дѺ
- ��� �ӹǹ���ҷ�����ç�Ѻ�������� ���͵ç��������Ңͧ����ͧ��Ƿ��������
- ����¤ӷ��Ѵਹ �зѴ�Ѵ ���ӡ��
5. ����
- ����� ��з��ͺ ���ͷ�ȹٻ�ó��������������������
- ���͡���ͷ����������Ѻʶҹ��ó�
6. �����������Ҿ�Ǵ����
- ������������������Ѻ��������͡�� �� �ԭ�ǹ�ѡ���¹���Ҥ�����ѧ������ͺ�������� ��ú����¸������������ ����駢������������������Һ�·ѹ�� ��÷��������������ͧ��蹢���Ҿٴ�� ��ô��͡�ʷ������Ш֧�����駢��ǹ������Һ ��ä������ͧ��ǹ��ǡѺ��� ��ä�¡ѹ�ͧ����ͧ ����ä�¡ѹ���˹�Ҥ����
- ���͡���������ʶҹ���㹡��������÷���������