อาการเนื้องอกมดลูก
อาการที่สามารถสังเกตได้ คือ
- ประจำเดือนมากและปวดมากจนผิดปกติ
- ประจำเดือนมาตรงรอบแต่มากขึ้นจนผิดสังเกต เช่น จาก 3 วันเป็น 5 วัน ฯลฯ
- มีก้อนเลือดออกมาก
- ปัสสาวะบ่อยมากหรือบางคนปัสสาวะไม่ออก
- ท้องผูก เพราะเนื้องอกกดทับลำไส้ตรง
- เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
- ปวดท้องน้อย
ตำแหน่งเนื้องอกมดลูก
ผู้หญิงส่วนใหญ่มักตรวจพบเนื้องอกมดลูกในช่วงอายุประมาณ 30 – 50 ปี โดยตำแหน่งเนื้องอกที่พบแบ่งเป็น 4 ตำแหน่ง ได้แก่
- ในกล้ามเนื้อมดลูก
- ใต้เยื่อหุ้มกล้ามเนื้อมดลูก (ผิวด้านนอกของมดลูก)
- ภายในโพรงมดลูก
- ปากมดลูก
ตำแหน่งเนื้องอกที่อันตรายที่สุดคือ ในโพรงมดลูก เพราะมีโอกาสทำให้เลือดออกมากได้ ส่วนเนื้องอกภายนอกมดลูกอันตรายน้อยที่สุด
การผ่าตัดมดลูกแบบส่องกล้อง
เมื่อผู้หญิงมีความจำเป็นต้องรักษาโรคที่เกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ โดยเฉพาะอวัยวะที่อยู่ข้างในและจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดก็จะมีทางเลือกระหว่าง การผ่าตัดแบบเดิมที่ใช้การเปิดหน้าท้อง แม้จะเป็นการผ่าตัดที่ได้มาตรฐาน แต่ก็มีข้อเสียคือการมีแผลใหญ่ และกระทบกับอวัยวะอื่นๆ ได้ง่าย เมื่อเปรียบเทียบกับการผ่าตัดด้วยนวัตกรรมผ่าตัดผ่านกล้องซึ่งดูจะน่ากลัวน้อยกว่า มีแผลเล็ก ฟื้นตัวไว และกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติเร็ว ทั้งยังลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ด้วย จึงเป็นทางเลือกที่นิยมกันมากการผ่าตัดส่องกล้องหรือผ่านกล้องทำเพื่ออะไร?
การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชแบ่งได้เป็น 2 ประเภท โดยมีวัตถุประสงค์ที่ต่างกัน คือ- การผ่าตัดส่องกล้องเพื่อดูอวัยวะในช่องท้อง โดยเฉพาะในอุ้งเชิงกราน (Laparoscopy) เป็นการดูอวัยวะในอุ้งเชิงกรานเพื่อวินิจฉัยและทำการผ่าตัด
- การผ่าตัดส่องกล้องโพรงมดลูก (Hysteroscopy) เป็นการใช้กล้องส่องผ่านทางปากมดลูกเข้าไปที่โพรงมดลูก เพื่อวินิจฉัยความผิดปกติภายในมดลูก เป็นการผ่าตัดโดยไม่ต้องเปิดแผลหน้าท้องและผนังมดลูก สามารถตัดเนื้องอกในโพรงมดลูกได้เลยทันที
โรคที่นิยมรักษาด้วยการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช มีอะไรบ้าง
- เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก
- เนื้องอกที่รังไข่และมดลูก
- เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่
- ถุงน้ำรังไข่ และช็อกโกแลตซีสต์
- โรคของโพรงมดลูก
- มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกระยะต้น
- มะเร็งปากมดลูกระยะต้น
- การตั้งครรภ์นอกมดลูก
วิธีการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช
แพทย์จะเจาะรูขนาดเล็กประมาณ 0.5-1 ซม. ผ่านทางช่องท้องหรือผิวหนังใกล้อวัยวะที่ต้องการผ่าตัด จำนวน 1-4 รูขึ้นอยู่กับโรคที่ทำการรักษา เพื่อสอดเครื่องมือ โดยมีไฟและกล้องขนาดเล็กสำหรับจับภาพอวัยวะภายในและส่งมายังจอมอนิเตอร์ แพทย์จะมองเห็นบริเวณที่ต้องการผ่าตัดได้ชัดเจน ทำให้การผ่าตัดมีความเที่ยงตรงและแม่นยำ ไม่กระทบกับอวัยวะในส่วนที่ไม่เกี่ยวข้องเหมือนกับการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้องการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชดีอย่างไร
- ในด้านความสวยงาม ผู้ป่วยจะมีเพียงแผลขนาดเล็ก คือประมาณ 0.5-1 ซม. ที่หน้าท้องน้อยเพียง 3-4 แผลเท่านั้น
- แผลผ่าตัดที่มีขนาดเล็กทำให้กระทบต่ออวัยวะภายในน้อยลงมาก ทำให้เจ็บน้อย หายไว ฟื้นตัวเร็ว
- หลังผ่าตัดสามารถลุกเดินได้ภายใน 1 วัน ทำกิจวัตรส่วนตัวได้เอง ส่วนใหญ่พักฟื้นในโรงพยาบาลเพียง 1-3 วัน แพทย์ก็จะอนุญาตให้กลับบ้านได้ เป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายในการนอนโรงพยาบาลหลายวัน
- มักกลับไปทำงานและใช้ชีวิตได้ตามปกติภายใน 1-2 สัปดาห์ ไม่ต้องรอเวลาแผลหายนานเกินไป ไม่เสียงาน
- อวัยวะภายในไม่บอบช้ำ ลดปัญหาภาวะแทรกซ้อน และการเกิดพังผืดหลังผ่าตัด
ผู้ป่วยควรปฏิบัติตนอย่างไรหลังผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช
- เมื่อแพทย์อนุญาตให้รับประทานอาหารและดื่มน้ำได้ ให้ดื่มน้ำมากๆ และปัสสาวะบ่อยๆ โดยไม่ควรกลั้นปัสสาวะ
- เปลี่ยนอิริยาบถช้าๆ ลุกเดินบ่อยๆ เพื่อลดโอกาสการเกิดพังผืดในช่องท้องจากแผลผ่าตัด
- คอยสังเกตตัวเองว่ามีความผิดปกติเกิดขึ้นหรือไม่ เช่น เจ็บหรือปวดแผลมากขึ้นเรื่อยๆ มีไข้ มีเลือด หนอง หรือของเหลวไหลออกมา เกิดการบวมแดงตามจุดต่างๆ ของร่างกาย ให้แจ้งแพทย์หรือพยาบาลทันที
- ทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด กินยา และเข้ารับการตรวจตามนัด
ผ่าตัดเนื้องอกในมดลูกใช้เวลากี่ชั่วโมง
ประเภทของการผ่าตัด : ผ่าตัดมดลูก ผ่าตัดรังไข่ ผ่าตัดมดลูกและรังไข่ ผ่าตัดเนื้องอกมดลูก ผ่าตัดเลาะผังผืด เวลาที่ใช้ในการผ่าตัด : ประมาณ 2-3 ชั่วโมง ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อนละสังเกตอาการที่ห้องพักฟื้นต่ออีกประมาณ 1-2 ชั่วโมง ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆ จึงส่งผู้ป่วยกลับไปหอผู้ป่วย
ผ่าตัดมดลูกแบบส่องกล้องพักกี่วัน
หลังผ่าตัดสามารถลุกเดินได้ภายใน 1 วัน ทำกิจวัตรส่วนตัวได้เอง ส่วนใหญ่พักฟื้นในโรงพยาบาลเพียง 1-3 วัน แพทย์ก็จะอนุญาตให้กลับบ้านได้ เป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายในการนอนโรงพยาบาลหลายวัน มักกลับไปทำงานและใช้ชีวิตได้ตามปกติภายใน 1-2 สัปดาห์ ไม่ต้องรอเวลาแผลหายนานเกินไป ไม่เสียงาน
แผลผ่าตัดรังไข่กี่วันหาย
การผ่าตัดรังไข่ พักฟื้นกี่วัน : หลังการผ่าตัดส่องกล้อง MIS ส่วนใหญ่จะอยู่พักรักษาตัวที่โรงพยาบาล 1-2วัน ในบางกรณี พักฟื้นเพียง 1-2 วันก็อาจกลับไปทำงานตามปกติได้แล้ว
ผ่าตัดมดลูกกี่เดือนออกกําลังกายได้
หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายในช่วงระยะพักฟื้น 6 สัปดาห์แรก โดยเฉพาะการออกกำลังกายที่ใช้แรงมาก เช่น วิ่ง เต้นแอโรบิก หรือยกน้ำหนัก