เรียงความเรื่องวัฒนธรรมไทย

วันอนุรักษ์มรดกไทย
ทุกวันที่ 2 เมษายน ของทุกปี

            วันอนุรักษ์มรดกไทย ตรงกับวันที่ 2 เมษายนของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในฐานะมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างใหญ่หลวงในงานด้านศิลปวัฒนธรรมของชาติ
 

ความหมายวันอนุรักษ์มรดกไทย

             วันอนุรักษ์มรดกไทย หมายถึง " มรดกทางวัฒนธรรมที่แสดงออกถึงสัญลักษณ์ของความเป็นชาติ ซึ่งได้แก่ โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ โบราณสถาน วรรณกรรม ศิลปหัตถกรรม นาฏศิลป์และดนตรี ตลอดจนถึงการดำเนินชีวิตและคุณค่าประเพณีต่าง ๆ อันเป็นผลผลิตร่วมกันของผู้คนในผืนแผ่นดินในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมา และยังเป็น วันเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่พระองค์ทรงเป็นแบบอย่าง ในการบำเพ็ญพระราชกรณียกิจ ในด้านการอนุรักษ์มรดกของชาติในสาขาต่าง ๆ รวมทั้งได้เจริญรอยตามเบื้องพระยุคคลบาท ในการสร้างสรรค์และรักษามรดกของชาติให้ยั่งยืนตกทอดถึงลูกหลานไทย

ประวัติความเป็นมา 

     เมืองไทยของเรานับว่าเป็นเมืองที่มีเอกลักษณ์อันโดดเด่นทางด้าน ศิลปวัฒนธรรมที่บรรพบุรุษได้สร้างสรรค์เอาไว้มากมาย ไม่ว่าจะเป็น โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ โบราณสถาน วรรณกรรม ศิลปหัตถกรรม นาฏศิลป์ ดนตรี ตลอดจนการดำเนินชีวิต และประเพณีต่าง ๆ ที่สืบทอดต่อ ๆ กันมายาวนาน จนกลายเป็นมรดกไทยอันทรงคุณค่าและเป็นจุดเด่นของประเทศไทยเรา

          แต่เมื่อเทคโนโลยี และมีการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ทำให้มรดกไทย วัฒนธรรมไทยบางอย่างได้เปลี่ยนไป และลูกหลานไทยก็ไม่มีการรักษาไว้ซึ่งมรดกไทยอันล้ำค่าเหล่านี้ไว้ และถึงแม้จะมีหน่วยงานภาครัฐรับผิดชอบในการดูแล แต่เนื่องจากมรดกไทยมีมากมาย และอาจไม่ทันการณ์กับการเปลี่ยนไปของโลก จึงทำให้มรดกอันทรงคุณค่าของไทยบางส่วนได้ถูกทำลายไป 

             ด้วยเหตุนี้ กรมศิลปากรจึงได้นำเสนอคณะรัฐมนตรีกำหนดให้มีวันอนุรักษ์มรดกไทย เพื่อให้ประชาชนชาวไทยได้รำลึกถึงความสำคัญ และความจำเป็นของการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมของชาติขึ้น ซึ่งในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2528 รัฐบาลซึ่งมี ฯพณฯ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรี ก็ได้ประกาศให้วันที่ 2 เมษายนของทุกปี ซึ่งเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็น "วันอนุรักษ์มรดกไทย"  ด้วยตระหนักในพระปรีชาสามารถทางด้านศิลปวัฒนธรรมของพระองค์ และในฐานะทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างใหญ่หลวง ในงานด้านศิลปวัฒนธรรมของชาติตลอดมา

          และเมื่อวันที่ 23 กรกฏาคม พ.ศ. 2532 รัฐบาลยังได้มีการจัดตั้งกองทุนอนุรักษ์มรดกไทยขึ้นทุกจังหวัดทั่วประเทศ เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนทั้งหลายได้มีโอกาสเข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมไทยอีกด้วย
 

วัตถุประสงค์ของการจัดงานวันอนุรักษ์มรดกไทย 

1. เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนได้ตระหนักถึงความสำคัญและเห็นคุณค่ามรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชาติ

2. เพื่อรณรงค์ให้มีการสงวนรักษามรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชาติอย่างถูกวิธี

3. เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชนและภาคเอกชนได้มีความรู้สึกร่วมในความเป็นเจ้าของโบราณสถาน โบราณวัตถุและร่วมรับผิดชอบดูแลทะนุบำรุงรักษาได้เป็นมรดกไทยประจำถิ่น

4. เพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในท้องถิ่น

5. เพื่อลดอัตราการสูญเสีย และการถูกทำลายของโบราณสถานโบราณวัตถุให้น้อยลง

6. เพื่อสกัดกั้นอิทธิพลของวัฒนธรรมต่างชาติ ซึ่งมีผลให้วัฒนธรรมไทยเบี่ยงเบนเปลี่ยนทิศทางไป

กิจกรรมวันอนุรักษ์มรดกไทย

        กิจกรรมวันอนุรักษ์มรดกไทย 2 เมษายนใน กระทรวงวัฒนธรรม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้ร่วมกันจัดงานสัปดาห์วันอนุรักษ์มรดกไทยขึ้น ซึ่งแต่ละปีจะมีหัวข้อการจัดงานที่แตกต่างกันไป

จัดการแสดงและนิทรรศการ
       แต่ละปีวันอนุรักษ์มรดกไทย จะจัดงานขึ้น ซึ่งการจัดนิทรรศการ หรือการแสดงส่วนใหญ่จะเน้น เกี่ยวกับ งานพื้นบ้านกับการสืบสานมรดกศิลปวัฒนธรรมไทย ภายในมีการสาธิตงานช่างพื้นบ้าน การแสดงพื้นบ้าน การเสวนาการตอบปัญหา-รับรางวัล ฯลฯ

เปิดพิพิธภัณฑ์โบราณสถาน
       ซึ่งในวันอนุรักษ์มรดกไทย ยังมีการเปิดพิพิธภัณฑ์โบราณสถาน-อุทยานประวัติศาสตร์ให้เข้าชมฟรี ในส่วนภูมิภาค อาสาสมัครท้องถิ่นในการดูแลรักษาศิลปวัฒนธรรม (อส.มศ) 

ให้ความรู้แก่ประชาชน
        การจัดกิจกรรมอื่นๆ จากหน่วยงานราชการ ที่ร่วมกันจัดกิจกรรมที่เสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม เช่น การจัดนิทรรศการการจัดการแสดง การฉายภาพยนตร์ และทัศนะศึกษาโบราณสถาน รวมถึงรณรงค์ให้มีการพัฒนา บูรณะและทำความสะอาดโบราณสถาน และศาสนสถาน และกิจกรรมส่งเสริมอื่น ๆ ที่มีการส่งเสริมการอนุรักษ์มรดกไทย

       ด้วยเหตุนี้จึงได้จัดให้มีวันอนุรักษ์มรดกไทย เพื่อให้ประชาชนชาวไทยได้รำลึกถึงความสำคัญ และความจำเป็นของการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมของชาติยิ่งขึ้น

สิ่งที่ควรทำเพื่อเป็นการอนุรักษ์วันอนุรักษ์มรดกไทย

       เพราะมรดกเป็นสิ่งที่แสดงออกถึงสัญลักษณ์ของความเป็นชาติ และความเป็นไทยไม่ว่าจะเป็น โบราณวัตถุ โบราณสถาน วรรณกรรม ศิลปหัตถกรรม ฯลฯ รวมถึงการดำเนินชีวิตและคุณค่าประเพณีต่างๆ อันเป็นผลผลิตร่วมกันของผู้คนในผืนแผ่นดิน เพื่อเป็นการอนุรักษ์มรดกของไทยอีกด้วย

ศึกษาวัฒนธรรมไทยอย่างถ่องแท้
         หากทำการศึกษา ค้นคว้า และวิจัย วัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ได้มีการรวบรวมไว้แล้วและที่ยังไม่ได้ศึกษา แต่มีกระจัดกระจายอยู่ทั่วทุกแห่ง จะทำให้ผู้ศึกษาค้นคว้าจะได้ทราบความหมายและความสำคัญของมรดกวัฒนธรรมอย่างถ่องแท้ ความรู้ดังกล่าวจะเป็นรากฐานของการดำเนินชีวิตเมื่อได้เห็นคุณค่าจะยอมรับและนำไปใช้ประโยชน์ให้เหมาะสมและแพร่หลาย

ส่งเสริมให้ชนทุกหมู่เหล่าเห็นคุณค่า
       เพื่อสร้างความเข้าใจและมั่นใจแก่ประชาชนในการปรับเปลี่ยน และตอบสนองกระแสวัฒนธรรมอื่นๆ และวัฒนธรรมภายนอกอย่างเหมาะสม ควรทำการส่งเสริมให้ชนทุกหมู่เหล่าเห็นคุณค่า และร่วมกันรักษาเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาติและท้องถิ่น 

ให้ประชาชนมีส่วนร่วม
      เป็นเรื่องของทุกคนที่จะต้องรับผิดชอบร่วมมือกันส่งเสริม สนับสนุน ประสานงาน การบริการด้านความรู้ วิชาการ และทุนทรัพย์จัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมซึ่งการขยายขอบเขตการมีส่วนร่วมในวัฒนธรรม รณรงค์ให้ประชาชนและเอกชนตลอดจนหน่วยงานของรัฐเห็นความสำคัญและตระหนักว่าวัฒนธรรม

สร้างทัศนคติที่ดี
        สร้างทัศนคติ ความรู้ และความเข้าใจ ว่าสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติและทางวัฒนธรรมเป็นสมบัติของทุกคน ดังนั้น ทุกคนจึงมีหน้าที่ในการเสริมสร้าง ฟื้นฟู และดูแลรักษา ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนศิลปวัฒนธรรม ทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศโดยใช้ศิลปวัฒนธรรมเป็นสื่อกลางสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกันและกัน

        การได้ส่งเสริมให้ประชาชนคนไทยรู้จักอนุรักษ์และฟื้นฟู ศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และของชาติ ถือเป็นการอนุรักษ์มรดกไทยให้สืบนานไปชั่วลูกหลานนั่นเอง