ใบความรู้เรื่อง
การอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทย
ความสำคัญและบทบาทของนาฏศิลป์และการละครกับชีวิตประจำวัน
นาฎศิลป์และการละครมีความสำคัญกับชีวิตประจำวันของมนุษย์มาโดยตลอดตั้งแต่
เกิดจนตาย จะเห็นได้จากเวลาคนเราเกิดมาในสมัยก่อนจะมีพิธีทำขวัญเดือน โกนผม
ไฟ ซึ่งถือเป็นพิธีมงคล เมื่อเข้าสู่วัยหนุ่มสาวก็จะมีพิธี โกนจุกเพื่อแสดงว่าเข้าสู่วัยหนุ่ม
สาวแล้ว ชีวิตในช่วงต่างๆของคนไทย เช่น การอุปสมบท พิธีทำขวัญนาค การแต่งงาน
ขึ้นบ้านใหม่ และพิธีอื่นๆอีกมากมาขล้วนมีนาฎศิลป์และการละครเข้ามาเกี่ยวข้องเสมอ
1. ความสำคัญของนาฎศิลป์และการละคร
นาฎศิลป์และการละครมีความสำคัญดังนี้
1.1 แสดงถึงความเป็นอารยประเทศ เพราะศิลปะเป็นสิ่งที่มีคุณค่าต่อจิตใจของมนุษย์
เป็นเครื่องโน้มน้าวอารมณ์ โดยเฉพาะการแสดงละครเป็นสิ่งที่ช่วยในการกล่อมเกลา
จิตใจ ให้แง่คิดและให้กำลังใจในการที่จะสร้างความเจริญรุ่งเรืองในชาติสืบต่อไป
1.2 เป็นแหล่งรวมศิลปะแขนงต่างๆ เพราะศิลปะทุกแขนงนั้นมีความเชื่อมโยงเกี่ยว
เนื่องกันทั้งสิ้น ได้แก่
- วรรณกรรม คือ การแต่งบทละคร บทร้อง
- จิตรกรรม คือ การเขียนฉากละคร การแต่งหน้าตัวละคร
- ประติมากรรม คือ การปั้น การหล่อ การสลักรูป เช่น ประดิษฐ์
- สถาปัตยกรรม คือ การสร้างเวที การสร้างฉาก
- ดุริยางคศิลป์ คือ การบรรเลงคนตรี ขับร้อง
ศิราภรณ์ต่างๆ การแสดงหุ่นละครหลวงเป็นการแสดงที่รวมศิลปะแขนงต่างๆ ได้แก่
วรรณกรรมจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม และคุริยางคศิลป์ เป็นการแสดงที่
มีความสวยงามมาก
2. บทบาทของนาฏศิลป์และการละครกับชีวิตประจำวัน
นาฎศิลป์และการละครเป็นกิจกรรมที่ปรากฏอยู่ในสังคมซึ่งมีความสัมพันธ์กับ
ชีวิตประจำวันของเรา เช่น
2.1 ) การเล่านิทาน เป็นกิจกรรมที่มีลักษณะของการละครผสมอยู่เพราะเป็นเรื่องราว
ที่เล่าต่อๆกันมาหรือเป็นเรื่องของนิทานพื้นบ้าน ซึ่งบางครั้งอาจมีการแสดงท่าทาง
ประกอบซึ่งอาจจะเปรียบได้ว่าผู้เล่าเป็นผู้แสดงที่สื่อสารเรื่องราวให้กับผู้ฟัง
2.2 ) การเลียนแบบ สามารถพบเห็นได้จากการสมมุติตนเองในการเล่นของเด็กๆ
เช่น เล่นขายของ สมมุติดนเองเป็นพ่อค้า ลูกค้าที่มีการต่อรองราคาในการซื้อขาย
สินค้ากันการละเล่นงูกินหาง สมมุติตนเองเป็นพ่องู แม่งู และลูกงู เป็นต้น ซึ่งการเล่น
หรือการสร้างสถานการณ์เช่นนี้มีลักษณะเหมือนกับการแสดงละคร ที่นักแสดงต้อง
เลียนแบบตัวละครแล้วแสดงออกมาให้ผู้ชมได้รับรู้
2.3) กิจกรรมเพื่อความบันเทิง เป็นการแสดงเพื่อผ่อนคลายความเครียด ความ
เหนื่อยล้ำจากการทำงาน หรือเป็นการแสดงที่ใช้แสดงในงานเทศกาลต่างๆหรืองาน
บุญของไทยตั้งแต่อดีตเพื่อสร้างความบันเทิง ประชาชนนิยมเล่นการละเล่นพื้นบ้านที่
เป็นการแสดงพื้นบ้าน ซึ่งกิจกรรมต่างๆเหล่านี้ล้วนมีความเกี่ยวข้องกับนาฎศิลป์และ
การละครทั้งสิ้น
3.การอนุรักษ์นาฎศิลป์และการละคร
นาฏศิลป์ไทยเป็นศิลปวัฒนธรรมที่ถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของชาติ มีคุณค่าต่อสังคม
ไทย ซึ่งจะเห็นได้จากการแสดงต่างๆ ที่สะท้อนให้เห็นถึงสภาพสังคม วิถีการดำเนิน
ชีวิตและภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทยที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ให้เป็นมรดกของชาติ
การอนุรักนาฎศิลป์ไทยนั้นถือว่าเป็นหน้าที่ของคนไทยทุกคนที่จะต้องตระหนักถึง
คุณค่าของงานนาฎศิลป์ที่บรรพบุรุษได้สร้าวิสรรค์ขึ้นมาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน อีกทั้ง
ยังมีการจัดตั้งหน่วยงานที่มีหน้าที่ในการช่วยส่งเสริมและอนุรักษ์นาฎศิลป์ไทย เช่น
วิทยาลัยนาศิลป สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม กรมศิลปากร
เป็นต้น
คนไทยสามารถมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และสืบทอดนาฎศิลป์ไทยได้ดังนี้
- ปลูกฝั่งให้คนไทยทุกคนยึดถือว่าการอนุรักษ์และส่งเสริมนาฎศิลป์เป็น
- ศึกษาถึงประวัติความเป็นมาของนาฏศิลป์ไทยปละนาฎศิลป์พื้นเมืองในท้องถิ่น
ของตนเอง
- ตระหนักถึงความสำคัญของนาฏศิลป์ไทยที่มีต่อสังคมไทยและประเทศชาติ
-ให้ความร่วมมือในการสนับสนุน เผยแพร่ อนุรักษ์ และให้ความร่วมมือในการเข้าร่วม
ชมและจัดกิจกรรมการแสดงนาฏศิลป์ไทยรูปแบบการแสดง
ได้_______คะแนน
คะแนนเต็ม 10 คะแนน
ใบงานที่ 3
เรื่อง สรุปความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์นาฏศิลป์
ชื่อ-นามสกุล____________________เลขที่________ชั้น________
วันที่_ _______เดือน_________________________พ.ศ________
คำชี้แจง ให้ผู้เรียนตอบคำถามต่อไปนี้
1.นาฏศิลป์ไทยมีความสำคัญต่อชีวิตประจำวันอย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….........
.............................................................................................................................
2.ละครมีบทบาทต่อคนในสังคมอย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….........
.............................................................................................................................
3.เพราะเหตุใดจึงกล่าวว่านาฏศิลป์เป็นเอกลักษณ์ของชาติไทย
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….........
..............................................................................................................................
4.ละครไทยแสดงถึงภูมิปัญญาด้านใด
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….........
.............................................................................................................................
5.นาฏศิลป์และละครไทยมีบทบาทต่อสังคมอย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….........
.............................................................................................................................
6.การอนุรักษ์นาฏศิลป์มีประโยชน์อย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….................
7.การอนุรักษ์นาฏศิลป์มีวิธีการอนุรักษ์อย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….................
8.การอนุรักษ์นาฏศิลป์ควรตระหนักถึงสิ่งใด
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….................
ได้_______คะแนน
คะแนนเต็ม 10 คะแนน
แบบบันทึกสรุปผลการเรียนรู้สำหรับผู้เรียน
ชื่อ-นามสกุล_______________________เลขที่________ชั้น___________
วันที่___________เดือน_________________________พ.ศ___________
คำชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกสรุปผลการเรียนรู้จากหน่วยการเรียนรู้นี้
1.ผู้เรียนมีความรู้สึกอย่างไรหลังจากที่เรียนหน่วยการเรียนรู้นี้แล้ว
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
2.ผู้เรียนได้รับความรู้เรื่องใดบ้าง จากหน่วยการเรียนรู้นี้
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
3.ผู้เรียนยังไม่เข้าใจเรื่องใดอีกบ้างที่เกี่ยวกับหน่วยการเรียนรู้นี้ซึ่งต้องการให้ผู้สอนอธิบายเพิ่มเติม
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
4.ผู้เรียนจะสามารถนำความรู้ความเข้าใจจากหน่วยการเรียนรู้นี้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
5.ให้ผู้เรียนบอกแนวทางการอนุรักษ์นาฏศิลป์ไทยพร้อมทั้งบอกผล
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
หมายเหตุ ให้ผู้สอนทำสำเนาแบบบันทึกนี้เพื่อให้นักเรียนบันทึกทุกหน่วยการเรียนรู้