การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยเป็นสิ่งสำคัญประการหนึ่ง ที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยของผู้ป่วย การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยอาจกระทำก่อนให้การปฐมพยาบาล ๅหรือหลังจากให้การปฐมพยาบาลก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ในหลายกรณีพบว่ามีผู้ป่วยจำนวนมาก ได้รับอันตรายจากการเคลื่อนย้ายที่ไม่ถูกวิธี ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต หรือมีความพิการตามมา ดังนั้นก่อนที่จะทำการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ควรพิจารณาถึงความจำเป็นในการเคลื่อนย้าย ถ้าเป็นไปได้อย่าพยายามเคลื่อนย้ายผู้ป่วย แต่ถ้าหากมีความจำเป็น เช่น ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็ว หรือผู้ป่วยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่ปลอดภัย ทำให้ไม่สามารถให้การปฐมพยาบาลได้ เช่น ผู้ป่วยอยู่ในบริเวณที่เกิดเพลิงไหม้ หรืออยู่ใกล้บริเวณที่สิ่งของอาจตกลงมาทับได้ ก็ให้ให้รีบทำการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยโดยเร็ว ทั้งนี้เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วยและผู้ให้การปฐมพยาบาล
1. ก่อนทำการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ต้องปฐมพยาบาลส่วนของร่างกายผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บก่อน ตามความจำเป็น เช่น ถ้าผู้ป่วยมีอาการหายใจลำบากต้องทำการช่วยหายใจก่อน ถ้าบาดแผลมีเลือดออกมาก จะต้องทำการห้ามเลือดก่อน ฯลฯ ผู้ทำการปฐมพยาบาลจะต้องประเมิน อาการบาดเจ็บให้แน่ใจเสียก่อน จากนั้นจึงค่อยทำการเคลื่อนย้ายโดยระวัง ไม่ให้เกิดอันตรายต่อกระดูกสันหลังเพิ่มขึ้น
2. ขณะทำการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย ต้องดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดโดยสังเกตอาการต่างๆ เช่น สังเกตการหายใจ ตรวจวัดชีพจร สังเกตปริมาณเลือดที่ออก และอย่าปล่อยให้ผู้ป่วยที่หมดสติอยู่ตามลำพังเพราะอาจมีอาการแย่ลงทันทีทันใด ทำให้ไม่สามารถช่วยเหลือได้ทันท่วงที
3. วิธีการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยขึ้นอยู่กับเหตุการณ์ในขณะนั้น สถานที่เกิดเหตุ จำนวนผู้ช่วยเหลือ ตลอดจนวัสดุอุปกรณ์ที่จะใช้สำหรับเคลื่อนย้ายผู้ป่วยที่สามารถหาได้ในขณะนั้น โดยผู้ปฐมพยาบาลจะต้องตัดสินใจเลือกวิธีที่สะดวกรวดเร็วและปลอดภัยต่อผู้ป่วยมากที่สุด
หลักการยกเคลื่อนย้ายผู้ประสบเหตุ from Aiman Sadeeyamu