จป ย่อมาจาก “เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน” บุคคลนี้เป็นผู้ที่คอยวางแผนควบคุม กำกับ ดูแลพนักงานทุกคนในองค์กรให้ทำงานได้อย่างปลอดภัย ปราศจากโรคจากการทำงาน
เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย คือ บุคคลที่รับผิดชอบในการตรวจสอบ และ ส่งเสริมความปลอดภัย และ สุขภาพในสถานที่ทำงาน หน้าที่หลักของ จป คือให้คำแนะนำเพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากการทำงาน ปัญหาทางสุขภาพโรคจากการทำงานที่เกิดขึ้นในบริบทการทำงาน
โดยการดำเนินการตามแนวทางด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS) จป เป็นผู้ที่จะต้องมีทักษะในการประเมินความเสี่ยงอันตราย และ การปรับปรุงมาตรการความปลอดภัยในประกอบการ พร้อมทั้งเป็นผู้นำในการปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมในองค์กรให้พนักงานทุกคนมีจิตสำนึกด้านความปลอดภัยที่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน
ในปัจจุบัน จป มีบทบาทอย่างมากที่จะช่วยให้การดำเนินกิจการของนายจ้างเกิดความราบรื่น ไม่มีอุบัติเหตุจากการทำงานที่อาจส่งผลกระทบกับการบาดเจ็บ เสียชีวิต หรือ เกิดทรัพย์สินเสียหาย ไปจนถึง การที่สถานประกอบการสามารถดำเนินธุรกิจโดยการอยู่ร่วมกับชุมได้เป็นอย่างดี และ สิ่งเหล่านี้เองคือสิ่งที่ส่งเสริมให้นายจ้างหรือสถานประกอบกิจการปฏิบัติตามกฎหมายได้อย่างสมบูรณ์แบบ และ พนักงานทุกคน รวมถึงผู้มาเยี่ยมชมสถานประกอบกิจการเกิดความปลอดภัย
จป เป็นอีกหนึ่งอาชีพที่ปัจจุบันมีหลายคนสนใจเนื่องจากเป็นสายงานที่มีความท้าทายในหลายมิติ และ มีบทบาทในองค์กรในหลายด้าน เป็นผู้ที่มีความสำคัญและคอยแนะนำให้นายจ้างปฏิบัติตามกฎหมายต่างๆในด้านความปลอดภัยในการทำงานได้อย่างครบคลุม ไปจนถึงการจัดโครงการ กิจกรรมต่างๆ และวิเคราห์ข้อมูลเพื่อนำมาปรับปรุงให้เกิดความปลอดภัย
ด้วยเหตุนี้สายงาน จป เมื่อเรียนจบสายนี้มาแล้วโอกาสตกงานจึงค่อนข้างน้อยเพราะเป็นที่ต้องการของตลาดจำนวนมาก และในสายวิชาชีพนี้ยังแบ่งออกเป็นหลายประเภทกิจการเช่น
- จป สายงานก่อสร้าง
- จป สายงานวิศวกรรม หรือ Safety engineer
- จป สายงานอุตสาหกรรมปิโตรเคมี
- จป สายงานอุตสาหกรรมรถยนต์
- จป สายงานโรงพยาบาล
- จป สายงานผลิต
- จป สายงาน ฯลฯ
แต่ละสายงานเงินเดือนก็จะแตกต่างกันออกไปตามความยากง่ายของประเภทสถานประกอบกิจการนั้นๆ บางสายงานก็ต้องใช้ภาษาอังกฤษในการสื่อสารเงินเดือนก็มากตามคุณสมบัติ
จป มีกี่ระดับ
อ้างอิงตาม “กฎกระทรวงการจัดให้มีเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานฯ พ.ศ. 2565”
ได้แบ่ง จป ออกเป็น 2 ประเภทดังนี้
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน โดยตำแหน่ง
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน โดยหน้าที่เฉพาะ
จป ตามตำแหน่ง คือ
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ระดับหัวหน้างาน
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ระดับบริหาร
จป โดยเฉพาะหน้าที่ คือ
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ระดับเทคนิค
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ระดับเทคนิคขั้นสูง
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ระดับวิชาชีพ
จป แต่ละระดับนั้นก็จะมีหน้าที่ที่แตกต่างกันไปตามกฎหมายกำหนด
บทบาทสำคัญในการทำงานของ จป
- ทำการตรวจสอบ และ แนะนำนายจ้างให้ปฏิบัติตามกฎหมายอย่างสอดคล้องถูกต้องกับความปลอดภัยในสถานที่ทำงาน
- วิเคราะห์ความเป็นอันตราย และภัยคุกคามที่แฝงอยู่ในกิจกรรมการทำงาน
- หามาตรการป้องกันอันตราย ปรับปรุงกระบวนการทำงาน และ พัฒนาให้มีประสิทธิภาพในด้านคุณภาพ และ ความปลอดภัยในการทำงาน
- นำเสนอแผนงาน และ โครงการต่างๆในเรื่องของความปลอดภัยในการทำงาน ผลกระทบที่จะตามมาอย่างครอบคลุม
- จัดทำแผนฉุกเฉินและเตรียมความพร้อมทรัพยากรอย่างครอบคลุม ทั้งบุคลากร และ อุปกรณ์เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
- อบรมความปลอดภัยในการทำงานให้กับพนักงานให้สามารถทำงานได้อย่างปลอดภัยก่อนเริ่มงาน และ อบรมตามความเสี่ยงของงาน เช่น อบรมพนักงานทำงานบนที่สูง , อบรมพนักงานทำงานในที่อับอากาศ , อบรมพนักงานทำงานกับสารเคมี ฯลฯ
- ดูแลสุขอนามัยของพนักงาน และ ป้องกันไม่ให้พนักงานเกิดโรคจากการทำงาน
- ทำการตรวจวัดสภาพแวดล้อมในการทำงาน (สิ่งแวดล้อม) แสง เสียง ความร้อน และ สารเคมี ตามที่กฎหมายกำหนด ทำการควบคุมให้อยู่ในค่ามาตรฐาน และทำการปรับปรุงเมื่อมีปริมาณเกินค่ามาตรฐาน
- กับกำดูแลให้พนักงานทุกคนทำการสวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล PPE ตลอดระยะเวลาการทำงาน และ จัดให้มีการใช้ PPE อย่างเหมาะสมกับอันตรายของกิจกรรมการทำงานนั้นๆ
- จัดทำขั้นตอนการทำงาน WI ที่ปลอดภัยในแต่ละกิจกรรม และ กระบวนการทำงานในองค์กร โดยให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วม
ที่กล่าวมาในข้างต้น 10 ข้อนั้นเป็นเพียงภาพรวมถึงคนที่จะเป็น จป ต้องมีทักษะเหล่านี้ และ จป ในแต่ละระดับจะมีกฎหมายระบุแตกต่างกันออกไปอีกในแต่ละตำแหน่งซึ่งจะไม่ได้พูดในบทความนี้